IN DI.& PRESBITBRILLB KERK­

-'-15­

HOOF3TUK I I .

DIE PLEK VhN DIE

IN DI.& PRESBITBRILLB KERK­

IGGERINGSTELSEL.

(1) AMP:

Die woord amp bring die gedagte van diens op die voorgrond. Dit t tewens dieself betekenis as die woord diens of bediening "en stelt voor de werkzaaEl­

id van iemand, die dienst doet in gehoorzaamheid adn

boven hem stelde macht. ltl )

Die saak, met die woord aangedui, kom dan ook sowel die Ou as die Nuwe Testamente voor en staan verband met die verhouding van die mens tot God.

neer wij samenvatten wat het onderzoek naar het aposto­

seh ambt ons tot dusver leerde, het dit, dat wij de sehakels Vctn een keten ontwaarden, e de mens verbindt met God. Dat God Zijn Zoon gezonden heeft is de eerst, schaLel. In VJezen het ook de enige.,,2) Geskape tot diens van God vind die mens sy skeppingsdoel daarin dat hy dienaar, am:r:-sdraer, van God is. Deur die sonde val hy egter uit hierdie roeping en is die herskeppingsdoel in Chr tus om die mens "Jeer as ampsdraer te herstel. 3 ) Daarom is die ampsbegrip alleen te bepaal in lig van Jesus Christus as dHl lunpsdraer. Hy maak aIle dinge nuut en daarom loop aIle lyne van die Ou

1). R. Bouwman: Gereformeerd Kerkrecht I. p.328.

2). J .f'L Gerritsen: Ret Apostolisch Ambt. Amsterdam.

1953. p.

3) • Vgl. Dr. K. Sietsma: De Ambtsgedagte. JUilsterdam.

s.j. p.p. 20 e.v.; Dr. P.J. Roseam Abbing: Diako­

nia. S. Gravenhage 1950. p.p. 240-242.

L~6/

•

_.I_t ^i~)-

Testament oJ? Hom uit en gaan aIle lyne van die Nuwe Testament

uit. "Hy staat in het middelpunt van de geheele Heilige Schrift. ⁿ⁴ )

In die Ou Testament word die v.Tesenlike van die amp saamgevat onder die begrip itourgia in die LXX.

Die oorspronklike betekenis van itourgia is:

diens­

prestasie van enige aard, soos die van die slaaf teenoor die heer; van die arbeider teenoor die werkgewer. Op kultiese gebied het Leitourgia egter 'n spesiale beteke­

nis gekry, afgelei van die algemene begrip van diens.

In die Ou Testament dui die woord op die kultiese diens;

diens van die

en meer bepaald op die priesterlike diens. 5 ) Die priester is die liturg wat die offer aan die HERE bring. Hierdie priesterlike diens is

heen­

wysing na die middelaarswerk van Jesus Christus. Hy is die Vervuller van die waarheid, afgebeeld in die Ou Testameutiese offerdiens, dat die mens aIleen weer die-

n<~

van God kan wees deur die offer tot versoening van al sy sonde. Christus is tegelyk die Hoepriester wat die offer bri.:ng en die -0!f..er self. 6)

Jesus se diens was Leitourgia; om sy lewe te gee tot

losprys van baie. In die sin is Hy die

enigste Ampsdraer: die Offeraar Bowel as die geofferde.

In Hom eindig die Ou Testamentiese Leitourgia. 7)

4). A.J. Bronkhorst: Schrift en

p.46. Vgl.

ook A.A. van Ruler: Bijzonder en Algemeen Ambt.

Nijkerk. 1952. p.70.

5). Vgl. Kittel: Theol Wort€rbuch. II. p.81 en IV.

p.227; A.D.ll. Polman: Onze Hederlandsche Geloofs­

belijdenis IV. p.48. A.J. Bronkhorst: a.w. p.47 .v ..

vJilhelm Brandt: Dienst und Dienen im Neuen Testa­

ment Gutersloh. 1932; p.88.

6) • Vgl. Hebreers 5.

7) • Vgl.

Bronkhorst: a.w. p.53; A.n.h. Polman:

a.w. IV. p.48.e.v.

47/ . . . .

T6 lyk e er Hom die begin van die Nieu Testalnentie e By hot gekom

t e Ulen; ^{' . 8)} am wil te n van die Vader wat Hom stuur het ndat al wat aan t1y e het, Ek daarvan nie sal verloor nie, maar t opwek die laaste dag ....•• en Ek sal hom opwek in e laaste dag. lIS )

Om te kon dien, het as waaragtige en reg­

verdice mens geen verso e. Daarom,

as Hy

wat die Vader aan Rom t, opwek in 'n nuwe lewe, versoen met God, is Di a te lyk Leitourgia. Naar dan bet a as gevolg van die vDlbrAnbing van er aan die kruis, die Ou Testamentiese begrip kan oorge­

bring word op die Nieu 'J:estamentiese Diakonia

nie. Leitourgia sluit die e diens

bestaan in die brlng van 'n offer om e verhouding tussen God en die mens te herstel. Christus eg­

ter die offer gebring het en d

wat aan Hom behoort met God versoen het, hoef versoe l;,ens nie weer dleselfde offer te bring nie. Die ve

mens in Christus hoef nie weer

om vir God as dlenaar aanvaarbaar te maak Die Di nia van Christus sluit nog die begrip i t a in.

Daarom vind elkeen "vat in Hom o weer die oel in die diens (diakonia) van God, en is die

Le ourgia uitgesluit uit die diakonia van s.

8). Vgl. o.a.: Markus 10:45.

9). Johannes 6:39 en 4O(b).

48/ ..

• • • • • • 1 ' . - .•

C tus Se amp is dus rig G en dit.:' Dense. Op God: sy ens luat die Koninkryk van God

kom. Op d n:ense: d ns laat hulle 81 aan die Koninkryk van God. By c'!ns aan

is ten hoe van e mense; van \'fat die Vc'..der aan Hom gegee hot,

Daarorn is die vrug van By diens aan God die koms van d Koninkryk van God; maar tegelyk ook die vergadering van die burgers van die Koninkryk, saamver­

bonde as een liggaam onder Hom as Hoof. Hy re er hul-

Ie, is hulle enigste Koning. Hul is aan Hom en

deur e geloof verbind en aan Uoord onderworpe. Tc­

gelykertyd dra Hy aan hulle op om aan diakonia, vJat die enigste Leitourgia , in die wereld duidelik te 1 word. 11) Hulle moet van Hom tuig as Gekruisi e.

Die kerk is dus nie net die vergader van die 10vli ges waarin Christus en al sy weldade gen t word en

heerskappy leef word nie, nie lcen vrug van Chri tus se diens nie, maar ook middel waardeur sy dien voortsit en voltooi. Dit is produk en produsent te lyle; Hy gebruik sy kerk om sy kerk te vergader. 12) Di·

kerlc is dus e net openbaring van die Koninkryk vc{n

nie, maar ook instrument waardeur Koninkryk kom.

Soos Vader Hom stuur het, stuur Hy ook sy dissi-­

pels. 13 ) In hierdie sending om van Hom te getuig tot

10) . Vgl. o. a.: J ohauL':; s 5: 30: 6: 39, 40; Lukas 4:18 ; Markus 1:14 en ; Johannes 13:16 in

e 1 van Joh. 3:3; l'wtt. 5:13-16.

11). Vgl. o.a. Handelinge 1:8 met 1 Kor. 1:17 en 12) . Vgl. H. Bavinck: Geref ormeerde Dogmatie1{. IV.

(1911) p.p. 355 en 3 Calvyn: Institusie III.

IV. 1.4. P .10.

13). Vgl. o.a. Johannes 17:18; 20:21; Handel~nge 1:

49/ .

opb van d kerk, Ie die van die Niou Test is e ampsopvatting. )

::J is is diakonia;

'n d Christus opgedra.

