WENSEN EN FEITEN

Donderdag 4 juni 1964 - N~. 780

en DEMOCIATIE

. .

~

Noordelijk Liberaal Congres

(Zie pag. 4)

WENSEN EN FEITEN

"schaving wortelen in het christen-

"dom". Bovendien wordt ook verder in dit artikel gesteld, "dat het boven-

"al de christelijke geest is, die ons

"volk de waarde en de vrijheid van

"de mens en zijn verantwoordelijk-

"heid heeft doen beseffen en die het

"aanzien van ons volk in de wereld

"heeft bepaald."

als buitenstaander deze gehele ont- wikkeling met neutrale belangstel- ling en grote gemoedsrust volgen kan.

Geheel in tegenstelling tot dit nuchtere feit lezen wij in het eerder geciteerde hoofdartikel, dat fusie- pogingen tussen anti-revolutionairen en christelijk-historischen bij socia- listen en liberalen zeker een warm onthaal zouden vinden. Deze groepe- ringen - wij voegen eraan toe: bien étonnés de se trouver ensemble -- zouden bij deze ontwikkeling "alleen maar zijde kunnen spinnen". Want zij zouden een kans maken een deel van de C.H.-kiezers, die zich met de fusie niet content zouden gevoelen, op zich te verenigen.

D

"voorts met betrekking tot onze libe- ,,rale regeringspartners de opmer-

"king willen maken, dat het mij juist

"voorkomt èn dat het m.i. aan de

"zuiverheid van de Nederlandse poli-

"tieke verhoudingen ten goede komt,

"dat de V.V.D. zich in haar alge- ,,mene vergadering niet uitwendig

"een "confessioneel" jasje heeft laten

"aanmeten - hoezeer ik ook zou

"wensen, dat zij dit inwendig wel

"zouden doen - en dat zij zich ook

"nu nog als een uitgesproken VT~i­

"zinnig-humanistische organisatie

"doet kennen.

"Wij weten, wat wij in dit opzicht

"aan elkaar hebben En het doet

"juist daarom aan het politieke res- ,,pect jegens de V.V.D. als :regerings-

"partner niets af."

Dit lijkt vriendelijk gezegd. En i:;

stellig niet onvriendelijk b€doeld.

Iets anders is of het ook overeen- komstig de feiten en niet slechts overeenkomstig de wensen is. Via de niet geheel onberispelijke beeld- spraak van "uitwendig" en "inwen- dig" aan te meten confessionele jas- jes meent de A.R. voorzitter uit de discussies te Eindhoven zijn "vrij- zinnig-humanistische" gevolgtrek- kingen omtrent de V.V.D. te kunnen distilleren. Wat is er echter op die algemene vergadering gebeurd?

Niets anders, dan dat men een dis- cussie-grondslag besproken heeft voor de wijziging van een beginsel- program. Een wijziging, die heus niet op korte termijn haar beslag zal krijgen. En er is en was geen sprake van, dat uit die discussie iets kan

worden afgeleid, dat de betiteling van de V.V.D. als "vrijzinnig-huma- nistische" organisatie rechtvaardigt.

N

"grond van hun overtuiging, dat vrij-

"heid, verantwoordelijkheid en socia-

"le gerechtigheid de fundamenten ,behoren te zijn van een op christe-

"lijke grondslag berustende samen- ,,leving als de Nederlandse, de in

"dit program neergelegde beginselen

"tot uitgangspunt willen nemen van

"hun staatkundig streven".

Verder verklaart men in artikel 3, dat de Partij diep overtuigd is, "dat

"de grondslagen der Nederlandse be-

JAARBOEKJE 1964 VERSCHENEN

Verschenen is het Jaar- boekje 1964 van de Partij.

De prijs bedraagt

f

per exemplaar.

Bestellingen s.v.p. door overmaking van het be- betreffende bedrag op gi- ro no. 67880 ten name van de Secretaris der V.V.D. te 's-Gravenhage, onder ver- melding: ,.Jaarboekje".

ATTENTIE!

W

Dat er met name van de zijde van prof. Oud kritiek was op de dis- cussie-grondslag, was in geen enkel opzicht een verantwoorde reden om geldende waarheden van het vige- rende beginselprogram uit het oog te verliezen. Dit moge dr. Berg- huis met alle respect voor zijn goede en oprechte bedoelingen van ons wil- len aanvaarden.

*

ditzelfde partij-convent vroeg dr. Berghuis de C.H.U. ten opzichte van het samengaan van de beide protestant-christelijke partijen

"kleur te bekennen". Nadrukkelijk vroeg hij een antwoord. Zolang dit antwoord er niet is, vaart de A.R., aldus dr. Berghuis, "in de mist". Mist of niet, in het christelijk-historische weekblad van de 29ste mei geeft de hoofdredacteur mr. J. W. van Gelder duidelijk te kennen, dat men om zich uit te spreken voor een kleur, men eerst precies moet weten tussen welke kleuren men te kiezen heeft.

Vooralsnog ziet hij kennelijk geen eenheid omtrent een eventueel pro- gram voor een "reformatorisch christelijke" partij. Overigens wordt door een andere schrijver in hetzelf- de nummer die eenheid blijkbaar in volle overtuiging voorgestaan.

Dit alles neemt niet weg, dat men

ATTENTIE!

Luistert op WOENSDAG, 10 JUNI a.s., over de zender Hilversum I (402 m), van 18.20-18.30 uur, naar

.,DE STEM VAN DE V.V.D."

Hoewel wij alles voelen voor een verfijning, ook in de politieke be- toogtrant, is ons dit alles te subtiel en te ingewikkeld geredeneerd. Bo- vendien is het veronderstelde "war- me" onthaal een speculatie, die als- nog door geen enkel feit wordt ge- schraagd. Vandaar onze "koude" re- actie.

