SIGNATUUR MICROVORM:

Deze fdm is beschikbaar gesteld door het KITL V, uitsluitend op voorwaarde dat noch het geheel noch delen worden gereproduceerd zonder toestemming van het KITLV. Dit behoudt zich het recht voor een vergoeding te berekenen voor reproductie.

Indien op het originele materiaal auteursrecht rust, dient men voor reproductiedoeleinden eveneens toestemming te vragen aan de houders van dit auteursrecht.

Toestemming voor reproductie dient men schriftelijk aan te vragen.

This film is supplied by the KITL V only on condition that neither it nor part of it is further reproduced without first obtaining the permission of the KITLV which reserves the right to make a charge for such reproduction. If the material filmed is itself in copyright, the permission of the owners of that copyright will also be required for such reproduction.

Applicll:tion for permission to reproduce should be made in writing, giving details of the proposed reproduction.

SIGNATUUR

MICROVORM:

SHELF NUMBER MICROFORM:

MMETA 0233

WAAR HET BAMBOB RUISCHT

_.

.

•

WAAR _- HET lf.

BAMBOE RUISCHT

TBBKBNJNG NAAR ONTWBRP VAN SJOUKJB TlEMBRSMA

AMSTERDAM

,,Dis,.,eert niet,..

]. Pm.

Coen.

i

I

HOOFDSTUK I.

VER VAN HUIS.

Toen Ine Hubrecht en haar ouders voor de tweede keer met verlof naar Holland gingen, stond het al vast, dat zij niet met hen naar Indië %OU terugkeeren. Veel- vuldige overplaatsingen - de heer Hubrecht was kapitein bij de artillerie - hadden %6ó herhaaldelijk de regelmaat van haar onderwijs belemmerd, dat de ouders het beter vonden hun meisje in Holland achter te laten nu haar gymnasium- of H.B.s.-tijd ~ aanbreken. En het was voornamelijk Ine's vader, die, omdat zijn dochtertje wat ouder begon te worden, een hollandsche opvoeding boven iedere andere voor haar verkoos. • •• Dus wist Ine reeds bij het verlaten van Indië, dit land in langen tijd niet te

%UIlen ~en en het knusse leventje met vader en moeder er, voorloopig althans, niet te %ullen vOO!1%etten.

Soms lachte het Ine wel toe, in Holland achter te blijven, want %ij had de prettigste herinneringen aan het vorige verlof, nu alweer vijf jaar geleden, maar dan kon haar soms opeens de gedachte benauwen, %00 lang van vader en moeder gescheiden te moeten zijn.

Wel was er veel goeds aan het toekomstplan ver- bonden. Zij zou bij tante Truus in huis komen en tante Truus - eigenlijk geen echte tante, doch een jeugd-

5

vriendin van moeder - was een schat! En ook met

Jm

en Annie, haar kinderen, had ~j altijd uitstekend kunnen opschieten, maar toch, als het tot haar doordrong het

~der moeders trouwe hulp en bovenal het %onder vaders krachtige steun te moeten stellen, beklemde baar.

Andersdns

leek het Ine ook wel weer aantrekkelijk in Amsterdam op de H.B.S. te komen en daar het echte, Hollandsche schoolleven mee te maken, waarvan in Indie altijd ^%00 hoog wordt opgegeven. Maar om nu te %eggen, dat dit opwoog tegen het andere, - neen, dat kon ~

DOg steeds niet!

Na haar aankomst in het moederland be%ocht de familie Hubrecht eenige verre bloedverwanten, oudere menschen al, want noch de kapitein, rióch mevrouw he-

~ten naaste familieleden. En vervolgens waren allen, na een mooi reisje door Duitsch1and, als vanouds neerge- streken onder het gastvrije dak van mevrouw Beukema, - van "tante Truus".

De%e,

vroeg weduwe geworden, leefde sedert den dood van haar echtgenoot op %ee1' bescheiden voet met haar beide kinderen, van wie

Jan

inmiddels al de ^%ee- vaartschool be%ocht, met het doel zich later te bekwa- men voor piloot, terwijl Annie het reeds bracht tot de derde klasse van het gymnasium.

Er heerschte in de woning van tante Truus 'n sfeer, die de familie Hubrecht prettig aandeed en die bij de ouders van Ine het vertrouwen wekte, er hun dochter met een gerust hart te kunnen achterlaten. Want, Ine kennende, met haar vastberaden en sterk aanbankelijk

'I'

I •

I

karakter, w~en. ~j zich wel eens met be1-orgdheid af, hoe het me1SJe ~ch aan de nieuwe levenswijs zou aan- passen. Zij waren zich ten volle bewust van de moeilijk- heden, die zich zouden voordoen, daar het bij tante Truus natuurlijk ~ heel anders voor haar zou ~jn dan in India in het ouderlijk huis, hetwelk %ij met %00 buiten- gewone liefde aanhing, - een liefde, die den heer Hu- brecht wel eens met een lichte onrust vervulde.

Juist

d«=e bizondere aanhankelijkheid was een van de redenen, waarom hij er ten slotte,

nà

moeilijk wikken en wegen, ZOO vast toe besloot, Ine eenige jaren in Holland te laten, hoe. ^%Waal' hem en =jn vrouw dit besluit ook viel. Niet ZOQ%eer verwend, maar toch grootgebracht in een milieu, waarvan zij maar al te %eer het middel- punt vormde, grootgebracht ook in de toegevende sleur der goedige Indische bediendenschaar, achtte kapitein Hubrecht heel beslist de tijd gekomen, waarop Ine's persoonlijkheid ~ch anders moest gaan ontwikkelen dan hij in Indiê voor haar mogelijk achtte.

Met dat al begon vaders besluit Ine hoe langer hoe meer te be%waren. De aanstaande scheiding had steeds een schaduw op de%eQ verloftijd geworpen en op de laat- ste weken hiervan %elfs 'n heel donkere. Ze wierp ook een schaduw op het reeds aangevangen schoolleven, hoe- wel Ine de H.B.S., die ~ij be%ocht, heel prettig vond en haar medeleerlingen aardig en geschikt. Zelfs vermocht haar vriendschap met Annie Beukema haar niet over het doode punt heen tehelpen •••• En intusschen naderde met rassche schreden het uur, waarop haar ouders zouden vertrekken.

7

Als tante Truus wel eens aan dit alles terugdacht, speciaal aan de dagen, die volgden op het afscheid, en zij de Ine van toen vergeleek met het meisje

vaJ?

nu, moest zij toegeven zelden iemand z6ó te hebben zien veranderen. Levendig stonden haar nog de eerste weken van Ine's verblijf bij haar voor den geest, toen er een- voudig niets was aan te vangen met het meisje. Ine, met haar liefhebbende en trouwe natuur, kon nu eenmaal niet

zoomaar

het roer wenden en zich ~der meer ge- wonnen geven aan haar nieuw tehuis, ondanks tante's battelijkheid, ondanks Annie's nog %00 goed bedoelde vriendschap, ondanks Jan's trouwhar,tigè pogingen, het nieuwe huisgenootje 'n beetje op te fleuren door grappen en eekke verhalen. Voortdurend stuitte me- vrouw Beukema op een haast halsstarrige onwil van Ine om het bij haar even prettig te vinden als ginds, en het had heel wat voeten in de aarde, het gezond verstand van haar pupil ook een woordje te doen meespreken.

Maar toen het eindelijk zoover was, begon Ine lang- zamerhand toch wel in te zien, dat haar ni~ts anders overbleef dan zich in het onvermijdelijke te schikken.

Want zij was redelijk genoeg om op den duur te begrijpen, dat alles tot haar bestwil geschiedde en dat tante Truus en haar tweetal het goed, om niet te zeggen uitstekend, met haar meenden.

Toch kon dit alles niet verhinderen, dat de bijna over- dreven vereering voor vader en moeder verre bleef uit- steken boven alle andere gevoelens, en het was waar- lijk niet gemakkelijk geweest voor mevrouw Beukema, Ine ook maar eeni~jns aan haat nieuw leventje te binden.

8

Alles en 'n ieder werd gemeten met de Indische maat en het tropische zonneland bleef altijd belangrijk in het voordeel. En al begon het jonge meisje zich van liever- lede ook wat beter aan te passen, steeds werd het verre ideaal omkranst met de liefelijkste herinneringen. Alleen uitte zij zich mettertijd niet meer %00 heftig over een en ander als in het begin.

* * *

Een jaar bijna was Ine Hubrecht de huisgenoote van de familie Beukema, toen onverwachts het onbegrijpelijke, het vreeselijke, gebeurde!

