Bedankt voor je medewerking!
ETHIEK TRAININGEN
B. INFORMELE EVALUATIE:
Invloed op uitdragen ethisch gedrag (waarborgen kwaliteit): + Invloed op geringe voorkomen van klokkenluidersmeldingen J
Tone at the Top (team)
Geinterviewde Invloed op uitdragen ethisch gedrag (+/-) Invloed op geringe voorkomen van klokkenluiden (J/N) Quote:
120 |
1. Assistent-Manager
+/- N Het verschilt per team of er open over
ethische kwesties gesproken wordt. De uitstraling van de partner is hier een belangrijke factor in. Dus in hoeverre er echt gesproken wordt over ethiek en ethische dilemma’s hangt denk ik echt aan de tone at the top binnen een team. Kijk, als er van bovenaf een sfeer wordt opgelegd van het is onze collectieve taak dat we deze controleopdracht afronden, dan heeft dat natuurlijk andere
consequenties dan wanneer het zo is van dit is mijn taak en ik doe dit en wanneer het dus wat individualistischer is. Ik denk dat in het eerste geval ethiek wel eerder wordt gestimuleerd
Ook het aanspreken op gedrag verschilt per team. In het ene team vinden ze het bijvoorbeeld niet leuk als je zegt: je bent altijd te laat, maar in het andere team is dat weer prima. Het hangt heel erg af van de sfeer die de partner van bovenaf op het team legt.
2. Senior Associatie (vrouw)
+/- J Als een partner of director gewoon actief
betrokken is en zelf ook het goede voorbeeld geeft, dat is wel heel belangrijk. Maar het wisselt nog wel eens wat betreft de goede voorbeelden die engagement leaders geven. Ik moet zeggen dat de jongere directors en partners als het ware, de nieuwe generatie dat die er veel meer mee bezig zijn. De oudere generatie zijn daar niet zo mee bezig en zien daar het nut eigenlijk ook niet zo van in. Dus dat maakt wel een verschil
De rol van de tone at the top was natuurlijk al heel lang belangrijk, maar nu sinds de publicatie van de AFM, is het bewustzijn omhoog gegaan en ik denk dat daardoor partners en directors ook veel beter het belang van hun voorbeeldfunctie begrijpen. Dus ik denk wel dat je kunt merken dat vanaf de top van de organisatie er steeds meer een sfeer wordt gecreerd dat kwaliteit belangrijk is. Indirect kan dat er natuurlijk voor zorgen dat er minder incidenten zijn en dus ook minder meldingen dus ja, ik denk wel dat er een soort van verband bestaat tussen de tone at the top en het aantal meldingen.
3. Senior
Associate (vrouw)
- J Het wordt eigenlijk nooit door engagement
121 |
omgaan met dilemma’s of dergelijken. Nee, daar gebeurt actief eigenlijk vrij weinig mee, alleen als er wat gebeurt, dan reageren ze daar wel op natuurlijk
Ik denk wel dat de engagement leader een rol speelt in het feit of er gesproken wordt over ethische kwesties en of daarover open over wordt gediscussieerd. Dus in die zin draagt de engagement leader wel bij aan het feit of de discussie wordt aangegaan als je je bijvoorbeeld ergens niet comfortabel bij voelt.
4. Senior Associate (man)
- N Ik heb wel een paar audits gehad, waarbij ik
mezelf afvroeg van: hoeveel doet die partner nou eigenlijk?! Los van aftekenen en zijn handtekening zetten?? Dan denk je van; dat is maar heel beperkt. Maar van de andere kant is het ook moeilijk te zien want die mensen weten er vaak meer van af, dan dat je aan de buitenkant kunt zien. Dus soms vind ik het gek dat een partner eigenlijk maar heel beperkt betrokken is bij een audit, maar wel zijn handtekening zet. Het is denk ik voor de kwaliteit wel beter als die meer betrokken zou zijn. En je moet je natuurlijk ook afvragen als organisatie, of je wel wilt dat de partner relatief weinig doet en volledig op zijn manager steunt. Nou ja, als je de engagement leader nooit ziet, wordt je er dus ook niet door
beïnvloed. Dus ik denk niet zozeer dat de houding van de engagement leader ervoor zorgt dat er wel/niet een interne melding wordt gemaakt over bepaalde kwesties. Ik denk dat het eerder op je eigen motivatie berust. Het is gewoon een stap die je misschien in sommige gevallen gewoon moet nemen. Ik denk dat het heel
verschillend is hoe personen daar tegenaan kijken en ik denk ook dat het afhankelijk is van of je RA bent of niet, want dan zou het kunnen leiden tot een berisping of iets dergelijks
5. Director (man) + J Als engagement leader praat ik wel over dit soort onderwerpen en ik hoop daarmee ook een soort van bewustzijn aan te wakkeren over wat wel en niet is
toegestaan. Bijvoorbeeld met betrekking tot onafhankelijkheid. En ik probeer iedereen ook wel te stimuleren dat iedereen zijn rug recht houdt.