Wie gestuur word, die ampsdraer,

aIleen tvoer wat Christus aan hom het. :try i8 die waardeur Christus sy docn. In die amp kan no

se standig of in eie gehandel word nie. D moet in al sy 1 e altyd vra na sy en sy gesag strek net so ver as wat hy Gy opdrag r. Hy verteenwoordig e istus, maar vervang Hom nie. Christus neem as't ware van die amps­

draer besit om hom as orgaan te w 15)

Die onderskeiding van die twe ei doel wat tot openbar kom in Christus se werk e vergadering van die kerk, moet skerp in die oog gehou word by die ver dere ontwikkel van die ampsgedagte. s lei dit tot ve ippe oor

algemene en sondere aap.

Dan word amp bloot as 'n verbes r van die algemene sterskap van die gelowiges sien; d besondere amp word gesien as

verlengskuk van e algemene. 16) (nl. aller geloovigen)

de Kerk zelfs bovenaan; het bijzondere ambt van ling of diaken is een oeisel, een orgaan van algeIllene ambt, i re kerk in haar geheBl in een

14). Vgl. t: a.w. p.p. 57 e.v.

15). Vgl. H. ormeerd Kerkrecht I.

p.329; a.W. p.81; A.A. van

Ruler: a.w.

16). A.A. van in sy reeds aangehaalde werk die probleme verband aan en toon hoedat lig in verwarring lean word.

5C/ ..

i ~-

stad of dorp draagt. n17 ) Hierdie verwarring word lecn voorkom as in gedagte hou word dat Christus sy kerk regeer met die

op die bestaan van die rk self en met die oog op die uitbreiding van e Koninkryk van God deur die kerk •

.l£erstens skryf lIy voor hoedat die lede hullE;

in die kerk, as vergadering van gelowiges, moet gedra om kerk te bly en tweedens hoe hulle hul moet gedra am hulle taak tot uitbreiding van die Koninkryk van God tc vo1bring.

Die regering van Christus het so ten ondsl die onderhouding en bewaring van kerk in hierdie we­

reId. 18 ) voed en sterk die loof ur 10­

wiges durig in gemeenskap met Hom te hou. En deur die onderhouding van die geloof bewaar Hy hulle teen die aanva11e van Batan, \iJat daarop ui t is am hull e van Hom los te skeur. e gedurende sy omwandeling aarde onderhou en bewaar Hy sy kerk deur sy selfgetuienis dat Hy die Christus van God is, tot reinit;ing van di sonde en die opstanding in

nuwe lewe. As tekens en seels

1

voeg die sakramente, doop en N agmaal, by die

/ So skryf die gebruik van \loord en sakrarnente voor as voorwaarde vir die volharding van die geloof in en

rneensl\.ap met Hom. die vo1harding in die gemeenskap met Hom hou ook die volharding in die enskap rn8t mc­

kaar in soos By dit voorgeskryf het.

----.--- ^.. ----­

J\ _•

P. van Dijk: Kerkelijke Tucht als Rernedie. Arnst

dam. S.J.P. Bakker. s.j. p.25. Vgl. oak IICita81:

uit een brief" ter illustrasie by Ds. L. Oranj CZn:

t gezag in de Kerk van Christus. 's-Gravonhage.

1944. pe8.

18). Vgl. Heidelbergse Kategismus. Sondag XXI.

19). Vgl. N.G.E. art. X},XIII.

51/ .

Eers , ^{a '"}

kerk self onderworpe is

Sy '\Joord en bewaar in belydeuis en 1,

dit besig om Chris se Leitourgia in w@re duidelik te laat word. Dan vervul die kerk ree sy D o n i a daarin dat cl deur e volharding die er en die le,ve na Chris se gebooie,

lig is wat in die ster­

nis skyn.

Christus is egter meer sigbaar, en sie persoon op aarde om die re van kerk waar te ne nie. Hy sonder sondere persone uit die va ring v die gelowiges af, wie sy vIoord 1 bedien en s

regeer sy werk die vo in sy r.k,

HO'v'lel die amp ook Diakonia is, is dit te onde skei, maar te skei van e Diakonia wat die roepinc van elke lowige as burger van die Koninkryk van God is D amp die rk het die voortse ing van Chris se werk in e ke self op die is

~

besondere instelling van Christus sy l{erk. 20)

Die amp kom uit Christus OPe Daarom is die aDpsdraers tegelyk dienaars van God in Chris en enaars ten

ewe van die rk. 21 ) En maatstaf, waaraan alles v.,rat die ampsdraers doen die regaring van kerk ge­

meet word, is die Woord van God waarin Christus wil bekend el. )

20). Vgl. o.a. bf. 4:11, v.v.; 1 Kor. 3:9 v.v.;

1 Kor. 12:28.

21) . Vgl. A.D.R. Folman: a.w. IV. p.53; A.A. van Ruler: a.w. p.66; H. Bouwman: a.w. I. p.329;

'vI. Heyns: Het Ouderlingschap. Grand

ids,

p.31.

22). Vg1. o.a. . 1: 8; II Petrus 1:19-2: :3 ; ^Titu::::;

1: •

5

Die drners is dus nie

van die kerk e sin dat hulle deur e lede

stel is en opdragte van hulle ontvang nie. In die ro ring handel Mtpsdraers nie namens die lede en voer nie hulle wil uit nie. Die ampsdraers verteenwoord Christus in die vergadering van die lowige 3) en kry hulle aanstelling, opdrag en gesag direk van Hom. Hull

die kerk ten dienste tot onderhouding, bewaring en roepingsvervulling; die organe waardeur Chr tus sy gesag uitoefen in die kerk. IIDe kerlc schept deze ambt ,.

lijke organen niet, maar ontvangt ze, gelijk ook het lichaam het oor niet maakt, maar door God met oog en

001'

verzierd en verrijkt werd. 1I24 )

D"!.e amp is in Christus, die Koning van e kerk, gewortel en gegee tel' wille van die kerk, tot di opbou daarvan. )

So is die Diakon ,vervat in d kerklike amp, die vernaamste senuwe.e \vaardeur die gelowiges in een 1iggaam, onDer die een Hoof Christus, saamverbind ls_26) Deur die amp volbring Hy sy regering van die kerk. In die regering van die kerk tre e die ampSdrd.8r,' in die naam van Christus, met sy Woord en in sy krag

23). Vgl. Calvyn: Institusie: IV. III. 1 p.54;

A. D . :tt. Polman: a. w. IV. p. p. 11 e. v.

24). Dr. A. Kuyper: Tractaat van de formatie der Kerken. p.53; Vg:. ook H. Schokking: De er­

tucht in de Gereformeerden Kerken van Nederland.

Amsterdam 1902; p.p. 8 en 18; H. Steen De Kerl\,..

Kok Kampen. 1936. p.157; Th.L. Haitjema: Neder­

lands Hervormd Kerkrecht. Nijkcrk 1951. p .11+9.

25). Vgl. Matt. 16:18.

26). Vgl. Calvyn: Institusie IV. III. 2, 3 p.p. 56/7.

53/ . • . . .

II

zodat zij impliceert, da.t de IIcer :'::'elf het doet.!! 27) in die lifLva]}

die Apostoliese

Die Testamentiese amp as Diakonia waardeur die ourgia van Christus aan 1 gebrint_, word, word in vol rykdom belig deur d telling van die apostelamp Jesus self.

lTa e uiterlike lyk dit of sus ook naar 'n rabbi is na woonte van die tyd;

ermeester

l':ine: <Leur ss ls of leerlinge. Daarom noelli die volk Hom ook Rabbi t"leester. Kenmerk van verhouding tussen e en sy leerlinge was gerus het

op die \flat die leerling kennis vaL

sy Ileester het. Dit vms cerste plek 'n persoonl verhouding nie, maar wel

saaklike.

leerling es e meester uit ter wil van sy kennis.

