MATERIAAL MET MIDDELGROOT RISICO
2.11. Hygiëne en voeding. Bijlage 17
De voedingshygiëne in RVT/ROB moet de principes van het systeem van risicoanalyse en de beheersing van kritische punten (de zogenaamde HACCP) inzake voedselveiligheid (5) naleven. Zij bestaat met name uit de analyse van de mogelijke gevaren en het toepassen van doeltreffende controle- en toezichtmaatregelen bij de verwerking van voedingsmiddelen6). Zij wordt toegepast via het vastleggen van een aantal procedures. De traceerbaarheid op het vlak van voedselhygiëne is uiterst belangrijk en daarom zijn er procedures nodig voor, onder andere :
- het registeren van de binnenkomende producten, hun aard, identificatie, hoeveelheid, de ontvangstdatum en de identificatie van de leverancier;
- het vaststellen van de relatie tussen de binnenkomende en uitgaande producten, waardoor hun traceerbaarheid in alle fases van de productie, verwerking en verdeling mogelijk is.
In de bijlagen bevindt zich :
Een tabel betreffende het onderhoud van het meubilair en de oppervlakken van de voedingsafdeling en ook enkele aanbevelingen betreffende :
- het bewaren van voedingsmiddelen, - de tafel,
- de verdeling van de maaltijden, - het ophalen van het vaatwerk,
- het reinigen en de desinfectie van het vaatwerk.
Indien de persoon die de maaltijden bereidt, ze ook verdeelt, moet hij van kledij wisselen, voordat de maaltijden naar de bewoners worden gebracht.
2.12. Linnenbeheer.
De Hoge Gezondheidsraad publiceerde in april 2005 (9) “Aanbevelingen inzake behandeling van het linnen van verzorgingsinstellingen”.
Deze aanbevelingen zijn van toepassing op alle textiel.
Hieronder worden enkele aandachtspunten weergegeven.
Proper linnen
Principes :
- De manipulatie van linnen gebeurt met schone handen.
- Linnen moet zo weinig mogelijk manipulaties ondergaan.
- Principe van “laatst aangekomen, laatst gebruikt”.
- Oppervlakken die met het linnen in contact komen, moeten zuiver en droog zijn.
- Alleen het noodzakelijke linnen in de kamer binnenbrengen.
- Geen wilde opslag van linnen.
De kar :
- Alleen het nodige linnen op de kar leggen.
- Kar dagelijks reinigen en desinfecteren met een desinfecterend reinigingsmiddel (staven, handvatten).
- 1 maal per week een volledig onderhoud van de kar uitvoeren.
Vuil linnen
Principes :
- Uitgaan van het principe “vuil linnen = besmet linnen”.
- Elke opslag in de kamer vermijden (linnen niet op de vloer leggen).
- Linnen zo snel mogelijk in een zak met gepaste kleur verwijderen.
- Handschoenen dragen voor elke manipulatie van bevuild linnen, vervolgens handhygiëne uitvoeren.
- Specifieke procedure volgen voor bewoners voor wie aanvullende voorzorgsmaatregelen genomen worden.
Bij gebruik van een sorteerkar voor linnen : - Zakken niet meer dan ¾ van hun inhoud vullen.
- Niet met de kar de kamer binnenrijden.
- Oppervlakken waarop zakken met vuil linnen liggen, regelmatig reinigen en desinfecteren.
Betrokken personen :
Verpleegkundigen en personeel dat voor het linnen zorgt.
Doelstellingen :
- Levenskwaliteit bevorderen dankzij optimaal onderhoud van het linnen.
- Inachtneming van de hygiëneregels om zo kruisbesmetting te vermijden.
- Ergonomisch werk.
Vooraf :
- Linnen van bewoners, personeel en de instelling wordt gemerkt.
- Vuil linnen wordt verzameld in linnenzakken met verschillende kleuren, afhankelijk van de temperatuur waarop ze gewassen zullen worden. Voor het onderhoud bestemde doeken en dweilen worden in een afzonderlijk netje gestoken.
