Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
Jaargroep 7, Blok 7
7
naam:
werkboek
blok
Wanneer heeft boer Harm de kazen op de plank gelegd?
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
w e r k b o e k j a a r g r o e p 7 b l o k 7 j a a r g r o e p 7
Hoofdauteur
Mieke van Groenestijn, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie
Auteurs Anneke Aartsen Jan Bakker Leni Froeling Hans Vermeer Vormgevingsconcept x-hoogte, Tilburg
Nicolette Obers (studio Zwijsen) Opmaak
Woudesign, ‘s-Hertogenbosch Illustraties
Ruud Bruijn, Krommenie Coen de Kort,
(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Anjo Mutsaars, Haren (characters) Van Oort Kartografi e, Breda Foto’s
Campina
Kasper van ’t Hoff Fotografi e, Eindhoven Lokin Fotografi e bv, Breda
Melkveehouderij en Zuivelbedrijf Den Eelder, Well (Gld)
NasaNationale Beeldbank Shutterstock
Spaarnestad Fotoarchief Studio Zwijsen
Projectgroep Uitgeverij Zwijsen Marike Verschoor (projectleiding) Eveline Adriaans (redactie) Christel Lieskamp (bureauredactie) Nicolette Obers (vormgeving) Kirsten Martens (creatief dtp) Mirjam Faessen (beeldredactie) Tessa Sponselee (productiebegeleiding) Tatjana Puklavec (marketingadvies) Jan van Wonderen (uitgever) 10e druk
ISBN 978-90-276-5855-5
© Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg www.zwijsen.nl en www.wizwijs.nl
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati- seerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografi sche ver- veelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.
vandaag
jong oud
De naam van de kaas hangt af van de leeftijd. Dat zie je hieronder op het bord.
Schrijf eerst de datum van vandaag in de kalender. Schrijf dan bij elke kaas wanneer ik die op de plank heb gelegd.
extra
belegen belegen jong
belegen
extra n
n jong n jong
naam van de kaas
7 maan n 4 maan n 2 maan n 1 maand
leeftijd
oud 10 maan n
58555_ww_wb7-7_os.indd 1 31-1-2013 8:59:10
Les 15 • Wizmix
30
Maak samen 1 hele Dit heb je nodig:
• 36 fi ches in twee kleuren
• een pion Spelregels
Speel het spel met twee spelers of twee teams van twee spelers.
De eerste speler kiest een breuk uit de hokjes hieronder en zet de pion op dat hokje.
Zoek dan op het grote speelbord een breuk of decimaal getal waarmee je samen 1 kunt maken.
Het mogen ook meer breuken of decimale getallen zijn. Leg een fi che op de hokjes die je kiest.
Dan is de tweede speler aan de beurt. Hij mag de pion laten staan en andere breuken of decimale getallen zoeken die samen 1 maken. Hij mag de pion ook verzetten, maar alleen naar een hokje dat boven, onder, links of rechts van de pion ligt. Dus niet diagonaal.
Dan is de eerste speler weer aan de beurt.
Probeer de breuken en decimale getallen zo te kiezen, dat vier van jouw fi ches op een rij komen te liggen. Dat mag van links naar rechts, van boven naar beneden, of schuin. De speler die als eerste een rij van vier fi ches heeft, wint.
Tip: Bedenk vooraf welk hokje je wilt. Misschien lukt het zelfs om je tegenstander dwars te zitten.
1⁄2 1⁄3 1⁄4 1⁄5
1⁄6 1⁄8 1⁄9 ⁄ 10 1
58555_ww_7-7_wb_bw.indd 30 17-2-2011 14:23:23
31
1⁄2 1⁄5 2⁄3 2⁄5 3⁄4 0,75
3⁄5 1⁄6 4⁄6 2⁄6 1⁄8 4⁄9
0,25 ⁄ 10 5 0,25 0,5 ⁄ 10 7 4⁄5
2⁄6 4⁄9 1⁄3 0,75 7⁄8 0,5
9
⁄ 10 ⁄ 10 4 2⁄5 3⁄9 5⁄9 5⁄6
6⁄8 0,5 ⁄ 10 2 1⁄3 0,5 8⁄9
58555_ww_7-7_wb_bw.indd 31 17-2-2011 14:23:25
7 blok oefenboek
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
j a a r g r o e p 7 naam:
Hoeveel melk gaat er in de maatbekers?
