Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
Jaargroep 7, Blok 3
kk
3
naam:
werkboek
blok
Spiegel de schaduw van de vis.
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
w e r k b o e k j a a r g r o e p 7 b l o k 3
Hoofdauteur
Mieke van Groenestijn, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie
Auteurs Anneke Aartsen Jan Bakker Leni Froeling Hans Vermeer Vormgevingsconcept x-hoogte, Tilburg
Nicolette Obers (studio Zwijsen) Opmaak
Woudesign, ‘s-Hertogenbosch Illustraties
Birgitte Frier Steward, Støvring, Denemarken
Coen de Kort,
(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Anjo Mutsaars, Haren (characters) Foto’s
Rob Doolaard
Kasper van ’t Hoff Fotografi e, Eindhoven M.C. Escher’s “Lucht & Water I”
(© 2007 The M.C. Escher Company B.V.
- Baarn – Holland, Alle rechten voorbehouden)
Shutterstock Stockexpert Studio Zwijsen
Projectgroep Uitgeverij Zwijsen Marike Verschoor (projectleiding) Piet Hugen (redactie)
Carola Vermeeren (bureauredactie) Nicolette Obers (vormgeving) Mirjam Faessen (beeldredactie) Tessa Sponselee (productiebegeleiding) Tatjana Puklavec (marketingadvies) Jan van Wonderen (uitgever) 10e druk
ISBN 978-90-276-5815-9
© Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg www.zwijsen.nl en www.wizwijs.nl
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati- seerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografi sche ver- veelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.
j a a r g r o e p 7
58159_ww_wb7_3_os.indd 1 15-1-2014 13:43:38
Het dierentuinspel
Dit heb je nodig:
135 168
328
500
655 450 355
108 160 426
126
288 210
368
246 606
273 410
324 150
284 312
300
600 208 124
305
350 400
204
183
505 100
280
320 213
405 312
426
Les 15 • Wizmix
30
58159_ww_wb7_3_bw.indd 30 17-2-2011 10:34:00
Je speelt het spel met 2, 3 of 4 spelers.
Alle spelers zetten hun pion op het middenplein. Iedere speler kiest een dier. Probeer zo snel mogelijk van het middenplein bij je dier te komen.
Je gooit om beurten met de dobbelsteen. Bij elke beurt mag je 1 stap zetten. Je mag alleen op een getal gaan staan, dat je kunt delen door het aantal ogen dat je hebt gegooid.
Bijvoorbeeld: je hebt de aap gekozen en je gooit 3. Je kunt nu met je pion op het getal 123 gaan staan, want ����� = 41.
De speler die het eerst bij zijn dier is, wint.
135 650
455 625 155
500
655
530 486
420 360
525
205
210
243
153 366
123 164 306
312 480
288 186
200 408
120
404
540
244
250
270
240
510
364 546
31
58159_ww_wb7_3_bw.indd 31 17-2-2011 10:34:15
naam:
Hoeveel? Reken uit.
Voor ieder 1 beker frisdrank. Hoeveel liter is er nodig voor
234 kinderen?
En hoeveel pakken?
j a a r g r o e p 7
reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
oefenboek
3 blok
pakken liter
59057_ww_ob_7_3basis_bw_os.indd 1 7-3-2012 14:49:45
Les 15 • Wizmix
horizontaal 1 210 + 115 = 4 200 – 64 = 7 1000 – 314 = 8 220 + 343 = 10 8 × 11 = 12 6 × 8 = 14 ����� = 16 2 × 325 = 17 ����� =
18 1000 – 960 =
verticaal 1 3 × 12 = 2 7 × 4 = 3 1000 – 944 = 4 ���� =
5 6 × 6 = 6 9 × 7 = 9 ����� = 10 9 × 9 = 11 1225 – 400 = 12 5 × 90 = 13 900 – 820 = 15 ����� = 16 8 × 8 = 1
7
10
14 2
11
17 3
15 9
4
8
16
18 5
12 6
13
×
5
7 175
125
1000
250
75
225
×
8
4
16
80
144
24
144
68
In de dierentuin vliegen de vlinders in deze formatie rond. De vlinderverzorger is vergeten hoeveel vlinders hij ook alweer had. Kun jij hem helpen tellen?
Doe dit op een handige en snelle manier.
vlinders
30
Tel handig.
Vul in.
2
Vul de puzzel in.
1
59057_ww_ob_7_3basis_bw_os.indd 30 7-3-2012 14:51:08
Overal getallen.
3
Overal getallen.
4
Overal getallen.
