BESCHERMER VOOR ALLE IJZERWERKEN
Bevordert deugdelijke las
N.V. EERSTE VLAARDINGSE VERFFABRIEK
VLAARDINGEN Telefoon 3692
9e Jaargang No. 1 Januari 1957
MAANDORGAAN
Hulde aan de afd.
Dwingeloo
(zie pag. 7)
VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Nogmaals: Op
Reeds eerder schreven wij in deze kolom- men over bovengenoemd onderwerp. Dat was in juni van het vorige jaar, naar aan- leiding van de verkiezingsuitslag.
Wij vinden echter thans om meer dan één reden aanleiding dit onderwerp nog eens tot ons doelwit te maken.
Deze aanleiding kunnen wij onder meer zien in het begin van het nieuwe jaar, dat nu eenmaal in het leven der mensen een mijlpaal betekent en dat veelal een tijd- stip vormt, waarop wij ons voornemen alles beter, actiever en enthousiaster te doen dan het jaar, dat achter ons ilgt. Dit is wel is waar een beetje versleten ge- dachte, doch zij is eveneens onuitroeibaar en kan toch soms wel eens een stimulans vormen voor een streven naar het betere.
Een andere aanleiding vormt de voortref- felijke rede, die op ons jongste congres te Eindhoven werd gehouden door mr W. H.
Fockema Andreae over het originele en veelzeggende onderwerp: "De liberalen willen gezag en geen bende". Het was dan ook waarlijk niet voor niets, dat wij van deze rede in ons decembernummer zulk een uitvoerig verslag gaven.
*
De heer Fockema Andreae hield jonge- ren en ouderen de spiegel voor en begon zeer terecht te wijzen op fouten en onvolkomenheden in eigen kring, om pas daarna bij anderen het straatje te gaan schoonvegen. Het is een goed ding eens de zelfkritiek te laten horen.
Immers, het zijn ware vrienden, die ons onze feilen tonen.
Wij willen op deze plaats niet verder op deze voortreffelijke rede ingaan doch kun- nen slechts een ieder aanraden, haar te lezen en te her lezen en de gegeven waar- schuwingen te harte te nemen.
*
Een derde aanleiding om het nog eens
& over het militant liberalisme te heb- ben, vormt de Trekpaardenconferentie,
voor een militant liberalisme
die zeer onlangs te Assen werd gehouden, waarvan men elders in dit nummer een verslag aantreft.
Deze Trekpaardenconferentie stond o.m.
in het teken van de bezinning op het werk in de J.O.V.D.
Dat was eveneens een goed ding. Wij heb- ben in de ruim vijf achter ons liggende jaren een liberale jongerenorganisatie zien ontstaan, waarop wij met recht trots kunnen zijn en die haar bestaansrecht dubbel en dwars heeft bewezen.
Maar dat wil allerminst zeggen, dat wij nu maar op onze lauweren kunnen gaan rus- ten. In tegendeel.
Vooral de heftige beroeringen in de we- reldpolitiek dienen voor ons een ernstige waarschuwing te zijn, dat wij voor het be- houd van de democratie hebben pal te staan en dat wij daarvoor hebben te vech- ten. Te vechten met geestelijke wapens - gelukkig- en niet zoals in Hongarije met de afschuwelijke wapens van ijzer en staal.
Wij dienen vooral in deze ijd wel te besef- fen, welke een enorm voorrecht wij bezit- ten, dat wij in vrede de zaak van vrijheid en democratie daadwerkelijk kunnen die- nen in het openbaar en niet als opgejaag- de beesten in het geheim, zoals achter het ijzeren gordijn geschiedt.
*
Maar hoe kunnen wij die srtijd voeren en waar?
In de eerste plaats in onze eigen organisa- tie. Het afdelingswerk is overal nog lang niet volmaakt. Te veel nog, komt dit werk neer op de schouders van slechts enkelen.
Het valt overigens op, dat wij van dit af- delingswerk in ons maandblad te weinig horen. Het zijn steeds weer dezelfde afde- lingen, die ons van hun activiteiten doen geworden. Doch waar blijven de anderen?
Hoe staat het b.v. met het organiseren van debatavonden? Vormt niet het jonge ka- dertijdschrift "Liberaal Reveil", waaraan
J.O.V.D.'ers en oud-J.O.V.D.'ers hun beste krachten geven een prachtige leidraad voor, laten wij zeggen, een maandelijkse discussie?
En hoe staat het met de financiën van on- ze organisatie? Het is eigenlijk overbodig deze vraag te stellen.
Wat doen wij eraan?
Hoe staat het met het "Kleine Beetjes- Fonds". Wat doen wij na afloop van onze vergaderingen? Gaan wij dan zo maar naar huis? Zou het niet beter zijn, dat vlak voor de afloop een J.O.V.D.'er zich met de hoed in de hand aan de uitgang posteerde ter verkrijging van de nodige pecunia? Al is het maar een stuiver de man of de vrouw.
Er zijn in dit verband nog veel meer sug- gesties te bedenken, doch wij zullen het hier voorlopig bij laten, om er de volgende keer nader op terug te komen.
Militant liberalisme is een groot woord, maar het kan zo eenvoudig zijn als we al- len gezamenlijk aanpakken; als wij allen iets doen en iets uitdenken om onze orga- nisatie te versterken. Maar militant moe- ten we zijn en geen leden, die slechts in een of andere administratie staan geboekt.
Moge het bovenstaande ons tot nadenken stemmen en mogen wij een begin maken met soms kleine nieuwe ideeën, die toch zo waardevol kunnen zijn. Voor eventuele reacties houden wij ons gaarne aanbevo- len.
De kolommen van de Driemaster staan in dit verband wijd voor een ieder open. Dus
aan de slag! G. St.
APOLLO PAVILJOEN
APOLLOLAAN 2 - AMSTERDAM - TELEF. 7!2410
•
Restaurant: iets aparts
.. Franse Zaal" voor partijen uniek
Terras: een dorado aan het water
2 DE DRIEMASTER
Trekpaarden trokken naar Assen
Landelijk weekend met vruchtbare discussies
Drente's hoofdstad heeft het eerste. weekend van het nieuwe jaar een enthousiaste menigte J.O.V.D.-leden binnen zijn poorten· gehad. Doel van deze grote trek naar het Noorden was het verstevigen van contacten en het uitbreiden en verdiepen van landelijke en plaatselijke activiteiten.
Dat dit doel bereikt is, is ongetwijfeld voor een groot deel te danken aan onze Asser vrienden, die van deze bijeenkomst door sfeer en orga- nisatie een volledig succes hebben gemaakt.
Omstreeks half acht, na een Drentse maaltijd, opende ons aller voorzitter Huub Jacobse, op de hem eigen wijze, de bijeenkomst door te stellen dat de opzet was, te komen tot een concretisering van de door het H.B. op het laatste Congres gestelde richtlijnen t.w.
1.versterking van de organisatie;
2. versterking van de financiële basis en 3. uitbreiding en coördinatie op het gebied van de internationale contacten.
Na een overzicht gegeven te hebben van de in de laatste maan- den verrichte werkzaamheden.
kwam de Haagse voorzitter Bram Boender aan het woord om bij- zonderheden over het komende Congres mee te delen. Het bleek, dat deze afdeling reeds een enor- me activiteit had ontplooid, zo zelfs dat we een ogenblik de in- druk kregen, reeds binnen enkele weken naar Den Haag te kunnen komen, al was het voorlopig al- leen maar voor het zo aantrekke- lijk gemaakte diner-Dansant.
Huub sprak dan ook namens allen, toen hij Den Haag bedankte voor deze grote voortvarendheid.
