HOOFDSTUK lIl

HJrr WlDERUEN.

Singapore lag achter hen.

De stemming

aan

boord begon merkbaar te veranderen.

De

~

hecht schijnende vriendschappen begonnen lOSSer te worden. Het leven ging de menschen Weer opeischen, het gewone dagelijksche leven. De heerlijke

spij~en,

die ZOOveel weken achtereen het gehemelte

hadden

gestreeld, begonnen flauw te smaken. Men snakte

naar

iets gewoners, naar iets pittigers, iets meer eigens.

PriVébelangen Wogen voor ieder Weer het

~aarst.

De hut,

~1ang

^Vervuld

^van

eigen sfeer, veranderde weer in

een

tijdelijk verblijf. Het was er rommelig en vreese1ijk warm, nu je er al je hebben en hOuden weer moest bijeengaren.

De koffers bleken maar al te dikwijls te klein. Hoe was 't mogelijk, vroeg men zich af, dat je heele garde-robe er bij het begin van de reis ZOO keurig in verpakt was geweest, terwijl je nu geen raad

wist,

hoe alles er weer behOOrlijk - of onbehoorlijk _ in te stoppen?

Ofschoon

~

luchtig mogelijk gekleed, gutsten Ine de

~eetdroppe1tjes

langs den rug, toen Ze daar stond te midden

van

een wanhopend makende verscheidenheid

van

schoone en vuile kleedingstukJcen, schoentjes,

toilet-45

artikelen

enz.,

die bij het vertrek in elkaar pasten als tn blokkendoos en nu een warwinkel vormden, waar je geen weg mee wist.

Ten einde raad propte ~j alles, dat met geen mogelijk-heid meer fatsoenlijk kon geborgen worden, er nog maar luk-raak bovenop. Onrustbarend puilden de koffers uit, maar met de moed der wanhoop ging %ij er bovenop staan en nu gelukte het: de sloten klapten dicht.

Aan dek gekomen, zocht ~ij

naar

mevrouw Cinge, die

~j eveneens ~er geëchauffeerd in haar mailstoel vond

~tten puffen.

"Ook klaar met de pakkerij?" informeerde d~e.

tt Tjonge, tjonge, wat is dat tn warm werkje, hè? •••

Kom naast me ~tten en tn beetje uitblazen!t

Achterover geleund in haar gemakkelijke stoelen,

~gen ~j eenigen tijd en volgden ~d. het kruivend golvenspel van het %Onnige watervlak.

"De reis is nu op een oor na gevild, Ine'" zei de oudere dame, ~ch koelte toewuivend. "Morgenochtend Priok.

Ik zal blij zijn als het nu maar ~ver is!'

De groote onbe~rgdheid, die een ~eereis tot ~

iets ~l~ verrukkelijks maakt, begon meer en meet te verdwijnen. Sommigen trachtten nog wat na te ge-nieten, hielden ~ lang mogelijk het luxe-leventje vast, maar dit werd iets kunstmatigs op den duur. Het land trok. Levensbelangen wachtten, aangename en onaange-name, maar niet langer te ontwijken.

Den volgenden dag, heel vroeg al, waren de meeste reWgers reeds naar het dek gegaan. Ieder wilde er ~ veel mogelijk getuige van zijn, Java's kust te ~en

op-doemen •••• Men praatte druk, men maakte grappen, men ver~ekerde elkaar trouw te ~en schrijven, prees de b~der prettige kennismaking, - maar onder al dat gepraat en gelach bleef het oog gericht naar de verte, waar het einddoel lag.

Meerdere schepen en kleinere vaartuigen, die pas-seerden, bew=en, dat men een haven naderde. Het leek of de "Marnixu moe begon te worden en ~aarder te stampen begon •... Nerv~er werd Ine. Het zich laten leven, het dadenloos genieten, de gewaarwording of de reis eeuwig zou duren, dit alles vergleed. De gedachte, dat nog slechts enkele uren haar scheidden van een weer-zien met moeder, bracht haar in een toenemende span-ning en drong steeds meer het genotene van de laatste weken op den achtergrond. Nu de kade van Priok daar aan den gezichtseinder opdoemde, klopte steeds luider haar hart en, na ~veel weken alleen onder vreemden te hebben geleefd, werd machtig de behoefte gevoeld, einde-lijk weer eens een bekend gwcht te %ien!.. •• En naar welk g=cht zou ~j op het oogenblik méér kunnen ver-langen dan naar dat van haar moeder? .•.. Een gevoel van vreugde en daarnaast een klimmend ongeduld had haar bevangen. Haar kindertijd herleefde .... Zij ~ moeder weer in 't licht van vroeger, - moeder, die tot voor enkele jaren steeds haar onafscheidelijke vriendin was geweest!. . •. Veel had sindsdien verwijdering gebracht tusschen haar en Indië, maar nieuwe hoop herleefde thans! Een oude genegenheid bloeide op in haar hart!

