Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid. Vastgesteld door het bestuur SPH in zijn vergadering van 20 juni 2019

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Vastgesteld door het bestuur SPH in zijn vergadering van 20 juni 2019

Inhoud

1 Samenvatting ... 5

2 Inleiding & leeswijzer ... 7

3 MVB-ambitie, overtuiging en verplichtingen ... 9

3.1 MVB-ambitie, thema’s en uitgangspunten ... 9

3.1.1 MVB-ambitie ... 9

3.1.2 Beleggingsovertuiging MVB ... 10

3.1.3 Uitgangspunten MVB-beleid en instrumenten ... 11

3.1.4 Onderzoeksdoelstellingen ... 12

3.2 Normen en verplichtingen ... 12

3.2.1 Doelstellingen en normenkader van deelnemers (specifiek normenkader) ... 12

3.2.2 Verankerd in (inter)nationale verdragen (algemeen normenkader) ... 12

3.2.3 Verankerd in wetgeving ... 12

3.2.4 Specifieke vrijwillige commitments ... 13

4 MVB- instrumenten ... 14

4.1 Overzicht MVB-instrumenten ... 14

4.2 Actief aandeelhouderschap ... 14

4.2.1 Uitgangspunten ... 15

4.2.2 Argumentatie ... 15

4.2.3 Consequentie ... 15

4.3 Uitsluitingsbeleid ... 17

4.3.1 Uitgangspunten ... 17

4.3.2 Argumentatie ... 18

4.3.3 Consequentie ... 18

4.4 Positieve selectie, impact beleggen en manager selectie ... 19

4.4.1 Uitgangspunten ... 19

4.4.2 Argumentatie ... 20

4.4.3 Consequenties ... 20

4.4.4 Research- en dataproviders ... 22

4.5 Communicatie als impact instrument ... 22

5 Governance ... 23

5.1 Governance ... 23

5.2 MVB kaderstelling ... 24

6.1.1 Uitgangspunt ... 25

6.1.2 Argumentatie ... 25

6.1.3 Communicatieaanpak ... 25

7 Resultaat, verantwoording en evaluaties ... 28

Bijlage 1: Normen en Verplichtingen ... 29

Bijlage 2: MVB-Kaderstelling ... 36

Bijlage 3: Verklarende woordenlijst bij MVB beleid ... 43

1 Samenvatting

Dit hoofdstuk is de samenvatting op hoofdlijnen van het beleid van SPH ten aanzien van maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB).

Missie SPH

SPH, het pensioenfonds van, voor en door huisartsen, is ervan overtuigd dat het nodig is dat huisartsen zich goed voorbereiden op hun financiële toekomst.

Omdat we zelf huisartsen zijn, kunnen wij ons inleven in het professionele leven en de persoonlijke financiën van onze collega’s. Wij luisteren goed naar de wensen en behoeften van onze collega- huisartsen en spelen in op ontwikkelingen in de maatschappij en de wereld van pensioenen.

Daarom organiseren wij een eigen pensioenregeling en ondersteunen de huisarts met financiële planning, nu en in de toekomst.

Binnen deze missie heeft SPH de volgende ambitie ten aanzien van maatschappelijk verantwoord beleggen:

Ambitie MVB-beleid

SPH ziet maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) als een logisch onderdeel van haar kerntaak

”zorg voor later”. Het behalen van de (SPH) ambitie gaat namelijk duidelijk met maatschappelijke bijdrage.

Door in elke beleggingskeuze rekening te houden met milieu-, sociale en bestuurlijke risico’s (ESG criteria) willen we bijdragen aan een goed leefklimaat en een duurzame wereld. SPH legt daarbij de focus op gezondheid en klimaat.

SPH past het MVB beleid toe met beschikbare en toepasbare oplossingen. Het bestuur weegt daarin de inzichten en mening van de deelnemer mee.

Inzet MVB instrumenten en randvoorwaarden

Om de MVB-ambitie te verwezenlijken zet SPH op een kosteneffectieve en in de markt implementeerbare wijze de volgende instrumenten in: Actief Aandeelhouderschap (dialoog aangaan en stemmen), Uitsluiten, Positieve Selectie, Impact beleggen en Manager Selectie &

Evaluatie.

De normenkaders die SPH daarbij gebruikt volgen voor een belangrijk deel uit nationale en internationale verdragen op het gebied van verantwoord ondernemen en beleggen en zijn verder afgestemd op de normen zoals uitgevraagd bij de deelnemers van SPH.

Positieve verandering stimuleren

Als eerste stap richting een beleggingsportefeuille van bedrijven die een positieve bijdrage leveren aan duurzaamheid worden de slechtst presterende bedrijven niet langer opgenomen in de

beleggingsportefeuille. SPH heeft ook zogeheten impact beleggingen, die een goed risico/

rendement combineren met het doelgericht en meetbaar bijdragen aan oplossingen van

maatschappelijke thema’s op het gebied van gezondheid. Tot slot oefent SPH invloed uit op het gedrag van andere spelers in de pensioen- en vermogensbeheersector doordat MVB criteria een relevante rol hebben bij de selectie en monitoring van vermogensbeheerders van SPH.

Dialoog en stemmen

Door het voeren van een dialoog probeert SPH bedrijven waarin het belegt te stimuleren tot het op een goede wijze managen van de ESG (milieu, sociale en governance) risico’s en waar mogelijk gebruik maken van de ESG kansen (zoals bijvoorbeeld toegang tot betaalbare medicijnen). SPH sluit zich daarom aan bij bestaande engagement initiatieven gericht op de thema’s gezondheid, klimaat en schendingen van internationale verdragen en initieert waar praktisch haalbaar nieuwe

initiatieven op het thema gezondheid. Stemmen wordt als extra instrument ingezet om deze dialoog kracht bij te zetten.

