Sinds eind 2005 controleert de RVA systematisch de erkende dienstenchequeondernemingen. Volgens de bestuursovereenkomst moet de RVA jaarlijks minstens 300 dienstenchequeondernemingen controleren.
De RVA voert 2 soorten controles uit: de administra-tieve controles en de controles op het terrein.
De administratieve controles omvatten:
•de controle van de voorwaarden inzake erkenning van de ondernemingen (controle van de statuten, controle van de betrokkenheid van bestuurders in faillissementen, …);
•de controle van de ondernemingen die schulden hebben bij de RSZ, de fiscus, de RVA, …;
•de controle van de aangiften van de werknemers bij de RSZ vóór de terugbetaling aan de onderne-ming van de eerste dienstencheques;
•de controle van de overeenstemming tussen de dienstencheques waarvan de terugbetaling wordt gevraagd en het aantal aangegeven arbeidsuren bij de RSZ;
•de controle van de tewerkstelling van vreemde werknemers: nazicht van de nodige verblijfs- en arbeidsvergunningen.
De controles op het terrein hebben betrekking op alle nieuwe ondernemingen en op de grondige con-troles van bepaalde ondernemingen.
In 2012 werden 668 onderzoeken afgehandeld. Van alle gecontroleerde ondernemingen waren er 257 die niet functioneerden conform de reglementering.
Aantal gecontroleerde werven 98
Aantal gecontroleerde werkgevers 45
Aantal werkgevers in overtreding 29
Aantal gecontroleerde werknemers 496 Aantal gecontroleerde werknemers in
overtreding (totaal) 100
Datamatching – mining op het niveau van de tijdelijke werkloosheid
Voor de onderzoeken inzake tijdelijke werkloosheid wordt eveneens een voorafgaande selectie gemaakt op basis van de controle van een groot aantal crite-ria en gegevens, maar ook op basis van scenario’s die overeenstemmen met profielen die een hoog ri-sico van onregelmatigheden of fraude vertonen.
Het gaat hier hoofdzakelijk om situaties van struc-turele tijdelijke werkloosheid die betrekking hebben op enkele of op alle personeelsleden.
Ook de analyses per sector krijgen prioriteit tenein-de een aantal specifieke frauduleuze praktijken te kunnen uitroeien.
90
Elke beginnende onderneming die voor het eerst cheques ter uitbetaling indient, wordt ambtshalve aan een administratieve controle onderworpen en krijgt ook het bezoek van een sociaal controleur.
Bij die controles wordt onder meer nagegaan of de onderneming via DIMONA aangifte deed van te-werkstelling van het personeel. Indien het gaat om tewerkstelling van vreemde werknemers wordt na-gekeken of ze over de nodige arbeids- en verblijfs-vergunningen beschikken. Er wordt ook gecontro-leerd of het aantal ingediende cheques overeenstemt met het aantal reëel gepresteerde en aangegeven uren van tewerkstelling.
Bij vaststelling van inbreuken, krijgt de uitgifte-maatschappij het verbod om de federale tussen-komst en, in geval van ernstige inbreuken ook het gebruikersaandeel, aan de betrokken erkende on-derneming uit te betalen.
In 2012 werden 270 ondernemingen administratief en ter plaatse gecontroleerd in het kader van een eerste indiening van cheques. 81 ondernemingen werden niet-conform bevonden.
•voor 16 van deze ondernemingen werd geen ver-bod tot betaling opgelegd;
•voor 57 ondernemingen die het voorwerp uit-maakten van verbod tot betalen, werd dit verbod in de loop van 2012 opgeheven, nadat de inbreuk werd geregulariseerd;
•bij 8 ondernemingen waarvoor de terugbetaling werd verboden, was dit verbod nog niet opgehe-ven op 31 december 2012.
Naast de controles bij de eerste indiening, voert de RVA ook controles op het terrein uit bij diensten-chequeondernemingen waar er vermoedens van in-breuken aan het licht kwamen:
•via steekproef;
•na een klacht van werknemers, gebruikers, con-currerende ondernemingen, …;
•op aanwijzingen van fraude of misbruik: cheques die op het adres van de onderneming worden af-geleverd, abnormaal hoog aantal arbeidsuren van een werknemer, ondernemingen die niet beant-woorden aan de reglementaire vereisten, …
De grondige controles werden in 2012 verder geper-fectioneerd, o.a. door het gebruik van datamatching waarbij de gegevens van de database van het uitgif-tebedrijf gekruist werden met de databanken van RVA en RSZ (zie infra).