Bote de Boer sprak als secreta- ris van het Centraal Kader, een aspect dat, zoals de voorzitter zei, de overtuigende bijnaam "IJzeren Cohorte van het jong-liberalisme"
genoemd wordt. Het Centrale Ka- der zal twee bijeenkoms:en hou- den over Liberale sociale politiek en hoopt omstreeks eind april pre- advies en ontwerp-resolutie te kunnen publiceren. Zo snel moge- lijk zullen sprekers en data van de bijeenkomsten geconvoceerd wor- den.
De voorzitter dankte Bote voor het reeds gedane werk en drong er bij de leden nogmaals op aan, de politieke ernst als hoofdzaak te blijven beschouwen en aan de ka- derbijeenkomsten, die als een af- spiegeling van deze zaak beschouwd kunnen worden, steeds de nodige aandacht te besteden.
. Tenslotte gaf Ferry Hoogendijk een samenvatting over de interna- tionale contacten van de J.O.V.D., meäe in verband met het grote congres van de Wereldfederatie van Liberale en Radicale Jongeren, dat onder auspiciën van de J.O.V.D.
eind februari in Amsterdam zal plaats vinden.
Na een korte discussie, waarin zich een semi-deskundige uit de zaal mengde, werd besloten alle afkortingen van bestaande, afge- scheiden en opgesplitste jongeren- bewegingen op internationaal ter- rein eens aan een nadere beschou- wing (zo mogelijk in De Driemas- ter) te onderwerpen. Ferry besloot met op te merken, dat o.a. door de kleinere redactie-samenstelling van de Driemaster, meer behoefte be- staat aan artikelen van de leden.
Le~ing
dr K. van Dijk
Met deze punten was het eerste deel van de Trekpaardenconferen- tie geëindigd. Na een korte pauze hield onze vriend Dr. K. van Dijk uit Groningen een lezing over Li- berale Sociale Politiek.
Het grote terrein, dat thans de sociale politiek bestrijkt lag hon- derd jaar geleden, in de tijd van Thorbecke, nog geheel braak. Prac- tisch het gehele sociale terrein was een zaak van private opvattingen.
In de laatste honderd jaar heeft zich echter, door sociale, culturele
en technische factoren, een com- plete verandering voorgedaan die de spreker karakteriseerde als de overgang van agrarisch-ambachte- lijke naar de industrieel-technische arbeid. Deze ontwikkeling sloot echter tevens een grote politieke macht in zich, een macht, die hij als liberaal, in tegenstelling tot de socialisten als politiek-neutraal ziet. Wel is deze ontwikkeling, en daarmee de politieke macht, door het liberalisme opgeroepen en het is daardoor noodzakelijk, dat de liberaal zich rekenschap geeft van zijn verantwoordelijkheden door een krachtige en positieve houding aan te nemen.
Het gehele probleem ligt vol- gens spreker besloten in "het er- mee leren leven", zich aan situa- ties weten aan te passen, zowel in het parlement als in het private leven.
Terugkomend op de door hem geschetste ontwikkeling, acht Van Dijk het grote verschil tussen de twee soorten arbeid, dat de agra- risch-ambtelijke arbeid princi- pieel afhankelijk was van wat met eigen lichaamskracht verricht kon worden, terwijl de industrieel- technische arbeid van het hand- verlengstuk, de machine, afhanke- lijk is. Dit schept niet slechts vrije tijd maar het wijzigt het gehele arbeidsproces.
De consequenties hiervan zijn o.a.
dat de arbeider niet meer trots is op zijn werk en zijn contacten met huis en collega's ziet verdwijnen.
De mens wordt in zijn arbeid ge- ïsoleerd, vooral in de sterk ge- mechaniseerde fabriek. Door dit alles wordt een stuk samenleving onmogelijk gemaakt.
Dit alles geldt niet alleen voor de industriële arbeider maar ook voor de leraar, de winkelier e.a ..
die vaak ook hun arbeid slechts beleven als een economisch nood- zakelijk contact.
De verwachtingen van de op het sociale vlak genomen maatregelen waren hooggespannen, maar blij- ken nu illusies te zijn omdat alles gebaseerd werd op een rationeel patroon. terwijl de mens bleek niet rationeel te zijn. Kunstmatig en rationeel is een brok vrije tijd in het leven geroepen, waarmee men zich in feite geen raad wist.
Iedereen vindt, dat Ortega gelijk heeft maar is blij zelf geen massa- mens te zijn. Men vergat echter dat de mens een individu is met velerlei psychische spanningen die om een specifieke oplossing vra- gen.
De "loketpolitiek" waar men de mensen voor zgn. hulp laat op- draven is een uiting van het ra- tionele element; dat de mensen komen opdraven
isniet een teken van aanpassing maar een aanwij- zing hoe hoog de nood van deze mensen is. Spreker vraagt zich af.
of we wel genoeg respect voor de mens hebben door hem dit alles
aan te doen. Het loketsysteem moest onnodig zijn en gelukkig breken nieuwe inzichten op dit gebied, vooral door de maatschap- pelijke opleidingen, door.
Wat betreft onderwijsvernieu- wingen acht Van Dijk het onder- wijzerstekort als argument tegen invoering van deze vernieuwingen, · onjuist. Juist het tekort kan men met de vernieuwingen opheffen door deskundigen enkele uren per week aan de algemene vorming en ontplooiing mee te laten wer- ken b.v. op het terrein van ver- keer, natuur, sport en het door- geven van culturele waarden. Zo- lang men dit weigert door te voe- ren, verloochent men als liberaal zijn fundament.
En ook meer in het algemeen zal men het oor te luisteren moe- ten leggen op het terrein van de maatschappelijke krachten. Tus- sen de arbeidstijd en de noodza- kelijke tijd voor zichzelf "privacy"
zoals spr. het noemt, ligt een groot brok vrije tijd om de medemens te ontmoeten. Men dient wel te bedenken wat er in deze vrije tijd gepresteerd wordt door zangkoren en harmonies, in onbetaalde sport en in zoveel andere vrije orga- nisaties.
Overorganisatie van deze vrije tijd getuigt van miskennning van deze vrije organisaties. De over- heid heeft slechts injecties te ge- ven in dit vrije organisatieleven, zij moet zijn kanaliserend en niet autoritair. Deze investeringen moe- ten als noodzakelijke zo niet als verplichte uitgaven gezien worden.
Een dergelijke stimulering van de maatschappelijke krachten kan ons leiden als een fundamente liberale gedachte.
Vrol(jke noot
Na de lezing van de heer van Dijk, werd plaats gemaakt voor de vrolijke noot, die eenmaal aan- geslagen door Toine Sunderman, spoedig door allen overgenomen werd. De voortreffelijke band ,.The heartbreakers", zag in dit al- les reden nog een toontje hcger aar. te slaan, zodat het tot voor de J.O.V.D. welhaast ongekende tafe- relen kwam.
Hilda Naarding kon alle orga- nisatiezorgen nu compenseren met een wel zeer liberale .,rock" en Hans Dubbeldam rolde door de zaal om tien meter verder een bierfiltje in bezit te nemen. Nog hoger klom de geest van dit be-
zielend festijn toen Toine, na en- kele ,,conferenciaties" plaats nam achter de drums.
Kortom, zoals men wel aan mijn stijl kan merken, de werkelijkheid tartte elke beschrijving, zodat de niet-aanwezigen slechts een vage indruk kunnen krijgen en aange- raden wordt een volgende maal dit zelf mee te beleven.
De zondagmorgen werd besteed aan het contact tussen voorzitters, secretarissen en hoofdbestuur. De voorzitter opende met de vraag wie er iets te vertellen had waar- op tot zijn verbazing en anders verbazing(?) een spreker uit Am- sterdam zich meldde.
