Jaargroep 8, Blok 4

(1)

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van reprograﬁsche verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

Jaargroep 8, Blok 4

(2)

kk

4

naam:

werkboek

blok

Hoe groot zijn de kampeerplekken? Schrijf de sommen en kwadraten.

reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs

w e r k b o e k j a a r g r o e p 8 b l o k 4 j a a r g r o e p 8

A B camping A 144 m²

camping A

camping B 196 m²

camping B 1 m

1 m = 1 m²

Hoofdauteur

Mieke van Groenestijn, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie Auteurs

Anneke Aartsen Leni Froeling Hans Vermeer Vormgevingsconcept x-hoogte, Tilburg

Nicolette Obers (studio Zwijsen) Opmaak

Louis Donders,

(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Woudesign, ‘s-Hertogenbosch

Illustraties Coen de Kort,

(vlnr) communicatievormgeving, Tilburg Anjo Mutsaars, Haren (binnenwerk en characters)

Van Oort redactie en kartografi e, Almere Foto’s

Kasper van ’t Hoff Fotografi e, Eindhoven Shutterstock

Studio Zwijsen Projectgroep Zwijsen

Eveline Adriaans (projectleiding) Carola Vermeeren (redactie) Christel Lieskamp (bureauredactie) Leonoor Soet (bureauredactie) Nicolette Obers (vormgeving) Kirsten Martens (creatief dtp) Mirjam Faessen (beeldredactie) Tessa Sponselee (productiebegeleiding) Nienke Blommesteijn (marketingadvies) Jan van Wonderen (uitgever)

10e druk

ISBN 978-90-276-5706-0

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografi sche verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.

144 m² = × =

196 m² = × =

57060_ww_wb8-4_os.indd 1 6-1-2015 16:35:02

(3)

30 Les 15 ^{• Wizmix}

2 12 22 32 42 52 62 72 82 92

3 13 23 33 43 53 63 73 83 93

Juniper Green Dit heb je nodig:

• ﬁ ches in twee kleuren Spelregels

1. Je speelt het spel in tweetallen op één spelbord.

2. Leg om de beurt een fi che in een hokje.

Let op: het eerste fi che moet in een hokje met een even getal liggen.

3. Het getal in elk volgend hokje is telkens een deling of een vermenigvuldiging van het vorige getal.

4. In elk hokje mag maar één fi che liggen.

5. Als je geen fi che meer kunt leggen, heb je verloren.

Een voorbeeld:

Speler 1 legt het eerste fi che op het getal 12.

Speler 2 kan dan zijn fi che bijvoorbeeld leggen op het getal 3 (12 ÷ 4 = 3) of op het getal 84 (12 × 7 = 84).

51 61 71 81 91 1 11 21 31 41

57060_ww_wb8-4_bw.indd 30 14-3-2012 14:56:01

(4)

31 9 19 29 39 49 3

13 23 33 43 53 63 73 83 93

4 14 24 34 44 54 64 74 84 94

5 15 25 35 45 55 65 75 85 95

6 16 26 36 46 56 66 76 86 96

7 17 27 37 47 57 67 77 87 97

8 18 28 38 48 58 68 78 88 98

10 20 30 40 50

100 60 70 80 90 59

69 79 89 99

57060_ww_wb8-4_bw.indd 31 14-3-2012 14:56:03

(5)

Wat is de gemiddelde afstand en reistijd per dag?

blok

reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs

j a a r g r o e p 8

4

naam:

oefenboek

De familie Reiziger rijdt in drie dagen van Eindhoven naar Milaan en in twee dagen terug naar huis.

gemiddelde afstand ≈ km per dag gemiddelde reistijd ≈ per dag

Milaan

Eindhoven

dag van naar afstand reistijd heen- 1 Eindhoven Keulen 153,4 km 1:32 reis 2 Keulen Basel 482,6 km 4:39 3 Basel Milaan 335,2 km 3:22 terug- 1 Milaan Mannheim 590,7 km 5:52 reis 2 Mannheim Eindhoven 363,1 km 3:40

57961_ww_ob8-4_bw_os.indd 1 13-1-2015 09:50:28

(6)

Luister en leg je fi che

1

2

1/2 1�3/4 3/4

÷ ×

= =

× ÷

÷

× ÷

÷ ×

= =

294

÷ ×

= =

×

441 324

49 144

196

49 36

81

225 625

30 Les 15 ^{• Wizmi×}

Bedenk sommen.

Vul in.

Zoek rijtjes van 3 getallen die samen het getal 3 zijn.

