Rapport aangaande een rendementsverhoging voor Bedrijf x

Opslag in Rendement

Rapport aangaande een rendementsverhoging voor Bedrijf x

Vertrouwelijk

Opslag in Rendement

Rapport aangaande een rendementsverhoging voor Bedrijf x

Leeuwarden, 23 februari

2006

Johannes Althuisius

Leendert Sinnemastraat 13 d

8923 CE Leeuwarden

johannesalthuisius@hotmail.com

Inhoudsopgave

Voorwoord Samenvatting

Inleiding 8

Hoofdstuk 1 Situatieanalyse 12

1.1 Bedrijf x 12

1.2 Situatie Leeuwarder binnenstad 13 1.2.1 Onderzoek met betrekking tot distributie in de binnenstad 14 1.3 Alternatieve manieren van opslag 14

Hoofdstuk 2 Self Storage en andere alternatieven 16 2.1 Inleiding Self Storage 16

2.1.1 Nederland 16

2.1.2 Concurrentie 18

2.1.3 Impact op Bedrijf x 21

2.2 Stellingen in loods 22

2.3 Dedicated warehousing 26

Hoofdstuk 3 Literatuur 28

3.1 Business change 28

3.2 First market entry 31

3.3 Implicaties voor Bedrijf x bij invoering Self Storage 34

Hoofdstuk 4 Data voor calculatiemodel 37

4.1 Informatiebronnen 37

4.1.1 Urenverdeling heftruckchauffeurs 37

4.1.2 Facturering 37

4.1.3 Intern onderzoek 37

4.2 Data-invoer 38

4.2.1 Urenverdeling heftruckchauffeurs 38

4.2.2 Facturering 40

4.2.3 Intern Onderzoek 42

4.3 Dataverwerking 43

4.3.1 Aggregatie van data 43

4.3.2 Berekeningen aan loonkosten 44

4.3.3 Kostenberekeningen 45

4.3.4 Productiviteit 48

4.3.5 Weekoverzicht 50

Hoofdstuk 5 Mogelijke output 52

5.1 Tarifering 53

5.2 Winst per heftruckchauffeur 54

5.3 Winst per m

54

5.4 Bezettingsgraad 54

5.5 Trends in aantal pallets 55

5.6 Benodigde manuren 56

5.7 Self Storage 56

Hoofdstuk 6 Werking calculatiemodel 57

6.1 Voorbeeld tarifering 57

6.2 Voorbeeld personeelsplanning 57

Hoofdstuk 7 Onderzoek Self Storage 59 7.1 Haalbaarheid op basis van winst per m

59 7.2 Haalbaarheid op basis van onderzoek onder potentiële klanten 60 7.2.1 Onderzoek middenstand Leeuwarder binnenstad 61

7.2.2 Interview wethouder Leeuwarden 61

7.2.3 Onderzoek gebruikers Citybox 61

7.2.4 Onderzoek inwoners Leeuwarden 62

7.3 Haalbaarheid op basis van onderzoek naar Self Storage 63

Hoofdstuk 8 Implementatie 64

8.1 De 4 P’s 64

8.1.1 Product 64

8.1.2 Prijs 64

8.1.3 Promotie 64

8.1.4 Plaats 65

8.2 Veranderingsproces 65

8.3 Aanvullende aandachtpunten 66

8.3.1 Merknaam 66

8.3.2 Internetsite 66

8.3.3 Packaging 66

8.3.4 Assortiment 67

8.3.5 Openingstijden 67

8.3.6 Aanvullende diensten 67

Hoofdstuk 9 Conclusies & Aanbevelingen 68

Slotwoord 70

Literatuurlijst 71

Voorwoord

In het kader van de afstudeeropdracht van de opleiding Marketing en Management aan de Economische Faculteit van de Rijksuniversiteit Groningen heb ik dit rapport geschreven. Als laatste onderdeel van de Masteropleiding heb ik bij Bedrijf x in Leeuwarden een onderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden om het rendement alhier te verhogen.

Om het rendement van Bedrijf x te kunnen verhogen, heb ik gekeken naar een aantal alternatieven voor het huidige gebruik van de opslagloodsen van Bedrijf x. Tevens is een calculatiemodel ontwikkeld, waarmee het mogelijk is de efficiëntie van de huidige bedrijfsvoering te meten en de haalbaarheid van alternatieven te beoordelen.

Bij het onderzoek heb ik veel hulp gehad van Prof. dr. Gerard Sierksma, de afstudeerbegeleider van de Rijksuniversiteit Groningen. Via deze weg bedank ik hem voor zijn nuttige begeleiding.

Tevens bedank ik een aantal ondernemers in de binnenstad van Leeuwarden en de inwoners van Groningen en Leeuwarden die ik geïnterviewd heb. Verder bedank ik wethouder Waanders dat ik met haar de gemeenteplannen kon bespreken, ondanks haar drukke agenda.

Tenslotte bedank ik de heren Wytze en Sytse van Bedrijf x voor hun nuttige informatie en

interessante bijdrage aan de brainstormsessies.

Samenvatting

Bedrijf x houdt zich voornamelijk bezig met op- en overslag van goederen. Na een faillissement in 2004 gaat het weer de goede kant op met het bedrijf. In de huidige economisch moeilijke tijden is het van groot belang het hoofd boven water te houden, bijvoorbeeld door andere activiteiten te ontplooien. Hierbij is niet alleen het overleven een doel, maar er moet gestreefd worden naar een hoger rendement. Dit rapport bekijkt en onderbouwt de verschillende mogelijkheden met de opslagloodsen.

Om het rendement te kunnen meten en een inschatting te kunnen maken van de haalbaarheid van de alternatieve gebruiken van de opslagloodsen is een decision-support system

(zie figuur 1) ontwikkeld. In dit systeem worden aan de ene kant de inputfactoren, zoals de vaste en de variabele kosten, de opbrengsten, het aantal gewerkte uren en gebruikte vierkante meters ingevoerd. Vervolgens zet het calculatiemodel deze gegevens om in de output. In het calculatiemodel wordt bijvoorbeeld de productiviteit van de heftruckchauffeurs

en de loonkosten per klant gebruikt. Uiteindelijk levert het model een geschatte waarde voor verschillende outputfactoren, zoals de winst per pallet of de opbrengst per heftruckchauffeur per dag.

Figuur 1 Beslissingsmodel

Om het bovenstaande model te kunnen gebruiken is niet alleen naar de kosten- en opbrengstenstructuur gekeken, maar ook naar de personeelsbezetting en de interne processen.

Het decision-support system levert niet alleen nuttige informatie op met betrekking tot het rendement van de huidige manier van werken, maar kan ook gebruikt worden bij het bepalen van de haalbaarheid van alternatieve of aanvullende gebruiken van de loodsen. Een vraag waar met behulp van het systeem een indicatief antwoord op kan worden gegeven is bijvoorbeeld: “Wat gebeurt er met de opbrengst per m

als de loodsen in verschillende units worden ingedeeld en voor €50 per maand wordt verhuurd?”. Het systeem helpt dus bij het beantwoorden van de vraag of Self Storage

een haalbaar alternatief of haalbare aanvulling is voor Bedrijf x.

Naast het alternatief Self Storage is er ook gekeken naar de consequenties van het gebruik van stellingen

en het dedicated

verhuren van de opslagloodsen. Toch heeft Self Storage, op aanraden van het management van Bedrijf x, de meeste aandacht gekregen. Hiervoor zijn middenstanders van de Leeuwarder binnenstad, gebruikers van de Citybox Groningen, inwoners van Leeuwarden en de wethouder van Verkeer en Vervoer van de gemeente Leeuwarden geïnterviewd.

1 Een systeem, dat ondersteuning biedt bij een te nemen beslissing

2 Het aantal pallets, dat door de heftruckchauffeurs gehandeld wordt.

3 Een systeem, waarbij particulieren en bedrijven (tijdelijk) opslagruimte huren

4 Rekken waarin pallets geplaatst kunnen worden.

5 Het volledig verhuren van een bepaalde oppervlakte loods aan één huurder.

Calculatiemodel

Input Kosten Opbrengsten Urenverdeling Gebruikte m

Output

Omzet

Winst

Tarifering

Bezettingsgraad

De resultaten van het onderzoek zijn opvallend te noemen. De middenstanders van de binnenstad blijken momenteel weinig hinder te ondervinden van de verkeersbeperkingen

en de venstertijden

. Sterker nog eventuele kleine verkrappingen hoeven ook geen grote problemen op te leveren. De verwachting vooraf was dat deze beperkingen de vraag naar Self Storage zouden verhogen. De particuliere markt lijkt wel klaar te zijn voor het Self Storage concept. Een aantal particulieren blijkt ruimtegebrek te hebben en dus in principe geïnteresseerd te zijn in Self Storage.

