^ĂŵĞŶǀĂƫŶŐƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌ
ZĞƚƵƌŶƚŽǁŽƌŬŝŶĐĂŶĐĞƌƉĂƟĞŶƚƐǁŝƚŚũŽďůŽƐƐ
Martine van Egmond¹
Aanleiding
KƉϭϬũƵůŝϮϬϭϱƐƉƌĂŬ>͘&͘ƐƐĐŚĞƌ͕ĚĞƚŽĞŶŵĂůŝŐĞŵŝŶŝƐƚĞƌ
ǀĂŶ ^ŽĐŝĂůĞ ĂŬĞŶ ĞŶ tĞƌŬŐĞůĞŐĞŶŚĞŝĚ͕ ŚĞƚ ǀŽŽƌŶĞŵĞŶ
uit om het taboe van kanker en werk in Nederland te ĚŽŽƌďƌĞŬĞŶ͘ ,ŝĞƌŵĞĞ ƐƟƉƚĞ Śŝũ ĞĞŶ ďĞůĂŶŐƌŝũŬ ƉƌŽďůĞĞŵ
ĂĂŶ ŝŶ ŽŶnjĞ ƐĂŵĞŶůĞǀŝŶŐ͕ ŶĂŵĞůŝũŬ ĚĂƚ ĞĞŶ ƚŽĞŶĞŵĞŶĚ
ĂĂŶƚĂůŬĂŶŬĞƌƉĂƟģŶƚĞŶĞŶͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐŐĞĞŶƉůĂĂƚƐǁĞƚĞŶ
ƚĞďĞŵĂĐŚƟŐĞŶŽĨďĞŚŽƵĚĞŶŽƉĚĞĂƌďĞŝĚƐŵĂƌŬƚ͘tĞnjŝĞŶ
ĚĂƚ ŚĞůĂĂƐ ƐƚĞĞĚƐ ŵĞĞƌ ŵĞŶƐĞŶ ŬĂŶŬĞƌ ŬƌŝũŐĞŶ͕ ĚĂƚ ĚĞ
ŽǀĞƌůĞǀŝŶŐƐŬĂŶƐĞŶŐĞůƵŬŬŝŐŽŽŬƐƟũŐĞŶ͕ĞŶĚĂƚĚĞEĞĚĞƌ- landse arbeidsmarkt in rap tempo veranderd in termen ǀĂŶŇĞdžŝďŝůŝƐĞƌŝŶŐĞŶǀĞƌŚŽŽŐĚĞƉĞŶƐŝŽĞŶůĞĞŌŝũĚ͘ŝƚĂůůĞƐ
ůĞŝĚƚĞƌƚŽĞĚĂƚŵĞŶƐĞŶĚŝĞŬĂŶŬĞƌŽǀĞƌůĞǀĞŶ͕ƉƌŽďůĞŵĞŶ
ĞƌǀĂƌĞŶŽŵŚƵŶůĞǀĞŶ͕ŝŶĐůƵƐŝĞĨǁĞƌŬ͕ǁĞĞƌŽƉƚĞƉĂŬŬĞŶ͘
,ĞƚĨĞŝƚĚĂƚǁĞƌŬĞŶĚĞŶŝŶƚŽĞŶĞŵĞŶĚĞŵĂƚĞĞĞŶƟũĚĞůŝũŬ
ĂƌďĞŝĚƐĐŽŶƚƌĂĐƚŚĞďďĞŶ͕ĚƌĂĂŐƚďŝũĂĂŶŚĞƚĨĞŝƚĚĂƚϮϱͲϱϬй
ǀĂŶ ĚĞ ŬĂŶŬĞƌƉĂƟģŶƚĞŶ ǁĞƌĞůĚǁŝũĚ ŚƵŶ ďĂĂŶ ǀĞƌůŝĞnjĞŶ
ƟũĚĞŶƐŽĨŶĂŚĞƚnjŝĞŬƚĞƉƌŽĐĞƐ͕ŽŵĚĂƚŚƵŶĂƌďĞŝĚƐĐŽŶƚƌĂĐƚ
ŶŝĞƚ ǁŽƌĚƚ ǀĞƌůĞŶŐĚ͘ ĂĂŶǀĞƌůŝĞƐ ŵĂĂŬƚ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ
ŶĂ ŬĂŶŬĞƌ ŝŶŐĞǁŝŬŬĞůĚ͕ ŽŵĚĂƚ Ğƌ ŐĞĞŶ ǁĞƌŬƉůĞŬ ŝƐ ǀŽŽƌ
ĚĞŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌŽŵƚĞƌĞͲŝŶƚĞŐƌĞƌĞŶ͕ĞŶĚĞƐƚĞƵŶǀĂŶ
ĞĞŶǁĞƌŬŐĞǀĞƌĞŶĐŽůůĞŐĂ͛ƐƟũĚĞŶƐŚĞƚƌĞͲŝŶƚĞŐƌĂƟĞƉƌŽĐĞƐ
ontbreekt.
,ĞƚhŝƚǀŽĞƌŝŶŐƐŝŶƐƟƚƵƵƚtĞƌŬŶĞŵĞƌƐǀĞƌnjĞŬĞƌŝŶŐĞŶ;htsͿ
ŚĞĞŌŝŶEĞĚĞƌůĂŶĚĚĞƚĂĂŬŽŵŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐĚŝĞŚƵŶ
ďĂĂŶ ǀĞƌůŝĞnjĞŶ͕ ǀĂŶƵŝƚ ĞĞŶ ƵŝƚŬĞƌŝŶŐƐƐŝƚƵĂƟĞ ;ŝĞŬƚĞǁĞƚ͕
ttŽĨt/ͿƚĞƌƵŐŶĂĂƌǁĞƌŬƚĞďĞŐĞůĞŝĚĞŶ͘/ŶϮϬϭϭŚĞĞŌ
ŚĞƚhtsĂĂŶŐĞŐĞǀĞŶĚĂƚĚĞƌĞͲŝŶƚĞŐƌĂƟĞďĞŐĞůĞŝĚŝŶŐǀŽŽƌ
kanker-overlevers die hun baan verliezen gecompliceerd ŝƐ͘ dĞǀĞŶƐ ŚĞĞŌ hts ĞĞŶ ǀƌĂĂŐ Žŵ ŵĞĞƌ ŬĞŶŶŝƐ ĞŶ ŚĞƚ
ŽŶƚǁŝŬŬĞůĞŶ ǀŽŽƌ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƐ ƌŽŶĚŽŵ ƚĞƌƵŐŬĞĞƌ ŶĂĂƌ
werk voor deze groep neergelegd bij het Kenniscentrum voor Verzekeringsgeneeskunde (KCVG). Deze vraag sluit ĂĂŶ ďŝũ ĚĞ ƚŽĞŶĞŵĞŶĚĞ ŶĂĚƌƵŬ ŽƉ ĚĞ ƉĂƌƟĐŝƉĂƟĞŵĂĂƚ- ƐĐŚĂƉƉŝũ͘ŝƚƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌďĞƐĐŚƌŝũŌŽŶĚĞƌnjŽĞŬŐĞƌŝĐŚƚŽƉ
drie hoofddoelen:
ϭ͘ ,Ğƚ ǀĞƌŬĞŶŶĞŶ ǀĂŶ ďĞƉĞƌŬĞŶĚĞ ĞŶ ŽŶĚĞƌƐƚĞƵŶĞŶĚĞ
ĨĂĐƚŽƌĞŶ ǀŽŽƌ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ǀĂŶ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ
ĚŝĞ ŚƵŶ ďĂĂŶ ŚĞďďĞŶ ǀĞƌůŽƌĞŶ͕ ŚĞƚ ǀĞƌƚĂůĞŶ ǀĂŶ ĚĞ
opgedane kennis naar een op maat gemaakt interven- ƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂǀŽŽƌĚĞnjĞĚŽĞůŐƌŽĞƉ͕ĞŶŚĞƚĞǀĂůƵĞƌĞŶ
ǀĂŶŚĞƚƉƌŽĐĞƐǀĂŶŝŵƉůĞŵĞŶƚĂƟĞ͕ĞŶĚĞĞīĞĐƟǀŝƚĞŝƚ͕
ǀĂŶŚĞƚŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ͖
Ϯ͘ ,Ğƚ ǀĞƌďƌĞĚĞŶ ǀĂŶ ŚĞƚ ƉĞƌƐƉĞĐƟĞĨ ŽƉ ĚƵƵƌnjĂŵĞ
ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ǀŽŽƌ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ĚŝĞ ŚƵŶ ďĂĂŶ
ŚĞďďĞŶǀĞƌůŽƌĞŶ͕ĚŽŽƌŚĞƚďĞƐƚƵĚĞƌĞŶǀĂŶĚĞŵŽŐĞ-
ϷWƌŽŵŽƚŝĞŝŶƐƚŝƚƵƵƚ͗shŵĐ͖ƉƌŽŵŽƚŝĞĚĂƚƵŵ͗ϭϵũĂŶƵĂƌŝϮϬϭϳ
ůŝũŬŚĞĚĞŶǀŽŽƌƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚǁĞƌŬĂůƐĨĂĐŝůŝƚĂƚŽƌǀŽŽƌ
ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͖
ϯ͘ ,ĞƚƉƌĞƐĞŶƚĞƌĞŶǀĂŶĞĞŶŽǀĞƌnjŝĐŚƚǀĂŶĨLJƐŝĞŬĞĞŶƉƐLJ- chosociale problemen die kanker-overlevers ervaren nadat zij het werk hebben hervat.
