Belgische norm. Bitumineuze mengsels Materiaalspecificaties Deel 21: Productiecontrole in de installatie

(1)

ICS: 93.080.20

Bureau voor Normalisatie Jozef II-straat 40 bus 6 1000 Brussel

T. +32 2 738 01 11 F. +32 2 733 42 64 info@nbn.be

BTW BE0880.857.592 IBAN BE41 0003 2556 2110 BIC Code BPOTBEB1

www.nbn.be

Belgische norm EN 13108-21:2016

NBN EN 13108-21:2016

Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 21:

Productiecontrole in de installatie

Geldig vanaf 15-07-2016

Vervangt NBN EN 13108-21:2006

De Nederlandstalige versie is uitgegeven onder de verantwoordelijkheid van het NBN en heeft dezelfde status als de officiële versies. Hoewel de grootste zorg is besteed aan deze Nederlandstalige uitgave, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het NBN kan dan ook niet

aansprakelijk worden gesteld voor rechtstreekse en/of onrechtstreekse schade, ontstaan door of verband houdend met de toepassing van deze uitgave.

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(2)

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(3)

EN 13108-21:2016

NBN-i

Nationaal voorwoord

Deze norm is opgesteld door de Europese Technische Commissie CEN/TC 227 “Road materials”.

Verdere details wat dat betreft worden verstrekt in het Voorwoord bij deze norm.

De Europese norm werd door het Bureau voor Normalisatie (NBN) ongewijzigd geregistreerd en gepubliceerd als Belgische norm.

De Nederlandstalige versie van deze norm is opgesteld door het NBN in samenwerking met de bevoegde Belgische normcommissie E227 “Road materials”, die optreedt als nationale schaduwcommissie van de Europese Technische Commissie CEN/TC 227 “Road materials”. Deze Belgische commissie is actief in de schoot van het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW), dat door het NBN in uitvoering van het Koninklijk Besluit van 21 oktober 2004 erkend is als Sectoraal Normalisatieoperator voor de werkzaamheden van deze commissie.

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(4)

EN 13108-21:2016

NBN-ii

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(5)

EUROPESE NORM

EUROPEAN STANDARD NORME EUROPÉENNE EUROPÄISCHE NORM

EN 13108-21

Juni 2016

ICS xx.xxx.xx Vervangt EN 13108-21:2006

Nederlandstalige versie

Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 21: Productiecontrole in de installatie

Mélanges bitumineux — Spécifications pour le matériau — Partie 21: Contrôle de

la production en centrale

Bituminous mixtures — Material specifications — Part 21: Factory

Production Control

Asphaltmischgut — Mischgutanforderungen — Teil 21:

Werkseigene Produktionskontrolle

Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op 27 februari 2016. De Nederlandstalige versie is uitgegeven onder verantwoordelijkheid van het NBN en heeft dezelfde status als de officiële versies.

De CEN leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van CEN/CENELEC waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven. Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het managementcentrum van CEN-CENELEC en bij elk CEN-lid..

Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels en Frans). Een versie in een andere taal, die onder

verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het centrale secretariaat, heeft dezelfde status als de officiële versies.

Leden van CEN zijn de nationale normalisatie-organisaties van België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Macedonië, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Servië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Turkije, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.

EUROPESE COMMISSIE VOOR NORMALISATIE C O M I T É E UR O P É E N DE N O R M A L I SA T I O N EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION E UR O P Ä I SC H E S KO M I T E E F ÜR N O R M UN G

CEN-CENELEC Managementcentrum: Wetenschapsstraat 23, B-1040 Brussels

wereldwijd voorbehouden aan CEN- en CENELEC-leden. Ref. No. EN 13108-21:2016 N

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(6)

