STort ghy ô Medelijdende Siel traenen inde Meditatie vande geesselinge? y, en wiltse niet al vergieten! want ick sie de Ioden wederom besigh om met een ongehoorde vreetheyt op een nieuwe den Heere Iesus te gaen tormenteren. Het was de ghewoonte binnen het out Roomen, en als het noch heydens was, dat sy sekeren dach jaerlijckx vierden, als wanneer sy alle de fonteynen vande stadt met kroonen van bloemen gongen vercieren, welcken dach sy noemden: Fontanalia. O Siel dese vreede Joden hebben het gebenedijdt lichaem Christi Iesu met sporen, en scorpioenen so
open-gehaelt, dat het rontsom staet vol wonden, dat is vol fonteynen van dierbaer Bloet vloeyende, siet watse nu gaen aen vangen, dese, seggen sy, moeten wy oock naer den eysch gaen bekroonen.
De Soldaten dan siende dat hun alle moetwillicheydt, en vreetheydt was toegelaten, hebben onder malkanderen geseyt: desen man heeft hem voor Coninck der Ioden geroemt,
laet hem dan oock als eenen Koninck hulden, ende sy hebben tot dien eynde gevlochten een kroon vol langhe, en scherpe doorens, ende die met stocken op, en in het gebenedijt Hooft van onsen Salichmaecker ghedrongen. O! vreede beulen drucktse vry al diep in, want hy is eenen eeuwighe Koninck wiens croon nimmermeer geen eynde en sal hebben. Aen de H. Agatha à S. Cruce is veropenbaert dat de pijnen in dese crooninge soo groot waren dat den Heere Iesus sijn oogen toe sloot, en dat hy alsdoen soo droevich, en bitter suchten, gelijck den mensch doet als hem in sijn uyterste het hert is brekende.
Ergo dan ó Siel Christus is ghekroont met een croon van doorens. Nu siet ghy dat noch den vijg-boom met alle sijne soeticheyt, noch den wijn-gaert met alle sijne druyven, noch den olijf-boom met alle sijne vetticheyt Koninck is, maer dat Rhammis, dat is den dooren-boom de Croon heeft ontfanghen. O Siel besiet uwen Koninck, en bemerckt eens wie daer op dien kouden steen is gheseten. Het is Messias die soo lanck belooft is; het is den grooten Propheet die soo lange tijt voorseyt is; het is den Salichmaecker die in Iosue ghefigureert is; het is den oppersten Priester wiens ampt inder eeuwicheyt sal dueren; Het
is den waerachtighen Coninck van Israel die het rijck sal wederom oprechten. O! ghy Dochters van Syon, gaet eens uyt, en besiet eens hoe sy uwen Koninck Salomon ghehult hebben. Sijn croon is van doorens, sijnen scepter is van riet, sijnen purperen mantel is rooder van bloet als vande verwe, sijn goude ketens zijn koorden en banden, sijn diamanten sijn wonden, sijn hovelingen zijn de beulen, sijnen throon is een kouden steen. Och hoe wel roept ghy hier H. Bernarde: 't Is schande datmen een delicaet litmaet wil zijn onder een hooft gekroont met doorens; en dat de leden sullen staen naer glorie, als hun opper-hooft met schimp, en versmaetheden wort overladen.
O ydele, ô hoveerdige Werelt! hoort ghy niet somtijts den gekroonden Iesus tot u spreken, en segghen: O werelt waerom soeckt ghy over al soo uwe blijschap, siet ghy niet hoe ick hier vervult sit met droefheyt? O Werelt waerom soeckt ghy over al uwe eer, daer ghy my hier siet sitten vol schande, ende versmaedinge! O Werelt waerom soeckt ghy over al soo uwen troost daer ghy my hier siet sitten vol van verdriet? O Werelt waerom soeckt ghy over al soo uwe soeticheyt, daer ghy my hier siet sitten vol van bitterheden? O Werelt waerom soeckt ghy over al soo uwe glorie,
staet, en verheventheyt, daer ghy my niet als een doorne Croon en siet dragen? Och dat de wereltse menschen eens een sulcke ooge lieten vallen op den
gekroonden Salichmaecker gelijck eertijts dede Philippa Dochter vanden Hertoogh van Loreynen. Want dit gesicht bemachtighden haer gemoet met sulcke soete krachten, dat sy uyt liefde tot dien waerachtigen Coninck, wiens dienaresse sy hoopten te worden, de Hertoghs Croon van hare wapenen heeft doen af nemen, ende in de plaetse doen stellen de doorne Croon van onsen Salichmaecker. Dat ghy ô Siel tot soo hooge wereltse weerdigheyt geraeckt waert, sout ghy wel tot soo diepe Christelijcke ootmoedicheyt u herte konnen laten dalen.