Het advies luidt dan ook om Self Storage in te gaan voeren. Omdat dit implicaties heeft voor de huidige werkwijze van Bedrijf x is er aan de implementatie veel aandacht besteed. Zo zijn de belangrijkste onderdelen beschreven voor het succesvol invoeren en vermarkten van Self Storage.

Een tweede advies is het gebruiken van het calculatiemodel, niet alleen om de prestatie te kunnen beoordelen van Self Storage, maar ook om de huidige bedrijfsvoering onder de loep te kunnen nemen. Het gebruik van het systeem, het invoeren van de input en het interpreteren van de output, is ook beschreven.

Bedrijf x is gebaat bij het invoeren van Self Storage als aanvulling op de huidige activiteiten.

Het levert namelijk niet alleen een meer constante inkomstenstroom op, maar het levert veel meer op per m

dan nu het geval is. Momenteel levert een vierkante meter gemiddeld €0.80 per week winst op, maar bij Self Storage levert iedere m

€10,35 winst op. Met behulp van het decision-support system is het mogelijk om de prestatie van zowel de huidige als de eventuele nieuwe bedrijfsvoering (inclusief Self Storage) nauwkeurig in de gaten te houden.

Door het gebruik van dit systeem zal veel nuttige kennis ontstaan, want ‘meten is weten’.

6 Maximale lengte van vervoer in binnenstad van 10 meter.

7 Tijden waartussen vrachtverkeer in de binnenstad wordt toegestaan

Inleiding

Situatieanalyse

Bedrijf x is na haar faillissement in 2004, op de goede weg. Met een oppervlakte van 15000 m

, gelegen aan water en redelijk in de buurt van het centrum van Leeuwarden, is het een interessant bedrijf met veel potentie.

Ondanks de goede mogelijkheden is er momenteel sprake van leegstand. Er is Bedrijf x veel aan gelegen deze situatie te veranderen. Een bezettingsgraad van 80% op jaarbasis is nodig om de ruimte rendabel te gebruiken. Momenteel wordt dit percentage nog niet gehaald.

De economische tegenwind en de beperkte winstmarges zorgen voor een situatie waarbij het van belang is om goed naar de kosten te kijken. De markt vraagt lagere prijzen vanwege het grote aanbod van pakhuizen en andersoortige opslagmogelijkheden. Inzicht in de kostenstructuur is dus wenselijk. Tevens kan gekeken worden of de huidige manier van producten opslaan wel toekomst heeft.

Voor vrachtverkeer wordt het steeds moeilijker om de binnenstad te bereiken. De gemeente streeft ernaar vrachtvervoer uit de binnenstad te weren. Er wordt gewerkt aan venstertijden, tijden waartussen vrachtvervoer is toegestaan. Er kan bijvoorbeeld ingesteld worden dat er alleen leveringen worden toegestaan tussen 7:00 uur en 11:00 uur (momenteel 7:30 uur-13:00 uur). Dit kan een probleem worden voor de middenstand, die het liefst gedurende gehele openingstijden bevoorraad wordt.

Self Storage is een systeem voor particulieren en bedrijven om goederen op te slaan, meestal op kleine schaal. Het is een manier van opslag, die steeds meer aan populariteit wint.

goederen als inboedel, overtollige voorraden en dergelijke kunnen via Self Storage worden opgeslagen in een unit, die door de gebruiker gehuurd wordt. Self Storage wordt door zowel bedrijven als particulieren met ruimtegebrek gebruikt. Omdat er in Leeuwarden geen bedrijf is dat dit systeem gebruikt, is het wenselijk te kijken naar de haalbaarheid van een dergelijk systeem voor Bedrijf x.

Doelstelling

Advies geven aan Bedrijf x om het rendement met betrekking tot de opslag te verhogen, evenals het ontwikkelen van een systeem, waardoor beslissingen met betrekking tot opslag cijfermatig onderbouwd kunnen worden.

Figuur 2 Beslissingssysteem

Het onderzoek richt zich op de bepaling van de input- en outputfactoren van figuur 2. Van een aantal van deze factoren kan de waarde na het onderzoek ingevuld worden, van andere zullen de waarden geschat moeten worden.

Calculatiemodel

Input Kosten Opbrengsten Urenverdeling Gebruikte m

Output

Omzet

Winst

Tarifering

Bezettingsgraad

Om te illustreren hoe het model moet gaan werken volgt hier een kort en vereenvoudigd voorbeeld (zie figuur 3). Stel er wordt een aanvraag gedaan om op maandagmiddag voor 16:00 uur zeven vrachtwagens te lossen in de loodsen van Bedrijf x. Met behulp van het calculatiemodel kan berekend worden of aan deze aanvraag voldaan kan worden. In het model worden de gemiddelde productiviteit voor de heftruckchauffeurs, het aantal beschikbare vierkante meters en de vierkante meters per pallet gebruikt (zie middelste vak figuur 3). Door nu het aantal pallets van de aanvraag, de tijdslimiet en de beschikbare medewerkers in te voeren, berekent het systeem het aantal benodigde manuren en de ruimte die deze pallets zullen gaan innemen. Op deze manier kan ingeschat worden of er aan de aanvraag voldaan kan worden.

Figuur 3 Voorbeeld beslissingsondersteuning

Hoewel het een simplistisch voorbeeld is, zo wordt er bijvoorbeeld geen rekening gehouden met de administratieve afhandeling en de beschikbare losruimte, laat dit voorbeeld een duidelijke toepassing zien van het beslissingssysteem. Door het beslissingssysteem op deze manier te gebruiken worden er scenario’s ingevuld. “Stel dit is de input, wat gebeurt er dan met de output?”. Via zo’n scenario kan ook bekeken worden of Self Storage een haalbaar concept is. Er wordt dan bijvoorbeeld ingevoerd hoeveel geld geïnvesteerd moet worden, hoeveel manuren er benodigd zijn per periode en de opbrengsten per unit. Het calculatiemodel berekent dan bijvoorbeeld de winst per m

per maand. Deze waarde wordt dan vergeleken met de huidige winst per vierkante meter.

Structuur onderzoek

Het onderzoek zal volgens onderstaande structuur verlopen.

Calculatiemodel

m

per pallet m

ruimte beschikbaar Productiviteit per medewerker Input

Aantal te lossen pallets

Tijdslimiet Beschikbare medewerkers

Output

Aantal te lossen pallets mogelijk binnen tijdslimiet?

Ja/Nee

Probleembeschrijving

• Situatieanalyse

• Doelstelling

• Vraagstelling

• Bedrijf x

• Self storage

• Andere alternatieven van opslag

Terugkoppeling naar de praktijk

• Conclusies

• Aanbevelingen Literatuuronderzoek

Modelbouw beslissingssysteem

Opbouw van systeem en bepaling

parameters

Vraagstelling

Hieronder volgt de hoofdvraag van dit rapport, vervolgens wordt deze vraag uitgesplitst in een aantal subvragen.

Hoe kan er meer rendement gehaald worden uit de opslagcapaciteit bij Bedrijf x?

Subvragen:

• Hoe ziet de kostenstructuur bij Bedrijf x er uit?

o Wat zijn kosten per pallet?

o Wat zijn kosten per m

? o Wat zijn de handlingskosten?

• Wat zijn de belangrijkste alternatieven voor het verhuren van de bedrijfsruimte?

• Hoe werkt het Self Storage-systeem?

o Welke zaken komen kijken bij het invoeren van een dergelijk systeem?

o Hoe is de situatie in de binnenstad met betrekking tot de logistiek?

o Is er in Leeuwarden behoefte aan een Self Storage-systeem?

o Is het exploiteren van een Self Storage-project haalbaar?

o Hoe moet het systeem worden geïmplementeerd?

• Hoe moet het model er uit zien en hoe moet het gaan werken?

o Welke onderdelen behoren tot de input van het systeem en hoe moeten die gekwantificeerd worden?

o Welke bewerkingen zijn nodig in calculatiemodel?

o Welke onderdelen behoren tot de output en hoe moeten deze worden berekend?

Plan van aanpak

De volgende handelingen moeten uitgevoerd worden om het advies en het systeem te kunnen ontwikkelen.

o Analyse van Bedrijf x;

o Kostenanalyse (bij hoofdkantoor);

o Alternatieven voor de huidige manier van opslaan onderzoeken (brainstormsessie);

o Onderzoek naar het Self Storage-systeem;

o Onderzoek naar de vraagzijde van een Self Storage-systeem (middenstand en particulieren);

o Literatuuronderzoek naar Business Change

en First Market Entry

(literatuuronderzoek);

o Ontwikkeling van het calculatiemodel en de verdere implementatie;

o Onderzoek naar de input en de bepaling ervan;

o Onderzoek naar de output en de bepaling ervan.