De secretaris van die afdeling (onderget.) gaf zijn ervaringen op het gebied van de propaganda weer, vroeg naar de folder van het H.B. en informeerde naar de mo- gelijkheid om op bijeenkomsten als deze, practisch politieke uit- spraken te doen. Huub zei de
folder binnen korte tijd toe en wilde de suggesties graag overnemen.
Velthuizen (voorz. Enschede) sloot zich daarbij graag aan en wees nog op het belang van de pers. Matty de Bruin (Vlaardingen-Schiedam) drong aan op stemmingen per af- gevaardigde en niet per afdeling zoals op het laatste Congres en suggereerde meer nadrUk te leg- gen op besprekingen van de prac- tische politiek.
Op dit laatste antwoordde de voorzitter. dat dit geheel afhangt van leeftijd en structuur van de af- deling.
Jelles de Boer stelde een inten- sievere bestudering en voorberei- ding van de resoluties voor waar- tegen Matty de Bruin opkwam
wegen practische onuitvoerbaar- heid.
Na een 9-ebat waarin zich Onno Tammens, J elles, Matty de Goey en Schuyff mengden, werd door de laatste een compromis voorge- steld dat acceptabel bleek.
Klaas Hoorweg (Hoeksewaard) gaf een beschouwing over de specifieke (agrarische) aard van zijn afdeling en beval wervingspremies bij de afdelingen aan.
Na een opmerking van Bram Boender over de naam van onze vereniging sloot de voorzitter met een samenvatting van de gestelde problemen.
Het tweede deel van de Trek- paardenconferentie werd geopend met secretariaats- en penningmees- tersmededelingen. Penningmeesters van de afdelingen werd verzocht jaarlijks (en dus niet half-jaar- lijks) een begroting bij het H.B.
in te dienen. De certificatenactie kan geacht worden op zijn retour te zijn
Na d..:le H.E.-mededelingen kwam de resolutie inzake een aantal practische vraagstukken aan de orde, die door Rien Booy toege- licht werd. Een gedachtenwisse- ling volgde hierop waarbij onze Haagse voorzit:er een vurig en beeldsprakig pleidooi hield voor de resolutie maar tevens verschil- lende technische amendementen voorstelde.
Een commissie van drie wijzen, bestaande uit Matty de Bruin, Arend de Goey en Sytse Sytsma kon zelfs ad hoc niet de wijsheid opbrengen, die als oplossing voor de woningbouw moest dienen.
Het zij hen vergeven, want in Den Haag is dat in elf jaar met een departement nog niet gelukt.
De resolutie zal door de Resolutie commissie verder worden uitge- werkt aan de hand van de ge- maakte opmerkingen.
Met deze bespreking was een eind gekomen aan dit bijzonder nuttige en prettige contact. Assen zal een goede herinnering en een teken van onze vooruitgang wor- den!
JOOP SCHUYFF.
WERF .. 0 s. FIGEE
VlAARDINGEN
OROOGUOK, SCHEF.PSIIOUW •n REPARATIE ISfiOt'W rn REI"A.RA.TIE Y&ft MOTORJ:S.
~ACIIINf:S •n liETELS STA.~I.BOtJW, PIJI'LF.IDINGEN, AI'PARATt:N
TtlHOOfll: 'ttA.UOIIICUI Utt. IOJJlltt)AMI7Ut
MARGINALIA
Onfris
· Men kan van de V.A.R.A.
wel in alle gemoedsrust zeggen, dat zij haar machtspositie tot op de laatste druppel uitbuit wan- neer het politieke zaken betreft.
Op ontspannings- en cultureel terrein echter steekt deze om- roep doorgaans met kop en schouders boven de andere om- roepverenigingen uit.
Onder de doem van de jacht naar het nieuwe heeft de V.A.R.A. de nu in Amerika po- pulaire rubriek "This is your life" geadopteerd, waarbij het er in het kort als volgt toe gaat.
Het Zeven van een willekeurige NederZander wordt zonder zijn medeweten tot in details onder- zocht. Men zoekt familieleden, oude vrienden, vroegere buren of collega's uit de tijd van de militaire dienst op en verzamelt dit bonte gezelschap op de dag van de uitzending in de
s~udio.Volgens schema worden deze personen dan aan het doorgaans volkomen overdonderde slacht- offer getoond en er ontstaat vaak een verrassend weerzien met daarop een meestal met grappige voorvallen gekruide conversatie in weet-je-nog trant!
Voor het studiopubliek en voor de radioluisteraar is een uitzending als deze natuurlijk amusant.
Bij de eerste editie van "Dit is Uw leven" is de V.A.R.A.
helaas pijnlijk uitgegleden. In de loop van de uitzending liet men aan het Amste1·damse echt- paar waar het om draaide eerst een z.g. in Canada opgenomen bandje horen met de stem van hun geëmigreerde zoon: Later op het eind van de uitzending, vroeg de leider van het spel of er misschien nog een wens was die de Amsterdammers graag in vervulling zagen gaan. Zij moesten zich toen omdraaien en toen zij weer keken stond hun zoon voor hen, dank zij de V.A.R.A. per K.L.M. naar Hol- land gevlogen.
De scène die toen ontstond laat zich niet goed beschrijven:
Op deze manier werdén de emoties van drie mensen uit- gebuit om de kijkers in de stu- dio en de luisteraars in hun huiskamer "ontspanning" te be- zorgen, om hen ook een mo- ment in een ontroering mee te slepen.
De jacht naar de overtreffen- de trap is verklaarbaar, steeds moet de radio iets anders, iets nieuws brengen en onophoude- lijk bestaat het gevaar dat men het goedkope succes wel voor lief moet nemen.
Het uitbuiten van een weer- zien als in dit programma is oneindig veel erger dan goed- koop, het is onzedelijk.
Tegen dergelijke programma's
kan niet genoeg geprotesteerd worden, zelfs al nemen de or- ganisatoren, zoals in het onder- havige geval gebeurd is, tevo- ren de zorg uit te zoeken of de harten van hun slachtoffers te- gen een dergelijke schok be- stand zijn.
Het is te wensen, dat de V.A.R.A. bij voortzetting van deze rubriek een tweede blun- der van dit formaat weet te voorkomen.
Ge~ond geluid
De C.H.U. is een partij, die haar kracht meer dankt aan de kerkelijke gezindheid van een groot deel van ons volk dan aan rechtlijnige en klare taal.
Haar vertegenwoordigers zijn godvrezende mensen en op dat punt bestaat in christelijk-his- torische kringen oneindig veel meer verwantschap dan ten aanzien van politieke beginse- len.
Kortgeleden echter heeft het hoofdbestuur der C.H.U. una- niem een mening uitgesproken, die het hart deugd doet. Zoals men weet, heeft een groep van 116 intelectuelen een beroep op de politieke partijen gedaan om een gemengde commissie te be- noemen ter bestudering van het vraagstuk Nieuw-Guinea.
De C.H.U. nu is van mening, dat het ongewenst is de houding van Nederland ten opzichte van Nieuw-Guinea discutabel te stellen. De souvereiniteit over dit gebiedsdeel behoort bij Ne- derland en het hoofdbestuur stelt zich achter de opvatting van de regering en Staten-Ge- neraal, dat ons land de ontwik- keling van Nieuw-Guinea zal bevorderen op zodanige wijze, dat een eventuele zelfbeschik- king in de toekomst mogelijk wordt.
Jammer is, dat niet alle par- tijen, afgezien uiteraard van de C.P.N., tot deze uitspraak zijn gekomen. Beweging in de po- litieke vijver is goed, doch het is noodzakelijk eventuele be- roering naar waarde te schat- ten.
Het schrijven van de 116 hoogleraren en andere intellec- tuelen was geen keisteen maar een kiezeltje. Aan de namen van de briefschrijvers is nooit veel publiciteit gegeven en op deze wijze is het appèl het be- lang van een nietszeggend do- cument niet te boven gekomen.
