Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37 van de Mededingingswet.
Zaaknummer 1656/ Wagenborg-Vos I. MELDING
1. Op 12 november 1999 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is
medegedeeld dat Koninklijke Wagenborg B.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over een aantal vennootschappen[1] behorende tot de zogenaamde Vos Groep. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 228 van 25 november 1999.
Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht.
II. PARTIJEN
2. Koninklijke Wagenborg B.V. is een besloten vennootschap naar
Nederlands recht. Zij is de dochtervennootschap van Wagenborg Beheer B.V.
met wie zij tezamen met ongeveer veertig andere vennootschappen de zogenaamde Wagenborg Groep (hierna: Wagenborg) vormt.
3. Wagenborg is actief op het gebied van de scheepvaart, vrachtvervoer, kraanverhuur, sleepvaart, logistieke diensten en zij biedt passagiersdiensten aan.
4. De over te nemen vennootschappen (hierna tezamen aangeduid als: Vos) zijn alle besloten vennootschappen naar Nederlands recht. Zij zijn
dochtervennootschappen van Vos Groep B.V.
5. Vos is actief op het gebied van vrachtvervoer, kraanverhuur en logistieke diensten.
III. DE GEMELDE OPERATIE
6. De gemelde operatie betreft een voorgenomen verkoop van de aandelen in Vos door Vos Groep B.V. aan Koninklijke Wagenborg B.V. Partijen hebben de transactie neergelegd in een zogenaamde Overeenkomst op hoofdpunten inzake verwerving diverse vennootschappen, behorend tot de Vos Groep d.d. 4 november 1999.
IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT
7. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b,
van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 6, omschreven transactie leidt er toe dat Wagenborg uitsluitende zeggenschap verkrijgt over Vos.
8. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn Wagenborg en Vos.
9. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt.
V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten i. standpunt van partijen
10. Partijen zijn bij de melding uitgegaan van twee mogelijk door de concentratie benvloede markten, te weten de markt voor speciaal
vrachtvervoer over de weg en de markt voor kraanverhuur. Ten aanzien van de andere activiteiten van Vos en Wagenborg bestaat volgens partijen geen overlap.
a. Gewoon en speciaal vrachtvervoer over de weg
11. Partijen geven in hun melding aan dat Wagenborg en Vos actief zijn op het gebied van speciaal en gewoon vrachtvervoer over de weg. Volgens partijen moeten de activiteiten betreffende vervoer van speciale vracht over de weg van die op het gebied van gewone vracht over de weg worden
onderscheiden omdat speciale vracht grotere afmetingen kent en een groter gewicht heeft. Speciale vracht is dan ook niet met het materieel voor gewone vracht te vervoeren. Het materieel dat nodig is voor de speciale vracht is vervolgens niet geschikt voor vervoer van gewone vracht. Voorts is voor
speciaal vrachtvervoer een ontheffing van de overheid nodig.[2] Indien de vracht bepaalde criteria overschrijdt, moet afhankelijk van de concrete afmetingen en gewicht, een ontheffing worden verkregen van de Rijksdienst voor het
Wegverkeer dan wel de provinciale autoriteiten.
b. Logistieke diensten
12. Wagenborg en Vos geven aan dat zij naast genoemde
vrachtvervoersactiviteiten eveneens aanverwante diensten aanbieden zoals op- en overslagdiensten, montage en vervoersplanning. Zij geven aan dat Vos niet beschikt over maritieme transportmiddelen maar desalniettemin opdrachten terzake aanneemt en deze vervolgens uitvoert met ingehuurd maritiem materieel. Wagenborg stelt in haar jaarverslag onder meer dat zij adequate transportoplossingen aanbiedt met eigen materieel of eventueel als
expediteur. Daarnaast stelt zij in haar jaarverslag dat zij een totaalpakket aanbiedt dat werkvoorbereiding, montage, route-surveys en het verzorgen van de eventueel benodigde vergunningen en documenten omvat.
13. Partijen zijn evenwel van mening dat deze logistieke diensten nauw verwant zijn met hun kernactiviteiten zodat volgens hen niet kan worden gesproken van te onderscheiden activiteiten op het gebied van “gentegreerde logistieke diensten”. Partijen duiden met het begrip gentegreerde logistieke diensten, de genoemde aanverwante diensten aan inclusief het vrachtvervoer zelf.[3] Verder stellen zij dat gentegreerde logistieke dienstverlening (inclusief vrachtvervoer) substitueerbaar is met niet-gentegreerde logistieke diensten zodat zij geen aanleiding zien voor een afbakening van een aparte
productmarkt voor gentegreerde logistieke dienstverlening.
c. Kraanverhuur
14. Partijen geven aan dat Wagenborg en Vos actief zijn op het gebied van kraanverhuur dat ook wel verticaal transport wordt genoemd. Deze markt dient te worden onderscheiden van de markt(en) voor vrachtvervoer. Voorts stellen ze dat wellicht binnen de markt voor kraanverhuur de volgende onderverdeling kan worden gemaakt:
- Kranen met een vermogen tot 70 ton;
- Kranen met een vermogen tussen 70 ton en ongeveer 350 ton;
- Kranen met een vermogen vanaf ongeveer 350 ton.