Hoofdstukverantwoording

Allereerst is het van belang inzicht te krijgen in de huidige positie van Bedrijf x. Omdat dit rapport zich focust op de implicaties en de mogelijkheden van een nieuwe manier van producten opslaan, is het van belang dit onderwerp vroeg te introduceren. Er wordt niet alleen naar Self Storage gekeken, maar ook andere alternatieven zullen hierbij aan bod komen.

8 Het implementeren van een verandering

9 Het als eerste toetreden op een markt

Omdat het niet nodig is het wiel opnieuw uit te vinden zal er een uitstap gemaakt worden naar de theorie en hierbij zal vooral uitgebreid gekeken worden naar de literatuur met betrekking tot change management en first market entry. Mocht er namelijk een nieuwe manier van opslag worden ingevoerd, dan zal Bedrijf x de eerste op de markt zijn en dan moet het nodige veranderen in de bedrijfsvoering. De wetenschap zal dus vooral invloed hebben op de uiteindelijke implementatie.

Vervolgens zal het beslissingssysteem opgebouwd worden. De inputfactoren en de gegevens die nodig zijn om berekeningen uit te voeren met het calculatiemodel, kunnen door onderzoek ingevuld worden. De outputfactoren worden door het model berekend. Door te variëren met de inputfactoren kunnen er scenario’s onderzocht worden, door het systeem de daarbijbehorende output te laten berekenen. Iedere set van inputfactoren stelt een scenario voor.

Door middel van het invullen van een scenario met betrekking tot Self Storage kan dit alternatief cijfermatig beoordeeld worden. Op deze manier kan bijvoorbeeld de winstgevendheid van Self Storage ingeschat worden. Naast marktonderzoek is deze cijfermatige onderbouwing van groot belang voor het bepalen van de haalbaarheid van Self Storage. Het onderzoek in de markt leidt tot een subjectief beeld en de outputcijfers geven een objectiever beeld van de uitkomsten van het invoeren van Self Storage.

Het rapport zal afgesloten worden met conclusies en aanbevelingen, met aandacht voor het

gebruik van het systeem en wat er voor nodig is om het systeem effectief te gebruiken. Ook

zal er aandacht zijn voor de veranderingen, die eventueel nodig zijn bij Bedrijf x, om tot een

succesvolle implementatie van Self Storage te komen.

Hoofdstuk 1 Situatieanalyse

In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de huidige situatie van Bedrijf x. Ten eerste wordt het bedrijf geïntroduceerd, waarna de Leeuwarder binnenstad en alternatieve manieren van opslag aan bod komen.

1.1 Bedrijf x

Bedrijf x is een onderdeel van het Moederbedrijf, een internationale transportonderneming.

Het Moederbedrijf bestaat uit een verzameling van verschillende bedrijven. Hieronder is in een organogram(figuur 1.1) weergegeven hoe de organisatie er in grote lijnen uitziet. In de volgende alinea wordt kort beschreven wat de belangrijkste activiteit is van elk hoofdonderdeel. Bedrijf x wordt apart behandeld. Vanwege vertrouwelijkheid is de organogram weggehaald, evenals de behandeling van de verschillende onderdelen.

Figuur 1.1 Organogram Moederbedrijf

Zoals beschreven is in de vorige alinea, biedt het Moederbedrijf een breed dienstenpakket aan.

Hieruit blijkt dat het Moederbedrijf openstaat voor het aanbieden van producten die niet direct gerelateerd zijn aan transport.

Bedrijf x is een schakel in het transportbedrijf. Om een product te kunnen transporteren is het in sommige gevallen nodig het eerst op te slaan. Bedrijf x is al lange tijd een belangrijke schakel in het transportproces. Met een opslagcapaciteit van 15000 m

vertegenwoordigt Bedrijf x ongeveer de helft van de totale opslagruimte van het Moederbedrijf .

De economische tegenwind is duidelijk te voelen in de transportsector (23). Er worden niet alleen lagere tarieven afgedwongen voor transport, maar ook voor de opslag van goederen.

Deze lagere prijzen hebben er mede toe bijgedragen dat Bedrijf x in 2004 in een faillissement is geraakt. Kort na het bankroet is een doorstart gemaakt, met een klein deel van het vroegere personeel. Doordat de doorstart heel snel is geregeld en omdat er garanties aan de toenmalige klanten zijn gedaan, zijn er destijds geen belangrijke klanten verloren gegaan.

Het Moederbedrijf bestaat uit aparte BV’s, de bedrijven die in het organogram(figuur 1.1) genoemd worden, zijn allemaal zelfstandige BV’s. Hoewel er veel samenwerking tussen de verschillende onderdelen bestaat, wordt van iedere BV apart een bijdrage aan de winst verwacht.

Mede door die zelfstandigheid is het dus ook voor Bedrijf x belangrijk, niet alleen als ondersteuning van de transport te fungeren, maar ook eigen initiatieven te ontplooien om het rendement te verhogen. Het management van Bedrijf x is zich hiervan bewust.

1.2 Situatie Leeuwarder binnenstad

Om de binnenstad zo aantrekkelijk mogelijk te maken, is de gemeente Leeuwarden druk bezig

om voor het winkelend publiek zoveel mogelijk ruimte te creëren. Er wordt momenteel onder

andere gekeken naar aanpassingen aan de venstertijden. Volgens onderzoek (27) van TNO

leveren het invoeren van venstertijden en beperkingen aan de voertuigen een

kostprijsverhoging van 28% voor de inkoop van goederen voor middenstanders op. Deze

stijging is vooral toe te rekenen aan hogere vervoerskosten.

Ook kijkt de gemeente Leeuwarden naar mogelijkheden om achterdeurbevoorrading te stimuleren. Dit houdt in dat het winkelend publiek minder merkt van de bevoorrading, omdat dat buiten de winkelstraten gehouden wordt.

De ontwikkelingen hebben invloed op de huidige bedrijfsvoering van de middenstander. Veel middenstanders ontvangen meerdere leveringen per dag. Omdat deze leveringen binnen beperkte tijden moeten worden geregeld, levert dat problemen op, zoals te late leveringen aan klanten en zelfs nee-verkopen. Zoals gebleken is uit eerder genoemd onderzoek van TNO brengt het extra kosten mee voor de middenstanders.

Ook voor de transporteurs leveren deze beperkingen in de binnensteden problemen op. Omdat ze, vanwege de venstertijden, minder ritten per dag kunnen doen, levert een vrachtwagen met chauffeur per dag minder op. Zonder venstertijden kan één vrachtwagen namelijk meer steden bevoorraden, omdat er gedurende de hele dag mogelijkheden zijn om te lossen.

In (15) komt naar voren dat meer dan de helft van de verladers en logistieke dienstverleners niet tevreden is over de huidige condities, waaronder de stedelijke distributie plaatsvindt.

Sommige logistieke dienstverleners stellen dat ze tussen de 15% en 20% zouden kunnen besparen als de venstertijden iets flexibeler zouden worden ingericht.

Omdat de ontwikkelingen met betrekking tot venstertijden en voertuigbeperkingen invloed

kunnen hebben op de vraag naar Self Storage, zal met ondernemers in de binnenstad en met

de betrokken wethouder van de gemeente Leeuwarden worden gesproken.

1.2.1 Onderzoek met betrekking tot distributie in de binnenstad

De situatie in de Leeuwarder binnenstad is niet uniek. Een aantal onderzoeksinstanties heeft voor verschillende gemeenten, voornamelijk in de Randstad, onderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden voor alternatieve manieren van stadsdistributie. Eén van de uitkomsten is de exploitatie van een stadsdistributiesysteem, waarbij goederen naar een distributiecentrum aan de rand van de stad worden vervoerd. Deze worden vervolgens verspreid naar de eindlocaties met bijvoorbeeld elektrokarretjes.

Ook is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van de stadsbox. De stadsbox maakt gebruik van bovenstaand idee, maar dan met een soort van zeecontainer (zie figuur 1.2). Deze stadsbox heeft net als een zeecontainer universele maten voor uiteenlopende producten. Deze box is echter veel kleiner vanwege de smalle straten en bruggetjes in de binnensteden. Bij het systeem van de stadsbox worden meerdere units op een vrachtwagen geladen en naar de rand van een stad gebracht. Vervolgens wordt iedere stadsbox apart vervoerd naar de eindbestemming met kleine vrachtwagens. Er wordt door de TU Delft in (15) gesproken over kostenvoordelen van 14% voor een grote groep retailers. (zie rapporten op www.stadsbox.nl)

Figuur 1.2 voorbeeld stadsbox

Ondanks het feit dat de stadsbox een interessante ontwikkeling is, voert een uitgebreide uitwerking van deze onderzoeken te ver. In dit rapport wordt namelijk meer nadruk gelegd op de opslag en minder op de transport van goederen. Voor meer informatie en interessante onderzoeken wordt naar de website van de stadsbox verwezen.

