Bijen in aparte korven

Hoewel het idee van 'samenleven' ervoor zorgt dat lokale initiatieven kunnen blijven bestaan, is de werkelijkheid dat het 'samenleven' moeilijker te realiseren is dan gedacht. Steeds sprak ik mensen die proberen om de groepen met elkaar in contact te laten komen, zoals de

53

coördinator van het buurthuis en de programmeur van het theater en de projectmanager van de volkstuinen. Er was veel frustratie bij hen te bemerken over het feit dat veel 'buitenlandse' groepen heel moeilijk te bereiken zijn, of minder geneigd zijn om naar een theater of volkstuin toe te komen.

Bram (29) van ZIMIHC theater de Steef, vertelt me dat hij al een paar jaar bezig is om zo'n divers mogelijk programma op te zetten. Bij een lunchpauzeconcert dat maandelijks wordt georganiseerd is inderdaad de artiest van Marokkaanse afkomst. Het valt op dat de luisteraars enkel 'originele bewoners' zijn. Hij zegt:

We doen zo ons best, maar als je kijkt naar het publiek dan zijn het alleen maar

Nederlanders. Ja, als ze niet willen komen, is het op een gegeven moment ook gewoon klaar. Dan doe je zo je best en dan komen ze gewoon als nog niet. Alleen wanneer er iets vanuit hun gemeenschap wordt georganiseerd en ze de theaterzaal van ons huren, zit de hele theaterzaal bomvol met al die gasten. Ik word er soms niet goed van.

Het lijkt er op dat ondanks alle moeite die wordt gedaan om de 'originele bewoners' en de 'buitenlanders' met elkaar te laten samenzijn in een ruimte, dit vaak toch niet lukt. Dit wordt toegeschreven aan het feit dat voornamelijk de 'buitenlander' niet investeert in het aanwezig zijn bij de verschillende activiteiten in de wijk. Dit gevoel van onbereikbaarheid wordt ook gedeeld door de 'originele bewoners'. 'Ze zeggen je nooit gedag, ze praten alleen maar in hun eigen taal met elkaar, en ze hebben altijd de vitrage en gordijnen dicht', aldus Freek, een 'originele bewoner' die ik spreek tijdens een koffie-uurtje. 'Er is gewoon geen contact te maken met die gasten als ze met een groep zijn. Mijn oude buurman Hassan, een Turk, die zegt me nog wel eens gedag als hij in z'n eentje door de supermarkt loopt. Maar als ie dan met meerderen is dan ben ik onzichtbaar voor hem.'

Toch zijn er momenten waarbij de 'originele bewoners' en de 'buitenlanders' met elkaar in een ruimte zijn. Een goed voorbeeld hiervan is de Winterbijeenkomst die door de Social Collective en het Wijkbureau is georganiseerd. Deze Winterbijeenkomst ademde 'samen': zo waren er verschillende groepsactiviteiten georganiseerd. Men kon zich aansluiten bij het lunchteam waarbij er soep gemaakt werd, of men kon helpen koekjes bakken. In een hoek van de zaal kon men henna tatoeages laten zetten en ook zou er later een jonge rapper optreden. Ook zou de wijkwethouder Kas Lageven 'Watertorentjes', speldjes in de vorm van de Watertoren van Overvecht, uitreiken aan de vrijwilligers die het afgelopen jaar het meest hebben bijgedragen aan de wijk. Voordat het zover was, brachten een pianist en een violist het lied 'True Colours' ten gehore, met het oog op de diversiteit in de wijk.

54

Toen wijkwethouder Kas Lageven aan het woord werd gelaten, viel het op hoe de verschillende groepen apart van elkaar gesitueerd waren in de ruimte. Tijdens zijn speech stonden voornamelijk de 'originele bewoners' vooraan. De 'buitenlanders' zaten met elkaar achter in aan de picknicktafel, of stonden voornamelijk bij de koffieautomaat achter in de zaal (zie kaart 2). Kas vertelde over de wijk, en over het belang om de problemen samen op te lossen. Hierbij riep een mevrouw die vooraan stond en die ik toevallig een keer bij de volkstuinen had gezien: 'Maar wij worden niet gehoord!!' Na deze opmerking ontstond wat geroezemoes. Kas Lageven trok zich hier echter weinig van aan, en wuifde dit weg met de woorden: 'Voor klachten kunt u altijd bij het wijkbureau terecht!'

Het moment dat Kas klaar was met zijn speech, werd de jonge rapper aangekondigd. Harde hiphopmuziek klonk uit de boxen en ineens stonden alle 'buitenlanders' vooraan te joelen en te roepen. Tijdens het optreden zag ik de 'originele bewoners' zich verplaatsen naar de picknicktafel achter in de zaal die zojuist vrij was gekomen. Anderen deden demonstratief hun handen tegen de oren, waarna ze met een boos gezicht zelfs de ruimte verlieten (zie kaart 3).

Uiteindelijk was er dus wel sprake van een gemengd publiek bij de

Winterbijeenkomst. Ook de activiteiten waren georganiseerd door verschillende groepen: dit was zelfs het doel van de organisatie van deze borrel. De uitwerking was echter dat de 'originele bewoners' bij elkaar stonden en zaten, en dat de 'buitenlanders' ook samen aan aparte tafels zaten: een fenomeen dat ook vaker voorkomt bij de gemeenschappelijke ruimtes van de buurthuizen. Er kan dus geconcludeerd worden dat ondanks het goed bedoelde samen leven of het samen zijn niet altijd voldoet aan de behoeftes van de bewoners: de bewoners die elkaar al kennen zoeken elkaar meer op dan 'de ander'.