Voor onwillekeurig welke wens kan men altijd wel 116 Nederlanders bijeen krijgen. In het buitenland zou echter de gedachte kunnen ontstaan, dat brede lagen van ons volk tegen de ten aanzien van Nieuw- Guinea gevoerde politiek be- zwaar zouden hebben. Het is daarom beter dergelijke op het eerste gezicht imponerend schij- nende petities kort en goed af te wijzen.
•
Moeilfikheden
Met grote koppen is er in de dagbladen geschreven over de vechtpartijen tussen Hongaarse vluchtelingen en collega-mijn- werkers in Limburg. Er zijn in Zeeland onverkwikkelijke ver- schillen van inzicht geweest en ook in andere streken is de har- monie met onze gasten vaak niet helemaal zo als wenselijk ware.
Wat nog in het vat zit zijn de huiselijke moeilijkheden tus- sen vluchtelingen en Nederlan- ders, die gastvrij hun huis open hebben gezet. De leefgewoonten en milieuverschillen zijn on- danks de zorgvuldige selectie vaak te verschillend om de samenleving soepel te laten ver- lopen.
Men zal er goed aan doen kwesties als deze niet te zeer op te blazen en daarmede de goodwill tegenover het Hon- gaarse volk te beduimelen. De Hongaren, die hun land verlie- ten vormden stellig niet het bU
uitstek rustigste deel van de be- volking en het zijn juist de on- afhankelijken en zelfbewusten, die een aanpassing moeilijk ver- dragen.
Daarnaast zijn zij door alles wat zij beleefden en deden let- terlijk losgeslagen en stuurloos.
Opnieuw moeten zij hun koers bepalen. Voorvallen als hier- boven aangehaald zijn daarom geen exceptionele gevallen maaT vloeien logischerwijze uit de omstandigheden voort.
V oor het geval ons toch een zeker onprettig gevoel bekruipt is het goed te denken aan wat zich bij de jaarwisseling in Am- sterdam, Rotterdam, Den Haag, Schiedam en vele andere plaat- sen aan meningsverschillen tus- sen politie en jongelieden voor- deed. Om nog maar te zwijgen van de Rock and Roli-taferelen van kortgeleden.
Het "anders zijn" is dikwijls een snelle garantie voor de ver- oordeling van een groep in zijn totaliteit, doch essentiële ver- schillen tussen Nederlanders en Hongaren zijn er niet. Als er sprake moet zijn van een ver- wijt - en beter is het hier zeer voorzichtig mee te zijn - dan treft dit de individuen, niet de groep.
Keu~e Het ongelofelijke dreigt te gebeuren. De benoeming van de Duitse generaal Speidel tot be- velhebber van de NAVO-land- srijdkrachten in Centraal-Euro- pa is zo goed als zeker.
Nog niet ten volle twaalf jaar
zijn verstreken sinds de laatste Duitse bezettingstroepen het kaalgeplunderde Nederland ver- lieten en thans zijn wij niet alleen zover, dat de Duitsers onze bondgenoten zijn, doch zelfs onze bevelhebbers. Nooit zullen Nederlandse troepen on- der Duits commando staan, is meermalen verzekerd. Nu, dit moment schijnt toch gekomen, één van Hitlers generaals doemt op in de hoogste regionen van de Atlantische strijdkrachten.
Kinderen van onze tijd als wij zijn doen wij het verstandigst ons maar snel de term Atlan- tische weermacht eigen te ma- ken.
Hitler slaagde er niet in Duitsland langer dan zes jaar een leidende rol in Europa te geven. Doch de gecombineerde macht van bevolkingsaantal, in- dustrie en ijver zal in het ver- brokkelde Europa ten lange leste toch de doorslag geven.
Een waarlijk groot staatsman als Adenauer is gelukt wat zijn maniakale voorganger niet kon bereiken. Honger maakt rauwe bonen zoet en het communis- tisch gevaar van Duitsers de- mocraten. Dit is de bittere, zeer bittere realiteit.
In Duitsland bestaat een re- searchbureau voor de politieke opinie, het heet "Institut für·
Demoskopie". Volgens dit - men mocht het verwachten - uitermate grondig werkende bureau vond in 1952 101;) van het Duitse volk Hitler de groot- ste figuur op staatkundig ter- rein en van deze eeuw, 22%
meende dat hij weliswaar enige fouten had gemaakt, maar in elk geval een voortreffelijk lei- der was. Over Dönitz had 46%
een goede mening, over Göring 37'/c.
Dit zijn zo maar enige getal- len en het spelen met cijfers en statistieken is een gevaarlijk be- drijf. Men kan er dan ook geen absolute waarde aan hechten.
Alleen, - aan de veilige kant blijvend - , bevatten deze cij- fers een aanwijzing, dat on- danks alle verbroedering en ondanks de verstandige wens vooruit en niet terug te zien het ·Duitse volk nog steeds een ziek element bevat.
Het is deze overweging die de benoeming van Speidel tot een hachelijke zaak maakt. Nog is de meest recente breuk in de Atlantische gemeenschap niet geheeld of nieuwe kansen op tweedracht worden gescha- pen. Men moet een zwakke pa- tiënt niet blootstellen aan bloed- vergiftiging en dat is wat wij thans zien gebeuren.
Zeeschepen "an elk type 5 Bouwhellingen tol 200 m lengte
C. VAN OER GIESSEN
& ZONEN's SCHEEPSWERVEN N.V.
Krimpen aan den IJssel tel.: 244 · Rotte•dom: 1 10460
4 DE DRIEMASTER
J.O.V.D. spreekt sich uit IR • een aantal resoluties
Diverse practische vragen onder de loep
Op de Trekpaardenconferentie op 5 en 6 januari j.l. gehouden in Assen, heeft de J.O.V.D. zich in enige resoluties uitgesproken inzake een aantal praktische vraagstukken. De resoluties, die waren voorbereid door de heren Booy, Dorsman, Hoogendijk en Uljée, werden met algemene stem- men aangenomen.
De inhoud laten wij hieronder volgen:
De Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, in een landelijke bij- eenkomst van de "Trekpaarden" bijeen op 5 en 6 januari te Assen, over- wegende dat:
de processen in Indonesië, in zaken waarbij Nederlanders betrokken zijn, door politieke en sentimentsoverwegingen een wending hebben genomen, die in strijd is met de meest elementaire opvattingen van het recht
spreekt als haar mening uit:
dat de Nederlandse regering bij de daarvoor in aanmerking komende organisaties alsnog zeer krachtig moet protesteren tegen de rechtsgang bij de processen tegen Nederlanders in Indonesië
en gaat over tot de orde van de dag.
Assen, januari 1957.
De Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, in een landelijke bij- eenkomst van de "Trekpaarden" bijeen op 5 en 6 januari te Assen, over- wegende dat,
bij he.t huidige radio- en televisiebestel aan bepaalde groeperingen weinig of geen kans op zendtijd geboden wordt
spreekt als haar mening uit:
dat bij het radio- en televisiebestel, zolang de door de J.O.V.D. voorge- stane nationale omroep nog niet is verwezenlijkt, een ruimere plaats moet worden ingeruimd voor een programma, waarin alle belangrijke groepe- ringen zich kunnen laten horen
en gaat over tot de orde van de dag.
Assen, januari 1957.
De Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, in een landelijke bij- eenkomst van de "Trekpaarden" bijeen op 5 en 6 januari te Assen, over- wegende dat,
de huidige belastingpolitiek een zware druk legt op ongehuwden en op de gehuwde, werkende vrouw
spreekt als haar mening uit:
dat de rigoreuze belasting voor vrijgezellen en die, op de cumulatie van inkomen bij de gehuwde, werkende vrouw dient te worden gescheiden;
de te sterke progressiviteit in de belasting voor vrijgezellen dient te wor- den verminderd; cumulatie van inkomen bij de gehuwde, werkende vrouw, dient te worden gescheiden; de regering dient hiertoe onder meer een wijziging van het Besluit op de Inkomstenbelasting 1941 te bevorderen en
BOEKBESPREKING
"HET DERDE RIJI{ EN DE JODEN"
Léon Poliakow en J osef Wulf:
"Het Derde Rijk en de Joden".
