Mw M Louws, advocaat bij Kneppelhout en Korthals Advocaten in Rotterdam Mehraban: U sluit het WKV uitdrukkelijk uit Ik heb gelezen dat u geen voorstander bent van

het WKV en dat het juist niet nuttig is voor partijen om het toe te passen op de grensoverschrijdende overeenkomsten, kunt u dit uitlichten? Hoe komt dit tot uitdrukking in uw praktijk, heeft u recente voorbeelden hiervan?

Louws: Het Weens Koopverdrag is in de praktijk bij onze cliënten eigenlijk onbekend. Vaak moeten wij namelijk uitleggen wat het Weens Koopverdrag inhoudt, en als het in een contract niet is uitgesloten door cliënten, is dat vaak onbewust geweest. Als wij contracten opstellen voor de verkoop of inkoper van roerende zaken dan sluiten wij de toepasselijkheid van het WKV altijd uitdrukkelijk uit. Het WKV bevat voor de verkoper bijv. strengere bepalingen dan het Nederlands recht.

58

Denk aan de ontbinding. Daarvoor is een wezenlijke tekortkoming van de koper vereist. Onder Nederlands recht rechtvaardigt iedere tekortkoming een ontbinding. Onder het WKV kan je niet zomaar ontbinden. Bijvoorbeeld als een product gebrekkig is, maar op zich wel nog kan worden gebruikt, maar het levert hinder op voor de koper; bijv. een folie die de verpakkingsmachine aantast, maar wel door koper wordt gebruikt, is dat dan een wezenlijke tekortkoming? Dat zijn vragen waarmee je te maken krijgt in de praktijk, in zaken waarin het koopcontract ligt besloten in e-mailcorrespondentie bijv. en waarbij het WKV dus van toepassing is. Daarnaast, in tegenstelling tot het Nederlands recht dat de koper een recht op teruggave toekent, kent het WKV dit recht enkel aan de koper toe als de afwijking een wezenlijke tekortkoming vormt. De non-conformiteit moet dus wezenlijk zijn. Ook de mogelijkheden om schadevergoeding te vorderen zijn anders dan onder het Nederlands recht. Er is inmiddels wel behoorlijk wat rechtspraak over de uitleg van WKV-bepalingen (en ook de Opinions van de Advisory Council zijn bruikbaar, denk aan die over de ALV en de klachtplicht), maar deze uitleg verschilt toch weer per lidstaat. Gelet op die onzekere en strengere factoren adviseer ik daarom eigenlijk altijd om het WKV uit te sluiten.

Het ligt eraan in welk stadium je zit. Bij het adviseren over een contract, mits er geen debat/discussie is tussen partijen (geen procedure) over het opzetten van het contract of de algemene voorwaarden, dan sluiten wij het eigenlijk altijd uit. Eerst leggen we de klant voor wat de risico’s zijn (stel het is een verkoper) als je het WKV wel of niet uitsluit en dan kan de verkoper er zelf voor kiezen of hij/zij dit verdrag van toepassing laat of niet. Vaak beslist de klant dat het uitgesloten wordt in de algemene voorwaarden. De reden is vaak om er niet aan gebonden te zijn. Men is niet bewust van de uitsluiting van het WKV.

In het WKV heb je als koper wel een strenge keuringsplicht. Art 38 is een hele strenge inspectie plicht en dat is een puntje voor partijen. Als je de rechtspraak ziet op het gebied van het WKV dat valt het mij op dat rechters niet altijd eenduidig zijn. Op sommige Opinions wel, zoals Opinion 13 over de algemene voorwaarden. Hier wordt wel vaak naar verwezen in de rechtspraak. Het WKV stelt strenge eisen voor algemene voorwaarden en de toepasselijkheid ervan op een koopovereenkomst.

Vaak is het onbekend maakt onbemind. Niet te veel gedoe en gewoon Nederlands recht toepassen op het contract. Het is heel praktisch bij het opstellen van contracten om Nederlands recht van toepassing te hebben. Heel vaak krijgen we de vraag om het contract niet te lang te maken. Klanten vragen om een praktisch contract en willen Nederlands recht waar men bekend mee is.

59

Mehraban: Hoe ziet een advisering over een contract in jullie praktijk eruit?

