Analyse debatfasen

Overige topics

Daarnaast zijn er nog de overige topics, hieronder vallen tweets die niet bij bovenstaande categorieën horen en die niet onderverdeeld kunnen worden in een ander relevante topiccategorie. Bij deze categorie horen bijvoorbeeld algemene opmerkingen, tweets over de persoonlijke toestand van iemand of de ambigue tweets. Doordat deze categorie de overige topics beslaat, zie je in deze categorie vaak topics terug waar maar één tweet over is verstuurd.

In sectie 4.1 en in bijlage III is de uitwerking van de topicanalyses te vinden.

3.6 Analyse debatfasen

Om de tweede deelvraag te kunnen beantwoorden, analyseer ik welke debatfasen er zijn gebruikt in het live debat en over welke debatfasen er tweets zijn verstuurd in de backchannel. Uit de data blijkt dat er inhoudelijke debatfasen en vorm-debatfasen zijn. In de inhoudelijke debatfasen vindt daadwerkelijke discussie plaats; de vorm-debatfasen geven slechts vorm aan het debat. Door te bepalen over welke debatfasen tweets worden verstuurd, kan worden bepaald in hoeverre de backchannel-berichten bijdragen aan het live debat.

Deze debatfasen zijn aan de hand van de data ontwikkeld. Het startpunt van deze categorisatie vormt de theorie over de discussiefasen van Van Eemeren en Grootendorst en wordt aangevuld met bevindingen uit de data. In dit categorisatieproces vindt er voortdurend schakeling plaats tussen deze theorie en de data, waarbij er rekening wordt gehouden met het feit dat de discussiefasen van Van Eemeren en Grootendorst een ideaalmodel zijn en er in elk debat en discussie anders uitzien.

De discussiefasen zijn opgesteld om een argumentatieve discussie in te delen, maar een debat bestaat, naast de argumentatieve discussie, uit meer onderdelen, waardoor er meer fasen nodig zijn om het hele debat in te delen. Zo kent ‘Het Verweesde Bankwezen’ bijvoorbeeld een introductie- en een afrondingsfase, deze twee fasen komen niet voor in het model van Van Eemeren en Grootendorst. Om het hele debat in te kunnen delen in fasen, wordt het ingedeeld aan de hand van debatfasen, de discussiefasen zijn een onderdeel van de debatfasen.

3.6.1 Eigenschappen debatfasen in live debat

Om het live debat ‘Het Verweesde Bankwezen’ in te kunnen delen in verschillende debatfasen, zijn de eigenschappen van deze fasen vastgesteld. In deze sectie worden de verschillende fasen en hun eigenschappen beschreven.

Introductiefase

Deze introductiefasen komen voor aan het begin van het debat en wanneer er nieuwe elementen in het debat worden geïntroduceerd. De gebeurtenissen in deze fasen zijn niet onder te verdelen in de standaard discussiefasen van Van Eemeren en Grootendorst. In deze fasen heet de moderator bijvoorbeeld iedereen welkom, worden de deelnemers aan het debat voorgesteld of wordt een nieuwe stelling uitgelegd. Dankzij deze fasen weten het publiek en de deelnemers waar ze aan toe zijn. Daarnaast zorgen de introductiefasen voor duidelijkheid. Door de introductiefasen weet iedereen welk onderwerp of wat voor element er in het debat behandeld gaat worden. De introductiesfasen zijn vorm-debatfasen.

31

De fase is bijvoobeeld te herkennen aan de volgende tekstelementen uit het debat:

“Dames en heren, goedeavond”.“Het is mij een genoegen om bij u te introduceren (..)” “Groet hem met een hartelijk Amsterdams applaus.”“Maar nu eerst een collega van Wilfred.” “Wie kent Sweder van Wijnbergen niet? Dan leid ik hem toch even in.” “Hij zal reageren op beide bankiers.” Deze tekstelementen laten zien dat er mensen of onderwerpen worden geïntroduceerd.

Confrontatiefase

Om deze fase te herkennen is er gelet op het moment waarop er wordt vastgesteld dat er een verschil van mening tussen bepaalde partijen bestaat. Er wordt bijvoorbeeld uitgelegd waar het verschil van mening over gaat en wat de verschillende visies zijn. In deze fase komt de aanleiding van het debat naar voren, en wordt het algemene meningsverschil gegeven. Daarnaast wordt het doel van het debat gegeven en wordt er gezegd vanuit welke invalshoek er wordt gedebatteerd. De confrontatiefase is een vorm-debatfase.

