Deel 2 van het EU-trendrapport 2009 biedt een landenvergelijkend beeld op het punt van de rechtmatigheid (en voor zover mogelijk ook de doeltreffendheid) van de besteding van EU-gelden in de 27 EU-lidstaten.
Onderstaand overzicht geeft weer welke onderwerpen uit het EU-trend-rapport in deel 2 aan de orde komen.
De EU-lidstaten hebben zich op basis van het EG-verdrag verplicht om samen te werken met de Europese Commissie, om zo te waarborgen dat de aan hen toegekende EU-gelden volgens het beginsel van goed financieel beheer worden gebruikt.33De indicatoren die we hanteren in onze analyse van dit financieel beheer, zijn identiek aan de indicatoren die zijn gebruikt in de eerdere EU-trendrapporten. We kijken vooral naar de EU-gelden die «in gedeeld beheer» worden besteed binnen de lidstaten (dat wil zeggen, gelden voor beleid dat gezamenlijk wordt uitgevoerd door de Commissie en instanties in de lidstaten): het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het structuurbeleid.
Eerst geven we (aan de hand van de figuren 8 en 9 op de hiernavolgende pagina’s) een overzicht van de kerngegevens voor elk van de lidstaten, inclusief cijfers over de afdrachten aan en de ontvangsten uit de EU-be-groting (hoofdstuk 9). Vervolgens geven we – en dat is een verandering ten opzichte van eerdere EU-trendrapporten – een overzicht van de rele-vante beleidsontwikkelingen in de EU-lidstaten over lidstaatverklaringen en «annual summaries» (hoofdstuk 10). Daarna bespreken we (het inzicht in) de mate van rechtmatigheid van de bestedingen van de genoemde EU-gelden in elk van de lidstaten en de werkzaamheden van de nationale rekenkamers (hoofdstuk 11). Waar mogelijk gaan we in op de doeltref-fendheid van het EU-beleid op het niveau van de lidstaten (hoofdstuk 12).
33Zie hiervoor artikel 274 van het EG-verdrag.
Artikel 280 van het verdrag gaat in op bestrij-ding en vervolging van fraude in de lidstaten.
Waar is EU-coördinatie binnen regering ondergebracht?
Houdt parlementaire commissie EU-zaken toezicht op regering en/of EU-wetsvoorstellen?
Geeft parlementaire commissie EU-zaken opinies over EU-zaken?
Indien bekend, zijn deze opinies bindend?
Wat zijn overige bevoegdheden van parlementaire commissies EU-zaken?
Hanteert de lidstaat voor begroting en verantwoording kasstelsel of baten-lastenstelsel?
Ministerie van Buitenlandse Zaken en vakministeries
Ja, coördineert toezicht op besluitvormingsprocessen Ja, over bindende normatieve besluiten
Kasstelsel
N.B. Deels wordt al wel met baten-lastenstelsel gewerkt. Invoering hier-van volgt bij rest hier-van centrale overheid.
Kan vragen stellen aan regering.
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording N.B. Inkomsten en uitgaven direct door ministerraad worden verant-woord op basis van kasstelsel.
Kan ministers horen over hun positie in de Europese Raad.
‘Office of the coördinator for harmonisation’
Ja, oefent toezicht uit op uitvoerende macht
Kasstelsel
N.B. Verantwoorden op basis van baten-lastenstelsel wordt voor de toekomst overwogen.
Kan voorstel indienen tot amendement op wetgeving.
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Baten-lastenstelsel N.B. Uitgezonderd nationale investeringen in infrastructuur en nationaal erfgoed, waar nog kasstelsel wordt gebruikt.
Geeft mandaat aan regering richting Brussel.
Vakministeries en de Federale Kanselarij
Ja Ja
Kasstelsel
N.B. Er is ontwikkeling gaande om naast kasstelsel elementen van baten-lastenstelsel aan verant-woordingskant toe te voegen.
Vormt het centrale orgaan voor besluitvormingsproces.
Minister-president, ondersteund door directeur EU-zaken en EU-secretariaat
Ja Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording
Geeft mandaat aan regering richting Brussel. Participeert bij voorbereiding Finse standpunten.
Ja, politiek bindend
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording
Kan EU-voorstellen aannemen voor resoluties.
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja
Ja, adviserend
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording Kan advies op betreffende vakgebied uitbrengen.
Nee
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja
Ja
Kasstelsel
Kan regering beïnvloeden inzake EU-besluitvorming.
Ja
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja
Kasstelsel
Rapporteert aan Lower en Upper House.
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja
Ja, over EU-wetsvoorstellen
Kasstelsel
N.B. Aan zowel begrotings- als verantwoordingskant wordt samenvatting op
baten-lastenniveau toegevoegd.
Onderzoekt ‘compliance’ met nationale regelgeving.
Griekenland Hongarije Ierland Italië
Figuur 8 Verdeling van de verantwoordelijkheid voor EU-zaken in de lidstaten
Minister-president en het Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja, houdt toezicht op gevolgen voor Malta
Kas- baten-lastenstelsel N.B. Centrale overheid maakt aan verantwoordingskant overstap van kasstelsel naar baten-lastenstelsel.
