Hoe ziet deze les eruit?
Overzicht van de les en de leerdoelen voor de leerlingen.
• In de eerste les starten de leerlingen met het bekijken van en benoemen wat bijdraagt aan een spannend filmpje.
• Daarna oefenen ze klassikaal, in groepjes of zelfstandig met het lesmateriaal basismodules ‘Beeld’ en ‘Analyse van beeld’ op de website.
MASTERSCRIPTIE EDUCATIEF LESMATERIAAL MEDIAWIJSHEID
Aan het eind van de 1e les:
• Kunnen leerlingen vijf belangrijke elementen noemen bij de vormgeving van beelden (filmische laag): camera, belichting, geluid & muziek, locatie en montage.
• Kunnen leerlingen beelden van anderen analyseren met het analysemodel: filmische laag, narratieve laag, semantische laag en retorische laag.
Toetsing
• Op de website staan kennischecks over de 4 lagen uit het analysemodel, zodat leerlingen kunnen controleren in hoeverre ze de kennis al bezitten.
• Als leerkracht kun je tijdens de verwerking rondlopen en op deze kennis terugkomen. Globale tijdsplanning in minuten
Oriëntatie en voorkennis activeren
10 Voorkennis activeren + checklist maken Kern van de les
25 Modules doorlopen Afronding
10 Checklist herzien 45 Minuten, totale lestijd
Voorbereiding Materialen
3 mogelijkheden om de les uit te voeren: 1) klassikaal, 2) in groepjes of 3) individueel.
• per leerling of groepje een device (laptop, desktop of tablet) met internettoegangen eventueel koptelefoons. Of je voert de les klassikaal uit.
• Website Lesmateriaal Mediawijsheid Les 1, Basismodule ‘Beeld’ & Basismodule ‘Analyse van Beeld’ (klik op link of ga naar de website http://maken.wikiwijs.nl/81076/Lesmateriaal_Mediawijsheid) • een digibord of ander presentatiemiddel
• whiteboard, vel papier of digibord waar de gezamenlijke checklist op wordt gemaakt. BEWAAR DIT VOOR DE VOLGENDE LES!
• Optioneel: per leerling pen en papier of tekstverwerker laten gebruiken om antwoorden te noteren. De antwoorden bij de opdrachten en kennischecks worden namelijk niet opgeslagen!
Vooraf klaarzetten of doen
1. Achterin deze handleiding staat achtergrondinformatie omtrent mediawijsheid en de competentie begrip. Wil je meer informatie dan staat dit op de website onder ‘achtergrondinfo leerkracht’. 2. Aangezien al het leerlingmateriaal, ook de filmpjes die bij de start van de les worden gebruikt, op de
MASTERSCRIPTIE EDUCATIEF LESMATERIAAL MEDIAWIJSHEID
Zo weet je precies wat de leerlingen gaan zien, doen en leren en kun je goede feedback geven tijdens de opdrachten. (duur +/- 20 min.)
3. Denk alvast na of en hoe de leerlingen in groepjes gaan zitten.
4. Zorg dat de ‘materialen’ klaar liggen en de leerlingen toegang hebben tot de website, bijvoorbeeld door het al klaar te zetten op het device of de link beschikbaar te stellen.
5. Bij onvoldoende devices is een computerlokaal een goed alternatief. Aangezien de filmpjes door de leerlingen zelf worden bekeken is het handig als ze koptelefoons hebben om geluidsoverlast te voorkomen of maak afspraken over het geluid.
Wat kan ik verwachten?
• De module ‘beeld’ spreekt voor zich en kunnen de leerlingen zelfstandig doorlopen. • De module ‘analyse van beeld’ is lastiger, aangezien leerlingen hier gaan oefenen met het
analysemodel.
• Het sec kunnen omschrijven wat ze zien (filmische laag) moet wel lukken, maar weten wat verschillende elementen in het schilderij betekenen (semantische laag) is lastig. Het gaat er hierbij niet om dat ze de betekenis al kennen, maar dat ze leren dat de elementen bewust zijn gekozen en een betekenis hebben.
• De filmpjes en links in de twee modules linken naar YouTube. Maak van tevoren afspraken met de leerlingen dat ze geen andere filmpjes bekijken, maar verder gaan met de module.
Achteraf
Wat moet er achteraf gebeuren?
Gemaakte checklist bewaren voor de volgende les. Deze handleiding met aantekeningen bewaren, aangezien hier in het interview op zal worden teruggekomen.
Uitvoering van de les
Oriëntatie en voorkennis activeren (10 minuten) 1. Voorkennis activeren:
• Laat de leerlingen de video Lovefield zien, te vinden bij Les 1.
• Stop de video halverwege (3.42) en vraag de leerlingen te benoemen wat dit tot een spannende scène maakt. Noteer de genoemde elementen op het bord.
• Laat de 2e helft van de video zien.
• Herhaal de vraag en voeg eventuele nieuw genoemde elementen toe. Deze checklist dient aan het einde van de les als check of alle mogelijke te manipuleren elementen van een video genoemd zijn.