De laatste brief van huis, die zij als gewoonlijk met de luchtpost ontving, was niet %00 opgewekt geweest als anders. Moeder scheen sedert korten tijd niet goed in orde. Daarbij schreef zij de volgende week alleen thuis te zullen zijn. Vader moest op meerdaagsche oefe- ningen, wat zij natuurlijk vreeselijk vervelend vond.

Begrijpelijk hoe zij op zulke dagen haar dochtertje miste!

Dergelijke berichten werkten altijd tamelijk neerdruk- kend op het jonge meisje, maar zij had geleerd zich niet al te veel aan tobberijen over te geven, wanneer er eens

~ets minder prettigs geschreven werd. Niettemin bleef

haar stemming onverklaarbaar down, en toen ongeveer en week daarna een telegram uit Indië kwam, aan tante 'rruus gericht, kon zij nauwelijks wachten tot deze het had geopend, zoo speelde de onrust haar parten.

Maar

hetgeen zij verwachtte, minder goede tijding van moeder, behelsde het telegram niet. Tot aller verwon-

9

dering was het een collega van den kapitein, die het bericht ver=onden had. Hij seinde kort, doch met voor- zichtige woorden, dat den heer Hubrecht op de leger- manoeuvres een ongeluk was overkomen.

Wat te denken van d=e tijding? ••• Waarom tele-- graf eerde moeder niet zèlf, maar wel die vreemde man' ••

Wat ZOU er gebeurd zijn'. • .• Het moest natuurlijk iets ernstigs wezen!

Tante Truus trachtte Ine tot kalmte te brengen, haar angstige vermoedens te ontzenuwen, maar zelf ook alles behalve gerust, gelukte dit haar slechts matig. Immers, als het ongeval werkelijk niets beteekende, waarom dan aan háár te seinen'

Niet in staat te werken, bleef Ine dien dag van school thuis, in spanning nieuwe berichten afwachtend ••••

nieuwe berichten, die kwamen, helaas! •••• Het vreese-- lijke, het ongelooflijke was gebeurd : Vader was aan de bekomen kwetsuren overleden!

Niet te zeggen is het, wat Ine dat uur doorleefde!

Niet te zeggen, hoezeer tante Truus en Jan en Annie begaan waren met hun jonge vriendin!

De brief, die 'n paar dagen later per luchtmail kwam, was evenmin van mevrouw Hubrecht, maar weer van den officier, die ook het eerste bericht had gestuurd.

Hij meldde, thans uitgebreider, dat tijdens de militaire oefeningen kapitein Hubrecht zeer ernstig gevallen was, hetgeen een schedetfractuur tengevolge had gehad, en hoewel de dokter zijn toestand in den beginne niet voor levensgevaarlijk had gehouden, bleek dit optimisme niet gerechtvaardigd. Want nog v66r de a~nd was verstteken,

stond mevrouw Hubrecht, die zelf ook lijdende was, wanhopend bij haar stervenden echtgenoot.

0, zeker, een later bericht sprak van de militaire he-- grafenis, die buitengewoon indrukwekkend was geweest.

Men eerde den "goeden kameraad", den "veelbelovenden, jongen officier". Die loftuitingen klonken welgemeend en getuigden van oprechte waardeering en sympathie.

Maar de arme weduwe was er niet minder treurig aan toe, vooral daar haar den laatsten tijd reeds wankele gezond- heidstoestand en haar zenuwgestel door dit ontzettend gebeuren een geduchte knak hadden gekregen.

Bijna onoverkomelijk leek Ine's verdriet, nu

Vader,

de ZOO innig geliefde en vereerde vader, ZOO plotseling

en

op ZOO gewelddadige wijze aan moeder en haar was ont- rukt. • •• En de vraag deed zich voor, wat er nu verder moest gebeuren. Vermoedelijk zou moeder wel naar Holland terugkomen.

In afwachting van nadere bizonderheden hieromtrent, leefden Ine's huisgenooten in alles innig met haar mee.

Naar iedere brief werd reikhalzend uitgezien, maar wat er kwam, -geentijdingvanmoederzelf! •••• Zoowasdeze overstuur en zoo nam de ziekte, waaraan zij leed, toe, dat opname in een ziekenhuis noodzakelijk bleek en er van een onmiddellijke terugkeer naar Holland geen sprake konzijn.

Een plan van Ine om naar Indië te gaan, werd als te kostbaar verworpen. Mqeder en zij zouden slechts heel eenvoudig van hun pensioentje kunnen leven en daar de familie niet gefortuneerd was, raadde tante Truus het jonge meisje aan, liever rustig de dingen af te wachten, hoe moeilijk haar dit ook vallen mocht.

Er kwam nu voor Ine een %Wate tijd van hopen en vtee%en. Een bevriende officiersvrouw hield haar geregeld op de hoogte van moeders toestand, nu de%e het schrijven onmogelijk was. En tot Ine~s groote blijdschap begonnen de berichten successievelijk minder somber te worden, totdat eindelijk, éfndelijk er een paar letter- tjes kwamen van moeders eigen hand, bevend neer- gepend, maar leesbaar en getuigend van hoop op beter- schap!

Hoe2;eer Ine ook verlangde, moeder nu spoedig in Holland te zullen ~en, bleek dit toch nog niet het geval te kunnen ~jn. Mevrouw Hubrecht was nog zeer %Wak en zenuwachtig en de doktoren raadden haar aan, niet dadelijk van uit het %iekenhuis scheep te gaan. Zij moest liever tot algeheel herstel eerst nog voor een kort verblijf naar het koele, Indische bergland.

Dus, schreef moeder met weer wat vaster hand,-dat zij ~ raad %OU opvolgen, om daarna te repatrieeren en met Ine te overleggen wat beiden voor het vervolg te doen stond.... Het %OU schraaltjes worden, iets waar zij verschrikkelijk tegenop zag! Wel waren zij nooit rijk geweest, maar hun bestaantje was altijd kalm en gemak- kelijk voortgegleden en %ij kon Ine niet zeggen, hoe ontzettend zij opzag tegen mogelijke zorgen en een strijd om het bestaan, die %ij nu alleen zou moeten uitvechten.

Wilden %ij eenigermate blijven leven ~a1s zij gewend waren, dan zou zij wel genood%aakt ~jn in Holland een pension te beginnen of er de een of andere werkkring bij te zoeken.

Ioe kon die vrees voor de toekomst niet deelen. In-

la

tegendeel

zelfs.

Zij nam zich voor, dapper alle moeilijk- heden het hoofd te bieden en voor moeder een steun te zijn, nu vader dit niet meer we%en kon. Het deed haar verdriet, meer dan zij zeggen kon, dat moeder zoo moede- loos was, - die lieve moes, die toch altijd zoo flink was geweest en ^%00 goed voor vader en haar had ge%orgd, en die nu het leven niet meer aandurfde, naar het scheen ! Welnu, zij, Ine, zou alles, ~les in 't werk stellen, haar na den slag, die haar blijkbaar zoozeer had verdoofd, weer krachtig en moedig te doen worden!

Eenige weken bleef mevrouw Hubrecht in het aardige berghotelletje en het frissche klimaat werkte gunstig op haar herstel. Zij voelde zich met den dag beter worden en begon reeds plannen te maken voor de terugreis naar het vaderland.... Maar alles zou anders loopen dan moeder en Ine ooit hadden kunnen vermoeden.

In het berghotel logeerde sedert eenige dagen ook de heer Meulemans Verschuur, administrateur van de groote suikerfabriek "Soeka Djawa", met Freddy, zijn tien- jarigen zoon, die er samen de vacantie kwamen door- brengen. De jongen was %iek geweest en zag er slecht uit, en daar hij moederloos was, bewees mevrouw Hu- brecht hem nu en dan kleine diensten, die door vader en %OOn ten zeerste werden gewaardeerd. Zij had 'n beetje medelijden met het kind en mocht het wel lijden, of- schoon zij veronderstelde, dat het nu juist niet een ge- makkelijk kind was.

Eens met den heer Meulemans Verschuur aan 't praten

~greep zij, dat zij goed had gezien. De jongen was veel te veel aan %ichzelf overgelaten, en vooral nu 13

op de besatan - het administrateurshuis - alle vrouwe- lijke leiding ontbrak.

Met belangstelling luisterde mevrouw Hubrecht naar het tamelijk trieste relaas. Ook zij sprak over haar moei- lijkheden en het duurde niet lang of de administrateur verzekerde haar dat hij het op hooge prijs ~u stellen, indien zij besluiten kon als dame van de huishouding op "Soeka Djawa" te komen en leiding te geven aan de opvoeding van Pred. Hij ~u graag met een flink salaris vergoeden.

