NHOUD uI<

KLYN BEGIN-ANHOU WI'

1

'%

[ 4s.

P '] JA

I

N H O U D

I

1

3

P

R]

UL

I

E·~.

_VA

EE

GHEID,

NAriELUK :

-De Nederla11dsche Geloof8bebjdenis;

De Heidelb

~

_ ·che Ct

t~

chismus ; en

I

e

5 Dor tsch ;Leerregels ;

' o·

s

V()Q

B

<ERKB

D

'

'for

l' ~

Kerkfin zijn vastgesteld in fowr

Na1iot a

C'

::-;ynod0

t-•

D rdrecht in_

1618

en

1619

eliik eu

Ii

ise

~Jk

Gebruik,

ITGI~GEVE. DOOR

J.

u

TOT,

... TE

INVULLING

r Kerkeraads

mbtsaanvaardi g,

or

rneenteleden

b1J

Bevesti

g

ing, en

Leerarell of Ouders bij AaL

b

ieding aan 1on

i

rua

t

en.

ct rtehcel

vo1·mt

e(~n

°Toot

Svo. boekdeel

van

on~evem 1 )

ilad

ijden. Prijs

1 ·.

p

~r

exempla.ar, p1istgeld in

1egn•per~.

r

'l

uitdeeliug aa.u jonge lidrnaten en t-e. verspreicling 10s. per

•l z ju, £1 15'. per 50, en £3 per·IOO ext>mpfaren franc• o

· P?

t.

Te verkrijien bij alle

l3oekverkoop~rs ]11

Zuid Afrilrn

D. F.

DU

TOIT

&

CO. (Be1Jerkt)

₁

Drukkers,

~~PAARL.>?~

~;:,:::::.

_____

__

KLYN BEGIN-ANHOU WIN.

DEEL

1.J

ONS KLYNTJI, NOVEMBER 1896. [No. 9.

~u~rn JAARS PERSENT YER ONs Kr.YNTJ1-(Gcui:{)... 169 l\llNJNGtN \'AN SKEllA.-lI. Boe di Hyk fan Skeha

g. stig is.-III. Di Koninginne fan Egipte en Skeba ... ... ... ... ... ... 170 PRAT.Ill 01.;a 01 XATUUR: di loopbaan rnn di

kwar-tire van di Maan ... 177

D1 HoosK~OPPI : IV Oue bckende ... ... 178 ArntKAANSE TAALKONGRES EN Goosn11NS'nuic

SAME-KOMH 1897 •. . . .. • .. • .. . J 84 HOE w0Nmm1.1K oNs m:MAAK rn: HJ. Di sameslel

van di bloed 185

PnYl:!VRAGE : AbuiHe reggemaak ... ... 186

VERSl,AG VAN 0PLOSHrNG YAN RAAlsELH IN Ar.MASAK

1rn '' 0Nf! KLYNT.11" 18G

U1·:sgL8ERY MET ONS LEHJ.:Rs 191

GEDIGTf; ... 192

'n Nn'uleja.nt£'

'jet~ent

fer'' ®nfl

l\.lnntji."

Kl)m, frinue, luister mi mya l'aau,

Laat ons 011s Kly11<ji meer laat praat

Di fraag is net op welk maniir

r

l~lk geef horn net nog siling1:1 fiir,

~an word hy gou-gou groo~ en sterk,

J<,n kan oek twe keer sofeul werk.

011s Kly11{1i is al 8 maan<le oucl,

En hy het nog een gl'ote font Hy kom al rnaande net een kee1·, Terwyl ons twe keer horn begeer. In Maart is syn gehoorte dag, Wat sal by <lan fan ons ·fe.rwag :i

J<Jlk moet horn 'u pe1 sent laat kn :

Want hy praat al te mooi fer

m.v:

En al di mense het hom liif,

En almal fraag horn: assehliif, Hy moet 'n l>itji meer tog praat :

Want anders word ons fer hom kwa;ul.

Syn g1·appiis is tog al te mooi, Ons lees dit saans tot in <li kooi. Di Nuwejaar kom al nahr, 'n Hoedji moet hy <lan wet>1 kry : Want anders brand syn klyne kop, J<jn dan is ons alma! gefop.

0Ns Klyntji is di beste kind,

Wat ek nog ooit het uitgefi.ntl; Want hy is folhloed Afrikaans, "BJn skuil ni in 'n Jingo-skaans. Hy praat mooi .fan ons foorgeslag En laat ons somtyds lekker lag. Net een <ling wens ons nog fan hom : Hy moet al maande twekeer kom. Dan het ons wat ons hart. hegeer,

En

ge

hul graag -! silings meer. Mar howediin

ge

ous an hom

'u Mooi persent as Nnwjaar kom.

011N Kly11tji ii:; di heste blatl, Wat 011s ooit in 0118 hand kan fat.

Di JJ 11 rgr'I' en E.rj1l'r'Ni; alhy, Di is 011.~ Kly11tji al ferhy.

Hy praat so lekl(-er oek ons taal,

Bo fan <li Kaap tot in Transvaal. Di frouens hifr in onse wyk, Kom fan elk huis af an gestryk :

Hui wil 011s Kly11(ji hoor en siin: Waa1· het 'n hlad di eer ferdiin i'

Ek wens 0118 Kly11tj/ feels geluk,

En oek syn fa<ler1:1 wat horn drnk. Korn laat elk uog 4 silingi; stoot Dan word hy twekeer nog so groot.

H. C. BOSHOFF. ~~~~ D1 Afrikaan~e Almaai.k ver 1897 is amper klaar en glo my van dense jaar is by belangrik, Di hele br~nd­ siikte wet van 1894 ; di kos alleen 11! meer as lR. Dan

is daar 'n gids ("of Directory ") van eowat ul di dorpe en clistrikte in. Suic1 Afrika, -:vaar h~lle le, boe hoog, opbreng·

, Hte, bevolkmg, ens. En n memgte antler nutti""e dinge en dit alles net ver le. "'

do

OK'

KtYN1'Jt. [NOVB)lliElt

l89S

.

119i 11tontngin fan $keba

,

lioe di gif met 'n rooie treep an syn arm optrek ;

dit was al bokant di elleboog.

OF

·~

SALOMO SYN OUE GOUDFELDE IN SAMBESIA

.

[HI TORISE HOMAN DEUR Ds. S .. J. DU TOI'r.]

. Di eerHte Deel ferhaal hoe ons onder 8irnlmbwe 'n rol oatdek, ges < rywc deur Elih·i~ef, alorno syn

gehym-t1kryw ·r ea prins gema<tl fa11 di Kooingia fan Skeba, waar -in megedccl word dat hy digeskideni · fon di ryk beskry-we hct en <lat di beskrywing same met grole skatte ferberg is onder di berg Afoer by tli !!ebalsemcle lyke fao Qi

Koninginne. Op anwysing fan di Molimo kry on di berc

too uoordwestc fan 'l'ati en onder di berg di gmfkelders en lykc en oek 3 perkameui rolle. Di twede de"! be.fat di inhoud fan (Ii rJlle en ons ferdere ontdekkings on

befin-Wctende hoc fre elik fergifLig ·di mambas Jang is,

was syn dood so goed as ·eker, en net gou oek mar. Gelukkig fol dit my dadelik in dat di Kafferdokters di gif fan jli mambas-laug self prep'.trcer fer medisyne, en dat clit 'n <;mfylba.re middel is teen di byt fan enigc giftige diir. Ek roep dadelik na Umsalomi, en Henni fra horn of hy ni di medi yne het ni. Hy 68 ja, en haal dit dadelik.uit syn knapsakki uit.

diti\siJerkmnenfrolle

i~

by plekke b ska.dig denr fogt ig-hyt!. Sof~r leeshatir begin dit mqt beskrywing l'un di

Paradys op tli hoogland fan Afrika, onder di sonlyn, by di Maanberge en 3 Mere, waar di 4 rilire (di Xyl, di Xiger. di Kong.o, en cli Hamhesi) hulle oorsprung het-ell hue di cerste mense nlfallig geworde hct co <lour God geRtnif is -Di onderaardse kamer onder di berg lilyk di R(groml af

te !Jee! ; hy di ingaug is di ~ondetloed afgeheel en fenler hose gee le.

II. HOE DI RYK PAN . KEBA GE 'TH+ CS. Klaas fan 'n Manibas-lan_q gebyt, deur Um.salami gesond gedokter met Slanqqif.-Gesprek by di Aand-Jitnr.-Ontdekkin_qs in di eerste Grafkelder.-Di Rot

/ertel.fan di 801ulefloed.-Hoe s1.oaar en benoud Mms en Diir dit li,e t in di Ark.-Di Afstarmnelinge fan Own kom terug na A/rilca. -Di Fel-klere fan Adam rn wat daarfan geworde liet.-Gam syn Sewi Kus sl~fJ di Ryk j(ui Etwpi'e.-Syn Seitn Hafila trek o'er di Samb~si na di Gondlaiul.-Ert syn Seun S!ceba sfig di Ryk hi.ir.-Bespreking frcn di Hoojpunte, met ferdere Bewyse.-'n Do11derslor111 nueak 'tt Enrl an di Gespre!c.

a~

~I follende dag oggend ga.an ons weer clkeen syn

~ gang en an syn werk. :.M:yn fertaling gaan

non al heel wat gouer. Ek het non ni meer tc su~kel met party fan di ouu letters ni, en diselfde woor<lc kom gedur'g terug, so fat ck di ni hoef op te ::;ouk ui. Ek forder dan oek uet fluks, want ek kon di hole dag mooi s~il <leur wt:rk.