O Siel ghy woont soo geerne in het groen glorieteken van mooyicheyt, van schoonheyt van ydel behagen, ghy staet soo wel in u eygen gratie, ghy zijt soo geerne gepresen, ghy heb soo goede gevoelen van u eygen selven, wordt ghy met het minste woort bejegent dat tot u verkleeninge schijnt te strecken, dat gevoelt ghy als
scherpstekende doorens, maer soo u ymant in het minste komt te prijsen, en te verheffen, dat blijft u een heel jaer in uwe ooren tuyten, en gelooft dat terstont, en
kit-telt u hert met die gepeysen. Maer Siel dat ghy wat dickwilder waert in het glorieteken van dese groene stekende doorens, dat ghy u wat meer liet vinden in het bosken van dese kroone, ick verseeckere u ghy soudt haest en ootmoediger gepeysen, en stilder manieren hebben.
En daerom en kost u ô Keyserinne Agnes den doorluchtigen Cardinael Petrus Damianus noyt genoegh prijsen als hy sach dat ghy ter eeren van uwen Salichmaecker, ghy, segh ick, soo verheven van staet soo vernedert gonckt in uwe kleederen. Nos, seght hy, aliquando jejunamus à cibis sed tu jejunias à coronâ. Treffelijck gesproken, maer treffelijcker gedaen. Wy, seght hy, vasten somtijts van spijsen, maer ghy vast vande kroone. Vande kroon segh ick daerder soo veel eenen onversadelijcken honger naer hebben.
Maer mits ick hier voor het doorluchtigh Huys van Loreynen aengeraeckt hebbe, soo ontmoet ick den Victorieusen Godefridus Boullonius die het H. Landt heeft gewonnen, en de nakomelingen heeft voor-gestelt een seldtsame ootmoedicheydt,
+
Tyrius. l, 4. c.4.
die alle eeuwen+
sullen prijsen, ick sal hier in een kort dicht besluyten.
STeeckt Fama de trompet, richt op u vreuchde-vieren,
Pluckt palmen voor den Helt, vlecht croonen van laurieren, Ierusalem is in, de stadt die is vermant,
En op de vesten staen de vlag', en 't Cruys geplant. De bergen daer ontrent, en al de groen valleyen
Die komen voor den Vorst den wech met kruyt bespreyen, De boomen buygen haer, de tacken singen neer, En wenschen aen Boullon geluck, en prijs, en eer, Ia selfs de Cedron beeck die over rouwe steenen Voor desen altijt liep vol suchten, en vol weenen,
Die schiet van silv're stroom ter eeren vanden Heldt. Om dat hy door sijn Heyr het Cruys weer heeft herstelt. Boullon die naeckt de stadt, een triumphanten wagen Met kostelijck gespan sal hem daer binnen dragen,
Die met sijn rijck en glans sal vlick'ren achterstraet, Ter-wijlmen trommels hier, en daer trompetten slaet, Maer siet, o seldsaem saeck! als hem de Colonellen De goude croon op 't hooft een-parich wilde stellen,
Soo viel hy weygerich aen gants het Oirlooghs-Hof, En sloegh verr' vande handt soo grooten eer, en lof, En sprack sijn Ridders aen met dees bestande reden. Sal ick hier door de stadt met gouden croonen treden?
Hier, waer dat eertijts Godt een croon van dooren droegh, Wanneermen over straet hem noch met klippels sloegh?
Ah wilt dees hovardy my gheensins overstrijden!