- De wasserij wordt in afzonderlijke ruimtes verdeeld: sorteerkamer/-zone, waskamer/-zone, droogkamer/-zone en manipulatiekamer/-zone (vouwen, strijken, …) van proper linnen.
Uitvoering
Manipulatie van vuil linnen :
- Vuil linnen wordt door het personeel gesorteerd in gekleurde linnenzakken. Deze linnenzakken mogen slechts ¾ gevuld worden. Vervolgens worden de linnenzakken gesloten en in de vuile zone/kamer geplaatst.
- Vuil linnen zal regelmatig opgehaald worden door het personeel van de wasserij, waar het gesorteerd zal worden.
Zij dragen daarbij handschoenen .
Behandeling van gewassen linnen :
- Proper linnen wordt uit de wasmachines gehaald. Het wordt dan in de droogmachine gestoken of uitgeschud en daarna opgehangen.
Behandeling van droog linnen :
- Kledingstukken van bewoners worden gestreken en gesorteerd op aangepaste linnenkarren.
Hetzelfde geldt voor het linnen van het personeel, indien het niet extern behandeld wordt.
2.13. Afvalbeheer.
De Hoge Gezondheidsraad publiceerde in maart 2005 “Aanbevelingen inzake het beheer van medisch verzorgingsafval” HGR nr. 5109.
De vereisten kunnen in elke Gemeenschap en gewest verschillen. Raadpleeg de geldende wetgeving.
Principes :
- De kleur van de zakken afhankelijk van de aard van het afval in acht nemen.
- Afval verminderen en risico’s tot een minimum beperken.
- Afvalbakken mogen geen gevaar betekenen of reukhinder veroorzaken.
- Afvalcontainers moeten gesloten zijn en mogen slechts ¾ van de maximuminhoud gevuld worden.
- Afvalzakken worden steeds zorgvuldig gesloten, voordat ze verwijderd worden. Neem steeds de vullimiet in acht.
- Sla het afval op in een specifiek lokaal.
Doelstellingen :
- Woekering en verspreiding van potentieel ziekteverwekkende kiemen vermijden.
- Reukhinder vermijden.
Voorbereiding :
- Alle personeelsleden krijgen regelmatig een vorming over de juiste behandeling van afval.
- Er is steeds een voldoende hoeveelheid noodzakelijke vuilniszakken beschikbaar.
Toepassing : Huishoudelijk afval :
- Huishoudelijk afval wordt gesorteerd volgens de geldende wetgeving.
- Huishoudelijk afval wordt minstens een keer per dag verwijderd in de leefruimtes.
Papier, glas :
Papier- en glascontainers worden regelmatig geledigd.
Afval (B1) :
Afval met bloed, secreties en uitwerpselen wordt samen met het huishoudelijk afval verwijderd (B1).
Naaldcontainers / gele verzamelbakken :
Alle scherpe en snijdende voorwerpen worden verwijderd in naaldcontainers / gele verzamelbakken.
Gooi naalden systematisch en onmiddellijk na hun gebruik weg in de naaldcontainer.
Gebruik de naaldcontainers op correcte wijze :
- Plaats de naaldcontainer in de nabijheid van de plaats waar met naalden wordt gewerkt.
- Verwijder de naald met de punt naar onderen en via de gleuf.
- Gooi geen ander afval in de naaldcontainer (kompressen, papieren verpakkingen, ….).
- Laat geen naalden slingeren (steriele vlakken, maaltijdtafeltjes, vuilniszakken, …).
- Vul de container slechts voor 80%, sluit hem correct en verwijder hem met het B2-afval.
Afval afkomstig van verzorgingsactiviteiten met infectierisico (B2):
- In kamers waarin aanvullende voorzorgsmaatregelen in acht genomen moeten worden, wordt het zacht of hard niet-snijdend afval (verband, infuus, aerosol, sondes, luiers, …) en afval met bloed, secreties en ontlasting verwijderd in een speciale zak (vaak geelkleurig) en samen met het B2-afval verwijderd door het verzorgend personeel na de lichaamsverzorging (ochtendverzorging).
