Gemeentelijke Rioleringsplan Beesel 2018 – 2022
Bestuurlijke samenvatting
Een Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) beschrijft, als verplichte planvorm, op hoofdlijnen hoe de gemeente invulling geeft aan de rioleringszorg. Het betreft een visie en strategie voor de lange termijn. Hiermee waarborgt de gemeente de continuïteit van de rioleringszorg. Het GRP geeft invulling aan de gemeentelijke zorgtaken ten aanzien van afvalwater, hemelwater en grondwater.
Daarnaast is invulling gegeven aan de doelen ten aanzien van de klimaatopgave en bescherming van de volksgezondheid en de aquatische ecologie. Het nieuwe GRP heeft een geldigheidsduur van vijf jaar, van 2018 tot en met 2022.
Evaluatie
De gemeente heeft de meeste maatregelen uit het vGRP 2013-2017 uitgevoerd of de
maatregelen zijn uitgesteld doordat de objecten kwalitatief nog niet aan vervanging toe waren.
Naast de maatregelen uit het vGRP is ook een aantal maatregelen gezamenlijk opgepakt in de samenwerkingsregio Noord-Limburg. Het algemene beeld met betrekking tot de kwaliteit van de riolering is dat deze goed is. Het beheer is op orde en inzichtelijk.
In de afgelopen planperiode is er geen wateroverlast binnen de bebouwde omgeving opgetreden, de geconstateerde water op straat heeft hooguit tot hinder geleid. Bij vervanging van de
bestaande gemengde riolering, is deze vervangen door een vuilwater- en infiltratieriool. In deze straten is circa 95% van de voorzijde van de woningen op het infiltratieriool aangesloten. In de planperiode is op deze manier 3,6 ha (zowel privaat als openbaar verhard oppervlak)
afgekoppeld. Daarnaast heeft de gemeente middels de afkoppelsubsidie circa 18.000 m² privaat verhard oppervlak afgekoppeld.
Alle externe overstorten zijn bemeten op overstortvolume. Daarnaast is/wordt met een
verplaatsbare meetinstallatie de kwaliteit van het overstortend water bemeten. Gelijktijdig met het GRP is een nieuw BRP opgesteld, hiermee heeft de gemeente een actueel inzicht in het
hydraulisch en milieutechnisch functioneren van de riolering. De hieruit naar voren gekomen maatregelen maken onderdeel uit van dit GRP. Momenteel is de beschikbare formatie passend bij de benodigde inzet.
De voorgestelde rioolheffingsstijgingen zijn conform het vGRP doorgevoerd. Bij de financiële actualisatie in 2015 bleek een verlaging van de rioolheffing voor 2016 mogelijk. Door wijzigingen in de toerekening van de rentelast, kon de rioolheffing in 2017 nog verder verlaagd worden tot een huidig tarief van EUR 162,00.
Concept
Kenmerk R001-1246665GBV-hgm-V03
Ambities en doelen
In het nieuwe GRP wordt het beleid van de afgelopen jaren gecontinueerd. De doelstellingen voor de planperiode 2018-2022 zijn:
1. Zorgen voor inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerd stedelijk afvalwater
2. Zorgen voor doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater (voor zover niet verzorgd door particulieren)
3. Beperken van structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming in het openbaar gemeentelijk gebied
4. Zorgen voor het transport van het ingezamelde water naar een geschikt lozingspunt; hierbij:
Ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem, grondwater voorkomen
Zo min mogelijk overlast voor de omgeving veroorzaken (in de breedste zin van het woord)
5. Doelmatig beheer en een goed gebruik van de riolering
Daarnaast is nog een aanvullende doelstelling toegevoegd, waaraan de gemeente al wel invulling geeft, maar wat niet eerder specifiek benoemd is, te weten:
6. Zorgen voor het klimaat adaptief maken van de riolering en de inrichting
De gemeente heeft participatie hoog in het vaandel staan. Ten aanzien van riolering wil de gemeente inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties betrekken om mee te denken en te doen in projecten en voorstellen. Op deze manier wil de gemeente tot een klimaatbestendigere leefomgeving komen. Communicatie en voorlichting zijn hierin essentieel.
Toetsing huidige situatie
De gemeente heeft het beheer en onderhoud van de riolering goed op orde. Er is geen wateroverlast geconstateerd. Er wordt nog niet voldaan aan de KRW-doelstellingen, de
benodigde maatregelen zijn in dit GRP opgenomen. In de gemeente is geen grondwateroverlast geconstateerd, waardoor de grondwaterzorgplicht reactief is ingevuld.