Middels zeven studies worden antwoorden gezocht door ŐĞďƌƵŝŬƚĞŵĂŬĞŶǀĂŶĞĞŶŵŝdžǀĂŶŬǁĂůŝƚĂƟĞǀĞĞŶŬǁĂŶ- ƟƚĂƟĞǀĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬƐŵĞƚŚŽĚĞŶ͕ĂůƐŵĞĚĞůŝƚĞƌĂƚƵƵƌŽŶĚĞƌ- zoek.
sĞƌŬĞŶŶŝŶŐƉƌŽďůĞŵĂƟĞŬŬĂŶŬĞƌĞŶǁĞƌŬͲ ŚĞƌǀĂƫŶŐ
ůůĞƌĞĞƌƐƚ ŝƐ Ğƌ ĞĞŶ ŬǁĂůŝƚĂƟĞǀĞ ǀĞƌŬĞŶŶŝŶŐ ŐĞĚĂĂŶ ǀĂŶ
ĚĞ ŚƵŝĚŝŐĞ ƐŝƚƵĂƟĞ ǀĂŶ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ĚŝĞ ďĞŐĞůĞŝĚ
ǁŽƌĚĞŶĚŽŽƌhts͘/ŶĚŝƚŽŶĚĞƌnjŽĞŬŝƐ͕ĚŽŽƌŵŝĚĚĞůǀĂŶ
ŐƌŽĞƉƐŐĞƐƉƌĞŬŬĞŶ͕ ŽŶĚĞƌnjŽĐŚƚ ǁĞůŬĞ ďĂƌƌŝğƌĞƐ ĞŶ ŬĂŶ- ƐĞŶ ǀŽŽƌ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ Ğƌ njŝũŶ ǀŽŽƌ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ
die geen werkgever meer hebben. In totaal werden zes ŐĞƐĐŚĞŝĚĞŶ ŐƌŽĞƉƐŐĞƐƉƌĞŬŬĞŶ ŐĞŽƌŐĂŶŝƐĞĞƌĚ͕ ŵĞƚ ϭϳ
ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐĞŶϮϯǀĞƌnjĞŬĞƌŝŶŐƐĂƌƚƐĞŶǀĂŶŚĞƚhts
die kanker-overlevers dienen te begeleiden bij werkher- ǀĂƫŶŐ͘ ĞŶ ďĞůĂŶŐƌŝũŬ ƌĞƐƵůƚĂĂƚ ĂĂŶŐĂĂŶĚĞ ďĂĂŶǀĞƌůŝĞƐ
en betekenis van werk was dat veel kanker-overlevers ŐĞŚŽŽƉƚ ŚĂĚĚĞŶ ĂĂŶ ŚĞƚ ǁĞƌŬ ƚĞ ŬƵŶŶĞŶ ďůŝũǀĞŶ ƟũĚĞŶƐ
ĞŶŶĂĚĞďĞŚĂŶĚĞůŝŶŐ͘ĞŬůĂƉǀĂŶďĂĂŶǀĞƌůŝĞƐŬǁĂŵĞdžƚƌĂ
ŚĂƌĚĂĂŶŽŵĚĂƚĚĞǀŽƌŝŐĞŬůĂƉ͕ĚĞĚŝĂŐŶŽƐĞŬĂŶŬĞƌ͕ǀĂĂŬ
ƉĂƐŬŽƌƚŐĞůĞĚĞŶǁĂƐ͘KŶĚĂŶŬƐĚĞnjĞŶĞŐĂƟĞǀĞĞƌǀĂƌŝŶŐĞŶ
ǁĂƌĞŶ ĚĞ ŵĞĞƐƚĞ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ŐĞŵŽƟǀĞĞƌĚ Žŵ
weer te gaan werken. Kanker-overlevers rapporteerden gemengde ervaringen met de begeleiding door verzeke- ƌŝŶŐƐĂƌƚƐĞŶ͘ Ğ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ĚŝĞ ƚĞǀƌĞĚĞŶ ǁĂƌĞŶ͕
ďĞnjŽĐŚƚĞŶďŝũŚĞƚhtsƐƚĞĞĚƐĚĞnjĞůĨĚĞĂƌƚƐ͕ĚŝĞŐĞŢŶƚĞƌĞƐ- ƐĞĞƌĚǁĂƐĞŶŚĞŶŵŽƟǀĞĞƌĚĞŽŵǁĞĞƌƚĞŐĂĂŶǁĞƌŬĞŶ͕
zonder druk op te leggen. Deze kanker-overlevers voelden zich ondersteund door de arts. Andere kanker-overlevers waren daarentegen teleurgesteld in de begeleiding door de verzekeringsarts. Dit kwam vooral omdat zij steeds een verschillende arts zagen aan wie zij dan opnieuw hun verhaal moesten vertellen. Ook kwam het voor dat ĞĞŶ ĂƌƚƐ ŶŝĞƚ ŐĞŢŶƚĞƌĞƐƐĞĞƌĚ ǁĂƐ ŝŶ ŚƵŶ ƐŝƚƵĂƟĞ͕ ŽĨ ŚƵŶ
ziekte afdeden als onbelangrijk. Deze kanker-overlevers hadden het gevoel zich te moeten verdedigen bij hun arts.