Het voorbije jaar werden 398 ondernemingen aan een grondige controle onderworpen; daarvan werk-ten 222 ondernemingen volledig conform de regle-mentering. Bij 176 ondernemingen werd een inbreuk vastgesteld. Bij 101 ondernemingen werd overge-gaan tot terugvordering van de ten onrechte be-taalde dienstencheques. In totaal werd voor 6 917 192,73 EUR (federale tusssenkomst + aandeel gebruiker) aan terugvorderingen betekend.
Het bedrag van de terugvorderingen steeg met 40 % in vergelijking met 2011 (3 908 237,94 EUR).
Dit is te verklaren doordat de RVA in 2012 de selec-tie voor de te onderzoeken ondernemingen verder verfijnde, o.a. door het verder uitbouwen van het systeem van knipperlichten en datamining waar-door de uitgevoerde controles betere resultaten op-leverden en het misbruik in deze sector efficiënter en vlugger kon worden vastgesteld. Een tweede ver-klaring voor de verhoging van het terugvorderbaar bedrag is gelegen in een wijziging in de wetgeving:
vanaf 16 november 2011 heeft de RVA immers de bevoegdheid om bij een terugvordering niet alleen de federale tussenkomst terug te vorderen maar ook het aandeel betaald door de gebruiker (7,50 EUR per dienstencheque).
In 2012 maakten ook 323 ondernemingen het voor-werp uit van een intrekking van hun erkenning als dienstenchequeonderneming (zie ook 3.10.1.2.1).
Datamatching – mining in het kader van de controles dienstenchequeondernemingen In 2012 werd de behandeling van de gegevens be-treffende de dienstenchequeondernemingen voort-gezet en geïntensifieerd.
De criteria voor de analyse van de dienstencheque-ondernemingen zijn verbeterd en dankzij de be-schikbaarheid van meer (hoeveelheid) en relevante-re (kwaliteit) gegevens, werden nieuwe technieken ontwikkeld en nieuwe situaties van fraude aan het licht gebracht.
91
De gegevens van de verschillende actoren van het dienstenchequesysteem worden herhaaldelijk on-derworpen aan analyses op basis van een groot aan-tal criteria. Daarbij wordt onder meer rekening ge-houden met inlichtingen over de ondernemingen, de gebruikers, de werknemers en eveneens met de in-formatie die in het bezit is van het uitgiftebedrijf van de dienstencheques. In samenwerking met de dienst Statistieken kwam een rooster met 17 rele-vante indicatoren tot stand, aan de hand waarvan de ondernemingen die er een atypische werkwijze op nahouden geïsoleerd kunnen worden. Wanneer één van deze knipperlichten, apart of in combinatie met andere, geactiveerd worden, leidt dit tot een prioritair onderzoek.
Na een grondige analyse van de cijfergegevens en de uitvoering van een aantal steekproeven op basis van de vastgestelde afwijkingen in de cijfergege-vens, zijn de volgende fraudemechanismen in kaart gebracht: identiteitsfraude, fictieve prestaties, mis-bruik van het systeem van tijdelijke werkloosheid en niet-toegestane activiteiten.
Bij een tiental ondernemingen werden zulke over-tredingen vastgesteld in 2012.
Dit instrument zorgt er niet alleen voor dat de onder-zoeken beter geselecteerd worden, maar biedt de medewerkers en de controleurs die instaan voor deze onderzoeken ook ondersteuning in hun opdracht.
Als gevolg van de vastgestelde inbreuken en in het bijzonder de vaststelling van nieuwe types fraude in het kader van de controles van de dienstencheques, stelde de RVA een aantal wijzingen in de reglemen-tering voor (zie ook 2.2.2.2.4) en optimaliseerde zij haar controleprocedures.