Uitsluitingsbeleid

Een bijdrage leveren aan positieve veranderingen (op bedrijf, sectoren en maatschappij) is voor SPH belangrijk. Uitsluiten is dan ook geen doel op zich. SPH sluit echter bedrijven uit die betrokken zijn bij de productie van controversiële wapens, die wapens produceren ten behoeve van consumenten, de tabaksector, mijnbouwbedrijven die zich voornamelijk op (thermische) steenkool richten en teerzandolieproducenten. Ook bedrijven die structureel en op grove wijze internationale verdragen schenden op het gebied van o.a. milieu, mensenrechten, arbeidsrechten en corruptie worden als ze hun beleid en handelen niet aanpassen uitgesloten volgens de Global Compact van de Verenigde Naties.

2 Inleiding & leeswijzer

Voor u ligt het document Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van SPH.

De vastlegging van het MVB-beleid en het gebruik van de instrumenten is het vertrekpunt voor de uitvoering. De basisprincipes in het beleid maken de keuzes voor implementatie mogelijk en uitlegbaar. Deze aanpak zorgt voor een eenduidig verhaal waarbij duidelijk gemaakt wordt hoe elk bouwblokje in de implementatie bijdraagt aan de totale doelstelling van het MVB-beleid. Ook sluit dit aan bij een proactieve manier van communicatie. Het maakt duidelijk welke doelen SPH nastreeft en hoe zij die uitvoert.

Integratie en samenhang MVB-beleid in het strategisch balansbeheer en beleggingsbeleid Het MVB-beleid is een integraal onderdeel van het strategisch balansbeheer en beleggingsbeleid. In het strategische beleid zijn alle beleidsaspecten opgenomen die van invloed zijn op balansbeheer en beleggingen. In onderstaand figuur, uit het strategische beleid, is aangegeven in de procescyclus waar MVB een rol speelt in het totale beleggingsbeleid.

In hoofdstuk 3 worden de kaders en doelstellingen van het MVB-beleid geschetst. In hoofdstuk 4 wordt de inzet van de MVB instrumenten uitgebreider beschreven, inclusief argumentatie en consequenties voor de uitvoering. De inzet van de instrumenten: Uitsluiten, actief

aandeelhouderschap en impact beleggen, komen hierin uitgebreid aan bod. Hoofstuk 5 beschrijft de governance rond het MVB-beleid: hoe de rollen en verantwoordelijken over de diverse gremia en externe partijen zijn verdeeld. In hoofdstuk 6 wordt daarom zowel de input van de deelnemers als de Fondsdoelstellingen

•Deelnemersinput

•MVB-ambitie

•Thema’s

•Beleggingsovertuigingen

•Normen en verplichtingen

Balansbeheer Strategisch

balansbeheer- en beleggingsbeleid

•MVB Beleidsuitgangspunten

Implementatie VB

•Uitwerking MVB-Beleid en instrumenten

Resultaat

•Rapportage

•Monitoring uitvoering

•communicatie

Evaluatie

•Periodieke en incidentele MVB evaluatie

Strategie en beleid

Implementatie en uitvoering

manier waarop SPH communiceert over het uiteindelijke beleid en resultaten besproken. De monitoring tezamen met de periodieke evaluatie (hoofdstuk 7) zorgen ervoor dat het beleid en de uitvoering ervan doorlopend aan elkaar getoetst worden.

Na vaststelling van het beleid wordt het beleid gefaseerd geïmplementeerd. Dat wil zeggen dat de huidige inrichting die al veel van de elementen van MVB bevat omgezet wordt naar de beoogde inrichting. De doelstelling is om het beleid binnen een jaar na vaststelling geïmplementeerd te hebben. Deze periode is nodig omdat in bijna alle delen van de portefeuille aanpassingen doorgevoerd moeten worden.

3 MVB-ambitie, overtuiging en verplichtingen

Dit hoofdstuk beschrijft de ambities en beleidsuitgangspunten van SPH op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Achtereenvolgend worden de ambitie, gekozen thema’s, beleggingsovertuiging,

beleidsuitgangspunten en het gehanteerde interne en externe normenkader behandeld.

3.1 MVB-ambitie, thema’s en uitgangspunten

3.1.1 MVB-ambitie

SPH, het pensioenfonds van, voor en door huisartsen, is ervan overtuigd dat het nodig is dat huisartsen zich goed voorbereiden op hun financiële toekomst.

Omdat we zelf huisartsen zijn, kunnen wij ons inleven in het professionele leven en de persoonlijke financiën van onze collega’s. Wij luisteren goed naar de wensen en behoeften van onze collega- huisartsen en spelen in op ontwikkelingen in de maatschappij en de wereld van pensioenen.

Daarom organiseren wij een eigen pensioenregeling en ondersteunen de huisarts met financiële planning, nu en in de toekomst.

Binnen deze missie heeft SPH de volgende ambitie ten aanzien van maatschappelijk verantwoord beleggen:

SPH ziet maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) als een logisch onderdeel van haar kerntaak

”zorg voor later”. Het behalen van de (SPH) ambitie gaat namelijk duidelijk met maatschappelijke bijdrage.

Door in elke beleggingskeuze rekening te houden met milieu-, sociale en bestuurlijke risico’s (ESG criteria) willen we bijdragen aan een goed leefklimaat en een duurzame wereld. SPH legt daarbij de focus op gezondheid en klimaat.

SPH past het MVB beleid toe met beschikbare en toepasbare oplossingen. Het bestuur weegt daarin de inzichten en mening van de deelnemer mee.