EN 13108-21:2016

2

Inhoudsopgave

^Pagina

Europees voorwoord ... 4

Inleiding ... 6

1 Toepassingsgebied ... 7

2 Normatieve verwijzingen ... 7

3 Termen en definities ... 7

4 Eisen ... 8

4.1 Fabrieksproductiecontrole ... 8

4.2 Kwaliteitsplan ... 8

4.3 Organisatie ... 9

4.3.1 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden ... 9

4.3.2 Afgevaardigde van de directie ... 9

4.3.3 Interne audits ... 9

4.3.4 Directiebeoordeling ... 10

4.3.5 Uitbestede diensten... 10

4.4 Documentenbeheer ... 10

5 Controleprocedures ... 10

5.1 Bestanddelen ... 10

5.2 Door de klant geleverd product ... 11

5.3 Procesbeheersing ... 11

5.4 Behandeling, opslag en levering ... 11

5.5 Kalibratie, inspectie en onderhoud van installatie ... 12

6 Inspectie en beproeving ... 12

6.1 Algemeen ... 12

6.2 Binnenkomende bestanddelen ... 12

6.3 Afgewerkt product ... 16

7 Niet-conformiteit ... 17

7.1 Algemeen ... 17

7.2 Niet-conformiteit van bestanddelen ... 17

7.3 Niet-conformiteit van bitumineus mengsel (voortvloeiend uit inspectie tijdens het proces) ... 18

7.4 Niet-conformiteit van bitumineus mengsel (voortvloeiend uit analyse van het afgewerkt product volgens Bijlage A) ... 18

8 Inspectie-, meet- en beproevingsuitrusting ... 18

9 Registraties... 19

10 Bekwaamheid en opleiding ... 19

Bijlage A (normatief) Toleranties en proeffrequenties voor afgewerkte bitumineuze mengsels ... 20

A.1 Algemeen ... 20

A.2 Beproeving, toleranties en beoordeling van conformiteit ... 20

A.2.1 Monsterneming ... 20

A.2.2 Mengsels met fijn aggregaat ... 20

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(7)

EN 13108-21:2016

3

A.2.3 Mengsels met grof aggregaat ... 20

A.2.4 Warmgewalst asfalt ... 20

A.2.5 Gietasfalt ... 21

A.3 Operating Compliance Level (OCL) ... 21

A.3.1 Algemeen ... 21

A.3.2 Methode met één enkel resultaat ... 21

A.3.3 Methode met gemiddelde van vier resultaten ... 22

A.4 Beproevingsfrequentie ... 23

A.5 Gemiddelde afwijking van de referentiewaarde ... 24

Bijlage B (normatief) Initiële inspectie en beoordeling van de installatie en de fabrieksproductiecontrole en doorlopend toezicht op de fabrieksproductiecontrole voor bitumineuze mengsels ... 25

B.1 Inleiding ... 25

B.2 Toepassingsgebied ... 25

B.3 Initiële inspectie van de fabrieksproductiecontrole ... 25

B.4 Doorlopend toezicht ... 25

B.4.1 Periodieke/doorlopende inspectie ... 25

B.4.2 Gevallen van niet-overeenkomstigheid bij de periodieke inspectie ... 26

B.4.3 Veranderingen aan de procescontrole of het productieproces ... 26

Bijlage C (informatief) Bijkomende proeven ... 27

C.1 Algemeen ... 27

C.2 Monsterneming, proefmonsters en beproeving ... 27

C.3 Beproevingsbereik ... 27

C.4 Rapportering ... 28

Bijlage D (informatief) Speciale eisen voor vliegvelden ... 29

Bibliografie ... 30

©2020 NBN. All rights reserved - PREVIEW 11 eerste pagina’s

(8)

EN 13108-21:2016

4

Europees voorwoord

Dit document (EN 13108-21:2016) werd opgesteld door de Technische Commissie CEN/TC 227 “Road materials”, waarvan het secretariaat door DIN wordt verzorgd.

Deze Europese norm moet de status krijgen van een nationale norm, hetzij door publicatie van een identieke tekst, hetzij door goedkeuring, ten laatste tegen december 2016. Tegenstrijdige nationale normen moeten ten laatste tegen maart 2018 worden ingetrokken.

We vestigen uw aandacht op de mogelijkheid dat sommige elementen in dit document onderhevig zijn aan octrooirechten. CEN [en/of CENELEC] mag niet aansprakelijk worden gesteld voor de identificatie van zulke rechten.