Het voorstel was te gunstig om klakkeloos van de hand te wij%el1, doch niet wetende hoe Ine ov~ deze zaak 2'.OU oordeelen, vroeg mevrouw Hubrecht bedenktijd.

Uitvoerig beschreef zij haar dochter de voordeelen aan deze betrekking verbonden. Zij wilde Ine dan weer naar Indië laten komen en haar in een van de mooie, koele tuinsteden - Bandoeng of Ma1ang - de H.B.S. laten he-

~en en bij een familie in de kost doen. Zij ~uden elkaar in de vacanties kunnen zien en ook tusschentijds nog kunnen ontmoeten •••• 0, moeder ~u zich werkelijk opgelucht welen als zij zich niet in zorgen ~u behoeven te steken en niet ieder dubbeltje omkeeren, wat in Holland natuurlijk het geva12'.OU worden! Kortom, het voorstel tro • Maar Ine kon het niet bekoren! Zij vond ~t cielig voor Moes, die dit hee1emaal niet gewend was,

zoo·u

op ~ch te nemen. Waarschijnlijk ~ de best

2'.OO'n omvangrijke huishouding en de opvoeding van en lastigen jongen lang niet meevallen. Ook von zij ~et, wat haar:elf betrof, tamelijk riskant, op een dergelijke grondslag naar Indië te gaan. Want wat ~ zij daar

samen met het kleine pensioentje moeten beginnen als het moeder eens tegenviel?

Mevrouw Hubrecht, intusschen weer heelemaalhersteld, moest Ine gelijk geven: in hun positie was voorzichtigheid geboden. Wellicht ~u 't beter zijn, dat Ine nog een poosje bij tante Truus bleef, terwijl zij voorloopig alleen naar

"Soeka Djawa" ~ gaan. Zij :.ou spoedig genoeg zien of het iets geschikt$ en blijvends was voor haar beiden.

En h~er moeder het ook betreurde, het weerzien t~

moeten uitstellen, was het beter, niets te overhaasten, een standpunt, dat haar dochter volkomen kon billijken, al stelde het haar ook in hooge mate teleur.

Terwijl .er uiterlijk dus geen verandering in Ine's leven kwam, werd zij innerlijk meer en meer van eengroot verlangen en een toenemende onrust verw1d. Want al schreef moeder nog 2'.00 opgeruimd over haar prettige, hoewel moeilijke werkkring, zij sprak er nooit over, Ine te laten komen. pat maakte Ine dikwijls ~gd •••• Als moeder

maar

niet, alleen om haar niet te beangstigen,

=

weer absoluut hersteld te zijn!. • •• Die goede moes,

- 0, hoe verlangde zij naar haar lief gelaat, naar haar hartelijke omhelzing!.. •• En steeds weer ~ zij moeder· in haar verbeelding: de mooie, jeugdige verschijning, op wier schoonheid zij altijd ~ trotsch was geweest, altijd monter, altijd bezig voor man en kind, flink, eenvoudig, evenwiçhtig!. • • • • ••• En nu? - gebukt misschien onder de veel te lastige taak, in een onbekende omgeving een weerspannigen jongen te moeten opvoeden, levend· onder vreemden!.... Dan wenschte Ine naar moeder toe té vliegen, haar te zeggen, dat 't haar niets, DÏets lIon

1

5

schelen, ~ch te moeten bekrimpen, dat ~ij hard ~ou stu- deeren om na een paar schrale jaren genoeg geld te ver- dienen om het moeder weer gemakkelijk te maken.

Het bleef echter bij voornemens; tot de daad

kwam

het niet! Trouwens tante Truus ontraadde haar ook ten stelligste iedere overijling. Tante Truus voor ~ch geloofde, dat het moeder op "Soeka Djawa" werkelijk heel goed beviel. Zij meende ~elfs, dat moeder er niet graag meer vandaan ~ willen en dat ~ij er hoe langer hoe meer een nieuwe bestemming vond ...• Ja, het kwam op een keer ~elfs ~6ó ver, dat mevrouw Beukema haar huisgenootje vertelde, dat moeder van plan was voorgoed op "Soeka Djawa" te blijven, er de meesteresse te worden van het groote administrateurshuis en niet alleen de ~orgster te ~jn van Freddy, maar ook ~jn tweede moeder.

In 't eerst niet recht vattend, wat tante Truus bedoelde, was het Ine, toen ~ij begréép, of er plotseling iets in haar

weg~nk, of er iets kostbaars en dierbaars in haar ver- loren ging!. • .• In't vervolg ~u %ij moeder dus moeten déélen met vréémden? . •• Maar dat wilde zij niet! Zij wilde geen halfheid!.... En niet alleen beheerschte haar eensklaps een heftige jal~e, maar ook kon %ij de schrijnende gedachte niet van zich afzetten, dat er nu voor vader een ander in de plaats was gekomen. Dat brak iets in haar.

Zij kon moeders daarop volgende brieven over haar beider, thans weer onbezorgde toekomst, niet in 't minst waardeeren. Alle bi%onderheden, die %ij over "Soeka Djlawa" vernam, lieten haar koud. Zij voelde alleen, dat 16

moeder niet meer van haar was, tenminste niet meer op deWfde manier als vroeger. ~es, ~es was o~

anders geworden! Niets was meer licht, mets meer mooI!

Het verleden leek haar vreemd en on-eigen.

Verslagen . en vreeselijk verlaten had ~j ûch in die dagen gevoeld, - maar van toen af kwam er in haar een aanme;r- kelijk grootere gehechtheid aan haar hollandsc~ tehUIS.

Dringend ver=ocht ~ij moeder vooreerst met naar Indi! te hoeven terugkeeren en bij tante Truus te mogen blijven tot zij tenminste de heele vijfjarige ~u hebben afgeloopen.

Het verzoek stelde moeder teleur. Maar omdat me er op aandrong, bet oorspronkelijke .. plan te voltooien, ontving ~j ten slotte, na herhaaldelijk over- en weer- schrijven, toch de toestemming.. .

En hartelijker dan ooit werd sindsdien de verhouding tusschen Ine en de Beukema's. Meer dan voorheen voelde

~j ~ch bij hen als bij eigen. . •• Indië b=at geen aantrek- kingskracht meer voor haar. Het stond niet meer in haar gedachte als een lichtend ideaal. "Soeka Djawa" was haar vreemd. Nu was haar home bij tante Truus!

Wel werd in de loop der jaren Inets gevoel ten op-

~chte van het gebeurde %achter, te meer toen ~e tweede vader dit nu en dan ook eens een lettertje aan mOeders' brieven toevoegde, wel een vriendelijke man bleek te ~jn, die graag met ûjn stiefdoch- tertje op goeden voet wenschte te staan. Maar toch v<>«:lde

~j altijd, dat er tusschen moeder en haar lets was gekomen, dat niet meer .kon worden weggev~d, een scheidsmuur, waarop elk spontaan gevoel afstwtte.

17

/

Het voldongen feit was er echter en Ine had het te aanvaarden, w:,~ langwnerhand dan ook deed. En dit viel ~ g elijker, naarmate zij probeerde, zich meer te mteresseeren voor haar leven in Holland en zich niet meer ~ vast te klampen aan alles wat was geweest.

D=e belangstelling voor het tegenwoordige dreef

~ al het vroegere op den achtergrond. Want ~ toen - nu alweer verscheidene jaren geleden - Hansje geOOrt:n werd en moeder haar schreef, dat zij nu een broertje had gekregen, wekte die gedachte slechts matige belangstelling in haar.

Moeder en Indi~, hoe lief beiden haar eenmaal ook waren geweest, begonnen uit haar wereldje te verdwijnen.

Jaren met nieuwe belevenissen en wenschen waren haar"

~ ~~en wllen. Moeders brieven opende %ij nu rus~; ~J las

ze

kalm. Ze deden haar nog altijd wel pl=er, maar ze 2P3alrten geen diepen indruk meer al

~

%ij ook met 'n

~ekere

voldoening, dat moeder 'het wtstekend ~e; dat papa een nieuwe auto had ge- kocht; dat HansJe tegenwoordig "Krentenbolletje" werd

~oemd, omdat hij zulke lieve, donkere oogjes had in

~JD bolrond ge%ichtje, en dat Freddy nog steeds een beetje ondeugend was.

En niet ~e1den gebeurde het, dat, wanneer tante Truus

~ vroeg: - "Ine, heb je nu wel naar Indië geschreven ," ."

~J met schaamte bekennen moest: - "Hemeltje, neen 1 Nou, vanavond dan gauw nog even."