SPH hanteert daarbij de normen en waarden die passen bij een verantwoord bestuur van een pensioenfonds (het algemeen normenkader), maar ook bij het beroep van huisarts (het specifieke normenkader). Het beleggingsbeleid van SPH dient binnen deze kaders te passen. Deze

normenkaders komen in paragraaf 3.2 verder aan bod.

De keuze voor het thema gezondheid sluit goed aan bij de deelnemers (het specifieke

normenkader). In de huisartsenpraktijk ziet men de vele aspecten van gezondheid en wat daarop van invloed is. Er is een intrinsieke motivatie ook in het pensioen daar rekenschap aan te geven. Op dit thema wil SPH initiatief nemen om verbeteringen/oplossingen tot stand te brengen. De scope van het thema is breed en wordt aan de hand van mogelijkheden in de praktijk ingevuld.

Het thema klimaat heeft een grote maatschappelijke en financiële risico relevantie (algemeen normenkader). Dit thema wordt ook door de deelnemer herkent. Voor de scope van het thema klimaat sluiten we ons aan bij de verenigde naties en de door hun benoemde sustainable development goal (SDG) 13.

3.1.2 Beleggingsovertuiging MVB

Het MVB-beleid volgt uit en hangt samen met het strategisch balansbeheer en beleggingsbeleid. Bij de uitwerking van het MVB-beleid als integraal onderdeel van het balansbeheer en beleggingsbeleid zijn de beleggingsovertuigingen dan ook allemaal van toepassing. In dit document behandelen we alleen de specifieke beleggingsovertuiging met betrekking tot MVB.

Beleggingsovertuiging 7

SPH ziet maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) als een logisch onderdeel van haar kerntaak: zorg voor later.

Argumentatie

 Elke belegging van SPH heeft naast een rendement/risico effect ook een beoogd of onbeoogd effect op de maatschappij/economie. SPH veronderstelt¹ dat er geen negatief effect is op de rendement/ risicoverhouding door MVB aanpassingen in de

beleggingsportefeuille, op de lange termijn waarvoor wij beleggen.

 SPH houdt met haar beleggingen rekening met milieu-, sociale en bestuurlijke kwesties (ESG criteria) om te voorkomen dat we bijdragen aan het ontstaan of vergroten van maatschappelijke problemen.

 SPH vult MVB in op basis van beschikbare en toepasbare oplossingen die passen binnen het kader van normen en waarden en wet- en regelgeving. Het bestuur is daar transparant over en weegt de inzichten en mening van de deelnemer mee.

Consequentie

 SPH zet haar invloed in om bedrijven waarin zij belegt maatschappelijk verantwoord te laten ondernemen.

 Ons MVB-beleid is van toepassing op alle beleggingen en beleggingskeuzes van SPH.

 We communiceren met de deelnemer over onze MVB afwegingen en dilemma’s.

Beleggingsovertuiging 7 vermeldt de veronderstelling dat MVB op de lange termijn geen negatief effect heeft op de rendement/risicoverhouding. Het beleggingsbeleid richt zich op de lange termijn, maar SPH realiseert zich dat op korte termijn wel degelijk effecten kunnen optreden die bedoeld of onbedoeld kunnen voortkomen uit keuzes die voor de lange termijn worden gemaakt.

Beleggingsovertuiging 7 impliceert eveneens dat SPH veronderstelt dat het uitvoeren van het MVB- beleid past binnen de kerntaak van het fonds om zorg voor later te bieden en dus verenigbaar is met het uitvoeren van de missie van het fonds. Het is niet zo dat SPH haar missie breder definieert als gevolg van de keuze voor het voeren van een MVB-beleid.

1 Meta-studie DWS - Digging deeper into the ESG – corporate financial performance relationship

Het MVB-beleid resulteert in een aantal kostenposten welke nodig zijn om de verschillende MVB- instrumenten te implementeren. Deze kostenpost is niet significant en is noodzakelijk om te voldoen aan wet- en regelgeving en normen en waarden waar SPH onderhevig aan is.

3.1.3 Uitgangspunten MVB-beleid en instrumenten

Het bestuur van SPH heeft beleidsuitgangspunten en -kaders gesteld voor de implementatie van de MVB-ambitie en de te hanteren instrumenten. Deze uitgangspunten en kaders volgen uit de MVB- ambitie, beleggingsovertuigingen van SPH en de normen en verplichtingen waaraan SPH zich heeft gecommitteerd.

2

De belangrijkste instrumenten zijn:

 Actief Aandeelhouderschap (Stemmen en Dialoog)

 Uitsluiten

 Positieve selectie, Impact beleggenen Manager Selectie.

De onderstaande beleidsuitgangspunten worden in hoofdstuk 4 per MVB-instrument verder uitgewerkt, beargumenteerd en van consequenties voorzien.

De inzet van MVB instrumenten heeft steeds tot doel om positieve verandering te bereiken. Het hanteren van de instrumenten is geen doel op zich. Het MVB-Beleid wordt geïntegreerd toegepast door het gehele beleggingsproces en waar toepasbaar consistent over de verschillende

beleggingscategorieën op basis van beschikbare en kosteneffectieve oplossingen.

Actief Aandeelhouderschap

1. SPH oefent invloed uit op ondernemingen als actief eigenaar.

2. Dat doet SPH door de MVB-dienstverleners namens SPH en andere beleggers in gesprek te laten gaan met ondernemingen.

3. Ook maakt SPH gebruik van haar stemrecht.

Uitsluitingsbeleid

4. SPH is terughoudend met uitsluitingen.

5. SPH sluit sectoren, landen en bedrijven uit als ze niet voldoen aan het normenkader en als positieve verandering niet waarschijnlijk is.