(www.stadsbox.nl/rapporten.html) 1.3 Alternatieve manieren van opslag

Uit verschillende keren brainstormen met het management en de medewerkers van Bedrijf x is een aantal alternatieven voor de huidige manier van opslaan geresulteerd. Hieronder wordt eerst de huidige manier van werken beschreven en vervolgens worden de alternatieven behandeld. Deze alternatieven komen in hoofdstuk 2 uitgebreider aan bod.

Momenteel worden de loodsen van Bedrijf x voornamelijk gebruikt voor het opslaan van

goederen op pallets. Deze goederen komen meestal rechtstreeks uit de productie en worden

opgeslagen totdat ze door de eindafnemer worden besteld. Er wordt per week per pallet

betaald. De handling, het laden en het lossen, wordt apart betaald. Sommige pallets mogen

niet worden gestapeld, vanwege eventuele beschadiging ten gevolge van het stapelen en dus worden ze apart op de grond geplaatst. De rest wordt, waar mogelijk, gestapeld opgeslagen.

Naast opslag van goederen, vindt ook overslag van goederen plaats, het zogenaamde crossdocking

. De pallets worden gedurende korte tijd in de loods geplaatst en worden snel weer in een vrachtwagen geladen. Soms worden ze zelfs rechtstreeks van de ene in de andere vrachtwagen overgeladen.

Momenteel wordt een klein deel van de loodsen gebruikt voor het overzetten

van producten van de ene op de andere pallet. Op deze manier wordt er waarde aan de pallets toegevoegd, ofwel geproduceerd. De klant betaalt hiervoor per ton (1000 kg).

Een alternatief gebruik van de loods is het gebruik van stellingen. Stellingen zijn rekken waarin pallets geplaatst kunnen worden. In figuur 1.3 wordt een voorbeeld van stellingen afgebeeld. Met het gebruik van stellingen wordt de hoogte van de loodsen beter gebruikt, zeker met pallets die niet gestapeld mogen worden. In paragraaf 2.2 zal dit alternatief voor of aanvulling op de huidige manier van goederenopslag worden behandeld.

Figuur 1.3 Stellingen

Een derde mogelijkheid is het dedicated verhuren van volledige loodsen of delen hiervan. Dit houdt in dat de klant een vast bedrag per maand betaalt voor opslagruimte. Deze ruimte mag volledig door de klant gebruikt worden, zoals de klant dat zelf wil. De handling wordt apart betaald. In 2.3 zal deze optie nader toegelicht worden.

Een actueel alternatief is het concept Self Storage (zie figuur 1.4 en 1.5).

Hierbij kunnen particulieren en bedrijven een gedeelte van de loods of een afgesloten ruimte, huren. Ze hebben hier toegang toe, wanneer gewenst, en ze betalen in principe per vierkante meter. Producten als inboedel, overtollige en tijdelijke voorraad

Figuur 1.4 Self Storage

kunnen hier opgeslagen worden. In principe lijkt dit veel op het dedicated warehousing systeem. Self

Storage zal in het komende hoofdstuk uitgebreid behandeld worden.

10 De producten staan korte tijd in de opslag of ze worden meteen overgeladen van de ene in de andere vrachtwagen. (zie (18)).

11 De afnemer van de goederen wil bijvoorbeeld zijn producten ontvangen op pallets van het formaat 110 X 130 cm en de klant levert ze af op het formaat 100 X 120 cm

Hoofdstuk 2 Self Storage en andere alternatieven

2.1 Inleiding Self Storage

Self Storage is een systeem, waarbij particulieren en bedrijven opslagruimte huren. Vaak is dit huren van tijdelijke aard. Voor zowel de huurder als de verhuurder levert deze manier van goederenopslag veel flexibiliteit op. Zo kan de huurder ieder moment een grotere of kleinere unit, de huureenheid, huren en de verhuurder kan efficiënt met zijn ruimte omgaan door een groot aantal klanten tegelijk te bedienen.

De units worden gebruikt voor het tijdelijk opslaan van bijvoorbeeld inboedel, hobbyartikelen, overtollige voorraad en archieven. De huurder betaalt een vast bedrag per maand. Hoe groter de unit en hoe meer additionele diensten worden afgenomen, hoe hoger dit bedrag. De huurder brengt in principe zijn spullen zelf en hij haalt ze ook zelf weer op. De verhuurder zorgt voor toegang op de gewenste momenten.

In dit hoofdstuk zal eerst gekeken worden naar de situatie in Nederland met betrekking tot Self Storage. Vervolgens wordt beschreven welke bedrijven momenteel in Nederland Self Storage aanbieden en hoe ze dat doen.

Tenslotte wordt voor Bedrijf x bekeken welke zaken van belang zijn met betrekking tot het eventueel invoeren van Self Storage.

2.1.1 Nederland

In (22) en (24) wordt een aantal ontwikkelingen met betrekking tot Self Storage beschreven.

Nederland moet volgens deze artikelen veel potentieel hebben, qua Self Storage. Er wordt een vergelijking gemaakt met landen als Australië, Amerika en Engeland. In deze landen wordt Self Storage reeds op grote schaal toegepast, terwijl het zich in Nederland nog in de introductiefase bevindt.

Eén van de opvallende zaken, die naar voren komt in bovenstaande artikelen, is dat een aantal grote internationale bedrijven zich op de Self Storage-markt in Nederland heeft gestort. Ze spreken de wens uit om in de nabije toekomst het aantal vestigingen flink uit te breiden. Goede voorbeelden hiervan zijn Shurgard

en Devon

.

Figuur 2.2 Ontwikkeling aantal vestigingen in Nederland

Alstore

, een dienstverlener op het gebied van Self Storage, beschrijft op haar website dat in Nederland ruimte is voor 250 vestigingen. In 2003 lag het aantal vestigingen, volgens Alstore, in Nederland op 47 ( zie figuur 2.2), er wordt in de Volkskrant van 12 januari 2004 over 60 vestigingen gesproken. Er is dus het nodige te verwachten, mocht het aantal echt richting de 250 gaan. Volgens het eerder genoemde artikel in de Volkskrant is er in Nederland zelfs ruimte voor 480 vestigingen.

12 www.shurgard.nl 610 Self Storage vestigingen wereldwijd

13 www.devon.nl 24 vestigingen wereldwijd

14 www.alstore.nl

In de volgende alinea’s wordt een aantal feiten over en ontwikkelingen in Nederland weergegeven, gebaseerd op krantenartikelen in Trouw, de Volkskrant en het Parool, die Nederland een aantrekkelijke markt maken voor het aanbieden van Self Storage.

In Nederland wonen mensen vaak ‘bovenop’ (zie figuur 2.3) elkaar en ze hebben beperkte opslagruimte. Er zijn weinig flats met aparte opslagruimte voor iedere bewoner. Zeker in

Figuur 2.3 flat

de stedelijke gebieden, met name in de Randstad, wonen

mensen dicht op elkaar. Figuur 2.4 toont de dichtstbevolkte gebieden van Nederland, waarbij zwart het meest dichtbevolkt is. Uit dit kaartje blijkt dat de Randstad het meest dichtbevolkt is. De bevolkingsdichtheid in de Randstad en de daarmee gepaard gaande beperkte opslagruimte per woning, kunnen de reden zijn van de hoge vraag naar Self Storage in dit gebied. Dit blijkt uit het hoge aantal succesvolle Self Storage aanbieders in deze regio.

(16) geeft aan dat een groot percentage Neder- landers in een huis zonder garage woont. Ondanks het feit dat de garage primair bedoeld is voor het veilig neerzetten van een auto, wordt de extra ruimte vaak gebruikt voor de (tijdelijke) opslag van

goederen. Daar komt nog bij dat de huizen in

Nederland vaak redelijk klein zijn.

Een andere ontwikkeling die in (29) wordt genoemd is het principe van minimalisme. ’Hoe minder hoe beter’ is het idee om de huiskamer een stijlvol image te geven. Een bijkomend feit is dat Nederlanders moeilijk afscheid kunnen doen van hun oude spulletjes. Ze zouden zou later nog wel eens van pas kunnen komen.