Ine vervreemdde van haar moeder.

En moeder voelde dit maar al te goed aan de ap- 18

gewektheid, waarmee haar dochter over haar tegen- woordige leven schreef, over haar werk, haar uiteen- loopende ambities, baat sympathieën. Het was daarom dat zij haar kind niet geheel wilde verli=en!

De tijd had intusschen niet stilgestaan. Bijna was Ine's H.B.S.-tijd ten einde en de vrees, haar ge%ellig bestaantje in Holland te moeten prijsgeven, was niet denkbeeldig, want reeds schreef moeder, dat ~j reik-

~end begon uit te %ien naar den tijd van het eind- examen, waarna ~j"haar groote dochter", zooals zij haar noemde, met open armen in Indi~ terugverwachtte.

En hartelijker dan ooit waren moeders brieven, waaruit een groot en oprecht verlangen sprak, - een verlangen, dat echter niet in dezelfde mate werd beantwoord.

Zou Ine vijf jaar geleden een dergelijk schrijven van moeder met de grootste blijdschap hebben begroet, nu be%waarde het haar bijna. Het prettige tehuis bij tante Truus, dat ~ij ~ had liefgekregen, te moe- ten verruilen voor een haar geheel vreemde omgeving, bekoorde haar niet in 't minst •••• Wat ~u zij terug ontvangen voor haar kameraadschap met Jan, voor haar vertrouwelijkheid met Annie, voor haar vriendschap met zoovelen ? • • •• De gedachte aan moeder was haar vreemd geworden, ZOO geheel anders dan vroeger ••••

Hoe ~u in Indi~ baar verhouclliig ~ijn met al die on- bekenden, die zij toch ~oo na kwam te staan 1 • • •• moeder schreef, dat papa ~ch verheugde, eindelijk met haar te

~en kennismaken, maar ook dit genoegen was niet wederkeerig. • •• Zelfs voelde Ine er weinig voor, haar kleine broertje te leeren kennen, hoewel moeder ver-

telde dat hij eiken dag met zijn lieve stemmetje vroeg:

- "Komt groote Zus nu gauw?" •••• En voor Freddy Meu1emans Verscliuur, baar stiefbroer, voelde Ine letter- lijk niets t ⁰

Haar brieven aan moeder liepen den laatsten tijd dan ook niet bepaald over van geestdrift. Honderdmaal liever

~ zij in Holland blijven en, evenals Annie, gaan stu- deeren aan de universiteit, doch hoe overredend haar

~ daartoe ook w~ mocht, ~j kreeg nul op het request!

Toen het eind-examen eindelijk met goed gevolg achter den rug was, besloot Ine toch nog een allerlaatste poging te wagen. Want

zoo

graag, 0, ZOO graag, zou %Ïj in staat %Ïjn op den duur haar eigen brood te verdienen om later onafhankelijk te %Ïjn!

En, eindelijk, deed moeder nog ~én concessie. Zij schreef:

"Het kost mij moeite, lieve kind, meer dan ik

~gen kan, je venoek in te willigen, maar nadat ik er nog eens rijpelijk met papa over gesproken heb;

lijkt het ons ten slotte het beste, dat je dan nog één jaar in Holland blijft. Je kan je in dat jaar dan voor

onderwij~eres bekwamen, want een onderwijsacte is een van de weinige diploma's, waar een meisje hier in Indië iets aan heeft. Maar onthoud weIl mijn kind, dat dit jaar onherroepelijk het laatste is, dat ik je kan toestaan, en dat het voor mij een ~eer, ~ér

groote opoffering beteekent, dat je komst opnieuw wordt uitgesteld."

Met gemengde gevoelens ontving Ine dit bericht.

Het verheugde baar aan den eenen kant,maarookvoelde~j

door moeders brief wel eenig zelfverwijt •••• Was het niet egoïstisch van baar, moeder d~e maanden te hebben afgebedeld? • . . . Toonde ~j niet een groot gebrek aan hartelijkheid? • • •. En oude wonden begonnen opnieuw te schrijnen. Zij betreurde het, niet even innig naar huis te verlangen als vroeger, maar ~j kon het niet helpen, dat "Soeka Djawa" haar niet aantrok! De haar ~oovaak

beschreven besaran ~ei haar niets 1 De gedachte, moeder in die vreemde omgeving te ~ul1en teru~en, verwekte

~ 'n ~ekere teg~ in haar. Immers wáár anders zou zij zich moeder kunnen wenschen en denken dan in het eigen ouderlijke huis'

Deze hernieuwde voorstellingen en herinneringen maakten het Ine steeds moeilijker om met vreugde aan haar terugkeer naar Indië te denken, terwijl daartegenover haar gehechtheid aan de Beukema's, aan het vertrouwde tehuis bij tante Truus, nog scheen toe te nemen, nu ~ij wist, dit gastvrije dak binnenkort te moeten -verlaten.

Na de ontvangen toestemming studeerde Ine wederom ijverig. Vele uren waren bovendien, samen met Jan Beukema en Annie, gewijd aan kunst en sport of amuse- ment. Ook andere vrienden ~en haar graag. En ~

verstreek het jaar met werken en genoegens in onge- looflijke snelheid. Nooit scheen de tijd ~'n gmvinde loop te hebben gehad t

En wéér stond het examen voor de deur, dat Ine op zich-

zelfnietvreesde,maarwaartegen~j o~als tegen een berg,

~a zij bedacht, wat er onafwendbaar op volgen zou.

Nogmaals prijkte Ine Hubrecht's naam zegevierend in de rubrieken van de gelukkig geslaagden en was het - ondanks alles - niet zonder voldoening, dat %ij naar

Indië telegrafeerde nu ook haar diploma voor onder- wijzeres te hebben behaald.

Reeds de eerstvolgende luchtmail bracht een brief van moeder, met flinke hand geschreven en met geheel andere lettervonnen dan %ij vroeger placht te gebruiken.

Ine begreep al, v6ór zij den brief gelezen had, wat hij ~

behel=1, maar toch opende zij h~ met bevende hand en las:

,,5oeka Djawa".

Mijn lieve kind,

Je kunt begrijpen hoe blij wij waren met je telegram.

Te meer verheugde het ons, omdat wij nu eindelijk de tijd gekomen achten voor je terugkeer naar Indi~.

Zoowel papa als ik stellen er ons veel van voor, het je hier %00 prettig mogelijk te maken.

Ik kan begrijpen, dat het je moeilijk valt van tante Truus, van Jan en Annie en ~veel anderen te moeten afscheid nemen en ik wil ook geen afbreuk doen aan je erkentelijkheid tegenover hen, al is je buitengewone aanhankelijkheid mij wel eens wat overdreven voor- gekomen. Maar ook hier zijn menschen, die je liefhebben, mijn kind, en die verlangen naar je genegenheid, menschen, die daar nog meer recht op hebben dan je vele vrienden en vriendinnen - vreemden toch - in Amsterdam!

Papa heeft nu aan het adres van de Stoomvaart

Maatschappij "Nederland" het geld voor je overtocht gestort. Wij hebben tegen de 24Ste een plaats eerste klas voor je besproken op de "Marnix van St. Aldegonde", en daar je alleen zult reizen, lijkt het ons het beste, dat je in Amsterdam aan boord zult gaan.

Verder vind je hierbij een chèque, die je kunt ver- zilveren, en waarvoor je het noodigste koopen moet:

wat luchtige japonnetjes, koffers, enfin, allerlei wat je op reis moet gebruiken.

En dan, mijn schat, tot spoedig weeniens! Ik tel de weken, de dagen, dat ik je na 2;OO'n lange scheiding weer bij me 2:al hebben I Moge Indi~, dat je altijd ~

hebt liefgehad, opnieuw een tweede vaderland voor je woroenl "Soeka Djawa" wacht op jel •••• Je ,uit zeker nog wel 2:OOveel van het Maleisch hebben oAthouden om te weten wat deze woorden beteek:enen: -

"Soeb

Djawa~', ,,ik houd van Java".

Welnu, van harte hoop ik, mijn beste meisje, dat je dit spoedig weer zult leeren beamen I

Papa zendt je veel hartelijke groeten. Ookvan Preddy - die, nu hij op de H.B.S. gaat in Bandoeng, bij een familie in de kost is - moet ik de groeten doen. En van o~en kleinen Hanseman 'n kusje I In gedachte geef ik je een stevige pakkerd, lieveling! Binnenkort ont- vang je die in natura van

Je liefhebbende Moeder.

Dikke tranen vloeiden langzaam langs Inets wangen, toen %ij den brief aan tante Truus overreikte, die tegen- over haar

aan

tafel zat.

a3

"Dus ui het er nu dan toch van komen '" zei d~, nadat ~j hem gele%eD bad.

