'n Maand lang zijn Jan en Koen met Pa en Ma in de bergen geweest.
Nu is de vacantie om.
Ze gaan weer terug naar de stad bij de zee.
Eerst met 't spoor en dan met 'n bootje.
Dat vinden de jongens wat prettig.
Met 't stoombootje moeten ze eerst een eindje de kalie af en daarna nog 'n uurtje over zee.
Op zee, daar liggen de groote schepen!
Met zoo'n groot, sterk schip gaan ze later naar Hol·
land toe.
Jan teekent heel dikwijls van die schepen.
Soms zit hij met den kebon op 't erf. En dan teekent hij met 'n stokje of met z'n vinger in 't zand.
In huis doet hij 't op een tuk papier. Met 'n potloodje van Pa. Maar 't liefst teekent hij op den vloer.
Op den vloer?
Ja! Op den vloer! Met een stukje krijt.
In de achtergalerij liggen aan één kant geen m tten op den grond.
De vloer is grijs en van steen. .
En daar mag Jantje wel eens op knoeien. Laatst had Koen er sommen gemaakt. Moeilijke deelsommen.
Net als Mijnheer in school, 0'0 't bord. Deelsommen met 'n staart. 824 cent gedeeld door 3.
Maar dat kan Jan nog niet. Dat is ook zoo erg moeilijk.
Hij leert bij Paatje nog maar tot 6. En als 't 'n beetje moeilijk wordt, zegt hij maar gauw: "Ik heb geen zinl"
"Morgen maar, Pa!" En dan houdt Paatje maar dadelijk op.
Jantje is immers pas vijf jaar!
Hij teekent veel liever. Booten, achter op den vloer.
Heel groot teekent hij ze. Zoo groot, dat hij dikwijls op z'n knieën heen en weer moet kruipen.
"Dat is 't Hollandje bootje," zegt Jan. Hollandsche kan hij nog niet zeggen. Twee masten staan er op. En in 't midden 'n groote, dikke pijp. Uit die pijp komt veel rook. Heel veel rook! Anders kan je niet zien, dat 't 'n stoomboot is.
Op 't dek staat de kapitein. Hij heeft 'n pet op, met 'n groote klep er aan. Maar wat 'n rare armen en han-den heeft hij.
Het lijken wel lanJ!e, dunne stokjes, met 'n vork er aan van onderen. 'n Vork met vijf punten.
Ja, Jantje kan ook nog niet zoo heel erg mooi
teekenen. . . '
Koen die kan 't goed.
En Pa dan, di kan 't nog veel beter. Nog veel mooier dan Koen.
"Die kapitein is 'n booze man," zegt Jan. "Als je niet veel eet, ma~ je niet met zijn schip mee."
Dat heeft Maatje vertelcJ'.
,.Kindertjes. die iet veel eten, mogen niet mee naar Holl nd," heeft Maatje gezegd.
"Je moet eiken da~ maar leeren om veel te eten, Jan. Als ie 00 ft schi 'n beetje eet, stuurt de ka itein je terug. De kapitein is de baas op het schip. Wat die
ze~t, moet je doen ook."
Maar Jan eet ook veel.
"Mijn buik gaat bijna stuk, Ma", zegt hij.
Jan mag stellig wel mee, hoor! En Koen ook. En Paatje en Maatje ook.
Koen komt van voor terug.
Hij heeft ook 'n schip geteekend.
Op 'n groot stuk papier, met kleurkrijt. Mooi.
Paatje en Maatje vinden het erg prachtig.
Die teekening prikt Koen onder het raam tegen den muur.
Als de jongens 's middags wakker worden, loopt Jan dadelijk naar z'n boot. Hij kijkt in de achtergalerij op den vloer.
"Waar is de boot nou?" roept hij.
Z'n schip is heelemaal weg. Zeker door den djongos uitgepoetst, toen hij na 't eten den vloer moest aan-vegen.
Huilende gaat Jan naar Paatje.
"Je boot, Jan? Die is al weg gevaren. Ver wegI"
zegt Pa. "Die kan je niet meer zien, Jan, zoo ver is hij all"
"En van Koen dan? Die is er nog wel?" zegt Jan snikkende.
,,0, die mag nog niet eens weil. Die moet nog wach-ten. Die ligt nog vastgebonden aan 'n dik touw. Maar 't schip ~an Jan niet. Dat is al aan 't varen. Lekker op de groote zee. Teeken jij maar weer gauw een nieuw schipl"
Jan droogt z'n traantjes.
Hij is blij, dat zijn schip al fijn aan 't varen is.
Kijk, daar teekent hij al weer lekker een nieuwe boot.
41
men doet hij heen en weer naar achteren en naar vo-ren. Dat is de machine.
"Doèoeoetl/ Djk, djk, djk."
En dan neemt hij vlug z'n krijtje. Hij kruipt naar het roer en teekent daar opeens veel hooge, witte gol-ven. Dat is van de schroef.
De boot gaat naar Holland.
Dag Jan, dag Koenl Dagl Goede reis. Val maar niet in zeel
I.
40
Kijk, daar staan ze allemaal al op 't schip.
Paatje geeft Koen 'n hand. Koen staat dicht bij Paa-tje. Aan tafel moet Koen ook altijd dicht bij Pa zitten.
En Jantje staat bij Maatje. Ze houdt Jantje goed vast.
Die dikke, dat is Paatje.
,,'t Lijkt wel'n kikvorseh," zegt Koen.
Jan wordt boos.
"Jij weet er niks van," zegt hij. "Dat is geen kik-vorseh, hè Ma1 Dat is Paatje. Paatje heeft toch 'n dik-ken buik?"
Die lange, dunne, dat is Maatje.
Maatje is niet zoo dik als Paatje.
