Datum 03-02-2017
Plaats: Gemeentehuis Goirle
Respondent: Mark van Stappershoef, Burgemeester van Goirle en oud-kabinetschef van commissaris van de Koning Noord-Brabant
Vet gedrukte tekst is vraagstelling van interviewer. Tekst met normale opmaak is de respondent.
Uit het onderzoek blijkt dat er vaak naar dezelfde eisen/bestuursstijlen gevraagd wordt in profielschetsen. Hoe kijkt u hier tegenaan?
Een profielschets dient ervoor om te profileren. De praktijk leert dat; wanneer men alles vraagt, men dus eigenlijk niets vraagt. Het opstellen van een profielschets wordt door sommige griffiers gezien als een ‘moetje’, waarbij de profielschets van de buurgemeente grotendeels gebruikt wordt bij het opstellen van de eigen profielschets. Ik gaf griffiers mee dat het om het proces gaat. Het opstellen van de profielschets is een nuttig voor teambuilding. Het is een fase waarin gezamenlijk bepaald kan worden: wat zoeken we nou eigenlijk en wat niet?
Uit het onderzoek blijkt dat er vaak naar verbinder en netwerker gevraagd wordt in plaats naar aanjager en procesregisseur hoe valt dit volgens u mogelijk te verklaren?
70
Verbinder en netwerken zijn typische bestuursstijlen van burgemeesters. Het zijn typisch apolitieke rollen ten opzichte van de andere rollen. Een burgemeester staat boven de partijen en moet burgers, partijen en organisaties verbinden.
Gemeentegrootte heeft volgens het onderzoek nagenoeg geen effect op de eisen in de profielschetsen, verbaast dat u?
Als er specifiek gevraagd wordt naar een bepaalde burgemeester dan heeft dat te maken met een probleem wat er in de betreffende gemeente speelt. Zo wordt er in een gemeente waar het niet lekker met het gemeentebestuur loopt iemand gevraagd welke bijvoorbeeld orde op zaken komt stellen, of juist iemand die voor rust kan zorgen en deze weet te behouden. Voor een gemeente als Lelystad, waar ingezet wordt op een 2e Schiphol, dient iemand te komen voor die de klus ook aankan.
Context in breder dan gemeentegrootte. Het hangt er dus vanaf wat er voor probleem/opgave speelt/ligt in de gemeente
Regio heeft volgens het onderzoek weinig invloed op de eisen in de profielschets, hebt u daar mogelijk een verklaring voor?
Landelijk wordt veel afgestemd, zo ook het proces voor het opstellen van een profielschets. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan tijdens overleggen van alle kabinetschefs van de commissarissen van de Koning.
Daarnaast is er vanuit het ministerie is er een handreiking voor gemeenteraadsleden. Er is wel variatie in de stap daarna, bij het uitnodigen van de kandidaten.
Volgen het onderzoek is er een zeer zwak verband tussen het jaar (1997-2016) waarin een profielschets is uitgebracht en de eisen in profielschetsen, hoe kijkt u daar tegenaan?
De rol van burgemeester is hoofdzakelijk die van verbinder. De rol is niet zozeer veranderd, dat was voorheen ook zo. Als het gaat om ‘omgaan met overvloed aan informatie’ en ‘informatie beheren door kritisch denken’ dan heb ik als burgemeester wel het idee dat dit meer van deze tijd is. Het sluit aan bij de realiteit. Dat zit het hem in de tijdsgeest, digitaal en agendadruk.
Gemeenteraden vragen naar meerdere bestuursstijlen in contrast met de expliciete beleidswens van de handreikingprofielschetsen burgemeesters om voor één bestuursstijl te kiezen, hoe kijkt u hier tegenaan?
Het opstellen van de profielschets is een goed instrument om te bepalen in het proces; wat zoeken we? Het eindresultaat, de profielschets zelf, wordt kennelijk als eindresultaat niet gebruikt waar die voor bedoeld is; onderscheidend zijn.
71
Wanneer we kijken naar de eisen waarnaar gevraagd wordt in de onderzochte profielschetsen valt op dat er naar een aantal kenmerken weinig gevraagd wordt, hebt u daar een verklaring voor?
De burgemeesters is geen gemeentesecretaris. Als het gaat om ‘ontwikkelen van werknemers’ is dat niet vreemd dat er daarom niet veel naar gevraagd wordt in een profielschets van de burgemeester.
‘Beheren van kernprocessen, wordt ook niet veel gevraagd. De burgemeester is er niet op louter op de winkel te passen. Voor een waarnemende burgemeester zal dit van toepassing kunnen zijn, maar daarbij speelt doorgaans een profielschets geen rol bij. Een passende waarnemende burgemeester wordt benoemd door te kijken naar de situatie van de gemeente.
Vielen u nog zaken op ten aanzien van de resultaten van het onderzoek?
Bij ‘effectief communiceren’ las ik dat je aanhaalde dat hier vaak naar gevraagd wordt vanwege het feit dat burgemeesters vaak de portefeuille communicatie hadden. Ik zou daar graag op aanvullen dat ‘effectief communiceren’ van belang is voor de burgemeester. Zeker met het digitale tijdperk met social media. Er dient doelgericht en snel bericht te worden. Management by speech is ook
belangrijk. Opmerkingen van burgemeesters hebben een grote impact en kunnen veel teweegbrengen.
Teambuilding is van belang en gaat verder dan alleen het college. Teambuilding gaat ook over het team rond de burgemeester, de raad, als ook met regionale collega-bestuurders.
Ik zag dat je aangaf dat er vaker naar ‘omgaan met overvloed aan informatie’ en ‘informatie beheren door kritisch denken’, dan naar ‘controleur’, dat sluit wat mij betreft aan bij de realiteit. Zoals gezegd bij de tijdsgeest en agendadruk.
Hoe was het om zelf de procedure als kandidaat-burgemeester te doorlopen, in relatie tot de profielschets?
Ik wilde graag Burgemeester worden van Goirle, tenzij de profielschets om een andere burgemeester zou vragen dan ik mezelf zie. In gemeente Goirle, waar ik wat roots heb, zochten ze een gedreven doener. Een no-nonsense burgemeester. Ik kon mezelf herkennen in de profielschets en daarom bevestigde de profielschets voor mij, mijn voornemen om te solliciteren.
72