Strategie
De onderzoeksmaatregelen bestaand uit het voortzetten van het planmatig inspectie- (en reinigings-) programma van alle rioleringsobjecten en het meten en analyseren van
meetresultaten van de overstorten. Daarnaast neemt de gemeente binnen de samenwerking deel aan het uitvoeren van de stresstesten klimaatadaptatie.
Concept
Kenmerk R001-1246665GBV-hgm-V03
Het onderhoud (reiniging, reparatie en vervanging) van riolering, gemalen, pompunits en
voorzieningen wordt planmatig voortgezet zoals in de voorgaande planperiode. Ten behoeve van de vervangingen van de vrijvervalriolering is een nieuwe vervangingsplanning opgesteld op basis van de huidige kwaliteit uit de inspectieresultaten. Daar waar de bodemopbouw en
grondwaterstand dit toelaat wordt hierbij het hemelwater van de gemengde riolering afgekoppeld en geïnfiltreerd. Afweging vindt plaats op basis van doelmatigheid, duurzaamheid, strategie en kosten.
De gemeente voldoet reeds aan de basisinspanning, om ook aan de KRW-doelstellingen te voldoen zijn enkele maatregelen opgenomen. Het verder afkoppelen van verhard oppervlak draagt tevens bij aan het behalen van de KRW-doelstellingen. In het GRP is budget opgenomen voor afkoppelen van wegen bij rioolvervangingen, afkoppelsubsidie ten behoeve van privaat afkoppelen en voor het afkoppelen van de openbare gebouwen.
Financiën
In het GRP is een kostendekkingsberekening opgenomen. Het doel van de
kostendekkingsberekening is een onderbouwde prognose te maken van het verloop van de rioolheffing in de toekomst. Hoewel een zo goed mogelijke benadering wordt nagestreefd van het toekomstige verloop van uitgaven en inkomsten, blijft dit vooral het bepalen van de trend naar de toekomst. In onderstaande figuur is het verloop van de kasten, inkomsten en saldo voorziening weergegeven bij een gelijkblijvende rioolheffing van EUR 162,00 (huidig tarief).
Concept
Kenmerk R001-1246665GBV-hgm-V03
Figuur: Verloop lasten, inkomsten en slado voorziening over periode van 60 jaar
Gelet op de huidige stand van de voorziening en de balans tussen lasten en inkomsten
gedurende de planperiode, wordt voorgesteld om aan het huidige tarief vast te houden en bij de volgende financiële actualisatie de rioolheffing opnieuw nader te bepalen. Tijdens deze
actualisatie zijn tevens de eventuele maatregelen met betrekking tot klimaatadaptatie inzichtelijk.
De rioolheffing dient jaarlijks met de optredende inflatie te worden gecorrigeerd.
-10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8
2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 2050 2052 2054 2056 2058 2060 2062 2064 2066 2068 2070 2072 2074 2076
EUR Miljoenen
Jaartal
Totale lasten Totale inkomsten Saldo voorziening
Concept
Kenmerk R001-1246665GBV-hgm-V03
1 Inleiding
Binnen de gemeentelijke voorzieningen speelt de riolering een prominente rol. Niet alleen draagt het systeem bij aan de bescherming van de volksgezondheid, maar ook aan het voorkomen van wateroverlast en het aantrekkelijk maken van woon-, bedrijfs- en
recreatieomgeving. Voldoende redenen om op dit punt goede afspraken vast te leggen en te zorgen voor een goede financiële dekking. In het voorliggend verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2018-2022 is, voor een periode van vijf jaar, het beleid ten aanzien van riolering en stedelijk water van de gemeente Beesel vastgelegd.
1.1 Aanleiding
De wettelijke basis van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is vastgelegd in een drietal wetten.
De taken en verplichtingen die de gemeente op het gebied van riolering heeft, zijn van oudsher vastgelegd in de Wet milieubeheer (Wm artikel 10.33). Een van de verplichtingen uit de Wet milieubeheer betreft het opstellen van een gemeentelijk rioleringsplan (GRP). In het GRP moet inzichtelijk worden gemaakt welke voorzieningen op het gebied van riolering in beheer zijn, welke effecten deze voorzieningen op het milieu hebben en welke kosten met het beheer en onderhoud gemoeid zijn, rekening houdend met toekomstige vervanging/verbetering. In de Wet milieubeheer is ook de zorgplicht voor stedelijk afvalwater vastgelegd.