De fase is bijvoorbeeld te herkennen aan de volgende tekstelementen in het debat: “Ik neem u even mee naar (..)”; “Totdat zich daar een enorm debat ontspon tussen een aantal bankiers en Bas Jacobs over de rol van de banken.” “Daar wil ik meer van weten.” Deze tekstelementen geven aan dat de aanleiding van het debat gegeven wordt.

Openingsfase

Deze fase is te herkennen doordat er wordt afgesproken hoe de discussie verloopt. Er wordt bijvoorbeeld bepaald wie protagonist is en wie antagonist. Deze fase is te herkennen aan het feit dat er een rolverdeling voor het debat wordt gemaakt; wie valt er een bepaald standpunt aan en wie verdedigt deze? Verder wordt de structuur van het debat bepaald in deze fase, waar de moderator van groot belang bij is. De moderator bepaalt en deelt mee hoe de structuur van het debat eruitziet. In deze openingsfase geeft hij bepaalde handvatten om over dit verschil van mening te discussiëren. Zo worden de regels van het debat uitgelegd en legt de moderator in deze fase uit hoe de structuur van het debat eruitziet. Hij geeft aan welke onderdelen het debat heeft, in welke volgorde deze aan bod komen en geeft aan wie op welk moment het woord krijgt. De functie van deze openingsfase is het maken van afspraken voor het verloop van dit debat en de deelnemers en het publiek van deze afspraken op te hoogte te stellen. De openingsfase is een vorm-debatfase.

De fase is bijvoorbeeld te herkennen aan de volgende tekstelementen uit het debat: “Als er gescholden wordt grijp ik in.” “Wat gaan we nou doen vanavond.” “Dit doen we als volgt”; “En dan zijn we om … klaar”. Deze tekstelementen laten zien wat de regels zijn, wat er in het debat aan bod komt en hoe lang het debat duurt.

Betoogfase

In de betoogfase krijgen sprekers de kans om een betoog te houden zonder onderbreking. Er is van te voren precies vastgesteld hoe lang dit mag duren. Deze fasen nemen een erg prominente plek in het debat in. Deze fasen zijn op dezelfde manier te herkennen als de argumentatiefasen, alleen houden de sprekers nu een ononderbroken monoloog. De moderator geeft ook duidelijk aan dat er sprake is van een betoog. De sprekers kunnen dus hun eigen visie uiteenzetten, zonder dat de tegenpartij stellingen heeft aangedragen waar zij van worden geacht op in te haken. De betoogfasen zijn inhoudelijke debatfasen.

32

“Mij is gevraagd om (..), ik zal proberen daar een antwoord op te formuleren.” “Als mij wordt gevraagd dan (..)”. Deze tekstelementen laten zien dat de er in komende uiteenzetting antwoord wordt gegeven op een vooraf gestelde vraag.

Afrondingsfase

In de afrondingsfasen kan worden aangegeven dat (een bepaald gedeelte van) het debat ten einde is. In deze fasen zegt de moderator iets om het voorgaande af te ronden. Dit kan hij bijvoorbeeld doen door terug te blikken op voorgaande fasen of door afsluitende woorden te gebruiken. De afrondingsfasen zijn vorm-debatfasen.

De fasen zijn bijvoobeeld te herkennen aan de volgende tekstelementen uit het debat: “Akkoord”. “Dames en heren we zijn nog lang niet klaar, maar het debat is ten einde.” “Ik vond het buitengewoon leerzaam.” “Maak gebruik van de bar.” “Tot ziens.” Deze tekstelementen laten zien dat er iets wordt afgesloten.

Structuurfase

In deze fase brengt de moderator sturing aan het debat aan en brengt hij het publiek en de deelnemers hiervan op de hoogte. In deze fase wordt besproken hoe het verloop van het debat eruit gaat zien. De structuurfase is een vorm-debatfase.

De fase is bijvoobeeld te herkennen aan de volgende citaten van Felix Rottenberg (de moderator) uit het debat: “Ik wil voorstellen dat u in conclaaf gaat over de twee belangrijkste punten die we moeten bespreken.” “Wat zijn de twee belangrijkste punten die we moeten uitgraven.” “Gaat u gang.” Deze tekstelementen laten zien dat hij het publiek vraagt om punten te bedenken.

Argumentatiefase

Deze fase is te herkennen doordat er standpunten worden verdedigd of aangevallen in dit debat. De deelnemers gaan met elkaar in discussie. De sprekers, referenten en het publiek laten zien dat zij de protagonist of juist de antagonist zijn van een stelling. Deze fase kan herkend worden aan de hand van argumentatie en standpunten die in deze fase naar voren worden gebracht. Het verschil met de betoogfasen is dat in de deelnemers in de argumentatiefasen daadwerkelijk met elkaar in discussie gaan, terwijl er in de betoogfasen monologen worden gehouden. De argumentatiefasen zijn inhoudelijke debatfasen.