"Dat is 'n sprinkhaan," zegt Koen. Jan begint bijna te huilen. Hij wordt al erg rood in z'n gezicht.
"Ma, Koen zegt, dat Maatje 'n sprinkhaan is," roept hij.
,,0,Ma, dat is niet waar, hoor. Jan jokt!" ze~tKoen.
"Wat Jan teekent, dat is 'n sprinkhaan. Ma zelf is heel anders."
"Koen," zegt Maatje. "Ga jij maar naar voren. Laat Jantje nu maar stilletjes teekenenl Hij kan wat mooi teekenen, hè vent? Koen weet er niets van, hoor! Maa-tje kan 't wel zien. Dat is PaaMaa-tjel Is 't niet?"
"Ja," zegt Jan.
"Zie je wel! En dat is Maatje met Jan! Teeken jij maar door, vent! Maatje vindt 't er~ mooi. Is je schi al klaar? Maak dan de golven maar!"
Jan neemt gauw zijn krijtje en teekent de zee. Groote golven.
Heele lange, groote golven. Den heelen vloer teekent hij vol. Vol met water van de zee en golven.
Nu is de teekening af.
Jantje gaat plat op den grond zit-ten en zegt: "Ma! Nou gaat hij wegl"
"Doetf" roept hij. Dat is de stoomfluit. "Dik, dik, dikl" Zijn
ar-Die daar, met die harkenvingers Is de kapitein: 'n reus.
Als je 's middags niet wil eten, Moet je van z'n schip af, heuschl Golven teekent Jan als slangen, Heele lange, ver in 't rond.
Rook en golven, telkens meer nog, Bijna vol is heel de grond.
Eind'lijk is hij klaar met teek'nen.
"Doeti" roept Jantje. Nou naar zeel
"Doeoeoetl" nog harder moet hij fluiten.
Wie wil met klein Jantje mee?
Soms, met groote, witte strepen, Krast Jan achter op den vloer Reuzenschepen, met 'n krijtje, Schepen met 'n heusch echt roer.
Rook komt uit de pijp met wolken, Anker, masten, vlag in top,
Niets heeft kleine Jan vergeten, Ook de sloepen staan er op.
Kijk, die sprinkhaan, dat is Maatje, Met klein Jantje aan haar zij.
En die kikker daar, is Paatje, Daar staat Koentje heel dicht bij.
.
-Kleine Jantje wil naar Holland Met 'n groote, grijze boot.
Maatje praat er dikwijls over, Als Jan bij 'r zit op schoot.
VIII. 'T "HOLLANDJE" BOOTJE.
~~~~.~--=:oo.~~.~~~,==-~~
•..,..~-=---~.~~~~~.~-...::-+~~~~
.~
Al. tt roer recht staat, gaat tt bootje recht door.
Aan 't eind van den bak, moet je tt dan telkens om·
keeren. d D . .
Anders stoot 't tegen den steenen ran. at IS met goed voor tt bootje. Want tt is van blik. En dan komen er deuken in. Of de verf gaat er af.
En je moet 't telkens een duwtje geven om 't om te draaien.
t' Moet vanzelf omkeeren! Dat is veel leukerI . Daarom zet Koen 't roer niet recht, maar tn beetje
schuin. ' b .
Als hij 't roer naar rechts doet, gaat t ootJe naar
rechts. , . , li k
En als hij 't roer links draalt, vaart t n~ar n. s.
En al maar in de rondte, totdat de machine sbl staat.
Soms binden ze 'n plankje achter 't bootje, met 'n
draadje garen.. ..
Dat plankje mag ntet groot zIJn.
Anders blijft tt scheepje stilliggen. 't Is niet zoo heel erg sterk.
't Touwtje moet niet te lang wezen. Want dan komt tt in de schroef. En dan kan die niet draaien.
Soms maken de jongens storm in den bak.
Met hun handen roeren ze heel hard in 't water heen en weer.
Dan komen er golven.
't Bootje danst op en neer. De golven slaan er soms overheen. 't Schommelt vreeselijk naar links en rechts.
Dan hebben de jongens pret.
't Bootje kan niet zinken. 't Water kan er niet in komen. Want van boven is tt heelemaal dicht.
Maar 't vaart erg moeilijk.
Telkens komt er 'n golf tegen aan. En die tilt 't hoog op.
Daarna valt 't ineens weer in de diepte.
't Komt zoo niet vlug vooruit.
Dat geeft niets.
~=-~._~~~~.--~~~~...,..~
--_. __ ._---...,..~
Jan en Koen hebben ook wel 'n echte boot. Die heeft Koen immers van Sinterklaas gekregen.
Niet zootn groote als 't "Hollandje bootje".
tn Kleine maar.
Maar die toch echt varen kan.
Niet met stoom.
Koen moet tt bootje opwinden met tn sleutel.
Dan houdt hij eerst de schroef goed vast.
Als hij de boot in tt water gezet heeft, laat hij de schroef gauw los.
Rrrrl doet de schroef dan en tt scheepje gaat prach-tig vooruit.
lieele, kleine, vlugge golfjes komen van achteren.
En van voren snijdt tt bootje als 'n mes door 't stiIIe water.
Weet je waar de jongens tt laten varen?
Achter, in de badkamer.
Daar zijn twee groote mandiebakken vol met regen-water.
Dat water komt, als tt regent, van tt dá af door 'n lange goot.
In den eenen bak mogen de kinderen niet spelen.
Dat water moet schoon blijven, om er van te scheppen bij tt baden.
Maar in den anderen, daar mogen ze wel in kruipen.
Als Maatje ook in de badkamer is.
Daarin laten ze nu tt scheepje rondvaren.
Weet je, hoe dat kan?