Documenten en getuigenissen.
Gekartonneerd f 7.90. Uitgave Scheltema
&Holkema N.V., Amsterdam 1956. 192 blz.
In 1955 verscheen in Duitsland
"Das Dritte Reich und die Juden""
samengesteld door Léon Poliakow en J oseph Wulf, leiders van het Internationale Joodse archief in Parijs.
In dit boek werd aan de hand van allerlei documenten - die grotendeels uit de archieven van de "Geheime Staatspolizei" stam- den - de krankzinnige vervolging van de Joden door het Hitierdom weergegeven. .
In Nederland verscheen nu kort- geleden een keuze uit dit boek, aangevuld met enige stukken over de vervolgingen in Nederland tij- dens de bezettingsjaren.
Het valt niet mee goed te be- grijpen, dat in onze twintigste eeuw, binnen een bestek van 12 jaren, zes miljoen mensen op systematische geïndustrialiseerde wijze ter dood zijn gebracht daar zij het ongeluk hadden Joods bloed te bezitten.
Voorzover dit getal ooit in bre- dere kring bekend is geworden, is men het eigenlijk ook weer ver- geten, in die zin, dat het leven verder is ·gegaan en de gedachte aan Nederland als jachtterrein op mensen ons nu een onwezenlijke gedachte schijnt.
Het Derde Rijk en de Joden is een verschrikkeliik en een fasci-
nerend boek. De samenstellers hebben zich niet verloren in be- schouwingea, interpretaties en z:elfs niet in een veroordeling. Het is de taak van de geschiedschrij- ver objectief het gebeurde weer te geven en de beste garantie daarvoor is de gekozen vorm, nl.
het bundelen van een groot aan- tal authentieke documenten, die de verschillende facetten van deze gigantische massamoord belichten.
Deze weergave geschiedt in een zestal delen. ,
In het deel Roof en Plundering wordt de hebzucht van de natio- naal-socialistische machtshebbers weergegeven. Niet alleen Görings jacht op waardevolle schilderijen, evenzeer de kwestie van de los- gelden en een dienstrapport over het uitbreken van gouden kronen en vullingen, twee uur voor de executie.
"Uitroeien, uitroeien", bevat de organisatie en methodiek van de vernietiging. Bekwame doktoren, architecten, chemici en werklie- den waren jaar in jaar uit bezig aan de zo efficient mogelijke om- brenging van de Joden en in koele rapporten wordt verslag uitge- bracht over de geboekte vooruit- gang.
,,Ooggetuigeverslagen" is het kleinste en tevens meest aangrij- pende deel; meer dan getallen met vele nullen is het de beleving van de enkele mens, die een beeld van de verschrikking vermag op te roepen.
In ,,Hitleriana" worden enige medische proefnemingen op Joden weergegeven en aan de hand van
wel in dier voege, dat de kosten voor huishoudelijke hulp door de gehuw- de werkende vrouw gemaakt, als verwervingskosten worden aangemerkt;
de differentiatie van belastingen op bijzondere beloningen dient te worden geëgaliseerd
en gaat over tot de orde van de dag.
Assen, januari 1957.
De Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, in een landelijke bij- eenkomst van de "Trekpaarden" bijeen op 5 en 6 januari te Assen, over- wegende dat,
vele jongeren door de overdreven zware eJsen, die gesteld worden bij de examens voor vakdiploma's, sterk belemmerd worden bij hun zelfstandige ontplooiing
spreekt als haar mening uit:
dat de eisen voor de vakdiploma's teruggebracht moeten worden op een redelijk niveau, dat gebaseerd is op de praktijk en deze mogen niet wor- den gebruikt als middel tot het voeren van een bepaald vestigingsbeleid
en gaat over tot de orde van de dag.
Assen, januari 1957.
De Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, in een landelijke bij- eenkomst van de "Trekpaarden" bijeen op 5 en 6 januari te Assen, over- wegende dat,
door de hardnekkige en onredelijke eisen van de Indonesische regering, bij velen onzekerheid heerst over de toekomstige status van Nieuw-Guinea
spreekt als haar mening uit:
dat de Nederlandse regering de souvereiniteit over Nieuw-Guinea voor langere tijd, in het belang van de bevolking, dient te behouden en dit moet laten blijken door een krachtig politiek en economisch beleid ten aanzien van dit gebied
en gaat over tot de orde van de dag.
Assen, januari 1957.
De. Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie, in een landelijke bij- eenkomst van de "Trekpaarden" bijeen op 5 en 6 januari te Assen, over- wegende dat,
slechts een gezamenlijk gevoerde buitenlandse politiek der Europese landen, Europa weer een volwaardige plaats kan doen innemen in de wereldpolitiek
spreekt als haar mening uit:
dat met kracht de Europese integratie bevorderd dient te worden, ten- einde Europa niet langer als speelbal te laten dienen van de grote wereld- machten
en gaat over tot de orde van de dag.
Assen, januari 1957.
wat brieven en opdrachten een indruk _gegeven van de wezensterk van het nationaal-socialisme: de ontmenselijking van de mens. De laatste twee delen behandelen res- pectievelijk de vervolging in ons land en de strijd van hen, die in naam der humaniteit tegen de verwording van de mens in verzet kwamen.
Wat is de zin van een boek als dit? In de eerste plaats is het een document, dat een episode uit de tocht van het mensdom op aan- grijpende, maar eerlijke wijze weergeeft.
ln de tweede plaats geeft dit boek een inzicht tot welke graden van verwording de totalitaire staat bij machte blijkt. De totalitaire staat is echter slechts een omstan- digheid, een voorwaarde wellicht voor een geïndustrialiseerde moord op deze schaal, doch primair is dat deze staat geen organisme met een eigen brein is, maar georga- niseerd en in stand gehouden wordt door duizenden en tiendui- zenden gewone, alledaagse men- sen.
Tallozen, die een rol speelden in de Jodenvervolging komen wij in Duitsland op straat tegen, mis- schien maken wij kennis met hen en mogelijk zelfs voeren wij een aardig gesprek over vakantie, za- ken, of huizenbouw, over normale dingen, die een ieder interesseren.
Hitier en zijn medewerkers wa- ren in staat deze mensen een rol te doen spelen in het massale gek- kenhuis dat nazi-Duitsland heette.
,,Het Derde Rijk en de Joden"
heeft niet ten doel de latente haatgevoelens aan te wakkeren en het Duitse volk opnieuw in de beklaagdenbank te zetten. In al
zijn verschrikking is het een bij- drage tot een beter begrip van de mens en het
m~nsdomop de lange weg, die wij vaak vooruit- gang noemen. Daarom aarzelen wij niet dit boek te beschouwen als een waardevolle uitgave, die het belang van geschiedschrijving ver- re te boven gaat.
G.D.
P. C. Boevé nam ontslag als redacteur van ons blad
Het lid van onze redactie Peter C. Boevé, heeft de wens te kennen gegeven niet langer deel te willen uitmaken van de redactie-raad.
Hij heeft thans dan ook als zo- danig ontslag genomen.
Aannemersbedrijf
Fa. W. VAN HATTUM
& Zonen
Bagger-,
Grond-,
Rijs- en
Glooiing
werken
ZALTBOMMEL
TELEFOON 594
Over jeugd en sparen of: Jong geleerd oud gedaan •
Een vraaggesprek met dr J. R. A. Buning, secretaris van de Nederlandse Spaarbank Bond
Bij een bezoek aan de Jeugdspaarbank in Gouda is het verrassend om te zien hoevele tientallen kinderen daar wel naar binnen stappen met het spaarbankboekje
inde hand.
