Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
Jaargroep 5, Blok 2
kk
222
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
werkboek
blok
Hoeveel pakken koeken zijn er nodig voor jouw klas? Reken uit.
w e r k b o e k j a a r g r o e p 5 b l o k 2
Hoofdauteur
Mieke van Groenestijn, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie
Auteurs Els van Herpen Corrie Verharen Hans Vermeer Vormgevingsconcept x-hoogte, Tilburg
Nicolette Obers (studio Zwijsen) Opmaak
Louis Donders,
(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Illustraties
Mark Janssen, Valkenburg a/d Geul Coen de Kort,
(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Anjo Mutsaars, Haren (character) Foto’s
Kasper van ’t Hoff Fotografi e, Eindhoven Lokin Fotografi e bv, Breda
Renate Reitler
Projectgroep Uitgeverij Zwijsen Marike Verschoor (projectleiding) Frank van der Veeke (redactie) Marije van der Schaaf (bureauredactie) Nicolette Obers (vormgeving)
Mirjam Faessen (beeldredactie) Tessa Sponselee (productiebegeleiding) Tatjana Puklavec (marketingadvies) Jan van Wonderen (uitgever) 11e druk
ISBN 978-90-276-5544-8
© Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg www.zwijsen.nl en www.wizwijs.nl
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati- seerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografi sche ver- veelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.
j a a r g r o e p 5 naam:
55448_ww_wb5_2_os.indd 1 15-1-2014 10:52:07
2 240 5 x 7
81 + 72 –450 525
5 200
7 x 5 98 – 76 275+125
4 800 100 x 2
99 – 43
550 – 250 160
4 100 x 50 65 + 53
100 x 3
1802 50
89 + 71 9 x 2 2 800
350–75
88 – 21 9 x 5
2160
Les 15 • Wizmix
450 154
240
100 x 50 78 + 51
+50 475
350 75
160
575 + 75
154
450+ 125
2402
5 x 6 99 – 59
825 100 x 2
250
475
575 + 75
start
100 x 5 2403 825– 450
start
–154 595
84 – 73
100 x 2
2 240 +
5 x 6 95 x 94
95 x 94
100 x 2
240
+ 450 225
start
225
5 x 6
84 + 73 225
450
225+ 375 120 4
4 x 8 95 – 81
+325225
240 2
10 x 5 72 – 52
575 600+
600 2 100 x 9
95 x 94
87 + 43 100 x 2
56 + 72 8 x 3
240 3
125
95 – 64 9 x 5 600 3
87 + 43 100 x 2
180 3 650– 350
–125225
225 125+
95 – 81 225
450 240 154
2 5 x 7
81 + 72 525 – 450 2005
7 x 5 98 – 76
275 + 125
4 800
100 x 2
99 – 43
550 – 250
160
4 100 x 50
78 + 51
99 – 59 100 x 5
240 825
84 – 73
100 x 2
240 250 65 + 53
100 x 3
1802
475 + 50
89 + 71 9 x 2 800 2 350 – 75
88 – 21
9 x 5
160 2
575 + 75
start
30
Het rekenwiel
Je speelt dit spel met 2, 3 of 4 spelers.
Je hebt nodig: • 1 dobbelsteen
• 2 pionnen per speler
• 16 fi ches per speler
Kies ieder twee pionnen van dezelfde kleur en zet ze op ‘start’.
Gooi om de beurt met de dobbelsteen.
Je mag met beide pionnen alle kanten op.
Probeer telkens op een vakje met de kleur van jouw pion te komen.
Is dat gelukt? Reken de som uit.
Heb je het antwoord goed? Leg dan een fi che in het hokje.
Is het fout? Kom dan later terug.
Heb jij als eerste al jouw sommen met een fi che bedekt?
Dan ben je de winnaar!
55448_ww_wb5_2_bw.indd 30 14-2-2011 10:34:55
225 + 375 120
4 4 x 8 95 – 81
225+325 240 2
10 x 5 72 – 52 600 575 + 600
600 2 100 x 9
95 x 94
87 + 43
56 + 72 8 x 3
240 3
95 – 64 9 x 5
3
595
81 + 72
225 450 525–
5 200 7 x 5
95 x 94
87 + 43 100 x 2
240
600 3
7 x 5
84 + 73 87 + 43 100 x 2
595 154 – 240
2 5 x 7
81 + 72
84 – 73 100 x 2
450 450
65 + 53
225–125
125 225 +
100 x 2 240 2
450 450 +
7 x 5 98 – 76 +125 275
100 x 2 1803 350 225 125
100 x 3
89 + 71
9 x 2
800 89 + 71
450 250 +
650 – 350 start
+125125 275
4 800
84 + 73 5 x 6
5 x 6
84 + 73 5 x 6
5 x 6 450
250
start
450 250
2 180 50 475+
9 x 2
800
–75 350
start
450 +125
240 2
99 – 43 550 550
–250 4160
100 x 50
78 + 51
99 – 59 100 x 5
240 3 825
–450
9 x 2
2 800
75
88 – 21 9 x 5 2 160 575 + 75
100 x 2 99 – 43 100 x 2
95 – 81
+325225
95 – 81 225
240 2
450 + 125 595 – 154
240 2 240
5 x 6
84 + 73 225
+ 375
120 4 4 x 8
95 – 81
225 + 325
240 2
10 x 5 72 – 52
600 + 575 600
2 100 x 9
95 x 94
78 + 51
99 – 59 100 x 5
240 3 825 – 450
84 – 73
100 x 2
240 2
450 + 250
87 + 43 100 x 2
1803 650
– 350 475
56 + 72
8 x 3
240 3
225 – 125
95 – 64 9 x 5
600 3
125 + 225
575 + 75
start
31
Je kunt de andere spelers ook dwarszitten!