Louws: Een voorbeeld: mijn client verkoopt kaas van Nederland naar Duitsland. Dan vraagt mijn klant we hebben een nieuwe leverancier/afnemer van onze Hollandse kaas en we willen graag een overeenkomst sluiten. Dit is het voorstadium. Maar eigenlijk in de praktijk is het heel vaak zo dat er helemaal geen overeenkomst is gesloten, want het is in de email correspondentie het een en ander vastgelegd: Ik wil 10.000 stuks kaas bestellen voor deze prijs onder deze voorwaarden, is het akkoord? Vaak is de overeenkomst in de emailcorrespondenties vastgelegd. Dan is er helemaal niet gesproken over het toepasselijk recht of wat dan ook. Aan de hand van Rome I moet je dan het toepasselijk recht gaan vaststellen. Maar in dit geval is het eigenlijk heel simpel: klant vraagt wil je een overeenkomst opstellen hiervoor. De advocaat adviseert wat er in het contract moet. Je moet dan denken aan prijsbepalingen, condities zoals betalingscondities, eigendomsvoorbehoud, jurisdictie en toepasselijk recht en afhankelijk of het een verkoper of koper is, sluiten we eigenlijk altijd het WKV uit.

Partners hebben dit altijd zo doorgegeven aan ons. Het is een proces binnen het kantoor wat al jaren zo speelt. Ik heb nog nooit gezegd, hé laten we het WKV er eens even bij nemen, als ik dat zou zeggen dan zouden de partners zeggen: laten we dat maar niet doen.

Mehraban: Is het vaststellen van het toepasselijk recht een issue in de praktijk?

Louws: Ja soms wel. Je hebt echt soms discussies en je komt er niet uit, dat heb ik nog niet meegemaakt, maar het kan gebeuren. Dat je bijvoorbeeld een Engelse of een Italiaanse, Spaanse partij hebt en een Nederlandse wederpartij en eentje wilt per se dat Spaans recht of Italiaans recht en jij wilt Nederlands recht voor je klant van toepassing verklaren en je komt er echt niet uit dan zou het WKV natuurlijk kunnen helpen, maar aanvullend is het recht van de verkoper toepasselijk. Als je vanuit Nederland goederen verkoopt naar Duitsland en er is niets geregeld ten aanzien van het toepasselijk recht dan is het WKV van toepassing op roerende zaken en aanvullend Nederlands recht omdat de verkoper in Nederland zit.

Het WKV geeft een set regels die uniform zijn en waar veel landen partij bij zijn, maar landen interpreteren het allemaal wel anders, zo is Duitsland heel streng. Oostenrijk is ook best streng. Dat maakt de interpretatie ervan soms wel lastig.

Louws: Conclusie is dat het een gewone gang van zaken is binnen ons kantoor. Doen we al jaren zo. Het kan soms wel voordelig zijn als partijen in een stadium zitten waarin ze aan het procederen zijn. Zo ben ik momenteel aan het procederen voor de verkoper die niets onderling

60

hebben geregeld (geen algemene voorwaarden, alleen maar email correspondentie) en het WKV ook niet is uitgesloten, en nu in de procedure is het WKV dus wel van toepassing op de overeenkomst. Het gebeurt zo vaak dat partijen niks hebben geregeld (laat staan het toepasselijk recht besproken of vastgelegd) ook bij grote partijen. Het hoeft net per se een klein bedrijf te zijn, ook al hebben grote bedrijven een juridische afdeling (of niet) het gaat om deals sluiten dat is het doel. Zolang het gaat dan zijn ze blij, dan gaan ze echt niet stil staan wat het toepasselijk recht is.

