5. VAN OPTIES TOT SCENARIO’S
5.3. Identificatie van scenario’s en opties
Hoewel opties het laagste niveau zijn dat wordt beschouwd, moeten allereerst de categorieën van de scenario’s geïdentificeerd worden. Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat identificatie van opties lukraak plaats vindt. Daarna worden de opties binnen de scenario’s geïdentificeerd.
5.3.1. Identificatie van groepen categorieën
De categorieën van scenario’s zijn onder te verdelen in vijf groepen. Deze zijn te bepalen door integraal naar de organisatie en haar omgeving te kijken. In bijlage VII (Integraal plaatje van een bedrijf en haar omgeving) is hiervan een voorbeeld weergegeven en dient als hulpmiddel voor het identificeren van groepen. Er is gekozen de groepen process en manufacturing samen te nemen en productie te noemen. Onder de groep supply chain valt, behalve leverancierkeuze, ook het type klant. Uiteindelijk zijn er vijf groepen waarbinnen categorieën zullen worden onderscheiden. Deze groepen zijn: (1) markt, (2) product, (3) productie, (4) supply chain en (5) distributie. Deze groepen zijn ook gekozen omdat uit vooronderzoek is gebleken dat op deze punten keuzes gemaakt dienen te worden ten behoeve van het vormgeven van de dienst voor complete deurblokken.
De categorieën zullen in de volgende paragrafen per groep besproken worden. Interne en externe informatie, en informatie uit interviews wordt gebruikt om de lijst van mogelijke opties tot stand te brengen. In bijlage VIII (Totaaloverzicht van opties binnen scenario’s) is een totaaloverzicht van alle opties binnen de scenario’s te vinden. Het cijfer achter de categorienaam in de volgende paragrafen correspondeert met de nummers in bijlage VIII. Binnen elke categorie zullen vervolgens de opties binnen de optie-typen apart besproken worden. Dit gebeurt volgens het format:
• Optietype: optie1 of optie2, etc.
5.3.2. Categorieën van scenario’s binnen de groep markt
Binnen de groep markt worden de categorieën marktopbouw en marktaanbod onderscheiden. Marktopbouw (I) geeft scenario’s voor het opbouwen van de dienst. Hierbinnen kan een keuze worden gemaakt of bepaalde onderdelen, waar de dienst uit kan bestaan, wel of niet bij de dienst horen. Deze onderdelen zijn het kozijn, het hang- en sluitwerk, de montage en het schilderwerk. De categorie bestaat dus uit vier optie-typen. Er wordt bepaald of een onderdeel inclusief of exclusief bij de dienst wordt geleverd. De optie-typen en de opties daarbinnen zijn:
• Kozijn: inclusief of exclusief
• Hang- en sluitwerk: inclusief of exclusief • Montage: inclusief of exclusief
Er zijn 16 scenario’s binnen deze categorie denkbaar36. Echter, het laatste scenario (alle onderdelen exclusief) is geen scenario waarin complete deurblokken worden aangeboden en valt dus af.
Om een duidelijk beeld te vormen hoe de scenario’s precies worden gevormd, is in tabel 2 voor deze categorie de opbouw van scenario’s uit opties weergegeven. Een kruisje geeft de keuze weer. Voor de resterende categorieën zal de scenario opbouw op gelijke wijze worden uitgevoerd.
Marktaanbod (II) is de categorie waarin de optie-typen bepalen wat wordt aangeboden aan de markt. De scenario’s geven aan welke markt wordt bediend, wat de manier van aanbieden is en welk soort deur binnen of buiten de dienst valt. Marktaanbod bestaat uit vijf optie-typen. De optie-typen en de opties daarbinnen zijn:
• Markt: utiliteitsbouw of woningbouw
• Manier van aanbieden: standaardconcepten of alles wat de klant wenst • Binnendeuren: inclusief of exclusief
• Buitendeuren: inclusief of exclusief • Antifoondeuren: inclusief of exclusief
Er zijn 32 scenario’s denkbaar. Echter, acht scenario’s vallen af omdat niet alle deurtypen exclusief kunnen zijn. Het is een voorwaarde dat er in ieder geval een binnen- of een buitendeur wordt aangeboden.