Sinds de introductie van de Wet gemeentelijke watertaken op 1 januari 2008 dient de gemeente niet alleen zorg te dragen voor stedelijk afvalwater, maar ook voor hemelwater en grondwater.
Hierdoor is het traditionele taakveld van de rioleringszorg binnen de gemeente veranderd in een
‘verbreed’ pakket van watertaken. De Wet gemeentelijke watertaken is met ingang van 22 december 2009 opgegaan in de Waterwet.
De wettelijke kaders rond de rioolheffing zijn vastgelegd in de Gemeentewet. Op basis hiervan kan een gemeente kiezen voor een gecombineerde of een gesplitste heffing voor verschillende heffingsgrondslagen, bijvoorbeeld naar rato van het drinkwaterverbruik of op basis van de WOZ-waarde. De totale rioolheffing mag echter nooit meer bedragen dan het bedrag dat nodig is voor de uitvoering van de gemeentelijke watertaken.
1.2 Doelstelling
Het rioleringssysteem en de maatregelen die de gemeente hierin moet uitvoeren
vertegenwoordigen samen met de overige infrastructuur in de openbare ruimte een aanzienlijk maatschappelijk en financieel kapitaal. De lokale overheid heeft de zorgplicht om deze
Concept
Kenmerk R001-1246665GBV-hgm-V03
voorzieningen doelmatig en tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten in goede conditie te houden. Het GRP is één van de instrumenten om hier op een transparante manier inzicht in te geven. Daarnaast is het GRP een beleidsinstrument waarmee invulling kan worden gegeven aan de doelen ten aanzien van de klimaatopgave en bescherming van de volksgezondheid en de aquatische ecologie.
Dit GRP beschrijft, als wettelijk verplichte planvorm, op hoofdlijnen hoe richting wordt gegeven aan de rioleringszorg in de gemeente Beesel. Het betreft een strategie voor de lange termijn. Ook wordt in het plan vastgelegd welke personele en financiële middelen er nodig zijn om de strategie te kunnen realiseren. Hiermee wordt de continuïteit van de rioleringszorg gewaarborgd, in lijn met de eisen uit de wetgeving.
1.3 Geldigheidsduur
De gemeenteraad mag het GRP vaststellen voor een zelf te kiezen planperiode. Het nieuwe GRP heeft, net als het vorig GRP, een geldigheidsduur van vijf jaar, van 2018 tot en met 2022. Een GRP opstellen voor een langere termijn is niet wenselijk omdat belangrijke wijzigingen kunnen optreden, zoals:
Wijzigingen in nieuwe wetgeving of (Europees) beleid
Ervaringen op diverse vlakken, waaronder de samenwerking afvalwaterketen en ontwikkelingen in afvalwaterketen
Afwijkingen bij inkomsten, uitgaven of het vermogensbeheer
Indien noodzakelijk wordt het plan tussentijds aangepast op basis van bovengenoemde punten.
Het kostendekkingsplan wordt halverwege de planperiode financieel geactualiseerd om te bepalen of de rioolheffing nog steeds kostendekkend is.
1.4 Procedure
Vanwege de samenhang met het regionale watersysteem is Waterschap Limburg betrokken bij het opstellen van dit GRP. Ambtelijke reacties van het waterschap op de conceptstukken zijn verwerkt in het plan, zodat bij hen draagvlak bestaat voor het plan. Het GRP is voor een formele reactie naar het waterschap en de provincie verzonden en als is bijlage 6 opgenomen.
Rijkswaterstaat heeft aangegeven het GRP ter kennisgave te ontvangen, de overstorten op de Maas voldoen aan de doelstellingen van Rijkswaterstaat. Het GRP wordt behandeld tijdens de raadsvergadering van 29 januari 2018.
1.5 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 ‘Evaluatie vGRP 2013-2017’ is de evaluatie van de afgelopen planperiode beschreven. In hoofdstuk 3 ‘Ambities en doelen’ is aangegeven op welke manier de gemeente Beesel invulling geeft aan de gemeentelijke zorgplichten. Dit vormt tevens het uitgangspunt voor de op te stellen strategie voor de komende planperiode. In hoofdstuk 4 ‘Strategie en maatregelen’
Concept
Kenmerk R001-1246665GBV-hgm-V03
zijn, op basis van een toetsing van de huidige situatie, de ambities en doelen vertaald naar een concrete strategie voor de komende planperiode.
Tot slot is in hoofdstuk 5 ‘Middelen’ aangegeven welke middelen, op zowel het personele als financiële vlak benodigd zijn om de strategie tot uitvoering te brengen.