6. Bedrijven die op grove en structurele basis internationale verdragen schenden, sluit SPH uit.

Positieve selectie, impact beleggen en manager selectie

7. MVB speelt een rol bij de vaststelling van het beleggingsuniversum.

8. SPH zoekt naar investeringsmogelijkheden die naast een marktconform rendement ook een maatschappelijke impact beogen.

9. Ook op vermogensbeheerders oefent SPH invloed uit door MVB integraal onderdeel te laten zijn van selectie & monitoring.

Communicatie

10. SPH maakt haar MVB-keuzes zichtbaar.

3.1.4 Onderzoeksdoelstellingen

SPH zou bij voorkeur haar beleggingsuniversum opbouwen uit beleggingen die zij ook vanwege goede duurzaamheidsprestaties of -verbeteringen graag in portefeuille zou willen hebben. Naar mening van SPH zijn de standaarden en methoden om dit efficiënt toe te passen momenteel nog onvoldoende ontwikkeld om dit volledig door te voeren. Daarom stelt SPH zich deze wens als lange termijn ideaaldoel voor en zal ontwikkelingen die het mogelijk maken om dichter bij dat doel te komen volgen en gebruiken zodra ze voldoende getest en bewezen zijn.

3.2 Normen en verplichtingen

Er is geen eenduidige definitie van wat verantwoord is en wat niet. SPH hanteert daarom nationale en internationale verdragen op het gebied van verantwoord ondernemen en beleggen als algemeen normenkader. Daarnaast houdt SPH specifiek rekening met de normen van de deelnemers zoals deze onder andere blijken uit deelnemersonderzoeken.

De verdragen en investor statements die SPH heeft ondertekend en de van toepassing zijnde wetgeving worden, in meer detail, in bijlage 1 beschreven.

3.2.1 Doelstellingen en normenkader van deelnemers (specifiek normenkader)

Het behouden en vergroten van het draagvlak onder deelnemers is zowel een doelstelling als een randvoorwaarde. Het is dus van groot belang dat deelnemers zich herkennen in het MVB-beleid van SPH. Om die reden legt het beleid extra nadruk op het thema gezondheid om daarmee aan te sluiten bij de missie van SPH om een pensioenfonds, voor en door huisartsen te zijn.

De ambitie en thema’s van het MVB-beleid zijn voorgelegd aan de deelnemers van SPH. De

deelnemers onderschrijvende gekozen richting. Tegelijkertijd moedigt een deel van de deelnemers aan om tijdens de implementatie van het beleid actief mee te gaan in de elkaar opvolgende

ontwikkelingen in MVB-inzichten en oplossingen.

3.2.2 Verankerd in (inter)nationale verdragen (algemeen normenkader)

SPH heeft het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (IMVB) Convenant

onderschreven. Met dit convenant kiezen wij voor een aanpak waarbij de OESO - richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de UN Guiding Principles on Business and Human Rights als basis worden genomen om de risico’s voor samenleving en milieu te identificeren, prioriteren en

adresseren. Het convenant is een samenwerking tussen de Nederlandse pensioenfondsen, non- gouvernementele organisaties (hierna: NGO’s) , vakbonden en overheid.

3.2.3 Verankerd in wetgeving

In toenemende mate worden er ook vanuit wetgeving eisen gesteld aan MVB beleid. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de Code Pensioenfondsen, de Wet verplichte beroepspensioenregeling (Wvb), de Nederlandse Corporate Governance Code, de Shareholder Rights Directive II, het

investeringsverbod clustermunitie en de sanctiewet. Pensioenfondsen moeten bijvoorbeeld in hun jaarverslag vermelden hoe zij rekening houden met klimaat en milieu, mensenrechten en sociale verhoudingen.

3.2.4 Specifieke vrijwillige commitments

Naast wettelijke verplichtingen en internationale verdragen heeft SPH als specifieke commitment de Access to Medicine Investor Statement onderschreven.

De Acces to Medicine Foundation stelt tweejaarlijks een index samen waarin de inspanningen van de twintig grootste geneesmiddelenproducenten om de beschikbaarheid (en betaalbaarheid) van medicijnen te vergroten worden weergegeven. In het engagementbeleid besteedt SPH aanvullende aandacht aan deze Access to Medicine Index.

4 MVB- instrumenten

In dit hoofdstuk wordt de implementatie van het beleid en de inzet van de verschillende MVB instrumenten verder uitgewerkt. Er wordt een opzet gehanteerd waarbij we de in hoofdstuk 3 benoemde

beleidsuitgangspunten een voor een weergeven, gevolgd door de argumentatie en de praktische consequenties. In Bijlage 2 zijn per uitvoeringselement de MVB-kaderstellingen opgenomen. Deze kaderstellingen bevatten de specifieke kaders voor de implementatie.

4.1 Overzicht MVB-instrumenten

MVB wordt consistent over alle beleggingscategorieën doorgevoerd. In onderstaand schema staat welke MVB instrumenten worden ingezet binnen de diverse assetcategorieën. In dit hoofdstuk wordt per instrument een toelichting gegeven.

Methode\portefeuille

Matching-

portefeuille Rendementsportefeuille Liquide

zakelijke waarden

Krediet

Illiquide zakelijke waarden Actief

aandeelhouderschap N.v.t.

√

√

Dialoog N.v.t.

√ √ √

Stemmen N.v.t.

√

√

Uitsluiting

√ √ √ √

Impact, screening en

selectie

√ √ √ √

Impact investing

√ √

Positieve screening

√ √ √ √

Manager Selectie &

Monitoring

√ √ √ √

Communicatie

√ √ √ √

4.2 Actief aandeelhouderschap

Het actief aandeelhouderschapsbeleid bevat twee onderdelen, dialoog (engagement) en stemmen (voting). Deze twee delen worden in dit hoofdstuk besproken. Allereerst komen de uitgangspunten en argumenten daarvoor aan bod en vervolgens de consequenties van deze uitgangspunten.