Die doel van e verhouding was dat d erling in die glorie van die mcestcr kan deel en se later rabbi kan weeSe D erling kan selfs bo meester uitstyg

in

en uitbou van Jie leer­

mees r vorm met sy leerlinge

, waarin op sy ge­

dagtes, ook na sy dood, voortgebou word, deur selfstan­

dige optre van die leerlinge in kus e en denke. )

Die verhouding tussen sus en sy dissipels is e er e1 rs. Die leerl kies Hom nie, maar

27). A.A. van Ruler: a.w. p.

). • Klttel: a.w. IV. p.p. 417 e.v. veral p.p.

e.v.; A.J. Bronkhorst: a.w. p.p. 53/4.

54/oooee.".e

---

l

hulle; hulle

d Vdder aan Hom gegee en wo deur om geroep. )

D begrip roep omvat in Heil s

d verhouding tussen God en mens. nWaar van roepine;

spral{e is, is al tijd sprake van twee: van e ro en van wie geroepen worden, van gebod en gehoorzaam­

1130) En waar in die van roep sprake is altyd God Christus roep.3 1 )

rsoonlike trekking tussen God en die mens Christus Jesus daargestel, tUBsen Soewerein en

daan. God le el en onvoorwaardelik beslag op die e;ero

In die roep gaan dit in die eerste plek om die e;emeen met God Jesus Chri s en daarom primer om die gel0 in Christus. Christus roep tot

100f Hom; aan geroepene "vord die eis stel Hom as die Chris van God aan te neem. AS By r

Volg hou te lyk dat gevo moet word

dat Hy e Chr tus, e Seun van e lewende God is"

En as Hy so gevo Hord, is d nie keuse van ^eer:

en bl0 nie, maar \;l1el 'n e op grond van 'n enb van die Vader wat in hemele

of anders 8 P "

omd die Vader geroepene trek t om na Jesus te

) 34)

kom. En die r deur die Heilige es.

29) • Vg1. o. a. r . 4: 19-21 ; r'Idrkus 1: 16-20 ; Johannes 6:70.

30). W.J. Aalders: Hoep en Beroep bij Calvijn.

Amsterdam. 1943. p.4.

31) . Vgl. K tel: a.w. III. p.489.

) . ^l. . ^16:16.

33). Vgl. Johannes 6:44.

34). Vgl. Johannes 3:3. v.v.

55/""0'0

--~) ) ­

e rccpiuG gC.lan e, verb

van die :Ieil Gees, 1lJat vsrmoe tot 1 en skenk en ook vermoe tot laat

gaan. )

Die roep van God in Chri is niet alle

beve nd en dwingendj hij is ook sehe nd en sehep-­

pend.

) In die oor ong is die

so ee , rustende leen in God se wel behae,

is dit twee , goddel en menslik,

ma zoo de volstrekte idint; bij God i j f t berusten."

In e roeping sluit e heilige moet van God se kant di heil e v,ril van mens , soos gewe deur die Heil G;ees,

In die s is die dissipe van Jesus geroep ­

nes. hulle is die Vader aan Hom gegee het, Hom oep en deur e

getrek am Hom in gehoor­

s id te volg, Hy die Chri vJat "die

1;JO

van die ewi

het. 38) Daar is dus "n lewc ..

gemeen tussen en sy ss ls. 39)

Op hierdie

ing val die n in die 8er2 plek as d evangelies roeping van e twaalf ver­

40)

korn iets by. Te lykertyd

ree hulle aanvankl roeping me ing gemaak van n

). Vgl. H. Bavinek: Roeping en oorte.

Amsterdam. 1903. p.33.

36). W.J. Aalders: a.w. p.13.

37). id. p.13.

38). Johannes 6:6 8.

39). loS. C . \J ,; Die van Christus.

Potehefstroom. _{• I::·P·}

40) • Vgl. f'latt. 4: l'1arkus 1:

56/ ...

- - - -

sondere t wat ur hulle vervul moes word;

se vir e: Korn er my aan, en ek s julle Hoewe1 dit die

er in e eerste pl gaan am e gelo in Christus, word tog

in va tsig ge el dat hulle roeping t onderslcei is van die van ander ssipels. Hulle IAToI'd oak geroep t aposte ::-30dat hUlle kan ui tstuur

te preek. ) Tydens sus se omwandel was hulle op­

as aposte1s egter beperk t sporadiese optre

en daar, as1t ware tot voorbeeld en voorbereiding eli latere ontpl oiing van d apostelamp na ter. 43 ) Hoewel die nadruk in e roepinG van die f aanvank­

1 op elie ssipelskap val, maak dit tog re 'n verski1 le posi teenoor die ander dissipels tydens di

omwandelin~

van Jesus aarde. Hulle word uit die groter kring van diss Is afges am by Hom te b omdat IIhet scipelzijn sloat n t voor a11e mathetai

.

het aposto1 In.

D

t die apos lamp ve rstel dus e roep tot gelo iE Chri D arap staan nie los van d dissipelskap, met ander woorde van die kerk as vergadoring v&n lowiges onder die of Christ]), nie. ) tog, hoewel die amp so uit d kerk

41). Matt. 4:19. Vg1. Markus

42). Vgl. Markus 3:14; Matt. 10:1

43). Vgl. F.J.A. Hart: Christ bccles p.p. . e.v.

44). Dr. J.e. van Leeuwen: Bet i1ige lie naar de Beschrijv van rIarkus. H. van Bot­

tenburg. 1928, op Markus 1:16-20. p.44;

Vgl. 3:13 .

45). ^{• Kit} a. "vv • . p.

5

+ ; ^{P. A •}

• 57/ ... , .

8illevif3 _{t : a • vT. p.} 47 .

II

en skei s van die roeping tot loof en r nie, moet dit weI daarvan onderskei word. Jesus

e e onclerske in sy optrede ns sy omwandeling op aarde on laat e tkom dat met die roeping van

e twaalf die amp instel vmt besondere eise

el, maar ook besondere bevoegdheie inhou. 46 )

In d evangelie word beskryf hoedat die roep­

ing van e tvJaalf eerste plek

eis inhou om die gewone a:::trdse bedryf te laat vaar. uAls Jezus roept houdt les op.

4

7) Hulle Hord ro "sodat hulle met Hom kon wees en Hy hulle kon aitstuur om te preek.1!

Hierdie rasping wat 'n voortdurende verblyf by Hom vere:i:·

maak hulle oor- en ooggetuies van Christus se diens e inhoud van die bediening van versoening is, wat hulle sou moes volbr Gedurig word hulle dour Hom onderrig en toe Daarom verhaal die evange­

liste telkemale hoedat sus skare of breere ssi-­

pelkring er, maar twaalf in die besonder onderrig.

En hierdie sondere onderrigting gaan gcpaard met

belo e dat e ilige Gees na hulle stuur sou word.

s julIe alles leer en sal julIe her inner aan al­

les~llat

vir julIe gese het .

⁴ 9) Hierdie lofts moet ook gesien word in die lig van wat Jesus, in sy laaste onderwys aan hulle, se: IINog baie dinge het Ek

46). Vgl. o.a. Matt. 10:1, 16-20; Johannes 13:20;

21:15-17.

47). F. osheide: t Evangelie volgens Matt.

Hierz ne en vermeerderde druk. Kok Kampen By

21

• p. 62.

48). Markus 3:14.

49). Johannes: 14: Vgl. Handelinge 1:4, 5a,8.

