Eigen type wiskundige

Uit de voorgaande beschrijvingen van de verschillende bestaande typen wiskundigen blijkt dat de quant tot nu toe niet onder ´e´en van deze typen valt. Het verschil in positie, werkwijze dan wel dienstbaarheid is te groot om te spreken over eenzelfde type wiskundige.

Dit komt doordat de quant zelfstandig werkt aan een disciplinair pro- ject. Een team vol quants kan bestaan uit meerdere disciplines door de verscheidene achtergronden die quants kunnen bezitten. Echter, ook als leidinggevenden en collegae samenwerken aan een project is dit een disci- plinair team aangezien het enige relevante discipline financi¨ele wiskunde is. Dit verschilt wezenlijk van de teams waar de wiskundig adviseur, in- dustrieel wiskundige en wiskundig modelleerder mee te maken krijgen. De quant ontleent zijn bestaansrecht niet aan het bestaan van een interdis- ciplinair of multidisciplinair team met een vraagstuk, maar aan eigen ver- moedens binnen eigen vakgebied. Omdat samenwerking met andere dis- ciplines dan financi¨ele wiskunde niet van toepassing is, hoeft de quant in zijn rol ook geen brede interesse te koesteren. Ook heeft hij weinig te ma- ken met de werkmethoden van andere typen wiskundigen. Door gebrek aan collegae die vanuit andere disciplines een vraagstuk benaderen, deelt de quant geen wiskundige gereedschappen uit en biedt hij geen reken- hulp aann. Hierdoor verschilt zijn werkwijze en rol binnen een financi¨ele instelling van de bestaande type wiskundigen.

Het wiskundig denken dat hem is aangewend in zijn studie biedt de quant het abstractieniveau om economische data te doorgronden en de- rivaten te verhandelen. De wiskundige taal biedt logica waardoor een digitale infrastructuur gebouwd en handelsalogritmen geprogrammeerd kunnen worden. Logischerwijs zijn het wiskundigen of promovendi met een gedegen opleiding in de wiskunde die dit werk uitvoeren. Hierbij gebruiken ze de wiskunde en haar aspecten voor zichzelf maar dient de wiskunde tegelijkertijd de doelstellingen van de financi¨ele instelling. In die zin stelt de quant zich dienstbaar op. Echter, anders dan de wiskun- dig modelleerder, gebruikt de quant wiskunde om de status quo te veran-

deren. Hij dient de belangen van zijn werkgever op een manier die niet overeenkomt met de dienstbaarheid van de bestaande typen wiskundi- gen, doordat hij fundamentele veranderingen aanbrengt in de werkwijze en de producten van een sector.

Door de onmiskenbare theoretische wending naar programmeertalen, is in bepaalde literatuur wel een wiskundige beschreven die net als de quant nieuwe producten definieert, het besluitvormingproces in zijn om- geving wezenlijk verandert en disciplinair onderzoek doet. Sommige noe- men dit een computationeel wiskundige [1], anderen vangen deze wis- kundige onder de noemer Numerati [4]. De quant, de want en hun colle- gae in andere sectoren vallen niet binnen een beschreven type wiskundige door het verschil in werkwijze, positie en dienstbaarheid. Mijn inziens verdienen ze daarmee een eigen type wiskundige met een eigen ethos, context, werkwijze en profilering. Wellicht is computationeel wiskundige of numerati geen slechte benaming voor dit type wiskundige.

Conclusie

In de afgelopen drie hoofdstukken heb ik onderzoek gedaan naar de quant. Deze kwantitatieve analist heeft door zijn komst de financi¨ele wereld sub- stantieel veranderd. Waarom hij op het toneel is verschenen, wat zijn be- langrijkste karakteristieken zijn en hoe hij zich verhoudt tot de bestaande typen wiskundigen is uiteengezet. Dit heb ik gedaan vanuit een interesse in hoe de financi¨ele wereld leunt op wiskundigen, vanuit de vraag hoe de gestalten van de wiskunde zich ontwikkelen en daarmee de vraag hoe wiskundigen zich nuttig maken in de maatschappij.