Hoe! sou den knecht de eer, den Heer gaen scande lijden! Sou ick hier over al gaen met een hooch ghemoet, Daert Iesus eertijts heeft geheylicht met syn Bloet? My dunckt ik had verdient, soo ik dit gonck gedogen Dat steenen vande straet my quaemen op ge-vloghen
En morselden dit hooft, dat sich soo had verstout,
Daer Christus doorens droegh, daer proncken gaen in 't gout. Doch soo gy my een kroon wilt op het hooft gaen passen Soo gheeft een die van braem, of doorens is gewassen
Op dat my elcken steeck daer van vermaenen magh Hoe swaer hem kron, en kruys opt hooft en schouders lagh. O Heldt, o kloecken Heldt! dit is een stuck ter eeren,
Daer gy aent Christendem sijn plichten mee sult leeren, O kloeck, o vroom gemoet! gy hebt hier meer gedaen. Dan als ghy d'eerst van al hebt op den wal gestaen. Doen hebt ghy muer, en stadt, en s'vyants macht verslaeghen, Maer dit roem-weirdich feyt sal ick al hooger draegen:
Laet u victorij sijn soo groot als sy verdient, Het is, die sich verwint, den stercksten diemen vint, Och dat nu mijne stem kost als den donder klincken! Ik dee u faem, en naem door heel de werelt blincken
Ick gonck met uwen of soo verr de Sonne gaet, Soo verr' als Oost, en west, en Suyt, en Noorden staet.
Siel die den Cruys-wegh gaet, wilt hier exempel nemen, Hoe dat gy u van pracht alsdan moet gants vervremen,
Of ieder passie beelt, terwijl ghy besich zijt, Dat is, gheloovet my, voor u een stil verwijt. O! dat ghy desen wegh met Christo wist te treden! Hier vlijtich naer den kelck, daer vierich in ghebeden,
En weenen daer hy weent, en suchten daer hy sucht, En blijven hem ghetrouw als ieder van hem vlucht. Kost ghy aen sijne Croon, en aen sijn doorens hanghen, Het ydel gloriken dat u soo weet te vanghen;
En daer hy draeght sijn Cruys volght daer van achter aen, En wilt doch met u, y wilt verduldich gaen,
Peyst dat het lijden-saet de schoonste vrucht sal winnen, En wilt schimp, spots, en schande' om haeren oogst beminnen.
Het graen mist somtijdts wel, maer hier gaet gh' altijt vast. T'is wonderlijck hoe mals hier door de glory wast.
Historie.
HIer moet ick u o Siel iet verhaelens-weirdich schencken dat by sommighe Rabbinen is beschreven, en als volght: De Coninginne Saba aen-ghelockt door den grooten roem van Salomons wijsheydt, die sich over alle nae-buerighe Rijcken verspreyde, ende naer een langhe reyse tot Ierusalem
aenghe-landt, is in het Hof ghekomen om den Coninck met alle beleefden woorden-dienst te begroeten, ende met rijcke ende Conincklijcke schenckagien te ver-eeren. Soo sy nu besich was om sijn Majesteyt de handen te kussen, soo sach sy met een gauwe oogh dat hy eenen wonderen rinck aen sijnen vingher had steken ende in haer vermoeden en was sy niet bedrogen; want hy hadde door sijnen meesten konstenaer inden diamant doen snijden twee croonen, een goude, en een doorne met een aerdich om-loopken daer dese letteren in stonden begrepen: A.C.F.R.I.C. De Coninginne dan in het kussen sijnder handen dit ghewaer gheworden, wetende dat soo wijsen Coninck in alles had vernufte vonden, badt den selfsten vriendelijck, dat sy de eere mocht hebben, dat haer den sin, en de wtlegghinghe daer van te kennen ghegheven souw worden, Waer op sy vanden Coninck dese dry-voudighe bediedenisse heeft ontfanghen. Ten eersten: Aureâ coronâ fortissimus rignat in coelis. Dat is: Den alderstercksten die een goude croone draeght, regeert in de hemelen. Ten tweeden: Asperâ coronâ filius redimitus inferiora calcabit. Het welck bediedt: Den Soon die ghekroont is met een rouwe croon, sal de aerde betreden. Ende ten 3de: Amoris cognita fortitudo regalum insigniarum copulatio. Het