Doch toen begon Ine het uit te snikken, het hoofd op de tafel •

. Tante Truus stond op en streelde schouders en haar van het jonge meisje. Zachtjes schudde ~ij het hoofd.

"Maar kindje," zei ~ sussend en berispend tegelijk, ,,nu moet je j=elf niet

zoo

overstuur maken! •.•• Kom, wat is er nu?... Je moeder heeft gelijk. Wie heeft er meer rechten op je dan ~j

,ft

Het bloèd vloog Ine naar het hoofd. Zij voelde een driftig woord in ~ch opkomen, maar ~j beheerschte

~ch en ~eeg.

Ook mevrouw Beukema zei langen tijd niets, tot ~j

U'OOStend hernam: - "Bedenk eens even, Ine, hoeveel je altijd van Indië gehouden hebt! Herinner je toch, hoe je er naar verlangde, toen je pas bij ons was!"

Maar nu richtte Ine het hoofd op met een ruk.

,,0

ja," ~ei ~e driftig en scherp, "ik houd nóg van Indië!

Maar

het kan immers nooit meer voor me worden, wat het geweest is! Dat kunt u toch wel begrijpen!" Bitter klonken haar woorden en tante Truus zweeg opnieuw.

Toen, onverwachts, verscheen Jan.

"Wat is hier aan de hand '" vroeg hij verwonderd en medelijdend, toen hij Ine schreien ~. "Waarom built ~1tt

"Ine heeft bericht ontvangen, dat ze de vier-en-twin- tigste al met de boot moet vertrekken," antwoordde mevrouw Beukema, hem een wenk gevend, niet verder te vragen.

Doch het bericht overrompelde hem.

"Den vier-en-twintigsten al 1". riep hij uit, met onwil in %Ïjn stem. "Waarom opeens die malle haast?"

Nu stond Ine op. Energiek veegde ~j ~ch de tranen van de wangen.

"Maar

ik ga niet!" riep ze uit, halsstarrig en beslist.

"Ik gà niet! •••• Ik blijf!"

"Je gaat wèl!" ~ei tante Truus nu, straffer dan~en,

boos bijna. "Wat is dàt nu?

Zoo

^mag je niet spreken, Ine, als we goeie vrienden willen blijven! Je moet je verstand gebruiken."

Nu kwam ook Annie van boven. De luide stemmen waren tot in haar kamer doorgedrongen, - maar ook ~j

leek allesbehalve gesticht, toen ~j hoorde wat er gaande was.

Nu probeerde Jan wat ontspanning te brengen in de drukkende atmosfeer.

"Weet je wat, Ine 1" zei hij, haar 'n beetje opge- schroefd vroolijk, op de schouder kloppend. "Zoodra ik op Indië ga vliegen, kom ik je ~en in Jan Oost!

Oké of niet?"

Maar ~ij bleef snikken en kon het grapje niet waar- deeren.

,,En ik beloof je," liet de toekomstige piloot er ernstiger op volgen, "ik beló6f je, dat, als je het daarginds niét kunt bolwerken, ik je eenvoudig weer meeneem naar huis en dan vliegen we samen terug!"

HOOFDSTUK 11.

TROSSIR LOS I

Ine's heftige tegenstand herhaalde zich niet. Zij schaamde er zich nu zelfs wat over. • . • Was %ij dan een

%00 weinig liefhebbende dochter? •••• Maar de gedachte, van de Beukema's te moeten scheiden, bleef toch knagen.

Met dat al scheen het soms, of Ine niet meer de kwieke, fleurige Ine was van vroeger. Haar OD.%ekere gedachten- gang teekende zich af op haar beweeglijk ge%ichtje, dat %enuwachtig leek en onrustig. Daar hadden ook de vele beslommeringen schuld aan, die haar nu dag-in dag-uit kwamen plagen. Urenlang was zij op stap om inkoopen te doen en om van alles, dat noodig was, te regelen. Thuis, waar de naaister aan 't pieken was en telkens om de juffrouw riep, was %e al evemeer in de weer •••• En dan, daar tusschendoor, onophoudelijk telefoontjes of gebe1 aan de deur van leveranciers, die pakjes brachten, welke Ine allemaal ^naar boven sleepte en kris-kras deponeerde in de groote hutkoffers of op haar bed.

Het was in haar kamer dan ook een rommel van belang, en nog steeds bleef de stroom van nood2;akeJjjk mee te nemen dingen vloeien.

~6

I,

Zoo,

onder het bedrijvig voorbereiden van de groote reis, begon de%e haar echter hoe langer hoe meer te interesseeren. Ja, er kwamen ~lfs momenten, waarop %ij het naderend afscheid eventjes vergeten kon en zich voornam, %oovee1 mogelijk van de reis te genieten. 'n Vage Vl6s!de voelde %ij in zich opkomen als zij er zich reken- s~p van gaf, hoeveel moeder toch nog van haar scheen te houden, ook al deelde %ij haar nu met eenige anderen ••

Dan begon er iets in Ine te gloeien, werd de hoop levendig, nOg veel van het vroegere te %ullen terugvinden.

Er ontstond in Ine's innerlijk een tweespalt: half blij was %ij en half verdrietig, echter werd %i; zich dit niet volkomen bewust door de drukte, drûkte, clie haar op sommige oogenblikken nauwelijks tijd liet om te denken.

Vooral de laatste dagen voor het vertrek bracht ~

in een roes door. De feestjes, te harer eer gegeven, waren meestal uitbundig van vroolijkheid, tot %e eensklaps min of meer onbevredigend eindigden. • •• En ook thuis voelde Ine hoe het oude, vertrouwde leven van haar begon weg te drijven. Steeds nog wilde %ij het vasthouden, maat onverbiddelijk maakte het %Ïch van haar los. En 's avonds, in baar bed, wat tot rust komend van de rOe%emoezige dag, dacht zij dikwijls: - " Wat ben ik toch eigenlijk een

~ervelinge geworden. Ik hoor niet hier en ik hoor niet meer daarginds I" En heel vaak sliep %i; schreiend in.

De dagen schenen elkaar nu op te volgen in steeds vlugger~ pas.

Z66

^was het morgen en %66 was het avond I. . .. Ook de weken telden af in een onrustbarend snel tempo I .... Nu nog twee Zondagen I .... Nu nog

~ 1. • •• De koffers stonden alle reeds gepakt, behalve ':A7

de handbagage. Maandag =ouden

ze

worden gehaald.

Het gaf een heele leegte, toen

ze

werden weggedragen van de aardige, gezellige meisjeskamer, waarvan de wanden nu kaal en somber aandeden.... Hoeveel jaren was ~j hier tevreden geweest in dit lieve, veilige nestje!. • •• Hoeveel herinneringen. omsloten de%e u afgetakelde muren, waar zich overal op het thans

~chtbaar verschoten behangsel de plekken vertoonden, waar eertijds de portretten en de schilderijtjes hingen!

Alle souvenirs, in den loop der jaren ver%3D1eld, ook haar boeken, waren ingepakt en verdwenen met de mannen, , die de koffers op hun schouders hadden genomen, =onder het geringste besef wat

ze

^{daar wel} wegdroegen

aan

goeds en liefs.

Het huilen stond baar die oogenblikken dan ook nader dan het lachen, en Annie, die bij haar was, begreep maar al te goed, wat er nu in Ine moest omgaan. Zij sloeg haar arm om Inets schouders en

zei: -

"Kom,ga nu maar gauw mee naar beneden. Lena zal de rommel hier wel oprui- men," want de vloer lag vol met papieren en touwtjes, met ongebruikte doozen en stof.

Ine hield ~ch flink. Zij hield ~ch voortdurend flink en, het moet ge%egd, uitgezonderd die eene keer, toonde

~j zelfbeheersching •••.

•• •

Waren de dagen en de weken ongelooflijk vlug voorbij gesneld, nu restten nog slechts enkde uren vóór het vertrek. De handbagage stond al in de vestibule; de taxi was al bestdd.

Jan, die tijdig op ~jn werk moest ~jn, had ts morgeas

vroeg al afscheid genomen. Zij hielden ~ch allebei goed en me was blij, dat hij 't kort maakte en probeerde niet sentimenteel te zijn.

"Dus, Ine, ft

zei

hij hartelijk, baar hand bijna fijn knij- pend, "het blijft

zooa1s

wij hebben afgesproken, nietwaar!"

Veel kon zij niet zeggen. Zij knikte

maar

en glimlachte even door haar tranen heen.