Ğ ǀĞƌnjĞŬĞƌŝŶŐƐĂƌƚƐĞŶ njĞůĨ ŐĂǀĞŶ ĂĂŶ ĚĂƚ njŝũ ƌĞŐĞůŵĂƟŐ
problemen ervaren bij het begeleiden van kanker-overle- ǀĞƌƐ͕ǀĂŶǁĞŐĞĚĞĚŝǀĞƌƐŝƚĞŝƚǀĂŶŚĞƚnjŝĞŬƚĞďĞĞůĚĞŶĚĞŝŵ- pact van de behandelingen. Ook werd aangegeven dat er
dŝũĚƐĐŚƌŝŌǀŽŽƌƚŽĞŐĞƉĂƐƚĞƌďŽǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉϮϬϭϴ͖ϯϭ;ϯͿ ϭϭϯ
ƚĞǁĞŝŶŝŐŐĞƐƉƌĞŬƐƟũĚŝƐŽŵĞĞŶďĂŶĚŵĞƚĚĞƉĂƟģŶƚŽƉƚĞ
ďŽƵǁĞŶ͕ĞŶnjŽǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐƚĞƐƟŵƵůĞƌĞŶ͘ ĞŶůĂĂƚƐƚĞ
belangrijke bevinding was dat artsen rapporteerden dat zij bepaalde zaken (zoals mogelijkheden voor werkhervat- ƟŶŐͿŶŝĞƚƵŝƚǀƌŽĞŐĞŶĂĂŶĚĞŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌ͕ŽŵĚĂƚnjĞĞƌ
niets concreets tegenover kunnen stellen in termen van ďĞŚĂŶĚĞůŝŶŐŽĨƌĞͲŝŶƚĞŐƌĂƟĞ͘ĞŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐĞƌǀŽĞ- ren verder veel lichamelijke problemen die werkhervat- ƟŶŐďĞŵŽĞŝůŝũŬƚĞŶŽĨnjĞůĨƐŽŶŵŽŐĞůŝũŬŵĂĂŬƚĞŶ͘,ŝĞƌŽŶĚĞƌ
ǀŝĞůĞŶŬůĂĐŚƚĞŶĂůƐǀĞƌŵŽĞŝĚŚĞŝĚ͕ŵĂĂƌŽŽŬnjŽƌŐĞŶ͕ĂŶŐƐƚ
en onzekerheid over het werkvermogen. Daarnaast zeiden veel kanker-overlevers dat zij een verwerkingsproces on- ĚĞƌŐŝŶŐĞŶ͘WĂƐĂůƐĚĂƚ;ƌŽƵǁͲͿƉƌŽĐĞƐǀŽůƚŽŽŝĚǁĂƐ͕ŬŽŶĚĞŶ
ze weer vooruit kijken en aan werk denken. Hier gaat het ĚƵƐŽŵĞĞŶĐŽŐŶŝƟĞĨƉƌŽĐĞƐ͕ǁĂĂƌĞĞŶĂƌƚƐ͕ƚŚĞƌĂƉĞƵƚŽĨ
ƉƌĂŬƟũŬƉƌŽĨĞƐƐŝŽŶĂůďŝũnjŽƵŬƵŶŶĞŶŽŶĚĞƌƐƚĞƵŶĞŶ͘sĞƌĚĞƌ
ďůĞĞŬĚĂƚ͕ŶĂďĂĂŶǀĞƌůŝĞƐ͕ŚĞƚŽŶƚďƌĞŬĞŶǀĂŶƐƚĞƵŶǀĂŶĞĞŶ
ǁĞƌŬŐĞǀĞƌ ŽĨ ĐŽůůĞŐĂ͛Ɛ ĚĞ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ďĞŵŽĞŝůŝũŬƚĞ͘
DĞƚŶĂŵĞŚĞƚƐŽůůŝĐŝƚĂƟĞƉƌŽĐĞƐnjĞůĨǁĂƐĞĞŶďĂƌƌŝğƌĞǀŽŽƌ
ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͕ ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚ ĚŽŽƌĚĂƚ ǁĞƌŬŐĞǀĞƌƐ ŚƵŝǀĞ- rig zijn om kanker-overlevers aan te nemen. Ook werden door zowel kanker-overlevers als verzekeringsartsen ŐĞŶŽĞŵĚ ĚĂƚ ǀŽƌŵĞŶ ǀĂŶ ďĞƐĐŚĞƌŵĚ ǁĞƌŬ͕ njŽĂůƐ ǁĞƌŬ
ŽƉƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚĞďĂƐŝƐ͕ĞĞŶŝĚĞĂĂůƐƚĂƌƚƉƵŶƚnjŽƵŬƵŶŶĞŶ
njŝũŶǀŽŽƌŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ͕ŽŵĚĂƚnjĞŝŶnjŽ͛ŶĨƵŶĐƟĞŐĞ- leidelijk de werklast kunnen opbouwen. De belangrijkste conclusie van dit onderzoek was dat kanker-overlevers die ŚƵŶďĂĂŶǀĞƌůŝĞnjĞŶ͕ĞƌŐŽŶnjĞŬĞƌnjŝũŶŽǀĞƌǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ
door hun dubbel-verlies ervaring (verlies van werk én van ŐĞnjŽŶĚŚĞŝĚĚŽŽƌŬĂŶŬĞƌͿ͘ŽĚŽĞŶĚĞĞƌǀĂƌĞŶnjŝũƐƉĞĐŝĮĞŬĞ
ďĂƌƌŝğƌĞƐ ǀŽŽƌ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͕ ǁĂĂƌǀŽŽƌ njŝũ ĂĂŶŐĞƉĂƐƚĞ
ondersteuning kunnen gebruiken.
sĞƌĚĞƌŝƐĞĞŶƐLJƐƚĞŵĂƟƐĐŚĞůŝƚĞƌĂƚƵƵƌƐƚƵĚŝĞǀĞƌƌŝĐŚƚ͕ŵĞƚ
als doel om een overzicht te krijgen van fysieke en psy- chosociale problemen die kanker-overlevers na werkher- ǀĂƫŶŐĞƌǀĂƌĞŶ͘KŵĞĞŶďĞĞůĚƚĞŬƌŝũŐĞŶǀĂŶĚĞĞƌǀĂƌĞŶ
ƉƌŽďůĞŵĞŶŶĂǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͕njŝũŶĚĞĚĂƚĂďĂƐĞƐDĞĚůŝŶĞ͕
WƐLJĐ/E&K͕ ŵďĂƐĞ ĞŶ /E,> ĚŽŽƌnjŽĐŚƚ ŶĂĂƌ ĞĞƌĚĞƌĞ
ƐƚƵĚŝĞƐ ;ǀĂŶ ϮϬϬϬͲϮϬϭϯͿ ĚŝĞ ŽǀĞƌ ĚĞnjĞ ƉƌŽďůĞŵĞŶ ƌĂƉ- porteren. Uit de literatuur blijkt dat kanker-overlevers die ŚĞƚǁĞƌŬǁĞĞƌŚĞďďĞŶŚĞƌǀĂƚ͕ƟũĚĞŶƐŚƵŶǁĞƌŬǀĂĂŬŶŽŐ
gehinderd worden door lichamelijke en psychosociale pro- ďůĞŵĞŶ͕ ǁĂĂƌŽŶĚĞƌ ǀĞƌŵŽĞŝĚŚĞŝĚ͕ ŐĞŚĞƵŐĞŶƉƌŽďůĞŵĞŶ͕
ĚĞƉƌĞƐƐŝĞ͕ĂŶŐƐƚĞŶƐƚƌĞƐƐ͘ĞnjĞƉƌŽďůĞŵĞŶďĞŢŶǀůŽĞĚĚĞŶ
ŚĞƚ ǁĞƌŬǀĞƌŵŽŐĞŶ ǀĂŶ ĚĞ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ͕ ĞŶ njŽƌŐĚĞ
ƐŽŵƐǀŽŽƌǀĞƌŵŝŶĚĞƌĚĞƉƌŽĚƵĐƟǀŝƚĞŝƚĞŶĐŽŵƉůĞdžĞƐŽĐŝ- ĂůĞƐŝƚƵĂƟĞƐŵĞƚĐŽůůĞŐĂ͛Ɛ͘ŝƚƐƉĞĞůĚĞŵĞƚŶĂŵĞǁĂŶŶĞĞƌ
ŚĞƚǁĞƌŬǀĞƌĚĞĞůĚŵŽĞƐƚǁŽƌĚĞŶ͕ǁĂŶŶĞĞƌĐŽůůĞŐĂ͛ƐǁĞƌŬ
ǀĂŶ ĚĞ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌ ŵŽĞƐƚĞŶ ŽǀĞƌŶĞŵĞŶ͕ ŽĨ ǁĂŶ- neer de kanker-overlever bijvoorbeeld meer pauze moest ŶĞŵĞŶĚĂŶĐŽůůĞŐĂ͛Ɛ͘ŽŽƌĚĞnjĞĨLJƐŝĞŬĞĞŶƉƐLJĐŚŽƐŽĐŝĂůĞ
ƉƌŽďůĞŵĞŶ ŬŽŵƚ ĚƵƵƌnjĂŵĞ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ŶĂ ŬĂŶŬĞƌ
in gevaar.
/ŶƚĞƌǀĞŶƟĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
EĂ ǀĞƌŬĞŶŶŝŶŐ ǀĂŶ ĚĞ ƉƌŽďůĞŵĂƟĞŬ ŝƐ ĞĞŶ ŐĞƌĂŶĚŽŵŝ- ƐĞĞƌĚĞ͕ ĞdžƉĞƌŝŵĞŶƚĞůĞ ƐƚƵĚŝĞ ŽƉŐĞnjĞƚ͕ ŝŶĐůƵƐŝĞĨ ĞĞŶ ŽƉͲ
ŵĂĂƚŐĞŵĂĂŬƚŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂƚĞƌďĞǀŽƌĚĞƌŝŶŐǀĂŶ
ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ǀĂŶ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ĚŝĞ ŚƵŶ ďĂĂŶ njŝũŶ
ǀĞƌůŽƌĞŶ͘ ,Ğƚ ĚŽĞů ǁĂƐ Žŵ ϭϲϰ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ŝŶ ĚĞ
ǁĞƌŬĞŶĚĞůĞĞŌŝũĚ;ϭϴͲϲϬũĂĂƌͿŵĞƚĞĞŶŝĞŬƚĞǁĞƚͲŽĨt/Ͳ uitkering in te laten stromen in het onderzoek. Nadat een ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌ ĚĞ ŝŶƐƚƌŽŽŵƉƌŽĐĞĚƵƌĞ ŚĂĚ ĚŽŽƌůŽƉĞŶ͕
ǁĞƌĚŚŝũͬnjŝũĚĞĞůŶĞŵĞƌŝŶŚĞƚŽŶĚĞƌnjŽĞŬǀŽŽƌĞĞŶƉĞƌŝŽĚĞ
ǀĂŶ ϭ ũĂĂƌ͘ dĞǀĞŶƐ ǁĞƌĚ Śŝũͬnjŝũ ĚŽŽƌ ůŽƟŶŐ ŝŶŐĞĚĞĞůĚ ŝŶ
een van de twee groepen in het onderzoek: de interven- ƟĞŐƌŽĞƉ ŽĨ ĚĞ ĐŽŶƚƌŽůĞŐƌŽĞƉ͘ KŶŐĞĂĐŚƚ ŝŶ ǁĞůŬĞ ŐƌŽĞƉ
ĞĞŶ ĚĞĞůŶĞŵĞƌ ŝŶŐĞĚĞĞůĚ ǁĞƌĚ͕ ŽŶƚǀŝŶŐ ĚĞ ĚĞĞůŶĞŵĞƌ
de gebruikelijke begeleiding van het UWV. Deelnemers ŝŶĚĞŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŐƌŽĞƉŽŶƚǀŝŶŐĞŶĚĂĂƌŶĂĂƐƚĞĞŶŽƉŵĂĂƚ
ŐĞŵĂĂŬƚĞ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ͘ ,Ğƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽ- ŐƌĂŵŵĂǁĂƐŽŶƚǁŝŬŬĞůĚĚŽŽƌĚĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬĞƌƐ͕ŝŶƐĂŵĞŶ- ǁĞƌŬŝŶŐ ŵĞƚ ĞĞŶ ƌĞͲŝŶƚĞŐƌĂƟĞďĞĚƌŝũĨ ĚĂƚ ŐĞƐƉĞĐŝĂůŝƐĞĞƌĚ
ŝƐ ŝŶ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ŶĂ ŬĂŶŬĞƌ͘ ,Ğƚ ƉƌŽŐƌĂŵŵĂ ďĞƐƚŽŶĚ
uit gesprekken ter voorbereiding op werk met een gespe- ĐŝĂůŝƐĞĞƌĚĞ ĐŽĂĐŚ͕ ĞŶ ŚĞƚ ŽƉƐƚĞůůĞŶ ǀĂŶ ĞĞŶ ǁĞƌŬƉƌŽĮĞů͘
Wanneer deelnemers zich klaar voelden voor werkhervat- ƟŶŐ͕ŐŝŶŐĞŶnjŝũĚĂĂĚǁĞƌŬĞůŝũŬŽƉnjŽĞŬŶĂĂƌƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚ
ŽĨďĞƚĂĂůĚǁĞƌŬ͕ŵĞƚŽŶĚĞƌƐƚĞƵŶŝŶŐǀĂŶƚǁĞĞƵŝƚnjĞŶĚďƵ- ƌĞĂƵƐ͘ Ğ ŽŶĚĞƌĚĞůĞŶ ǀĂŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞ ǁĂƌĞŶ ŇĞdžŝďĞů͕
dat wil zeggen: als men geen voorbereiding op werk nodig ŚĂĚ͕ŬŽŶĚŝƚŐĞĚĞĞůƚĞŽǀĞƌŐĞƐůĂŐĞŶǁŽƌĚĞŶ͘dĞǀĞŶƐǁĞƌĚ
de inhoud van de coaching op elke deelnemer toegesne- den. De totale duur van het programma bij het doorlopen van alle elementen was gesteld op zes tot zeven maanden.
De data voor dit onderzoek werd verzameld via vragenlijs- ƚĞŶ;ϯ͕ϲĞŶϭϮŵĂĂŶĚĞŶͿĞŶǀŝĂhtsͲƌĞŐŝƐƚƌĂƟĞƐLJƐƚĞŵĞŶ͘
dĞǀĞŶƐ ǁĞƌĚ ŶĂĂƐƚ ŚĞƚ ŽŶĚĞƌnjŽĞŬ ĞĞŶ ƉƌŽĐĞƐĞǀĂůƵĂƟĞ
uitgevoerd door middel van logboeken en vragenlijsten.
ZĞƐƵůƚĂƚĞŶŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
/Ŷ ƚŽƚĂĂů ŶĂŵĞŶ ϭϳϭ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ĚĞĞů ĂĂŶ ŚĞƚ
ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬ͘ ,ŝĞƌǀĂŶ njŝũŶ ϴϱ ƉĞƌƐŽŶĞŶ ŝŶ ĚĞ
ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŐƌŽĞƉ ŝŶŐĞĚĞĞůĚ͕ ĞŶ ϴϲ ŝŶ ĚĞ ĐŽŶƚƌŽůĞŐƌŽĞƉ͘
Ğ ďĞůĂŶŐƌŝũŬƐƚĞ ǀƌĂĂŐ ĚŝĞ ďĞĂŶƚǁŽŽƌĚ ŵŽĞƐƚ ǁŽƌĚĞŶ͕
ǁĂƐ ŽĨ ĚĞĞůŶĞŵĞƌƐ ĚŝĞ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ ǀŽůŐ- ĚĞŶ ;ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŐƌŽĞƉͿ ĞĞŶ ǀĞƌďĞƚĞƌŝŶŐ ŝŶ ĚĞ ƟũĚƐĚƵƵƌ
ƚŽƚ ĚƵƵƌnjĂŵĞ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ŚĂĚĚĞŶ͕ ŝŶ ǀĞƌŐĞůŝũŬŝŶŐ