5.3.3. Categorieën van scenario’s binnen de groep product
Binnen de groep product vallen de categorieën productopbouw van de onderdelen kozijn en hang- en sluitwerk, míts deze worden aangeboden. De onderdelen montage en schilderwerk worden hier niet als product beschouwd met meerdere opties; het wordt aangeboden of niet. Of het wordt aangeboden wordt door middel van scenariokeuze binnen de groep markt besloten.
36
Elk optie-type bestaat uit twee opties (inclusief en exclusief). Er zijn dus 2*2*2*2 = 16 scenario’s denkbaar (zie ook tabel 2).
Kozijn H&S Montage Schilderwerk
Scen.
nr. Incl. Excl. Incl. Excl. Incl. Excl. Incl. Excl.
1 X X X X 2 X X X X 3 X X X X 4 X X X X 5 X X X X 6 X X X X 7 X X X X 8 X X X X 9 X X X X 10 X X X X 11 X X X X 12 X X X X 13 X X X X 14 X X X X 15 X X X X 16 X X X X
Product kozijn (III) bestaat uit vier optie-typen. Er moet worden gekozen wat het materiaal is van het kozijn, in welke vorm maten worden aangeboden, welke vorm kozijn wordt aangeboden en hoe de lichten worden aangeboden. De optie-typen en de opties daarbinnen zijn:
• Materiaal kozijn: hout of staal
• Maten: gestandaardiseerd of alle mogelijke maten (binnen minimum en maximum) • Vorm: inmetsel of nastel
• Maten lichten: geen lichten of standaardmaten of vrijheid in maten Er zijn 24 scenario’s denkbaar.
Product H&S (IV) bestaat uit twee optie-typen. Er dient te worden gekozen wat er precies wordt aangeboden qua hang- en sluitwerk. De optie-typen en de opties daarbinnen zijn:
• Aanbod: beperkte keuze of vrijheid in keuze • Elektrisch H&S: inclusief of exclusief Er zijn vier scenario’s denkbaar.
5.3.4. Categorieën van scenario’s binnen de groep productie
De groep productie staat voor de manier van produceren. Er zijn drie categorieën; de productie van het kozijn, van het hang- en sluitwerk en van de montage. Er is besloten door Bedrijf x dat schilderwerk in ieder geval wordt uitbesteed. De productie van schilderwerk is daarom niet als categorie opgenomen.
In de categorie productie kozijn (V) wordt bepaald of de productie wordt uitbesteed en hoe het onderdeel geproduceerd gaat worden. De twee optie-typen en de opties daarbinnen zijn: • Verantwoordelijkheid productie: in eigen beheer of uitbesteding
• Manier van produceren: op bestaande machines of investeren in machines of acquisitie van kozijnfabrikant (of intensieve samenwerking met kozijnfabrikant)
Er zijn in totaal zes scenario’s denkbaar. Maar bij de manier van produceren maakt het Bedrijf x in principe niet uit of de leverancier het op bestaande machines kan produceren of niet. Dat is immers een keuze voor de leverancier. Deze twee scenario’s kunnen worden samen genomen. In plaats van acquisitie van een kozijnfabrikant komt in combinatie met uitbesteding te staan: een intensieve samenwerking met een kozijnfabrikant.
In de categorie productie H&S (VI) wordt bepaald of de productie wordt uitbesteed en hoe het onderdeel geproduceerd gaat worden. De twee optie-typen en de opties daarbinnen zijn: • Verantwoordelijkheid productie: in eigen beheer of uitbesteding
• Manier van produceren: op bestaande machines of investeren in machines of acquisitie van hang- en sluitwerkfabrikant (of intensieve samenwerking met hang- en sluitwerkfabrikant)
Er zijn zes scenario’s denkbaar. Het eerste scenario, het in eigen beheer produceren op bestaande machines, valt af omdat er geen machines in bezit zijn die geschikt zijn voor de productie van hang- en sluitwerk. Verder kan ook uitbesteding op bestaande machines samengenomen worden met uitbesteding van machines die nog moeten worden aangeschaft. In plaats van acquisitie van een hang- en sluitwerkfabrikant komt weer in combinatie met uitbesteding te staan: een intensieve samenwerking met een hang- en sluitwerkfabrikant. Onder productie montage (VII) wordt verstaan de locatie van het monteren en het moment van monteren. Bovendien wordt bepaald of montage in eigen beheer wordt uitgevoerd of dat het wordt uitbesteed. De vier optie-typen en de opties daarbinnen zijn:
• Locatie montage deur in kozijn: fabriek of bouw
• Moment deur en kozijn in sparing: op hetzelfde moment of niet op hetzelfde moment • Verantwoordelijkheid montage gehele kozijn(blok): in eigen beheer of uitbesteding • Verantwoordelijkheid montage deur in kozijn (afhangen): in eigen beheer of uitbesteding Er zijn 16 scenario’s denkbaar. Een aantal scenario’s is niet logisch is om te kiezen. Het is niet logisch om het kozijnblok wél in eigen beheer te monteren maar het afhangen van de deur niet. Ook is het niet logisch om de deur en het kozijn niet om hetzelfde moment in de sparing te monteren, terwijl de deur op de fabriek in het kozijn wordt gemonteerd. Dat zou betekenen dat op de bouw de deur weer even losgehaald moet worden van het kozijn.