*

I

Dat het geheel duidelijk kabinets- politiek betekent, is een winstpunt voor het rustig voortwerken van dit Ministerie.

Naar verluidt overweegt de Rege- ring bovendien een afzonderlijke advies-aanvrage aan de SER, hoe te bereiken, dat de inflatoire druk kan worden teruggebracht. Voor ons - wij geven in dit alles onze persoon- lijke mening - ligt hier het kern- punt van de situatie. Minister Witte- veen sprak in Zuidlaren over het noodzakelijke aanpassingsproces, dat nodig is om het evenwicht te her- stellen in de economische ontwikke- ling. Tot dit evenwicht behoort in de allereerste plaats vermijding van in- flatie. V oor ons gevoel moet en zal dit één der hoofdlijnen blijven van het Regeringsbeleid.

L. Ma

VBIJBEID EN DEMOCRATIE

BESCHEIDEN HUURVERHOGING IN TWEEDE I(AMER

Kwaliteitswoningen-plan-Gruijters ter sprake gebracht

Het is altijd maar een schrale troost wanneer men achteraf gelijk krijgt. Dat geldt ook voor hetgeen bij de behande- ling van de huurverhoging in de ·Twee- de Kamer naar voren werd gebracht.

Van het eerste ogenblik af, dat huurver- hoging in de Tweede Kamer ter sprake kwam (we zijn nu aan de zevende huur- verhoging toe), is door de achtereenvol- gende woordvoerders van onze Tweede- Kamerfractie als een van de noodlotti- ge gevolgen van de huurstop eri van te lage huurverhogingen voor de . oudere huizen, aangewezen de belemmering van de natuurlijke huurders-doorstroming.

Jonge mensen, met een spoedig groei- end gezin, moeten, voor zover ze daarin slagen, dure kleinere nieuwe huizen be- trekken. Oudere mensen (wier kinderen successievelijk het ouderlijk huis hebben verlaten) blijven in hun te grote maar relatief goedkope huizen wonen.

Door de te grote huurverschillen tus- sen oude en nieuwe woningen is de na- tuurlijke doorstroming van vóór de oor- log een onbekend verschijnsel geworden.

Deze redenering, destijds van verschil- lende kanten genegeerd dan wel bestre- den, vormde thans een van de voornaam- ste argumenten, zowel uit de Kamer als door minister Bogaers naar voren ge- bracht, om tot een "harmonisering" van de verschillende huurniveaus te komen.

Er was nog een ander punt.

Sommigen zullen zich nog wel herin- neren, dat reeds omstreeks 1950 door onze fractie bepleit werd een systeem van jaarlijkse, niet te grote huurverho- gingen, die gemakkelijk door de stijgen- de welvaart konden worden opgevangen,

VERGADERING RADIO- EN TELEVISIE-COMMISSIE EN PROPAGANDA-COMMISSIE

Dinsdag, 26 mei j.l., hebben ten kan- tore van het Algemeen Secretariaat de radio- en televisie-commissie en de pro- paganda-commissie een gezamenlijke ver- gadering gehouden onder voorzitterschap van de heer H. J. L. Vonhoff.

De in de laatste maanden plaats gehad hebbende radio- en televisie-uitzendin- gen werden aan een critische beschouwing onderworpen, terwijl voor de laatste twee radio-uitzendingen vóór de vacantie-pe-

riode, t.w. 10 en 24 juni a.s., het onder- werp werd vastgesteld.

Na de vacantie-periode zal onze eerste radio-uitzending zijn op donderdag, 3 sep- tember a.s.

Voor wat de propaganda-commissie be- treft, werd uitvoerig gesproken over de te voeren verkiezingscampagne voor de dit najaar te houden verkiezingen voor de Rijnmond en over een eveneens dit

PROVINCIALE DAG GELDERLAND

D

Op een zomerdag naar Sansbeek in Arnhem te gaan is op zichzelf al aanlok- kelijk en als er dan nog zo'n levendige spreekster als mevr. van Someren-Dow- ner komt om over landelijke zaken (die dus ons allen aangaan) te vertellen en een forum van vijf vrouwelijke gemeen- teraadsleden onder voorzitterschap van het Statenlid mevr. dr. T. Stark-Heeringa, Gelderse zaken zal behandelen, dan wordt het eerst recht de moeite waard.

Tot slot is er nog iets geheimzinnigs; dat wordt bij de openingsrede bekend ge- maakt.

Die openingsrede door mevr. A. Bergs- ma-Feenstra is om 10.30 uur, maar om

najaar te starten ledenwerfcampagne.

dus zonder directe looncompensatie.

Men heeft dat niet gewild en thans is het te laat om daar nog mee te beginnen.

Toch is het opvallend, dat nu ook de anti-rev. woordvoerder, de heer Elffe- rich, een jaarlijkse geleidelijke huurop- trekking kwam bepleiten en dan "de looncompensatie als een onderdeel van het loonbeleid gelijk mee te nemen".

* * *

Niet alleen onze woordvoerder, de heer V i s s e r, maar ook die van de frac- ties van de KVP, de ARP en de CHU waren van mening, dat de thans voorge- stelde huurverhoging van 10 pct. voor de gemeenteklassen I en II en van 12,5 pct.

voor de overige (kleinere) gemeenten, wel zeer bescheiden is. Te bescheiden, he- laas, zo betoogde de heer Visser, om een werkelijke oplossing te bewerkstelligen.

Terecht betoogde deze trouwens ook, dat het bouwbeleid en het huurbeleid niet los van elkaar kunnen worden gezien.

En dat de enige manier om uit de misè- re te komen is liberalisatie zowel van het bouwbeleid als van het huurbeleid.

Ook minister Bogaers verklaarde met zoveel woorden graag een wat fo·rsere huurverhoging 'te hebben voorgesteld, maar "de sociaal-economische situatie laat dat niet toe".