Kleur de maatbekers.
59453_ww_7-7_ob_bw-os.indd 1 8-3-2012 10:03:17
Les 15 • Wizmix
30
Delen door 3 en 9. Maak vast.
Welk stukje past er precies tegenaan? Kleur.
2
Bedenk sommen met breuken.
1
1/2
–
– –
–
– – 1
+
+ +
+
+ +
Weet je nog hoe je kunt bepalen of een getal deelbaar is door 3?
Bij delen door 9 werkt het net zo.
Kun je het getal 7821 delen door 9?
Tel de cijfers bij elkaar op: 7 + 8 + 2 + 1 = 18.
18 kun je delen door 9.
Dan is het getal 7821 ook deelbaar door 9.
Maak de deling. Klopt het?
Is het getal ook deelbaar door 3?
Maak een vierkant. Maak een rechthoek.
7845
7821 5724
8265
6983 5742
deelbaar door 3 deelbaar door 9
59453_ww_7-7_ob_bw-os.indd 30 8-3-2012 10:04:22
Overal getallen.
3
Overal getallen.
4
Overal getallen.
31
Vul in.
Maak de sommen. Vul de ruiten in. Welke breuken maak je?
4
Vul de ballentoren verder in.
3
31
3
5
9
12
8
100 1364
295
733
73
179
56
Vul de getallen 1 tot en met 9 in.
Zorg dat de getallen van elke zijde van de driehoek bij elkaar opgeteld steeds 17 zijn.
8 6
2 3
4 1
9 5
7
+ 4 – 5
– 18 × 6
× 4 × 2
59453_ww_7-7_ob_bw-os.indd 31 8-3-2012 10:04:24
Les 20 • Spel
40
Het lijnenspel Dit heb je nodig:
• per speler een pen of potlood in een eigen kleur
• liniaal (eventueel) Spelregels
Je speelt het spel met twee spelers.
Een zeshoek heeft zes hoekpunten. Als je steeds twee hoekpunten met elkaar verbindt, krijg je 15 lijnen.
Trek om beurten met je potlood een lijn van hoekpunt naar hoekpunt. Wanneer je een lijn trekt en er ontstaat daardoor een driehoek in je eigen kleur, dan ben je af. Kijk dus goed!
Alle zeshoeken op deze bladzijde opgebruikt? Pak dan een blaadje. Zet er zes stippen op en spelen maar!
groen is af
59453_ww_7-7_ob_bw-os.indd 40 8-3-2012 10:04:44
Nieuw in dit blok • informatie voor ouders en verzorgers
Getallen en bewerkingen Overal getallen De kinderen plaatsen hele getallen tot en met 1.000.000 op de getallenlijn. Ze tellen verder en terug met deze getallen.
Getallen en bewerkingen Handig rekenen De kinderen onderzoeken wat er gebeurt als je de helft van de inhoud deelt door 2, door 3 en door 4.
Getallen en bewerkingen Handig rekenen De kinderen leren twee ongelijke breuken gelijk maken en optellen.
Meetkunde Richtingen De kinderen omschrijven de ligging van een plaats op een kaart, of de ligging ten opzichte van een andere plaats.
Meten met maten De kinderen verkennen de relatie tussen de notatiesystemen van inhoud, lengte en gewicht.
Meten Noteren van gewichtsmaten De kinderen maken kennis met het begrip deciliter (dl).
Ze noteren aantallen deciliters als deel en als kommagetal ten opzichte van de liter, bijvoorbeeld:
1 dl = 1⁄2 deel van 1 liter
= 0,1 l.
Meten Optellen van inhoudsmaten De kinderen tellen inhouden bij elkaar die bestaan uit verschillende inhoudsmaten.
58555_ww_7-7_wb_bw.indd 32 17-2-2011 14:23:28