Van Eemeren en Grootendorst beschrijven enkele indicatoren aan de hand waarvan argumentatie herkend kan worden. Enkele voorbeelden voor de indicatie van argumentatie zijn: aangezien, immers, daarom, want, dus, ergo, omdat, vandaar, derhalve,

dientengevolge, Alles in overweging genomen, dus, dient, enerzijds… anderzijds, gezien, hiervoor pleit, kortom, met andere woorden, namelijk, op grond van, ten eerste… ten tweede

en vanwege.

Het standpunt achterhalen kan ook gedaan worden via de indicator van de argumentatie. Sommige indicatoren wijzen terug naar een standpunt dat al is genoemd, in deze gevallen is er sprake van terugwijzende presentatie. Voorbeelden van deze indicatoren zijn want en

immers.

Het argument kan ook voorafgaand aan het standpunt worden gepresenteerd. In dit geval is er sprake van vooruitwijzende presentatie. Voorbeelden van indicatoren hiervoor zijn dus,

33

Daarnaast is het van groot belang om goed op de hoogte te zijn van de context om argumentatie te herkennen.

De fase is bijvoobeeld te herkennen aan de volgende tekstelementen uit het debat:

“Mijn punt is: die komt er niet.” “Het punt is..” “Dat zal ongetwijfeld, maar (..)” “Met alle respect voor Kees, maar (..)” “De enige manier waarop je dat gaat bereiken, is (..)” “Trek er een conclusie uit.” “Zo werkt het dus kennelijk niet, want (..)” “Mijn pleidooi was niet, maar (..)” “En daarom pleiten wij ook voor (..)”. Deze tekstelementen laten allemaal zien dat er een standpunt komt of dat er argumentatie aankomt die het standpunt ondersteunt. Concluderende fase

In deze fase wordt een conclusie aan het debat gegeven. Eerst wordt een kleine samenvatting van het live debat gegeven, de inzichten die het debat heeft opgebracht worden benoemd en de punten die nog verder uitgediept kunnen worden, worden benoemd. De concluderende fase is een inhoudelijke debatfase.

De fase is bijvoorbeeld te herkennen aan de volgende tekstelementen uit het debat:

“Wat heb je nu vanavond het meest geleerd.” “Wat blijft in je hoofd hangen waarvan je zegt: daar moet op doorgekauwd worden.” “Wat ik mooi vond aan het debat.” Deze tekstelementen laten allemaal zien dat er wordt teruggeblikt op het debat.

Eindfase

Dit is de laatste fase van het debat en het debat is in deze fase afgesloten. De fase is te herkennen doordat de moderator aangeeft dat het debat afgelopen is en doordat hij iedereen bedankt. De eindfase is een vorm-debatfase.

In bijlage IV is te zien hoe het live debat is ingedeeld. 3.6.2 Debatfasen in tweets

Wanneer is bepaald hoe het verloop van de debatfasen in het live debat eruitziet, kan worden gekeken op welke debatfasen van het live debat de backchannel-berichten betrekking hebben. Dit wordt gedaan door te kijken over welke debatfase een tweet gaat. Voor deze strategie is gekozen, omdat uit de data blijkt dat de tweets veelal een reactie zijn op gebeurtenissen en uitingen in het live debat en er op Twitter weinig onderlinge interactie tussen de twitteraars plaatsvindt.

In sectie 3.3 is beschreven hoe de topicanalyse in zijn werk gaat. Met behulp van dit meetinstrument is bepaald welke onderwerpen er in het debat worden besproken. Deze onderwerpen worden gekoppeld aan de debatfasen uit het debat. Op die manier ontstaat er een figuur (zie figuur 3.5) waarin te zien is over welke onderwerpen er in desbetreffende debatfase is gesproken in het debat. Als er is bepaald tot welk topic een tweet behoort, kan er aan de hand van dit figuur worden bepaald over welke debatfase een tweet is verstuurd. Middels dit figuur is de koppeling gemaakt tussen het topic van de tweet en in welke debatfase dit topic is behandeld. Het is belangrijk om hierbij te bedenken dat twitter CMC is en deze communicatie asynchroon kan zijn. Hierdoor is het mogelijk dat een tweet niet tijdens bijbehorende debatfase wordt verstuurd.

Tijd | Hoofdonderwerp | Debatfase Topic

1.52 | Introductie | Introductiefase Goedenavond Gastheer Druk bezocht Fig. 3.5 Voorbeeld schema waarin discussiefasen en topics zijn verwerkt