Men weet, wat dat betekent: wel forse loonsverhogingen, die de productiviteits- stijging ver overtreffen en wel- zij het met pijn en moeite - prijsstijgingen in de verschillende sectoren, maar de huren komen weer achteraan en . . blijven achter.

Het is, ook hier, de noodlottige vi- cieuze cirkel, die nog steeds niet verbro- ken wordt.

Er is nog een ander, bijzonder aspect, dat ter sprake kwam.

Men heeft in ons vorige nummer gele- zen de suggestie van ons Amsterdamse gemeenteraadslid drs. G r u ij ter s, om voor de nieuw te bouwen woningen tot betere, z.g. "kwaliteitswoningen" te ko- men, die niet binnen enkele jaren alweer verouderd zijn.

De heer Bommer (PvdA), die overi- gens, met zijn gehele fractie en die van de PSP en de CPN, tegen deze huurver- hoging stemde, vond dit wel een "inte- ressante" gedachte, die het overwegen waard was en vroeg zich af, hoe de

C:)pie vaar de:z:e rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

10 uur al kunt u in het Sansbeekpavil- joen een kopje koffie krijgen, aangebo- den door de Centrale Gelderland. De koffiemaaltijd kost f 4,60 (inclusref). De sluiting is om 16.15 uur.

Aan de beide uitgangen van het sta- tion Arnhem zal iemand de deelneem- . sters opwachten met het weekblad in de

hand.

Aanmelding liefst vóór 6 juni a.s. bij

VVD-woordvoerder in de Kamer daar- op zou reageren.

Welnu, de heer Visser heeft daarop gereageerd. Wij beschikken op het ogen- blik, dat wij dit schrijven, nog niet over de (steeds later verschijnende) officiële Handelingen. Wij menen echter, zijn voorlopig antwoord toch wel aldus te kunnen weergeven.

De heer Visser veridaarde het voor 'n groot deel met deze suggestie eens te kunnen zijn. Er zal dan echter wel de l'lekerheid moeten bestaan, dat die inJoop (van te betalen huur) juridisch mogelijk is en dat belanghebbenden, rijk en ge- meenten, tot medewerking bereid zijn.

Onder dit "mits" sprak hij van een

"uitnemende gedachte". Wel echter vroeg hij zich af, waarom men het zich moeilijker zou maken dan nodig is.

Als men, zo betoogde de heer Visser, werkelijke kwaliteitswoningen wil bou- wen, laat men dan gebruik maken van het grote "stuwmeer" van aanvragen in de vrije sector. Daar liggen talloze aan- vragen van mensen, die bereid zijn om zonder subsidie goede woningen te (la- ten) bouwen.

Waarom, zo vroeg hij, zou men die daartoe dan niet in staat stellen? Zij ma- ken dan toch weer andere woningen vrij?

NA-OORLOGSE HUURVERHOGINGEN

Kabinetten-Drees:

1951 15 °/o 1954 20 °/o

195•5 5 °/o 1957 25 °/o Kabinet-De Quay:

1960 20 °/o 1962 10/12 '/o Kabinet-Marijnen:

1964 10/12% ⁰/o

(na goedkeuring ook door Eerste Kamer).

A.

mevr. C. J. Lavell- de Vries, Debussy- straat 10, Arnhem.

En wie wat op het hart heeft kan vra- gen aan mevr. van Someren of aan het forum reeds nu inzenden aan mevr. G.

Kooy-Ezerman, Regentesselaan 32, Apel- doorn.

NOODKREET

V

En dan denken aan de noodkreet, die in Delft geuit werd door ir. H. Knol. di- recteur van Openbare Werken aldaar, een noodkreet, die niet vaak genoeg herhaald kan worden, maar die van het verslag van T.S. in het nummer van 21 mei af was gevallen.

,.Onvoorstelbaar, niet te beschrijven zijn voor de gemeentereinigingsdiensten de moeilijkheden en zorgen, veroorzaakt door het straatvuil. Gevoegd bij het hui- dige tekort aan personeel zijn ze niet te overwinnen. De in zwang gekomen heb- belijkheid om verpakkingsmateriaal van

4 JUNI 1964- PAGINA a

FA BLO COMMODORE WHITE

U slaagt uitstekend bij

GERRITZEN

HERENMODES L. v. Meerervaart 280 a DEN HAAG - TEL. 33 64 18

CO PIJN

GROENEI(AN

*

REEDS MEER DAN TWEE EEUWEN EEN

BEGRIP VOOR

boomkwekerij- produkten

EN

tuinarchitectuur

*

TELEFOON 03401- 207

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon ( 070) 60 48 03

( 3 lijnen}

Giro 67880

buitenshuis geconsumeerde artikelen b.v..

eenvoudig op de weg achter te laten, ver- oorzaakt nachtmerries aan de mensen van de Gemeentereiniging. Als dit afvaJ. al- leen al tot de helft zou teruggebracht worden, zou het al een grote verlichting betekenen.''

Spr. achtte een boete van f 100,- voor het wegsmijten van een leeg sigaretten- doosje gewenst en niet te hoog. En nu had hij het nog niet eens over het ontluis- teren van het natuurschoon.

Waarom komt er niet eens een flinke actie om de mensen netheid te leren?

NOG EEN NOODKREET

D

niets kan stagneren. Laat desnoods dege- ne die uw post naziet even een briefkaar- tje schrijven om Uw afwezigheid te be- richten. Dan hoeft men niet wekenlang vergeefs op een antwoord te wachten. U weet niet, hoe lastig werken het in het vakantieseizoen is. En dat duurt tegen-

woordig zo lang!

J. H.S.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

GOED

*

* Nederlandse episcopaat het man- dement "De kátholiek in het. open- bare leven van deze tijd" uit. Daarin stond o.a.: "Wij blijven van oordeel, dat het voor een katholiek ongeoor- loofd is lid te zijn van socialistische verenigingen, zoals het NVV". Thans heeft rector J. Doesburg, de geeste- lijk adviseur van het Nederlands Ka- tholiek Vakverbond, als zijn persoon- lijke mening te kennen gegeven, "dat de gewetensnood van katholieke NVV- leden niet aanwezig is of behoeft te zijn".