Toen

draaide Jan

zich

om. 't Zou ook hem te mach- tig kunnen worden, want nooit eerder had bij 2;00

duidelijk geweten, dat hij zóó graag zijn huisgenootje lijden mocht, als op dit oogenblik, nu zij voorgoed van hem =ou heengaan.

Lena, de heele dag al hevig in de war, kwam, onver- wachts nog, vertellen dat de taxi=oojuistwasvoorgereden.

Gestommel in de gang verried het naar buiten dragen van de handkoffers door den chauffeur en opeens begon de ZOO dapper~bedwongen zenuwachtigheid zich in grootr;

onrust te uiten.

"Wacht, ik

zal

je hdpen aan je mantel."

Annie schoot toe en Ine, baar ontroering niet langer meester, stroomden nu de waterlanders over de wan- gen. • •• Heel stil werd het in de kamer; alleen nu en dan een onderdrukt gesnik van een van drieën, terwijl

~j zich zwijgend klaar maakten •

"Heb je alles, kind!ft informeerde tante Truus met een stem, die beefde.

"Hier is nog een doos met chocolaadjes van Jan," zei Annie, "die zal ik wel voor je dragen. ^tt

Nog éénmaal keek Ine de kamer rond, de woning waar

~j zooveel goeds beleefd bad, waar zij eens een tweede ag

d v,

~

~

D

a

~ l'

J.

t , d

t i

tehuis had gevonden, toen 2:e meende het eerste verloren te hebben!. ••• 'n Deel, 'n heel mooi deel van haar jeugd- leven liet ~j er achter, - voorgoed!

Toen volgde ~j mevrouw Beukema in de gang waar Lena, die allen uitliet, haar schreiend de hand

~eikte

terwijl Pimmie, de kleine takshond, opeens als 'n

doll~

tegen haar begon op te springen en te blaffen.

Tante Truus stapte het eerst in. Zij schikte wat op ~;

om aan. In~ een beter plaatsje in te ruimen.

De2:e

^volgde, het g=chtJe strak en bleek. - Annie ging vóór baar op het klapstoeltje ~tten en trok het portier dicht ••••

De koffers waren al achterop geut.

"Klaar!"

J "

" a.

"Vooruit dan maar, chauffeurI" .

,/Goeie reis!" riep Lena nog wuivend, en Pimmie kefte onophoudelijk en uitbundig.

Nog een laatste indruk van het vriendelijke huis met 2:ijn mooie gordijntjes en lang2:aam eerst, daarna vlugger, reed de auto de straat uit, voorbij de bekende winkels ••••

de voorstad verlatend, de binnenstad in. • •• langs druk- kere wegen met bellende trams, autogetoeter en 2:ich voortreppende menschen, die alle hier hun werk hebben en hun belangen en niet in 't minst aandacht schonken aan de voorbij rijdende

taxi....

Duidelijker en duidelijker voelde Ine het: 2:ij behoorde niet langer tot één der

h~en. • •• Vroeger had 2:ij 2:ich even2;OO voortgespoed, gmgen haar belangen samen met al wat er gebetttde in de2:e groote, nijvere stad •••• De koers moest veran- derd!. • •• Het leven hier was uit voor baar I. • .• De

stad liet haar los 1. • •• Zij 2:3g alles reeds als een vreemde.

Zij reden nu langs de IJ-kant. Op het water was 'n rusteloos beweeg van kleine vaartuigen en op de kade een leyendig,vertier van menschen en wagens bij de schepen.

Het weer was droog, maar niet heel 2:ODDÏg, de hemel omfloerst en de ge2:ichtseinder eenigWns nevelig.

Groote vrachtbooten losten hun koopwaar. In de verte lagen de mailsteamers.

Het eene levendige tafereel na het andere vloog aan hun oog voorbij en de meest tegenstrijdige gevoelens verdrongen 2:ich in me. Geen enkele van haar gedachten was meer vast omlijnd. Het roezemoesde in haar hoofd.

Zij klemde de lippen opeen en deed moeite, 2:ic:h2:elf te herwinnen, maar baar pogingen waren tevergeefsch.

Onverwachts 2:Wenkte de taxi en plotseling lag daar voor hen de "MarDÏx", de reusachtige boot, het wonder- mooie schip.

De auto stopte en nadat allen waren uitgestapt, rekende mevrouw Beukema af met den wagenbestuurder.

Ine voelde eensklaps, hoewel 2:ij nog 2:enuwachtiger werden, haar 2:elfvertrouwen terugkeeren en 2:Otgde 2:elf voor baar handbagage, die 2;ij aan een dienstman gaf om naar haar hut te brengen. Daarna mengde het drietal 2:ich in de eigenaardige, gejaagde drukte, welke altijd aan het vertrek van een mailschip voorafgaat, ging de loop- plank over en stond weldra wat onwennig op het dek, waar Ine, nu weer geheel actief, informeerde naar haar toekomstig verblijf.

Langs breede, met prachtige loopers belegde trappen en gangen volgden mevrouw Beukema en Annie haar 3¹

door een gekrioel van gaanden en komenden, van wie niemand op den ander lette; de meesten, geagiteerd in de weer, moesten nog op het nippertje iets informeeren of hadden iets noodig. Ine voelde ~ch echter niet vreemd aan boord. Terwijl tante Truus en Annie ~ch de oogen uitkeken, deed het luxueuse interieur - de sierlijke salons, de prachtige ee=al, de speelkamers en de kleinere vertrekken - baar bijna het doel van haar aanwezig~

beid vergeten.

Toen

zij in Ine's ruime, comfortabele hut waren ge- komen, verscheen de kruier met de handbagage en werd het voor Ine meer en meer

zaak

op haar tellen te passen ••

Waren alle koffers er t. • .. Hoeveel fooi moest ~j geven t

. • •• Ziezoo, -

all right!

"Ik deponeer de doos met choc:olaadjes maar op dit tafeltje, Ine,"

zei

Annie intusschen.

"Dank je." .

"Maar laten we vooral op

onze

tijd letten," waar- schuwde mevrouw Beukema, 'n beetje onrustig. "Hoe laat is het?"

"We hebben nog 'n minuut of tien."

"Dan moeten we langzamerhand weer naar boven gaan," - en weer geheel tot de werkelijkheid terug- keerend, werd het allen opnieuw

zwaar

te moede.

Ine sloot de hut en allen zochten hun weg door het labyrint van gangen en trappen. Toen stonden zij weer op het dek, waar voor vertrekkenden en familieleden de spanning inmiddels tot het toppunt gestegen was.

Toen kwam ook voor Ine en haar vriendinnen het onvermijdelijke oogenblik.

"En nu, mijn kind ••.• !" Tante's stem hokte; zij reikte haar pleegdochter haar beidt; handen.

"Tante Truus!.... Lieve tante! •.•. " Ine snikte het uit.

Mevrouw Beukema voelde zich omvat door twee sterke armen. Haar wangen werden gekust, steeds maar weer gekust, en de dte droppels, die zich met de kussen vermengden, waren vele.

"Lieverd, Ine, 't ga je goed!.... God zegene je! •••.

Ik dank je voor al het liefs, dat we van je mochten onder- vinden!"

"U mij danken t • . •• Ik u. • •• voor alles.... àlles 1"

Weer kusten ~j elkaar, de oudere vrouw en het jonge meisje.

"Ine, ook ik •••• ik wensch je •••• " en Annie drukte haar vriendin ontroerd de hand, gaf haar een

zoen,

^die

deze terug gaf, hartelijk, héél hartelijk.

Toen, - ja, toen, - hoe kwam het? ••• stond Ine alleen tusschen al die onbekenden, die ook naar de kade zagen, waar familie en. vrienden hun 'n laatst vaarwel toeriepen, met handen en zakdoeken wuifden •••• lachend sommige, maar sommige ook schreiend.

Nu klonken de commando's 1

"Trossen los!"

De mU%Îek speelde het Wilhelmus; de sleepbooten trokken aan.... Heel zachtjes begonnen de motoren te werken •••. Verder dreef de "Mamix", - in 't midden van het IJ lag hij nu.. .. Verder.... verder ging het ..••

de kade langs. . •• De figuurtjes aan den oever werden kleiner. • •. nog zag je de wuivende zakdoeken! ••••

s 33

De stad dreef voorbij, de stad in een dunne, grijze sluier gehuld ... Zij verdween Jan~aam ... de hooge torens.

•• •••• De boot naderde nu de Hembrug, die geopend was, om het ~eekasteel te laten passeeren naar het Noord- zeekanaal, dat kalm was en effen, met wazige weide-oevers.