'l'een di aan.J, 'n ruk foor so11-011der, kom eer.s Henni en Umsalomi met hulle pale, en Henni gaan, m euige pratjiis, ons aandkos klaar maak, terwyl U msalomi di p 1le gaan in plant. Ek was nog druk bcsig met fertaal, om by 'n goeic rnsplek te kom. Daar hoor ek meteen 'n gedoente en Henni roep na my. Klaas wasangchardloop gekom; 'n mambas lang lmd horn an di ha.ad gebyt terwyl hy gras sny. Hy kon amper ni mcer siia of praat ni, di armc klyn 1ong. Syn hand was al opgeswel en 'n mens kon siin

Hy sny toe·1 eers 'n krnisi net op di uytplek en smeer 'a bitji fan di geprepareerde slanggif daarin, en ge toen fer Klaa 'n bitji fan di gif in oek, wat hy skaars no•r met 'n bitjt water kon sluk. En dit was wonderlik om te siiu hoe gou dit werk. Di slang syn gif werk finnig, mar nog finniger werk di medisyne. (Jitwendig trek dit d1 gif uit, sodat daar 'n taaie, gele

fog nit di plek loop waar hy dit ingesme~r het, en net soo.; di rooi streep an syn arm opgetrek bet, so trek dit non weer lanksamerhancl terug. En <lit het ock ui lank gedum· ni, of by kon weer goed siin en praat oek. Ons fra tocn fer Umsalomi of ons fer horn 'n biLji brand wyn moct g 1, mar hy 68 : ne, di medisync moet cers syn werk doen, dan kan ons fer hom daarna 'n sopi ge tot fersterking. Mar nou moet on fer horn mar stil Jaab bly fer 'n goeie rule Op ons fraag ferseker hy on dat daar gen gefaar meer is ni ; mar had hy di medisyne ni toegepas ni, dat hy dan al sou dood gewees he.

Ons stuur toen fer "Urns Llomi om di ossc te ha.al,

wantons moes hulle saan~ au di wa fas maak, omiat

di leeus snags rondom brul. Ek gaan tocn weer an myn fertaling, om 'n goeie stopplek te kry, en Henai kyk meteen na Klaas terwyl hy ons kos gaar maak. Ek was nog besig toen ek Neef Gideon en Neef Hen-drik met Henni boor praat. En by di eerste rusplek stop ek toen en gaan na hulle toe. Klaas was toen ock al o beter, dat hy weer by di fuur sit fertel hoe di slang fer horn gebyt het.

Ons stuur toen fer Henni om fer U msalomi tc gaan help di osse soek en breng, en kort daarna kom hullu gelukkig oek met al di osse an. Henni fertel tocn

fer ons hoe erg fergiftig di mambas-lange is. Hy

noem gefalle op dat so 'n mamba in 'n boom sit, iu di bo~feld, en as daar 'n trop bee:ste onder deur loop, dat hy een fer can wat f::lrby kom pik, en hoe ui ecrste bees net 'n klyne entji loop en dan dood neerfal ; di twede 'n entji ferder ; en so fort tot 7 agter makaP.r, terwyl andere slange mar een of twe fergiftige byte ge, dan is I.mile gif nit, of so flou dat dit. gen kwnad meer doen n i. U msalomi befestig clit oek met audcre foor-beclde. Mar hoc hullc di slang in di hande kry om syn gif uit tc haal -want hy is 'n freselik goue slang, by fliig soos 'u pyl deur di bome,-en hoe hnlle dit prepareer, kou ons mar ni nit horn kry ni ; <lit lyk of di kafferdokters dit gehym hou. En dit liet baing moeite en beloni11g gckos om '11 bitji fan di

~OVEMBER 1896.J ONS

KLYNTJI.

In di tu!lsentyd was OllS aandete en te al klaar, ett

gaan -ons £-et, terwyl di gesprek mar nog loop o'er di. shmgbyt en slanggif. Ek fertel · hulle wen hoe ek iu di Mapog-oorlog in Transfaal gesiin het, feral in di Heidelbergse lager, dat di boere di gepreparPerde gif inwendig en nitwendig gebruik fer sii:kte en wonde, e.i hoe gou dit help ; en dat ek altars• so'n flessi gif by

myn gehad het, ( wat ek nog by Abel Erasmus geluy het an Lydenburg), as ek op skoolinspehsi uit,gaan ; eu hoe ek eenkeer 'n perd fan my, wat al r!i fuur gehad het fan pergeer, en ni meer wou freet of snip ni, met di 11:if net gou gesond gemaak bet, e11s.

-Na di ete steelr ons·nou weer oos pyp op en gaan sit gesels. Di· twe frinde had di dag di eerste kamer met· di opgaande gang noukeurig ondersoek, mar ni:.s bi -sonders ontdek ni. II ulle het op di flocr en fangs -di mnre gestamp en geklop, mar k0n gen hollighyd bespeur, waar jits kon ferborge wees ni. Net een fan di 3 mummiis had nog 'n goue halshand om haar ne1_<, wat di mense wat in froegere eeae di grafkelders ope gemaak bet, en denkelik beroof het, ni moet gesiin he ni. •])far di tekeninge op di mure is belangrik. Neef Hendrik; het 'n ant .. kening daarfan gemaak, t0l'wyl Neef Gideon 'n ruwe aftekening ,fan 'n paar gernaak het om te bewaar. .Mar huHe was alby no~ ui Ida· r gekom daarcne ni. By ons eerste deurga g het ous reed::. 'n korte skets gege fan di tekeuiuge in .(ii kamer, en later kom ons daarop terng. .. ·

'l'oeu h,9Jle klaar had metfertcl was dib myu beurt•om foor te lees wat ek di dag fertaal het. Mar foor ck dit biir laat folg moet ek eel'S nog medeel, dat di donder-weer al di forige dag gech'y'.3 bet, en di agtermiddag donker opgekom het, en !\OU al nader kom, sodHt ons

reeds oi dreunings kori hoor en duidelik kon siin dat di weer di nag sou o'erkom. Hiir folg non wat ck

di dag fertaal het : - ~

En

di skip dry1ve op di angesig fan di waters en dit word he_en en weer geslinger op di water!!. En daar kom 'n sterke wind op, wat di wat1 rs beroer en di skip slinger, sodat alle lewende wcstins wat daari11 was o'er makaar fa!. En daar was 'u grote angs onder alle lewendti wesens "7at in di s1dp was; \>ant dit was of di skip won breek. En di leens di brul, en di osac di bulk, en di wolwe hnil, ~n alle lewende wesens wat in di skip was skreeu elkeen op syn tnanifr, sodat dit 'n freeselike geslneeu was. En Noa.: e11 syn frou en kinders buil oek en was beangs dat hulle di poorte fan di dooderyk nader·. En Noag bid ernstig tot Jawe [di Here], en Jawc J1oor fer horn en drnk an horn. En di fe11ater:> fan di hemele word gesluit, en di fontyne fan di uf .~ond forswelg

W(ler di waters, en di orige wakrs werd dcur dLwinde.

en di so opgedroog. En 'n ~ter ke sujaewind waai di skip fer weg fan di plek waar di m• me eers gewoon en al di s-onde gedoen het, en di skip rns op di be1g Al Judi [Ararat]. En toen Koag en syn semis uit di skip korn, w;1s hulle in 'n beel:emaJ -freemde land. En N oag offer 'n. offerande en bid ei1 fraag fb·

Jaw€!, of hy daa1· moet bly woon of weer terrnggartn na di land 'imar huJle eers gewoon het; Mar .Jawo

-se, hnlle moet daar bly woon, en so doen Noag eu syn setms, en hulle was daar foorspoedig en frngbaaT eD fermenigfuldig.

En dis di name fan Noag syn seuns : Jafet, Gam en Sero. En bulle hnd weer kinder11, w11nt hulle bet frouens getFem foor di o'erstroming. .Jafet bad 7 seuns, en S m -ha.J 5 se1ms uit wi Abr:if1am en di Hebreen afgestam hl't.

Mal' Garn had <"ll'S mar 4 senns: Kns, Mit"srn!im, Put en Kimaiin.

_ En di senns fan Kns was Sl>ba,; Hafiln, Sapta,

Rail.ma en Satega. .

En di seuns fan Rail.ma was Rkeba en Dednu. En di setrns fan Mitsrc1,'im was Lucl, Anom, en Pa-tras, Gaslot en Kaftor.

En di seuns fan Put G ebal, IJ adan, Bena en Adan.

En di seuns fan Kanaan was Sidon, Het, Amori, Gergasi, Tlifi, Arke, Seni, ATodi, Simodi, en Gamoti. En Noag plant 'n tuiu en 'n wi1 gerd

en

di eerste maal wat by fan cli druiwesop dr'nk word hy drank. En Kanaan siin dit di eeTste en by bespot syn oupa, en by l'Oep syn fader Garn en by l11g o'ck o'er syn fader. Mar torn Jafet en Sero dit boor het bulle fer bullc fadru: in di tent toegedek. Daarom bet Noag toen by t.ntwaak tut syn dronkenskap fer Jafet en Sero gesegen en fer R auaa.n, Cli seun fan G am feroflek. En na di fcrfloeking en bestraffing het Garo met syn kinderE, owtrent 730 man, toen weg ceti·ek fan ~oag af, na di suid1·, waar cli mensc ters gewoon bet onder ail di 1ifiir Gihon [di Nyl]. Mar Kanaan en syn kiuders het Jangcs di

[

M iddel

lands~] Se gaan woon. En Put met. syn seuns gaan langs,di Skelfse woon. En Mitsra'im en syn seuns bly by ,Gam bu lie fader, en ~a lioin is di land Mitsra'im [Egipte]

172

En Kus, di seun fan Garn, di seun fan Noag, neem 'n frou op syn oue dag en sy baar fer horn 'n seun, en hy noem syn naam i.:Timrod, want in di tyd b giu di mense weer te rebelleer teen Elohim

[God].

En syn fader we1s baing gek na horn. En di fel-klere wat God fer Adam en syn frou gemaak het, toen hulle uit di Paradys ferdrywe is, was an Kus gege. Want nu di dood fan A.dam is di klere gegc an Bnog, di seun fan Jeroo, en toen Enog opgeueem is na God bet hy dit an syn seun Metusela gege, en na syn dood bet Noag dit geneero en in di skip bcwaar. E11 by syn wegguan het Garo dit geeteel fan Noag en dit wegge-steek. En Gam het dit an yn ou!:!te seuu Kus geg•\ stilletjiis; en Kus bet dit oek lank wcggesteek fer syn broers en seuns. Mar om hy fer Nimrod so liif had ge by di klere an hom, en toen hy 20 jaar oud was trek hy dit an. En by word sterk en Gol ge fer bom krag, en hy was 'n geweldige jagter, en dood di wildc dire en by boa altare en offer di dire fer Jawe

(di

Here].