15. Wagenborg en Vos zijn enkel actief met betrekking tot de kranen met een laag vermogen tot 70 ton en een gemiddeld vermogen tot 350 ton. Zij zijn van mening dat het onderscheid als bedoeld in punt 14 wellicht gemaakt kan worden maar niet kan leiden tot een afbakening van verschillende markten onder meer omdat de kranen met een groter vermogen kunnen worden gebruikt voor lichtere hijswerkzaamheden.
ii. Beoordeling
a. Gewoon vrachtvervoer en speciaal vrachtvervoer over de weg.
16. Het is niet uitgesloten dat de productmarkt voor vrachtvervoer zelfs ruimer gedefinieerd moet worden dan door partijen aangegeven.[4] Indien er al sprake zou zijn van een aparte productmarkt voor vrachtvervoer over de weg is
vervolgens de vraag of deze markt nog dient te worden onderscheiden in een markt voor speciaal vrachtvervoer en een markt voor gewoon vrachtvervoer.
Met partijen kan worden aangenomen dat speciaal vrachtvervoer over de weg anders van aard is dan het gewone vrachtvervoer over de weg. In het
onderhavige geval is het niet noodzakelijk te bepalen of het vrachtvervoer over land moet worden onderscheiden in engere markten, enerzijds spoorvervoer en anderzijds wegvervoer, en vervolgens of het vrachtvervoer over de weg moet worden onderscheiden naar speciaal vrachtvervoer en gewoon vrachtvervoer, aangezien de uiteindelijke materile beoordeling van deze concentratie hierdoor niet wordt benvloed (punten 22 en 24).
b. Logistieke diensten
17. Uit hetgeen door partijen is aangegeven, blijkt dat zij niet alleen diensten aanbieden die betrekking hebben op het vervoeren van vracht maar daarnaast ook de met vervoer aanverwante diensten als “totaalpakket”, los van de vrachtvervoersdiensten aanbieden. In het besluit 2/Federal Express
Corporation/Caliber Systems Inc. is in punt 9 geconcludeerd tot verschillende markten voor vrachtvervoer en logistieke diensten. De markt voor logistieke diensten heeft onder meer betrekking op initile logistieke adviezen en studies, operationele werkzaamheden inzake opslag, het management van aanbieders van vervoer en de verstrekking van andere beheersdiensten op het gebied van logistiek. Ook de Europese Commissie gaat in verschillende besluiten uit van een definitie van de markt voor logistieke diensten als een product dat (financile) planning, de controle over het vervoer en de opslag van de vracht integreert en als zodanig een van de markt(en) voor vrachtvervoer te onderscheiden markt vormt.[5]
18. Gelet op het feit dat partijen aangeven diverse deelactiviteiten van logistieke dienstverlening, los van de vrachtvervoersactiviteiten als een totaalpakket aan te bieden, is het aannemelijk dat de betrokken
ondernemingen eveneens actief zijn op de markt voor logistieke diensten.
c. Kraanverhuur
19. Met partijen kan worden aangenomen dat de activiteiten betreffende kraanverhuur een van de markt(en) voor vrachtvervoer te onderscheiden markt vormt. Wellicht is een nadere onderverdeling te maken naar het hijsvermogen van de kranen. Echter, voor de beoordeling van de onderhavige concentratie kan in het midden blijven of de markt voor kraanverhuur nog nader dient te worden onderscheiden naar het hijsvermogen van de kranen aangezien de uiteindelijke materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (punt 26).
Relevante geografische markten
20. Partijen geven aan dat de activiteiten van Wagenborg en Vos op de markt voor zowel gewoon vrachtvervoer als speciaal vrachtvervoer met name
internationaal van aard zijn. Voorts geven zij aan dat de activiteiten op het gebied van logistieke diensten een Europees karakter kennen. Voor wat betreft de kraanverhuur zijn partijen van mening dat indien een nadere
onderverdeling moet worden aangebracht naar het vermogen van de kranen er voor wat betreft de kranen met een vermogen tot 70 ton sprake is van een regionale markt. Volgens partijen worden er in Nederland ongeveer 400 kranen met een vermogen vanaf 70 ton tot ongeveer 500 ton ter verhuur aangeboden.
Gelet op dat relatief lage aantal worden deze kranen op een nationale markt aangeboden.
21. In het onderhavige geval kan in het midden worden gelaten of de markt(en) voor vrachtvervoer nationaal dan wel Europees van aard zijn aangezien dit de uiteindelijke beoordeling niet zal benvloeden (punten 22 en 24). Ook voor de markt voor logistieke diensten kan de exacte geografische afbakening tot een nationale dan wel een Europese markt in het midden blijven aangezien de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed. In het onderhavige geval kan met partijen worden aangenomen dat de geografische markt voor
kraanverhuur met een vermogen van 70 tot ongeveer 350 ton een nationaal karakter heeft. Alhoewel er aanwijzingen zijn om ten aanzien van de kranen met een vermogen tot 70 ton uit te gaan van een regionale markt[6] is er in de onderhavige zaak geen aanleiding om deze mogelijke afbakening nader te onderzoeken aangezien daardoor de uiteindelijke beoordeling niet wordt benvloed (punt 26).