De oogen nat van tranen, stond Ine daar, ten prooi aan tientallen tegenstrijdige gewaarwordingen, kijkende naar het verglijdend landschap, het verdwijnende willende vasthouden, en toch reeds geheel opgenomen in de mee- slepende sfeer

van

de aanstaande groote reis. Het afscheid schrijnde nog zeer,

maar

dit

nam

niet weg, dat ~j vol belangstelling t~, hoe de IJmuider sluizen ~ch bijna plechtig openden.

Nu voer de "Marnix" tussehen de pieren van de haven, behoedzaam nog, heel behoedzaam.... Weder- om zette de muziek in.... Op bet voordek 2:ODgen de soldaten: - " Vaarwel, mijn dierbaar vaderland!" ••••••

Zwaarder begonnen de machines te

stampen...

for- scher. . •• geweldiger ••••

De Noordzee wenkte, - de eindel~ zee!

De loods was al van boord gegaan.... de kustlijn vervaagde, de duinenrij raakte uit het oog.... nog flauw 2;ag je de wurtoren ••••

Dan voer het schip met volle kracht ~jn bestemming tegemoet: - Indië!

* * *

Het luxueuse, gezellige, boeiende leven aan boord van bet bewonderenswaardige drijvende hotel, dat "Mar- nix van St Aldegonde" heet, werkte, evenals de kennis- 34

making met enkele medereizigers, ten ~eerste mee om Ine heel gauw op dreef te helpen. Er was aan boord eigenlijk niets anders te doen dan te genieten van zee en lucht, van dansen, mu~ek, sport en heerlijke spijzen.

En wel zeer gelukkig prees Ine zich, eenige jaren met Annie Beukema de danskunst te hebben beoefend en bovendien te kunnen bridgen.

Behoudens wat regen in het Engelsehe Kanaal en een woelige ~ee in de Golf van Biskaje, die haar een paar wanhopige dagen bezorgde door een hinderlijke ~eeziekte, bleef het weer vrij goed en voelde Ine ~eh %00 ge2:ODd als een viseh. De kennismaking werd binnen korten tijd aanmerkelijk uitgebreid en spoedig behoorde ~j tot een bi=onder gezellig clubje, terwijl zij ~eh vooral aange- trokken voelde tot mevrouw Clinge, haar hutgenoote, een al wat oudere dame, die reeds in het begin van de reis Ine had vm;ocht, zich bij haar aan te sluiten en had aangeboden, haar bij voorkomende, gelegenheden te chaperonneeren.

De dagen vlogen om, vooral toen ~j voeren langs de westkust van Spanje en het weer voortreffelijk werd. Reeds kwam de kust van Noord-Afrika in zicht, met hier en daar, als een lichtend sieraad op een fluweelen kleed, 'n blinkend witte, met zonlicht overgoten stad op een donkere helling.

Gibraltar met ~'n geweldige rots, van ·waar Engeland de ~ee-engte bebeerscht en ~jn kanonnen gereed houdt om de waterwegen van zijn ont2;aglijk wereldrijk te be- schermen!.... Trotsch en machtig lag daar de enorme vesting met ~jn dreigende vuurmonden. Wee

35

,

I

degenen, die Albion te na ~~en komen! •• :. Telkens onder het varen 2;ag je de rots ^1D een ander licht, - ~u eens in gouden ~nneschijn, dan wêer somber en onheil-

spellend. , 'ch

Ine, dieper dan op vorige r~en dit alles ~ ~ opnemend, genoot intens. D~, dagen v~gleden 1D ~ ongestoord nietsdoen. NauwebJks voelde Je op een schip te zijn. Urenlang kon 'zij aan de reeling droomen, "de wereld langs zich ziende glijden als in een kleurrijke

caleidoscoop. "

Langs de zuid- en oostkust van Spanje met haar st~e, paars gekleurde zeekust, waar nu en dan een ^VIS- schersplaatsje opdoemde aan den voet der besneeuw- de bergen, leek het klimaat vo~: ~t en tcx:h koel door de frissche zeewind. Noordelijker varend zag Je aan de gezichtseinder, doorschijnend en helder groen als een smaragd, de kust van de Rivièra.

Hoe meer de reizigers elkaar leerden k~en" hoe ongedwongener het werd aan boord. De dans ~erde hoogtij en! onweerstaanbaar klonk de zoetvloeiende

I 'ek.

mU%1 di all

Ine had niet jong moeten zijn, om ,~p ~

.f:S

op een andere manier te reageeren dan, ~J deed. ~IJ

wa;;

geen flirt, maar zij

zag

er aardig wt ~ was ~ch dit wel eenigermate bewust •••• Wat kon ZlJ ~om ~ders doen dan de vele attenties, haar door verschillende Jonge- lui bewezen, accepteeren ? De heele sfeer was

z66

mee- sleepend, het leven aan boord zoo geno~ol en z66 totaal afwijkend van dat te land, dat m~ ~ch op

zulk

een zeereis nu eenmaal niet gedraagt als in alledaagsche

omstandigheden. Aan niets heeft men te denken 1 Het

~even

^,t

is

_{er als in} Luilekkerland: - "Spreek en het

lS er! •••• Er heerscht voortdurend een overdaad, een comfort, door den gewonen mensch sporadisch, ~ ooit genoten!. • • • En dan altijd maar verder.... maar v~der • • •• d~ gansche wereld door, alsof het leven mets anders 15 dan één schoone, liefelijke droom! ••••

Waarom

~u

men

daJ:l

niet onbezorgd zijn? Moeilijkheden waren er unmers ~~? Het ,!erkelijke leven met zijn catasa:ophen en str1Jd

was

mijlenver verwijderd! Hier was mets, dat er aan herinnerde!

Mochten bij Ine al eens bezwaren opkomen, zij ver- dreef , ze met een luchtig handgebaar ••• '. Later! •.••

~ter •.• :,. Nu slechts bewonderen en liefhebben ~e WlJde, Wijde wereld!

Van, uit Genua, waar ze met mevrouw Clinge aan wal gmg, verzond zij een lange, enthousiaste brief naar Holland. Zelfs zoo geestdriftig was deze dat de

~e~e~'s

^{er even stil} van werden •••••• Zou

In;

^{hen nu}

,gmn~ te v«:geten?. ••

Maar

neen, die veronder- stelling wilden 2;1J zelfs niet uitspreken . . Zij zeiden in-

!eg~d~el tot elkaar: - "Gelukkig, dat ze zoo opgeruimd

lS. Zie Je wel, tt zal allemaal nog wel meevallen/'

In

Genua, waar veel nieuwe passagiers aan boord kwamen, werd het rumoeriger, minder intiem. Daar echter begon pas de eigenlijke reis, %ei men.

Op de ~ekken begon het nu veel drukker te worden, eve~ blJ de sportgelegenheden. De dansvloer gaf ook al nunder plaats dan in 't eerst. De kennismakingen namen met den dag toe en al heel gauw werd er over-

37

legd, wanneer nu het traditioneele, gecostumeerde bal

~ zijn.

Steeds milder werd het weer. Mantels behoefden al lang geen dienst meer te doen. Een keur van ~erige toiletten werd gedragen. Mevrouw Clinge lachte wel eens als Ine soms wat beduusd raakte over al te moderne japonnen.

"Wij varen naar de Oost, moet je bede.nk~n, ~neke/'

zei

ze schouderophalend. "Daar verbaas Je Je met ~

gauw over dergelijke dingen/'

Het clubje, dat zich om mevrouw Clinge en Ine had ge- vormd bleef ZOO vriendschappelijk als maar mogelijk was.

Ge%eruge dekspelen wisselden af met

~ridgel?~ijtjes,

maar het allerliefst zat Ine toch op een rustig plekJe ¹⁰ haar mailstoel of stond aan de verschansing te kijken, àltijd maar te kijken naar het eeuwig wisselend golvenspeil ••.

En menigeen zag met welgevallen het aardige, slanke figuurtje in het vlotte sportjaponnetje.