En Nimrod was 40 jare oud toen daar 'n oorlog was tussen di kin lers fan Garn en fan Jafet, en Nimrod o'erwin di kindet"S fan Jafet en by was di heerser o'er di land en bou di stad Hinar, en by wyk af fan Jawo en diin afgode, en bou 'n toren en dit was kwaad in di oge fan Jawe

[di

Here]

t:n Hy ferwar daar hulle tale, en daarJeur werd hulle werk fery<lel, en ferstrooi di mense o'er di aarde.

Mar Kus en syn seuns gaau terug op wet di rifiir Gibon

[di

Nyl] na di land waar di mense foor di o'erstroming gewoon h':!t. En syu s~uns Hafila en Racl.m!\ met hulle kinde s trek nog ferder suid o'er di rifiir Pison

[di

Sambesi],

waar di goudland is, wat na Hafila genoero werd. En Raama syn seuus was Skt:ba en Dedan, en Skeba was d1 stigter fan hiir-di konmkryk, wat na horn genoern werd, en hy was hiir-di eerste ko11ing fan di ryk. Mar hy had net 5 d"gters en gen seun ni, en daarom het hy dit tot 'n wet gestel, dat o'er di ryk altyd koninginne moet regeer, eers syn oudste dogter, en SO anoos di OU lste dogter in

opfvJ-ging.

En di koninkryk fan Skeba wa ryk an goud en edelgesteentes 1 n ifoor, en di aarde was frugba·1r om

al-le soorte frugte en groentes op te breng, en di folk word groot cu stcrk, en hulle grawe goud en drywe handel, en hulle had goudsmits om di goud te bewerk. Mar hulle bet cenfoudig gt'lewe in strooibuise.

"

• •

tNovEMBER 1896.

'u Predikant bet nuoit 'n andagigr.er gehoor as ck had met di voorlees ni, tot Khas iuhluis, wat non weer heeltem·1l beter was.

"Hill' het ons non hoe hiir-di ryk gcstil.! is deur 'n agterklynseun fan Ham. Dis fern ouderlik dat dit ui frocger opgemerk is hoe di name fan di

gesla1s-re.~ister in Genesis 10 o\:re~nkom met di name wat Mozes Genesis 'l! n.iem fan di woonpl k fan di ecrstc mensc. ni. Dis tog ·alg meen erkend, dat Garn in Afrika I om woon lu:t. Eu kyk non, di name fan syn scuns ill alma! hiir i11 Afrika: en dis bekeud dat di sta111faclcrs in di one tyd di la11dc wan.r hulle gaan woon hut ua !mile name geno.:m bet. En let non op,

Milsm'i111 was Oam syn twede seun e11 na horn is di naam fan E"'iptc in llebrceus en anuerc oue tale nog M:itsra'im. Kus 11 as di ondste senn, fan ~mi! el) dit

was di oue naam fan wat htc1· genoem wcrJ Etiopi'c, wat ten suide fo:i Etiipte le, m 1r nimaud lmn bep<1l\l houfor llit suidL·I k uitge:>trck het ni. I'ut was Garn

syn dcrJc stun, 011 di bet langs di RoJe Sci of Skelfse gaan woon, 11·n.ardit uek na hum genoem is. Kanaan,

Garn syu viirde seun ? i; Ian gs di kus fan di M i. Jdel-landse s.S ~·aan woou en nit horn is di Feuisi'crs (Zidon was syn oudste senn) afkomstig. En folleus di ge ~enkrul is Nimrod, Kus syu jo.igste seuu te1ug gekeer na !.si'e, en bet daar di OLBte ryk fun Bab 1

ges~iMg.

_{' ar} di ' _{opmer e 1 ste 1s,} k 1·k . d _{at JlllS} . .

a·

_{1 on s seun} d te fan Garn Ku· di ferste snideli1< getrek bet, en dat di mw.m fau ~ynscnn fla/ilajuiso'ereenkommet di naam wat ons in Genesis 2 genocm word as di goudland ,

waarlangs di Sambesi (Pison) loop, en dat di naaro fan syn klynsenn Skeba juis o'ereenkom met di one goudland waar Salomo syn goud gehaal het."

Ek kon ni help om dadelik na di lees di gedagte nit te spreek, waarfan ek di bele da!! onder di fertaal fol was ni. Neef Gideon stem hiirme in, en merk daarby op, dat di skrywer dus oek s~r gepas fer syn doe! net di afstammelinge fan Garn folg, as di onste bewoners fan Afrika na di sondefloed, en as di stigters fan di ryk fan Skeba, wat by ft:rder wil beskrywe.

" En tog werp by belangrike lig oek op di bybels~

geskidenis soos ons <lit in Genesis ferhaal is. Kyk, ek het froe"'er 11ooit so daaro'er gedenk, dat Noag en syn famili c~ di dire dit so swaar gehad het in di ark ni, mar uou by nadenk kan ek dit goed ferstaan; wa .. t kyk, in Gen sis staan mos oek fan di wind wat God o'er di aarde laat waai en hoe di waters heen en weer gestroom bet. Dit moet mar net oustn!m~g gewee~ he

op di grote waters, nog grutcr en onstmm1g.:r as d1

se

non."-Dit m rk Neef uendrik an.

".Ja,

en dat di ark sofer noor I gedrywe he~ is heel n 1tuurlik folleus di fcrbaal dat di eerste roense in l\fiddel-Afriklt onder di soulyn gewoon het, want dan waai di ln"'stroom fa duar na di noorde," was myu amoe1kin<r7 waarby ek nog foeg : "en di nood fan Noag en fun alle mensc en dire in di ark word netso beskrywe in di " boek des rechLvaardigen," of boek fan Jasher, wat e.ngehaal word in Josua 10: 18 ; en

NovEllmF.R 1896.] ONS KLYX1'Jl.

173

di gesl<idenis fan di fel·klere fan A.dam word oek

net-so in di boek beskrywe."

"Mar watt• r berg sou hiir bedoel worJe waarop di al'k gen1s het ; dit word hiir ni Ararat gcnoem ni,

mar Al Judi?" fraag Neef Gideon.

Myn antwoord was : dit bedoel mar diselfde berg-keten ; in di Koran noam Mahomet oek diselfde n 1am

en non nog word di l.Jerg by A meni'e met di

naam genoem."

"Dis opmerkelik,"

se

Neef Hendrik, wat intussen

Genesis 10 op-5eslaan het, dat di kinders fa·1 Put, wat in di Bybel ni gcnoem wo1·d ni, hiir iu di 1'01 fel'mel..t word; di st.amlys fan Garn syn afstammelinge woid hiir du~ fullediger ge6e.·'

" Mar wat sou fan di 1xi.k fel klere geworde he?" - fal IIenni in.

"A.g, Henni, hoe kan jy tog so dom fra? Wat het rlit nou rout di s 1ak tc :loen ?"-foeg Keef Gitleon hom toe.

" Mar dan is dit daarom al ragtig baillg lanK, dat ·

rli laa•l hiir bewoou is, en dat di oue mense hiir gewel':.. het,"

se

Henni toen ; "ne, ck begin nou oek al 'n bijti an di oue rol te glo. "

Mollk sou ons nog ferder sit praat he. Mar di

donderw. tr begin nou al o'er te kom en di ee1 ste

druppe's begin t~ fal. So moes ons mar ga 1n sl<ia.p,

Neef Gideon en ek in di W'\; Neef Hendrik en llen

ni in di tent, en Klaas oek daarby, en Umsalomi

ooder di wa. En di weer was di nag net erg, harde

donker en ordenr.lik reen.

III. DIKONINGINNEFA.NEGIPTE ENSKEBA. Koningin Hatasu in Egipte. -Stuur £li eerste Ji'loot na Skeha toe. - 700 .1am· foor Balo mo. - Sluit 'n Han-d"ls-o'ereenkoms.-Ferdere Gemeenskap o'er Land en Se.-Kry fanhifr deselfde A.rtikels soos Salomo later.-Laat dit beskrywe en afbeel in 'n Tempel.-Wat o'er-eenkom met di Beskrywing en A.f beeldin_qs wat ons

ltiir kry.-OnNek!cin,r1s in di Grajlcelders. - Oiis osse

gesteek Jan di Tsetsejtiig.

~

I follende dag oggend was dit pragtige mooi

J.W

weer; dit had hee1 lik gereen di nag ; alles siin

~ daar lewendig en frolik uit ; Klaas wa~

heel-temal gesou I ; en toen di sou pragtig uitkom gaan

elkeen weer an S)'ll werk. Feral di 3 Witt ons strooihuis

moes klaar maak word opgedruk om gon te maak nou

di reentyJ begin.

Myn fertaal werk word nou oek al m Lkliker en belangriker, en ek merk dat wat e'c di da.g fertaal

o'er-eenko;n met di afbeeldings in di e ·rste kamer of

graf-h.elder ondel' di berg. Ek fert.aal toen fl.ytig en ouaf-gebroke deur tot di follende rusplek, en sowat 4 uu1·

ga.an ek met di fertaling wat ek gemaak het self na. Ji

kamt-r toe, oro. dit daar te leea met di 2 frinde rn.ne en

te fergelyk met .di afbceldings an di mure.

Toen ek i1f di eer,;te kamer kom was di 2 frinde al

daarait. Elc gaan toen na di twede kamer om fer

hulle te soek, mar kry bulle daar oek ni. Toen was

ek in twyfel of ek ferder met di opgaande gang na di derde kamer sou gaan, of met di sygange eers in di 2 sykamers, wat uit di twede kamer uitgaan, sat gaan kyk. Ek kry hulle dan oek in een fan di sykamers,

wuar hulle enige belangrike dinge ontdek bet, Wdt ons

befestig in di mening dat di sykameL'S di gril.fkelders was fa 1 di priiste1 s en p1·i ii;;teresse, en dat dit meteen

as 'n soort fan dodekerK gebruik is om lykdiinste te

hon. Mar daaro'er later meer.