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Ja
Ja, de sectorcommissies
Kasstelsel
N.B. Baten-lastendiensten werken echter met baten-lastenstelsel.
Doet onderzoek naar EU-wetsvoorstellen.
Nee
Federale Kanselarij
Ja
Ja, het ‘Main Committee’
Kasstelsel
N.B. Begrotingswet wordt 01-01-’09 herzien. Deze bepaalt of baten-lastenstelsel wordt ingevoerd.
Bereidt onderhandelingspositie in Brussel voor.
Ministerie van Economische Zaken
Ja Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording N.B. Aan verantwoordingskant hanteert centrale overheid baten-lastenstelsel naast kasinformatie.
Formuleert opinies die basis vormen voor besluitvorming.
Nee
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Ja Ja
Kasstelsel
N.B. Er is trend zichtbaar om op basis van baten-lastenstelsel te gaan verantwoorden.
Kan een ontwerpresolutie indienen over EU-zaken.
Departement voor Europese aangelegenheden
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja, houdt toezicht op
onderhandelingspositie Ja
Kasstelsel
N.B. Algehele consensus dat baten-lastenstelsel ingevoerd moet worden, zowel aan begrotings- als aan verantwoordingskant.
Is verantwoordelijk voor standpunt van de regering.
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja, commissie bepaalt positie van de regering
Ja, over de positie die de regering inneemt inzake EU-voorstellen
Baten-lastenstelsel Geeft goedkeuring aan positie van regering inzake EU-wetsvoorstellen.
Ja
Ministerie van Buitenlandse Zaken Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording N.B. In beide stelsels zijn uitzonderingen zichtbaar. Beide stelsels worden daarom ook wel 'modified' genoemd.
Kan debatten organiseren over EU-wetsvoorstellen
Office van vice-premier Europese Zaken en ‘Office of the Chair of the Legislative Council’
Ja Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lasten-stelsel voor verantwoording N.B. Baten-lastenstelsel kent nog uit-zonderingen. Streven is volledige in-voering baten-lastenstelsel vanaf 2010.
Kan minister vragen vergadering bij te wonen.
Minister van Europa van de ‘Fo-reign and Commonwealth Office’
Ja, alle EU-documenten worden besproken
Baten-lastenstelsel
Rapporteert aan House of Lords.
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Ja
Baten-lastenstelsel N.B. Baten-lastenstelsel aan begrotingskant wordt vanaf 2009 ingevoerd.
Geeft mandaat voor onderhande-lingspositie regering in Europese Raad. Ministerie van Buitenlandse Zaken
Ja
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording N.B. Aan verantwoordingskant is inkomstengedeelte van belasting-administratie op basis van kasstelsel.
Onderzoekt onderhandelings-positie van de regering.
Vakministeries, gecontroleerd door het 'Office of the Government' Ja
Ja, over EU-wetsvoorstellen
Kasstelsel
N.B. Vanaf 1 januari 2010 worden financiële overzichten (verant-woording) gebaseerd op bedragen volgens baten-lastenstelsel.
Evalueert de presentatie van de regering in Brussel.
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Ja, oefent parlementaire controle uit
Kasstelsel voor begroting, baten-lastenstelsel voor verantwoording
* Litouwen heeft geen commissie EU-zaken, omdat in deze lidstaat alle parlementaire commisies betrokken zijn bij het toezicht op EU-zaken.
Malta
Letland Litouwen* Luxemburg
Nederland Oostenrijk Polen Portugal
Roemenië Slovenië Slowakije Spanje
Zweden Tsjechië Verenigd Koninkrijk
Figuur 9 Afdrachten en ontvangsten EU-lidstaten (in miljoenen euro's) en aantallen geconstateerde onregelmatigheden in 2007
Bron financiële informatie: Jaarverslagen Europese Rekenkamer 2007. Afrondingsverschillen conform bron.
Bron informatie over onregelmatigheden: Europese Commissie / Werkdocumenten - Statistische evaluaties van onregelmatig- heden 2007. Deze cijfers moeten volgens de Europese Commissie voorzichtig worden geïnterpreteerd omdat de lidstaatgegevens soms onvolledig zijn en/of gebaseerd op verschillende definities. opzichte van nationale overheidsuitgaven
4.372 2.142 395 34 28
-2.230
1.460 3.917 23 190 544
2.457
9.838 12.775 403 335 647
2.937
6.303 1.856 1.05 64 146
-4.447
16.989 13.586 321 147 140
-3.403
1.586 2.194 35 26 33608
0
13.429 7.347 1.069 95 502
-6.082
0
21.710 12.222 998 94 412
-9.488
1.167 1.703 39 10 40536
Roemenië
1.089 1.601 37 0 0511
Slowakije
519 1.072 20 23 30552
Oostenrijk
2.809 7.755 158 62 291
4.946
271 1.032 40 10 12761
0
870 2.408 67 12 381.538
Slovenië
14.024 11.330 275 237 658
-2.694
9 EU-LIDSTATEN: KERNGEGEVENS IN BEELD