B. Gevolgen van de concentratie
22. Indien wordt uitgegaan van n markt voor vrachtvervoer over de weg dan blijkt uit de door partijen verstrekte gegevens dat het gezamenlijke
marktaandeel op een nationale markt minder dan 10% bedraagt. Indien wordt uitgegaan van twee afzonderlijke markten, voor gewoon vrachtvervoer enerzijds en een markt voor speciaal vrachtvervoer anderzijds, zal op geen van de te onderscheiden markten het gezamenlijke marktaandeel op nationaal niveau volgens partijen groter zijn dan 10%. Er is geen reden om aan deze opgave te twijfelen.
23. Het gezamenlijke marktaandeel op de productmarkt voor logistieke diensten in Nederland schatten partijen niet hoger dan 5%. Er is geen reden om aan deze opgave te twijfelen.
24. Indien de geografische markt ruimer zou worden afgebakend dan zullen bovengenoemde marktaandelen van Wagenborg en Vos nog lager zijn.
25. Volgens partijen zijn er talrijke sterke nationale en internationale ondernemingen die met de activiteiten van Wagenborg en Vos vergelijkbare diensten op het gebied van vrachtvervoer en logistieke diensten aanbieden, zoals onder meer Nedlloyd en Frans Maas. De ten behoeve van deze zaak geraadpleegde branchevereniging Transport en Logistiek Nederland bevestigt de aangegeven marktpositie van Wagenborg en Vos.
26. Ingeval er van n relevante productmarkt voor kraanverhuur wordt uitgegaan, zal het gezamenlijk marktaandeel op een nationale markt volgens partijen minder zijn dan 5%. Indien wordt uitgegaan van een engere productmarkt geven partijen aan dat de betrokken ondernemingen gezamenlijk ten aanzien van kranenverhuur met een hefvermogen tot 70 ton een marktaandeel op een nationale markt dan wel een regionale markt hebben van minder dan 20%.
Voor wat betreft de kranen met een hefvermogen vanaf 70 ton geven partijen aan dat Wagenborg en Vos een gezamenlijk marktaandeel op de nationale markt behalen van minder dan 10%. Er is geen aanleiding om aan de opgave van partijen te twijfelen. Er zijn veel andere marktdeelnemers op deze markt (en) actief[7], waaronder grote ondernemingen zoals Van Seumeren zodat niet aannemelijk is dat Wagenborg door de concentratie een dominante positie kan innemen.
VI. CONCLUSIE
27. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd.
28. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de
Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist.
Datum: 13-12-1999 w.g. A.W. Kist
Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit
Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam.
---
[1] Vos Transportation Engineers B.V. inclusief haar tien
dochtervennootschappen, G.H. Vos Verhuur B.V., Vos Boormaatschappij (Foxdrill) B.V., Van Wezel Onroerend Goed B.V., Klomp Kraanverhuur en Transport B.V. inclusief haar dochtervennootschap en Vehadenes B.V.
inclusief haar dochtervennootschap.
[2] Het op artikel 149 Wegenverkeerswet gebaseerde Voertuigen-reglement formuleert voorschriften inzake maxima voor massa en afmetingen van de te vervoeren vracht over de weg.
[3] Partijen lijken met deze definitie van logistieke diensten aan te sluiten bij een definitie in eerdere besluiten van de NMa 1386/Geodis-Vitesse, punten 10 en 13, en 1408/TDG Logistics-Van Straaten, punt 10. In laatstgenoemd besluit werd onder logistieke diensten verstaan: transportdiensten, op- en overslagdiensten en verhuur van loodsruimte.
[4] Zie besluit NMa 1052/DFDS Transport – Danzas Eurocargo van 6 oktober 1998, waarin wordt gesproken over een eventueel af te bakenen markt inzake vrachtvervoer over land (wegtransport en transport over spoor).
[5] M.1405/TNT Post Group-Jet Services, punten 19 en 20, M.1500/TPG- Tecnologistica, punten 10 en 13, M.1513/Deutsche Post-Danzas-Nedlloyd, punt 12.
[6] De Europese Commissie maakt in een besluit van 13 april 1994,
94/272/SCK-FNK melding van het feit dat de branchevereniging, FNK, uitgaat van een regionale markt voor wat betreft de verhuur van kranen met een hefvermogen tot ongeveer 70 ton. Deze kranen zouden een actieradius kennen van ongeveer 50 km.
[7] Volgens een rapport van ING Lease Nederland, Brancherapport Mobiele Kranen, juli 1999, zijn er in Nederland ongeveer 225 kraanverhuurbedrijven actief.
Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.
