Vraag nr. 150 van 12 juli 1996
van de heer WILLY KUIJPERS Europalia Turkije – Mensenrechten
In Turkije blijven vrijheid van pers en vereniging en eerbied voor het bestaansrecht van andere volkeren zeer moeilijk, zoals uit de twee volgende voorbeelden blijkt.
– De heer Yasar Kamal, wereldberoemd schrijver van Koerdische oorsprong, met Turkse nationaliteit, werd door de staatsveiligheidsrechtbank in Istanbul tot 20 maanden gevangenisstraf veroordeeld voor zijn bijdragen over vrije meningsuiting.
– Eind 1995 verbleven in Turkije 51 journalisten in de gevangenis om gelijkaardige redenen.
Nu de douane-unie tussen de Europese Unie (EU) en Turkije een feit is, kan gelijklopend het volkeren- en mensenrechtenpakket centraal worden gesteld.
1. Vond de minister-president het geoorloofd dat – gezien dit permanente gegeven binnen de Turkse staat – de Vlaamse regering Europalia zou steu-nen ?
2. Heeft de minister-president de gelegenheid om stappen te ondernemen tegen die schendingen van de mensenrechten ?
Antwoord
1. De Vlaamse regering hechtte op 30 april 1996 haar principiële goedkeuring aan de subsidiëring ten belope van vier miljoen frank van de Stichting Europalia International voor de organisatie van het festival Europalia '97 Turkije.
Vooraleer tot deze beslissing over te gaan, werden een aantal politieke overwegingen met betrekking tot Turkije en de culturele relaties met Vlaanderen in acht genomen. Tot deze elementen behoorden onder meer :
– de inwerkingtreding van de douane-unie tussen de EU en Turkije, na de positieve beslissing in het Europees Par lement op bas is van een inschatting van de mensenrechtensituatie ; – de door de EU gevraagde wijzigingen aan de
Turkse wetgeving en meer bepaald de straf-rechtbepalingen betreffende het terrorisme ; – het toenmalige akkoord tussen de Partij van het
Juiste Pad van Ciller en de Moederlandpartij van Yilmaz tot de vorming van een regering die goede perspectieven bood voor verdere demo-cratisering en respect voor de mensenrechten ; – de grote Vlaamse wetenschappelijke en
culture-le inbreng bij de geplande tentoonstellingen. Deze overwegingen, waarbij een verbetering op het vlak van de mensenrechten in Turkije in het voor-uitzicht werd gesteld, leidde tot de beslissing van de Vlaamse regering om de manifestatie Europalia '97 Turkije in beperkte mate te ondersteunen.
Er moet echter worden opgemerkt dat op 17 juli 1996 de raad van bestuur van de Stichting Europalia
International besliste het festival Turkije 1997 definitief af te gelasten. In het licht van deze ont-wikkeling zal de toegezegde Vlaamse subsidiëring van deze manifestatie dan ook niet worden uitge-voerd.
2. Ik kan de Vlaamse volksvertegenwoordiger meede-len dat de culturele betrekkingen tussen Vlaande-ren en Turkije nog steeds opgeschort zijn wegens de mensenrechtensituatie en in het bijzonder de Koer-dische kwestie. Er is bijgevolg geen werkprogram-ma ter uitvoering van het Belgisch-Turks cultureel akkoord.
Incidenten en toestanden zoals die waarnaar in de vraag wordt verwezen, zullen ook in de toekomst ernstig in overweging worden genomen wanneer Turkije opnieuw de vraag zou stellen om de culture-le betrekkingen met Vlaanderen herop te starten.