58/ .

om aan jul te s§, hlaar J Ie kan nou nie

ni8. Maar wanneer gekom het, die Gees van die waar heid, sal B,1 ,julIe in die hele waarheid lei . . . . ,,5 0 )

D roep

so oak bekwaammaking

vir die amp aeur die Heilige Gees in. Bn daA.rmee is tegelyk

nadere verklaring ge evan bedoeling ^Tun Jesus as ^Ey se: "Goos die Vader Ny stuur het, stuur Ek julIe ook.,,51) Net soos die Vader Hom gestuur en

bekwaam gemaak het deur die Hoili Gees, doen Hy ook met hulle. 52 ) Hul moet van Horn tuig, we

sit. Hulle amp rus in syn,; en net soos amp all kon vervul omdat e es van die re op Hom was, so s hulle leen sy werk deur hulle amp kan voortsit in die krag

e ilige es. Voorwaarde vir die roepingsvervulling in die amp is Hy wat roep, oak bekwaarn tot die amp. 53)

Die doel met die r ing - wat beloite van d Heil Gees inhou - van die twaalf, word vel'­

der deul' Jesus duidel gestel,

sodat Hy hullc kan uitstuur om te pl'eek;/ . vandaar dat hulle apostels,

50) . J ohanne s :12, 13. Vgl. ook volgende verse.

). Johannes: 20:21; Vgl. ook vers 22; Vgl.

H. Bavinck: Gereiormeerde Dogmatiek IV. (1911).

p.359.

). Vgl.

4:18-21.

53). Vgl. Johannes 14:13-17; 1 Tim. 4:14;

Matt. 10:7 en 16 i.v.m. verse 19 en 20.

54). Vgl. Markus 3:14; Matt. 10:1, 7 en 8;

9:1, 2.

59/ • . . .

) ­

dit is tuurderf3 linge genoem Hulle

hoo was am te pre IIDie koninkryk van die heme- Ie het naby gekoID; ,,55) e bediening van die versoe is aan hul toevertrou. ) Hierclie diking ge ed met s Hy gee eerstens am dit met

dade te beseEH en om hulle vre op die te 1 kom hulle onderwe aan die pre .57) en

die diking verwerp, kom in die a el. 58) Aan 1 word sleutels van e hemelryk e, om die s

te of te vergewe, en wat hulle D, is asof If d doen het; d het in die hemel bindingskr )

Uit die van die ostels is d

lik dat hulle Imagtigde sante van Chri tlJ.s i:.>

v,mt van Hom perso die opdrag Hulle moet dit:;

~verk

wat Chris het, nadat Hy na

r gegaan het. ) Die evangel s laat die ostcls sien as die ges wat hul1e s r verteenwo 61)

uD opdracht aan apost81en hE:; rt aan Jezus eigen we • • . •. de o len breiden het werk van zus in ziJ

6'.l) naam uit."

Die nmerkende van d apostelamp

is het pC:l'"

zoonlijk ontmoet hebben van n opgestanen Eeere, Hand.

) . Matt. 10:7; Vgl.

ide: a.w. p.159 ter plaatse en v. Leeuwen: a.w. p.G7 op 3 . ^'1

). II Kor. 5:18 en 19.

) . Vgl. Matt. 10:12. v.V.

) . ^Vgl. . 10:14 en

) . ^Vgl. . ^{10:40; Joh. :20; I\latt.} :19 en Johannes : 23.

60) . Vgl. Joh. 14:12

) . ^{Vgl. J .}

Gerritsen: a.w. p.21.

ide: a. w. p. op JIatt.

1:21, 1 Cor. 9:1, 15:'/-9 n hCjt h(:;bben ontvangen v ::ie opdracht van lIemzelf, 3n eel'S na krul ood word die ge entueer, om aktief op die voorgrond to kom na die uitst ing van die ilige Gees. 64 )

Vaal' die nadruk by die

ing van die os­

tels op uitbrelding van Koninkryk

God val,

\<Jord die in

universe:e en eskatol se 1 gest Die apostels is die ltpatriCirchen van het niemve vol'< vrnl G ,die juist ook by de constitueri van volk hun belangrij taak zullen hebben. lt 65 ) ie apo els zoe werk sluit instituering en regering van die rk iL ..

maar hulle werk hot, net soos die van Chris as cr­

ste doel d korns van die Koninkryk vau God. Daarom is die apostelamp aan die p like kerk gebind nie en het hul dood oak n

vakature ontstaan in die sin ander ostels in Ie plek benoem moes word Hulle b in s re s hulle amp voortsit.

ItHet apostolisch \:'oord is er, 0chriftgeworden ook.

) Die kerk dour d eeue nog altyd op die fondament van apo:Jtels gebou. Hulle nog met hulle woord

saghebbend die se kerk tot aan einde van

(j

eeue. ) En as die Koninkryk in volkomenheid korn die apostels op twaa trone sit. )

63). Dr. C. Bouma: De Brieven van

ostel Paulus aan 11 theus en 'r H.

van Bottenburg.

1942. p.64.

64). Vgl. Handelinge 2.

65). J.E. rritsen: ^a.-vi. p.23.

) . van Ruler: a.w. p.32.

). Vgl. rI. Bavinck: reformeerde Dogmati II}.

p.p.3G5/6; H. Bouwman: Gereforme I'd K .- (3)

b~ c

Vgl.

-l,l-­

Hul_~e

amp hct op die oog die vergadering van die ganse volk van God deur die eeue heen.

Die amp van die apostels is kort saamgevat, om die Koninkryk te laat kom en so ook die kerk as open­

baring van die Koninkryk van God, wat Christus op Hom­

self as Hoeksteen opgerig het, te bou in sy naam en krag, dit wil s@,

Sy Gees en Woord. Ilaar Chris­

tus die burgers van die Koninkryk nie aan hulleself oor-­

laat nie, maar hulle vergader en regeer as burgers van die nuwe ryk, is dit ook sy opdrag aan die apostels om hulle te leer

alles te onderhou wat Ek julle beveel het. 1I69 ) Hoewel die apostelarnp universeel is, het hul-­

Ie dus tydens hulle leeftyd tog ook n opdrag om die kerk te institueer en te regeer op elke plek waar dit tot

baring kom. Hulle moes in die naam van Christus die g drag van die kerk as

van die gelowiges voor­

skryf en toe[;ien dat die reelE', of verordeninge, deur hul··

Ie neergel@, nageleef word. Hierdie opdrag voer hulle uit deur die bediening van elie woord, die sakrarnente en die tug. 70 )

Die hoofsa k waarom dit gaan by die instellin

van die amp vir die kerk, blyk dan te wees die verwerk­

liking van die re ring

die Koning, Jesus Christus in sy kerk. Die ampsdraer, soos duidelik aan die lig kom in die apostelawp, verteenwoordig Hom en leer die kerk aIleen om te onderhou wat By hulle beveel het.

Die Diakonia in die amp opgesluit, is kortliks saamge-­

vat: diens van die Woord; of bedieniug van die Woord

69). rTatt. 28:19.

70). Vgl. H. Bouwman: D..w. I. p.72.

62/ . . .

lovJises, Deur sy Gees en 'ioord regeer Christus sy Kerk en alles w die ampsdraers io die geme nte ffiet gss doen, korn maar net neer op

l' C'

die uitvoer van e wil van Christus, wat ve

sy ,loord. apostels het sy Joord in die Ou Testament gevind,

van Hcmself verneem tydens om­

wandel op aarde,

as

openbaring deur e :lei Gees ontvang. Hierdie wGord is vir l<erk bewaar

Heili5e Skrif en ook

ampsdraers wac na die

lwm dat hulle Di onia diens van e

1J () Ol'd is. Hulle bring e I!Joord en pas toe.

t die aUI'd van die saak n

e in­

stelling van Chri self, soos blyk uit die roepinL, bekwaammaking en uitsend vun die apostels, i die

amp gebonde aan bepaalde 1'50ne.