122 |
In the end wel ja, want als je als engagement leader stimuleert dat er ethische keuzes gemaakt worden, dan zullen er ook wel minder incidenten plaatsvinden en daarmee ook minder mogelijkheden voor klokkenluiders. Ik probeer me altijd zo open en vrij mogelijk op te stellen, zodat mensen mij hopelijk ook durven aan te spreken als ze vinden dat ik fout zit. En als je hier je best voor doet, denk ik dat mensen ook niet zo snel naar boven hoeven te lopen en een melding gaan maken.
6. Associate - J Over het algemeen vind ik dat de
engagement leader een goede houding heeft bij het uitdragen van wat
aanvaardbaar gedrag is. Gewoon, je merkt dat iedereen graag alles op orde wilt hebben en onder controle wil hebben. Het is niet zo dat ik denk; nou de manier waarop de engagement leader in de opdracht staat, dat zou nog wel eens onethisch gedrag kunnen oproepen, dat gevoel heb ik nog nooit gehad. Dus ik denk dat de insteek van de engagement leader wel goed is.
Ik denk wel dat de engagement leader een rol heeft om dingen bespreekbaar te maken. En dat gebeurt ook. In de teams waarin ik werk wordt wel een heel open sfeer gecreëerd, waarin ik gewoon kan zeggen wat ik vind. Ik denk dat dat er ook wel voor zorgt dat er minder meldingen worden gedaan, omdat je er dan gewoon met zijn allen wel uitkomt.
7. Senior Associate
- N De houding van de engagement leaders
verschilt echt heel erg per opdracht, vind ik. Sommige engagement leaders komen langs, bij de klant, als je op locatie zit dan komen ze gewoon een middag langs en kijken ze hoe het gaat. Terwijl anderen, die zie je echt nooit. Dat je denkt; jouw
handtekening wordt hieronder gezet, terwijl de betrokkenheid van die persoon maar heel beperkt is. Ik wil niet zeggen dat ik hierdoor gelijk minder kritisch wordt, maar je laat hierdoor geen goede tone at the top blijken. En het ligt natuurlijk ook heel erg aan de omvang van de opdracht. Zo’n kleine klant is voor een partner totaal niet boeiend…terwijl het team…je werkt overal even hard, ook bij kleine klanten.
123 |
Nou ik denk dat het niet echt invloed heeft op het aantal klokkenluidenmeldingen. Kijk, als de partner er nooit is, ja dan oefent hij natuurlijk ook weinig invloed uit.
8. Senior Associate
+ J Nou ja, ik denk dat de tone at the top
binnen het team een grote invloed heeft op mensen. Ik had het er gister toevallig nog over met een partner en toen zei ik ook dat mensen denk ik beter en harder willen werken voor iemand die interesse toont, en die het goede voorbeeld geeft en die betrokken is. Dus dat een partner niet alleen met een kick-off meeting aanwezig is, maar ook gewoon gedurende de controle. Dus ik denk dat het belangrijk is dat iemand zijn gezicht komt laten zien, want anders is iedereen met een tunnelvisie bezig van het werk moet gewoon gedaan zijn, het dossier zit dicht en nu zijn we klaar. Ik denk zeker dat de tone at the top
doordringt naar beneden en dat mensen ja, meer welwillend zijn om harder te werken om de kwaliteit meer te waarborgen en ook om discussies aan te durven gaan.
Nou ja, partners met een goede instelling, zoals ik hiervoor al beschreef, daar wil je beter je best doen, dus ik kan me
voorstellen dat er dan simpelweg minder dingen voorvallen waarover je een melding kan doen, dat is één, maar ook dat er gewoon een open sfeer wordt gecreerd, waardoor je elkaar gewoon aanspreekt op gedrag en dat je dus niet naar een
vertrouwenspersoon of iets dergelijks gaat, maar dat je gewoon onderling het samen oplost.
9. Senior
Associate (man) +
N De engagement leaders zijn heel
verschillend en de een is wat pragmatischer dan de ander. Die staan er wat losser in. Maar ik heb genoeg teams waar niet de partner, maar de manager bepaalt hoe we gaan, of zelfs een senior associate al. Ook omdat die toch al weten wat een partner wil. De partner zit er dan echt meer voor de overall view, die gaat zich niet bemoeien met de hele controleaanpak. Dus ik denk dat echt de managers bepalen welke richting we op gaan.
Ik denk niet dat er daadwerkelijk een relatie is tussen de tone at the top en het aantal meldingen. Je zou kunnen zeggen dat wanneer de tone at the top goed is, dat
124 |
mensen dan minder snel iets doen wat niet door de beugel zou kunnen, waardoor er minder meldingen zijn, maar dat vind ik een beetje te ver gezocht. Dus het zou wel kunnen, maar ik denk dat dat een heel zwakke relatie betreft.