Het is goed, dat dit nu eens duide- lijk is uitgesproken. Blijft alleen de vraag of het karakter van het NVV en andere socialistische organisaties de afgelopen tien jaar is gewijzigd, of dat die gewetensnood nooit had be- hoeven te bestaan.

TRAINING

* * Elek Schwartz, de bondstrainer

* van de K.N.V.B., zal spoedig naar het zonnige Zuiden en wel Por- tugal, vertrekken. Hij zal daar Benfica in zijn getrainde handen nemen. En de K.N.V.B. moet uitzien naar een nieuwe coach. Wij matigen ons geen oordeel aan over de prestaties van de leider van het Nederlandse elftal. Vast staat, dat het nuchtere Nederlandse volkskarakter in uitzonderingsgeval- len volledig verstek laat gaan. De hoe- veelheid "critische beschouwingen", gelijkstaande met azijn, vitriool en vergif, die over deze coach zijn uitge- stort, tart elke beschrijving. In ieder geval moet men het in de heer Schwartz prijzen, dat hij heeft ge- toond, beukende slagen te kunnen in-.

casseren zonder een spier te vertrek- ken. Een training op zichzelf, die wijst op Stoïcijnse gelatenheid.

SCHRIEL

,.. ·* De beheerder van een postkan-

"" kantoortje heeft - ten onrechte verdacht van verduistering - een zes- tal weken in hechtenis vertoefd. Later werd hij officieel buiten vervolging gesteld. Een ander, de werkelijke da- der had immers een volledige beken- tenis afgelegd. De Haagse rechtbank heeft nu toekenning aan de postfunc- tionaris van e.en door hem gevraagd bedrag van 1470 gulden geweigerd.

Deze kosten van juridische bijstand vielen, naar het oordeel van de recht- bank, niet onder de .,tegemoetko- ming'', die in een dergeiijk geval kan worden uitgekeerd. Wij vinden deze uitspraak gezien onder menselijke hoek, schriel. Bovendien: strijdig met ons rechtsgevoel. Als eventueel in hoger beroep blijkt, dat de jurispru- dentie deze in elk opzicht "enge"

interpretatie van het schadevergoe- dings-artikel tot opperste wijsheid heeft verheven, is het tijd voor wets- wUziging. Zeker de justitie behoort elementaire billijkheid te betrachten.

DUITS

* * ,.Voor een Duitser moeilijk lees-

* baar". Dit is een van de oorde- len, die Duitse studenten hebben gege- ven over de eindexamenvertaling Duits-Nederlands voor de h.b.s.-A en B van dit jaar, aldus lazen wij in de N.R.C.

Het gold hier de visie van twintig Duitse studenten, die bijna. waren af- g.estudeerd en voor het merendeel fj- Iologen.

Zij oordeelden o.m.: ,.hoogst onge-

bruikel~jke woordkeus", "onduitse constructies", ,,foutieve opeenhoping van voorzetsels", ,.aanvechtbare in- terpunctie" ,.archaïserende dames weekbladstijl" .,naar de inhoud volkomen onlogisch" of ,,stijl van een derderangs schrijver uit het midden van de vorige eeuw''·

Ons oordeel: voer voor onderwijs- deskundigen!

4 JUNI 1964-PAGINA I

Mr. H. van Riel te Rotterdam:

"VOORSTEL VERLAGING BELASTING SPOEDIG TE VERWACHTEN"

Mr. H. van Riel, voorzitter van de Eerste-Kamerfractie van de VVD, heeft donderdagavond te Rotterdam op een bijeenkomst van de plaatselij-' ke afdeling gezegd, de indruk te hebben dat voorstellen tot verlaging van de directe belastingen - "in al hun aantrekkelijkheid" - niet lang meer op zich zullen laten wachten.

Volgens specialisten, aldus de heer Van Riel, zou hiermee een miljard gulden gemoeid zijn. Hoever het kabinet wil gaan was hem niet bekend.

Over de datum van invoering van de belastingverlaging staat nog niets vast. Deze zal door de economische ontwikkeling worden bepaald. De heer Van Riel achtte het niet onwaarschijnlijk dat het tijdstip tegen het einde :van 1965 zal vallen.

Een fantastisch geschenk voorVADER!

Er mag, aldus de heer Van Riel, ech- ter bepaald geen enkel verband bestaan tussen de latere ingang van de belasting- verlaging en het verhogen van de AOW.

Naar zijn mening dient de AOW te worden gefinancierd uit premieheffing.

Volgens een schatting, zou dan nog f 125 miljoen uit de algemene middelen moe- ten komen. Dit is aldus de heer Van Riel, gezien de monetaire situatie misschien wel wat hoog, maar er staat tegenover dat de uitkeringen op grond van de Bij- standwet, die gemeenten kunnen ver- strekken, door verhoging van de AOW lager zullen komen te liggen, waardoor het beroep van de gemeenten op de alge- mene middelen kleiner kan zijn.

Aldus de NRC waaraan wij dit verslag ontlenen.

Persoonliike relaties

Volgens de heer Van Riel zijn de per- soonlijke betrekkingen in het kabinet zelden zo goed geweest als nu. Men heeft weleens, vooral bij de socialisten, gespe- culeerd op een conflict tussen de minis- ters Veldkamp en Witteveen over de ver- laging van de belastingen en verhoging van de AOW, maar volgens de heer Van Riel is hiervan geen sprake.

Minister Veldkamp mag dan weleens eerzuchtig lijken, dat doet niet af aan het feit, dat hij een schrandere en hard- werkende man is die heel goed weet waar hij de politieke mosterd haalt; en dat is niet bij de socialisten.