De "Marnixu voer voor~chtig. De loods was allangszij gekomen. Iedereen stond aan de verschansing. De

501-47

daten op het voorschip 2:ongen.... Reeds 2:3g je de reusachtige elevators en de groote goedangs - de pak-huüen. Geen wolkje verduisterde de strak blauwe hemel. Water en hui2:en, alles was overgoten met een glans van fel oranje. In laaiende 2:onnebrand lag daar de kade, die 2:ij naderden, schepen voorbijvarend, waar-van de bemanning wuifde. • •• Op het emplacement waar-van de stoomvaartmaatschappij stond het vol met wachten-den, die de rei2:igers kwamen verwelkomen.

Er kwam deining onder de passagiers en de men-seben aan de wal. Sommigen meenden elkaar al van verre te herkennen, groetten en lachten en riepen iets.

"Zie je je moeder al?" vroeg mevrouw Oinge belang-stellend aan Ine, die 2;ich voor vandaag in een extra lief japonnetje had gestoken.

Maar, hoewel met spiedende blik de kade a&oekend, moest %ij tot haar spijt bekennen: - "Nog niet."

"Zou %e %elf komen, denk je?"

Ine schrok van die vraag. • •• Zou moeder misschien niet 2:elf komen?

Steeds duidelijker onderscheidde men de figuren aan de kade. ••••• Statig legde de prachtige boot aan. De kabels werden uitgeworpen: het schip was gemeerd ••••

Nog eenige formaliteiten voor de wachtenden aan boord mochten, maar over de verschansing heen begroetten de r=gers reeds luidruchtig hun verwanten en vrienden, van ongeduld nauwelijks het moment kunnende af-wachten, waarop 2:ij elkaar de hand konden reiken.

Ine vergat alles om 2;ich heen. Zoover 2:ij kon, hing 2:e over de reeling, doch onder al die opgeheven ge2:Îchten

ontdekte %ij nog altijd met degene, die 2;ij 2:OCht.

Dan, opeens, klonk haar een bekende stem in de ooren en een juichkreet: - "Ine! Ine!"

Een dame, wier ge2:Îcht 2:ij niet 2:00 gauw kon onder-scheiden, beschut als het werd door een veelkleurige, Japansche parasol, wuifde haar levendig toe en liep haastig naar de inmiddels uitgelegde loopplank.

Plotseling herkende Ine haar: Moeder!

Onwillekeurig snelde ook 2;ij, 2;ich een weg banend tusschen de vele menschen, in de richting van de plank.

Haar eerste impuls was, naar moeder toe te vliegen en het uit te jubelen van vreugde.

Lachend en met uitgestrekte handen kwam d= op haar toe.... Maar dan, haar ~ende naderen, overviel Ine plotseling een ellendig, onberedeneerd gevoel van terughouding, dat haar voeten als lood deed schijnen en haar hart een oogenblik leek te doen stilstaan. Zij werd één moment bijna dui2:elig en kreeg het gevoel of al het bloed uit haar hoofd wegvloeide.

Wat mankeerde haar?... Wat dàcht 2:ij?... Zag 2;ij goed? • • •• Daar was iets in de naderbijkomende ver-schijning, dat haar schier den adem benam.

De vroeger 2:00 jeugdige, slanke gestalte van moeder was min of meer corpulent geworden. Grooter en for-scher leek 2:ij daardoor; statiger ook en krachtiger. Doch verried haar houding eertijds iets 2:3chts en meegaands, nu was de2:e 2:eet 2:elfbewust.... Ook haar kleeding was veranderd.... Ine kende haar moeder niet anders dan in stemmige, smaakvolle, soms bijna al te simpele japonnen, die echter geheel pasten bij haar lief en