Ga in een vakje met een andere kleur staan. De speler van die
kleur mag de som pas uitrekenen als jij weer weg bent.
55448_ww_wb5_2_bw.indd 31 14-2-2011 10:35:25
2
a b
oefenboek
blok
Welk doosje is het hoogst? Meet en schrijf.
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
j a a r g r o e p 5 naam:
56346_ww_ob5_2_bw_os.indd 1 20-5-2014 16:12:24
Les 15 • Wizmix
525 + 275 = 900
270 is de helft van 540
845 is 55 meer dan 795
923 ligt tussen 903 en 920
1000 kun je delen door 1, 2, 4 en 5
450 is 50 meer dan de helft van 800 95
363
45
260
137
100
222
150
378
250
233
516
500
122
600 87
264
313
136
300
305
31
195
104
169
ongeveer ~~
precies =
verschil:
30
Tel alle getallen samen. Eerst schatten, dan precies.
Trek een rechte lijn door vijf getallen die samen 1000 zijn.
2
Waar of niet waar? Vul in.
4 44 44 44 44 4 4 44 44 44 44 4
4 44 44 44 44 4 4 44 44 44 44 4
4 44 44 44 44 4
6 66 66 66 66 6 6 66 66 66 66 6
6 66 66 66 66 6 6 66 66 66 66 6
6 66 66 66 66 6 2 22 2
2 22 2 2 2 2 22 2
2 22 2 2 2 2 22 2
2 22 2 2 2 2 22 2
2 22 2 2 2 2 22 2
2 22 2 2 2
5 55 5 5 55 5
5 5 5 55 5
5 55 5 5 5 5 55 5
5 55 5 5 5 5 55 5
5 55 5 5 5 5 55 5
5 55 5 5 5
1
56346_ww_ob5_2_bw_os.indd 30 20-5-2014 16:14:20
Maak de sommen af.
4
Schrijf de som.
3
a = 10 e = 40 k = 70 n = 100 r = 130
b = 20 h = 50 l = 80 o = 110 s = 140
d = 30 i = 60 m = 90 p = 120 t = 150
p e l s 380
4
– 760 1000 –
x 60
3 x
+ 70 90 +
240 720
35 15 = +
20 40 10 = ×
4
5 7 × =
35
95 15 – =
80
= 90 35 55 –
? 98 60 =
38
? 65 15 50
=
3 = 9 27
?
Hoeveel samen? Maak woorden en tel op.
31
56346_ww_ob5_2_bw_os.indd 31 20-5-2014 16:14:23
40
Les 20 • Spel
Maak de getallen
Je speelt dit spel met twee spelers.
Je ziet vier kaartjes met getallen. Ieder kaartje is een spelletje. Maak bij ieder spelletje het getal dat erbij staat. Bijvoorbeeld: maak 300.
Streep om de beurt een getal door in het
kaartje. Schrijf het op in jouw rij.
Probeer met drie getallen het juiste getal te maken. Bijvoorbeeld 300.
Soms heb je al meer getallen ingevuld voordat het lukt.
Lukt het je als eerste? Dan win je!
tip: je kunt ook zelf kaartjes met getallen tekenen.
Maak 300.
speler 1
speler 2
10 20
50 90 130
30 40
60 80
100 120
140 160
70 110 150
Maak 400.
speler 1
speler 2
10 20
50 90 130
30 40
60 80
100 120
140 160
70 110 150
Maak 500.
speler 1
speler 2
70 80
110 150 190
90 100
120 140
160 180
200 220
130 170 210
Maak 600.
speler 1
speler 2
130 140
170 210 250
150 160
180 200
220 240
260 280
190 230 270
56346_ww_ob5_2_bw_os.indd 40 20-5-2014 16:15:08
Nieuw in dit blok •
informatie voor ouders en verzorgersGetallen en bewerkingen Verkennen van het getallengebied tot 1000
De kinderen verkennen de getallen net voor en net na de honderd
tallen.
Meten
De relatie tussen kilogram en gram
De kinderen leren dat gewichten op verschillende manieren kunnen worden genoteerd.
Een kilogram is hetzelfde als 1000 gram, een halve kilogram hetzelfde als 500 gram en een kwart kilogram is als 250 gram.
Meten Rekenen met geld
De kinderen rekenen uit hoeveel geld zij bij een aankoop terugkrijgen van een biljet van 50 euro.
Meten Noteren van data
De kinderen noteren hun eigen geboorte
datum in cijfers, bijvoorbeeld 02–12–03.
Getallen en bewerkingen Vermenigvuldigen en delen In dit blok oefenen
de kinderen het vermenigvuldigen met eenheden en tientallen.
Ook oefenen zij het delen van mooie grote getallen door 2, 4 en 3.
Daarnaast wordt systematisch aandacht besteed aan eigenschappen van getallen. De kinderen zien dat de getallen 25, 50 en 100 met elkaar in verband staan.
Getallen en bewerkingen Rekenen op papier
De kinderen leren optellen op papier. Eerst tellen zij de tientallen op, daarna de eenheden en tot slot voegen ze beide resultaten samen. De kinderen verkorten dit rekenproces op de sommenkaart.
Getallen en bewerkingen Handig rekenen
Hoofdrekenen gaat makkelijker als kinderen kunnen schatten.
De kinderen leren hoe ze door het afronden naar mooie getallen sneller kunnen hoofdrekenen.
55448_ww_wb5_2_bw.indd 32 14-2-2011 10:35:26