Ek neem hullt:: twe tocn terng na di eersle kamer, en

lees hulle daar foor wat. ek di dag fertaal bet, en toen

kry ons di hclo geskidonis d.iar in beelde afgeteken

laugs di IDlll'I!. Ek het boweJiin di ~Ekrywing wat

Professor Rawlinson ge fan di g skidenis oek

mege-ncern, in Anci~nt Egypt (bl. 178-186), een fan di

ho ke, wat ek au Bulawayo gekoop het. Ter wille

fan di samehang ge ons eeL'S di hele geskidenis i;oos

ons riit fertaal het en daarna '11 samcfattirig fan ons

besprekiug, hoewel ons dit punt fer punt gelees en dan

di afbeeltlings 1 agegaan en bespreek hct.

•

_•

•

En Mitsra'im ~yn s un Ames wortl kolling na syn

ilood. En di bewoners fan Mitsra'im [Egipte]

w .• s naby di se en had 'n f ngbare land, wat jaarliks

o'erstroom word fan diri.fiir Gil1on

[

d

i

Nyl

],

en het

in omgang gebly met di kinders fan Jafet en Sem, en het daar 'n grote ryk gestig en grote hnise en stede

en grafte

[

P

iramides?]

gebou, follens di

gedenkteken wat hulle daar gebou het foor di o'er-stromiug.

En omtr nt 2,300 jare na di skepping fan di

mens, en omtrent 650 jare na di grote o'erstroming,

en orntrent 700 jare foor Salomo di tempel gebou het,

het daar 'n geweldige koning in Mitsraim [Egipte]

geregeer, wat 'n dappere krygsman was en al di lande ronJom ferower het. Syn naam was Totmes, en syn hoofst.ad Tebe. Ee1s bad hy net 'n dogter, Hatasu,

ma1· toen hy al oud was is by weer getrou, e~ bet ~yn

frou 2 seuns gekry, een wat hom moes opfolg as Totmes di twede.

Mar 1'otmes was al oud, en syn dogter Hatasu was 'n slimme en dappere fron, ncs haar fader. So bet sy in syn laaste jare s 1me met hom gPregeer en hy bet

an haar di troon-titel gege fan 1RL ma-ka, en het fer

baar genoem di " Koning-in fan di Sui•le en fan di

Noorde."

Tpcn To:mes dootl was folg syn senn fer horn op,

vollens gebruik fan di land, onder di naam fan Totmes

fer-174

ONS KLYNTJI. [Non MRF.ll If 96. stand en ag fan aarJ, en Hatasu was ouer 1 n ~I mmer.

In naam tron

s

i

toen met baar luilwe br()('r en regeer di land.

Sy het bai11g grote geboue laat maak, e11 het . tukke a11gebou an di tempc 1 fan Ammon by Knrna1', en bet

ot:k di ten pel; gebou_. by l\l en et A Lou, nauy Tebe. J)i gesamelike regering fan Hatasu en haar brocr bet mar ]rnrt geduur. Sy, wou heeltema 1 allcen regeer c·n het in 'n sameswering haar_ broer laat fermoor, ter -wyl hy nog jonk was.

y bet toen ge1'< geer as Koningiu fan Mitsra'im

[

Egipte

J,

en h1 t sig self geuoem: "di lewende Horus, fol fan goddelike gawe, di bcbeerseres fan di krone, ryk in jare, di guue Horus, go::lin fan di krone, Koning;n f~n o,nder .~n Bo 1\iit Ta'im [

Egi pte

],

dogter en frou fan di Son, frou fan: Ammon [em fan hulle go~e], wat t euig lewe, wat woon in syn hart." Dan wou sr oek 'n man wees en het mansklore gedra en 'n false baard. Haar naam het sy angeful tot Ratasu-Khnum-Ammon, waardeut y sig f· reensel-wig bet met 2 fan hulle fernaamste gode. Later bet sy fer haar Koning genoem en di titc1_{s angeneern fan :}

", eun fa11 di son," "di go ie god," " heer fau di 2

land1.," di "heminde fan Ammon, di be kcnncr fan di Konings."

Mar sy was ni{tefrede met di folle heerslmppy in Onder en Bo Mitsra'im ni, mar sy wou haar bandel uitbry en f, ral gemeenskap open o'er se eu o'er land met di land fan Punt, Ta-neter, di Ileili"'e T_,and, di ferblyf fan A.tor, iu di snide, waar di seuns fan Kus di ryk fan keba gestig ,bet. Daarom bet sy an di , kelfse J 2 skippe laat bou, wat met roeie en syle gedrywe worde, en het op elke skip 70 man geset, erfare semannc, en een fan di seuns fan Kaua1in

[fan Tirus

?

]

fer oprcrskipper op elke skip. Op elke skip was 30 roeier , 10 werk met di sylf', en di ander was ge.1apende soldate, as hulle mog ange-fal wo rde. . En o'er al di skepe same bet sy een gesaut geset, met persent ! fer di st-imme waar hulle

kom.

Di sk ippe bet sy torn uitgcstuur fan di Skelfse, met di order dat hulle ni mag terug kom ni, foor hulle an di land fan Punt; was ni. Met 'n'gunstige wind beryk bullc yndelik d'i hawe fan Ofir

[

Sofala

r],

want' bulle

di skippe

lant

met cnige maune,

te1·" yl hulle di rys mHak na, keba met kamele, wat bulle megebreng het; met di . kippe.

Bulle breng toen di pers~nte an di Koningiu, wat in di tyd o'er 8kr·ba gereg• er het, en sy ontfang hulle regte frindelik. Ry 11ns getraud met Parihu, mar follens di gebruik fan di land het sy geregeer. Di creselskap fan l\fitsra'im

[

Egipte

]

het enige tyd, d:iar gebly, en di gesant fan Ilatasu bet ·u o'ereeu-koms gema1lk, wa·uby di Koni gin fan , keba di oppergesag fan Hata.su en fan di konings fan Mit -ra'im

[

Egipte

]

crken, terwyl di frede en frybyd fan di land fan Punt en fan di Koninginne fan Skeba erken word. l\far di akkoord WHS : dat di Konings fan Mitsra'im

[

Egipte

]

altyd di Konin"'inne fan Skeba meet austel, soos 'n Kouingin sterwe.

In di tyd wat hulle da·1r bly het di Mitsm'imite

[

Egiptenare

]

baing gom uit di almuggimbome

[

Mopani-bome

?] getap, wathulle gebruikom as wirook te brande by hulle offerandes. En 31 fan di jon!,;e borne bet hullc nitgebaal met wortels en al en megencem na di ski pp· toe, om dit in Mitsra'im

[

Egipte

]

te gaan plant. Baing ander goed bet hulle oek gehaudel in di land eu na di skip~ gebring om mo te neem, fe1·namcrlik good, sil 11 er, ifoor [

o

Ii-f antstande

],

el:Jbeubout, ape, bobPjane, honde, sla we en fclle fan tiirs en leeus.

Mar Ko:;ingiu Hata u had order gege, by tli terng-koms moos 'n gedeelte fan di manne met di kamele o'er land terug I om. En so doen hulle. En di Ko-ningin fan Hkcba gaan self same, sy en twe fan haar m1dsmanne, en 'n party fan haar folk, met di party wat o'er land terng gaan na Mitsra'im

[

Egipte

]

toe, terwijl di ander terug gaan na di skippe toe, en met di skippe terug kom.

H ulle terugkoms was 'n grote feesdag. Di be le st ad Tehe bet uitgetrek om hulle te ferw, lkoru. Di artikels wat bnlle megebreng bet werd fertoon, di welrikende bosse, di ma.kke dire ; 'n makgemaakte tiir met syn oppaster; 'n trop Tamaku dans 'n krygsdans.

Di

Koningin fan Skeba met baar raadsmanne word foor-gestel an Koningin Ratasu, same met 'u klomp jagters fan Khent-heu-nefer, en l·iid baal' di I ersente au wat hulle megebreng het, terwyl sy op haar troon sit.

I>aarop we1d 'n grote offerande gebreng an .Ator, di "Koningin fan Punt" en "Meesteres fan di Hemel."

' . l \

.

.

'

O~S KLYNTJL

175

-Nov1rnBER L8!>6.]

Om di herinnering an di tog te bew,rnr het Konin-gin H>\La'ju 'n nu we Le.np31 la.at bou fer A.mmon, an Tel-el- Bahiri, naby Tebe, en op di mure daarfan het ~y di hele tog laat afskilder, wa,ar dit tot fan dag toe nog staau.

Nadat sy 'n tyd daar g~kuiet· het is di K.oningin fan 8keba terug gegaan na haar land l;oe. Mar di Kouing8 fan Mitsra'im [Egipte] het alle 3 jare 'n

handels-L<>g na di !.lnd fan Punt; gest;uur o'er se, en tuS!>eniu o'er land. E·1 soos 'n Koningin fan Skeba sterf het di Konings fan Mitsra'im [Egipte] 'n opfolger gest.:mr om o'er di lan l te regeer, mees nit di Konink-like famili. Mar ·o'n Koningin werd eers onfrugbaar gemaak, dat sy gen kiJ.1ders moes M wat altemit di ryk kon affallig maak ni. En so is di handel en

gemceoskap l;ussen di 2 lande angehon tot fandag toe.

Soos ons gese het kry ons punt fet• punt di hCle geskidenis hilt· afgebeel op <li mnre. Hiir is :i.l fer-cers di portrat fan Koning~n ]fatast1 w:~t folkome o'ereenkcm met <li wat in .Egipte afgctekcn is en Wl;tt Rawlinson

ge,

same met di portret fan lrn.ar broer.

KONINGIN HATASU.

TOTMJ~S II.

Non hoef 'n mens ni juis 'n Lavater

te

wees in gelaatsknnde ni, om te siin <lat Koningin Hatasn 'n slimme frou was met 'n kragtige gees, ·terwyl haar broer meer a~ half onnosel lyk en niks beteken ni. Duidelik 1i:an 'n mens oek siin di false baard waarme sy afgebeel is. .

"Di Egiptenare het dns iOO jare foor alomo al o'er se en o er ]and haudelsgemeenskap gehad. met di land hiit· "-was myo opmerking.

" Ja, en nou blyk dit dat hulle oek hulle) skippa gebon en hiirnato~ gestuur het ondcr lyding fan ui Fenisi'ers, wat di oudste se-farande folk fan di wereld was. En dis natuurlik <lat di Fenisi'ers en Egipte non an makaar ferbinde was, want alby folke stam af fan Garn en had dus fereers o'ereenkoms in taal, seclc.'! en gewoontes en godsdiins "-merk Neef Gideon. op.