Dit document vervangt EN 13108-21:2006.

Dit document werd opgesteld onder een mandaat dat door de Europese Commissie en de Europese Vrijhandelsvereniging aan CEN werd verleend.

In vergelijking met EN 13108-21:2006 werden de volgende wijzigingen doorgevoerd:

a) update om het document af te stemmen op andere delen van de EN 13108 reeks, beproevingsmethoden en BPV-vereisten;

b) nieuwe richtlijnen in verband met niet-conforme producten als onderdeel van de FPC en niet- conformiteit van het systeem bij audit;

c) “prestatiebestendigheid" vervangt doorgaans "productconformiteit";

d) opsplitsing Tabel A.1 in twee Tabellen A.1 en A.2 voor meer duidelijkheid - correcte toleranties voor warmgewalst asfalt;

e) verduidelijking van zeven met "aanvullende kenmerken" voor de Prestatieverklaring en "optionele"

zeven voor de fabrieksproductiecontrole;

f) opname van benadering van één enkel fabrieksproductiecontrolesysteem voor meerdere vestigingen voor audit;

g) schrapping van vorige (informatieve) Bijlage C.

Deze Europese norm maakt deel uit van de volgende reeks:

— EN 13108-1, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 1: Asfaltbeton

— EN 13108-2, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 2: Asfaltbeton voor zeer dunne lagen (BBTM)

— EN 13108-3, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 3: Zacht asfalt

— EN 13108-4, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 4: Warmgewalst asfalt

— EN 13108-5, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 5: Steenmastiekasfalt

— EN 13108-6, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 6: Gietasfalt

(9)

EN 13108-21:2016

5

— EN 13108-7, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 7: Zeer open asfaltbeton

— EN 13108-8, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 8: Asfaltgranulaat

— EN 13108-9, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 9: Ultra dunne lagen asfaltbeton (AUTL)

— EN 13108-20, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 20: Typeonderzoek

— EN 13108-21, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 21: Productiecontrole in de installatie

Volgens het Huishoudelijk reglement van CEN/CENELEC zijn de nationale norminstellingen van de volgende landen verplicht om deze Europese norm in te voeren: Oostenrijk, België, Bulgarije, Kroatië, Cyprus, de Tsjechische Republiek, Denemarken, Estland, Finland, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, IJsland, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Roemenië, Slowakije, Slovenië, Spanje, Zweden, Zwitserland, Turkije en het Verenigd Koninkrijk.

(10)

EN 13108-21:2016

6

Inleiding

Deze Europese norm werd opgesteld als onderdeel van het systeem voor de beoordeling en de verificatie van de prestatiebestendigheid (AVCP) van bitumineuze mengsels. Ze werd ontworpen om te worden gebruikt in combinatie met de productnormen EN 13108-1 tot −7 en EN 13108−9 en wordt door deze normen als onderdeel van AVCP opgeroepen.

De fabrieksproductiecontroleprocedure werd ontworpen om te worden toegepast op Europese normen voor bitumineuze mengsels, ongeacht of daarop de wettelijke markering wordt toegepast.

AVCP bestaat uit de bepaling van het producttype (DPT) en de fabrieksproductiecontrole (FPC). De bestaande terminologie voor de bepaling van het producttype – type-onderzoek - is de terminologie die wordt toegepast in deze norm en die in de medenorm EN 13108-20 wordt behouden. Deze Europese norm werd opgesteld met de bedoeling om als basis te dienen voor de kwaliteits- en de conformiteitscontrole en als deel van het AVCP-systeem voor bitumineuze mengsels. Wanneer de geschikte paragrafen worden toegepast, maakt ze deel uit van het systeem voor AVCP, zoals dit door de Bouwproductenverordening wordt geëist. Ze biedt het laagste niveau van FPC voor CE-markering.

Om commerciële en/of contractuele redenen kunnen fabrikanten beslissen om meer proeven en inspecties uit te voeren.