, ₄₉

vri~delijk ~terlijk. Thans droeg ~j een zeer opvallend, modieus toilet van roze, geborduurde voile, feitelijk te jeugdig voor haar leeftijd, en een élegante, zwart kanten hoed met een groote rand. Loop, gebaren, het hoog opgeheven hoofd, dat alles was resoluut en zelf-bewust en z66 oneigen aan datgene, wat het jonge meisje altijd in haar moeder had bewonderd en liefgehad, dat haar gewaarwording van terughouding schier onoverkome-lijk werd •••• tNiet anders kon Ine veronderstellen dan dat, wat ~j altijd had gevreesd, met den naam ook de persoon was veranderd! Mevrouw Hubrecht van voorheen leek in niets op mevrouw Meu1emans Verschuur van thans! Deze mooie, vorstelijke dame mocht al de njonja besar, "de groote mevrouw" ~jn van "Soeka Djawa tt, de lieve, eenvoudige moes, bij wie zij in haar kinderjaren %00 spontaan haar hart had uitgestort, aan wie geen enkele gedachte van haar dochtertje verborgen bleef, was ~j niet! •••• En Inets alles overheerschende vreugde loste zich op in een gevoel van pijnlijke teleurstelling, terwijl zij neiging voelde, ~ch om te keeren en weg te loopen.

Maar dan klonk opnieuw de verheugde stem, die nog dezelfde klank had van vroeger, hartelijk, blij: - "Ine, kind, wat ben ik gelukkig, dat ik je eindelijk weer bij me heb!. • •• Wat ben je groot geworden!.... Wat ~e je

lief " In . . . d h " "

er wt.. • • • e, m1Jn eigen oc tertJe •••••

Moeders armen hielden haar omvat in een krachtige omhelzing en zij voelde haar kussen op haar wangen.

Toen zagen ~j elkaar in de oogen en schoot ook Ine's gemoed vol, haar tranen begonnen rijkelijk te vloeien.

5⁰

Langzaam week de beklemming, om plaats te maken voor een gevoel van ontspanning, van opluchting, nu de eerste moeilijke oogenblikken gelukkig voorbij waren.

Maar niettegenstaande haar ontroering, ondanks de vele woorden, die beiden gebruikten om elkaar van allerlei te vertellen, werd Ine het zich duidelijk bewust, dat moeder en zij elkaar vreemd waren geworden.

* * *

Na eenigszins van de eerste emoties te ~jn bekomen en weer geheel meester van ~chzelf, stelde mevrouw Meu1emans Verschuur voor, niet langer dan noodig in het warme Priok te blijven. Zij vertelde, reeds gisteren van huis te ~jn gegaan en de nacht in Batavia te hebben doorgebracht, om niet de kans te loopen, te laat aan de boot te zijn.

Het leek Ine, of moeder ook nerveuzer geworden was en niet meer die kalme evenwichtigheid bezat, die haar vroeger zoo beminnelijk had gemaakt. Wel was daarvoor een grootere zelfverzekerdheid in de plaats gekomen, maar Ine voelde ~ch daartegenover nog vreemd en onwennig.

Zij was blij, even te worden afgeleid van moeders vele vragen door mevrouw Clinge, die zij zich haastte aan haar moeder voor te stellen. Maar daar mevrouw Clinge haast had om de trein naar Djokja nog te halen, moesten

~j tot hun spijt haast-je-rep-je afscheid nemen.

Ook van de andere r~gers kon het afscheid slechts vluchtig zijn. Men reikte elkaar de hand, wuifde nog

5

¹

eens achterom, - en het leven, het wisselende leven, dat zooveel dagen achtereen deze menschen had samen-gebracht, dreef hen weer naar alle windstreken.

, "Ziezoo," ~chtte moeder, alsof zij blij was van deze plichtplegingen af te zijn. "Nu nog even voor de bagage gezorgd en dan gaan ook wij met een flinke vaart naar huis 1"

NatlT huis!

Een eigenaardige gewaarwording beving Ine weer bij deze woorden, maar ~ij had weinig tijd ~e te rea1iseeren, want moeder had reeds een paar koelies aangeroepçn om de koffers naar het douanenkantoor te laten brengen en even daarna gingen ~j aan wal.

Zakelijk en flink regelde mevrouw Meu1emans Ver-schuur alles bij de beambten, daarna de koelies bevelend de koffers naar de groote auto te brengen, die voor het kantoor wachtte.

Toen stak zij haar arm door die van haar dochter en

=ei opgewekt: -

"En

nu, lieve kind, er vandoor! Wat ~

Hansje de uren tellen 1"

Ine, voortdutend bt=ig, haar tegenstrijdige gevoelens te ordenen, bemerkte opeens met schrik, dat zij geheel vergeten had, naar haar kleinen broer te informeeren, evenals naar Papa en Fred.

Zij herstelde haar fout, stotterend en met 'n hooge kleur.

Hoewel zij lichtelijk verrast was, te bemerken, dat deze vraag Ine eenige moeite scheen te kosten, antwoordde moeder niettemin levendig en vroolijk: - "Zij maken 't uitstekend, hoor. Ze ~jn allemaal dolblij je te zullen ontmoeten."