5.3.5. Categorieën van scenario’s binnen de groep supply chain
De groep supply chain bestaat uit vier categorieën. De opzet van de supply chain van elk onderdeel wordt besproken. Elke categorie in deze groep bestaat slecht uit één optie-type. Dat betekent dat het aantal scenario’s gelijk is aan het aantal opties.
Supply chain kozijn (VIII) bestaat uit één optie-type, dat is het aantal leveranciers. Het is afhankelijk van de keuze voor de productie van het kozijn of het hier de leveranciers van materialen of totale onderdelen betreft. De opties zijn:
• Aantal leveranciers: één vaste leverancier of meerdere vaste leveranciers of geen vaste leverancier(s) of inkoop door aannemer.
Het aantal scenario’s is gelijk aan het aantal opties, of te wel vier. Met inkoop door aannemer wordt bedoeld dat de aannemer zelf zorg draagt voor het juist inkopen van de kozijnen, maar deze aflevert in Locatie bedrijf x en dat Bedrijf x de dienst vervolgens continueert.
Ook supply chain H&S (IX) bestaat slechts uit het optie-type dat het aantal leveranciers aan geeft. Afhankelijk van de keuze voor uitbesteding of productie in eigen beheer, betreft het hier leveranciers van materialen of onderdelen. De opties daarbinnen zijn:
• Aantal leveranciers: één vaste leverancier of meerdere vaste leveranciers of geen vaste leverancier(s) of inkoop door aannemer.
Het aantal scenario’s is gelijk aan het aantal opties en bedraagt vier.
Supply chain montage (X) bestaat uit één optie-type, namelijk de manier van leveren. Deze is afhankelijk van de keuze voor uitbesteding of productie in eigen beheer. De opties zijn:
• Manier van leveren: Dienst y of eigen montagebedrijf opstarten of acquisitie montagebedrijf of één vast montagebedrijf of meerdere vaste montagebedrijven of geen vast montagebedrijf of door kozijnfabrikant
Er zijn dus zeven scenario’s denkbaar.
Supply chain schilderwerk (XI) bestaat uit het optie-type dat het aantal leveranciers bepaalt. De opties zijn:
• Aantal leveranciers: één vaste schilder of meerdere vaste schilders of geen vaste schilder(s) of inkoop bij kozijnleverancier(s)
Het aantal scenario’s is gelijk aan het aantal opties en bedraagt vier. 5.3.6. Categorieën van scenario’s binnen de groep distributie De groep distributie bestaat uit één categorie, dat is de distributie.
Distributie (XII) bestaat uit twee optie-typen. Er moet worden bepaald op welk moment er welk onderdeel wordt geleverd en door welke partij. De optie-typen en de opties daarbinnen zijn:
• Moment van distributie: alles in één keer of sommige onderdelen op een ander moment dan de deur
• Partij: door Bedrijf x zelf of door een leverancier of door een externe partij Er zijn zes scenario’s denkbaar.
In tabel 3 zijn de twaalf categorieën scenario’s, die binnen de vijf groepen zijn geïdentificeerd, samengevat.
Groep Categorie
Marktopbouw (I) Markt:
Marktaanbod (II) Product kozijn (III) Product:
Product H&S (IV) Productie kozijn (V) Productie H&S (VI) Productie:
Productie montage (VII) Supply chain kozijn (VIII) Supply chain H&S (IX) Supply chain montage (X) Supply chain:
Supply chain schilderwerk (XI) Distributie: Distributie (XII)