Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
Jaargroep 5, Blok 7
kk
7
naam:
Ieder krijgt
werkboek
blok
Eerlijk delen. Hoeveel krijgt ieder? Teken en schrijf.
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
w e r k b o e k j a a r g r o e p 5 b l o k 7
Hoofdauteur
Mieke van Groenestijn, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie
Auteurs Els van Herpen Corrie Verharen Vormgevingsconcept x-hoogte, Tilburg
Nicolette Obers (studio Zwijsen) Opmaak
Louis Donders,
(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Illustraties
Mark Janssen, Valkenburg a/d Geul Coen de Kort,
(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Anjo Mutsaars, Haren (character) Foto’s
Lokin Fotografi e bv, Breda Renate Reitler
Projectgroep Uitgeverij Zwijsen Marike Verschoor (projectleiding) Frank van der Veeke (redactie) Carola Vermeeren (bureauredactie) Nicolette Obers (vormgeving) Mirjam Faessen (beeldredactie) Tessa Sponselee (productiebegeleiding) Tatjana Puklavec (marketingadvies) Jan van Wonderen (uitgever) 8e druk
ISBN 978-90-276-5594-3
© Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg www.zwijsen.nl en www.wizwijs.nl
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati- seerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografi sche ver- veelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.
j a a r g r o e p 5
55943_ww_wb5_7_os.indd 1 15-1-2014 11:45:29
Les 15 • Wizmix
Melk- en kaasbingo
Je speelt dit spel met 2 spelers.
Je hebt nodig: 1 dobbelsteen en blauwe en gele fi ches.
Eerst kies je op welke kaart je wilt spelen:
kaas of melk.
Gooi om de beurt met de dobbelsteen.
De speler met kaas gooit bijvoorbeeld 4.
Bij 4 staat: driekwart kilo.
Hij mag op het speelveld fi ches leggen voor samen 750 gram kaas.
Bijvoorbeeld 500 gram en 250 gram.
Dan is speler 2 aan de beurt.
Wie heeft het eerste zijn kaart vol? Die heeft gewonnen.
Je mag de fi ches op het spelbord zo vaak verplaatsen als je wilt.
Het totale gewicht of de inhoud op het speelveld moet wel hetzelfde blijven.
Bijvoorbeeld: Je gooit 5.
Je mag 1 kilo kaas leggen.
Op de kaart is alleen het vakje met 1500 gram nog open.
Je mag nu fi ches verplaatsen naar het vakje met 1500 gram (bijvoorbeeld de fi ches die liggen op 500 + 500 + 250 + 250 gram).
Nu kun je toch 1000 gram maken!
Ga door tot alle vakjes bezet zijn.
Als je geen fi che kunt leggen, gaat je beurt voorbij.
100 gram
kwart kilo
halve kilo
driekwart kilo
1 kilo
anderhalve kilo
10 centiliter
kwart liter
halve liter
driekwart liter
1 liter
anderhalve liter
30
gewonnen. Als je geen fi che kunt leggen, gaat je beurt voorbij.
anderhalve kilo
Ik koop kaas. Ik koop melk.
55943_ww_wb5_7_bw.indd 30 14-2-2011 13:23:31
kaas
31
100 gram 250 gram 250 gram 250 gram 250 gram
250 gram 250 gram 500 gram 500 gram 500 gram
500 gram 500 gram 500 gram 1000 gram 1500 gram
10 cl 25 cl 25 cl 25 cl 25 cl
25 cl 25 cl 50 cl 50 cl 50 cl
50 cl 50 cl 50 cl 100 cl 150 cl
melk
55943_ww_wb5_7_bw.indd 31 14-2-2011 13:23:48
7
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
Teken de wijzers in de klokken. Bedenk zelf ook een verhaal.
oefenboek
blok
j a a r g r o e p 5
Om 7 uur ga ik naar bed.
Een half uur later val ik in slaap.
naam:
56841_ww_ob5_7_bw_os.indd 1 1-3-2011 12:01:23
Verplaats een lucifer zodat de som klopt.
Je kunt dit met echte lucifers proberen.
Les 15 • Wizmix
Soms staan ze naast elkaar.
Soms staan ze onder elkaar.
190 275 310 415
810 325 450 325
0 400 340 275
740 199 401 400
30
Hoeveel driehoeken zijn in deze tekening verstopt?
