Domein 7: Ontmoeten van andere brussen

Wanneer aan brussen gevraagd wordt of ze als brus gebeurtenissen kunnen meemaken die hun leeftijdsgenoten zonder slechthorende of dove broer of zus niet kunnen meemaken, wijst een aantal onder hen meermaals op de bijeenkomsten en activiteiten van organisaties voor (gezinsleden van) dove personen waaraan ze regelmatig deelnemen. Ook inleefweken die georganiseerd worden door scholen voor Buitengewoon

65

Onderwijs – waar broer of zus vroeger schoolliep – worden door drie brussen vernoemd en staan als mooie herinneringen in het geheugen van deze brussen gegrift.

Euhm, ik vind het voor de helft goed dat ik een zus heb. Een zus met een soort van beperking, want dan ga je naar bijeenkomsten en kan je daar ook vrienden maken. (Tibo, 14 jaar)

Ja! Die brussenweek in Gent. Dat was eigenlijk wel altijd leuk. Voor ons was dat van “wauw! Zo leuk, die kinderen kunnen hier blijven slapen, hebben lekker eten!” Ja, op school…lekker eten is bijna onmogelijk hé! (Valerie, 15 jaar)

Voor de meeste brussen is het praten over de beperking van hun broer of zus of over het brus-zijn en het oplossen van eventuele problemen die ze als brus ervaren niet het belangrijkste doel van dergelijke bijeenkomsten of activiteiten. Het weerzien van vrienden en het pleziermaken daarentegen vormen de belangrijkste redenen om naar de bijeenkomsten of activiteiten van organisaties voor (gezinsleden van) dove personen te gaan.

Ja, vooral dat… Ons amuseren hé. Of eens even alles wat je weet “foert!” wegdoen en veel spelen. (Tibo, 14 jaar)

Alle organisaties waarover de brussen in dit onderzoek vertellen en waarvan ze deel uitmaken, richten zich niet specifiek tot brussen, maar staan open voor de slechthorende of dove kinderen en jongeren zelf en diens gezinsleden. Hierdoor maken de brussen er zowel slechthorende of dove als horende vrienden. Niettegenstaande brussen graag omgaan met slechthorende of dove leeftijdsgenoten, vinden ze het zeker een meerwaarde dat ze, dankzij dergelijke organisaties, ook kennis kunnen maken met en bevriend kunnen worden met horende leeftijdsgenoten die in een gelijkaardige situatie verkeren. Op sommige momenten sluiten ze tijdens de bijeenkomsten en activiteiten dan ook meer aan bij de horende kinderen en jongeren dan bij de slechthorende of dove personen die er aanwezig zijn. Hoewel het maken van plezier voor alle brussen op de eerste plaats staat, haalt één brus toch aan dat het ook leuk is om ervaringen uit te wisselen met lotgenoten. Het doet haar deugd om even haar verhaal te kunnen vertellen aan mensen die haar écht begrijpen. Het uitwisselen van ervaringen met mensen die in een gelijkaardige situatie verkeren, helpt haar om zaken in perspectief te plaatsen en om haar eigen verhaal beter te leren begrijpen. Ook het van elkaar opsteken van handige tips kan nuttig zijn. Een andere brus in dit onderzoek geeft aan dat zij op haar beurt haar kennis kan doorgeven aan jongere brusjes van slechthorende of dove kinderen.

66

Als je met hen praat, is het echt leuk om een keer te horen wat iemand anders er over denkt en je ideeën te delen. En ook kijken van “dat kunnen we doen en dat kunnen we doen”. (Ann- Sofie, 15 jaar)

Misschien luisteren naar andere broers en zussen… Maar echt luisteren kan je dat niet noemen. Want wij zijn de oudsten en dan luisteren zij meestal meer naar ons dan wij naar hen luisteren. (Valerie, 15 jaar)

De brussen in dit onderzoek die deel uitmaken van dergelijke organisaties nemen hier op regelmatige basis aan deel, geven de meerwaarde ervan aan en beschouwen dit als een voordeel dat zij als brus hebben. Enkelen onder hen zijn dan ook van mening dat dergelijke initiatieven nog meer zouden mogen bestaan dan momenteel het geval is. Anderzijds merken ze wel dat ze – naarmate ze ouder worden – minder deelnemen aan activiteiten dan vroeger, omdat andere hobby’s het grootste deel van hun vrije tijd in beslag nemen.

Goh, voor ons. Euhm… eens een weekendje Londen of eens een week Londen zou wel leuk zijn om te doen. Met alle broers en zussen, die… allez ja… Met alle broers en zussen van alle dove broers en zussen. Dus eigenlijk met alle brussen. (Tibo, 14 jaar)

Eigenlijk echt meer… dat je echt zo… Nu is dat ook met VLOK-CI. Maar echt nog iets anders waardoor je meer in contact bent met andere brussen. (Ann-Sofie, 15 jaar)

Twee van de brussen die regelmatig deelnemen aan activiteiten, georganiseerd door een vereniging voor (gezinsleden van) dove personen, vinden dat deze vereniging zeker niet kan beschouwd worden als een brussenwerking. Het gaat immers niet enkel om brussen die deelnemen aan bijeenkomsten of activiteiten, ook de dove personen zelf en hun ouders zijn er aanwezig. Eén van deze brussen stelt dat ze misschien wel geïnteresseerd zou zijn om deel te nemen aan bijeenkomsten of activiteiten van een “echte” brussenwerking, indien ze geen horende zus zou hebben en dus de enige brus in haar gezin zou zijn. De andere brus geeft aan dat ze het als een tekortkoming van zichzelf zou beschouwen wanneer ze zou “moeten” deelnemen aan een “echte” brussenwerking.

Ik zou nood aan contact met andere brussen zien als een tekortkoming van mezelf als brus. Want dat zou betekenen dat ik raad van andere brussen nodig heb en zo. (Valerie, 15 jaar)

De ouders van de brussen die deel uitmaken van organisaties voor (gezinsleden van) dove personen nemen een functie waar in het bestuur van de betreffende organisatie en besteden hier veel aandacht, tijd en energie aan. Voor de brussen zelf is het niet duidelijk of het de ouders waren die hun kinderen warm gemaakt hebben om deel te nemen aan activiteiten en die hun motivatie en begeestering doorgegeven hebben aan

67

hun kinderen, dan wel of het de kinderen waren dankzij wie de ouders zich gingen inspannen voor deze organisatie.

De meerderheid van de brussen in dit onderzoek neemt echter niet deel aan bijeenkomsten of activiteiten van organisaties voor (gezinsleden van) dove personen – en namen hier ook in het verleden nooit aan deel. Sommige van deze brussen weten niet van het bestaan hiervan af en voegen er onmiddellijk aan toe dat ze hier niet echt nood aan hebben. Andere brussen weten wel dat er zoiets bestaat als dovenverenigingen of brussenwerkingen, zien de meerwaarde hiervan zeker in, maar kiezen er bewust voor om hier toch niet aan deel te nemen.

Ik denk dat ik daar een beetje oud voor ben. Dat er niet echt veel mensen van mijn leeftijd zouden zijn. (…) Ik denk dat ik zo al een druk genoeg leven heb. En dat ik daar niet echt tijd voor heb en ook niet echt behoefte aan heb. Omdat ik sowieso al een vriendengroep heb waar ik altijd bij terecht kan… die begripvol zijn, maar wel niet altijd begrijpen wat ik bedoel. Maar toch denk ik dat ik daar niet echt behoefte aan heb. (Noraly, 18 jaar)