In de procedure die nu loopt treed ik op niet voor de verkoper, maar voor de doorverkoper. Mijn client heeft kruiden ingekocht in Egypte en die kruiden zijn weer door geleverd aan haar afnemer en die afnemer heeft het weer door geleverd- vaak is er een heel keten. Nu zijn er, het is uiteindelijk in de 4e keten in het eindproduct misgegaan, metaaldelen gevonden in dat eindproduct. Niet in de kruiden maar in het product waarmee die kruiden zouden zijn gemaakt. Het ging om braadworsten. Nu moet je in die hele schakel terug, waar zijn die metaaldeeltjes in die braadworsten terecht gekomen, komt het door die kruiden ja of nee. En wij zeggen nu, je hebt geen goede ingangscontrole verricht tegen degene die ons klant aanspreekt. En daarvoor is het WKV wel handig. Art 38 zegt dat er op een zo kort mogelijk termijn moet keuren. Hoe ver gaat dat keuren dan vraag je je af, daar zijn wij nu over in discussie. En je moet daarna gelijk klagen, die klachtplicht is ook heel streng. Art 39 is erg streng het heeft een vervaltermijn van twee jaar. Als koper ben je dus niet blij met zulke korte klacht en inspectie termijnen. Wij zitten nu aan de goede kant. Als je een contract opstelt heb je inkoop en verkoopvoorwaarden, zijn twee verschillende sets. Je kan grondstoffen inkopen en het eindproduct verkopen. Dan zou je bijvoorbeeld het WKV aan de ene kant wel van toepassing verklaren en bij de andere kant uitsluiten- bij de verkopers algemene voorwaarden wel het WKV van toepassing verklaren en bij de inkoop voorwaarden dan weer niet. Het is meer verkoper vriendelijker. Je moet wel goed kijken in welke situatie het voordelig kan zijn in het concrete geval.

De algemene voorwaarden zijn vaak zo in het voordeel van degene die het opstelt, die gaan soms heel ver daarin. Dan kan je bijvoorbeeld een klachttermijn van 1 jaar opnemen.

In de praktijk is er voornamelijk discussie over de algemene voorwaarden en de keuringstermijn en klachtplicht en de ontbinding. Of de algemene voorwaarden van toepassing zijn moet je aan de hand van he WKV bepalen, vanwege die Opinion 13. Aan de hand van deze opinion kan je zien of de av van toepassing zijn als een zaak binnenkomt. Art 38 en 39 WKV keuring en klachtplicht (die hele korte termijn als eis hebben) vooral bij bederfelijke waren zoals kaas, merk, vlees en vis. Daar moet je soms binnen 24 uur klagen, als je dat niet doet verlies je al je

61

rechten. En de ontbinding, daar moet je een wezenlijke tekortkoming voor hebben en dat is voor een koper wel lastig.

Louws: Het WKV is geen issue is in de praktijk, speelt niet echt. In de afgelopen 5 jaar heb ik maar 6 tot 7 keer met het WKV te maken gehad.

Mehraban: Is relevant om in Branches te kijken of WKV een rol speelt, wat merkt u daarvan in de praktijk? U heeft als in de enquête Retail toegevoegd voor de branches waarin uw kantoor werkzaam is. Wordt er in de modellen wel of niet verwezen naar het WKV? Is het dan nuttig om gedeeltelijk uit te sluiten?

Louws: Kan je gedeeltelijk uitsluiten?! Dat wist ik niet. Partijen denken er niet echt over na. In Food wel veel uitsluiting en in de kledingbranche zoals Retail ook. De relevantie ervan weet ik niet.

Ik zit vooral in food en Agri branche. En ook veel douanezaken. Alles wat met product circulatie te maken heeft, van het zaadje van het plantje tot het eindproduct, heel die cirkel. De invoer, uitvoer en doorvoer. En dan voor heel veel internationale klanten. Heel grensoverschrijdend. Bijvoorbeeld een Italiaans bedrijf kan ons opbellen en ons hulp inschakelen. Of als er producten van hen op de Rotterdamse haven stilstaan omdat het niet doorgevoerd kan worden.

Mehraban: Uit uw eigen ervaring bezien: Is het een Nederlands fenomeen dat het Verdrag uit gesloten wordt of is het in andere verdragsluitende staten ook het geval dat het Verdrag vaak uit wordt gesloten? Merkt u hier iets van in uw eigen praktijk?

Louws: Als ik met partners spreek of collega’s dan is het heel vaak, ‘doe maar niet dat WKV’. Ik heb geen idee of het in andere landen anders is. Maar ik denk wel dat het een Nederlands fenomeen is, maar ik weet niet hoe het in andere landen is. Het is wel tekenend dat als je op rechtspraak kijk, als je de feiten leest eigenlijk altijd het WKV onbewust van toepassing is verklaard. Dat er dus niet bewust gekozen is om het WKV van toepassing te verklaren, maar dat het in de procedure toch van toepassing blijkt te zijn, met verbazing voor de partijen zegt wel genoeg vind ik.