De samenwerking tussen hem en de li- beralen laat zeer weinig te wensen over, aldus de heer Van Riel.

Het liberale Eerste-Kamerlid stak de loftrompet over minister Witteveen. Hij memoreerde dat deze zeven maanden de tijd heeft gehad om de wetsontwerpen voor belastingverlaging voor te bereiden.

Hij heeft in die tijd moeilijke discussies moeten voeren in het kabinet om zijn ideeën te verwezenlijken, want het spreekt vanzelf dat alle vakministers voor hun belangen het sterkste opkomen.

De heer Van Riel vond het logisch dat de aandacht zich, als erover belastingver- laging wordt gesproken, vooral op de VVD richt. Deze partij heeft zich hier naar zijn mening altijd een groot voor- vechter van getoond.

Zuid-Afrika en Spanie

Voordat de heer Van Riel de verlaging van de belastingen en de verhoging van de AOW aan 'n beschouwing onderwierp, heeft hij zich speciaal gericht tot de NRC naar aanleiding van enkele kant- tekeningen in de nummers van 20 en 21 april bij opmerkingen die op de jaarlij- se vergadering van de VVD o.m. over Zuid-Afrika en Spanje waren gemaakt.

De heer Van Riel begon met te zeggen dat beginselen het waard zijn om met ver- stand te worden benaderd. Het lanceren van losse stellingen heeft volgens hem geen zin en leidt slechts tot gemeenplaat- sen.

Hij wilde nog eens duidelijk vaststel- len, dat er voor hem geen enkel waarde- verschil bestaat tussen mensen van welk ras, sociale positie of sekse dan ook. Hij wees erop dat de situatie in Zuid-Afrika zeer bijzonder is door de historische ont- wikkeling. Nederland heeft met dit land, zo zei hij, speciale banden en alhoewel dit niets af mag doen aan het oordeel over het beleid, dat daar wordt gevoerd, moet het wel verantwoord zijn.

In Zuid-Afrika, aldus de heer Van Riel, wordt een politiek gevoerd van onder- drukking en die is niet aanvaardbaar.

Men onthoudt de inwoners met afwijken- de huidskleur verscheidene faciliteiten.

In het gunstigste geval zal de zaak er ge- leidelijk stranden op de onwil van de zwarte bevolking, In het ongunstigste ge- val wordt er een bloedbad aangericht

Angst

Volgens de heer Van Riel is de ach·

tergrond van het handelen van de blan- ken in Zuid-Afrika bepaald door de angst. Een angst om weggespoeld te wor- den uit het land dat zij hebben opgebouwd Het volk is er in een psychische isolatie- positie gekomen waaruit de angst is ont- staan, en de angst is nu eenmaal de aller- slechtste raadgever, aldus de heer Van Riel.

Het streven van de Westelijke wereld moet gericht zijn op een constructieve op- lossing van het Zuidafrikaanse probleem.

Engeland en de Verenigde Staten, aldus de heer Van Riel, moeten ervoor zorgen dat de blanke bevolking haar deel in de gemeenschap kan behouden als de inte- gratie er een feit is. Langzaam aan moet naar een integratie worden toegewerkt.

Er is niets te verwachten van alleen maar protesten. Deze spelen de Russen in de kaart, aldus de heer Van Riel, en drij- ven Zuid-Afrika in de verkeerde hoek.

Men moet niet onverantwoordelijk pro- testeren, maar komen met afkeuring in constructieve vorm.

Span ie

Over Spanje zei de heer Van Riel dat het systeem er weliswaar niet fascistisch is, maar dat het niet voldoet aan de eisen van een moderne democratie. Men moet dit zien als een resultaat van de bur- geroorlog. Niet alleen de Duitsers heb- ben er schuld aan, dat Spanje in bepaal- de opzichten nog achter gebleven is, maar ook de Engelsen en de Fransen die het regime hebben gesteund om Spanje uit handen van de communisten te houden.

Dit is een typisch staaltje van machtspo- litiek.

Het gaat niet aan om te zeggen dat het van de ene dag op de andere moet veran- deren.

De heer Van Riel wees er op dat Span- je nooit in de EEG kan worden opge- nomen zolang het bewind daar niet is aangepast aan de democratische instellin- gen van de EEG. Ook associatie wees hij af. Maar dit alles vond hij nog geen re- den om geen handel met Spanje te drij- ven. Men moet niet te schijnheilig zijn, zo zei hij. Met militaire verbonden neemt men het helemaal niet zo nauw. Hij zag geen reden om China niet uit te zonde- ren van handelsverkeer met Nederland en Spanje wel. Geen associatie, geen inte- gratie, maar wel zo uitgebreid mogelijke handel, zo vond de heer Van Riel. Dit kan ook positieve kanten hebben.

Hij vond het niet zo nodig dat men iedere dag lucht geeft aan zijn bezwaren tegen Spanje. Dat doet men toch ook niet ten aanzien van Rusland, China, Ghana etc., zo zei hij. Bij Ghana wijst men dan vaak op het ontwikkelingsproces dat het land moet doormaken, maar volgens de heer Van Riel, geldt dit evenzeer voor Spanje.

Het is geen kwestie van vrees voor be- ginselen, als men niet dagelijks met pro- testen door de lucht zwaait, maar van verantwoordelijkheidsgevoel.

exclusief verkrijgbaar bij de kapper!

Het is altijd merkwaardig om te zien, aldus de heer Van Riel, hoe weinig be- reid degenen zijn die de liberale begin- selen dan zogenaamd zo hoog hebben, in de praktijk iets voor de partij te doen.

Vaak zijn er ze niet eens lid van.