4.2.1 Uitgangspunten

Uitgangspunt 1: SPH oefent invloed uit op ondernemingen als actief eigenaar

Uitgangspunt 2: SPH sluit zich aan bij engagementinitiatieven (dialoog) richting ondernemingen Uitgangspunt 3: SPH maakt gebruik van haar stemrecht

4.2.2 Argumentatie

Het actieve of betrokken aandeelhouderschap van SPH komt voort uit de MVB- beleggingsovertuiging, de MVB-ambitie en de UN PRI richtlijnen.

“Engagement” houdt in dat SPH door dialoog te voeren, ondernemingen stimuleert om sociale, milieu en bestuurlijke (ESG) risico’s te bewaken en beperken en waar mogelijk kansen te benutten.

Het gaat daarbij zowel om risico’s die financieel relevant zijn voor de onderneming als om grote risico’s voor de maatschappij. Door aan te sluiten bij engagementinitiatieven is SPH effectiever en kostenefficiënter. Een bedrijf is er namelijk gevoeliger voor als meerdere aandeelhouders over hetzelfde onderwerp in gesprek willen. Samenwerking volgt bovendien uit de UN PRI.

SPH ziet stemmen als een instrument dat in het verlengde van de dialoog (engagement) kan worden ingezet om de bestaande dialoog kracht bij te zetten. Daarnaast volgt het gebruik maken van stemrecht uit de verschillende commitments en stewardshipcodes.

4.2.3 Consequentie

Dialoog

SPH kiest voor een duidelijke focus in de engagementactiviteiten. Dat betekent dat SPH een groot deel van het engagementbudget inzet gericht op de specifiek door SPH gekozen thema’s. SPH kan daarbij gebruik maken van verschillende engagementproviders of -platformen. SPH kiest voor de thema’s: Gezondheid en Klimaat.

Thema gezondheid

Op het thema gezondheid wil SPH initiatief nemen. SPH spant zich in om nieuwe coalities te vormen met andere beleggers of NGO’s om specifieke gezondheids-gerelateerde thema’s te agenderen. SPH kiest daarvoor jaarlijks een speerpunt binnen het thema gezondheid. Concreet betekent dit dat SPH 1 maal per jaar inventariseert bij enkele NGO’s (o.a. Access to Medicine) en relevante beroepsorganisaties (KNMG/WHO) welke issues relevant zijn om te bespreken met beursgenoteerde ondernemingen. Eveneens 1 maal per jaar inventariseert SPH de initiatieven van de huidige vermogensbeheerders, MVB dienstverleners, of andere partijen via het PRI engagement platform. SPH onderzoekt of aansluiting daarbij wenselijk en mogelijk is. SPH probeert ook andere

institutionele beleggers te betrekken bij deze collectieve engagements (denk aan zorgverzekeraars en andere Nederlandse pensioenfondsen in de gezondheid en de eigen vermogensbeheerders).

SPH geeft gericht support als er een actieve engagement is op onze thema’s en geeft extra aandacht aan deze thema’s bij het opstellen en monitoren van het stembeleid.

Thema klimaat

Op het thema klimaat sluit SPH zich aan bij initiatieven van andere aandeelhouders, NGO’s of engagementproviders. Concreet betekent dit dat SPH 1 maal per jaar de initiatieven inventariseert rond dit thema en onderzoekt of aansluiting daarbij wenselijk en mogelijk is. In de jaarplannen wordt dit verder uitgewerkt.

Responsieve dialoog

Responsief Engagement betekent het in gesprek gaan met bedrijven die betrokken zijn bij een controverse of schendingen van de VN Global Compact principes of OESO richtlijnen

(mensenrechten, arbeidsrechten, milieu, corruptie). SPH volgt daarbij het beleid van de MVB- dienstverlener (engagementprovider). Een casus die raakt aan het thema gezondheid volgt SPH extra kritisch.

Stemmen

SPH ziet het als haar plicht van haar stemrecht gebruik te maken om waar nodig en waar mogelijk het belang van SPH, haar deelnemers en de maatschappij te beschermen.

Het door de provider voorgestelde stembeleid wordt voor de thema’s Gezondheid en Klimaat specifiek geagendeerd door het bestuur. Over het feitelijk stemgedrag op deze punten wordt specifiek gerapporteerd, waarbij waar mogelijk een vergelijking wordt gemaakt met andere institutionele beleggers. Het stemgedrag op deze thema’s kan vooraf worden gecommuniceerd naar de onderneming en andere institutionele beleggers en de SPH deelnemers. De uitvoering van het stembeleid wordt door SPH gemonitord en geëvalueerd.

De UNPRI en de UN Global Compact/OESO richtlijnen vormen bij het stembeleid van SPH het uitgangspunt. Voor de illiquide portefeuillecomponenten privaat vastgoed en infrastructuur heeft SPH geen eigen stemrecht. SPH belegt voor deze categorieën in fondsen waarbij de uitoefening van stemrecht of recht op posities in een RvC is uitbesteed aan de manager van deze beleggingen. SPH zal zich een beeld vormen van wat de huidige praktijk is bij deze beleggingen en in hoeverre dit strookt met de eigen MVB-overtuigingen.

Securities lending

SPH haalt in ieder geval aandelen van bedrijven die via securities lending uitstaan terug als een controversieel agendapunt op de aandeelhoudersvergadering conform de Eumedion Dutch Stewardshipcode.

