Gebruik van antibiotica via I.V. weg

Gelet op het ontstaan van bacteriën die steeds resistenter worden, vereist een zeker aantal zelfs banale infecties (symptomatische urineweginfecties,...) de toediening van breedspectrumantibiotica via I.V. weg omdat de kiemen resistent geworden zijn voor alle antibiotica die via orale weg beschikbaar zijn. Anderzijds kan een behandeling die in het ziekenhuis gestart is, theoretisch in de woonzorgcentraworden voortgezet indien dat nodig is, op voorwaarde dat de patiënt stabiel is. In dat geval is er in ons land nog steeds een

hospitalisatie vereist. Het voordeel van een IV-antibiotherapie buiten het ziekenhuis is dat een banale of niet-ernstige infectie geen of een kortere ziekenhuisopname vereist. De hinderpalen voor de uitvoering van dit beleid zijn: het gevaar op een overmatig gebruik van breedspectrumantibiotica, wat het ontstaan van multiresistente kiemen bevordert (epidemiologische impact); het gebrek aan opleiding en specifieke bekwaamheden van huisartsen en verpleging, toezicht, voorzorgen betreffende de infusie. De behoefte aan dit type behandeling is nog heel klein, maar de huidige epidemiologische evolutie zou het onderwerp snel op de kaart kunnen zetten. De overheid moet dus actief nadenken over de invoering van een denkoefening ter zake tussen alle medische en verpleegkundige partners, van ziekenhuizen en andere instellingen. We raden aan om een strikt kader voor dit gebruik te definiëren. Een samenwerking tussen het ziekenhuis en de woonzorgcentra blijft nodig zolang deze gevallen uitzonderlijk blijven. We bevelen trouwens de toepassing aan van strikte criteria inzake behandelingsduur en microbiologische documentatie om de afgifte van deze antibiotica te reguleren. Indien deze behandelingsmodus wordt toegelaten, moet er een specifieke opleiding worden overwogen (artsen en verpleegkundigens).

8.7. Besluit.

Het succes van een beter antibioticabeleid steunt op de invoering van een systeem dat het resultaat is van een nauwe samenwerking en een actieve participatie van bepaalde actoren die zich rond de bewoner bewegen. In deze context wordt waarschijnlijk aan de actoren gevraagd om elkaar regelmatig te “ontmoeten” en te overleggen, terwijl ze vaak al veel werk hebben. Het is daarom belangrijk dat deze overlegmomenten worden beleefd als kansen op een sterkere samenwerking om een resultaat te bereiken waaraan iedereen heeft meegewerkt en niet als een nieuwe wettelijke eis die geen zin heeft. Deze momenten moeten aanvoelen als nuttig door een verrijkende samenwerking, eerder dan tijd die men verliest om zich “aan de wet aan te passen”. Het is bijgevolg belangrijk dat de verantwoordelijke overheid prioritair vruchtbare en doeltreffende samenwerkingen binnen een doeltreffend lokaal organisatorisch kader promoot (bijvoorbeeld door middelen, opleidingsmodules, ... ter beschikking te stellen).

De sleutelpositie die de CRA in deze aanbevelingen bekleedt, wordt opgelegd door de nieuwe erkenningsnormen en lijkt ons absoluut gewenst. Er moeten echter heel wat onvolkomenheden en problemen overwonnen worden: gebrek aan kandidaten voor de functie, gebrek aan financiering, vage definitie van de rollen en bevoegdheden. Er is de huidige sterke ontwikkeling van de sector die de invoering vereist van een wettelijk kader dat de naleving van een kwaliteitsnorm verzekert (CRA’s die daadwerkelijk verkozen worden door collega’s), moeilijkheid om vergaderingen met de huisartsen te organiseren. Er zijn veel

drempels en onvolkomenheden die moeten worden overwonnen om de voorschrijvers daadwerkelijk op doeltreffende wijze te kunnen betrekken. Gelet op de organisatie van het werk van de huisarts beschouwen we de erkenning van de uren continue opleiding (accreditatie RIZIV) en een correcte financiering (medische erelonen) als een conditio sine qua non voor de participatie aan dergelijke activiteiten. De huisartsenkring heeft een belangrijke rol te spelen als lokaal medisch overlegplatform. Volgens ons zullen de CRA en de voorschrijvers zich enkel verbinden tot een rationeel beheerbeleid van antibiotica in de instelling indien deze door deze kring wordt gesteund en gepromoot.

Deze moeilijkheden moeten de overheid en de lokale actoren ertoe aanzetten een realistisch beleid in te voeren door de belangrijke aspecten te identificeren die absoluut prioritair zijn :

· Het drastisch verminderen van antibioticavoorschriften bij asymptomatische urinebacterie zou een groot deel van het slechte voorschrijfvolume snel wegwerken.

· Het verhogen van de algemene kennis door de invoering van aangepaste opleidingen op elk niveau.

· Het bevorderen van de invoering van een dynamiek in de huisartsenkring bijvoorbeeld via de samenstelling van een “antibioticaformularium”.

· De progressieve invoering van een programma volgens de methodologie voor de verbetering van de kwaliteit, beschreven in de hoofdstukken 5 en 6 van deze aanbevelingen.