De RVA heeft ook aan de uitgiftemaatschappij ge-vraagd om de controles op het vlak van de inschrij-ving als gebruiker te versterken. Rekening houdende met het feit dat deze onderneming niet de wettelijke bevoegdheid heeft om controles te doen via het Rijksregister, neemt de RVA de consultaties van de databanken voor haar eigen rekening en verifieert zij de gegevens van de gebruikers met de gegevens van het Rijksregister. Bovendien heeft de RVA de uitgiftemaatschappij ook toelating gegeven om een nieuw systeem van elektronische dienstencheques te testen waarbij een betere opvolging van de pres-taties mogelijk zal zijn.
Samenwerking met andere inspectiediensten De RVA is niet de enige organisatie die bevoegd is voor de controles in het kader van de dienstenche-ques. Volgende organisaties zijn eveneens bevoegd:
de RSZ, de Inspectie Toezicht Sociale Wetten, de Sociale Inspectie en de RSZPPO.
In 2012 kwam de werkgroep WILD met de verschil-lende bevoegde sociale inspectiediensten (RVA, FOD Sociale Zekerheid, RSZ, RSZPPO en FOD Werkgelegenheid) en de FOD Financiën, verder sa-men met het oog op een meer doeltreffende con-trole van de erkende dienstenchequeondernemin-gen. Via deze werkgroep:
•wordt informatie direct uitgewisseld tussen de in-stellingen;
•worden gemeenschappelijke controles uitgevoerd die beter georganiseerd en gestructureerd zijn.
Samenwerking met de gewestelijke inspectie-diensten
Een aanzienlijk deel van de dienstenchequeonderne-mingen stelt buitenlandse werknemers tewerk die in het bezit moeten zijn van een arbeidskaart, afgele-verd door de Gewesten. De RVA voert met elke ge-westelijke inspectiedienst, zowel van het Vlaamse, het Waalse als het Brusselse gewest, onderzoeken uit bij gemeenschappelijk geselecteerde diensten-chequeondernemingen. Deze onderzoeken worden gezamenlijk gedaan door de RVA en door de gewes-telijke inspectiedienst. Er wordt in het bijzonder ge-controleerd of zij de wetgeving inzake de tewerk-stelling van vreemde werknemers respecteren.
Dit heeft als voordelen dat door de bestanden van de RVA te kruisen met deze van de Gewesten er meer gerichte controles kunnen uitgevoerd worden en dat de informatie-uitwisseling sneller en effici-enter verloopt.
92
De RVA gaat door met de ontwikkeling van haar a priori controles. Deze meer preventieve methode laat toe om aan de bron niet verschuldigde betalin-gen te vermijden, wat ertoe zou moeten leiden dat de terug te vorderen bedragen ook verminderen.
Tabel 3.4.II
Cijfers van de controles in 2012
Aantal Terug
onderzochte Aantal te vorderen dossiers inbreuken bedragen
23 025 4 429 24 190 886 EUR
Datamatching
De analyse van de gegevens die misbruiken en onre-gelmatigheden in verband met de aangifte van de gezinstoestand aan het licht kunnen brengen, ge-beurt voortaan in het kader van een permanente werkgroep waarbij de technieken van datamining worden gebruikt.
Er werden verschillende selectiecriteria opgelijst voor deze onderzoeken. De relevantie van deze cri-teria wordt getest, verfijnd en nadien veralgemeend.
Samenwerking met de FOD Binnenlandse Zaken Na overleg met de RVA zond de FOD Binnenlandse Zaken de omzendbrief van 28 juni 2011 die de RVA-controleurs expliciet de mogelijkheid verleent om de medewerking van de gemeenten te vragen in het on-derzoek naar de gezinstoestand van een werkloze.
De RVA-inspectiediensten kunnen hierbij via een standaardformulier aan de gemeente in kwestie vra-gen stellen in verband met de effectieve hoofdver-blijfplaats en de gezinssamenstelling van een werk-loze, als het vermoeden bestaat van foutief meegedeelde inlichtingen ter zake. De gemeenten worden verzocht om binnen de kortst mogelijke ter-mijn gevolg te geven aan de vraag van de RVA en een kopie van het politieverslag over het woonston-derzoek te bezorgen.