1/4 2/5 3/4 4/6 3/7 1�1/3 2/3 5/6 1/3 1�2/3 1 2/8 1�3/7 1�1/6 3/6 5/6 1�3/9 4/9 1�1/7 5/7 1�1/7 2/6 1/4 4/5 1�1/3 2/3 2 1�1/4 3/4 1/4 3/4 2 1 1�1/5 1�2/5 2/5 /10� 2/4 2/4 /10� 1�1/2 2 1 /10� 1� �/10 2�1/4 1�5/6 1�4/9 2/9 1�3/9 3/9 6/7 1

+ –

×

÷

×

–

+

÷ 10% van

10% van

57961_ww_ob8-4_bw_os.indd 30 13-1-2015 09:51:19

(7)

4 3

1 2 4 8 16

1 2 4 7 11

25 36 49 64 Kun jij de punten met zes rechte lijnen aan elkaar vastmaken zonder je potlood van het papier te nemen?

Leg 4 lucifers op een andere plaats en houd 3 vierkanten over.

De oppervlakte is m².

121 144 169 196

1 m 1 m

Maak de reeksen af. Bedenk ook zelf een reeks.

31

Vul in.

Maak eerst de rechthoek af. Gebruik de vormen die ernaast staan. Teken en kleur ze op de juiste plaats in de rechthoek. Reken daarna de oppervlakte van de rechthoek uit.

57961_ww_ob8-4_bw_os.indd 31 13-1-2015 09:51:19

(8)

40

Torens van Hanoi Dit heb je nodig:

• schaar

• vel A4-papier

• kleurpotloden Voorbereiding:

1. Maak een kopie van deze bladzijde.

2. Knip de schijven uit.

3. Kleur elke schijf anders.

4. Teken op het vel A4-papier drie even grote vierkanten naast elkaar (ongeveer 9 × 9 cm).

De schijven passen in een vierkant.

5. Leg de schijven op een stapeltje in het linkervierkant. De grootste schijf ligt

onderop, dan een maat kleiner enzovoort.

Dit is de toren van Hanoi.

Doel van het spel:

Verplaats de toren naar het vierkant uiterst rechts.

Spelregels

1. Verplaats telkens maar één schijf naar een ander vierkant.

2. Leg nooit een schijf op een kleinere schijf.

3. Verplaats alleen een schijf die bovenop ligt.

Hoeveel heb je geschoven voor de toren is verplaatst?

Tip: Speel het spel eerst met de drie of vier grootste schijven. Als het lukt, kun je het eens proberen met zes, zeven of zelfs acht schijven.

Les 20 ^{• Spel}

57961_ww_ob8-4_bw_os.indd 40 13-1-2015 09:51:32

(9)

Nieuw in dit blok •

informatie voor ouders en verzorgers

Getallen en bewerkingen Hele getallen tot 100 miljoen

De kinderen maken kennis met grote, hele getallen tot 100 miljoen.

Zij onderzoeken de waarde en de plaats van deze getallen.

Getallen en bewerkingen Kwadraten

In groep 7 maakten de kinderen kennis met de zogenoemde

‘vierkantgetallen’. In het verlengde hiervan verkennen zij nu het begrip

‘kwadraat’. Kwadraten uitrekenen doen de kinderen met behulp van het tegelmodel en van de kruistabel.

Getallen en bewerkingen Worteltrekken

In groep 7 hebben de kinderen onderzocht met welke getallen zij vierkante vloeren kunnen maken.

In dit blok wordt het worteltrekken uit getallen tot en met 100 geïntroduceerd.

Meetkunde Kaartlezen

In dit blok wordt een manier geïntroduceerd om plaatsen op een landkaart nauwkeurig aan te geven. De kinderen kenden daarvoor al de

plaatsing in kaartvakken, bijvoorbeeld: Parijs ligt in kaartvak E4. Nu maken zij kennis met een

verfi jning van dat kaartvak, bijvoorbeeld: Parijs ligt in kaartvak E4 op punt (3,9). Dit is een voorzichtige verkenning van het systeem van de lengte- en breedtegraden op een landkaart waarmee we een positie nauwkeurig kunnen weergeven.

Getallen en bewerkingen Letterformules

In het verlengde van het uitrekenen van kwadraten met de kruistabel werken de kinderen nu voor het eerst met de ‘letterformule’

(a+b) × (a+b).

Meten

Oppervlakte van een driehoek

De kinderen onderzoeken hoe zij de oppervlakte van een willekeurige driehoek kunnen uitrekenen.

Zij formuleren daarbij in eigen woorden een algemene aanpak van dit probleem, ofwel:

ze bedenken een formule om de oppervlakte van een driehoek uit te rekenen.

Schrijf het nummer van de stad bij de juiste plaats in het kaartvak.

Meten

Are en hectare

De kinderen leren twee andere benamingen voor al bekende

oppervlaktematen: de are en de hectare. Zij staan voor respectievelijk de vierkante decameter en de vierkante hectometer.

57060_ww_wb8-4_bw.indd 32 6-1-2015 16:30:07

Jaargroep 8, Blok 4