"Dis daarom wonderlik,"

se

Neef Hendrik, "dat di oue inense so kort na di sondefloed al so fer ferspry bet o'M di aarde, en so fer handel gedrywe bet."

"Ne,

dis ni so erg wonderlik ni, want kyk di af· stammelinge fan Kus, wat di eerste tot hiir dcurge·

trek en di ryk hii.r gestig het was rondtrekkende

fo-boerc, wat in tente en strooihnise gewoon, en ni huise ca stede fan stene en klippe gebon het ni. Di be-skrywing

se

mos, hulle bet in strooihuise hii.r Oflk nog gewoon, en kyk daar op di afbeeldi.ngs kan jy dit nog 8iin. Uit lyk selfs of party hulle huise fan t:i.kke en strooi in di borne g.:maak het, molik tot befyliging

teen di ongediirtes. En so staan dit oek afgel>eel in di tempel wat Koningin Hatasn laat bon het ter he. rinnering an di eerste tog, waarfan ons net nou gelees het. So'n swerwende herdersfolk trek dus .gemaklik dag fer dag ferder, fan di een land na di antler. Kyk hoe maklik ons foortrckkcrs al

a

i land tleurgetrek het, en hulle bad no,; wu'ens, mar di one folke bet in plaas fan wa'eus kamelc gebruik om hulle goed te clra-soos ons daar afgebeel siiu-sodat hulle ni nodig had eemi

om p~je

tc

soek of tc maak ui."-Dit was myu

176 ONS KLYNTJI. [Nov.E11UER 189G.

DI KONINGIN :FAN SKEBA.

700 J ARE FOOR l:lALOMO.

(Sou.~ afgebeel in Hata.~u /111nr Te11ipel in Egipte).

"Mar sou dit non di Koningin fan di land gewees M wat daar afgebeel staan, en wat o'ereenkom met di

po~·tret fan haar wat Rawlinso~ ge a~ afgebe~l in Ko-ni gin Hatasu ha~r tempel m Eg1pte ? Dis mos 'n ware boesmanmyd I Kyk haar snaakse agterlyf, en kyk di nitstekende knoppe onder di og-e en di hol in-gefalle wan~e." Dit was di jniste opmerking . fan

Neef Hendrik.

" A ja, di Boesmans is mos afstamm~ling~ fan Garn ea di ou•lste inwoners fan Afrprn. Oi Kaffers is mar wynicre eeue gelede hiir ingekorn, en is Isma'elite of of .A1~bire fan afkoms, en dus afstammelinge fan Sero,

8003 bnlle postuur tn taal 1>!11 gewoo tes antoon. En

non moet jy fereerl'I jou foorstel, so is di geskrif en di afbeeldin11s oek toon, dat di oorspronk:P.like befo!king fan di ryk 'n heel e ·nfoudige lewe gely bet, en an di andcr ka.nt dat di Boesmans ni altyd so'n diip gesonke uasi ;vas soos hulle nou is ni. Dr. Bleek het angetoon, uit di m~nigfuldige forme fan hulle taal, dat hulle froerrer 'n tamelik ontwikkelde folk moes gewees M, en di one a[tekenings fan hulle wat nog oral op di klippe te siin is befestig dit."-merk ek hiirop an.

" J a, roll.I' h<1e bet hnlle dan di uili~ebryde mynwer-ke en di geboue by Simbabwe en h1ir di grafmynwer-keldero

ge~aak ? "-fraag Neef Hendrik.

"Wel, di het hulle blijkbaar eers later gemaak, onder bestuur fan di E~iptenard en Fenesi'ers, eoos di hoofstuk wat ons non fertaal en Relees het andai, en :so.os blyk nit di geba.1_{semde lyke, ' -was myn}

ophel-derine:.

" :Ne,

wat ek di meeste bewonder is di skeepsfaart fan di oue mense. Dat hulle so f8r al gekom het met hulle skippe. Mar as 'n mens so'n skip beskou, en di eenfoudigheid fan di afbeelding fergelyk met di

een-foudighyd waarme hulle andero dinge afbeel, dan blyk ditdat bulle skippe heeltemal doelmatig gebou wae (di afbcelding fertoon mar 'n deel fan di skip), en d't

hulle met 30 roeiers en di kunsmatige inrigting fan syle 'n. grote mag moet gehad he om di bet1:ekkelik klyne skippi t€ beweeg en te bestuur teen wmde en storme. .En kyk hoe kunPtmatig is di stuur ingerig, sodat di stuurman 'n grote krt1g het om di skip te

stuur,"-merk Neef GidP.on op.

"Ja, en hiirby moet 0;1s bedenk," neem rk dit weer op, "dat hnlle tyd geneem bet fer so'n setog. Her6dotus ferh::i.al befoorbedd hoe Farao Nego, om· trent 350 jare na di tog fan Koningin Hatasu, en

omtr~nt 350 jare foor di tog fan Salomo l'yn skippe, dus net in di helfte tnssen di twe bistorise setoi, te wat ODS bewaard is, 'll Se tog ]ac'\t maak het rondom

A.frih ; sodRt hulle by di Rode Se uitgesyl en by di Middelandse Se weer ingekom het, wat oek omtrent 3 jare geneem het. Mar by ferhaal daarby dat hulle elke winter in 'n geskikte hawe o'erwinter het,

wan-neer 'n deel fan di skeepsfolk all di kus plant en saai. om farse groente en koorn te kry, en metel'ln handel drywe m t di binnelandse starnrue. Di one meuse het dus hulle tyd gener-m en ferstand gebrnik. Dit was toen ni alles so gejaa5 soos nou ni."

"Ja, dis non moo'," merk Nl'ef Hendrik op, "in

E~iptJ het hulle nog di beskrywings en di afbeeJ,Jings fan di tog, en hiir kry ons non oek di beskrywings en afbeeldings wat daarme o'ereenkom, en wederkerig makaar anful en befestig."

"En dis opmerkelik, ' foeg ek daarby, "dat di produkte wat hiir en in Egipte afgebee\ is, wat uit hiirdi land gebreng worde na Egipte toe, persiis disalfde is as wat Salomo syn skippe 700 jare later fanhiir gebr.,ng het."

Daarop merk Neef Gide m nog an: "En \fat fe1 my altyd 'n raaisel was onder di prodnkte was di "almuggi!llhout." Mar dit word my non hiir in di beskrywing dui1elik: tlit was 'n boom waarnit hulle 'n soort gom gt?tap bet wat hulle gebruik fer wirook om te brande by hulle offerande. En heel waarskyn.

lik is dit di mopani of wilde terpentynboom, wat so folgomis, wat somooi brand en so'n bisondere, ni Gnan-genaam rcuk het. En kyk hoe baing moeite het hnlle gedoen om di jonge borne met wortel en al na di skippe te ferfoer op di kamele, en dan juis 32 in getal, dis 'n bewys watter waarde hulle an di gom fan di borne geheg het."

" Mar weat jnlle, dit word hoog tyd dat ons na di

wa moet terug gaan. Ons kan fannaand nog 'n bitji gesels."

En met di opmerking fan Neef Hendrik keer ous terug eu dit was oek al skemerdonker toen ons uit· ko:n. Toen ons naby di wa kom roap Neef Gideon: " Henni, jong, non bet ons al party fan di skatto gekry. Kerel, om1 is almal skatryk as om; biirfan·

daan af terug gaan."

« Ja, Oom Gideon spenl nog; maar weet Oom Gideon dat ons net sal swaar kry om weer terug te

gaan hiirlandaan af; ons sal nog moet foet

s1aan,"-se

Benni, en ons merk almal dat hy buitengewoon serieus was.

~OV: :m11m l

S

~lG.j

17i

fi.A·n fan di 12 Skippe ll'Ctf Kvnin!Jitt Hatmm na Ofi1· gestu ur het 700 jaar fuo1· Salomo ::mo::; afgebN•l in ltrwr Gedenlrir'mpel iu Egipte.

"Wat makeer dan, Henni? "·-fret. Ne1:f Gideon.

"Di fli'e (tsetse) bet ons osse gesteek. N ou di recn gist.raant op hulle gefal bet, begin hulle te swcl. Nou ga.an ons laaste os dood. En di naaste meuse is

di Boesmans, en hulle het gen fe ni. Hoe kom ons non hiirfandaan terug. En nou di reeu gefal het frek ons perd oek netnou an di perdesiikte."

llenni was dns heellemaal ter necr g· shmn. Eu

dit wa fer ons oek mar 'n trenrige tyding ; want du..irfoo1· had Umsalomi gen medisyne ni, en 011, Wu• t

al rnt 1 dat dit 'n wonder sal wees ns 011s 'n paar oss o'er hon wat ni <lon<l gaa.n ni; en daar sit 011s so fer

ill di worstc wcreld hulpeloos.

"titfjti~

o

'

n:

bi

JJ

l

ntuu

r.

DI LOOPBAAN EN DI KWAR'l'IHE :FAN DI MAAN.

<!=.

~]i r di J uH-nourmer fan 0. K. het ons di

opper-<W,

tfakte fan tli Maan behanclel, en toen bet ons belowe om naderhaud cli loopbaan en di gedaanteferanderinge fan di Maan te behandd.

Daar is seker ni 'n hemellig.rnm wat so feran-derlik en grillig is met syn lig a'; di faan. Nou skitter sy grout en helder an di lug en lag sy ous toe ncs 'n frindelike jonge danu' ; 1htn

ge

Hy om; altytl minder en minder fan liaar frimlelike gelaat te siin, totdat sy haa1· gelaat ymlelik "'ebeel en al

fir ous fel'lierg agter 'n sluier. 8y is 'n one ken-nis fan Oupa en Ouma en bly tog altyd jouk. As di oue mem;e mar net tli Almanak in hande ge-hacl het., en opgekyk het waffer kwart.iir ems nou het, dan seg hul straks wannel' ons reen te wagte is.

Hoe ·word di kwartire fan cli Maan firuorsaak l' J1'iree1·s moet ems opmerk, ofskoon Lli Maan ffr di oog net so groot lyk as di Son, is sy tog feul kly-ner. Di son is 'n miljioen maal so groot as di aarde, en di aarde is weer sowat 60 maal so groot as di Maan. Di Maan lyk so groot, omdat sy feul nader is an ons as di son. Di afstand tmsen di Maan en di aanle is mar sowat 2-10,000 myle.