Nederland kenmerkt zich volgens het eerder genoemde artikel van het Parool ook door een hoog percentage zelfverhuizers. Dit percentage is hoger dan bijvoorbeeld in Engeland, waar zoals eerder genoemd Self Storage op grote schaal wordt toegepast. In Nederland wordt vaak zelf voor aanhangers gezorgd en met vrienden en familie wordt de hele boedel verhuisd. Als voor het verhuizen een professioneel verhuisbedrijf wordt gebruikt, kan de inboedel vaak tijdelijk in hun opslagruimte staan. Deze service valt weg als zelf verhuisd wordt.

Ondanks de vele positieve ontwikkelingen voor Self Storage in Nederland gebeuren er ook

minder leuke zaken. In (28) wordt namelijk een negatief bijverschijnsel genoemd. Zo blijken

mensen niet alleen inboedel en hobbyspullen op te slaan in de boxen, maar ook wapens, drugs

en een xtc-laboratorium. Ondanks het feit dat de verhuurders weinig aan de opslag van deze

goederen kunnen doen, zal er in de nabije toekomst strengere controle plaatsvinden bij Self

Storage aanbieders.

2.1.2 Concurrentie

De huidige aanbieders(zie tabel 2.2) van Self Storage zijn vooral in de Randstad gevestigd. Er vanuit gaande dat mensen, die in een flat wonen, minder opslagruimte hebben en dus in principe meer behoefte hebben aan andere opslagmogelijkheden, is de vestiging in de Randstad logisch te noemen. In de Randstad, dat in tabel 2.1 onder West-Nederland valt, woont een hoog percentage van de huishoudens in flats. In deze tabel is te zien dat in West- Nederland in 2002 ongeveer 1,4 miljoen van de 3,1 miljoen huishoudens in een flat woont, dat is dus ongeveer 45% (1,4/3,1). In heel Nederland was dat ongeveer 30% (2milj/6,6 milj).

Ter vergelijking, in Noord Nederland is het percentage 18%(127/697).

Tabel 2.1 Aantal huishoudens woonachtig in flats (CBS)

Finishbox, een aanbieder van Self Storage met reeds een aantal vestigingen verspreid over het land, is van plan zich medio 2005 in Leeuwarden te vestigen. De andere aanbieders zijn nog niet zo concreet over Leeuwarden, maar hebben wel plannen om zich in de toekomst ook in het noorden te gaan vestigen.

In tabel 2.2 wordt weergegeven hoeveel vestigingen de huidige Self Storage aanbieders hebben en, indien bekend, met hoeveel vestigingen ze van plan zijn uit te breiden.

Aanbieder Aantal vestigingen Aantal nieuwe gepland

Citybox 10 12

Shurgard 29 31 (voor 2007)

Extrabox 4 4

HuurEenBox 2 ?

Allsafe 5 ?

Devon 2 ?

Finishbox 6 9

Easy Unit 1 ?

Tabel 2.2 Aantal vestigingen en aantal geplande vestigingen

Uit bovenstaande tabel (2.2) valt op dat alle aanbieders, voor zover bekend, qua aantal

vestigingen willen gaan verdubbelen.

In tabel 2.3 worden de dichtstbijzijnde vestigingen, onder vermelding van het aantal kilometers gerekend vanaf Leeuwarden, van de huidige aanbieders van Self Storage weergegeven. Uit de tabel valt te concluderen dat er in de directe omgeving van Leeuwarden geen echte concurrentie is. Citybox, te Groningen is, qua afstand, de grootste directe concurrent, mocht Bedrijf x Self Storage in gaan voeren. De vraag is of Citybox in Groningen en Bedrijf x zich op dezelfde geografische markt richten, aangezien er niet verwacht wordt dat de gebruikers van Self Storage meer dan 50 kilometer van hun huisadres een unit zullen gaan huren.

Aanbieder Dichtstbijzijnde locatie Citybox Groningen (+/- 85 km) Shurgard Almere (+/- 120 km) Extrabox Hoorn (+/- 100 km) HuurEenBox Amsterdam +/- 135 km) Allsafe Almere (+/- 120 km) Devon Amsterdam (+/- 135 km) Finishbox Hoorn (+/- 100 km)

Easy Unit Alphen aan de Rijn (+/- 180 km)

Tabel 2.3 concurrentie dichtstbijzijnde locatie

Zoals eerder is aangegeven, is een aantal partijen van plan zich in Leeuwarden te gaan vestigen. In Heerenveen, ongeveer 30 kilometer van Leeuwarden, is een initiatief ontwikkeld, namelijk Boxcenter

. Boxcenter wordt momenteel gebouwd en moet halverwege 2005 gereed zijn. Dit bedrijf verhuurt geen tijdelijke, maar permanente opslagruimte. Ze richt zich hierbij voornamelijk op het zakelijke segment. Boxcenter kan een potentiële concurrent worden van de eventuele Self Storage van Bedrijf x. Toch kan ook hier betwijfeld worden of Boxcenter en Bedrijf x zich op dezelfde markt richten. Ze richten zich namelijk op het verkopen van zakelijke permanente ruimte tegenover het verhuren van tijdelijke particuliere (én zakelijke) opslagruimte.

Prijzen

Op de website van de verschillende aanbieders van Self Storage is te zien dat flink op basis van prijs wordt geconcurreerd. De homepage

van de websites laat vaak met de vanaf-prijs

zien. Allsafe(zie figuur 2.4) biedt zelfs de laagste prijsgarantie voor units van bepaalde afmetingen. De prijzen in tabel 2.4 zijn per week, exclusief administratiekosten. Bij sommige afmetingen is een schatting gemaakt, omdat de precieze grootte niet wordt aangeboden.

Indien nodig zijn de prijzen van de dichtstbijzijnde locatie vanaf Leeuwarden weergegeven.

15 www.boxcenter.nl

16 De hoofdpagina, waar vanuit de rest van de website bekeken kan worden.

17 De laagste prijs waarvoor een unit wordt aangeboden.

1 M

5 M

10 M

20 M

50 M

Citybox € 10,-

€ 76,50 € 130,50 € 283,50 Shurgard

€ 39,- € 57,- € 141,-

Extrabox

HuurEenBox € 8,- Onbekend € 70,- € 115,- Allsafe € 7,- € 40,- € 54,- € 106,-

Devon

€ 56,- € 106,- € 186,- € 313,- Finishbox

Onbekend € 70,- € 125,- € 290,- Easy Unit €12.50 € 40,- € 76,88 € 141,75 € 280,50

Tabel 2.4 concurrentie tarieven

Uit tabel 2.4 valt op dat de verhuurprijzen over het algemeen redelijk dicht bij elkaar liggen, met een aantal uitschieters naar boven en naar beneden. Dit is bijvoorbeeld te zien bij het tarief voor een unit van 10 m

. De meeste aanbieders zitten rond de € 70 per maand, terwijl deze unitgrootte ook wordt aangeboden voor € 43 en zelfs voor € 106 per maand.

Citybox, één van de grotere partijen in Nederland, zit met zijn tarieven rond het gemiddelde.

Bij het onderzoek onder een aantal gebruikers van Citybox is gevraagd naar de perceptie van deze prijzen (zie paragraaf 7.2). Bij de prijsstelling van de Self Storage van Bedrijf x zal met deze prijzen en de perceptie ervan rekening worden gehouden.

Openingstijden

De openingstijden, de tijden waarbinnen de huurders vrij toegankelijk in de unit kunnen, zijn ruim te noemen. De aanbieders uit tabel 2.4 zijn zeven dagen per week van 06:00 uur tot 23:00 uur geopend. Bij sommige aanbieders kan er, bij uitzondering, zelfs buiten de openingstijden toegang geregeld worden.

Additionele service

Behalve het aanbieden van opslagruimte bieden de Self Storage aanbieders ook extra services.

In figuur 2.5 wordt weergegeven welke aanbieders welke extra diensten aanbieden. Onder

‘extra producten’ (laatste kolom) vallen vooral verhuisproducten, zoals verhuisdozen en tape.

Een opvallende zaak is dat iedere aanbieder camerabeveiliging aanbiedt. Vaak wordt dit niet als extra optie aangeboden, maar wordt het hele Self Storage complex op deze manier bewaakt.

Verhuisservice Aanhanger Gratis

Extra verzekering

Camera beveiliging

Verkoop extra producten

Citybox X

X X X

Shurgard

X X X

Extrabox

X X X

HuurEenBox X X X

Allsafe X X X X X

Devon

X X

Finishbox X X

Easy Unit X X X

Tabel 2.5 concurrentie additionele service

2.1.4 Impact op Bedrijf x

Door goed naar de concurrentie te kijken, ontstaat een beeld van de minimale eisen, die gesteld worden aan het aanbieden van Self Storage. In deze paragraaf wordt gekeken naar de grootste verschillen tussen de situatie bij de aanbieders van Self Storage en de huidige situatie bij Bedrijf x.