Gewichtig laten zij daar hun inleg van 5 cent, een dubbeltje of meer in hun boekje bijschrijven. Het bedrag doet er eigenlijk minder toe. Het belang- rijkste is, dat deze kinderen de weg naar de spaarbank hebben gevonden.
Gouda geeft op drie plaatsen in de stad de jeugd gelegenheid om naar haar
"eigen" spaarbank te gaan. Een aparte ingang, een lage balie, het is een vertrouwde omgeving voor de kinderen.
Ook
inandere steden in ons land heeft men reeds jeugdspaarbanken of gaaj; men deze inrichten. "Jong geleerd is oud gedaan" zegt het spreek- woord.
Hoe staat het eigenlijk met de spaarzin van het Nederlandse volk? Wordt er in voldoende mate gespaard en welke rol vervullen de spaarbanken daarbij?
Dergelijke vragen kwamen bij ons op, toen wij al die jongens en meisjes zagen komen en gaan bij hun bezoek aan de jeugdspaarbank.
Teneinde daarop een antwoord te kunnen krijgen was er geen betere ma- nier dan onze vragen te richten tot dr J. R. A. Buning, secretaris van de Nederlandse Spaarbankbond, die zo vriendelijk was ons uitvoerig in te lichten.
De eerste vraag die wij de heer Buning voorlegden was of hij vooraf in het kort wilde uiteenzetten waar- om het noodzakelijk is dat een volk spaart.
Wanneer onze voorouders niet had- den gespaard zouden wij allen nu een bestaan voeren als de Engelse schrijver Defoe ons heeft voorgezet in zijn boek over Robinson Crusoe, luidde het laconieke antwoord.
Wij zouden dan allen nog in ons on- middellijk levensonderhoud moeten voorzien. Een zeker welvaartspeil kan men pas bereiken als er bespa- ringen aan vooraf zijn gegaan.
Het is niet moeilijk om dit te bewij- zen. De minder ontwikkelde gebie- den kunnen weinig uitrichten, om- dat zij geen kapitaal bezitten. Zij moeten geld gaan lenen bij landen, die dit hebben overgespaard.
Wij moeten dan ook goed beseffen, dat het belangrijkste deel van onze welvaart van thans verkregen is, doordat onze voorouders hebben weten over te sparen. Het spreekt vanzelf, dat een modern land op de duur niet zonder kapitaalvorming kan bestaan en kapitaalvorming kan men alleen tot stand brengen door te sparen.
Diverse 'Wijzen van sparen
Een belangrijk punt in het gesprek was toen op welke wijzen men het beste sparen kan. Het is duidelijk, dat iemand die geld heeft overge- spaard er een huis (onroerend goed), aandelen of obligaties voor kan ko- pen, een verzekering kan aangaan of dat- hij zijn geld naar een spaar- bank kan brengen.
Uiteraard hebben wij met de heer Buning voornamelijk over de laat- ste vorm van sparen gesproken.
Doch alvorens hier op in te gaan legden wij dr Buning eerst nog de vraag voor wat hij de beste vorm van geld beleggen voor een begin- neling vond.
Wanneer men als jonge vrouw of man wat geld heeft overgehouden kan men natuurlijk niet zeggen:
voor een deel koop ik een huis, voor een ander deel effecten en de rest breng ik naar de spaarbank, aldus de heer Buning. Als men geen grote bedragen te beleggen heeft kan men deze het beste naar een spaarbank brengen. Zij vormen niet zelden het begin voor een duurzaam bezit.
Op gevaar af een deel van de jonge generatie tegen mij in het harnas te jagen geloof ik toch te moeten zeg- gen, dat vele jongeren de laatste jaren het geld te gemakkelijk uitge- ven en zich te weinig afvragen wat
de toekomst kan brengen.
Voor een huwelijk is geld nodig, als men een bedrijfje wil beginnen heeft men geld nodig, enz. De verdienende jeugd dient tijdig wat opzij te leg- gen, aldus dr Buning.
Dat de regering dit ook zo inziet moge blijken uit het feit, dat een gepremieerde spaarregeling voor jonge mensen wordt voorbereid.
Meer gespaard dan ooit
Dit gaf ons aanleiding om te vragen:
Wordt er thans meer of minder ge- spaard dan vroeger?
Het antwoord luidde: Er is een fa- beltje in omloop dat zegt, dat er thans minder gespaard wordt dan vroeger. Dit is bepaald niet het ge- val. De cijfers kunnen hier het beste spreken.
Hierbij moet nog in aanmerking worden genomen, dat de gulden van thans een mindere waarde heeft dan vroeger.
Wanneer wij de waardeverminde- ring in aanmerking nemen kan nog van een belangrijke vermeerdering van het sparen gesproken worden.
Wanneer wij de cijfers van 1951 tot en met 1955 onder de loep nemen dan zien wij dat er in 1951 in totaal 15,18"/o van het nationale inkomen in Nederland bespaard werd en in 1955 19,17°/o. De cijfers van de spaar- banken zijn in dit verband voor ons van groot belang en deze zijn res- pectievelijk - 0,41 °/o en + 2,61 °/o
van het nationale inkomen.
Het zijn de cijfers van de spaarban- ken, welke ons uiteraard het meest interesseren. Het spaartegoed mag worden gezien als de resultante van het spaarvermogen en de spaarzin.
Het vermogen om te sparen is op zijn beurt weer afhankelijk van de inkomstenverhoudingen en het prijspeil.
De zo sterke toeneming van het spaartegoed moet worden gezien als een gevolg van de toegenomen wel- vaart in ons land, o.m. tot uitdruk- king komend in een uitzonderlijk geringe werkloosheid, een stijging van de loonindex en een zekere mo- netaire stabiliteit.
Voor de oorlog waren de besparin- gen over de gehele linie lager. Ten tijde van de hoogconjunctuur (1925- 1929) werd per jaar 12°/o van het nationale inkomen b2spaard. In de jaren 1931-'34, de depressiejaren dus, was het negatief, nl. - 2,5"/o.
En vlak voor de tweede wereldoor- log was het 5,5°/o.
Als wij nu zien, dat er verleden jaar 19°/o van het nationale inkomen be- spaard werd en dat daarvan 2,6lb/o
bij de spaarbanken terecht kwam, dan geloof ik toch wel te mogen spreken van een vergroting van het spaarvolume van ons volk.
Houden wij verder rekening met de sterke stijging van het aantal in- leggers bij de spaarbanken in de laatste jaren, dan kan stellig ook van een goede ontwikkeling van de spaarzin worden gesproken.
.""~,,~ ··:·::::·:::::::.· .. ·.·:A.~~~~· ~~~~~.~!!
Vervolgens richtte het gesprek met dr Buning zich op de vraag of het karakter van het sparen ten opzich- te van vroeger veranderd is. Vroe- ger werd voornamelijk geld naar de spaarbank gebracht als reserve voor onverwachte gebeurtenissen (het beroemde appeltje voor de dorst) en voor de oudedagvoorziening.
Na de totstandkoming van de socia- le wetgeving en speciaal van de wet op de ouderdomsvoorziening, zou men kunnen verwachten, dat er minder geld naar de spaarbank wordt gebracht met het doel waar- voor men het vroeger deed. Dit gaf aanleiding tot de vraag of deze ont- wikkeling het karakter van het sparen heeft beïnvloed.
De spaarders zullen wellicht hun geld wegbrengen om als de spaar- som groot genoeg is, deze in zijn ge- heel bij de spaarbank op te nemen en voor consumptie te bestemmen.
