Vraag nr. 34 van 28 maart 1996
van de heer WILLY KUIJPERS
Maagdentoren Zichem – Stand van zaken
Heel wat belangrijke delen van ons Vlaams erfgoed bevinden zich nog steeds in federaal bezit. Zodoende is herstel en toezicht dikwijls onmogelijk. Denken wij in dit verband maar aan de Maagdentoren in Zichem. Welke precieze maatregelen heeft de minister reeds genomen om dit dossier tot een goed einde te bren-gen ?
Wat is de huidige stand van zaken ? Antwoord
Vooreerst wens ik te stellen dat het, naar de finaliteit van de vraag toe, uiteraard mijn collega minister Luc Martens, bevoegd voor Monumentenzorg, toekomt om te antwoorden.
In het kader van mijn bevoegdheden – onder meer voor het onbestemd patrimonium – treed ik in de mate van het mogelijke coördinerend op ten aanzien van de federale overheid. In dit verband wil ik stellen dat de vraag van het Vlaams parlementslid moet gezien wor-den in de ruime context van de staatshervorming en de wettelijke bepalingen ter zake. Artikel 12 van de bij-zondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen luidt immers :
"De roerende en onroerende goederen van de Staat, zowel van het openbaar als van het privaat domein, die onmisbaar zijn voor de uitoefening van de bevoegdhe-den van de gewesten en de gemeenschappen, worbevoegdhe-den aan deze zonder schadeloosstelling overgedragen." Het voor de overdrachten gehanteerde criterium was dus niet het monumentaal karakter, maar wel de onmisbaarheid voor de uitoefening van de overgedra-gen bevoegdheden.
Op 25 januari 1985 werd op grond van die redenering beslist de monumenten niet naar de gemeenschappen en gewesten over te dragen, voor zover ze aan de bepa-lingen van het bovenvermeld artikel 12 niet voldeden. In een zin van evolutief denken werd in 1991 dit stand-punt bevestigd, maar toch werden enkele individuele monumenten als overdraagbaar bestempeld.
Aan de Vlaamse administratie werd opgedragen gron-dig te onderzoeken welke overdrachten nog moeten gerealiseerd worden, de goederen gedetailleerd te iden-tificeren en de nodige beleidsbeslissingen voor te berei-den of uit te lokken. Dit geldt ook voor monumenten. In de werkgroep die de besluitvorming van het Over-legcomité voorbereidt werd reeds op 14 november 1995 een lijst voorgelegd van enerzijds over te dragen en anderzijds federaal te behouden monumenten. H i e r o p kwamen onder meer voor als overdraagbare monumen-ten : de s'Hertogenmolens in Aarschot en de Maagden-toren in Scherpenheuvel. De s'Hertogenmolens werden overgedragen bij koninklijk besluit van 28 november 1995.
De onderhandelingen over de Maagdentoren en ande-re monumenten duande-ren nog voort. Hoewel er ter zake duidelijke mogelijkheden bestaan, kan bijgevolg over de overdracht van dit Zichems monument op dit ogen-blik nog geen uitsluitsel worden gegeven.
Meer algemeen werd voor een aantal cultuurhistorische monumenten die in aanmerking kunnen komen voor overdracht, opdracht gegeven de kosten van renovatie en onderhoud alsmede eventuele baten te ramen voor de komende vijf jaar, met aandacht voor bezwarende elementen die de overdracht van een bepaald goed minder opportuun maken.