Teen vroc

geskiedenis vun die kerk b8s1;/aar inbekom o. a.

deur

• Hulle

die vryheid van die profe<3 hand:naaf.

IDat de dronken

n.,,71) drift en zinnige extRse zicb go

gelowige clan onele I' d he vun Cbristus en t niks andel's nod nie. Die Heil Gees

elke

lowige inwendig en daarom is die Heilige Gkrif nie die enigste openbaring van e wil van Christus nie.

Die PI' ete staan onder progress instruks s van Heil Gees, waardeur die ke gelei vlord. 72 )

71). F.W. Grosheide e.a.: schieden I' Kerk I.p.

Vgl. August Neander: Gene story of the Chris­

tian Religion and Church: Translated from the German Joseph Torrey. Volume second. London.

1866. p.p. 207. e.v.

72). Vgl. Neander: a.vll. p. 1.

Die

is nie geb

e persor.o ,

^:1r

elkeer. deur es goiryf , ^{kan amp uit­}

oefon. 73) _{Die stctiJn}

_{ndig-verl e ,:lens}

wat ur selfs e Heilige nie het nie.

olph E:,ollm e

is van

hi rigting, as onderst deur

altyd die kerk aanwesig is vertoon ampsbe­

skouing tog sterk trekke vnn ooreenkoms

By aanvaarvVc; 1 die ilige Skr as die en ate openb2r

van e 1;.]il Vdn tUB, die , vir rk. Chri",-­

tus leen oofen egos;:"'",: in d kerk sy Gc:es en Iloord en as t nie perf300nlik doen n Kan t all n in sy N3n~ uitgeoefen word. 74) hiordie

s deur dio van munse uitgeo

kan dit 21­

leen skied ver van

bn

d 1rJoord knn ledl verk '-lord clour d ne w3t i daartce D

vorkondiiSer Vdn die \,ioord moet cleur die ilige Ge

wees; hy moet d Charisma he. Die cni ism a waaraan Christus di ro ring v ,;in rk toevertrou het, is die lee

:Lst }{egierflmt, und nul' Pre ^arllt.

'7

Di predikamp kom in die kerk alleen no. vore die gawe wat aan

rsoon ge e is en wat as so-

dour d 10Higes n ,tJord. Dit hoef dan

net een oon to wees wat die in cHe ui

oe n nie. Daar kan meer wees; d hang net af VHn

73)· ^Vgl.

BOUliJInan: a. v.]. I. ^p. :.z.

) . ^Vgl. . ^BohD: a. w . p.22.

75). ibid. p.485.

6L~/

•. "

• • • •

hoeveel die ontvang het. Die amp rus ook nie by voortduur op dieselfde

of persone e, maar net

so lank as wat e gelowiges sy of hulle gawe erken as gawe van God. Sodra die toe stemming van die lowiges wegval, verval die amp ook. Dan word die persoon

persone as't ware nie meer as spreekhuis van die Gees erken nie.

Die predikamp is prins el opgesluit in e algemene priesterskap van die lowiges. beginsel is dit vir elke gelowige dus moontlik om die amp uit to oefen. Maar, se Sohm, t skakel aIle gelowiges n nie gelyk nie en maak nil elkeen

prediker nie. Die maat van die gawe bepaal d plek wat elke gelDwige in­

neem die vervulling van roaping. D Charisma moet duide blyk en erken word deur die ander

Die aard van e Christusreger deur

dus charismaties. D draer het aIleen geeste­

like ges Eintlik het hy geen gesag nie, die gesag berus by die 'vJ oord wat hy verkondig. Hy gee net die woord deur en die Woord onderwerp aan Christus. Deur die \,ioordsverkondiging besit ampsdraer sleutel­

mag en is hy uitdeler van e ewige goedere; Christus met sy genadegawes. !,Nur in Christi (Gottes) Namen, und nur an Christi (Gottes) statt, nicht aber in irgend eines Nenschen Namen, und nur mit Christi (Gottes) Ge­

walt, nich aber mit irgend welcher menschlichen (recht­

liChen) Gewalt kann del' Kirche Christi regie wer­

den.r!76 ) _D gehoorsaamheid is dan ook nie aan

ampsdraer verskuldig nie, maar weI aan die Woord wat hy

76). ibid. p.486.

65/ .

verkondig. Die gesag van die amp is geestelik. Ge­

hoorsaamheid daaraem is nie regsplig nie, maar liefdes--

AaD die anderkant berus tie gesag nie net by die predikamp nie, f,laar by "j cder gUiubige Christ ndeh dem ~lazse seiner Glauben." 77) 'i,}aar Christus die sleu­

telmag aan Petrus gegce het, is hy die verpersoonliking van elkeen wat soos hy glo.

Die Glaube ist dcr

der Glaube hat die Sehllissel, der Glaube

aIle Gewa1

in der Kirche Christi." 713) Die bclydenis V:Cln l-'etrus i~

nie bloat dit van

besondere persoon nie. Dit is die;

belydenis van elke gelowige Christen.

Sehllisselgewalt nieht bloss dies8r oder jener bestirnmtGll Person, sondern allen

Christen gGgeben:

allen gl~ubigcn Christen gemeinsam. 1l79 ) Hier is dUG geen sprake van die roeping van besondere persone tot die amp nie.

Die sleutelmag, vcrbonde aan diG predikinb, kan aIleen in die vergadering van die gelowiges uitgc­

oefen word. Jant aIleen Viaar God se Ifioord is, daar

God se volk. Daarom kan die sleutelmag aIleen in di8 sigbare kerk, dit is die vcrgadering van die gelowiges, ui tgeoefen \wrd. Sodra die vcrgadering uiteen is, is daar ook nie meer

sigbare kerk nie, en daarmee geen besondere ampsdraers lil(;t gt)sag nie.

deur die prediking. Qf hulle hul daaraan onderwerp,

---~---

77). ibid. p.489.

78). ibid. p.490/1.

79). ibid. p.491.

6E~/ ^{e _ c • • CI •}

is 'n

van die Gee;:;. Die inhoud van die predik

die Voord van God moet oorwin. Dit eis vrye

"

gelo sgehoorsaamheid. Die onderwerping aan e pre­

dik&l1P geskied dus aIleen deur vrye

van d.i0 gelowiges. )

Hi8rclle ampsbeskouing V8-n Sorilll is aan die

kant te waardeer daarin dat hy die Diakonia, begrepe in die amp, aanmerk as diens van cJoord. Aan die and

opvatting weer af van di6 wat die

voorhou in die apo elamp. b bediening van die Woord net tot e prediking in die vergaderi van gelowiges.

Dit weI waar dat Christus sy kerk regeer deur die prediking, maar di diens of diening van di Woord sluit veel meer in. Die pre diking , hoewel baie

belangrik, is maar een aspek van

tus regeer sy kerk leen

e UoordbedieninE;, ope:

aan die anlps draers - in les wat hullc doen: in openbare prediking in e samekoms van die gel s;

in persoonlikc

bestraffing, vcrtroostinc en h;ring by huise; in die tugoefening; in die organisasie van die kerk, bring

pas hulle maar net e 'v!oord toe. Daarom is Sorilll eo as hy dit..;

woordbediening, en so die kerkrcgering, laat opgaan in die openbare prediking e vergadering van die gelowiges.

Verder i Sorilll se opvatt tot miske

van die besondere amp, omdat hy die amp alleen erken it:

leergawe wat prinsip el aan e gelovlige

L;.

80 ) • i bid. p. p . 530.

V •

67/ ... , .

Daar is in sy beskouinc 'n spanning

::lie.; CHap soc uitgooefan ::leur besondcrc, daart00 garoopc pursone in die kc;rk, en die amp soos vcrvat in die priestc:rskap van alle gelowi b 8s.