Een ontwikkeling als door U ge- schetst, aldus de heer Buning, zou misschien aan de gang kunnen zijn.
Met zekerheid kunnen wij niets zeg- gen, omdat wij het niet kunnen na- gaan. Een aanwijzing voor een der- gelijke ontwikkeling zou men moe- ten ontdekken in de omloopsnelheid van het spaargeld, d.w.z. het totaal van de terugbetalingen gedeeld door het gemiddeld inleggerstegoed.
De omloopsnelheid is echter reeds lange jaren min of meer constant. U moet niet vergeten, dat er ook vroe- ger veel kortstondig gespaard werd.
De spaarbanken zijn oorspronkelijk opgericht voor de "kleine luyden".
En ook thans wordt het meest ge- bruik gemaakt van de spaarbanken door de arbeiders en middenstan- ders; de grote beleggers komen niet bij de spaarbanken.
Er worden dus veelal kleine bedra- gen gestort en ook kleine bedragen teruggehaald. Dit was vroeger en is ook thans nog het geval. Dat het ka- rakter van het sparen geheel veran- derd is zou ik niet willen zeggen.
Liever zou ik willen spreken van een verandering van de functie van de spaarbank.
De pensioen_ en ziekteregelingen hebben een deel van de functie van de spaarbank overgenomen. Dat de spaarbanken desondanks hun aan- trekkingskracht niet hebben verlo- ren moge blijken uit het feit dat per ultimo 1955 een aantal va~ om- streeks 3 miljoen spaarders een to- taal tegoed had van 1,85 miljard.
Jeugdsparen
De spaarbanken ontplooien in het algemeen een grote activiteit om de jeugd tot sparen aan te sporen. Van oudsher houden vele spaarbanken zich bezig met het schoolsparen, waarbij de kinderen van de lagere scholen in de gelegenheid worden getseld periodiek, meestal één maal per week, enig spaargeld op school af te dragen.
Daarnaast is een aantal spaarban- ken sedert de dertiger jaren overge- gaan tot de oprichting van jeugd- spaarafdelingen. De laatste tijd heb-
ben enkele spaarbanken, om het jeugdsparen nog meer te bevorderen en tegelijk de band met dé spaar- bank nauwer aan te halen, in hun eigen gebouw een speciale jeugd- spaarbank ingericht, waarbij de in- richting en de decoratie zijn aange- past aan de sfeer van de kinderen.
Het bezoek aan de jeugdspaarban- ken neemt nog steeds toe. Per week handelen in Gouda zo'n 2000 kinde- ren hun "bankzaken" af.
Het gaat er bij dit alles natuurlijk niet om van de kinderen mensen te maken, die niet anders doen dan op- potten, maar de bedoeling zit hierbij voor om hun te leren een minder belangrijke opkomende wens achter te stellen bij een groter toekomstig spaardoeL
De spaarbanken trachten dit jeugd- sparen te bevorderen door van tijd tot tijd voor hun jeugdige spaarders aardige geïllustreerde folders en brochures beschikbaar te stellen.
Bedrij/ssparen
Op de vraag of er in de praktijk nieuwe vormen van sparen zijn bij- gekomen, antwoordde dr Buning, dat er twee spaarvormen zijn, waar- voor de laatste jaren de aandacht is gevraagd, t.w. het bedrijfssparen en het sparen met levensverzekeringen.
Het bedrijfssparen is een vorm van sparen, die het de arbeiders gemak- kelijk maakt om wekelijks een vast bedrag van hun loon over te laten schrijven op een spaarrekening. Bij het ontvangen van het loon is het door de spaarder vastgestelde be- drag reeds van het loon afgetrokken.
Deze vorm van sparen is efficiënt.
Het bespaart veel mensen een gang naar de spaarbank, terwijl er toch regelmatig wordt ingelegd.
De andere vorm van sparen, die hier te lande nieuw is en geënt werd op een Amerikaanse spaarvorm, heeft een ander karakter, t.w. het sparen met levensverzekering.
Uitgaande van de gedachte, dat een aantal ;;paarders, zich gaarne geheel vrijwillig onderwerpt aan een ze- kere spaardwang - getuige de grote omvang van de volksverzekering in ons . land - zijn de spaarbanken ertoe overgegaan om voor spaarders in de leeftijd van 1 tot 50 jaar, zon- der bijzondere formaliteiten de mo- gelijkheid te openen met de spaar- bank een spaarcontract aan te gaan, waarbij zij zich verplichten gedu- rende
5jaar maandelijks een rond bedrag te sparen, zodat zij na af- loop van die periode de beschikking krijgen over een bedrag van f 600.- of een veelvoud daarvan tot maxi- mum f 2.400.-.
Deze spaarders ontvangen over hun spaarstortingen
20forente; mochten zij binnen de periode van 5 jaar ko- men te overlijden, dan wordt aan de nabestaanden onmiddellijk het ge- contracteerde bedrag, vermeerderd met de gekweekte rente uitbetaald.
Uit het gesprek met dr Buning kan wel worden afgeleid van hoeveel belang de spaarbanken in Neder- land zijn geweest sedert in 1817 de eerste spaarbanken in Haarlem en Workum werden opgericht.
De spaarbanken hebben een ontwik- keling te zien gegeven, die zowel voor de individuele spaarder als voor de totale volksgemeenschap, waarvoor grote bedragen beschik- baar kwamen, van grote betekenis is geweest, zodat zonder overdrij- ving kan worden gezegd dat "sparen is een bron van volkskracht".
FERRY HOOGENDIJK
/
6 DE DRIEMASTER
Bij het eerste lustrum van de Goudse Jeugdgemeenteraad
Geen spel, maar ernst ter voorbereiding· op een toekomstige taak
Eens in de zes weken kan men op een avond in de raadzaal van het Goudse Stadhuis een 15-tal jonge mensen rond de tafel zien zitten. Dan is er een vergadering van de Goudse Jeugdgemeenteraad. Dit college viert deze maand zijn eerste lustrum.
die steeds grote medewerking heeft van het gemeentebestuur en van de Goudse pers, hoopt in de ko- mende jaren nog veel belangstel-
ling voor haar werk te mogen krijgen.
FERRY HOOGENDIJK, vice-voorz. GJR.
Gedurende vijf jaar vergaderen politiek geïnteresseerde Goudse jonge- ren over zeer uiteenlopende politieke vraagstukken.
Inongeveer dertig zittingen zijn problemen besproken van nationale en internationale aard.
Nimmer heeft de raad zich echtt>:- beziggehouden met gemeentelijke pro-
blemen. Distrietsdag J.O. V.D. Zuid-Holland
Dit is voornamelijk gedaan, omdat een gesprek over Goudse problemen
niet zo'n grote kans biedt op een principieel debat. Mr Van Leeuwen bepleitte vrijheid van kapitaalvorming
Verder bestaat het gevaar, dat de uitspraken van de Jeugdge- meenteraad een doublure zouden worden van de' ,,echte" gemeen- teraad. De Jeugdgemeenteraad voelt zich het beste thuis op een terrein waar grote principiële ver- schillen liggen.
Want een scherp debat vrezen de Goudse jongeren niet!
Van verschillende kanten werd vijf jaar geleden de oprichting van een college bepleit, waar de jonge- ren van Gouda, die aangesloten zijn bij een politieke jongerenor- ganisatie, met elkaar van gedach- ten zouden kunnen wisselen.
De burgemeester besloot tot een bespreking met vertegenwoordi- gers van de politieke jongeren- organisaties. Dit resulteerde in de oprichting van de Goudse Jeugd- gemeenteraad.
De naam parlement zou beter aangegeven hebben wat er in dit college besproken zou worden maar voor een gezelschap van vijftien jongeren was dit, naar de mening van de oprichters, een te grootse nuum.