52

. .

Onophoudelijk veegde Ine

zich

de kleine zweetdrop-peltjes van het voorhoofd, minder last hebbend van te groote warmte dan wel van een toenemende zenuwachtig-heid. Zij liep nu naast moeder over den %Onnigen weg, waar 'n eindje verderop een groote, open, donkerblauwe auto te wachten stond.

De chauHeur, een keurig gekleede inlander met een onberispelijk geplooide hoofddoek, had naast de wagen op z'n hurken zitten wachten. Bij de nadering van de beide dames kwam hij lan~ overeind, om met een tweeden bediende, die handig de koelies van de goederen ontlastte, de koffers op den bagagedrager te

bevestigen.

Bij het zien van de schitterende auto ontsnapte Ine 'n kreet van bewondering, welke de lichte schaduw, die over moeders g=cht was getrokken, weer plaats deed maken voor een glimlach.

"Vind je 'm mooi 1" vroeg ze blij. "Dat doet me plezier.

't Is een Packard, weet je .•.• Wij moesten een nieuwe wagen hebben en toen

=

Papa: nu Ine komt, moet het 'n extra pronkstuk ~jn!"

"Dus is 't voor mij ...• 1" stotterde het jonge meisje verrast.

"Min of meer," bleef moeder glimlachen, terwijl zij Ine uitnoodigde, in te stappen en haar met gemakkelijke ongedwongenheid volgend.

"En

ga nu eens prettig zitten, kind, want we hebben een rit van minstens eenige uren voor den boeg."

Zacht zoemend reed nu de prachtige auto eerst lang%aam, dan in steeds sneller tempo, over den rechten 53

weg langs de Hollandsch lijkende vaart van Priok naar Batavia. Moeders hand 2;ocht die van haar dochter en het viel Ine op, dat een kostbare ring met vele diamanten die hand sierde, terWijl de pols omsloten werd door een 2:Ware, gouden armband, eveneens met ede1steenen be2:et.

Z66 vreemd trof Ine dit, dat 2;Îj moeders vraag:

-"Ken je de2;en weg nog!" nauwelijks verstond·l

Mevrouw Meulemans Verschuur herhaalde haar woor-den -

,,0,

^~ekertf, antwoordde Ine, die 2;ich dwong haar attentie bij deze vraag te bepalen en 2:ich opeens herinnerend, hoe 2;ij hier een vorige keer reed, vele jaren geleden: g~ten in een krakende huurauto tussehen haar moeder en haar vader.

~ gedachte ontroerde haar eensklaps hevig en het scheen of ook mevrouw Meulemans Verschuur werd getroffen door het tafereel, ~t 2;ij ong~d 2;elf weer te voorschijn had geroepen. ZlJ deed moe1te, evenals Ine, haar bewogenheid te overwinnen, en het beter vindend 2:ich niet in het verleden te verdiepen - het verleden, dat afgesloten was, terwijl het heden nog ~veel mogelijkheden bood - ~ei 2;ij, hoewel minder vast dan tot nu toe: - "V

eet

is er anders geworden, Ine 1"

Inets oogen" schoten vol tranen. Mochten de jaren het gemis van vader ook hebben verd~eld, thans drong het 2;ich levendiger aan haar op dan OOlt.

"Ja/' was alles, wat ~e 2;eggen kon. "Véél:'

Moeder ~eeg nu. Het gesprek stokte. In volle vaart

~ht de Pac1wd 2;ijn weg, en terwijl Ine door alles, dat

~ deze morgen ondervond, maar niet ko,p loskomen

van de herinnering, 2;3t ook mevrouw Meulemans Ver-schuur in gedachten ver2;onken.

Steeds minder vroolijk werd haar blik en de uit-drukking van innige vreugde, welke daarstraks haar ge2;Îcht overstraalde, was nu bijna geheel verdwe-nen. • • • Hoe innig had 2;ij naar haar oudste kind verlangd! Hoe ~aar was het haar gevallen, Ine nog een jaar in Holland te laten, nadat 2;ij 2;OOlang en