met degenen die de gebruikelijke begeleiding vanuit het UWV kregen (controlegroep). Uit de gecorrigeerde ef- ĨĞĐƟǀŝƚĞŝƚƐĂŶĂůLJƐĞƐ ďůĞĞŬ ĚĂƚ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ
ŐĞĞŶ ǀĞƌƐĐŚŝů ůŝĞƚ njŝĞŶ ŽƉ ĚĞ ƟũĚ ƚŽƚ ĚƵƵƌnjĂŵĞ ǁĞƌŬŚĞƌ- ǀĂƫŶŐ͕ ŝŶ ǀĞƌŐĞůŝũŬŝŶŐ ŵĞƚ ĚĞ ŐĞďƌƵŝŬĞůŝũŬĞ ďĞŐĞůĞŝĚŝŶŐ
ǀĂŶhts;,ĂnjĂƌĚZĂƟŽϭ͘ϭϲ͖ϵϱй/Ϭ͘ϱϵͲϮ͘ϯϭ͖ƉсϬ͘ϲϲϯͿ͘
KŽŬǁĞƌĚŐĞĞŶǀĞƌƐĐŚŝůŐĞǀŽŶĚĞŶƚƵƐƐĞŶĚĞŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞͲ
ĞŶ ĚĞ ĐŽŶƚƌŽůĞŐƌŽĞƉ ŽƉ ĚĞ ƐĞĐƵŶĚĂŝƌĞ ƵŝƚŬŽŵƐƚŵĂƚĞŶ͕
zoals vermoeidheid en kwaliteit van leven. Het gebrek ĂĂŶ ĞīĞĐƚ ŬĂŶ ŐĞĚƵŝĚ ǁŽƌĚĞŶ ĚŽŽƌ ƵŝƚŬŽŵƐƚĞŶ Ƶŝƚ ĚĞ
ƉƌŽĐĞƐĞǀĂůƵĂƟĞ͘ Ğ ƉƌŽĐĞƐĞǀĂůƵĂƟĞ ůŝĞƚ njŝĞŶ ĚĂƚ ƐůĞĐŚƚƐ
ĚĞŚĞůŌ;ϱϮйͿǀĂŶĚĞĚĞĞůŶĞŵĞƌƐŝŶĚĞŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŐƌŽĞƉ
ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ ǀŽůŐĞŶƐ ŚĞƚ ƉƌŽƚŽĐŽů ŚĂĚ ŐĞ- ǀŽůŐĚ͘ĞŝŵƉůĞŵĞŶƚĂƟĞƐĐŽƌĞ͕ĞĞŶƐĐŽƌĞĚŝĞƵŝƚĚƌƵŬƚŚŽĞ
ŐŽĞĚŚĞƚƉƌŽŐƌĂŵŵĂǁĂƐŐĞŢŵƉůĞŵĞŶƚĞĞƌĚ͕ďůĞĞŬƌĞůĂƟĞĨ
ůĂĂŐ͕ŶĂŵĞůŝũŬϰϲй͘ ƌǁĂƌĞŶĚƵƐĚƵŝĚĞůŝũŬŝŵƉůĞŵĞŶƚĂƟĞͲ ƉƌŽďůĞŵĞŶŝŶŚĞƚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ͕ĚŝĞǀŽŽƌŶĂŵĞůŝũŬŽŶƚƐƚŽŶĚĞŶ
ϭϭϰ dŝũĚƐĐŚƌŝŌǀŽŽƌƚŽĞŐĞƉĂƐƚĞƌďŽǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉϮϬϭϴ͖ϯϭ;ϯͿ
ĂůƐ ŐĞǀŽůŐ ǀĂŶ ĚĞ ĐŽŵƉůĞdžĞ ƐŝƚƵĂƟĞ ǁĂĂƌŝŶ ĚŝǀĞƌƐĞ ƉĂƌ- ƟũĞŶ͕ ǁĂĂƌŽŶĚĞƌ hts ƚĞĂŵƐ ĞŶ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞĂĂŶďŝĞĚĞƌƐ͕
ŵŽĞƐƚĞŶƐĂŵĞŶǁĞƌŬĞŶ͘ŽŽŶƚƐƚŽŶĚĞŶĞƌĐŽŵŵƵŶŝĐĂƟĞ- problemen en vertragingen in overdrachten van dossiers ĞŶ ďĞůĂŶŐƌŝũŬĞ ĚŽĐƵŵĞŶƚĞŶ͕ ǁĂĂƌĚŽŽƌ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞ- programma voor deelnemers soms niet goed of niet vol- ůĞĚŝŐǁĞƌĚƵŝƚŐĞǀŽĞƌĚ͘ĞĞůŶĞŵĞƌƐĞŶďĞƚƌŽŬŬĞŶƉĂƌƟũĞŶ͕
ǁĂĂƌŽŶĚĞƌĚĞďĞŐĞůĞŝĚĞŶĚĞƚĞĂŵƐǀĂŶƵŝƚŚĞƚhts͕ǁĂ- ren over het algemeen wel erg tevreden met het eerste ĚĞĞů ǀĂŶ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ ;͚ǀŽŽƌďĞƌĞŝĚŝŶŐ ŽƉ
ǁĞƌŬ͛ŵĞƚŐĞƐƉĞĐŝĂůŝƐĞĞƌĚĞĐŽĂĐŚĞƐͿ͘KǀĞƌŚĞƚ͚ǁĞƌŬŚĞƌ- ǀĂƫŶŐ͛ĚĞĞůǁĂƌĞŶĚĞŵĞŶŝŶŐĞŶŵŝŶĚĞƌƉŽƐŝƟĞĨ͘ŝƚŬĂŶ
deels verklaard worden door organisatorische problemen ĚŝĞ ƐƉĞĞůĚĞŶ ďŝũ ĚĞ ƵŝƚnjĞŶĚďƵƌĞĂƵƐ͕ ŵĂĂƌ ŽŽŬ ĚŽŽƌ ĞĞŶ
ƐůĞĐŚƚĞĂƌďĞŝĚƐŵĂƌŬƚĞŶĞĞŶŐĞďƌĞŬĂĂŶƉƌĂŬƟũŬĞƌǀĂƌŝŶŐ
van de uitzendbureaus met kanker-overlevers. Omdat uit ĚĞ ƉƌŽĐĞƐĞǀĂůƵĂƟĞ ŶĂĂƌ ǀŽƌĞŶ ŬǁĂŵ ĚĂƚ Ğƌ ŝŵƉůĞŵĞŶ- ƚĂƟĞƉƌŽďůĞŵĞŶ ǁĂƌĞŶ͕ njŝũŶ ŽŽŬ ƉĞƌͲƉƌŽƚŽĐŽů ĂŶĂůLJƐĞƐ
uitgevoerd. In deze analyses zijn alleen de deelnemers ŝŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŐƌŽĞƉ ŵĞĞŐĞŶŽŵĞŶ͕ ĚŝĞ ĚĞ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞ
geheel volgens protocol hebben gevolgd. Hieruit bleek ĚĂƚ Ğƌ ĞĞŶ ĂĂŶnjŝĞŶůŝũŬ ǀĞƌƐĐŚŝů ǁĂƐ ŝŶ ƟũĚ ƚŽƚ ĚƵƵƌnjĂŵĞ
ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ƚƵƐƐĞŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞͲ ĞŶ ĚĞ ĐŽŶƚƌŽůĞ- ŐƌŽĞƉ͘ ĐŚƚĞƌ͕ĚŽŽƌŚĞƚŬůĞŝŶĞĂĂŶƚĂůĚĞĞůŶĞŵĞƌƐǁĂƐŽŽŬ
ĚŝƚǀĞƌƐĐŚŝůŶŝĞƚƐƚĂƟƐƟƐĐŚƐŝŐŶŝĮĐĂŶƚ͘tĞĐŽŶĐůƵĚĞĞƌĚĞŶ
ĚĂƚ Ğƌ ĂĂŶǁŝũnjŝŶŐĞŶ njŝũŶ ĚĂƚ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ
ƚŽƚ ĞĞŶ ǀĞƌďĞƚĞƌŝŶŐ ŝŶ ƟũĚ ƚŽƚ ĚƵƵƌnjĂŵĞ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ
njŽƵ ŬƵŶŶĞŶ ůĞŝĚĞŶ͕ ŵŝƚƐ ĞĞŶ ĚĞƌŐĞůŝũŬ ƉƌŽŐƌĂŵŵĂ ŐŽĞĚ
ŐĞŢŵƉůĞŵĞŶƚĞĞƌĚ ǁŽƌĚƚ ĞŶ ĚĞ ďĞƚƌŽŬŬĞŶ ƉĂƌƟũĞŶ ďĞƚĞƌ
samenwerken.