Samenwerking

De suggestie van de schrijver van de rubriek Dezer dagen in de NRC om eens zonder de KVP te regeren, noemde de heer Van Riel voor de liberalen volstrekt onuitvoerbaar. De VVD heeft weliswaar geen principiële voorkeur voor samenwer-

king met de confessionele partijen, maar de verschillen met de Partij van de Ar- beid over bijvoorbeeld vrije sociale markteconomie, inkomensdifferentiatie en belastingstelsel zijn te groot. Het fi- nancieel-economische standpunt van de VVD roept altijd conflicten niet de so- cialisten op.

IN MEMORIAM

DE HEER F. G. STOELMAN

Tot ons groot leedwezen moeten wij berichten, dat een der medewerkers van het Algemeen Secretariaat ons door de dood is ontvallen.

Zondagochtend 31 mei j.l. overleed on- verwacht in het ziekenhuis Bronovo te 's-Gravenhage, waarin hij enkeie dagen tevoren was opgenomen, de heer F. G.

Stoelman, documentalist der Partij.

Wijlen de heer Stoelman trad op 16 september 1957 in dienst van de V.V.D.

Tot zijn taak behoorde de zorg voor de bibliotheek en voor de Kamerstukken, dagbladen, tijdschriften en periodieken, benevens het voorzien van onze Kamer- fracties en partijleden van de nodige do- cumentatie.

Deze taak heeft de heer Stoelman steeds met grote toewijding en zorgvuldigheid verricht. In hart en nieren liberaal, en- thousiast lid van de V.V.D., ging hem het wel en wee onzer Partij zeer ter harte.

In de wijze, waarop hij zijn werk ver- richtte, kwam dit steeds tot uiting.

Gedurende de laatste twee jaar liet zijn gezondheid reeds te wensen over.

Lange tijd heeft hij op halve kracht moe- ten werken. Kort geleden liet het zich aanzien dat in zijn gezondheidstoestand verbetering was ingetreden, doch vorige week bleek plotseling opname in het zie- kenhuis noodzakelijk. Onverwacht kwam daar het einde. De heer Stoelman be- reikte de leeftijd van 63 jaàr.

Zijn heengaan betekent een ernstig ver- lies voor het Algemeen Secretariaat, waar hij ten zeerste zal worden gemist.

Onze gedachten gaan uit naar mevrouw Stoelman; moge haar de kracht gegeven worden dit verlies te dragen.

C. NIERMEIER & GEASSOCIE,ERDEN adviseurs voor public relations (leden Ned. Genootschap voor Public Relations)

PR

Wij verricht(t)en public relations activiteiten, zowel op intern als op extern gebied, voor een zeevaart-werkgeversorganisa- tie, een stichting van een zeer grote groep winkeliers, een overheidsorganisatie op rijks- en op gemeentelijk niveau, een belangrijke groepering in de Nederlandse bouwnijver- heid, maar ook voor enkele kleine ondernemers.

Onder meer houden wij ons bezig met de organisatie van tentoonstellingen; wij verzorgen personeelsintroductieboek- jes en personeelsorganen zomede huisorganen, incidentele uitgaven als b.v. een personeelswervingscourant, een wed- strijdcourant met nationale verspreiding, organiseren ge- beurtenissen als de viering van jubilea, de opening van een nieuw bedrijfspand en wij behartigen de nieuwsvoorziening voor de perso,rganen.

Willem van RijsW'ijckstraat 76 - Rijswijk (Z.H.) _ Telefoon 070 - 98 42 58

.RIJBEID EN DEMOCRATIE

Noordelijk Liberaal Congres te Zuidlaren

Belastingverlaging en landbouwproblemen in het brandpunt

Ons partij-orgaan mag de Kamercentrales Assen, Groningen en Leeuwarden van de V.V.D. een woord van erkentelijkheid - namens geheel liberaal Nederland - niet onthouden voor haar prijzenswaardig initiatief om nog juist ''t>L>r het einde van deze wonderschone, uitzonderlijk zonnige mei-maand-1964 een Noordelijk Liberaal Congres te beleggen. Dat die er- kentelijkheid zich niet beperkt tot het initiatief, doch ook voor de 11itvoering daarvan geldt, behoeft niet, maar mag wel nadrukkelijk worden verklaard: de ongedacht grote opkomst is ongetwijfeld voor een goed deel te danken aan de zorg- vuldige voorbereiding van dit Congres, het vlotte verloop ervan aan de uitnemende organisatie.

Het programma vermeldde 2.15 uur als het tijdstip voor de aankomst der deel- nemers. Toen wij op die tijd de "Sprookjeshof" te Zuidlaren bereikten, bleek de grote zaal reeds zo bezet, dat we nog ternauwernood een plaatsje konden vinden.

Wie aan het woord "Congres" gedachten verbindt van statige plechtigheid zal voor dit noordelijk liberaal festijn liever een andere benaming kiezen. Het was .immers veel meer een groots ontmoetingscentrum van blij herkennen. Jongeren - verrassend veel jongeren! - wisselden genegen handdrukken met vergrijsden in de dienst der liberale zaak. Mannen en vrouwen voelden zich, ook innerlijk, ver- eend onder de blauwe vaan van de V.V.D. En jongen en ouden, mannen en vrouwen, bloemgetooid als ze, dank zij de hupse gastvrijheid der Zuidlaarders waren, ze wisten zich één in de liberale idee, ook als de roos, die men hun op de borst gespeld had, een gele was of zèlfs een rode ....

Waarlijk, het moet voor mr. G. Loop- stra, voorzitter van de Kamercentrale Groningen, een aangenaam voorrecht ge- weest zijn deze liberale demonstratie in het noorden des lands te mogen openen.

Voor ons, noordelingen - aldus de heer Loopstra - stuit het bezoek van liberale samenkomsten in den lande dikwijls af op bezwaren, die het wonen in wat meer ex- centrisch gelegen provincies nu eenmaal meebrengt. Vandaar dit noordelijk libe- raal congres, waartoe de drie noordelijke centrales echter ook besloten, overtuigd als zij waren van het nut, dat zulk een congres kan hebben doordat enkele pro- minente figuren uit de liberale gelederen hun ideeën en zienswijzen aangaande be- langrijke actuele punten uiteen kunnen zetten voor de tezamen gekomen geestver- wanten.

