Directie: Madeleine Maaskant Inleiding
De Academie van Bouwkunst blikt terug op een succesvol jaar. Door het groeiend aantal buitenlandse studenten is de academie een plek waar steeds meer verschillende nationaliteiten samenkomen; waar studenten en docenten met diverse culturele achtergronden samenwerken en van elkaar leren.
Het percentage buitenlandse studenten groeide in de afgelopen vier jaar van 18% naar 30%.
De academie beoogt mede daarom een inclusieve school te zijn: de reden waarom
internationalisering en alles wat daarbij komt kijken hoog op de agenda staat. De Academie van Bouwkunst is een internationale opleiding voor ruimtelijke ontwerpers en ze positioneert zich als een Nederlandse opleiding die opereert in een internationale context. Ze kiest deze positie vanuit de overtuiging dat het Nederlands ontwerp de buitenwereld iets heeft te bieden - en omgekeerd, dat het noodzakelijk is om de eigen opvattingen permanent te toetsen en opnieuw te definiëren vanuit het bredere perspectief van globale ontwikkelingen en opvattingen.
Het aantal aanmeldingen voor de Academie van Bouwkunst is in 2017 wederom toegenomen.
De belangstelling voor het interdisciplinaire onderwijs (architectuur, stedenbouw en
landschapsarchitectuur) bleek groot, wat zowel voor de Nederlandse als de buitenlandse aanmelders gold. Ook de mogelijkheid om studie en werk te combineren (het concurrent onderwijsmodel) sprak velen aan. Een aantal hoogtepunten van het afgelopen jaar wordt hieronder nader toegelicht.
Bijzondere onderwijsprojecten
Gedurende het academisch jaar zijn er veel bijzondere onderwijsprojecten georganiseerd.
Hieronder een greep uit de activiteiten in 2017.
- In januari vond de jaarlijkse Winter School plaats. Onder leiding van Artist in Residence Jeroen Musch (fotograaf) werkten achttien teams van studenten aan films over het Marineterrein.
Begin september werden de resultaten tijdens een festival op het Marineterrein getoond.
- In maart werd door de Education Academy van de EAAE (European Association of Architectural Education) een tweedaagse workshop op de academie georganiseerd. Een workshop voor opleiders van verschillende architectuurscholen met als onderwerp ‘de relatie onderwijs en praktijk.’
- Architectuurcentrum Amsterdam toonde in de zomer van 2017 tien ontwerpvoorstellen voor een Vrijheidsbeeld op de kop van Java Eiland. De ontwerpen en maquettes waren gemaakt door studenten van de Academie van Bouwkunst.
- In augustus dompelden dertig architectuurstudenten uit Amsterdam, Glasgow en Liechtenstein zich onder in het Land van Kalk. In samenwerking met IBA Parkstad organiseerde de Academie van Bouwkunst een internationale workshop waarbij het bouwen met lokale materialen centraal stond. De workshop was onderdeel van het Erasmus+ programma ‘Crafting the Facade.’
- Eind augustus werd door de Academie van Bouwkunst de EMiLA Summer School ‘A Laboratory for Living with Nature’ georganiseerd. Tien dagen lang verkenden, bespraken en ontwikkelden studenten landschapsarchitectuur uit verschillende landen het bouwen op de Marker Wadden. De EMiLA Summer School is een jaarlijks terugkerend onderwijsproject binnen het EMiLA joint degree
programma, waarin studenten van vijf internationale opleidingen de mogelijkheid krijgen om het vak landschapsarchitectuur in de Europese context te leren kennen.
Graduation Show 2017
Begin november 2017 werden tijdens de Graduation Show in de Academie van Bouwkunst de afstudeerprojecten tentoongesteld. Naast deze tentoonstelling vonden er in dit weekend debatten plaats, is de Kromhoutlezing door Donna van Milligen-Bielke verzorgd en is er een Open Dag georganiseerd. De tentoonstelling trok 900 bezoekers, tweemaal zoveel als het jaar daarvoor.
Aan het eind van dit feestelijke evenement zijn de nominaties voor Archiprix 2018 bekendgemaakt:
Annette Bos (master Architectuur), Mirte van Laarhoven (master Landschapsarchitectuur), Brigitta van Weeren (master Landschapsarchitectuur) en Dafne Wiegers (master Architectuur).
De publieksprijs werd uitgereikt aan Chiara Dorbolò (master Architectuur).
Internationale samenwerkingen
Als onderdeel van het Erasmus+programma organiseerde de Academie van Bouwkunst in
samenwerking met de Mackintosh School of Architecture / Glasgow School of Art en de Universiteit van Liechtenstein een internationaal project getiteld ‘Crafting the Façade: Reuse, Reinvent,
Reactivate’. In 2018 zal het project een vervolg krijgen onder de naam Wood (2018-2020), dit keer in
38 samenwerking met Universiteiten van Liechtenstein en Trondheim.