10. Senior Associate (Vrouw)
+ J Je merkt wel dat er de laatste tijd iets meer
partner involvement is, tenmiste ik heb de laatste tijd wat engagements die wat groter zijn en dan bespreken ze wel dingen en zitten ze er ook wel echt voor het
waarborgen van de kwaliteit. Maar goed, je hebt ook partners en die zie je gewoon minder en die zijn dan ook gewoon minder zichtbaar. Maar partners houden het team wel scherp
Nou ja indirect wel. Ik bedoel; ik vertelde zojuist dat partners het team wel scherp houden. Nou, dan zorgen de partners er wel in zekere zin voor dat mensen zich gewoon aan de ethische standaarden houden. Dus dat zou er indirect wel voor zorgen dat er minder meldingen zijn. maar goed, ik denk dat het een zwak verband is hoor.
11. Manager (man)
- J Op het moment dat iemand met een
voorbeeldfunctie de mist in gaat, zal dat ook snel gekopieerd worden naar anderen. Dus daarom is het voor mijn rol, maar ook die van de partner heel belangrijk om de nadruk te leggen op kwaliteit en te zorgen dat de mensen ook gemotiveerd zijn om die kwaliteit te leveren.
Nou ja, indirect zorgt het wel voor minder meldingen denk ik, als de partners gewoon het goede voorbeeld geven en ook
aangeven altijd bij ze te kunnen
aankloppen, wanneer er een issue speelt. Dus dat zou ergens wel helpen…
12. Manager
(Man) - N Als je werkt met wat oudere partners, ja die hebben over het algemeen meer de neiging om te zwichten on der de druk, dus om dan maar af te ronden en af te tekenen, terwijl dat eigenlijk niet kan…
Ik denk eerder dat andere
veronderstellingen meespelen met klokkenluidersmeldingen, dan de houding van de engagement leader. Ik denk eerder dat dan meespeelt; consequentie voor beoordeling, gepercipieerde hierarchie, dat soort dingen.
125 |
13. Partner (man) + J En ik denk dat je als partner en als engagement leader een soort van radar moet hebben voor: wat voor een sfeer heerst er nou en dat je je eigen gedrag daar ook best wel op moet aanpassen. Dus als je een team hebt wat niet op die manier met elkaar gelined is en goed met elkaar om kan gaan, dan moet je ook als team manager en engagement leader een andere… dan moet je de antenne anders aanzetten, denk ik. Want dan zou je mensen misschien eerder specifiek de vraag moeten stellen op bepaalde momenten en dat doe ik soms ook. Of je dan het eerlijke antwoord krijgt, dat weet je ook niet, dat wordt ook weer cultureel bepaald en is persoonsafhankelijk voor mensen of ze het willen, of durven te zeggen, maar je kan in ieder geval stimuleren om open te zijn.
14. Manager +/- J Nou, de tone at the top binnen teams is
wel leidend voor de focus binnen de teams. En dan bedoel ik de kwaliteitsfocus en de winstfocus, om het maar even zo te zeggen. En zeker aan de persoonlijkheden die de leiding hebben. Die bepalen wel de sfeer binnen het team en die bepalen ook wel in hoeverre het is toegestaan, tussen
aanhalingstekens, om iets aan te kaarten, of iets te melden. Dus die hebben daar wel invloed op.
Tone at the top (team)
Effect op handhaven/bevorderen ethisch gedrag: Relatie geringe mate klokkenluiden: Teamnormen Geinterviewde Invloed op uitdragen ethisch gedrag (+/-) Invloed op geringe voorkomen van klokkenluiden (J/N) Quote: 1. Assistent-Manager
+ J Ik denk dat de normen met betrekking tot
efficiency er wel uit zijn nu, en dat men veel meer gericht is kwaliteit. Maar het moet wel efficient blijven en het moet wel reeel zijn. Maar het care om elkaar dat zit er zeker wel in, zeker in de teams waar ik op zit. Toch zie
126 |
ik om me heen nog wel eens dingen gebeuren, waarvan ik denk; of dit nou zo’n care om elkaar is, dat weet ik ook niet. Dan is het gewoon afronden en speelt efficiency een centrale rol. Ik denk zelf eigenlijk; hoe meer je om elkaar geeft, hoe beter je efficiency kunt bewerkstelligen. En ja, je moet je ook schikken, om binnen het team te passen, want op een gegeven moment zegt uiteindelijk maar één persoon: zo gaan we het doen. Punt.
Ik zit op veel teams waar veel Amerikanen zitten. Daar wordt niet echt gesproken over ethische kwesties. Internationale teams kunnen zeker nog wat leren van open communicatie en dingen bespreekbaar maken.