Om weer te geven waarom de quant bestaat en waarom dit een wis- kundige is, heb ik vanuit historisch perspectief op basis van literatuur- onderzoek de ontwikkelingen binnen de financi¨ele wiskunde opgeschre- ven. Dit vakgebied dankt haar bestaan aan de eerste uitgifte van aandelen door de Verenigde Oostindische Compagnie in 1602. De dividendsuit- keringen, wetgeving en opening van het eerste beursgebouw van Lieven de Key vormden de fundamenten van de financi¨ele wereld. De groei in zogenoemde windhandel werd zodanig gestimuleerd dat tot op de dag van vandaag termijnaffaires in de vorm van derivaten verhandeld wor- den. In de afgelopen vijf decennia is in de de academische wereld radi- caal anders dan eerst getracht het gedrag op de financi¨ele markten op een zo theoretisch mogelijke manier te beschrijven met behulp van wiskun- dige modellen en formules. De Black-Scholes formules, de Value at Risk en de Gaussian Copula Formula zijn enkele belangrijke voorbeelden van uitingen van het economisch formalisme waardoor vanuit het vakgebied financi¨ele economie het discipline financi¨ele wiskunde ontstond. In de afgelopen vijfentwintigjaar werden b`etawetenschappers die zowel de fi- nanci¨ele wiskunde als de dynamiek van de financi¨ele markten begrepen massaal aangetrokken door financi¨ele instellingen om door hen opgeleid te worden tot quant.

De quant bevindt zich in een context van technologische vooruitgang en financi¨ele mores. Ze mogen werken met de snelste computers, beste da- tacentra en eerste gelegde glasvezelnetwerken. Daar tegenover staat dat

ze een competitief voordeel leveren aan de financi¨ele instelling, waardoor hard werken en geheimhouding over de werkmethoden eigen is aan de werkomstandigheden van de quants. Met een cultureel antropologische bril heb ik op basis van interviews, documentaires, nieuwsartikelen en populair wetenschappelijke literatuur getracht de karakteristieken van de quant op te schrijven. In mijn bevindingen is terug te lezen dat een quant in de meeste gevallen een mannelijke b`etawetenschapper is die middels dit carri`erepad de sociale ladder op kan klimmen. Een relatief hoog IQ waar men zich sterk bewust van is, de angst om te falen en een relatief lage prioriteit voor het maatschappelijk belang en het leggen van sociale contacten zijn duidelijke kenmerken. De manier van handelen, high fre- quency trading, die fysiek uitdagend is en waar hoge beloningen moge- lijk zijn, lijkt verslavend te werken. Gezien de opkomst van Big Data is het waarschijnlijk dat quants ook in andere sectoren ge¨ınstalleerd zullen worden. Wellicht in de vier fasen - verwarring, verstoring, overvloed en synthese - waarin de quant zich in de financi¨ele sector genesteld heeft.

Hoewel verspreid over sectoren en industrie¨en zal de quant zelfstandig aan een disicplinair project blijven werken met behulp van zijn kwantita- tieve technieken. In het laatste hoofdstuk is op basis van literatuuronder- zoek vanuit sociologisch oogpunt uiteengezet hoe de quant zich verhoudt tot de huidige typen wiskundigen. Dit zijn de wetenschapper, de wiskun- dig adviseur, de industrieel wiskundige en de wiskundig modelleerder. Zij verschillen in werkwijze, positie dan wel dienstbaarheid van de quant. Daardoor is de quant niet typeren als ´e´en van de bestaande typen wis- kundigen. Mijn inziens verdient de quant zijn eigen typering. Hier zou ook de want, de quant in de marketingwereld, onder kunnen vallen. Over de naamgeving van dit type wiskundige - wellicht numerati of computa- tioneel wiskundige - mag men twisten, duidelijk is dat de quant en zijn gelijken in andere sectoren een bijzonder kortbestaand fenomeen vormen dat zich nog niet heeft geschaard onder een wetenschappelijk beschreven type.

Discussie

Om inzicht te krijgen in de rol en de persoon van de quant is er gekozen voor drie verschillende perspectieven die elkaar dynamisch be¨ınvloeden maar niet constituerend zijn: een historisch, cultureel antropologisch en sociologisch perspectief. Helaas heb ik weinig bronnen gevonden waarin de quant zelf aangeeft wat zijn drijfveren zijn, wat hem is overkomen tij- dens het werken, waar hij nog van droomt, wat de betekenis was van een gebeurtenis zoals de Flash Crash [13] en welke vooroordelen die genoemd worden in mijn andere bronnen ik wel had kunnen weglaten. Wel heb ik een eerste opzet voor een beschrijving van de context, werkwijze en profi- lering van de quant in deze scriptie gegeven.

In de conclusie stel ik dat de quant een eigen positie, een eigen type- ring, verdient. In mijn argumenten daarvoor gebruik ik enkel dat de quant niet onder de typen valt, die bij mij bekend zijn. Deze manier van redene- ren zullen sommige logici wellicht afkeuren en daarom ligt in de toekomst een taak weggelegd voor het defini¨eren van goede argumenten voor een eigen positie. Ik verwacht dat daarin de vijf beschreven aspecten - kunst, taal, gereedschap, rekenwerk en dienstbaarheid - meer betrokken kunnen worden dan ik heb gedaan. Ook verwacht ik dat met behulp van input van quants zelf een nauwkeurigere beschrijving gegeven kan worden van zijn ethos, de welke nu nog ontbreekt.