Momenteel wordt er bij Bedrijf x voornamelijk gewerkt met zakelijke klanten, vooral productiebedrijven. Terwijl bij de Self Storage bedrijven 50% zakelijk is en 50% particulier.

Zo werkt Devon met 40% zakelijke klanten en 60% particulieren (zie (24)). Bij de eventuele invoering van Self Storage moet rekening worden gehouden met de andere aard van klanten en dus klantencontacten.

Een tweede verschil tussen Bedrijf x en de aanbieders van Self Storage is de hoeveelheid contacten. Momenteel wordt voor ongeveer zes bedrijven goederen opgeslagen. Bij het succesvol exploiteren van Self Storage zal dit aantal aanzienlijk hoger zijn. Een groter aantal klanten zal kleinere delen van de loodsen huren. Vooral administratief zal de stijging van het aantal klanten en dus het aantal klantencontacten de nodige impact hebben. Zo moet bijvoorbeeld de facturering voor meer klanten geregeld worden.

De huidige aanbieders van Self Storage laten zien dat er meer nodig is dan puur het creëren van opslagruimte. Tevens is het nodig additionele zaken aan te bieden, zoals de verhuur van een aanhangwagen of van verhuisdozen. In het onderzoek bij de gebruikers van de Citybox en de inwoners van Leeuwarden zal dit onderwerp meegenomen worden.

De openingstijden van de huidige aanbieders zijn heel ruim. Ze zijn veel ruimer dan de huidige openingstijden (7:30-16:30) van Bedrijf x. De verwachting is dat er vooral ’s avonds veel behoefte zal zijn aan het bezoeken van de Self Storage ruimte. Dit zou kunnen betekenen dat er ook in de avonduren personeel aanwezig moet zijn. Ook de eisen aan openingstijden worden meegenomen bij het onderzoek onder particulieren.

Momenteel komen er vooral transportbedrijven bij Bedrijf x. Omdat deze bedrijven vaak al meerdere keren bij Bedrijf x zijn geweest, is het vinden van de locatie vaak geen probleem.

Particulieren, die nog nooit op de locatie geweest zijn, moeten de loodsen in principe in één keer kunnen vinden. Omdat er op dit moment niet uitgebreid aandacht besteed is aan de bewegwijzering is dit zeker een belangrijk punt van aandacht.

Omdat er met het invoeren van Self Storage meer drukte is rond de loodsen van Bedrijf x, is het van groot belang dat er goede controle is. Het risico van diefstal wordt groter naar mate het aantal bezoekers stijgt. Bij de meeste aanbieders van Self Storage is permanente camerabewaking aanwezig, om de betrouwbaarheid van het opslaan van de goederen te garanderen. Bedrijf x beschikt niet over dergelijke apparatuur.

Eén van de sterkste punten van Self Storage is de flexibiliteit. Om flexibiliteit te kunnen

bieden aan de consument, moeten verschillende afmetingen aangeboden worden. Een

consument moet eenvoudig over kunnen stappen van een grote naar een kleine unit. En een

keuze tussen de verschillende afmetingen hebben. Er is momenteel bij Bedrijf x een aantal

houten opslagboxen beschikbaar van ongeveer 10 m

, waarvan een gedeelte al wordt

verhuurd. Momenteel is dat de enige unitgrootte. Bij de eventuele implementatie van Self

Storage is het belangrijk ook andere maten te overwegen.

2.2 Stellingen in loods

Een ander alternatief voor de huidige manier van opslaan, is het plaatsen van stellingen.

Stellingen zijn rekken waarin pallets geplaatst kunnen worden, zie figuur 1.3, bladzijde 12.

Als er gebruik wordt gemaakt van stellingen, kan er beter gebruik gemaakt worden van de hoogte van de loodsen. Vooral als pallets niet gestapeld kunnen worden, kunnen ze met het gebruik van stellingen toch boven elkaar geplaatst worden. Het voordeel van het gebruik van stellingen voor producten, die ‘tot aan het dak’ kunnen worden gestapeld, is te verwaarlozen.

Bij Bedrijf x is momenteel maar één loods geschikt voor het gebruik van stellingen, namelijk loods 15. In loods 15, de nieuwste loods, kunnen over de gehele lengte en breedte stellingen geplaatst worden. In de andere loodsen is dat niet mogelijk, omdat de loodsen aan de zijkanten te laag zijn. Door het gebrek aan hoogte en de extra ruimte, die vereist is tussen de stellingen

, valt het voordeel van stellingen weg. Figuur 2.5 laat het verschil tussen de vorm van loods 15 en de andere loodsen zien.

Figuur 2.5 Vooraanzicht loods 15(links) en de andere loodsen (rechts)

De rest van deze paragraaf wordt gebruikt voor een rekenvoorbeeld om het verschil aan te geven tussen het plaatsen van pallets op de grond en in de stellingen. Bij dit voorbeeld wordt ingehaakt op een aanvraag van BEDRIJF Y (Leeuwarder Papierwaren Fabriek), één van de klanten van Bedrijf x. Deze klant is geïnteresseerd in het gebruiken van loods 15 voor de opslag van zijn goederen.

Aan de producten van BEDRIJF Y worden hoge eisen gesteld, omdat ze veelal voor de voedingsmiddelenindustrie worden gebruikt. Mede hierdoor mogen de pallets van BEDRIJF Y niet gestapeld worden, vooral om beschadiging eraan te voorkomen. Dat de pallets niet gestapeld mogen worden, verhoogt het voordeel van het gebruik van stellingen, zoals eerder is aangegeven. BEDRIJF Y levert gemiddeld 60% europallets

en 40% blokpallets

.

In loods 15 kan ongeveer 1500 m

vrijgemaakt worden voor het gebruik van stellingen. De loods is 30 meter breed, dus er wordt gerekend met een lengte van 50 meter (50x30

=1500m

), zie figuur 2.6.

Ten eerste wordt berekend hoeveel pallets, in de verhouding 60% europallets en 40%

blokpallets, in de 1500 m

passen als de pallets op de grond worden geplaatst. Omdat de pallets niet tegen elkaar aan mogen staan en omdat er manoeuvreerruimte nodig is voor de heftruck kan niet de volledige oppervlakte worden gebruikt. De praktijk leert dat ongeveer 20% van het totaaloppervlak leeg moet zijn om de pallets goed te kunnen handlen.

Figuur 2.6 laat schematisch zien hoe de pallets in de loods komen te staan. Bij dit schema wordt nog geen rekening gehouden met de 20% lege ruimte. De kleine vakjes vertegenwoordigen de europallets, de grotere vakjes de blokpallets. In de lengte (50 m)

18 Om pallets in en uit de stellingen te krijgen is manoeuvreerruimte nodig voor de heftruck.

19 Pallet van het formaat: 80 x 120 cm

20 Pallet van het formaat: 120 x 120 cm

kunnen 40 (50/1,2)

pallets achter elkaar staan. In de breedte (30 m) kunnen 31 (30/0,96)

pallets geplaatst worden. Zonder rekening te houden met de manoeuvreerruimte kunnen er 1240 (31x40) pallets in de 1500 m

op de grond geplaatst worden. Na aftrek van de 20%

ruimte, blijft er ruimte over voor 992 (0,80x1240) pallets.

50 m

30 m

Figuur 2.6 pallets op grond

Vervolgens wordt berekend hoeveel pallets in dezelfde 1500 m

, met gebruik van stellingen, kunnen worden geplaatst. Loods 15 is acht meter hoog. De gemiddelde hoogte van de pallets van BEDRIJF Y is ongeveer 1,30 meter. Bij een hoogte van 8 meter passen 6 pallets op elkaar in de loods

. Vanwege de al eerder genoemde kwaliteitseisen en de daarbijbehorende vereiste ruimte tussen de pallets, wordt er een maximum van 5 pallets aangehouden.

Vanwege praktische redenen, zoals laad- en losruimte, is het het handigst om de stellingen in de lengte (langs de 50m-wand) te plaatsen. Er worden twee enkele stellingen langs de kant geplaatst (de witte vakken in figuur 2.7). Vervolgens worden vijf stellen van twee stellingen geplaatst (de gearceerde vakken in figuur 2.7) De stellingen zijn 1,20 meter breed en tussen de stellingen is ongeveer 2 meter manoeuvreerruimte nodig voor de heftruck. Tussen de stellen stellingen wordt een ruimte van 20 cm gerekend, zodat de pallets van verschillende stellingen elkaar niet raken. Langs de lange wanden moet ruimte vrijgehouden worden, ten opzichte van de wand, in verband met ongediertebestrijding en brandveiligheid. Hier wordt 2 keer een halve meter voor gerekend. Rekening houdend met de afmetingen en de aanvullende eisen kunnen er 12 stellingen in de loods van 30 meter breed geplaatst worden

.