Di Maau loop om di aarde in di tycl fan 28 dagP en draai om haar y'e as ok in di tyd fan 28 dage• Di gefolg hiirfan is, dat ons altyd net di een sy fan ui Maan tc siin kry. Om uit mooi te firstaau neem weer 'n lemoen en steek 'n spel<l in een HY fan di lemoen. Hou non di lemoen met cli speld reg na di lamp gekeer. As ons non di lemoe:;u omhring na di antler kant fan di lamp, tcrwyl ons.. ui lemoen hon SOOS hy gewees het, dan sa] di SpeJU fan di lamp af wys. Om clitso ta kl'y, <lat di spehl altyd na lli lamp wys, terwyl ons om cli tafel g..um, moet di gt:>sig fan di lmnoen met di spel<l gedurig in ons hand dl'aai, sodat as ous terngkom by Lli plek waar ons heginne bet, clan sal di lemoen u1;1t eenmaal geheel omge<.kaai het.

l78

- -·. j

(NovEMBELt

189G.

-On-i we·~t non al tl lt di Maan ni. met haar y'e Met haai· maniir fan clraai om <li a:wcl.e is cl.i maau lig skyu ui, m·u· met di. weerkaatste lig fan di. Son. ok mar gl'ill,ig. ··.Haar haan om di aarde -firantlei· As on;; op (li Maau kon staan en onse aai·<lhol be- g3tlari.g. Fl'.~t jul al o}>gelet as 'n hol fa'i1 lrntoen skou, clan s.m sy sig an ous oog fertoon a 'n i)l'ag- opgarol worQ.e ~ 'Een slag draai 'n mens cli katoen

tige grote m ian. Non di Son kan mat' net een sy

so

om, dan weer antler om. As 'n men'l 'n bol

fan tli mt mop cli~r,lj'de ty·l fil'lig. As elm tli maan katoen mooi wil oprol, m.oet, di dnHle alma!

me-ht ·~eu ons on Lli Hon is, clan is di lig1'y fan di Maan kaar krnis op twe pnnte. N eem 'n gomlestiik

fan on~ al'gewentl; tlan het on donkerr• .i.liann o-f hol. Draai. katoeu tlaarom, so dat di clt'atle mooi

1Vt111'f• J.l(urn. Hoe fe1·tler di Maau nuu om gam1 ueffens rnekaar le, mat· <lat hul mekaal' by di aste

in haa1· .loop om (,ii mm.le, hoe meer ons fan haa1 krnis, so dat dus elke tlraad lli lml in twe gelyke lig.;;y te siiu kt·y, eera 'n ldyne strepi, i.laarna altytl helftes fe!'lleel. Nou net so as di tlrade ow tli bol m~er en meet'. Di waat·hytl hiirfan kan o:ic; mak- gaan eu altytl fan baan firanLler, so firwi. sel ok tli

lik heproewe met ons lemoen. Hou 'n amle1· ba.ne fan di maan om Ji aarde.

romle lig mm tu ;sen di lernoen ( onse aanle) en-dr Fat nou weer jou lemoen in cl.i een haml, hon dit lamp, <lau siin di lemoen op di donker kant·fan di f_qor di lamp, en laat 'n gomlestiik met jou an<ler lnl. Laat 'nou di hol ferd~r gaan om di lamp, terwyl 1iand 'al om di lemoen draai. Dit kan, so as di cli lemoen disel-fde posisi hon, clan worcl claar, ka.t'o~Jldrade ons geleer het, ·op allerancle manire altyd meet· fan Lli ligay fan di bol sigbaar~ fa.\1 ·Lli gel>,em. Laat di bol nttyc/. reg o'er di top fan di lemoen af gesiin. , o<lra Son, Maan en aarcle in leni'oeu gaan mar ficander dj bane· gedmig: laat so 'n posisi staan dat di lyn wat hul ferbinde 'n di bol eers -reg tu.,;sen di lamp en di lemoen

deur-winkelhaak sou form, dan siin ons ha\f.:maau. gaau, dan net neffens di eerste baan, en so voort.

Perbeer dit mcu· by di lamp. Wanneer di aa~cle So is di baau fan di maan om di aarde.

kom tussen Maan en Son, ni geheel in 'n reg~e N ou bepryp ons dat <lit iri dikwils gebeur ni dat lijn ni, mar HO dat di strale fan di on geheel op di Sou, Maan en aarde in 'n regte lyu teuno'er

<li Maan £al, tlan siin ons di gehele ferligte sy fan mekaar kom. Dog daar di ferandering fan di di Maan, clan het ons follf> ~vrum. Hoe ferd r haan regelmatig is, kan 'n mens di ferduisteringe

non di Maau gaan, hoe meer di ligsy weer afneem sniwer berekeu, so as ons siin in di Almanak al

tolclat ons laa te kwa1-t.iir kry, en cli Maan weer jare.

haar sluier o'erset. Sornty<ls het ons 'n gehele firduistering, somtyds

Om di kwarlit·e nog bcter te ferstaan moct ons 'u gecleeltelike. Marna 18 jaar e11 10 dage begin

'n bol ncem,. waarfan cl.i een helfte wit, cl.i auder <lis.elfcle reeks fan firdnisteringe ·weer fau foor af

helfte swart is. _Dt·aai di bol tadig om. Bers S. P.

siin ons 'n klyne strepi wit, dan al meer en meer, totdat ons di gehele witte sy siin. So kan ons al di kwartire namaak.

Ons het. straks gese, dat di aardc soms tussen cli Son en <li 1\1aan kom, soms weer <Lat di Maan tus-sen lli 8011 'en lli aar<l kom. Daarme hedoel ons ni <lat tli 'dri ligamL' juis

in

'n

r1

'

:;te

lyn teuno'er mekaar kom ni. A 'l hyv. ,l>Y. ligtE:l maan <li chi Ii.game i.n oen regte lyn wa ·, sodat di aarde tnssen di Soh en di Maan is, dan son ons ni di lig van di

Son

op

di 1faau kon siin ni. Dit gebeur wel eens,

dat. ui' d1·i so 1·eg teuno'er mekaar kom. Dan kry ons/i•rd11i.~t1·ri11r1. Korn di Maan in 'n regt~ lyn tussen' di Son en d.i aar1le, clan kry ons Sun.~fer­

dniste1·iug : tlan siin ons 'di ronde form fan di Maan op di Sotmesk,rf. Dit bet jnl seker al be-kyk de,m· 'n gh, met lamp"wart hedek, ne ? Korn di. aal'de tns~en di hla:rn en di 'on in 'n regte lyn, 1.hm kry ons ll111111.~ferdui.stering, dau kry ons di

rol1tle skallewr fou lli am·de te siiu op tli maan. 1\far non frnag jul mi ·:;kiin: hoekom Llat ons ni elite nfaand 'n 1\faaus en 'u Hornifercluistering kt·v ni, daar di 1\Iaan eenma.al in di 28 clage om di at: cl• draai, en dus eenmaal di aanle t11ssen Son c·1 Maan, and?rnnal 'di Maan t,ussen Son Pll aartle l<O'll ? Wel, dit is juis omtlat, 1:1oos ons st.raks gese h~t, di dt·i ui altyd lynrl'.g teuno'er mekaar is ni.

119t

l\.oo~ftnoppi. _...

(Bekroonde Prysfraag ).

FERKOR1'~: lNlIOUD.-Di leser rua~k kennis met di

per-sone wat di hoo:frol :ferfnl: Mnr. Retie:f en sy11 fro·1, met

syn 2 dogtel'>' Betti en Maria, en syn liettn Da.,i, ferdtlr meL Betti Briuk, di niggi fan Mnr. Reti. f syn kinders, en haar frindi", A• ni Joubert.

Dani en Anni het 'n gesprek o'er nasionalityt, wan.rin di onnodig uebruik van Engelse woorde afgekeur word.

' -Ilullc gaan mt di waterfal toe, in di berg; Anni fol fan '11 klip e 1 breek haar been w··t deur Dani gespalk word. Anni herstel, na '•· maand.- Anni en Dani in di blom-tuin ; sy ge an bom 'n rooskn,.,ppi wat hy moet bewaar,

en hulle neem a:fskyd fan makaar.

l\Inr. U. llrown di winkeliir en l\Inr. Van Dyk kom cli <urncl by Mnr. Joubert deurbring om te onderh 1ndel en

tc siin 1li besighcrle rnn Brown ea Joubert inecn te smelt.

Anni ba;u· pa liet han.r di vorige aa11cl bekencl gelllafik dat hy wit

he

dftt sy met Brown moet trou, wat !mar grote smart veroonmak daur sy hom ho.at inplaas van liif het. Dit word fertcl dat Mnr. Joubert so bitter teen di

.A..fri-kaner Bond gek<tnt is Di rede was dat lty Lleur middel fan di Bond in di I'arlement wou kom, mar di Bond wou horn rlaar ni bring ni, 0111clat hy oubekwaam is. Brown frn Anni na 'a konsert.

· NoVEim:1i I89fi.] o~s ·Kr.YN1'.JI. Di Vry.lag aut:d Detll B1 (JWll f1:r .Auhi DlL ui ko11 1:rt,

en toen hulle terugkow fcrklaar hy haar syn liif e, "·aru·o1· sy ho111 re~nit s~ <lat <lit moi:1te 1e fcrgeefs was. To ''

Anni by di hnis kom "as di dokt• r t1aar, omda !Htar 11 a

skilik baing siik g. won le lrel. Toe11' ~:r later na llll<tr

kamer toegaau kry. y daar 'n .. b· iif vuu Bettie Retit-f, Wttarin sy an Anni b1:ke1 <l meak clat sy l.innen '11 korteu tyd gaan tro11 met 'n Aeker •. niit y; n Johar.11esb11rg-. Anni

soek in di briif 1.e fergeefo ua ii ls nw Dani-ge11 11·0· rd

fan hom.

IV.-OUE BEKENDE.