dŝũĚĞŶƐ ĚĞ ůŽŽƉƟũĚ ǀĂŶ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞŽŶĚĞƌnjŽĞŬ ŚĞď- ďĞŶ ǁĞ ŽŽŬ ŐĞŬĞŬĞŶ ŶĂĂƌ ǁĞůŬĞ ĨĂĐƚŽƌĞŶ ĞŶ ŵŽƟĞǀĞŶ
;ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚŵŽƟĞǀĞŶŐĞƌĞůĂƚĞĞƌĚĂĂŶnjŝĞŬƚĞŽĨĂĂŶĚĞ
persoonlijke sfeer) geassocieerd waren met wel of niet ǁŝůůĞŶ ĚĞĞůŶĞŵĞŶ ĂĂŶ ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ͘ ĂƚĂ
ŚŝĞƌǀŽŽƌ ǁĞƌĚ ǀĞƌnjĂŵĞůĚ ŵŝĚĚĞůƐ ǀƌĂŐĞŶůŝũƐƚĞŶ ;Ϯϴϲ
personen) en antwoordkaartjes (647 personen). Het ďůĞĞŬ ĚĂƚ ŵĞƚ ŶĂŵĞ ǁĞƌŬŐĞƌĞůĂƚĞĞƌĚĞ ĨĂĐƚŽƌĞŶ͕ ĞŶ ĚƵƐ
ŶŝĞƚ njŝĞŬƚĞͲŐĞƌĞůĂƚĞĞƌĚĞ ŽĨ ƉƐLJĐŚŽƐŽĐŝĂůĞ ĨĂĐƚŽƌĞŶ͕ ĞĞŶ
belangrijke invloed hadden op wel of niet deelnemen aan ŚĞƚ ŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ͘ Ž ďůĞĞŬ ĚĂƚ ŵĞŶƐĞŶ ǀŽŽƌĂů
deelnamen aan het programma als zij een duidelijke in- ƚĞŶƟĞ ŚĂĚĚĞŶ Žŵ ŚĞƚ ǁĞƌŬ ƚĞ ŚĞƌǀĂƩĞŶ ;KZ Ϯ͘ϲϱ͖ ϵϱй
/ ϭ͘ϮϬͲϱ͘ϴϮͿ͕ ĂůƐ njŝũ ĞĞŶ ƟũĚĞůŝũŬ ĚŝĞŶƐƚǀĞƌďĂŶĚ ŚĂĚĚĞŶ
voor ziekteverlof (in vergelijking met mensen met een ǀĂƐƚĚŝĞŶƐƚǀĞƌďĂŶĚͿ;KZϮ͘ϲϬ͖ϵϱй/ϭ͘ϮϬͲϱ͘ϲϯͿ͕ĞŶĂůƐnjŝũ
mentaal al bezig waren zich voor te bereiden op werkher- ǀĂƫŶŐ ;KZ Ϯ͘ϬϬ͖ ϵϱй / ϭ͘ϲϱͲϮ͘ϰϬ ĞŶ ;KZ ϭ͘Ϯϳ͖ ϵϱй /
ϭ͘ϬϰͲϭ͘ϱϰͿ͘dĞǀĞŶƐďůĞĞŬĚĂƚŵĞŶƐĞŶĚŝĞŐĞƚƌŽƵǁĚǁĂƌĞŶ
;KZϬ͘Ϯϯ͖ϵϱй/ͿϬ͘ϬϴͲϬ͘ϲϵͿŽĨƐĂŵĞŶǁŽŽŶĚĞŶ;KZϬ͘Ϯϱ͖
ϵϱй/Ϭ͘ϬϳͲϬ͘ϵϲͿǀĞĞůŵŝŶĚĞƌŐĞŶĞŝŐĚǁĂƌĞŶĚĞĞůƚĞŶĞ- ŵĞŶĂĂŶŚĞƚŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƉƌŽŐƌĂŵŵĂ͘
Voor professionals is het belangrijk om deze werkgere- ůĂƚĞĞƌĚĞ ĨĂĐƚŽƌĞŶ ŝŶ ĞĞŶ ŐĞƐƉƌĞŬ ŽǀĞƌ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ
met kanker-overlevers te bespreken. Tevens kan er aandacht besteed worden aan het bewerkstelligen van
ĞĞŶƉŽƐŝƟĞǀĞĂƫƚƵĚĞǀŽŽƌǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͕ďŝũǀŽŽƌďĞĞůĚ
ĚŽŽƌ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ ƚĞ ŵŽƟǀĞƌĞŶ ĞŶ ďĂƌƌŝğƌĞƐ ǀŽŽƌ
ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐƚĞďĞƐƉƌĞŬĞŶ͘ĂĂƌŶĂĂƐƚŝƐŚĞƚďĞůĂŶŐƌŝũŬ
om de burgerlijke staat van de kanker-overlever in het ĂĐŚƚĞƌŚŽŽĨĚ ƚĞ ŚŽƵĚĞŶ ďŝũ ĞĞŶ ĚĞƌŐĞůŝũŬ ŐĞƐƉƌĞŬ͕ ŽŵĚĂƚ
ĮŶĂŶĐŝģůĞ ŵŽƟĞǀĞŶ ĞĞŶ ƌŽů ŬƵŶŶĞŶ ƐƉĞůĞŶ ďŝũ ĚĞ ďĞƐůŝƐ- sing om terug te keren naar werk.
dŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚǁĞƌŬŬĂŶĞĞŶŽƉƐƚĂƉŶĂĂƌďĞƚĂĂůĚ
werk zijn
/ŶŚĞƚƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌŝƐŽŽŬŐĞŬĞŬĞŶŶĂĂƌĚĞƌŽůǀĂŶƚŚĞƌĂ- ƉĞƵƟƐĐŚ ǁĞƌŬ ďŝũ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ ǀĂŶ ŬĂŶŬĞƌͲŽǀĞƌůĞǀĞƌƐ͘
,ĞƚĚŽĞůǀĂŶĚŝƚŽŶĚĞƌnjŽĞŬǁĂƐŽŵƚĞďĞƉĂůĞŶŽĨƉĂƌƟ- ĐŝƉĂƟĞ ŝŶ ƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚ ǁĞƌŬ ŐĞĂƐƐŽĐŝĞĞƌĚ ŝƐ ŵĞƚ ǁĞƌŬ- ŚĞƌǀĂƫŶŐ ŝŶ ďĞƚĂĂůĚ ǁĞƌŬ͘ ,ŝĞƌǀŽŽƌ ŝƐ ĞĞŶ ĚĂƚĂďĞƐƚĂŶĚ
uit cohortonderzoek van Van Muijen et al. gebruikt.
sŽŽƌ ŚĞƚ ŚƵŝĚŝŐĞ ŽŶĚĞƌnjŽĞŬ ǁĞƌĚ ĞĞŶ ƐĞůĞĐƟĞ Ƶŝƚ Ěŝƚ
ĐŽŚŽƌƚ ŐĞŶŽŵĞŶ͖ ŶĂŵĞůŝũŬ ŵĞŶƐĞŶ ĚŝĞ ďŝũ ĂĂŶǀĂŶŐ ǀĂŶ
het onderzoek nog geen betaald werk hadden en een t/ͲĂĂŶǀƌĂĂŐ ŚĂĚĚĞŶ ŐĞĚĂĂŶ͕ ŵĞŶƐĞŶ ĚŝĞ ŐĞĞŶ ǀŽů- ledige arbeids ongeschiktheidsuitkering (IVA) hadden ŐĞŬƌĞŐĞŶďŝũĚĞt/ͲďĞŽŽƌĚĞůŝŶŐ͕ĞŶŵĞŶƐĞŶĚŝĞŶĂĠĠŶ
jaar de vervolgvragenlijst hadden teruggestuurd. In totaal
ǁĞƌĚĞŶ ŝŶ ĚĞnjĞ ƐƚƵĚŝĞ ŐĞŐĞǀĞŶƐ ǀĂŶ ϭϵϮ ŵĞŶƐĞŶ ŵĞƚ
ŬĂŶŬĞƌ ŐĞďƌƵŝŬƚ͕ ǁĂĂƌǀĂŶ ϲϬ ŵĞŶƐĞŶ ĚŝĞ ŚƵŶ ďĂĂŶ njŝũŶ
ǀĞƌůŽƌĞŶ͕ĞŶϭϯϮŵĞŶƐĞŶĚŝĞŚƵŶďĂĂŶŶŽŐǁĞůŚĂĚĚĞŶ͘
Uit de analyses bleek dat kanker-overlevers die bij aanvang ǀĂŶĚĞƐƚƵĚŝĞƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚǁĞƌŬĚĞĚĞŶ͕ĞĞŶŐƌŽƚĞŬĂŶƐ