Voor de studenten van de masteropleiding Stedenbouw is de jaarlijkse Summer School
georganiseerd, dit keer in Porto, met verschillende Europese scholen die deel uitmaken van het partnership Design in Urbanism.
Het uitwisselingsprogramma European Masters in Landscape Architecture (EMiLA), een consortium van vijf opleidingen voor landschapsarchitectuur in Europa, waarin ook de Academie van Bouwkunst vertegenwoordigd is, werd in 2017 gecontinueerd.
Lectoraat en onderzoek
In september is Sven Stremke benoemd tot lector van de masteropleiding Landschapsarchitectuur. Hij heeft het initiatief genomen voor het lectoraat ‘High-Density Energy Landscapes.’ Zijn onderzoek is gericht op het ontwikkelen van duurzame energielandschappen met speciale aandacht voor de rol van ontwerp en de ontwerper in de energietransitie.
Het lectoraat ‘Future Urban Regions’ van lector Eric Frijters van de masteropleiding Stedenbouw werd in 2017 verlengd voor een periode van vier jaar. Dit is een met de vijf andere Academies van
Bouwkunst in Nederland gedeeld lectoraat, gefinancierd vanuit de Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp (ARO 2017-2020) van de ministeries IenW en OCW.
Door de reeds bestaande samenwerking binnen de driehoek werkveld-onderwijs-onderzoek, het concurrent onderwijsmodel en het landelijk 'dekkende' netwerk aan vestigingslocaties zijn de Academies van Bouwkunst bij uitstek geschikt om vorm en inhoud te geven aan de geformuleerde ambitie: het versterken van de samenwerking en wisselwerking tussen onderwijs, onderzoek en de werkpraktijk van de lokale en regionale overheid.
Publicaties
In november is de afstudeercatalogus ‘Graduation Projects 2016-2017’ verschenen waarin de
afstudeerprojecten van de masterstudenten Architectuur, Stedenbouw en Landschapsarchitectuur zijn gebundeld. Dit jaar is gekozen voor een nieuwe vormgeving die aansluit bij de vormgeving van de Graduation-tentoonstelling.
Eveneens in het najaar is de publicatie Urban Challenges, Resilent Solutions van het lectoraat Future Urban Regions - tijdens een symposium in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam - gepresenteerd.
Van de afgelopen Winter School is met financiering van het AiR-programma van de AHK de publicatie
‘ME: Seeing is a Creative Act’ vervaardigd.
Prijzen
Archiprix International is een tweejaarlijkse wereldwijde competitie waarin 1600 ontwerpopleidingen worden uitgenodigd om hun beste afstudeerprojecten voor te dragen. Gert-Jan Wisse, alumnus van de Academie van Bouwkunst, was één van de 23 geselecteerden voor deelname aan de Hunter Douglas Award. De editie 2017 vond plaats van 1 tot en met 10 februari in Ahmedabad, India.
In november 2017 ontving alumna Arna Mačkić de Jonge Maaskantprijs 2017 uit handen van Ahmed Aboutaleb (burgemeester van Rotterdam en vanuit die functie voorzitter van de Stichting Rotterdam-Maaskant) voor haar zoektocht naar ‘inclusieve architectuur’ en naar nieuwe vormen van publiek domein.
Het afstudeerproject ‘Marcy Houses’ van alumnus Hans Maarten Wikkerink kreeg een eervolle vermelding in de internationale competitie ‘New York Affordable Housing Challenge’, georganiseerd door Beebreeders en New York Build 2017 expo.
De PK Award 2017, een tweejaarlijkse aanmoedigingsprijs voor startend ontwerptalent, werd gewonnen door Jelmar Brouwer. Later dat jaar studeerde hij af als landschapsarchitect.
Het niveau van de afgestudeerden bleek onverminderd hoog. Van de 30 studenten die in het kalenderjaar 2017 afstudeerden, werd aan twee het predicaat cum laude toegekend.
Nieuwe gezichten
Met ingang van het studiejaar 2017-2018 heeft Markus Appenzeller (Bureau MLA+, Rotterdam) het
39 stokje van Arjan Klok overgenomen als hoofd van de masteropleiding Stedenbouw.
Digitalisering
In 2017 is veel tijd en energie gestoken in de ontwikkeling en inrichting van een aantal digitale
applicaties ter ondersteuning van het onderwijs. In studiejaar 2018 / 2019 kunnen deze programma’s - zoals de applicatie Kaltura, het Inleverportaal voor studentenwerk en portfoliowebsite, een digitaal Engels–Nederlands Lexicon en een nieuwe digitale leeromgeving voor EMiLA - geïmplementeerd worden. De bibliotheken van de AHK, waaronder die van de Academie van Bouwkunst, onderzochten de mogelijkheid om één zoeksysteem, Ebsco, aan te bieden waarin je tegelijk kunt zoeken in de catalogi van de AHK én de online databases waar de AHK een abonnement voor heeft afgesloten.
Het streven is om na de pilot de samenwerking met Ebsco te continueren.
40