De Stromboli, dit wonderlijke vulkaan-eiland en het liefelijke Sicilië met Kaap Faro waren al gepasseerd, even- als de Straat van Messina met haar vertrouwen-wekkende vuurtorens; de "Marnix" zette nu koers om "de laars"

van Italië, het schilderachtige Calabrië. Het nimmer ver-

~gd oog verlustigde zich onophoudelijk, nu aan de tegen de bergen neergevleide steden en dorpen, dan aan de wijdsche, landelijke tafereelen van ~ geheel ander aspect als wij gewend zijn.... Hier lag een klooster door de zon verguld, op de top van een donker- groene 'berg; daar was het een duister ravijn,. dat

~e

aandacht geboeid hield 1 'n Miniatuur spoottrem, klein 38

I·

als uit een speelgoeddoos, kroop schijnbaar langzaam langs de kust over ingenieuse viaducten die uitmon- dingen van rivieren overspanden, -

rivi~en,

^{traag en}

breed, als moe van den langen weg, dien ~j hadden afge- legd, komend van het gebergte, ginds, achter vele vele heuvelri;en.. •••• En steeds maar weer ontrolde zich een l~ven.~g panorama van onbeschrijfelijke schoonheid en liefeliJ~eld aan den gretig aanschouwenden mensch .•••••

De Middel1andsche Zee was hemelsblauw en van een

?ngemeene bekoring. En eiken avond, als de ZOn

Ul matelooze kleurenpracht daalde, scheen dit wonder Ine nieuw.

Kreta, - nu ongeveer nog 'n dag en dan het Suez- kanaal!

Het meerendeel van de passagiers begon onrustig te worden: landrotten, die land ruiken, - ZOO is 't nu eenmaal! Sommigen verveelde het, altijd zee. Hun hart trok veel meer. naar de maskeradepakjes, waarvoor het groote warenhUIS van Simon Attz in Port-Said de grond- sto~en zou. moeten leveren: tarlatan en blinkende galon- n~tJes, ~et en tressen, bloemencorsages, gespen, atgrettes, Sjerpen en ]oost-weet-wat-meer!.... Wat maald.~ zij er om of dit kanaal; dwars door een ~d­

woestiJn, een wo~derwerk was van techniek; of daar, op een van de pleren, het standbeeld stond van zijn ontwerper, Ferdinand de Lesseps, chic als 'n echte Fr~chman met de even teruggeslagen mantel en uit ..

noodigend handgebaar: - "Vaart binnen! De weg naar het Oosten is vrij, de weg, die twee werelddeelen verbindt en die mijn genie u heeft gegeven!" ••.• Hen

lokten veel meer de aanstaande pretjes. En veel aardiger vonden zij de rond het schip krioelende bootjes, vol begeerlijke koopwaar.

Ook Ine was niet zoo goed of zij moest zich voor- bereiden op het maskeradefeest.

"Kleed je als 'n Elsasserin/' raadde mevrouw Clinge.

"Het is een eenvoudig costuumpje en gemakkelijk in elkaar te flansen. Ik ~ je wel helpen!'

Tusschen de opdringerige Arabieren met hun te koop geboden kralen kettingen, sjaals, ~gheden en vruchten, baanden zij ~ch, aan wal gegaan met honder- den medereizigers, een weg door de gore, roezemoezige straten, die een mengsel zijn van een oostersche en een westersche stad, met vuile hUÏ%en en donkere kerels lange burnoes, en andere, hoewel 'n fez; dragend, Europeesch in hun banale, blauwe confectiepakjes.

den met inkoopen, kwamen de menschen warm en weer aan boord... Ook Ine droeg verscheidene p : roode kunstzijde voor een wijde Elsasserinnejapon,

%Wart fluweel voor een keurslijfje en breed, %Wart lint voor een haarstrik.

Juist bijtijds waren =e: de loodsen stonden al op de commandobrug.

Nu ging het heel Jang=aam, om de kanaalwanden niet te forceeren, door de wereldberoemde, rechte vaart met aan weerszijden de brandend heete woestijnen: links Arabië, rechts Egypte.

Vlug wierp Ine het gekochte op haar bed, waarna zij weer naar boven snelde om niets te missen van dit interessante deel van de reis. Levendig bracht de=e om-

40

geving haar de Bijbe1sche verhalen in herinnering en inge- spannen keek zij door den kijker, die de eerste officier haar leende, om een karavaan te volgen, die ~ch met kameelen in de verte voortbewoog, terwijl zij %Ïch vertellen liet, hoe kostbaar één ~oo'n doortocht door het Suez;kanaaJ voor 'n schip is: vele d~enden guldens.

"Hier doen we de deur van Europa dicht," schertste de officier. "Als we straks het S~naaJ uit zijn en in de Roode Zee komen, hebben we "de beschaving" achter ons gelaten."

* * _*

. Was het de laatste dagen al knapjes warm geworden, m de Roode Zee werd de warmte tot rutte. De heeren droegen al tropenpakken en helmhoeden; de dames,

~ luchtig mogelijk gekleed, manoeuvreerden ijverig met waaiers en wdoekjes. De fans werkten ~wel in d~ salons als in de hutten, en iedereen probeerde de wmdvangers ~ te ~etten, dat ~e wat frissche lucht konden doen binnenstroomen.

Niettegenstaande de warmte, waren de voorberei- dingen voor het bal in vollen gang. Ine ~t met behulp van mevrouw Clinge naarstig te pieken, en al had het haar menig ~eetdroppeltje gekost, het resultaat loonde de moeite! Het costuumpje ~t keurig!

Eenmaal op den Indischen Oceaan, werden de avon- den nu wel het mooiste gedeelte van den heelen dag.

'n Kl~engamma van het teederste parelmoer tot het felste rood was de hemel somtijds. 'n Andermaal leek

4

¹

hij één stralend goudvlak, zoodat de oogen het nauwelijks verdroegen, naar dit verblindend licht te kijken. Het witte schuim rond de boot werd paars door die lichtstraling en om het gouden brandpunt van de zon ontstond een krans van nog blinkender goud, tot, onmerkbaar schier, dit goud tot rood verwerd en de

zon

aan de kim ver~onk

in het ondoorgrondelijke. - Dan was de dag geëindigd.

lederen avond weer genoot Ine van dit altijd variëerend schouwspel. Dikwijls, als men elkaar reeds lang goeden nacht had gewenscht en mevrouw Clinge al ter ruste was gegaan in de gemeenschappelijke hut, waar de venti- latoren ternauwernood voldoende koelte konden brengen om de hitte van den dag te verdrijven, stond ~ij voor de geopende patrijspoort om nog een luchtje te scheppen en de ~ee af te turen. De hemel was dan vol sterren en van een intens donkerblauw als alleen een tropenhemel ~jn kan.

De %ee was stil en lichtte, en als door vloeibaar %ilver kliefde het drijvend paleis bijna onmerkbaar voor- waarts.

Van een tooverachtige, romantische schoonheid werd de vaart dan, een schoonheid, die vroomheid wekte en een onuitsprekelijk gevoel van eigen kleinheid.... En dikwijls in die uren bad Ine.... God stuurde haar de zeeën over, zooals die vogel, die %ich vanmiddag op de mast had ge%et, 'n klein wezentje op den oneindigen oceaan, - evenals %ij t Maar ev=eer beschermd en wellicht een veilig nestje vindend hier op aarde, - evenals ~ij t

Na Perim, die gloeiende, stoffige hel vol ~d en kolen en olie, kwam de langste trek van de reis: ongeveer

anderhalve week niet anders dan %ee en lucht en - vermaak t Want de toenemende warmte belette de dans niet in 't minst, noch de sport en het bridgespel.

Het %Wemfestijn in het mooie bassin steeg ~elfs ten top!. • .• Maar toch: het hoogtepunt ~u het gecos- tumeerde bal ~ijn!

Ine, die nog nooit een dergelijk feest had bijgewoond, moest bekennen ~ch er kostelijk te amuseeren. Zij

%3g er allerliefst uit in haar roode japonnetje en, ge- chaperonneerd door mevrouw Clinge, sloeg %ij geen dans over. Zelfs vroeg ~j %ich af - dien avond pas ~

laat naar bed gaande en eindelijk tot rust in haar mooie slaapvertrek gekomen - of ~ij niet wat al te veel uit den band was· gesprongen. • • • Was zij het geweest, Ine Hubrecht, die, aangelokt door de streelende m~ek,

de heerlijke spij%en en dranken, door flirt en dans, als in een roes van wereldsch genot daar had rondge%weefd?

"Heb ik mij werkelijk niet dwaas aangesteld?H vroeg

~j, eenigs%ins beschaamd, den volgenden dag aan me- vrouw Clinge en met 'n %elfverwijt, dat %ij niet %00 ge- makkelijk kon overwinnen.

Maar de%e stelde haar gerust.

"Welnee, Ineke. 't Is moeilijk, hoor, aan boord iets anders te doen dan je te amuseeten en je te laten leven.^tt Ine accepteerde d~e opvatting met een gevoel van verlichting en suste er %i~e1f maar ~'n beetje mee in slaap, toch blij, dat niet meerdere van %Ulke uitge- laten feesten het mooie van de reis op den achtergrond zouden dringen.

Om weer wat te bekomen, en haar innerlijke rust te 43