De besturen der drie centrales prijzen zich gelukkig, aldus mr. Loopstra, minis- ter Witteveen bereid gevonden te hebben over het bij uitstek actuele onderwerp

"Conjunctuurpolitiek" een inleiding te houden, waarna mevrouw Van Someren- Downer zou spreken over "Politiek en Kiezer" en de heer G. M. Lambers, voor- zitter van het Drents Landbouw Genoot- schap over "Landbouw en Consument".

Spr. huldigde de afdeling Zuidlaren voor haar bemoeiingen terzake de inrichting van dit congres en speciaal mevrouw Wes- ira voor de zorg die zij hieraan heeft wil- len wijden. Een afzonderlijk woord van welkom richtte hij tot ir. Den Toom, staatssecretaris voor Defensie; die met zijn echtgenote dit congres bijwoonde, tot de heer Roukema, burgemeester van Zuid- laren, de aanwezige leden van Eerste en Tweede Kamer, de heren Louwes, Baas, Zegering Hadders en Van Dijk, de hoofd- bestuursleden mevr. Veder en de heren Vonhoff en De Lange om daarna het woord te geven aan prof. dr. H. J. Witte- veen, minister van Financiën, die onder luide toejuichingen van de aanwezigen achter het spreekgestoelte plaats nam.

Minister Witteveen aan het woord

Minisier Witteveen, de vergadering dan- kend voo1' haar hartverwarmend welkom, wilde beginnen met zijn respect uit te spreken voor de grote o);}komst. Dat zo- velen zich door het prachtige zomerweer niet hebben laten weerhouden, dit libe- rale congres bij te wonen, mag een ver- heugend teken van belangstelling in onze politieke activiteiten genoemd worden.

Spr. stelde het zijnerzijds ook zeer op prijs·

hier het een en ander te mogen zeggen, juist nu in het kabinet uiterst belangrijke besprekingen gaande zijn over de proble- men, samenhangend met het punt waar- over hij hier wilde spreken.

gramma hebben neergelegd op het rege- ringsbeleid is in te passen.

De titel die spr. voor zijn inleiding op- gegeven had, "Conjunctuurpolitiek", duid- de dus de richting aan, waarin zijn ge- dachten ten deze gaan. Hij stelde daarbij voorop, dat hij conjunctuurpolitiek steeds als zeer belangrijk heeft gezien voor ons streven naar evenwicht in ons economisch leven, een evenwicht dat juist voor de vrije mens essentieel mag heten.

Telkens immers blijkt dat grote span- ningen op het gebied der economie leiden tot ingrijpen van overheidswege, wat dan weer nieuwe spanningen tengevolge heeft.

De situatie in het economische leven kan soms plotseling omslaan ,waarbij zich al- lerlei ernstige verschijnselen kunnen voor- doen: werkloosheid, daling van welvaart, inflatie, enz.

Evenwicht

Bij ons streven naar evenwicht staan ons twee methoden ter beschikking. Ten eerste moet men trachten de totale koop- kracht in evenwicht te houden met de totale prodLiktie. Dit voorkomt ingrijpen in het leven van de particulier. Slaagt men er niet in. langs deze weg het evenwicht te bewaren, dan moet men een lo.on- en prijspolitiek invoeren. Het is duidelijk dat de zgn. globale maatregelen de e~rste plaats behoren in te nemen, die immers het normale bestaan zoveel mogelijk in stand houden en dat eerst bij het optre- den van verdere spanningen naar het tweede middel moet worden gegrepen.

Gaat men nu het verloop van de achter ons liggende jaren na, dan constateert men in de periode 1960/63 een sterke ex- pansie in heel onze economie, geken- merkt door vrijwel continu spanningen met dan ook een even continu ingrijpen.

Dit duidde erop, dat ons loonpeil in ver- gelijking met dat van andere landen laag was. De toen nodig geoordeelde revaluatie zou tot een goed resultaat hebben geleid, wanneer er werkelijk ontspanning inge- treden. was en daar leek het in '63 ook o·p.

Nauwelijks was echter het huidige kabinet opgetreden · of . er· waren weer nieuwe spanningen waarneembaar.

In dè bouwsector waren al voortdurend verborgen spanningen aanwezig. In de landen rondom ons namen inflatoire span- ningen snel toe. Zo kwam het tot een loonexplosie, het woord slaat precies op de situatie, want er was sprake van een uitbarsting van de spanning. Als liberalen kan ons dit niet verbazen: men hield zich niet aan contractueel vastgelegde loon- regelingen en dat kon zo niet doorgaan, wil men de loonvorming in de hand hou- den. Nu is het met de welvaart als met een ballon, die men opblaast: men weet, dat hij barsten moet, maar niemand weet het moment waarop.

sing was noodzakelijk, dan moet men zich daarbij toch wel realiseren wat dit be- tekent.

Niet alleen de lonen, maar ook het prijs- peil moest hierdoor wel omhoog gaan, al is het zo, dat niet alle effecten daarvan tegelijkertijd te voorschijn treden. Eerst kregen we een stijging van de koopkracht, die leidde tot vergroting van de consump- tie. Daarna kwam de prijsstijging als aan- ..

passing aan de toen geschapen situatie.

Optreden eventueel onvermijdelijk

In haar programma ha<l <le regering een aa:o.tal maatregelen opgenomen als het terugbrengen van <le koopkracht en het beperken van <le vraag. Die maatregelen waren echter toch nog maar beperkt en thans is het zo, <lat we aanzienlijk meer uitgeven <lan we ver<lienen. Onze nationale uitgaven zijn een miljar<l te hoog en <le vraag wo.r<lt dus nu: op welke wijze moeten we nu naar herstel van evenwicht streven. ''Ve moeten het aanpassings- proces zijn loop laten volgen, ook nu de onaangename consequenties merk- baar wor<len, bv. in <le stijging van <le kosten van levenson<lerhoud, gelijk <le cijfers over april te zien gaven. Ech- ter moet elke ongemotiveer<le stijging

\VOrden tegengegaan en \Vanneer die zich voordoet, is optre<len onverm\j<le- lijk.