8.8. Bibliografie.

1. Tzouvelekis LS, Markogiannakis A, Psichogiou M, Tassios PT, Daikos GL.

Carbapenemases in Klebsiella pneumoniae and other Enterobacteriaceae: an evolving crisis of global dimensions. Clin. Microbiol. Rev. 2012; 25:682–707. Available at:

http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=3485753&middel=pmcentrez

&rendertype=abstract.

2. Denis O, Jans B, Deplano A, en al. Epidemiology of methicillin-resistant Staphylococcus aureus (RVTA) among residents of nursing homes in Belgium. J. Antimicrob.

Chemother. 2009; 64:1299–306. Available at:

http://jac.oxfordjournals.org/content/64/6/1299.short.

3. Jans B, Schoevaerdts D, Huang T-D, en al. Epidemiology of multidrug-resistant

microorganisms among nursing home residents in Belgium. PloS One 2013; 8:e64908.

Available at:

http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=3667831&middel=pmcentrez

&rendertype=abstract.

4. Nicolle LE. Preventing infecties in non-hospital settings: long-term care. Emerg. Infect.

Dis. 7:205–7. Available at:

http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=2631702&middel=pmcentrez

&rendertype=abstract.

5. Van Buul LW, van der Steen JT, Veenhuizen RB, en al. Antibiotic use and resistance in long term care facilities. J. Am. Med. Dir. Assoc. 2012; 13:568.e1–13. Available at:

http://www.jamda.com/article/S1525-8610(12)00094-1/abstract.

6. Akkoordprotocol plan MDRO. Monit. Belge— 21112013 — Belg. Staatsblad 2013;:86540–86545. Available at: www.bTZIB.be/Mdro/mdro.pdf.

7. KB normen RVT 10 april 2014. 2014. Available at:

http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=200409214 9&table_name=wet.

8. Nicolle L, Strausbaugh L, Garibaldi R. Infections and antibiotic resistance in nursing homes. Clin Microbiol Rev 1996; 9:1–17. Available at:

http://cmr.asm.org/content/9/1/1.short.

9. Moro ML, Gagliotti C. Antimicrobial resistance and stewardship in long-term care settings. Future Microbiol. 2013; 8:1011–25. Available at:

http://www.futuremedicine.com/doi/abs/10.2217/fmb.13.75.

10. Bonomo RA. Multiple antibiotic-resistant bacteria in long-term-care facilities: An emerging problem in the practice of infectious diseases. Clin. Infect. Dis. Off. Publ.

Infect. Dis. Soc. Am. 2000; 31:1414–22. Available at:

http://cid.oxfordjournals.org/content/31/6/1414.long.

11. McClean P, Hughes C, Tunney M, Goossens H, Jans B. Antimicrobial prescribing in European nursing homes. J. Antimicrob. Chemother. 2011; 66:1609–16. Available at:

http://jac.oxfordjournals.org/content/66/7/1609.long.

12. Home - HALT. Available at: https://halt.wiv-isp.be/default.aspx.

13. Daneman N, Gruneir A, Newman A, en al. Antibiotic use in long-term care facilities. J.

Antimicrob. Chemother. 2011; 66:2856–63. Available at:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21954456.

14. Nicolle LE. Antimicrobial stewardship in long term care facilities: what is effective?

Antimicrob. Resist. Infect. Control 2014; 3:6. Available at:

http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=3931475&middel=pmcentrez

&rendertype=abstract.

15. Jump RLP, Olds DM, Seifi N, en al. Effective antimicrobial stewardship in a long-term care facility through an infectious disease consultation service: keeping a LID on antibiotic use. Infect. Control Hosp. Epidemiol. Off. J. Soc. Hosp. Epidemiol. Am. 2012;

33:1185–92. Available at: http://www.jstor.org/stable/10.1086/668429?origin=JSTOR-pdf&__redirected.

16. Draaiboek Infectiebeleid in Vlaamse% WZC. Available at:

http://www.zorginfecties.be/uploadedFiles/Zorginfecties/2012/Draaiboek%20Infectiebele id%20Vlaamse%20WZC_update20120411_corrigendum.pdf.

17. vzw FARMAKA asbl Available at:

http://www.farmaka.be/nl/wzc_formularium_2014/_DEF_ALL_000_WZC_Formularium_

FINAL.pdf

18. Belgische gids voor anti-infectieuze behandeling in de ambulante praktijk – editie 2012 Available at:

http://health.belgium.be/eportal/Myhealth/Properuse/Antibiotics/Humanmedicine/714038 7?ie2Term=BAPCOC?&&fodnlang=nl#.VHSHDIuG_CY

19. G de travail mixte «M» Mutualités, organisations de Médecins PROPOSITIONS ET MESURES POUR UNE MEILLEURE COORDINATION DE LA POLITIQUE DES SOINS EN MAISONS DE REPOS ET DE SOINS Rôle et statut du médecin coordinateur et conseiller en MRS. 2010; :1–31. Available at:

http://www.uvcw.be/no_index/cpas/grandage/MCC-propositions-et-mesures-pour-une-meilleure-coordination-MRS-22-12-2010.pdf.

20. GROUPE DE TRAVAIL: MAÎTRISE DES INFECTIONS LIÉES AUX SOINS DANS LE