Hierdie spanning vloei enersyds voort uit die fcit dat hy die sigbarc kerk alleon sien in diG sporadiesc vcrgadcring van die gclowiges. As hulle uite(;ngaan, bly net die onsigbare kerk oor. In

lig gcsien is die amp,

aan bepaalde pcrsonc, eintlik oorbodig. Want Wi6 310, hut die lecrgawe on onderwerp homself uit li(;fde aan die hcurskappy van Christus en mocdig ander daartoe aan. 1danncer die kerk sigbaar word in die sporadiese

berus die predikamp uintlik maar by gelowiges wat uitmunt in die leorgawe cn die erkenning van die ander verkry llCt, en nie by bcsondere organe wat Christus gcroep en bc­

kwaam het vir die regering van sy kork nie. Hy mael!:

geen onderskoid tussun die.; algemcno priestcrskap van die gclowigcs en die amp

dionste van die

tot opbouing van die kcrk nie.

Die spanning in Sohm so ampsbegrip word ook bcwc.::rk deu.r dia vrees dat aan die: amp 'n "rechtlichcr Form

illet "rechtlichGn BefUgni'cscn" tocgcskryf sal \'Jor".

Daarom srken hy ook net die prcdikamp as regocramp, "rat eintlik net die funksic het om to s6: So se dit] Here.

Uit licfde moet hy dan gehoorsaam word. Die uitslag van dio prediking moot gGhocl aan die Gees oorgolaat word, tcrwyl die gclowigcs die amp ook net erkcm solank as \'Jat

meen dat die leurgawG aanwesig is.

Sohm

ampsbcskouing lei so tot sUbj'-.;kti vis;" . en individualis@c, wat selfs die sporadicsc sigbaarworJi van diu k8rk onmoontlik maak. Dit

hy s81f

68/. , , . , .

waarskynlik aangevoel en noes hy, ten spyte van e feit dat die s ute aan e enkele gelowige toeken, tege rtyd verklaar dat as Charisma by

~

besondere gelowi blyk en erken is deur die

te, dit hulle Ii despl om Ie aan hom te

werp. nIndern r des digtamts predigt ode sonst durch Lvangelium nregiert", predigen und re[:';,. ­ ren sie emit , denn nur r freien Zust mung er s ehes als Gottes Hort flihren. n81 ) 301 die

b ,oefen die ampsdraer die sleute uit as

persoonl , Godgegewe 82)

maar dan aarb ik as

verteenwo r van die gemeente.

Hierdie spann rondom die amp kan leen weggencem word as in gedagte gehou dat Christus die rk,as sie;bare stituut, gebruik as middel om

e gel s te vergader, te bewaar, te beskerm en t onderhou in rdic wereld. S3 ) Daarom het die inge el, met die ampsdraers as organe wat deur die Woordsbed ninG met gesag gelowiges leer en i.

hie c sondige bedeling is die kerk nog st nde en die lowiges onderwys , vernwning, be­

straffing n vertroosting nie ontbeer nie. Hull is aangewys op die besondere amp Christus vir hulle versorging. Die besonder is te ivan

ne ste van c gelowiges , maar weI

81). ibid. p.50C.

). ibid. p.p. 513 e.v.

83). 1. He Ibe e Kategismus. Sondag

in ver­

lyking met Sondag vrae en 82 en Sondag XXXI.

69/ .

--~,

)-­

daarv~n t~

onderskei as n

Die cunp vern

s Ifstanclightdd

~

.

G.le

Belowiges ni2, maar i e tel' ville

1 s; nie as hullo wel as organe;

ur 1,.[i8 so diens 1 s in hull t. "Het ambt onderdrukt niet, ma3.r or­

iseert ze en houdt ze in het rechte

en de g'..i.-' van zetten het ambt niet Gel' zij maar het

kr ifT

en vruchtbaar. ⁿ⁸⁴ ) Hers e in Christus mac:

e gelowige as

nuwe skepsel 1. ) rIaar om

nuwe sel to wandel, am as mens van God volkomo toc­

to wees vir elke gooie werk, e

e bedeling van stryd dio van di in van die woord n )

D i:vettigo geroepe rs t dan ook e s in kerk deur die vrye toest vun e lowi s en omdat hulle ^d low s vertoenwoor-­

n ,maar omdat Christus hullo o

Q") bekwaam het as die Vel'S rs va.n die k8rk. \...- (

r8 is die organe van s

v rs in die

daarvan. i:3 eii kork t n onste en staan met die van Chri tus tconoor lowiges. Die kerk we r e 1

van C11 n mo\:;t in g,::hoorsaamne aan tus hul­

stel r rogcrine; van van )

84) • II. GCjreformecrde D iek IV. (1911).

p.3

). Vgl. II Kor. 5:17.

86), • II. T . 3:16 en 17 i.v.n. 4:1 87). ^{1. Ii. B} TIck: a.w. IV. p.41LJ-.

88). • o.a$ Gal. 1:6-9; Gpenb. 2:2.

Dit is dus en blindelingGe hoorsaamheid aan mens is Christus de Koning zijner kerk, en zoowel de ambtsdragers als de

der gemeente moeten zich dragen naar het Woord van Christus.

)

Die ampsbeskouing van Sohm het dus vvaarhe elemente in, maar wyk tog van wat uit die Skrif in

verband i kan word.

Ons tree uit e ostelamp vasgestel dat e Diakonia, in die amp opgesluit, diens van

\,-Joord 6f bediening van die Uoord van God aan e 10­

wiges is. Dit is egter nodig om verder te let op hoe e ostels as gesante van Christus hul amp uitgE::­

oefen het vir die nadere ontwikkeling van e ampsbe

Vanaf Pinkster tree die aposte aktief op in e uitvo van hulle amp. BekwaC:lll gemaak deur die Heilige Gees, met Petrus as segsman, proklameer hulle

op Pinkster die bestaan van die Nuwe Israel, rrwaarvan zus de IJlessias is. ,,90) r1aar tegelyk stel Petrus die e tot bekering en e doop tot verge wing van sondes, met die versekering "julle s die gawe van die Heiligo

es ontvane;.,,9 1

) Hierdie eis, met die belofte, vorm steeds die kern van e apostels se prediking. Daarmee word dit duidelik dat die aposte net die ke

~

onsigbaar-geestelike grootheid, onder onsigbare heerskappy van die Hoof en Koning, Christus, op e

89). H. Bouwman: a.w. I. p. Vgl. ook p.3 K. Sietslaa: De Ambtsgedachte. p.93.

90).

Gerritsen: a.w. p.30.

91). Handel 2:38.

71/ ... .

---

oog nie. Ie roep uitdruklik n vergadering van

bye en \rlaart oe een toegang te verkry is deur d openbare lydenis van die gelo be­

segl is deur die doop.9 2 ) Hierdie kerk of vergadering van gelo1tliges nan onder die regering van die ost 1 . As gevolmagtigde gesante skryf hulle aan die kerk, deu!' hulle optre en bepalinge, voor dat die bediening van die Woord en sakrarnente, deur die wat daartoe roep gedurig daarin onderhou moet word. 93 ) Hulle reel

er ook onderlinge verhoudinge van die 1

teenoor mekaar,9 ) sowel as hulle gedrag 4 die verga­

der 95) Gedurig klink hulle vermaning, best finC, bemoediging en vertroo ing ook in die vergaderinge op.

Deur die tug moet kerk as vergadering van 1 owige

die liggaam van Christus, ilig gehou word om

swakkes en dwalendes tot bekering te bring en die ongo­

lowiges daaruit te weer.9 6 )

D Handelinge van die ostels sowel as hul- Ie briewe, bring egter ook aan die dat hulle in

regering van kerk nie leen opgetree t nie.