2.14. Antiseptica.
Een antisepticum is een geneesmiddel dat idealiter een antibactericide, antivirale en schimmelwerende werking combineert.
Doelstellingen :
- Correct gebruik van antiseptische producten bij de dagelijkse verzorging van de bewoners om infectie te voorkomen of te behandelen.
Betrokken personeel : - Artsen, verpleegkundigen.
- Zorgkundigen in samenwerking met een verpleegkundige.
Indicaties :
Het doel van een antisepticum is het onwerkzaam maken en/of het verwijderen van micro-organismen op het lichaamsoppervlak met het oog op de preventie of behandeling van een infectie of een kolonisatie.
Antisepsis heeft talrijke eigenschappen:
• bescherming tegen kolonisatie en latere lokale infectie;
• bescherming tegen de verspreiding van lokale infecties over het hele lichaam,
• behandeling van lokale infecties;
• overdracht van ziektekiemen naar andere personen en de omgeving verhinderen.
Aanbevelingen voor goed gebruik van antiseptica : - Indicatie van de producten in acht nemen.
- Verenigbaarheid met gezonde en/of gekwetste huid controleren.
- De aangeduide contacttijd in acht nemen (bv. Isobetadine scrub totdat het schuim wit wordt, alcoholische isobetadine totdat het product opgedroogd is, …)
- Gebruik producten van dezelfde familie (bijvoorbeeld bij gebruik van antiseptische zeep en een antisepticum) om te vermijden dat de producten door antagonisme onwerkzaam zouden worden of toxisch door onverenigbaarheid.
- Spoel de antiseptische zeep voldoende af om ze van de huid te verwijderen (tere huid van bejaarde personen).
- Voldoende afdrogen en in het bijzonder in de huidplooien.
- Lokale tolerantie in het oog houden (erytheem, uitdroging, irritatie…) en ook mogelijke allergische reacties.
- Een antisepticum (geen scrub) niet afspoelen of verwijderen, anders gaat de blijvende werking verloren.
- Gebruik geen antisepticum maar wel een desinfecteermiddel om materiaal te desinfecteren.
- Controleer de vervaldatum van het product.
- De verzorger moet voor het gebruik inlichtingen inwinnen over het product ( bijsluiter of compendium lezen).
- Noteer de datum waarop het product geopend werd op de flacon (als het antisepticum meerdere doses bevat).
- Neem de gebruiksduur na het openen van de flacon in acht.
- Sluit de flacon correct na elk gebruik.
- Raak de opening van de flacon niet aan met handen of vingers.
- Een geopende flacon niet opnieuw verpakken of bijvullen.
- Beschut tegen licht en warmte bewaren.
- Na gebruik de buitenkant van de flacons reinigen/desinfecteren door ze vochtig af te vegen.
- Het gebruik van flacons met 1 dosis of kleine flesjes is aan te bevelen.
1 bewoner = 1 flacon met 1 dosis = 1 verzorging.
- Aangebroken flacons met 1 dosis systematisch weggooien.
- Flacons met antiseptica niet in de kamer van de bewoner of op het verzorgingskarretje achterlaten.
Antisepsis in een stap :
- Voorbeeld : ontsmetting van gezonde huid voor injecties (IM, IV, S/C ) met alcohol (alcohol met 70 % ethanol).
- Controleren of de huid schoon en droog is.
- Antisepticum aanbrengen en laten drogen door de lucht.
Antisepsis in vijf stappen :
Voorbeeld : wondverzorging, blaassonde, ...
Vijf stappen :
1. Reiniging met antiseptische zeep: (bv. IsoBetadine ® scrub, Hibiscrub ® , ...).
2. Spoelen: met steriel water (bv. steriel water in enkele dosis).
3. Drogen: met steriele kompressen of tampons.
4. Antisepsis: (bv. alcoholhoudende IsoBetadine ®, Hibitane ® , ... ).
5. Drogen in de lucht en inachtneming van de contacttijd.