ŚĂĚĚĞŶ Žŵ ĠĠŶ ũĂĂƌ ůĂƚĞƌ ďĞƚĂĂůĚ ĂĂŶ ŚĞƚ ǁĞƌŬ ƚĞ njŝũŶ͕
ƚĞŶ ŽƉnjŝĐŚƚĞ ǀĂŶ ĚĞ ŐƌŽĞƉ ĚŝĞ ŐĞĞŶ ƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚ ǁĞƌŬ
ĚĞĞĚďŝũĂĂŶǀĂŶŐǀĂŶĚĞƐƚƵĚŝĞ͘'ĞĐŽƌƌŝŐĞĞƌĚǀŽŽƌůĞĞŌŝũĚ͕
ŐĞƐůĂĐŚƚ͕ŽƉůĞŝĚŝŶŐƐŶŝǀĞĂƵĞŶƵŝƚŬŽŵƐƚǀĂŶĚĞĂƌďĞŝĚƐŽŶ- ŐĞƐĐŚŝŬƚŚĞŝĚďĞŽŽƌĚĞůŝŶŐ͕ǁĂƐĚĞ͚ŬĂŶƐ͛ŽƉǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ
in betaald werk bijna zeven keer zo groot voor de groep ĚŝĞ ĞĞƌƐƚ ƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚ ǁĞƌŬ ĚĞĞĚ͕ ǀĞƌŐĞůĞŬĞŶ ŵĞƚ ĚĞ
ŐƌŽĞƉĚŝĞŐĞĞŶƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚǁĞƌŬĚĞĞĚ;KZϲ͘ϵϳ͖ϵϱй
/Ϯ͘ϵϰʹϭϲ͘ϱϭͿ͘,ŝĞƌƵŝƚŬŽŵƚŶĂĂƌǀŽƌĞŶĚĂƚƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚ
werk een belangrijke opstap kan zijn naar betaald werk voor mensen met kanker in de WIA. Eén van de aanbeve- lingen van het onderzoek is dat UWV-professionals moge- ůŝũŬŚĞĚĞŶǀŽŽƌƉĂƌƟĐŝƉĂƟĞŝŶƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚǁĞƌŬǀŽŽƌŚƵŶ
ĐůŝģŶƚĞŶĚŝĞŶĞŶƚĞnjŽĞŬĞŶĞŶƌĞĂůŝƐĞƌĞŶ͘KŽŬŝƐŚĞƚŶŽĚŝŐ
ŽŵĞdžƉĞƌŝŵĞŶƚĞĞůŽŶĚĞƌnjŽĞŬƚĞĚŽĞŶŶĂĂƌŚĞƚĂĂŶďŝĞĚĞŶ
ǀĂŶƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚĞǁĞƌŬƉůĞŬŬĞŶĂĂŶŵĞŶƐĞŶŵĞƚŬĂŶŬĞƌ͕
ŽĨŵĞƚĂŶĚĞƌĞůĂŶŐĚƵƌŝŐĞĂĂŶĚŽĞŶŝŶŐĞŶ͕ŝŶĚĞt/͘
ĂŶďĞǀĞůŝŶŐĞŶǀŽŽƌĚĞƉƌĂŬƟũŬ
ĞŶǀĂŶĚĞďĞůĂŶŐƌŝũŬƐƚĞĂĂŶďĞǀĞůŝŶŐĞŶǀĂŶĚŝƚƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌ
ŝƐĚĂƚƉƌĂŬƟũŬƉƌŽĨĞƐƐŝŽŶĂůƐnjŝĐŚŶŝĞƚůŽƵƚĞƌŵŽĞƚĞŶƌŝĐŚƚĞŶ
ŽƉ njŝĞŬƚĞͲŐĞƌĞůĂƚĞĞƌĚĞ ĨĂĐƚŽƌĞŶ͕ ŵĂĂƌ ŽŽŬ ŽƉ ǁĞƌŬͲ gerelateerde en persoonsgebonden (psychosociale) facto- ren. Ook ligt er duidelijk een rol voor het ondersteunen van werkgevers bij het leren omgaan met een werknemer met een langdurige of chronische ziekte.
ĂĂƌŶĂĂƐƚŝƐŚĞƚďĞůĂŶŐƌŝũŬǀŽŽƌƉƌĂŬƟũŬƉƌŽĨĞƐƐŝŽŶĂůƐŽŵ
ŵŽŐĞůŝũŬŚĞĚĞŶ ǀŽŽƌ ƚŚĞƌĂƉĞƵƟƐĐŚ ǁĞƌŬ ǀŽŽƌ ĚĞ njŝĞŬĞ
dŝũĚƐĐŚƌŝŌǀŽŽƌƚŽĞŐĞƉĂƐƚĞƌďŽǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉϮϬϭϴ͖ϯϭ;ϯͿ ϭϭϱ
ǁĞƌŬĞŶĚĞ ƚĞ ǀĞƌŬĞŶŶĞŶ͕ ĂůƐ ŽƉƐƚĂƉ ŶĂĂƌ ďĞƚĂĂůĚ ǁĞƌŬ͘
ŝƚ njŝũŶ ďĞůĂŶŐƌŝũŬĞ ŝŶŐƌĞĚŝģŶƚĞŶ ǀŽŽƌ ŚĞƚ ŽŶƚƐƚĂĂŶ ǀĂŶ
ĞĞŶ ŐŽĞĚĞ ĂƌďĞŝĚƐƌĞůĂƟĞ ĞŶ ĚƵƵƌnjĂŵĞ ǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͘
dĞŶƐůŽƩĞŝƐĞƌŝŶĚĞEĞĚĞƌůĂŶĚƐĞŵĂĂƚƐĐŚĂƉƉŝũƐƉƌĂŬĞǀĂŶ
ĞĞŶŝŵŵĞƌƚŽĞŶĞŵĞŶĚĞĚƌƵŬŽƉĚĞ͕ĂůĚĂŶŶŝĞƚnjŝĞŬĞ͕ďƵƌ- ŐĞƌŽŵƚĞƉĂƌƟĐŝƉĞƌĞŶ͘ĂĂƌŶĂĂƐƚnjŝĞŶǁĞĞĞŶƚŽĞŶĂŵĞ
ŝŶĚĞƉƌĞǀĂůĞŶƟĞǀĂŶŬĂŶŬĞƌĞŶĐŚƌŽŶŝƐĐŚĞnjŝĞŬƚĞŶ͘ĞnjĞ
ontwikkelingen vormen de belangrijkste argumenten om ĞĞŶƌĞĂůŝƐƟƐĐŚŵŽĚĞůǀŽŽƌǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐƚĞĐŽŶƐƚƌƵĞƌĞŶ͕
ǁĂĂƌŝŶ njŽǁĞů ĚĞ ǁĞƌŬĞŶĚĞ ;ĞdžͲͿƉĂƟģŶƚ ĂůƐ ĚĞ ;ƚŽĞŬŽŵ- ƐƟŐĞͿǁĞƌŬŐĞǀĞƌďĞƚƌŽŬŬĞŶnjŝũŶĞŶďĞƌĞŝĚnjŝũŶƚĞŝŶǀĞƐƚĞ- ƌĞŶŝŶǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐ͕ŽŶŐĞĂĐŚƚĚĞnjŝĞŬƚĞŐĞƐĐŚŝĞĚĞŶŝƐŽĨ
aanwezige gezondheidsproblemen.
/Ŷ ŚĞƚ ƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌ njŝũŶ ŽŽŬ ƵŝƚĞƌĂĂƌĚ ĂĂŶďĞǀĞůŝŶŐĞŶ
ŽƉŐĞŶŽŵĞŶ ǀŽŽƌ ƚŽĞŬŽŵƐƟŐ ŽŶĚĞƌnjŽĞŬ͕ ĚĂƚ njŝĐŚ ŵĞƚ
ŶĂŵĞ ŵĞĞƌ ĚŝĞŶƚ ƚĞ ƌŝĐŚƚĞŶ ŽƉ ;ϭͿ ŚĞƚ ǀĞƌďĞƚĞƌĞŶ ǀĂŶ
ŝŵƉůĞŵĞŶƚĂƟĞǀĂŶǁĞƌŬͲŐĞƌĞůĂƚĞĞƌĚĞŝŶƚĞƌǀĞŶƟĞƐ͕ĞŶ;ϮͿ
ŚĞƚŝŶnjĞƩĞŶŽƉĂĂŶƉĂŬŬĞŶǀŽŽƌďƌĞĚĞĚŽĞůŐƌŽĞƉĞŶĐŚƌŽ- ŶŝƐĐŚͬůĂŶŐĚƵƌŝŐ njŝĞŬĞŶ͕ ĂĂŶŐĞnjŝĞŶ ǀĞĞů ǀĂŶ ĚĞ ĞƌǀĂƌĞŶ
ŽďƐƚĂŬĞůƐǀŽŽƌǁĞƌŬŚĞƌǀĂƫŶŐŶŝĞƚnjŝĞŬƚĞͲŐĞďŽŶĚĞŶnjŝũŶ͘
E͗ ĞnjĞ ƐĂŵĞŶǀĂƫŶŐ ŝƐ ĞĞŶ ďĞǁĞƌŬŝŶŐ ǀĂŶ ĚĞ EĞĚĞƌ- ůĂŶĚƐĞƐĂŵĞŶǀĂƫŶŐĚŝĞĞĞƌĚĞƌŐĞƉƵďůŝĐĞĞƌĚŝƐĂůƐŽŶĚĞƌ- ĚĞĞůǀĂŶŚĞƚƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌ͘
^ĂŵĞŶǀĂƫŶŐƉƌŽĞĨƐĐŚƌŝŌ
Hoe behoud je medewerkers in de zorg?