Class Actions

Beleggers kunnen gezamenlijk juridische actie tegen ondernemingen of (oud) bestuurders

ondernemen als sprake is van beleggingsverliezen ten gevolge van wanbeleid door ondernemingen

(class-actions). SPH ziet class actions als een manier om bedrijven ook achteraf aan te spreken op hun gedrag. SPH zal zich als benadeelde partij melden zodat aan SPH toekomende

schadevergoeding niet bij andere beleggers terecht komt.

4.3 Uitsluitingsbeleid

In deze paragraaf worden allereerst de algemene beleidsuitgangspunten rond uitsluiten besproken en uitgewerkt. Daarna volgen de specifieke consequenties op sectoren, individuele ondernemingen en het landenbeleid.

4.3.1 Uitgangspunten

Uitgangspunt 4: SPH is terughoudend met uitsluitingen.

Een bijdrage leveren aan positieve veranderingen (op bedrijf, sectoren en maatschappij) is voor SPH belangrijk. Uitsluiten is geen doel op zich. Ook met het uitsluitingsbeleid probeert SPH positieve veranderingen teweeg te brengen.

Uitgangspunt 5: SPH sluit sectoren, landen en bedrijven uit als ze niet voldoen aan het normenkader en als positieve verandering niet waarschijnlijk is.

SPH besluit tot uitsluiting als een onderneming of sector structureel en ernstig conflicteert met het algemene normenkader van SPH of het specifieke normenkader van haar deelnemers.

Sectoren en bedrijven komen in aanmerking voor uitsluiting als aan elk van de onderstaande voorwaarden is voldaan:

- het overgrote deel van de omzet wordt gerealiseerd met producten en diensten die een relatief grote objectief meetbare negatieve bijdrage leveren aan de maatschappij;

- ze niet overeenkomen met de normen die in Nederland of specifiek onder de SPH deelnemers gebruikelijk zijn (de focus hierbij is op de SPH thema’s gezondheid en klimaat);

- er realistische middellange termijn alternatieven bestaan of geen maatschappelijke noodzaak toe is;

- verandering of transitie naar duurzame producten en diensten niet waarschijnlijk is.

Uitgangspunt 6: Bedrijven die op grove en structurele basis internationale verdragen schenden sluiten we uit.

Binnen sectoren die niet buiten het normenkader van SPH vallen, kunnen bedrijven voorkomen die in hun bedrijfsvoering ongewenst gedrag vertonen. SPH eist van de bedrijven waarin het belegt dat ze als minimum internationale verdragen naleven. Zolang het fonds hier zelf geen specifieke deelgebieden of criteria voor heeft vastgesteld, kan worden aangesloten bij de tien principes van de Global Compact van de Verenigde Naties.

4.3.2 Argumentatie

Het uitsluiten van bedrijven of sectoren is geen doel op zich. Het bijdragen aan verbeteringen wel.

De mogelijkheid om in laatste instantie tot verkoop (uitsluiting) over te gaan kan wel een

pressiemiddel zijn om bedrijven tot verandering aan te zetten. Door middel van uitsluiting wordt - volgend uit de MVB-ambitie- uiteindelijk voorkomen dat SPH langjarig blijft bijdragen aan de financiering van ondernemingen en activiteiten waarvan onvoldoende significante positieve veranderingen worden verwacht. Ook willen SPH en haar deelnemers dat internationale verdragen worden gerespecteerd en willen ze niet geassocieerd worden met of bijdragen aan bedrijven die dergelijk beleid continueren.

Uitsluiting kan volgen als andere pogingen om de onderneming van koers te laten veranderen onvoldoende succesvol zijn gebleken. Als SPH tot uitsluiting overgaat, wordt het besluit goed beargumenteerd en gecommuniceerd naar het betreffende bedrijf en de deelnemers van SPH.

4.3.3 Consequentie

Sectoren

Sommige sectoren leveren producten of diensten die op basis van het normenkader van SPH ongewenst zijn. Een beslissing om uit te sluiten gaat in dat geval dan ook over alle bedrijven die in die sector actief zijn, veelal bepaald op basis van een percentage van de omzet.

Volgend uit de in de vorige paragraaf benoemde criteria, sluit SPH de volgende sectoren uit

waarbinnen geen positieve verandering te verwachten is: Tabak, Controversiële Wapens & Wapens ten behoeve van de consumentenmarkt, Kolenmijnbouw en Teerzandolie.

- Tabaksindustrie

Levert producten die een duidelijke objectief meetbare negatieve bijdrage leveren aan de gezondheid en waar onze doelgroep niet aan wil bijdragen. Het uitsluitingsbeleid voor tabak raakt voornamelijk de tabaksproducent maar door het steeds verder verlagen van de

omzetcriteria in de kaderstelling kunnen (zoals verder uitgewerkt wordt in het jaarplan) ook supermarkten op termijn worden uitgesloten.

- Controversiële wapens Ondernemingen die:

- betrokken zijn bij de productie, handel of distributie van controversiële wapens, zoals biologische en chemische wapens, clusterbommen, landmijnen, uranium en witte fosfor;

- het VN Non-proliferatie verdrag ten aanzien van kernwapens overtreden;

- wapens produceren ten behoeve van de consumentenmarkt;

- leveren producten die een verboden en/of grote objectief meetbare negatieve bijdrage leveren aan de gezondheid waaraan onze doelgroep niet wil bijdragen.

- Wapens ten behoeve van de consumentenmarkt:

Het leveren van wapens aan consumenten past niet binnen het Nederlandse normenkader. Het financieren van dergelijke activiteiten is daarom ongewenst.

- Kolenmijnbouwbedrijven en teerzandolie

De hoge CO2-uitstoot van steenkool en de maatschappelijke noodzaak om de energievoorziening duurzamer te maken, betekenen dat mijnbouwbedrijven die zich

voornamelijk op (thermische) steenkool richten geen toekomstbestendige bedrijfsvoering meer hebben. Net als bij steenkool kan gesteld worden dat teerzandwinning vanuit het oogpunt van klimaatverandering niet te verantwoorden is. Een substituut voor deze beide energievormen is op korte termijn te vinden in de vorm van gas en conventionele olie en op lagere termijn in duurzame energie.