In figuur 2.7 wordt aangegeven hoe de stellingen geplaatst kunnen worden. De witte vakken aan de zijkanten zijn dus de enkele stellingen en de grijze vakken zijn de dubbele stellingen.

21 De lengte van zowel de europallets als de blokpallets is 1,20 meter.

22 60 % europallets (breedte 0,8m), 40% blokpallets (breedte 1.2m)=> de gemiddelde breedte is: 0,6x0,8 + 0,4x1,2 = 0,96

23 8 (meter hoogte)/ 1,3 (hoogte per pallet) = 6,15

24 0,5+1,20+(6x2)+5(1,20+1,20+0,20)+1,20+0,5= 28,4 (er blijft dus 1,6 meter ruimte over) (wand + enkele stelling + ruimte tussen pallets + stellen pallets + enkele stelling + wand).

+/- 40pallets

+/- 29

pa lle ts

50 m

30 m

Figuur 2.7 pallets in stellingen

Bij het gebruik van stellingen moet rekening worden gehouden met een standaardsysteem voor stellingen. Vanwege veiligheid en stevigheid wordt er per laag een aantal dwarsbalkjes aangebracht. (zie pijlen in figuur 2.8). Zo ontstaan er vakken van ongeveer 2,80 m, dit is een standaardmaat bij palletstellingen. In zo’n vak passen 3 europallets

naast elkaar in de lengte of twee blokpallets

naast elkaar.

Figuur 2.8 stellingen dwarsbalkjes

Nu is het van belang te berekenen hoeveel palletvakken er gecreëerd kunnen worden in loods 15. Uitgaande van de lengte van 50 meter kunnen er 17 (50/2,80) vakken per stellinglaag worden gemaakt. Op deze manier blijft er 2,40 meter

over als manoeuvreerruimte aan het eind van de stellingen. Dat is het donkergrijze deel in figuur 2.7. Er zijn in totaal 60 (12 stellingen x 5 hoog) stellinglagen. Dus in totaal kunnen er 1020

palletvakken worden gemaakt.

In de verhouding 60% europallets, 40% blokpallets kunnen de vakken 50:50 verdeeld worden, omdat er drie europallets of twee blokpallets in de vakken passen. Er worden dus 510(1020:2) vakken voor beide palletsoorten gereserveerd. Er ontstaat nu een maximale capaciteit van 2550 pallets

.

In tabel 2.6 is te zien wat het verschil is in capaciteit tussen de huidige situatie, het plaatsen van pallets op de grond, en het eventuele alternatief, het gebruik van stellingen. Uit de tabel blijkt dat er meer dan 2,5 keer zoveel pallets in de loods kunnen worden geplaatst door het gebruik van stellingen.

Capaciteit Indexcijfer

1. Op de grond (niet gestapeld) 992 pallets 100

2. Stellingen 2550 pallets 257

Verschil (2-1) 1558 pallets 157

Tabel 2.6 verschil stellingen en op de grond

25 3 x 0,80 = 2,40 meter. 0,40 m ruimte over

26 2 x 1,20 = 2,40 meter. 0,40 m ruimte over

27 50 – (17*2.80) = 2.40 meter

28 17 vakken x 5 hoog x 12 stellingen = 1020 vakken

29 510 x 3 = 1530 europallets en 510 x 2 = 1020 blokpallets. Totaal 1530 + 1020 = 2550 pallets.

12 stellingen

Behalve een capaciteitsverhoging, brengt het gebruik van stellingen een ander voordeel met zich mee. Pallets kunnen namelijk eenvoudiger gehandled worden. In stellingen ‘staat een pallet altijd vooraan’. Iedere pallet kan meteen uit de stelling gehaald worden. Maar als de pallets op grond staan, staat er meestal een aantal pallets voor. In een rij waar zeven pallets achter elkaar staan, de gangbare hoeveelheid in de loodsen waar de pallets van BEDRIJF Y nu staan, moeten er gemiddeld drie pallets verreden worden. De volgende alinea verduidelijkt dit cijfer.

De vakjes in figuur 2.8 stellen de pallets voor, die achter elkaar in de rij staan.

De pallets kunnen alleen van de brede kant gepakt worden. Het grijze vak is de ruimte voor de heftruck om de pallet op te pakken. Ieder pallet heeft evenveel kans om geladen te worden, namelijk 14,28% (1/7). Als pallet 7 geladen moet worden, moeten er 6 pallets verreden worden (1,2,3,4,5,6). Als pallet 6 geladen moet worden, moeten er vijf pallets aan de kant gezet worden (1,2,3,4,5) voordat de pallet geladen kan worden, enzovoorts. Gemiddeld moeten drie pallets aan de kant gezet worden

. Dit weg zetten van de pallets kost natuurlijk tijd. Deze tijd kan worden bespaard als de pallets in stellingen staan.

Figuur 2.8 pallets achter elkaar.

Aan het gebruik van stellingen kleeft echter ook een aantal nadelen. Eén van de nadelen van stellingen is dat er secuurder omgegaan dient te worden met het materiaal. Als pallets op de grond worden gezet, kan er weinig schade aan andere materialen veroorzaakt worden. Bij het gebruik van stellingen is er een groter risico dat er schade aan de pallet dan wel aan de stelling zelf veroorzaakt wordt. Dit gegeven vereist meer expertise van de heftruckchauffeur.

Een ander nadeel is de investering die gemoeid gaat met de stellingen. De vaste kosten zullen flink stijgen, omdat de stellingen onderhouds- en afschrijvingskosten met zich meebrengen.

Ondanks het feit dat de ruimte efficiënter benut wordt, zal de marge in de eerste jaren niet hard stijgen. De hogere kosten door de stellingen kunnen namelijk niet doorberekend worden aan de klant. Wel kunnen aan de andere kant de vaste kosten over meer pallets verdeeld worden. In hoofdstuk 4 zal de kostenstructuur uitgebreider aan de orde komen.

30 (1/7)*6+(1/7)*5+(1/7)*4+(1/7)*3+(1/7)*2+(1/7)*1 = 3 pallets

1 2 3 4 5 6 7

2.3 Dedicated warehousing

Het alternatief, dat als laatste wordt behandeld, is dedicated warehousing. Hierbij huurt een klant een volledige loods of een deel ervan voor een vast bedrag. Dedicated warehousing lijkt in principe wel op Self Storage. De grootste verschillen tussen Self Storage en dedicated warehousing zijn de grootte en de bijkomende handlingen. Self Storage units zijn over het algemeen kleiner dan bij dedicated warehousing. Tevens wordt bij dedicated warehousing de handling door de verhuurder uitgevoerd, terwijl bij Self Storage de meeste handlingen door de huurder zelf worden uitgevoerd.

Bij dedicated warehousing wordt dus voor de huur een vast bedrag per maand berekend. De handling kan meegenomen worden in de huurprijs als bekend is wat de gemiddelde stroom van pallets is. Als dit onbekend is en fluctueert het aantal pallets per periode flink, dan is het logischer de handling apart aan de huurder te berekenen.

In deze paragraaf wordt eerst vanuit het oogpunt van de verhuurder naar dedicated warehousing gekeken, vervolgens wordt het vanuit de verhuurder behandeld. Tenslotte wordt kort gekeken naar de nadelen van dit alternatief.

Verhuurder

In de huidige situatie wordt iedere week gekeken, hoeveel pallets er voor elke klant in de loodsen staan. Aan de hand daarvan wordt het factuurbedrag berekend. Dit bedrag is iedere week anders en is bovendien heel volatiel. Bij het dedicated verhuren kan tijd bespaard worden, omdat niet iedere keer bepaald hoeft te worden hoeveel pallets er in de opslag staan.

Het huurbedrag staat immers vast.

Een ander voordeel voor de verhuurder is de zekerheid van inkomsten, gedurende de huurperiode. De vaste kosten van de loods kunnen op deze manier gegarandeerd terugverdiend worden.

Huurder

Ook voor de huurder heeft dedicated warehousing een aantal voordelen. Er kan ten eerste bespaard worden op de opslagkosten. Vanwege de gegarandeerde inkomstenstroom voor de verhuurder, zal deze bereid zijn een lagere huurprijs te vragen. Wat ook voordelig is dat dit huurbedrag iedere keer hetzelfde is. Er kan van te voren al bekeken worden wat het de huurder per maand gaat kosten en dat voorkomt verrassingen.