Wij moeten als volk de tering naar de nering zetten, wat naar sprekers mening niet zeggen wil, dat het nodig is te komen tot een bestedingsbeperking, wanneer we de produktiviteit opvoeren. Voor spr. is de situatie deze: dat we een voorschot geno- men hebben op een stuk toekomstige wel- vaartsstijging, dat we in komende jaren moeten en kunnen terugbetalen.

Hoe past hierin nu het regerings- programma en <le partijprogramma's der in <le regering vertegenwoortligen-

<le partUen? Voor ons heeft belasting- verlaging zeer hoge prioriteit en <lat heeft zij ook op het regeringsprogram-

4 JUNI 1964- PAGINA <t

ma. Deze verlaging vvas in de achter ons liggentie maanden volstrekt onmo- gelijk, maar er moet in de zittings- perio<le van <lit kabinet ruimte voor gemaakt wor<len. Hoeveel dit zal kun- nen betiragen en wanneer er tiaartoe kan wortien overgegaan is een vraag,

<lie spr., hangende het beraa<l in <le boezem <ler regering, niet wil beant-

\VOorden.

We-l wil hij zeggen, dat de verhoging van de belasting op sigaretten en benzine, die met 1 april afloopt, hiervoor ook ruimte schept. Dat verlaging van de loon·

en inkomstenbe-lasting buitengewoon gro- te prioriteit heeft, is duidelij·k, vooral nu tengevolge van de loonstijging deze be- lasting· sterk in opbreng·sten toeneemt.

Wat lwt tijtlstip vo-or. belastingver·

laging aangaat, kan spreker hier slechts zeggen <lat dit zo gekozen moet wor<len, dat het zo geschikt mo- gelijk in het conjunctuurverloop past.

Het zou heel wel kunnen zijn, <lat <lit niet meer zo lang duurt, want het is mogelijk dat ree<ls in 1965 een ont- spanning intree<lt. Zodra <l.e situatie het toelaat zal <le verlaging wortien geeffectueer<l, het tiaartoe strekkende wetsontwerp komt zo speetlig mog·e·

lijk in behan<leling.

Men vreest nu misschien dat. de verla·

ging in het gedrang komt, maar spreker stelde daartegenover, dat de verzekering moet worden gegeven, dat dit niet het ge- val zal zijn, ook omdat in het ontwerp de datum zal worden vastgelegd waarop de belastingverlaging uiterlijk, zij het misschien in twee tempo's, ingevoerd wordt.

Zo zal het mogelijk zijn de zo gewenste synthese te verkrijgen.

Want hiermede hangt ten nauwste sa- men de verhogi,ng van de A.O.W. Op wel- ke wijze en wanneer zal hiertoe kunnen worden overgegaan? Dit belangrijke punt heeft zijn plaats op het regering.sprogram_

ma, maar ook op het programma van de V.V.D, Nu zou men kunnen zeggen: laat het tijdstip voor de belastingverlaging samenvallen met dat van d-e A.O.W.-ver- hoging. Dit zou volkomen juist zijn, wan- neer de verhoging van de A.O.W.-uitke- ringen net als de belastingverlaging zou moeten komen door de ruimt-e, die er zal ontstaan door onze uitgavenbeperking.

Maar hier geldt de priorit·eitenschaal, die men vastgesteld heeft en die inhoudt, dat na hetgeen tot opvoering van de wo- ningbouw nodig is, de gehe-le dan beschik·

baar blijvende ruimte dienstig gemaakt moet worde,n aan belastingverlaging.

Op welke wijze moet men dan lwmen tot verhoging van de A.O.W.? Hier geldt het een operatie, die een verschuiving moet bewerkstelligen tussen de koop·

kracht van de bij het arbeidsproces be- trokkenen de actieve bevolking en de non-actiev'e. Dus zoveel mogelijk vel·ho- ging van de premies. Verhoging van de pensioenen staat op het programma van de V.V.D. en dat is juist, voorzover men daarmee blijft binnen de grenzen, d.w.z.

mits de positie der pensioenfondsen van bedrijven en ondernemingen er niet door bedreigd wordt.

Dit is nodig, omdat we een stuk inflatie ten nadele van de ouderen hebben, het·

geen accuut geworden is door de loonex- plosie en de daarop gevolgde prijsstijging,

(Wordt vervolgd)

De besturen der drie centrales hebben dit wel goed "getimed", al ware het mis- schien nog beter geweest, wanneer deze vergadering iets later gehouden was, want zolang deze zaken onderwerp vormen van intern kabinetsberaad kon spr. natuurlijk niet veel hierover zeggen. Hij wilde dus :aangeven, hoe hij de problemen ziet om daarna de vraag onder ogen te zien, hoe hetgeen wij hieromtrent in ons partijpro-

In ons geval waren er de spanningen, maar niemand kon voorzien, wanneer de spanningen tot een uitbarsting zouden lei- den. De regering kwam met haar plannen, waarbij een belangrijke loonstijging be- wust aanvaard werd. Een stuk inflatie was onvermijdelijk, ook om te komen tot aan- passing van onze ècónomie aan die van andere landen. Zegt men nu: die aanpas-

Opening door cle voorzitteT van cle Kamer-Centrale Groningen mr. G.

Loopstra. Van links naar rechts: G. JVJ. LambeTs, F. Faber, prof, ·'dr. H. J.

Witteveen, mr. G. LoopstTa, mevr. Haya van Santeren-Downer en 0. Tam-

men.~.