1
Zoek rijtjes van drie getallen die samen 1000 zijn. Kleur.
2
56841_ww_ob5_7_bw_os.indd 30 1-3-2011 12:02:41
Het tovervierkant. Schrijf de getallen 2, 4, 6 en 8 in de tabel.
ver3tig ri4 1zaam
vr8auto 11je 8baan
Bedenk zelf.
Als je de getallen optelt,
moet de uitkomst telkens 20 zijn.
Van boven naar beneden,
van links naar rechts maar ook schuin.
2
Welke woorden staan hier? Schrijf op en bedenk zelf.
3
Trek lijnen tussen de streepjes.
Maak mooie figuren in de cirkels en kleur.
4
31
56841_ww_ob5_7_bw_os.indd 31 1-3-2011 12:02:43
40
Het oversteekspel
Je speelt dit spel met 2 spelers.
Je hebt nodig: 2 pionnen en blauwe en gele fiches.
Speler 1 zet zijn pion op start 1 en gaat naar finish 1.
Speler 2 zet zijn pion op start 2 en gaat naar finish 2.
Speler 1 mag van links naar rechts schuiven en
van boven naar beneden.
Speler 2 mag van rechts naar links schuiven en
van boven naar beneden.
Les 20 • Spel
Schuin naar beneden mag niet!
Schuif je pion om de beurt 1 hokje verder.
Leg een fiche op het hokje waar je vandaan komt.
Dat hokje is bezet. Daar mag niemand meer gaan staan.
Tel je punten op.
Op de lege hokjes mag je ook staan.
Je krijgt daar geen punten.
Wie heeft de meeste punten bij de finish?
50 70 10 30 20 30 10 70 50
60 50 90 10 30 10 90 50 60
20 40 10 50 10 40 20
30 20
70
30 20 70
50 10 60 50 60 10 50
20 40 90 10 30 10 90 40 20
90 80 50 40 20 40 50 80 70
70 10 60 60 10 90 finish 1
finish 2
start 1 10 60 40 40 60 10 start 2
Tel je punten speler 1 speler 2
100
56841_ww_ob5_7_bw_os.indd 40 1-3-2011 12:03:04
Nieuw in dit blok •
informatie voor ouders en verzorgersGetallen en bewerkingen Handig rekenen De kinderen stel- len getallen tot 2000 samen met tweehonderdvijf- tig-, honderd- en vijftigtallen.
Getallen en bewerkingen Delen
Een handige
rekenstrategie is het gebruik maken van de relatie tussen delingen.
Sleutelbegrippen zijn halveren en verdubbelen.
Er worden bijvoorbeeld 150 bloembollen verdeeld over een verschillend aantal dozen. Tegelijkertijd leren de kinderen een kortere notatie van de deling gebruiken.
Meten
Inhoud: centiliter De kinderen zijn al bekend met een hele, een halve en een kwart liter. In dit blok leren zij de inhoudsmaat centiliter naar analogie van de verhouding tussen de meter en de centimeter.
Meetkunde
Hoe moet je lopen?
De kinderen hebben al geleerd een eenvoudige plattegrond te lezen. In dit blok leren zij begrippen als rechtsaf, linksaf en rechtdoor te hanteren om een route te beschrijven. Zij gebruiken daarvoor een symbool en afkortingen als RA en LA.
Getallen en bewerkingen Rekenen op papier De kinderen leren
aftrekken tot 1000 met het inwisselen van tientallen.
Meten
Verschillende maten vergelijken De kinderen leren dat er een relatie is tussen de verdelingen van een liter, een meter en een euro.
Getallen en bewerkingen
Eerlijk delen van kleine hoeveelheden met meerdere kinderen De kinderen vergelijken het maken van gelijke verdelingen met twee verschillende vormen.
Zij ervaren dat
begrippen als een half of een kwart voor beide vormen toepasbaar zijn.
Meetkunde Hoe ziet de
bouwplaat van het blokkenbouwsel eruit?
De kinderen tekenen een bouwplaat (hoogtekaart) van een
blokkenbouwsel.
Getallen en bewerkingen
Verkennen van het getallengebied tot 2000 In dit blok starten de kinderen met getallen tot 2000. Op inmiddels bekende wijze positioneren zij getallen boven de 1000 op de getallenlijn en analyseren met getallenkaartjes.
55943_ww_wb5_7_bw.indd 32 14-2-2011 13:23:51