Individuele ondernemingen

Bedrijven die structureel en op grove wijze de genoemde internationale verdragen schenden worden aangesproken op hun gedrag door onze engagement provider. Indien bedrijven hun beleid en handelen niet aanpassen zal dat bij grove structurele schendingen leiden tot uitsluiting (Red flags). Hierin volgen we de Global Compact van de Verenigde Naties.

Landen

Het uitsluiten van landen is met name relevant bij de beleggingen in staatsobligaties en

infrastructuur. SPH sluit landen uit op basis van relevante sancties of embargo van de Verenigde Naties tegen de betrokken overheid.

4.4 Positieve selectie, impact beleggen en manager selectie

Deze paragraaf is onderverdeeld in drie beleidsdelen, positieve selectie, impact beleggen en ESG- integratie in manager selectie en beoordeling.

4.4.1 Uitgangspunten

Uit de SPH beleggingsovertuiging volgt dat het lange termijn belang van SPH gebaat is bij

maatschappelijk verantwoord ondernemingsbeleid. Dat kan SPH niet alleen bereiken. SPH probeert daarom invloed uit te oefenen op andere beleggers, vermogensbeheerders en ondernemingen, onder andere door duurzaamheidscriteria een rol te laten spelen bij de vaststelling van het

beleggingsuniversum en in het selectieproces van vermogensbeheerders. Daarmee heeft SPH een signaalfunctie en laat zij zien dat zij een verduurzaming van ondernemingen, de

vermogensbeheerindustrie en de maatschappij steunen.

Uitgangspunt 7: MVB speelt een rol bij de vaststelling van het beleggingsuniversum.

Uitgangspunt 8: Zoeken naar investeringsmogelijkheden die naast een marktconform rendement ook een maatschappelijke impact beogen (impact beleggingen).

Uitgangspunt 9: SPH oefent invloed uit op vermogensbeheerders door MVB integraal onderdeel te laten zijn van selectie & monitoring.

4.4.2 Argumentatie

SPH heeft de ambitie om geleidelijk toe te groeien naar een beleggingsportefeuille van bedrijven die producten en diensten aanbieden die per saldo een positieve bijdrage leveren aan:

- een duurzame ontwikkeling

- die in hun productieprocessen tot de duurzamere bedrijven behoren in hun sector of - die open staan voor verbeteringen op het gebied van duurzaamheid.

MVB een rol laten spelen bij de vaststelling van het beleggingsuniversum is daarbij een eerste stap.

Daarmee geeft SPH ook de eerder genoemde signaalfunctie af aan de vermogensbeheerindustrie en naar het bedrijfsleven. Dat moet uiteindelijk leiden tot beleidswijzingen bij bedrijven en past

daarmee bij de MVB beleggingsovertuiging van SPH. Belangrijk om te vermelden is dat SPH ook geen reden ziet om deze stap niet te zetten. Ook met een kleiner aantal bedrijven in portefeuille is een goed rendement en een goede risicospreiding te bereiken.² Daarbij geldt de randvoorwaarde dat er voldoende diversificatie en mogelijkheden tot het implementeren van gewenste

beleggingsstrategieën overblijven.

SPH onderzoekt actief de mogelijkheden om te investeren in beleggingsproducten (impact beleggingen) die een marktconform risico/ rendement combineren met het doelgericht en

meetbaar bijdragen aan oplossingen van maatschappelijke thema’s op het gebied van gezondheid.

Door actief open te staan voor en in gesprek te treden met aanbieders van beleggingsproducten die een meetbare bijdrage willen leveren aan ons thema gezondheid kunnen we onze impact ambitie vormgeven. Zo helpen we de assetmanagement industrie om betere producten met impact en passend binnen onze randvoorwaarden te ontwikkelen.

SPH kan positieve verandering niet alleen realiseren. Door haar vermogensbeheerders te beïnvloeden kan een grotere impact worden behaald en de MVB-ambities beter worden gerealiseerd.

4.4.3 Consequenties

Positieve selectie

- SPH belegt niet in bedrijven die weliswaar geen internationale verdragen schenden, maar wel tot de laagst scorende van hun sector behoren op het gebied van omgaan met milieu, arbeids-/

mensenrechten en goed bestuur. De werkelijke invulling van deze positieve selectie varieert door de tijd op basis van data van gespecialiseerde externe partijen. Deze aanpak onderscheidt zich van het uitsluitingenbeleid omdat het hier niet noodzakelijkerwijs om moreel normatieve uitsluitingen gaat met beperkte waarschijnlijkheid tot verbetering. SPH maakt gebruik van een ESG rating bureau. Elk bureau kent haar eigen methodiek omdat er nog geen

standaardmethode is. Nadeel daarvan is dat afhankelijk van de bron er andere samenstellingen

2 Scientific Beta, een onderneming ontstaan vanuit de EDHEC Business School stelt op basis van onderzoek dat “to maintain a high degree of diversification ….. excluding companies that score below one-third of their sector average.. would be … appropriate”.

kunnen resulteren. Momenteel moet dit gegeven geaccepteerd worden, maar harmonisatie wordt verwacht in de toekomst.

- Bij het bepalen van het percentage “laagst scorende van hun sector” is het uitgangspunt dat er voldoende diversificatie en mogelijkheid tot het implementeren van gewenste

beleggingsstrategieën overblijft. Per assetcategorie kan dit percentage daarom verschillen.