Spoedig lees ons van manne wat hul in dielmpsbedienir:

tersyde staan het. D dien3te wat hierdie manne in d regering van e ke vervul nog tydens

van die apostels, word deur Calvyn in twee groepe

naamlik e wat net tydelik was en uit die no aak van die tye geeis is en die wat bedoel is as n vaste of

92). Vgl. Handelinge 2:~1.

93) . Vgl. o.a. Handelinge 2:41, 4:33; Rome 10: 14, 15; . 4: 11 v. v. ; Tim. 3: : 5.

94). Vgl. o.a. Handelinge 4: 1 r. 11:17 V.v.

95). Vgl. o.a. 1 Kor. II. l.v.v.; 1 Kor. 12; 1

3:1 v.v. veral vers 15.

) . • 0.&. Handel 5:1. v.v.; :28.v.v; 1 Kor.

5:1. v.v.; II Kor. 2:5.v.v.; itus l:lO.v.v.

'7

- <-­

gewone amp in die kerk. 97 ) Onder die tydelike

reken hy, naas die apostels, die profete en evangelistc.

Die profete was di§ wat die pasgestigte kerke help bou het deur 'n besondere leergawe. Hulle het nie aIleen ui tgeblink in die ui tleg van die geopenbaarde

heid nie, maar ook daarin d.at hulle besonclere openbarin"

ontvang hc,t in die tyd toe die Kanon nog nie afgeslui t was nie. Die profesie was "een del' v€rgoedingen

)

geloovigen (werd) geschonken voor wat wij in het

­ ment bezitten. 1198 ) Die profesie was 'n Charisma en prc)-­

fete is nie direk deur Christus of die kerk geroep nie, maar hulle roeping was opgesluit in die bekwaming deur die Heilige Gees vir hulle taak. Die Nieu-Testamen­

tiese profesie het weI ooreenkoms met die Ou-Testamen­

tiese. Beide is wesenlik apokalupsis.

Hierdie Charisma was vir elie amp 'n kragtige steun. Die profete arbei saam met die apostels en evangeliste aan die grondlegging van die kerk. Veral was hulle die apostels behulpsaam in die opbou van die kerk deur die leer. 99 ) Dit was uit die aard van die saak elus nie

blywende amp nie - dit moes verdwyn no.

die vestiging van die kerk en die afsluiting van die

97). Vgl. Institusie IV. Ill. 4. p.p. 58/9.

98).

Sillevis Smitt: a.w. p.134. Vgl. Sohm:

a.w. p.45; J.D. du Toit: De

Profetie en haar bcteeke nis voor onze tijd.

Potchefstroom 1911. p.17.

99). Vgl. H. Bavinck: Gereformeerde Dogmatiek IV.

p.p. 363/4; K. Dijk: De Dienst der Prediking.

p.36.

73/ . . . .

-73­

Kanon. 100 )

D evangeliste verskil van die profete daarin hulle, onder leiding van die Heilige Ge s, afgesonder om die evange lie te verl:ondig en om as hulp vir die apostels op i,e tree in die ondle

van e kerk. "En eindelijk is er ook deze gemeen­

schap tussen hen en de apostelen, dat zij met hen samenwerken in de vestiging van Christus' kerk onder alle volken; zij zijn danook me ---,"'---­ n van de apos telen (Gajus en Aristarchus in bfeze, (Hand. 19:29);

medearbeiders en medestrij<iers (Epafroditus uit Fil i in Home, Fil. 2:25; en Timotheus, 1 Thess.

3:2); medediensknechten ( as en Tychicus in Co·­

losse, Col. 1:7; 4:7), die nat maken wat apostelen hebben lant (1 Cor. 3:6),,101) Hulle is by die aposte ingest:akel "da sie durch apostolische Char

/ r

rna zu gleicher

wie die apostel beufen s

.\

Hulle is e er nie lyk aan die apostels nie, raaar tor aan hulle ondergeskik op.103) Damp verdwyn dan oak geheel in die na-apostoliese tyd.

100). Dr. J.D. du Toit erken die buitengewone van C ( profeta-amp in d N.T. (Vgl. B.W. p.17); t

wil hy die 'bui tenbc:wone daarin nie oorbeklemtoC' nie soc1at It'wi,i 1 8stelijl(e rapport daarmc·.

verliezen.... Die pr e£,ie het nie verdwyn nie

maar is nou nc·t nie meer tlh t uitzeggen van Nieuv.,-e, pas geop-enbaarcle dingeu, maar bezi prediking en

geniale" uit gbing

H. Schriftuur.!I a.w. p.18. Die profe ie word ook voort sit in die amp van die gelowi

Eiordie beskouing, waarop nie verder ingegaan word nle, weerl@ egter e stelling dat

N. T'. profete-amp as 'n hulp by die apostelam.p

net tydelik was nie.

101) • K. Dijk: De Dienst Der Prediking. p.37.

102) •

,'::;ohm: a.w. p.43; Vgl. H. Bavinck: Gere.f orm,;

de Dogmatiek. IV. (1911). p.

103). Vgl. H. Bavindl,-: a.\-IT. IV. p.362; K. Dijk. a.1;!.:

p.36.

7

-74­

Hoew",l di prof Gte en list b ie nou vcr­

want is Clan apostcls, is bul tog wesGnlik van

te on!:lerskei. Die ost01s vorm

aie, ge slot e kr'ing en bulle amp d.ra 'n bt::osondere karakter. 1C4 ) Bulle is

ur die vol nde trekke kenbaar:

1. 1 aa.n Cbristus ur lie V&d8r e' ,

deur Homself uit es en geroep; ur God kl·ss tot :lie amp.

2. sus self het bulle opgelei en bekw2tam vir bulle taak en bulla wa.s oor- en 00 tuies van sy woor en dade

bulle bot die ord en lewe met

oe 8an­

skou en met

bande getas en

ev 1 van Cbris­

tus self ontvang.

3. Hul was jie He

in besonler6 mate deelagtig. ¹¹ t bulle g en in aIle waar­

heid lei.

4. l-Jet d Gees toe rus bet bulle openlik as betroubare getui8s van Jesus opgetree, bepaa elik van sy opstand

5. Hulle tuien is de ur God m8 t wenJ.8r3

te ns en ryke estelike seen bessel.

6. Die kerk V0n aIle seue is aan bulle tuie­

nis gebonde. Daar is geen gemeenskap met Cbristus be­

balwe deur d woord en persone van die apostels nie.

lle is fondament van die kerk.

10L+). Op die b61e probles!.:; slotenLeid van d Kring van die apostels in die g van die verkiesing van Mattbias, die roeping vsn Paulus

took andere buite die twaalr 6n Paulus

gen08lli word, gaan ons bier nie in nie. Volstaan word mbt 'n verw'ysing na H. inck: a.w. IV. p. -"-,

ddt woord apostel in die ]';.

in ruimar cn

~ng~ sin bruik vvord. In en~:£ sin-wOrdnGt ~it-' twaalf en lus tot apostels gareken.

s, om:lat by op buiten6GwOne wyS8 daur Christus self

rOep un b", kw am is as aposte 1. Vgl. oak

• Linton:

p.?5.

-75­

7.

dmp is nie net vir

tyd of tot

plaasli kerk beperk nie, maar is blywe en universe 1.

nEet is bet eeni dat recbts eeks door istus in 6 ^E­

staId is en sluit Ie bevoe gdheden en werkzaamhe cie n, J.ie

..., tr

l0 5)

..l. . . .

inJ.e latere ten verdee zijn, in z

(3) DIE IN31'i{;LLING VAN L:!J GDiiOHE

Dat wone,

ampte ur ,lie apostels

~stel

is vir

k, is ook reeds duidelik uit e aanvankl optre van die apostels. In Handel

word sews manne, vol Vdn ,lie Heilige e s, aange\vys om werk van e apo els ·iie cnts self te varlig.

iiI delik, na arlng van J ke onder iie b i­

dene, word ouderl gek 3,106) terwyl Paulus Titus ba­

veel om in Kreta

aan te stele 107) Aan f t tis sKryf Paulus die vereistes voor waaraan ou rli en akens moet volcloen. 108) 1 .