)~~RI

on was ree1ls

by~1a

onder en Bettie Retief -~ en Mm.fa staan op

di.

titoep en kyk of hulle

. pa nog ni an kom ni fan di fandisi af nl. "Ag ek het so jam.mer fer arm pa; clit lyk of dit met hom nou gaan soos met Joli : eers ·werll

ons life llj.a fer hom en ons deur di dooll ontrnk en nou moet hy al di geld wat h·y en ons o'erle<le ma so swaar bymakaar gemaak b\)t fer ons, en om op hulle ou dage.stil en onhekormnerd te lewe, op ee11s ferloor," .se Maria Retief. "Ja, Maria, <lit is sq,

uit is fer ons almal hard, mar ons moet r>erbeer om di beste daarfan te maak. Mar c.laar kom pa nou net an ; sone jy <l.at daar fer pa 'n lekker koppi koffi is ; ons moet nou peTbeer om fer pa lli lewe so aangen.aam as molik is te maak," was Bl'ttie haar antwoord. Terwyl Mnr. Retief nou uitspan

en di 2 dogters in di huis regii:J.aak, wiJ ous so korteliks syn geskidenis fan di laast.e paar jare nu-gaan : Soos ons froeger gesiin bet was Mnr. Retief ni alleen 'n knappe en welgestelde hoer en 'n foor-11arun Afrikaner ni, mar clam·by oek niters me1\~­ lifend en goedbartig. Hiil'fan het party fan syn hure en familibetrekkinge party get.rek om f(lr horn fer hulle te. laat wissels ens. teken. Kort h.iil'-op folg toen 'n gelJ. krisis en 'n heelboel mense gaan banluot waaronder almal wat hy met geld

gehelp het, en dus kom hy di aand in kwessi tuis

fan 'n fan<lisi af, waat· hy di: twede ·verbarnl op· '11

pla.as gehad het fer £1,000--.d.i eerste ferbaud was £2,000 en was in di bank. Ongelukkig het di bo~r

di plaas baing la.at agternitgaan sodat uit mar so

skl'ap-skrap £2,000 gehaal het en gefolgelik moes Mnr. Retief di £1,000 ferloor. Dit was tli laaste maal dat hy ferloor het mar dit bring cli totaal dan oek op 'n

n

of 10 c.luisencl pond.

Hii.rhy kom nog clat by deur al di helpery fan andere ferplig was om 'u tamelike hoge ferband

op tiyn y'e plaas te neem waardeur hy nou weer in skuld is. Mar wat fooral di kroon gespan hot, was di ovel'lyde fan syn so seer bemincle frou. Is dit dan wonder dat Mnr. Retie£ di aand glad ni meer diselfde man was, soos ons hom foor byna 2

jaar geleer ken b.et ni ?

Toi>n hy uito-espan het kom hy hnistoE\ en hoe-wel di kinders baing nuwskirig was, kon hulle horn tog niks fra ni, want di treurige uitdmkking op syn gesig was te ~yulik e11 cli se clan .oek reeds

for lrnlle <lat hy "eer 'u swam· fetliis gely L~t.

So gaan hulle toen nack1·bancl aan tafel sit, mar claar we1 <l. hyna gen "oo-rd gcsproke ni. Nadat hy toeu r:.a gewr1onle ([i lrniq,rod: dii1~s waarge-neem.l1et, net ru E<:>ltit· haa1· t-lot:l <.-n pian hy lrom

sit. met di mcniJ1g-on born te fra hoc.> dit op di fan-disi gegmm bet en om hnm moul in te p1·aat, want sy foe! <lat. dit non haa1· plig i::; as oudsie uogter om safer sy knn di plek. fan baai· o'erledP ma.in

tp neem. 1\far toe11 sy in syn ogl' kyk en di

lJYll-like uitdrukking sfo1, ontfal hmu· alle .moed -en was sy op di punt om in trane uit te hars toe11 hy haar lmnd fat en se :

-"Wat is dit myn kind, wat jy fer my wil se; ek

siin <lat. daar iist-op jou hart le ? P1·aat regui~my.11

kind, moeni fer my iist agterhou ni, dit sou.ruy tli

lewe nog hittertler maak. M<uia neem jou stoel en kom sit jy oek biir by my, julle, myn kimlers,

·iti al wat my nog o'erbly ; julle ·is nog tli enigste

ligstraaltji op myn l.ewenspad en, kon ek dit -<loe11, dan hou ek julle altyd so naby my dat .ek

elkeen met 'n hand kan fas hou. " En terwyl .hy

rlit se neem hy Bettie ham· linker in.syn regter,

•n l\fa::~a ham: regter in syn linkerbm1<1. :

Daai· .;it hy nou met. syn 2 dogters.· en hoewel hy ·swaar bepl'oef was siin hy tog uat dit nodig was om di 2 jouge h.artc moetl in te praat, en siin hy andermaal hoe swak-.di frou is, en fal cli woonle hom te hinne :

-" Hy zelfstan lig als !le eeder, ".

<lie op eigeu \\'ortel titeunf ; Zy afhanldyk ah; <le klimop, ,

llie zich a'lu zyn takken lehnt."'

Daarop eg hy :-" Wel myn kinder~", ons'mnet. di bestc fan di saak maak : ek kan ni meer for-loor 11.i : ek ·ml weei- met nu""e moed begin, •en

julle sal my help en dus sal ons wel krurlewe

11e ?,, ... ·

".Ja·seke1· pa," fal Mada ·in, "ek Weet Bettie sal for lli hui::;hou net so gord sohe soos.o'erlede ina, en ak·sal op 'n antler· manii1 help ; ·weet pa hoe?"· ·

,

''Ne,

laat ons hoor ('' :

"Wel Miss Nelson, di principaal fan cli Semi-nary bet .fer my gefra om as tweeile assistent daar te kom skool hou teen ,tl20 per jaar en ek kry

all es fry.

w

at se pa daarfan ?" .

Hoewel sy di aa1istelling 't.eeds froeger geluy het, wou sy Jit ni eercler fer haar pa fel'tel ni, omdat sy, wanneer di nood op syn hoogste was, horn aangenaam won ferras.

'' Wel ek weet byna ni wat te s~ ni, «want ek wil julle non so graag hy my hou en.-"

",Jamar pa moet hecknk di. ni fer alt.yd ni, en

·tlan· dit is so cligtehy, as. pa fC'l' TQY wil lMt haal

clan kan t>k elk<> V1·ytlag aancl hl'tiR toe kom." · ·

".Ja, mar sal Bettie dan alleen kan reg kom in

Dit word nou tyd fei· Bettie om haar oek in di gesp1·ek te meng, en sy kon di for:;ekel'iug ge tlat sy sal kan regkom, mar daar wa~ iits wat as lood op haar hart d1·uk ; sy sou dit graag ferborge gehou het mar nou bring omr;tandighecle dit me dat sy daarrne moet uitkom. Di oge fan di ander 2 was altwe op haar gevestig, wmu·in sy siin dat hnlle op 'n antwoord wag, en Ry hei!luit om mar dadelik met di hele ding rond nit te kom. Sy gt'.• eers 'n sng en se toeu :

"Wel ek son folmondig hiirop "ja" kau ant -woord, mar ek frees dat, ek dan ni heeltemaal eer-lik sal wees ni. Daar i:; iits wat ek fer pa moet fe1·tel-iits wat my swaa1· op di hart dl'llk." Eu weer ontglip haar di moed. Sy- wil ferder praat mat· kau ni ; di woorde bly fassteek in haar keel.

Ha.·u· pa drnk haar hand fastet· ill syne en se, met 'n liifdefolle faderlike glimlag :

"Myn li we kind, jy hoef jou ni so fedege te maak ni, want ek denk ek weet tog reeds wat tlit is: Dit is iits met betrekking tnt di jongeman-8mit-watal 'n paamiaal hiir wa':I en in .Johannes-burg woon? .Julle is ferloof? Nou toe d.aar is di swai·ighyd nou

nm

jou hart weggeneem ! "

Maria kyk ferwonderd, dau naar haar pa en clan naa1· Bettie, wagtende wat nou sal folg, ter-wyl Bettie haat· pa daukbaar in di gesig kyk en

se.-"

Ja pa, mar daarom nog ni heeltema.al ni." "N ou wel, wat is daar dan wat nog hincler · spreek op myn kind."

"Danki pa fer di frindelike uitnodiging ; ek sal daar daclelik gebruik fan maak. Ek bet voor 'n paar dage fan Smit 'n bl'iif gekry waarin hy my fra om in cli eerste plaas pa se goedkeuring OJJ

ous fer·lowing te vra en tlan as pa daarmP instem, wil hy he dat ons reed met nuwe jaar moet trou-,laat ek siin, dit is nou einde Juni, dus nog maar 6 maande !-Nou foel ek so sleg om pa so spoedig te ferlaat,-dit wil se as dit pa se goeu-keuring weg dra ;-clit lyk so ondankbaat', te meer daar pa my nou so nodig het. Mar in di eerr:ite plaas moet ek eers weet wat pa fan ons fer-lowing se'en of dit pa i:;e goedkeuring weg dra ?"

"Wel myn kiu<l, cl.it sal my bitter swam· wees om jou af te ge, temeer nou, in di tyd, mar ek kan jou geluk ni an myn gefoel opoffer ni. Julle fer-lowing dra myn folkomene goedkeuring weg, en ek i · bly dat ek di fersekering bet fan jou in goei'e hande te kan afge. En fan liarte wens ek jou geluk ; jy het 'n goei'e keu ·e gedoen."

Dilarop omhels hy haar en druk haar 'n harte-like faderharte-like kui:; op cli mond as hewy:; fan syn goeclkeuring. Oek Maria spl'ing op en weni:; haar suater op uiselfue wyse geluk. 'n Mens sou am-per ni se dat dit dir:ielfde huis is waarin kort te fore nog trane fan droefhyd gefloei het ni ; want nou floei hiir bek trane, ja, mar frengde trane. Wat was di freugde fan Bettie groot om te weet dat haar keuse di algeheele goedkeuring fan haar

[Ntin:mnm lS~C. pa en haar suster, di sy so teer hemin, wegdra. En Hmit wa:; di goeclkeming uek folkome wenl, want hehal we clat hy 'n welgestelde, heter gei:;eg, 1-yke jonge man, en aansiinlik was, is hy oek ge-sprote uit 'n ge<.;e1·de, respeklabrl gri telike famili. Daarl>y kom nog tlat hy Bettie reed::i fan syn kin-de1·jarc af hemin het met 'n on wankelbare Ii Hele.