Maar ik denk wel dat je weet bij wie je moet zijn en dat je niet zomaar lukraak een melding kunt maken of naar een
vertrouwenspersoon kunt gaan. Want als je dat doet, dan denk ik dat mensen je gewoon laten vallen van; joh, laat maar gaan. Dus het is wel gewoon een politieke organisatie en je moet dus wel zorgen dat het een en ander is afgedekt, voordat je een melding maakt. In veel gevallen verdient de informele weg dan ook de voorkeur boven de formele weg. Met het maken van een melding moet je uit de schol klappen en het is altijd wel lastig om dat te doen
2. Senior Associatie (vrouw)
+/- N Ik vind dat er wel gewoon een open sfeer
hangt, waar je veel kunt bespreken binnen teams. Ik denk dat de verschillen zitten in het documentatieniveau.
Het wordt wel gestimuleerd dat mensen vragen: maar waarom dan?! Dus het wordt wel gestimuleerd om gewoon de kritische dingen te vragen. Dat gaat door het hele team heen, dus dan maakt het niet uit of je manager bent, of net begonnen bent. Het helpt wel, dat je binnen teams ook al zo’n open sfeer hebt.
En het feit dat er zo wordt gestimuleerd je mond open te trekken en kritische vragen te stellen, zorgt er ook wel voor dat je gewoon je mond durft open te trekken, zodra je iets opvalt. Want als je dan iets ziet wat gek is, ook al is het misschien iets heel simpels, dan is het ook makkelijker als je wat moeilijkere kwesties tegenkomt, of
127 |
tegen zo’n ethisch dilemma aanloopt, dan is de drempel wat minder hoog om tegen iemand te zeggen wat goh, waarom doe je dit, dit gaat niet passen.
3. Senior
Associate (vrouw)
- J De sfeer is heel informeel. Ik denk wel dat
het ene team anders is dan het ander en dat hangt ook wel af van de belangrijke posities binnen het team: of bijvoorbeeld de manager/parnter op het team heel formeel, of juist heel informeel isWe hebben het vaak over ethiek bij de klant, maar eigenlijk niet zo vaak bij onszelf. Dus je hebt het er eigenlijk met elkaar nooit over.
De informele sfeer zorgt er wel voor dat je elkaar gemakkelijk aanspreekt, mocht er wat aan de hand zijn. Dus ik denk wel dat de sfeer in het team ervoor zorgt dat je gewoon dingen met elkaar kunt bespreken hoor.
4. Senior Associate (man)
- J Als je bijvoorbeeld iets doet binnen het
team wat niet door de beugel kan, dan wordt je daar door de rest van het team wel op aangesproken.
Nou ja, stel; ik maak een melding bij de BUL over iemand binnen mijn team, dan denk ik dat mensen dat niet heel erg tof zouden vinden. Nee, dat is gewoon klikgedrag. Dan hebben ze zoiets van dat kan ook binnen het team besproken worden ofzo.
5. Director (man) - n.v.t. Het is wel zo dat we de laatste jaren binnen De Big-N accountantsorganisatie een beetje opgevoed worden als professionals om elkaar aan te spreken op ander gedrag. We zijn natuurlijk mondig genoeg. Als je bijvoorbeeld binnen een team iets doet wat niet door de beugel kan, dan wordt je daar door de rest van het team wel op
aangesproken. Maar ja, het zijn allemaal mensen , dus het zou best eens kunnen voorkomen dat je iets doet, wat niet kan. Maar dan heb ik wel het idee dat er mensen zijn die je gelijk terugroepen. Daar is het beleid van De Big-N
accountantsorganisatie wel meer op gericht, vind ik de afgelopen jaren; om mensen aan te spreken op gedrag. Als dat goed, of slecht is.
128 |
6. Associate +, vooral bij
kleine teams n.v.t. Ik denk dat het in elk team wel wordt gestimuleerd om ethische standaarden en de hoogste kwaliteitsstandaarden te handhaven. Maar ik denk dat in de wat grotere teams, waar het er misschien iets formeler aan toe gaat, dat ze echt zoiets hebben van; er zijn zoveel dingetjes, dus doen we het op deze manier. Ik denk dat er vooral bij kleine teams minder over
ethische kwesties gepraat of gesproken wordt.
n.v.t. 7. Senior
Associate
+/- J Hoe groter het team, hoe meer overleg,
hoe kritischer je wordt.
Ik denk dat er op die manier al veel
besproken wordt, waardoor het dus niet tot een officiele melding hoeft te komen. 8. Senior
Associate
+ J Ik streef er altijd naar om het gezellig te
hebben en om ruimte te creeren voor mensen om hen inderdaad de ruimte te geven, om hun zegje te doen. Ik ben zelf