Babette Bronkhorst¹
/ŶƚƌŽĚƵĐƟĞĞŶŽŶĚĞƌnjŽĞŬƐǀƌĂŐĞŶ
tĞƌŬĞŶ ŝŶ ĚĞ njŽƌŐ ďƌĞŶŐƚ ƐƉĞĐŝĮĞŬĞ ŐĞnjŽŶĚŚĞŝĚƐͲ ĞŶ
ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚƐƌŝƐŝĐŽ͛Ɛ ŵĞƚ njŝĐŚ ŵĞĞ͘ KŶĚĞƌnjŽĞŬĞŶ ǁĞƌĞůĚǁŝũĚ
laten zien dat zorgmedewerkers kampen met fysieke en psychische gezondheidsproblemen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een onderzoek uit de Verenigde Staten laat zien dat zorgmedewerkers zelf meer zorg gebruiken en hogere zorgkosten hebben dan de gemiddelde beroeps- ďĞǀŽůŬŝŶŐ͘ ŽƌŐŐĞďƌƵŝŬ ĚĂƚĂ ŝŶ EĞĚĞƌůĂŶĚ ďĞǀĞƐƟŐĞŶ Ěŝƚ
beeld en laten tevens zien dat er grote verschillen bestaan in het zorggebruik onder medewerkers tussen vergelijkbare njŽƌŐŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐŝŶĚĞnjĞůĨĚĞďƌĂŶĐŚĞ͘ŝƚƌŽĞƉƚĚĞǀƌĂĂŐŽƉ
waarom deze verschillen in gezondheid en veiligheid van medewerkers –uitgedrukt in zorggebruik– tussen organisa- ƟĞƐďĞƐƚĂĂŶ͘
Eén van de concepten waarvan we weten dat het ver- schillen in uitkomsten op het gebied van gezondheid en ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ ƚƵƐƐĞŶ ŵĞĚĞǁĞƌŬĞƌƐ ǀĞƌŬůĂĂƌĚ͕ ŝƐ ĞĞŶ ŐĞnjŽŶĚ
ĞŶ ǀĞŝůŝŐ ŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞŬůŝŵĂĂƚ ;ŚŝĞƌŶĂ͗ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚƐŬůŝŵĂĂƚͿ͘
Veiligheidsklimaat kan omschreven worden als de percep- ƟĞƐĚŝĞŵĞĚĞǁĞƌŬĞƌƐŚĞďďĞŶǀĂŶŚĞƚďĞůĞŝĚ͕ĚĞƉƌŽĐĞĚƵƌĞƐ
ĞŶĚĞĚĂŐĞůŝũŬƐĞƉƌĂŬƟũŬĞŶŽŵƚƌĞŶƚŚĞƚďĞůĂŶŐǀĂŶĨLJƐŝĞŬĞ
en psychische gezondheid en veiligheid binnen de organisa- ƟĞ͘,ĞƚŐĂĂƚŚŝĞƌďŝũŽŵĚĞƉĞƌĐĞƉƟĞƐǀĂŶĚĞǀŽůŐĞŶĚĞǀŝũĨ
dimensies:
ϭ͘ ĚĞƉƌŝŽƌŝƚĞŝƚǀŽŽƌŐĞnjŽŶĚĞŶǀĞŝůŝŐǁĞƌŬĞŶǀĂŶƵŝƚŚŽŐĞƌ
ŵĂŶĂŐĞŵĞŶƚ͕
Ϯ͘ ĚĞďĞƚƌŽŬŬĞŶŚĞŝĚǀĂŶĚĞĚŝƌĞĐƚůĞŝĚŝŶŐŐĞǀĞŶĚĞ͕
ϷWƌŽŵŽƚŝĞŝŶƐƚŝƚƵƵƚ͗ ƌĂƐŵƵƐhŶŝǀĞƌƐŝƚĞŝƚ͕ZŽƚƚĞƌĚĂŵ͖ƉƌŽŵŽƚŝĞĚĂƚƵŵ͗ϮϲĂƉƌŝůϮϬϭϴ
ϯ͘ ĚĞŐƌŽĞƉƐŶŽƌŵĞŶĞŶŚĞƚŐƌŽĞƉƐŐĞĚƌĂŐ͕
ϰ͘ ĚĞĐŽŵŵƵŶŝĐĂƟĞĞŶ
ϱ͘ ĚĞ ƉĂƌƟĐŝƉĂƟĞ ǀĂŶ ŵĞĚĞǁĞƌŬĞƌƐ ĂůƐ ŚĞƚ ŐĂĂƚ Žŵ Ěŝƚ
onderwerp.
In deze studie dienden de zorggebruik data van zorgme- dewerkers als startpunt om de verschillen in gezondheid ĞŶ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ ƚƵƐƐĞŶ ŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐ ƚĞ ŽŶĚĞƌnjŽĞŬĞŶ ĞŶ ƚĞ
bepalen welke rol het veiligheidsklimaat hierin speelt.
De studie bestaat uit zes empirische hoofdstukken die ŐĞnjĂŵĞŶůŝũŬĂŶƚǁŽŽƌĚŐĞǀĞŶŽƉĚĞŚŽŽĨĚǀƌĂĂŐ͗͞tĞůŬĞƌŽů
speelt het veiligheidsklimaat in de gezondheid en veiligheid ǀĂŶ njŽƌŐŵĞĚĞǁĞƌŬĞƌƐ ĞŶ ʹŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐ͍͘͟ ĞnjĞ ǀƌĂĂŐ ŝƐ
opgedeeld in vier deelvragen:
ϭ͘ tĞůŬĞ ǀĞƌƐĐŚŝůůĞŶ ŝŶ ŐĞnjŽŶĚŚĞŝĚ ĞŶ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ ǀĂŶ
medewerkers –uitgedrukt in zorggebruik– bestaan er ƚƵƐƐĞŶnjŽƌŐŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐ͍
2. Hoe hangen de verschillen in gezondheid en veiligheid van medewerkers samen met het veiligheidsklimaat in njŽƌŐŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐ͍
ϯ͘ tĂƚ njŝũŶ ĚĞ ĞīĞĐƚĞŶ ǀĂŶ ŚĞƚ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚƐŬůŝŵĂĂƚ ŽƉ
gezondheids- en veiligheidsuitkomsten van zorgmede- ǁĞƌŬĞƌƐĞŶʹŽƌŐĂŶŝƐĂƟĞƐ͍
ϰ͘ tĂƚ njŝũŶ ĚĞ ĞīĞĐƚĞŶ ǀĂŶ ĞĞŶ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚƐŬůŝŵĂĂƚ ŝŶƚĞƌ- ǀĞŶƟĞ ŽƉ ŐĞnjŽŶĚŚĞŝĚƐͲ ĞŶ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚƐƵŝƚŬŽŵƐƚĞŶ ǀĂŶ
zorgmedewerkers?
In deze studie is het verband tussen veiligheidsklimaat en verschillende uitkomsten op het gebied van gezond-
ϭϭϲ dŝũĚƐĐŚƌŝŌǀŽŽƌƚŽĞŐĞƉĂƐƚĞƌďŽǁĞƚĞŶƐĐŚĂƉϮϬϭϴ͖ϯϭ;ϯͿ