Daar het een gcsprekcentrutll ls werden de fracties uit een gelijk aantal leden samengesteld. De Anti-Revolutionaire jongeren wei- gerden eerst hun medewerking, doch enkele jaren later traden zij toch toe, zodat ook hun stem ge- hoord kon worden. De Staatkundig Gereformeerde jongeren vielen na een jaar reeds af. Behalve· zij en de communisten maken verder alle andere politieke richtingen deel van de raad uit.
Aan belangstelling heeft het de raad niet ontbroken. De zittingen zijn openbaar.
Eén van de beweegredenen tot de oprichting was, de Goudse jongeren, die niet geïnteresseerd zijn in de politiek, belangstelling voor het staatkundig leven bij te brengen. Vooral in de eerste jaren
POLITIEKE HYGIENE.
Gedurende zijn eerste verkie- zingscampagne voor burgemeester van New-York in 1929 beschuldig- de Laguardia de populaire 'ol'immy Walk er van alle soorten van cor- ruptie. Walker antwoordde op geen enkele beschuldiging.
"Waarom zou ik reclame voor hem maken", zei Walker. ,,Ik heb er niets geen behoefte aan om 'm te helpen. Alhoewel het zou grap- pig zijn Laguardia één vraag te stellen: Wat deed hij in Water- bury op 16 juli 1928?"
,,Was hij daar toen?", vroeg een vriend.
"Weet ik veel", antwoordde Wal- ker, ,,doch als ik het vroeg kon hij ontkennen tot hij groen zag, maar iedereen zou geloven, dat er een luchtje zat aan Laguardia en Waterbury".
was de publieke tribune ruim be- zet.
Voor het propageren van het be- grip jeugdgemeenteraad werd twee maal voor de A VRO-mierafoon een deel van een debat van de raad uitgezonden.
Een ander hoogtepunt in de af- gelopen vijf jaar was in 1955. Toen is de Goudse J eugdg=eenteraad gastheer geweest van de andere Zuid-Hollandse jeugdparlementen.
De raad heeft een onafhankelijke voorzitter gevraagd haar debatten te willen leiden. Het Kamerlid drs.
G. M. Nederhorst is thans voorzit- ter.
Op
10januari j.l. hield de raad zijn lustrumzitting. Dit is een bij- zondere vergadering geweest. Zij was - in tegenstelhng tot de andere zittingen - gewijd aan ge- meentelijke problemen. Het was een experiment, dat zeker voor her- haling vatbaar is.
Bij de naam jeugdgemeenteraad wordt door velen gedacht, dat het de jongeren er om te doen zou zijn gemeenteraadje te spelen. Dit
isbe:-:list niet het gevul. Hl't stre- n•n
~~ ~h·eht~ ~.il'lt\'uur
lt.•bt•- reiden op de toekomstige taak als staatsburger en deze voorbereiding in een serieuze vorm te gieten.
Aan het werk van de Jeugdge- meenteraad zitten vooral twee goede kanten, t.w. enerzijds het ontwikkelen van de leden van de raad tot slagvaardige debaters en het beter verstaan van elkaars overtuiging, anderzijds het tot zich trekken van jongeren naar de publieke tribune.
Hier kan men dus spreken van politieke voorlichting voor en door de jeugd. Zonder direct al een politieke keuze te maken door tot een politieke jongerenorganisatie toe te treden, kan men hier de verschillende politieke overtuigin- gingen eens aanhoren.
De Goudse Jeugdgemeenteraad,
Het district Zuid-Holland van de Jongeren-Organisatie voor Vrijheid en Democratie hield zaterdag 8 december zijn jaarlijkse algemene ledenvergadering in "De Nieuwe Doelen". Deze bijeenkomst stond onder voorzitterschap van G. van de Zande uit Nieuw-Beijerland.
Na afloop van de huishoudelijke vergadering hield mr. H. F. van Leeuwen, lid van de Tweede Ka- mer, een referaat over: "Bezits- vorming en volkskapilatisme".
Spreker stelde voorop dat de private eigendom door de liberalen en een gedeelte van de confes- sionele partijen als een van de grondpijlers van ons maatschap- pelijk bestel wordt beschouwd. De P.v.d.A. daarentegen verwerpt dize opvatting en staat juist het collec- tivisme voor.
De scheidingslijn tussen de socialis- tische en de niet-socialistische partijen komt, aldus mr. Van Leeuwen, zeer sterk tot uitdruk- king in de houding welke de be- trokkenen ten aanzien van het eigendomsrecht aannemen.
Bij de bespreking van de be- zitsvorming braeht mr. Van Leeu-
\\'l'll
!l'
lK'I\kdat
l'l' \'l'l'SL'hiJit•tHh.•wijzen van bezitsvorming zijn. In de eerste plaats de aanschaffing van duurzame consumptiegoede- ren. Over deze manier van be- zitsvorming bestaat geen verschil van mening. Evenmin over het kweken van reserves in de vorm van spaargelden en verzekeringen.
Daarentegen bestaat er wel enige controverse over het bezit van een eigen woning, ofschoon de P.v.d.A. tegenover deze wijze van bezitsvorming minder afwij- zend staat dan vroeger. De groot- ste controverse betreft evenwel de vraag, of de vermogensvorming zich al of niet tot de arbeidende klass2 moet uitstrekken, met an- dne woorden of het zgn. "volks- kapitalisme" bevorderd moet wor- den. In tegenstelling tot Amerika,
waar altijd op de vorming van bezit de nadruk is gelegd - de arbeiders hebben zich daar tot de staat der bourgeoisie opgewerkt - hebben de socialisten hier te lande altijd meer de verdeling van bezit gepropageerd, aldus mr. Van Leeu- wen.
Het sparen neemt in de huis- houding van elk land een centrale plaats in. In een zuiver socialisti- sche maatschappij spaart de over-
heid,in een kapitalistische maat- schappij wordt er gespaard door de overheid en door de indivi- duele burger zelf, zoals door de deelneming aan pensioen- en spaarfondsen, door het inleggen van gelden bij spaarbanken, door investeringen in eigen onderne- mingen en door deelneming in naamloze vennootschappen.
De vraag besprekende of de fis- cus moet en mag discrimineren naar gelang van de wijze waarop het kapitaal wordt gebruikt, bracht mr. Van Leeuwen naar voren, dat een bepaald percentage van ge- spaarde gelden onbelast moet blij- ven. Zulks, omdat sparen in de vorm van het kweken van eigen vt•rmugl'n nunr sprekers oordeel de ideale wijze van bezitsvorming is.
De heer Van Leeuwen betoogde dan ook een voorstander van het zogenaamde volkskapitalisme te zijn, omdat hierbij alle groepe- ringen deel kunnen hebben aan de kapitaalvorming. Tot de vrij- heid in algemene zin behoort niet alleen de vrijheid van onderne- ming maar evenzeer de vrijheid van kapitaalvorming, aldus de spreker.
Het districtsbestuur wordt voor 1957 als volgt samengesteld:
G. van de Zande, (Hoeksewaart) voorzitter; mej. C. van Rijn, (Den Haag) secretaresse; H. Dubbelman, (Vlaardingen) penningm.; mej. N.
G. Veelders, (Den Haag) lid; H.
Huisman (Zoetermeer) lid.
Vrijheid, Verantwoordelijliheid,
Verdraagzaamheid en Sociale Gerechtigheid
Streven naar dit beginsel vereist objectieve waar- neming van toestanden en gebeurtenissen bin- nen en buiten de eigen landsgrenzen. Een be- trouwbaar dagblad is hierbij een goed en nood- zakelijk hulpmiddel. Dit dagblad moet onaf- h ank el ij k zijn, doch niet neutraal; het mag geen opinie opdringen, doch het moet een eigen critische meningsvorming bevorderen o.a. door onopgesmukte, betrouwbare berichtgeving.
De