Het systeem dat in deze Europese norm wordt beschreven, is vooral gebaseerd op traditionele monsterneming en beproeving van de bestanddelen en het afgewerkte product. Processen en procescontrolesystemen worden continu ontwikkeld, wat betekent dat voortdurend nieuwe systemen voor de fabrieksproductiecontrole zullen worden geïntroduceerd en geïmplementeerd. Als een fabrikant kan aantonen dat zijn procescontrolesysteem in staat is om te verzekeren dat de afgewerkte producten voldoen aan de eisen, mogen andere minimale frequenties van inspectie en beproeving worden aanvaard.

Andere proefmethoden dan de methoden waarnaar in EN 13108-20 wordt verwezen, mogen voor fabrieksproductiecontrole worden gebruikt als een correlatie kan worden geïdentificeerd met de proeven die voor het type-onderzoek worden gebruikt.

Deze Europese norm is gebaseerd op de controle van bestanddelen, de samenstelling en de menging van het product door een regelmatige monsterneming en inspectie. Ze omvat niet het doorlopend controleren van de prestatie-eigenschappen van het bitumineuze mengsel. De periodieke hervalidering van deze eigenschappen wordt afzonderlijk behandeld in EN 13108-20.

De frequenties en de toleranties voor de beproeving van producten voor de beoordeling van de prestatiebestendigheid worden in Bijlage A vermeld.

De taken voor de beoordeling van de FPC als onderdeel van AVCP worden in Bijlage B gedefinieerd.

(11)

EN 13108-21:2016

7

1 Toepassingsgebied

Deze Europese norm specificeert zowel de toepasselijke kwaliteits- als FPC-vereisten voor gebruik tijdens de productie van bitumineuze mengsels voor gebruik op wegen, vliegvelden en andere verkeersgebieden.

Extra proeven die in het kader van overeenkomsten worden uitgevoerd, vallen buiten de scope van deze Europese norm.

De fabrieksproductiecontrole wordt toegepast op bitumineuze mengsels in overeenstemming met Europese normen voor bitumineuze mengsels als de CE-markering onder de BPV wordt toegepast. De controle mag ook deel uitmaken van de kwaliteitscontrole in situaties waar de CE-markering niet van toepassing is. Installaties van fabrikanten die CE-markering dienen toe te passen voor de productie van bitumineuze mengsels, moeten dan ook geen dubbele of extra audits uitvoeren voor situaties waar de CE-markering niet van toepassing is.

Deze Europese norm is van toepassing op de controle van bitumineuze mengsels waarvan de bestanddelen en de beoogde samenstelling bekend zijn, en waarvan door middel van het type- onderzoek werd aangetoond dat ze beantwoorden aan alle geschikte gespecificeerde eisen op het vlak van samenstelling, prestatiegerelateerde of prestatiegebaseerde aspecten in EN 13108-1 tot −7 en EN 13108−9.

2 Normatieve verwijzingen

De volgende documenten zijn geheel of gedeeltelijk normverwijzingen in dit document en zijn onmisbaar voor de toepassing ervan. Voor de gedateerde verwijzingen geldt alleen de vermelde uitgave.

Voor de niet-gedateerde verwijzingen geldt de laatste uitgave van het document waarnaar wordt verwezen (wijzigingen inbegrepen).

EN 12697-27, Bitumineuze mengsels — Beproevingsmethoden voor warm bereid asfalt — Deel 27:

Monsterneming

EN 12697-28, Bitumineuze mengsels — Beproevingsmethoden voor warm bereid asfalt — Deel 28:

Bereiding van monsters voor de bepaling van het bindmiddelgehalte, watergehalte en de korrelverdeling EN 13043, Aggregaten voor asfalt en oppervlaktebehandeling voor wegen, vliegvelden en andere verkeersgebieden

EN 13108-6, Bitumineuze mengsels — Materiaalspecificaties — Deel 6: Gietasfalt

3 Termen en definities

Voor deze Europese norm gelden de volgende begrippen:

3.1

fabrieksproductiecontrole FPC

gedocumenteerde, permanente en interne controle van de productie in een installatie, in overeenstemming met de relevante geharmoniseerde technische specificaties

3.2

technische specificatie

geharmoniseerde Europese normen en Europese technische goedkeuringen voor bitumineuze mengsels