2:00 vurig had gehoopt op haar terugkomst 1 Desondanks had 2;ij, daar 2;ij meende dat het misschien tot bestwil voor haar meisje was, er in toegestemd, - maar nu wilde 2;ij dan toch ook de volle maat van Inets genegenheid, van haar hartelijkheid 1 En hoe werd 2;ij daarin teleurgesteld 1. • •• Ine was lief en vriendelijk, doch smartelijk miste moeder de spontaneïteit van vroeger, de vertrouwelijkheid, de innigheid! • • •. Hoe 2:Orgvuldig had 2;ij thuis Ine's komst voorbereid 1 Geen moeite was haar te veel geweest ! Was er iets te goed voor haar meisje! Reikhal2:end had 2;ij uitge2;ien naar den tijd, waarop beider nieuwe levensrichting weer aan de oude 2:OU worden gekoppeld, opdat 2;ij samen, weer één van zin, één van gevoelen, konden verder gaan 1. . •• En nu 2;3ten ~ij daar naast elkaar als goede bekenden, die weliswaar blij waren elkaar weer te 2;ien, maar bij wie, althans bij Ine, de waarachtige vreugde van het weer2;Îen scheen te ontbreken en het machtige gevoel van saamhoorigheid!

Mevrouw Meulemans Verschuur streek 2;Îch met 't wdoek;e over het voorhoofd. Met geweld trachtte 2;ij de2;e akelige gedachten van 2;Îch af te 2;etten. • . • Kom, 55

~, moest niet ZOO ~tten tobben! Het kon immers niet anders of Ine en zij waren elkaar ontwend!

Toen

zij scheidden, was Ine nog een kind, - nu was ~j een groot meisje geworden, volwassen, metpersoonlijkeilWch-ten. Vanzelfsprekend moest daardoor hun verhouding nu anders zijn, dan toen Ine nog zoo jong en zoo volg2;aam was •••.•• Weg daarom, dwaas getob, domme vrees voor ontgoocheling 1 Zij piekerde den laatsten tijd al veel te veel! Nu liever de eerste blijdschap van het

weder-~en vasthouden! Er wachtte immers nog ZOO on-eindig veel prettigs en goeds!... • Want het kon niet anders of de ontmoeting van Ine met Hansje moest een hoogtepunt worden

1...

Geduld dus, - geduld I

In Batavia lunchten ~ vlug. Zij kochten er ook wat biskwies en wat vruchten voor onderweg. En toen ging het in vlugge vaart, langs den beroemden grooten Postweg van Daendels, op Bandoeng aan.

HOOFDSTUK IV.

FREDDY.

Plotseling herinnerde Ine zich Java weer. Allerlei, waaraan %ij sedert jaren niet meer had gedacht, zag ~ij nu terug in onveranderden vorm. De uitgestrekte sawah's, de klappertuiben, de dessah's, die zij passeerden en waar op de drukke passars heel het woelige, kleurige buitenshuisleven van de inlanders zijn hoogtepunt bereikt, bleken beelden te zijn, die nog steeds in baar geheugen gegrift stonden.

De barrevoets gaande Javaan, de pikolan over de schouder, beladen met alles wat maar draagbaar is,

%al stellig tot het vergaan van de wereld op deze primi-tieve manier zijn koopwaren blijven vervoeren.

De vele waroengs langs den weg, de eetgelegen-heden, waar de inlander uit een bakje of pisang-blad zijn hapje rijst eet tegen betaling van een paar luttele centen - "geurden" nog even "eigenaardig"

als vroeger 1 •••••• Auto's en bussen mochten al concur-reeren met de tallooze kleine paardjes voor de wrakke tentwagentjes, de ,,koesir" baande zich met d~e1fde

onbeholpenheid en bête doodsverachting een weg tus-schen deze moderne voertuigen, als zijn voorvaderen het deden tusschen de sado's (dos-~-dos)... Traag 57

als immer, trokken de zware karbouwen, deze logge tropische dieren, de ploeg door de natte sawah's of de vol-beladen grobaks (de plompe ossenwagens met de knar-sende houten wielen) langs de druk begane wegen ••••

De kleurige sarongs, de hel getinte sjaals en jakjes van de vrouwen, de hoofddoeken van de mannen, de half gek1eede of soms geheel naakte kinderen, heel het gekrioel der duizenden kleine, bruine menschen, het was Ine in het geheel niet' vreemd.

Waar de prachtige auto claxonneerend door de volkrijke centra reed, stoof de bevolking haastig op

~j. Dan, buiten de rommelige inlandsche plaatsjes ge-komen en op stille, landelijke wegen voortglijdend, waar de dessah's verscholen liggen achter bamboeboschjes en groene heggen, waar de h~en in de schaduw van de manggaboomen droomen op de schoongeveegde erven,

~j. Dan, buiten de rommelige inlandsche plaatsjes ge-komen en op stille, landelijke wegen voortglijdend, waar de dessah's verscholen liggen achter bamboeboschjes en groene heggen, waar de h~en in de schaduw van de manggaboomen droomen op de schoongeveegde erven,

In document SIGNATUUR MICROVORM: (pagina 25-64)