31
4 3
547
–
=
+
+
+
–
258
=
=
=
=
1374
–
=
897
=
–
+
–
683
=
479
=
=
=
433
=
729 Doe de volgende opdrachten:
1 schrijf op een blaadje een getal dat uit drie verschillende cijfers bestaat;
2 schrijf het getal nog een keer op maar nu in omgekeerde volgorde;
3 trek het kleinste getal van het grootste getal af;
4 schrijf dat getal op in omgekeerde volgorde;
5 tel deze twee getallen bij elkaar op.
Wat is de uitkomst?
Doe de opdrachten nog een keer, maar nu met andere cijfers.
Laat je vader en moeder maar eens rekenen!
Schrijf de uitkomst van tevoren op een blaadje dat je omgekeerd voor je op tafel neerlegt.
Kies voor a en b twee andere getallen.
Reken met de slang.
Wat valt je op?
a = 12
b = 8 a =
b =
a = b =
a + b – b
– b
× b + 1
31
voorbeeld:
134
297 + 792 = 1089 792
431 – 134 = 297 431
12 + 8 = 20 20 × 8 = 160 160 – 8 = 152
���
�� = 19 19 + 1 = 20 20 – 8 = 12 b
Maak de puzzels.
Getalspelletje.
Reken uit.
59057_ww_ob_7_3basis_bw_os.indd 31 7-3-2012 14:51:10
Les 20 • Spel
Meters maken!
Je hebt nodig:
40 fi ches potlood
stopwatch of horloge met secondewijzer Spelregels:
Je speelt het spel met twee spelers.
Om beurten zoek je op het bord een breuk en een kommagetal die samen 1 meter of 1,50 meter zijn.
Bijvoorbeeld; 1�2 meter en 0,50 meter is samen 1 meter. 3�5 meter en 0,9 meter is samen 1,50 meter.
Je krijgt 1 minuut de tijd om te zoeken.
Heb je er geen gevonden, dan is je beurt voorbij.
Heb je er wel een gevonden, dan leg je op alle twee de vakjes een fi che.
Je tekent de meter op je meetlat bij.
Ga door tot je niet meer 1 meter of 1,50 meter kunt maken.
De winnaar is degene die de meeste meters heeft gemaakt.
5 m 10 m 15 m 20 m
5 m 10 m 15 m 0,70 m 20 m
0,90 m 0,50 m
0,40 m 0,75 m
0,90 m 0,50 m 0,60 m
0,75 m 0,01 m 0,25 m 0,70 m 0,80 m
0,50 m 0,30 m
0,20 m 0,80 m
0,99 m 0,10 m 0,60 m
40
7
10 m 1
10 m 9
10 m 1
2 m
1
4 m 3
4 m 3
4 m 4
5 m
1 5 m 2 4 m
1
100m 3
5 m
9
10 m 99
100m 1
10 m
4
5 m 2
5 m 3
10 m
5 10 m 7
10 m
0,80 m
0,60 m
59057_ww_ob_7_3basis_bw_os.indd 40 7-3-2012 14:51:35
Nieuw in dit blok • informatie voor ouders en verzorgers
Meten Noteren van inhoudsmaten
De verschillende manie
ren om een bepaalde inhoud te schrijven als breuk en in centiliters, milliliters en liters ko
men aan bod.
Bijvoorbeeld: 1/4 liter = 250 ml = 25 cl = 0,250 l.
Getallen en bewerkingen Handig rekenen
Verschil lende contexten worden in dit blok door de kinderen vertaald naar deel
sommen. Ze rekenen deze deel
sommen eerst schattend en daarna precies uit. Ten slotte controleren ze hun uitkomsten via delen in kolommen.
Getallen en bewerkingen Handig
rekenen De kinderen onderzoeken welke getallen tot 500
deelbaar zijn door vijf en wat er gebeurt als ze een even getal of een oneven getal tot 100 met vijf vermenig
vuldigen.
Getallen en bewerkingen Handig rekenen Via het optellen en aftrekken van gewich ten rekenen de kinderen met kommagetallen tot drie cijfers achter de komma.
Getallen en bewerkingen Breuken, decimale getallen en procenten
De kinderen leren hoe ze met behulp van een breuk een deel van een geheel uit kunnen rekenen.
Bijvoorbeeld: 1/5 deel van 1 kilogram is 0,200 kg.
Meten
Relatie tussen het noteren van inhoudsmaten, gewichtsmaten en lengtematen
In dit blok ervaren de kinderen dat de notatie van de ml ten opzichte van de liter, de mm van de meter en de g van de kilogram hetzelfde is. Bijvoorbeeld:
1/2 deel is 500 ml / 500 mm / 500 g.
Meetkunde
Schaduw tekenen in een raster
De kinderen tekenen een schaduwvorm na in verschillende soorten rasters. Ze ervaren op deze manier hoe de schaduwvorm in elk raster op een andere manier vervormt.
58159_ww_wb7_3_bw.indd 32 17-2-2011 10:34:17