Tevens heeft de huurder voordeel van het feit dat de gehuurde loods altijd voor hem beschikbaar is. Er worden namelijk geen producten van een andere klant in geplaatst. In de huidige situatie kan het voorkomen dat de loodsen vol staan met producten van andere klanten, waardoor er ‘nee’ verkocht moet worden. Het feit dat de loods voor hem beschikbaar blijft, zorgt voor een veilige buffer.

Nadelen

Naast de voordelen voor beide partijen zijn er toch ook nadelen te noemen. Als de huurder de loods inefficiënt gebruikt en een gedeelte leeg laat staan, zal de huurprijs per pallet hoger zijn dan in de huidige situatie, waarbij iedere pallet apart wordt berekend.

Voor de verhuurder kan het dedicated verhuren ook nadelen met zich meebrengen. Het

grootste nadeel is de lagere verhuurprijs, in vergelijking met de huidige situatie. Hoewel het

een gegarandeerd bedrag is, is dit bedrag lager dan in de situatie waarbij de loods vol staat en

dus heel efficiënt wordt gebruikt. Er zijn voor de verhuurder geen extra inkomsten te behalen

door wel effieciënt goederen in de loods te plaatsen.

Hoofdstuk 3 Literatuur

In dit hoofdstuk wordt een uitstap gemaakt naar de literatuur. De literatuur levert voornamelijk een bijdrage aan het beoordelen van de haalbaarheid van Self Storage. Naast een marktonderzoek en een cijfermatige onderbouwing is het ook van belang te kijken naar in de literatuur beschreven mogelijke consequenties van het invoeren van Self Storage.

Als Self Storage wordt ingevoerd zal er het nodige moeten veranderen bij Bedrijf x, zoals is gebleken uit de vergelijking tussen de huidige aanbieders van Self Storage en Bedrijf x in paragraaf 2.1.4. Ten eerste wordt business change, het succesvol invoeren van een verandering, belicht.

Een ander punt, van belang bij de beoordeling van de haalbaarheid van een project, is de te verwachten reactie van de markt. Mocht Self Storage namelijk succesvol zijn in Leeuwarden, is de kans groot dat de huidige aanbieders van Self Storage zich ook in Leeuwarden of in deze omgeving willen gaan vestigen. Omdat Bedrijf x de eerste toetreder op de Self Storage markt in Leeuwarden is, is er sprake van first market entry. De literatuur is onderzocht om te onderzoeken wat er komt kijken of wat er nodig is voor een first mover advantage

.

In dit hoofdstuk wordt eerst ‘business change’ behandeld, vervolgens komt ‘first market entry’ aan bod. Tenslotte zullen de implicaties ervan voor Bedrijf x besproken worden.

3.1 Business change

Veel bedrijven hebben de situatie meegemaakt, waarin een verandering moest worden geïmplementeerd. Er is dan ook het nodige over geschreven. In een aantal artikelen wordt aangegeven dat 70% van de veranderingen mislukt (4,5). Eén van de artikelen noemt zelfs 90% als mislukkingpercentage (10). Uit dit mislukkingpercentage blijkt het belang van het professioneel omgaan met een veranderingsproces.

Verandermanagement wordt als volgt omschreven:

“Change is the alteration in activities and tasks of the organisation”.

In deze paragraaf wordt een overzicht weergegeven van de belangrijkste aandachtpunten bij het invoeren van een verandering. Achter ieder aandachtspunt wordt weergegeven in welk(e) artikel(en) de aandachtpunten genoemd zijn. De nummers refereren aan de artikelen in tabel 3.1.

ƒ Een verandering wordt moeilijk geaccepteerd, als de betrokkenen er zelf geen invloed op hebben gehad. (1,7) De betrokkenheid van het personeel is van groot belang bij het invoeren van een verandering. Een uitspraak die hier bij past, is: “mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden”. Als het personeel vroeg bij het veranderingsproces betrokken wordt, is de kans op succesvolle invoering groter.

.

ƒ Van een veranderingsproces moet een project gemaakt worden.(1,8) Door een project te maken van het invoeren van de verandering is de kans groter dat het een succes wordt. Onder het voeren van een project valt onder andere het maken van een duidelijke tijdsplanning, het aanstellen van een projectmanager, het stellen van targets en het duidelijk aangeven van een startpunt.

31 Voordeel ten opzichte van concurrentie, door als eerste op een markt toe te treden.

ƒ Er moeten doelen gesteld worden. (1,10) Doelen, genoemd als onderdeel van een project, moeten SMART opgesteld worden: Specifiek, Meetbaar, Aantrekkelijk, Realistisch en Tijdgebonden. Deze doelen worden niet alleen op projectniveau, maar ook op individueel niveau gesteld. Door duidelijk individuele doelen te stellen, weten de betrokkenen wat voor hen de consequenties zijn en waar ze naar toe kunnen werken.

ƒ De betrokken personen moeten overtuigd worden. (2,6,9,10) De betrokkenen moeten worden overtuigd van de redenen voor, de voordelen van, het nut van en de urgentie van de verandering. Als het personeel van al deze zaken overtuigd is, moet logischerwijs betrokkenheid ontstaan. Bij het eerste aandachtspunt is al aangegeven dat dit van groot belang kan zijn bij het invoeren van een verandering.

ƒ Een training kan fungeren als een startpunt voor het project. (6,8,10) Bij een project hoort onder andere het aangeven van een startpunt. Door bij dit startmoment een uitgebreide training te geven, kunnen de betrokkenen overtuigd worden en wordt daarmee commitment gecreëerd. In deze training wordt in principe het hele project uitgelegd, inclusief de tijdsplanning en de doelen. Bij deze training behoren de betrokkenen overtuigd te worden van het nut, de urgentie en de voordelen van het project.

ƒ Weerstand tegen de verandering kan effectief gebruikt worden om de verandering juist succesvol in te voeren. (4,5,7,8) Een verandering leidt vaak tot weerstand, omdat bij het invoeren van een verandering het evenwicht wordt verstoord. Deze weerstand leeft vooral bij het personeel en kan volgens de genoemde artikelen juist ten goede worden gebruikt. Door een weerstand vroeg te signaleren en deze vervolgens proberen op te lossen, kan de weerstand uiteindelijk tot meer commitment bij het personeel leiden.

Dit idee is vergelijkbaar met een verschijnsel in Consumer Behavior (Zie (17)). Stel een klant is ontevreden over de dienstverlening van een aanbieder. Als hij hierover een klacht uit en deze wordt vervolgens opgelost, dan is de klant meer tevreden, dan wanneer de dienstverlening in één keer goed was gegaan. Vergelijkbaar is een personeelslid meer betrokken als zijn weerstand is weggehaald, dan wanneer er helemaal geen weerstand is geweest.

ƒ Monitoring van de verandering is erg belangrijk. (4,6,7,8,9,10) Vanaf het moment dat de verandering is ingevoerd, is het belangrijk de voortgang te monitoren. De haalbaarheid van doelen die gesteld zijn, moet gemeten en, waar nodig, bijgesteld worden. Tevens is het van belang problemen of weerstanden vroeg op te sporen en eventueel op te lossen. Op deze manier ontstaat een helder beeld van het succes van de verandering.

ƒ Communicatie is erg belangrijk voor het succes van de verandering. (6,8,10)

Communicatie is een alles overkoepelende factor bij het invoeren van een

verandering. Als de communicatie namelijk goed is, wordt de verandering beter

geaccepteerd, kan de weerstand beter worden weerlegd, zijn de doelen duidelijker en

wordt het personeel beter overtuigd. Door herhaling van communicatie worden deze

effecten versterkt. Goede communicatie is dus een belangrijke basis voor een

succesvolle invoering van een verandering.

Nummer Artikel

1 Veranderingen Succesvol Uitvoeren, www.involvation.nl, 2002.

2 De Praktijk van Veranderen, www.involvation.nl, 2002.

3 Wat is Veranderen Eigenlijk, www.involvation.nl, 2003.

4 Wat zijn de Vaste Bestanddelen van Verandertrajecten? www.involvation.nl, 2004.

5 Zeven Mythen over Verandermanagement, www.involvation.nl, 2004.

6 Six Principles for Successful Business Change Management, J. Hall, Management Services, 1999, Vol. 43 nummer 4.

7 A Model for Successful Change Management, A. Cork, Nursing Standard, 2005.

8 Change Management in Times of Economic Uncertainty, V. Tan, T.N. Tiong, Singapore Management Review, 2005, Vol. 27 nummer 1.

9 Change Management- An Underestimated Key to Success, G. Fuchs, DM Review, 2004.

10 The Organization that Understands the Human Response to Change Improves its Ability to Adapt and Seizes Opportunities more Quickly than its Competitors, P.J.Doe, Canadian Business Review, 1994, Vol. 21 nummer 2.

Tabel 3.1 Artikelen verandermanagement