Je kan de checklist op het bord laten staan, want hier kom je aan het einde van de les op terug. Bewaar hem ook voor les 2.
LET OP!
De leerlingen zullen concrete dingen noemen, zoals mes, bloed, zwetende man. Als leerkracht is het belangrijk dat je deze concrete dingen onderbrengt bij de 5 elementen van de filmische laag: camera,
MASTERSCRIPTIE EDUCATIEF LESMATERIAAL MEDIAWIJSHEID
belichting, geluid & muziek, locatie, montage. Als het hier niet onder valt, kan het natuurlijk apart
blijven staan.
Dit is een voorbeeld van hoe de checklist eruit kan zien
Tip!
De filmpjes kun je op volledig scherm bekijken door rechtsonder op het witte vierkantje te klikken. De reclamebalk kun je wegklikken door op de x te drukken.
2. Doel benoemen:
• Vertel leerlingen dat zij in deze les twee modules gaan volgen die hen leren om op nieuwe manieren naar beelden te kijken.
Om zo in de volgende les bij verschillende soorten media te bepalen wat ‘echt’ en wat ‘manipulatie’ is.
• Ze kunnen de doelen zelf meelezen bij Les 1: Leerdoelen.
Kern van de les (25 minuten) 1. Uitleg:
MASTERSCRIPTIE EDUCATIEF LESMATERIAAL MEDIAWIJSHEID
2. Kern van de les:
Leg de opdracht uit:
• Jullie gaan de twee modules ‘Beeld’ en ‘Analyse van beeld’ maken. (vertel waar ze die kunnen vinden).
• Benoem eventuele afspraken tijdens het werken, zoals geluidsniveau, samenwerking en wat te doen als ze klaar zijn.
De antwoorden bij de opdrachten en kennischecks worden niet opgeslagen! Wil je deze hebben, laat ze deze dan noteren op papier of tekstverwerker.
• Laat de leerlingen de modulen doorlopen.
• Loop als leerkracht rond om te checken of alle apparatuur goed werkt, iedereen de fragmenten kan bekijken, de groepjes de opdracht goed begrepen hebben en feedback te geven.
• Wanneer de je les klassikaal uitvoert, dan kun je de fragmenten zelf afspelen en de leerlingen laten overleggen en noteren wat de antwoorden zijn bij de opdrachten en kennischecks.
• De definities hieronder zijn voor de leerkracht bedoeld. Je kunt er voor kiezen om deze op het bord te noteren, zodat de leerlingen ze kunnen gebruiken.
Filmische laag: Belangrijkste keuzes bij manipuleren beeld
1. Camera Welk standpunt de camera inneemt heeft effect op hoe wij als kijker het beeld ervaren. Zo zie je bij een close-up vaak hoe iemand zich voelt, lijkt iemand bij een vogelperspectief klein en nietig en bij een kikvorsperspectief groot en
indrukwekkend.
2. Belichting Licht kan heel veel doen in film of video. Door met lampen een personage te beschijnen, kun je iemand in een handomdraai omtoveren in een schurk of juist in een held. Met licht stuur je de aandacht van de kijker of schep je precies de sfeer die je wilt.
3. Geluid & Muziek:
Welke muziek of geluid je bij een film gebruikt heeft veel effect op hoe wij een bepaalde scène ervaren, bijvoorbeeld spannend of juist vrolijk.
4. Locatie: De locatie en aankleding waar een scène zich afspeelt bepaalt voor een groot deel de sfeer. Zo kun je met een paar simpele ingrepen al een heel ander gevoel geven aan een eerst zo saai leslokaal.
5. Montage: In de montage - het bij elkaar brengen van alle video en geluid - komt alles samen. Losse fragmenten vormen plots een spannende detective of een begrijpelijk nieuwsbericht.
Let op! Dit zijn de belangrijkste keuzes, maar er zijn er nog meer zoals de keuze voor een bepaald type acteur.
Analysemodel
1. Filmische laag: Welke onderdelen zie (en/of ‘hoor’) je in beeld? 2. Narratieve laag: Welk verhaal vertelt het beeld?
3. Semantische laag: Wat betekenen alle onderdelen in het beeld?
MASTERSCRIPTIE EDUCATIEF LESMATERIAAL MEDIAWIJSHEID
Afronding (10 minuten) 1. Afronding:
• Vraag, nadat iedereen de twee modules heeft doorlopen, om elementen te noemen waarmee je beelden kunt manipuleren.
• Vergelijk de genoemde elementen met de checklist uit het begin van de les; waarschijnlijk is de uiteindelijke checklist nu veel langer geworden. Deze checklist vormt de basis voor de 2e les.
Mogelijke antwoorden (zie ook voorbeeld checklist)
Een leerling die duidelijk weet welke elementen je kunt manipuleren geeft mogelijk de volgende antwoorden (filmische laag). - locatie en aankleding, geluid, montage, keuze van de gasten, woordgebruik, camerastandpunt, lengte van een programma, muziek, etc.