• No results found

1] Ik beschreef reeds de geschiedenis van onze voorouders: [2] hoe slecht het hen ging, toen zij vochten met de blanken

[3] Wel, toen hadden zij een vreselijk zwaar en ellendig en

ver-[4] schrikkelijk leven, maar zij hadden het meeste gebrek aan

[5] eten. Zij hadden zelfs geen beetje rust om de grond te

be-[6] werken om aan eten te komen. Aldoor vervolgden de blanken

[7] hen. Wanneer zij te kort hadden gingen ze een stuk grond

[8] gereed maken. Wanneer zij dan eten geplant hadden en net

[9] begon het te rijpen, dan overvielen de blanken hen weer.

[10] En als de soldaten een kamp van hen bereikten, moesten

10

[11] sommige vrouwen in de grote verwarring van de strijd in

[12] alle haast matta's op hun schouders in het bos in veiligheid

12

[13] brengen. Zij liepen voort tot de schrik enigszins voorbij was

[14] en zij weer helder konden zien, en dan zagen zij dat zij zomaar

[15] stukken hout hadden meegenomen

10 (kamp =) kampoe noemt men een hut of een verzameling hutten (een nederzetting). 12 mata is een houten vijzel.

*

[1] na plesi vo dem pikien. We jeri fa dem fositem sordati, tee

1

[2] dem doro na ini so wan kampoe vo dem avoo vo wi, kaba

2

[3] dem si so wan jonkoe pikien, dan dem teki da pikien potti

[4] na ini mata fom hem nanga tiki, leki soema de fom bana.

[5] En dan da pikien kom masi krin-krin. En dan dem bron ala

5

[6] dem kampoe, dem fala ala bana trowe nanga ala dem tra

[7] njanjam di dem si. Dan dem koti-koti ala dem njanjam

pisi-[8] pisi, pori ala njanjam di dem si. Ala sani di dem feni, di dem

[9] no wani teki tjari gowe nanga dem, dem bron alamal nanga

[10] faja. We na dati ben gi dem gran avoo vo wi toemoesi

[11] tranga hattibron na dem bakra tapoe da tem. En dem ben

[12] sweri na tapoe dem broedoe, taki dem sa pai dem ouroetem

[13] bakra da leti paiman vo dem broedoe, disi bakra ben trowe

[14] na dem pranasi na dem fositem srafoe, da tem boesi ningre

[15] no ben de jete.

[16] En da strafoe nanga dem tranga wroko ben hebi gi dem avoo

[17] vo wi, en pasa malki. We di dem gowe na boesi, now bakra

17

[18] kom nanga wan tranga masra fasi, vo go kisi dem tjari kom

[19] potti na ini da srefi pina liebi baka. We dati dem gran avoo vo

[20] wi taki, dati no kan de. En Masra Gado, di no kan si kroetoe

[21] nanga hem santa hai en hem hatti no kan verdragi fa liebisoema

[22] wani vo doe pasa hem, we na vo dati hede hem srefi gi dem

[23] avoo vo wi tranga, vo dem kiri dem ouroetem sordati, tee dem

23

* 17. now. Tekst: no.

22. verdragi. Tekst: vredragi.

1 Het verhaal over de vrouwen is niet helemaal duidelijk. De vrouwen moeten matta's in veiligheid brengen en blijken dan hun kinderen vergeten te zijn. Het ligt voor de hand te veronderstellen, dat zij hun baby's in matta's in veiligheid plachten te brengen en in de verwarring een stuk hout meenamen.

2 kaba heeft bij King nog dikwijls de functie van een voegwoord.

5 Wij hebben om de tekst niet onnodig moeilijk leesbaar te maken de tekens m en n als aanduiding van de nasalisering van de voorgaande klinker herspeld naar het algemeen gebruik, dat berust op een etymologisch principe. Dit wordt niet in de tekstkritiek verantwoord. Hier werd dam herspeld tot dan. Vele andere inconsequenties in de spelling van King werden echter gehandhaafd. Zo werd de zeer frequente wisseling tussen spelling met r en met l (r en l vormen één foneem in het Negerengels) niet gewijzigd. Deze wisselingen in het woordbeeld geven Negerengels-sprekenden geen bijzondere moeilijkheden en dragen bij tot de couleur locale van de tekst.

17 Zie p. 102, noot 5.

[1] in plaats van hun kinderen. Hoort nu hoe de vroegere

sol-[2] daten, wanneer zij aankwamen in zo'n kamp van onze

voor-[3] vaders en zo'n klein kind zagen, hoe zij het kind namen en

[4] in een matta stopten en met stokken sloegen, zoals men

[5] bananen stampt. En dan werd het kind volkomen verbrijzeld.

[6] Daarna staken ze alle kampen in brand, ze plukten alle

bana-[7] nen en al het andere eten dat ze zagen en wierpen dat weg.

[8] Dan sneden ze alle eetbare planten af en vernietigden die.

[9] Al wat ze vonden en niet met zich mee wilden nemen,

ver-[10] brandden ze met vuur. Wel, dat maakte onze voorvaderen

[11] vreselijk kwaad op de blanken toentertijd. Ze legden een eed

[12] af op hun bloed, dat ze zich zouden wreken op de vroegere

[13] blanken voor het bloed der vroegere slaven, dat de blanken

[14] op hun plantages vergoten hadden in de tijd dat er nog geen

[15] bosnegers waren.

[16] De straf en het zware werk was een bovenmatig zware

[17] last voor onze voorouders. Toen ze naar het bos getrokken

[18] waren, kwamen de blanken als strenge meesters om hen

[19] weer terug te voeren in hetzelfde ellendige leven. Wel, onze

[20] voorvaderen zeiden: dat kan niet. En de Heer God, die met

[21] zijn heilige ogen geen onrecht kan aanzien en die niet kan

[22] verdragen dat mensen zelf het heft in handen nemen, wel

[23] hij gaf hierom onze voorvaderen de kracht om de vroegere

[24] soldaten te doden, zodat zij

*

[1] no kan feti moro. En sordati de loekoe vo kaba na baka foto,

[2] nanga dem opsiri. En lanti seni komado vo go meki fri

[3] nanga dem.

[4] We di da feti ben go doro wan feifi jari langa, toemoesi

4

[5] pina liebi ben hebi gi dem avoo vo wi sotee. Njanjam no de

[6] vo njam. Ma som vo dem siri di Gado meki potti na ini boesi,

[7] ben helpi dem. En foeroe foe dem switi siri di de na ini boesi

[8] dati dem ben njam na plesi vo njanjam. Ma switi mofo, dati no

[9] ben mankeri kweti-kweti: meti nanga boesi fouroe, dati no

[10] ben diri, en dem ben foeroe toemoesi, fisi ben foeroe so srefi

[11] toe. Na dem sani dati ben helpi dem foeloe, bikasi dem no ben

[12] trobi dem vo feni. Ma soutoe, dati ben pina dem toemoesi.

[13] Dem srefi ben moesoe meki boesi soutoe nanga dem fansortoe

[14] boom vo boesi, disi habi soutoe na dem eigen skin.

[15] ...

15

[16] We somtem oenoe sa wani sabi ofoe haksi, na hoepee