Hulle neem toen almal wel'l' hnlle posii:;iis in en Mm. Retief begin met :

-;,Mar waarom moet jnlle dan i:;o haastig trou, kan julle dit dan ni nog 'n bitji uitstel ni !"'

"Ja pa," was di antwoord., "a~ ek kan sou ek dit :;eker doen, mar Smit ·wil nou ni meer lange1· wag ni. Eu syn r des is so geg1·oncl tlat ck ni kans siin om dit om te stoot ni. Iliir ii:; s;u lll'iif waarin hy syn red 'S opge; ek :;al

wt

rnoriees dan kau pa hoor."

Na sy dit gelecs het se hy met 'n sug: "Nou wel, <Lan sal ek jou glo moet afge, en misschien is dit oek mar beter clat ek dit non J.ncn ; Wcmt £•k is ·non t:>g gewoon om ferlise te ly.

"Hiir i':! Ol'k nog 'n klyne fenas::;ing fe1· pa," SP Bettie, "ek sal dil fool'lees." En sy leefl nit diselfde ))l'iif dat Smit skrywe clat hy, tenv~·I lty weet in welke moeilike omstamlighede haal' im ferkee1', gewillig is fer hom dadelik ±:l,00.l l'euk-loos foor te skiit en later ashy dit wil

he

sal hy hom met meer help, totdat hy J.it eendag wee1· kan terug hetaal ; en hy belowe met eeu om di geld uooit fer horn op te se ni. Hy sou tlit alles laat beskl"ywe. Mm. Retief syn antwoord hifrop was, dat hy Bettie baing liwers by hom sou gehou het, al sou hy di hulp dan ni gekry bet ni, mar nou oncler omstandighede, sou hy ni so dwaas wees om dit fan di hand te wys ni, -en hy neem dit dus met dankhaarhyd an. Ferder wenl di a.and nog bepaald <lat Maria daarom mar sal gaan skool hou, want haar gesondhyd was tog ni bestancl fer di boerwerk ni, en as Bettie clan gaan trou clan sal Miss Retief, cli ongetroude en enigste suste1· fan Mm. Retief, fercler di huishou waarneem. Sy sou reeds di follende week al kom om by hullo te kom woon.

En ::io gaan ons dri frinde clan betrekkelik te-frede en fol moed fer di toekoms na bed.

# # #

Dit is teen di ynde fan Janewari en omtl'ent half elf in di oggend. Ons is in J ohanneslml'g, di grote goud1:1tad in Transvaal. Daar kom 'n jong getroude frou in ceu fan di groot winkcls, haar foorkome is baing beken<l. Sy staan fer euige ogenblikk' met ferhasing fcrfuld en kyk na 'n enigsins klyn in swai·t gekleede mysi, wat met haar rug naar haar toe staan. Di klyn mysi is bet:>ig om 'n paar hand:;koene uit te sdek. Sy kry 'n paar wat na. haar sin is, koop dit en draai om, om uit te loop toen sy begroet werd met ;-"Ek dog so ! Anni, jy hiir ?" en Bettie Retief-nou

Nov1me1·at HHlli.] ONS KLYNTJI.

ISL

Juj. Smit-en Anni Joubert-want sy was di klyu

111y1:1i-ombel1:1 makaar luu·telik.

" En, wat maak jy hiir Anni, ek het nooit feY-wag om j ou hi ir te siin ni ?"

"Net so min as ek ferwag het om hiil' 'n hekemle, en w<>l fol' jon te ontmoet," se sy mPt 'n laggi.

• Hoe is llit clan ek het mos fo1· jou alles ge-sk1·ywe !'"

".fa tlit is so, ma1· omler al di tl.t·oefhyd en naal'-h)·<L lu.t ek alles fe1·gcet."

"Nou ou kiud, ek i,; freselik hly daL ek jou ontmoet het; jy moet hy my kom bly. Wa.m· is

jy nou tuis i'"

Anni noem di na.a.m fan di hotel waar sy is, waarop Bettie

se. "

N ou dis goed. Al ge ek jon non myn a.dre.3, tlan sal <lit tog mar fer jou moei-lik gaan om myn lrnis te kry, mar ek sal jou laat ht1.al. Ek sal fer Dani fra om jou te kom afhaal." 'l'oen sy di naam fan Dani--di naam wat fer Anni so llifrhaar is en wat sy so lang ni gehoor h<'t ni-uit:>preek, was dit net of Anni skrik en sy wol'd oek 'n bitji rooi. Bettie merk dit en hoewel h nlle hoesem frinde was, het hulle tog nog nooit na di kant toe gepraat ni. Om toen 'n antler wending an di saak te ge se sy : "Dit lyk of jy ferwonderd is om te boor dat hiir nog 'n ou hckende fan jou is? Mar laat dit nou mar bly. Hoe laat kan ck jou laat haal !'"

" Mar was dit ni bet.er as ek morre lrnm ni ?" ".Ja, mar jy moet morre en o'er1norre en nog haing dage by my kuier. Ek sal jou se waarmn ek jou jnis aO'termiddaO' by my wil he." Sy bly 'n rnkki stil, want non moet sy weer fan Dani praat, en sy i:lOU dit liifs ni gedoen het ni, daar sy

duidelik siin dat sy dan 'n fyn snaar amoet'. Dog dit kan non ni anders ni, en cl.us ferfolg sy : "Siin jy, Dani ferjaar fandag, e~1 daarom het hy fandag fakansi gekry. N ou het hy 'n. paar fan syn frimle genooi om di aand by ons te kom clembring. Ek sou so graag siin dat jy nou oek fanaand daar is. Hy sal baing bly wees om jou weer te siin." En weer kom daar 'n hlos op Anni haar gesig.

W el dit werd dan so bepaald dat Anni sal gehaal worde en oek di aancl by Bettie sal slaap. Molik sou sy nog 'n paar dage daar kuier, want haat· pa was naar Pretoria, en sou 'n paar <lage tlaar bly. En as BY alleen is dan fol di tyd haar tog maar lang, want hocwel sy in di grootste stall fan Suid Afrika was, wa sy tog eenAaam en alleen : sy ken nimand claal' ni.

'l'oen sy weer terng was in di hotel had sy byna plan om ni na Bettie te gaan ui, want sy frees cli ontmoeting met Dani ; sy was bang clat sy lrnar ni goed sou kon hou ui ; mar di begeerte en foornit-sig fan hom,-haar skoonste idiaal-weer te siin, was haar te sterk, en sy pak dus een en antler din-getji in wat sy naar Bettie toe wil saam neem.

Omtrent 4 uur in di agtermidd~g kom claar dan oek 'n kar wat haar kom haal uaar Bettie Smit haar hnis toe. Toen sy daat· kom ,,:as clit nog regte stil, mar dit duur ui h111k ni of di gaste begin ankom. Di indruk wat di gaste o'el' algemeen op Anni maak was, tlat lrnlle ni jnis di l'Jke mar we! tli rcHpektahele klasse ferteenwoordig. En di inuruk: was reg oek, want Smit sowel as Dani het fan ui standpunt uitgeg,um dat tlit bete1· is om liwe1·s gen een frintl te ht:> ni, dan om jon op te milrn met sl~·gte gesl'l ·Jrnp.

Mar dit wa~ oek. omfrent al wat sy gesiin het, want lmar hai·t lm1nu net om een te siin, en hoe di gaste e.u frinue oek al ankom di een kom ni. Wi cli een is sal di leser wel self kan raai. Te1'\\ryl 'n paar fan di nuwe kE>1m.isse met Anni sit en pra.at, kom Bettie in di sitkamer gefolg deur ham· man, wat sy toen an Al').ni hekend maak.

"Wel Miss Joubert, ek is regte bly om jou, 'n ou kennis van Bettie, te ontmoet en dat jy di moeite geneem bet om ons te he.soek."

"N oem !lit assebliif tog gen "moeite" ni ; int.eendeel is dit my 'n groot genot."

"Ek wens mar <lat julle twe 'n angenaam tyd tesa.a.m sal deurbring."

"Danki, ek hoop dit."

Hiir val Bettie hulle in di recle met "Pietm·," -want ilit was di naam fan haar man-" mar waar is Dani dan ? "

"Hy is fer 'n ogcnblikki op na. ili kantoor t.oe, di bestumde1· het hom laat roep mar hy sal dade-lik weer terug w •es. 0, daar is hy net."

Alma! kyk uit en 11atumlik Anni oek. Mru· watter vreemde geCoel kom o'er haar, toen sy in werkelikhyd, di gestalte weer siin. wat sy so dik -wils in haa1· soete clrome sowel snags as bedags

gesiin het Hy was heelwat ferander : by had 'n

ma.nneliker gestalte angeneem. Oek het hy, hoe-wel di gl'ootmoedighyd gepaard met goellha.rtig-hyd nog net so duiclelik as altyd op syn gesig te siin was, 'n fenl ernstiger houding gkry-juis soos hy clikwils in haar clrome ferskyn het. Sy foel da.t haar bloecl naar haar gesig styg, en dit was haar, of sy haar hart kon hoor klop. Bettie gaan uit om di mysi wat met Dani saam gekom het-Lissi Cameron-in te nooi. Toen kom tlaar 'n ge~ foel o'er Anni wat sy selwers ni weet waaran dit toe te skrywe ni. Was dit freugde by ili weer-siin of was dit jalosi? Of was tlit oek bittereteleur-telling o'er di gedrag fan Dani? Want Anni sit flak by di fenster, en toen Bettie fer Lii;si Came-1·on-'n allerliifste mysi, by Dani weg fat loop hy flak by di fenster ferby en kyk fas in Anni liaar oge mar syn gelaat bly yskoud : hy "trek gen bek ni. " Sy het tog tl'nmillfite 'n glimlaggi of iits der-geliks verwag-mar niks ! Sou hy tlan geheel gefoelloos teeno·er haar wees i' Son cla.a.r dan gen plaas meer in syn hal't fer haar wees ni, of het 'n ander di hart, waarin sy fer haat'Self solang, en so