^sprc6k

ulus ook van die ouderl e wat die iIi Gees as op­

s ners aangestel bet as ber rs, om Jie gemeentc van

te versorg. Bronkhorst wys daarop persone ur

vers idenbeid van name en titels dui word, wat in

e apostoliese tjd dlsnste in

kerk verrig bet waarin die amp van Cbristus ontplooi is. l09 )

1(5) • H. Bavinck: a.w. IV. P. Vgl. vir die lean­

merke. a. v.;. p. p. 364. e. v.; O. on: a. w.

p. ; J. Huijser: De Ouderli en

Pr", dil{in6 . Kok

lCJ59. p.p. 18. e. v.

106). Vgl. Randeli e: 14:23.

107 ) • V g 1. '1' i t u s 1: 5 .

108). Vgl. 1 ~im. 3.

1. A.J. Bronkborst: a.w. p.115.

76/ . • . . .

Hieraia cimpte, leur dl6 cipostels as

rlstus stel, kom daarin

en met

ostol se amp dat -:leur

vervull van ie ,liGna Jaarin op dra, Christus in rk

moet kry.

Die ampsdraers word roap en kry

opdr soos

apostels. Die verskil is

dut Christ s

s t 1 b t, t c I'w

1 roep word leur Cbristu>:-_

Om tot .J. amp,

uie

ingest61, te kom, loop cl weg waarlangs Cbristus J..ienaars in lie amp stel ifover vocatil:.i, examinatie en ordinatitj.1I 110

)

lowigas bet u gesien na manna van goeie

vol van die ilige

en wy eil, wat hulle gekies 2n iie bande op IG bet. l l l ) ~aar rosping nie ID2er direk ur Cbristus gcskied nie, is dit aIleen aar

"aan de Saffl611stemming in- en uitwendi

Die inw<:onQige

ing bestaan die vel' n van gawas wat vir die amp

word, die standvastibe bCbseI'te waardeur iemand na d am.p streWG tn die openi van die wag wat tot tile amp 18i. 113 )

Hierdie inwenclige roeping moet sy waarmerk en

se~l

ontvang in uie uitwendige roeping ur die ke

Ook die uitwendi roeplng an van Cbristus Ult, hoewe

~idde!!ik

ueur die

1 oWlges. . 114)

Christus regeer in aie kerk en daarom bet die keuse van die ge­

meente geen ander betekenis nie as dat bulle die gawe

110). H. inck: a.w. IV. p.415.

Ill). ^{1. 1} :3-'0.

112). H. 3avinck: a.w. IV.

•

Polno.rn

a.1 : a.w. IV. p.p. e.v.; K. Sietsma:

p.l1u.

Calvyn: Instltusie: IV. I I I . 11. p.65.

113). • H. 3dvinck: a.w. IV, p.415.

114). Vg1. Eandelinge 6:2-6; .J, AalJers: a.w. p. ;

en H,E. Kuyper: De Heraut, Jaarg 1922. no.229Lr.

-7/-

Wdt

Hy

heL, opmerk en hJILe aanwys vir elie a111p wc\clrl:JUe :1,)7 hulle bestem het. ,ie verkiesing

onder ,:;_ie

di§ wat reeds in

<lie amp is. Christus lei self j_ie verkiesing deur sy

~lpsdraers.115) Dddrom is ~ie keuse ook nie vrJ nie, maar (jebonde aan vereistes en voorwaarJ.es wat Chrlstu;3

116"

self, deur sy apostels, vir uie amp aanDewys het.

Na aie verkiesing volg die beproewing, die

on~ersoek

of eksaminasie. Dit Jien tot meerdere seker­

heid dat die beroepene d.ie vereiste gawes besit. Die kerk is nie

nie en moet seker maak

SG­

kies is, weI voldoen aan eLie tOlSe wut ChristJs vir die

stel. 117 )

~ers

nddat sover moontlik vasge2tel is, ooreen­

komsLig God se j,oorJ., of diG roeping vvaarlik

Chri:.:;tus is, volg J.ie bevestiging. Gewoonlik het Jit in lie

toliese t,)'J iilet handople(jging geskied.

skyn J.aar

volle te wees waar J.ie roepin(j tot

amp nie deur hand­

oplegging gevolg is nie. Jesus doen dit nie met die roeping van die apostels nie, terwyl ook nie van handop­

leggin~

gelees ^{word by} Matthias, Faulus en Barnabas nie.

Gevvoonlik is ampsdraers egter met oplegging van 'tie halELe bevestig. lI.0n of schoon er geen enkel bepaald bevel be­

staat over de oplegging ler hanaen, moet toch,Qaar we zien, dat ze bij de apostelen voortdurend in gebruik

weest is, jie nauwkeurlge inachtneming J.oor hen ons zijn als een gebod.

118)

115) • Vgl. Handelinge 1:15 v.v.; 6:2. v.v.; 14:23; Vgl.

Calvjn: Instltusie: IV. III. 15. p.p. 68.e.v.

lIb) • Vgl. Handelinge 6:3; 1 :.LLn. 3; Titus 1.

117). Vgl. 1

3:10 en H. Bavinck: a.w. IV. p.41o 118) • Calvyn: Instltusie. IV. III. 16. p.70.

78/ . . . .

-/13­

Cerritscln laat

geld as voor,vaarle vir die wsttlgbeid vun \vat hy noemlie

!~veed.6 amp.119) By spreek irmners van "de overdracht 120'

van 11

t am b t. " )

cunp gaan van die een persoon oor op die andere Met die bandoplegging geskie.J

oordrag van Qie gawes vir die amp. Handople g,-"ing is

12~

:, om "iets van het eigen zijn "P een ander" oor te

Dit word alreeds by Jesus

as Hy byvoorb6eld SlL­

kes .jie bfl-nue cple of as iemand. e:;enees raak ;leur lie

r8king von sy klsc;d. Deur liggaamlike kontak dEa Ey

sy gOQdelike krag op ander oor. 122) Dieselfde word by die

aangetref. Daarom lS die

die bev8stiglng in lie amp deur die apostels 'n oorura:j v

..

J.i6 ampsgawes deur llggaamlike kontak Vein die eun 'persoc na .lie ander: ; I Z,o a 1 s

z e s J:) z u a z i J n bel eve n g

eft en van zljn heerlijkbeid op bern legt, g8eft Paulus zijn opdracht (:;n gave door handoplegging over aCln 'l Lmothe"js~' Met ander woorde, 118 apost81s bet oor die Ebilib8 Gees beskik en kon Hom aJn

ander oordro. Die verskil tLl,,;­

sen die apostelamp en

tweede amp is dan dat die

tels weI volmag toG oordrag van die Heilige Gees 3ebad bet, maar die mag tot hierdi0 oordrag nle aDn die draGrs van die twe8J8 amp gegee bet nie. Die apostolies8 amp

is 'n volledige v8rteenwoordigins van Cbristus, terwJ 1 d ' le t wee d e amp van Qle " t apos

1 188-:; a fb ankl"1k·

124)

119). Vgl. Gerritst:.n: a.w. p.64: met I,r:lweede" amp be­

Joel by dle amp1.J8 wat i16 apostels ingestel het.

120) • ibid. p.64.

121) • ib ide p.71.

122). Vg1. ib i0.. p.p. 72/3.

123) • ibid. p.76.

124) • Vgl. ibid. p.82.

79/ • . . .