- Onderdeel van de investmentcase en het implementatievoorstel is daarom een inventarisatie van het verschil tussen de huidige en de nieuwe voorgestelde portefeuille samenstelling (o.a. op diversificatie, factor exposure, volatiliteit, beta etc.).

- De themakeuze van SPH (Gezondheid, Klimaat) heeft anders dan door de uitgesloten sectoren en bedrijven geen directe gevolgen voor de samenstelling van de aandelen en credit

portefeuilles, omdat we niet zien hoe dat zou bijdragen aan onze MVB-ambities. Wel onderzoekt SPH in het kader van positieve selectie de mogelijkheid om de relatieve CO2 uitstoot ten opzichte van branchegenoten in de toekomst een rol te laten spelen. Ook kan onsuccesvol engagement op de thema’s tot een uitsluiting leiden.

- Bij gelijke overige voorwaarden heeft SPH een voorkeur voor zogenaamde Green Bonds. SPH stelt geen specifieke eisen aan het percentage Green Bonds in de beleggingsportefeuille. Wel geeft SPH aan haar vermogensbeheerders de opdracht mee om bij gelijke geschiktheid de voorkeur te geven aan Green Bonds. SPH realiseert zich dat de geschiktheid ook deels afhangt van aanverwante factoren, zoals bijvoorbeeld liquiditeit. De verwachting is dat deze markt zich verder ontwikkelt en de mogelijkheden navenant toenemen.

Impact beleggen

Impact beleggingen, ook wel beleggingen in oplossingen genoemd, zijn beleggingen die naast een marktconforme financiële doelstelling ook een concreet meetbare maatschappelijke doelstelling hebben. Veelal zijn dit niet beursgenoteerde investeringen. Impactbeleggingen wijken vaak iets af van de huidige gebruikelijke beleggingsproducten en komen daardoor minder snel naar voren bij reguliere selectieprocedures voor vermogensbeheerders en producten.

Jaarlijks wordt er door de coördinerend vermogensbeheerder een onderzoek uitgevoerd naar beschikbare impact beleggingen. SPH en haar coördinerend vermogensbeheerder beoordeelt vervolgens of een impact belegging passend is voor SPH. Deze beoordeling is gebaseerd op de uitgangspunten uit het bijbehorende implementatiekader.

Als SPH besluit niet te investeren omdat de producten niet voldoen aan de risico/

rendementsdoelstelling of governancevereisten geeft SPH de aanbieder daar een uitgebreide toelichting op. In bijlage 2 is het selectieproces voor impact beleggingen opgenomen.

Manager selectie en beoordeling

Het selectie en monitoringraamwerk van SPH bevat zowel eisen (implementatie van het uitsluitingsbeleid en het accommoderen van het engagement en stembeleid als voorkeuren/

gewenste verbeteringen (eigen engagement en stembeleid van de vermogensbeheerder,

onderschrijven van investor statements die SPH relevant acht) richting vermogensbeheerders op het gebied van duurzaamheid.

Alle mandaten en vermogensbeheerders worden jaarlijks gescoord op deze criteria en de resultaten en gewenste verbeteringen worden met hen besproken. Hierbij wordt ook de extern bepaalde PRI score met de vermogensbeheerder besproken.

Voor de nadere beschrijving van het proces wordt verwezen naar het selectie-, monitoring- en evaluatiebeleid van SPH.

4.4.4 Research- en dataproviders

SPH realiseert zich dat er een grote afhankelijkheid schuilt in de kwaliteit van de research en data die het fonds van zijn derde partijen krijgt aangeleverd en dat deze zich kan manifesteren binnen elk van de verschillende MVB-instrumenten. SPH streeft ernaar hier zorgvuldig en kritisch mee om te gaan, en committeert zich ertoe mogelijkheden te onderzoeken om een divers aanbod van gegevens na te streven binnen de mogelijkheden van het fonds.

4.5 Communicatie als impact instrument

Aanvullend aan de diverse MVB specifieke instrumenten die rechtstreeks MVB issues bij betreffende ondernemingen adresseren kan de publieke aandacht via de media opgezocht worden om de impact van de MVB instrumenten kracht bij te zetten. SPH wil hier terughoudend in zijn en alleen thema’s pro actief naar buiten dragen die dicht bij het fonds staan. Alvorens de media op te zoeken op bepaalde thema’s zal een plan worden opgesteld hoe we aandacht willen geven aan de thema’s zodat dit de meeste kans van verandering bij betrokken bedrijven heeft. In hoofdstuk 6 wordt het brede communicatiebeleid gericht op deelnemer weergegeven. Hierin wordt ook de media in principe reactief benaderd zal worden met uitzondering van de thema’s waar SPH denkt extra impact te kunnen maken.

5 Governance

Dit hoofdstuk beschrijft de governance en implementatie van het MVB Beleid

5.1 Governance

SPH heeft de rollen en verantwoordelijkheden voor beleidsbepaling, coördinatie, uitvoering en monitoring en evaluatie (Bestuursbureau en Bestuur) ondergebracht bij verschillende partijen. Dit zorgt voor een ingebouwde countervailing power.

Beleidsbepaling, uitbesteding, monitoring en evaluatie zijn de verantwoordelijkheden van het bestuur, daarbij ondersteund door het bestuursbureau. De technische invulling daarvan kan plaatsvinden door externe adviseurs.

De daadwerkelijke implementatie wordt gecoördineerd door de MVB coördinator, op basis van de beleidsdocumentatie en mandaten die SPH heeft opgesteld.

De MVB coördinator stelt gedetailleerde implementatievoorstellen op die aan het bestuur ter accordering worden voorgelegd. Naast de mandaatstelling voor de verschillende assetcategorieën gaat het daarbij in ieder geval ook om implementatievoorstellen voor het uitsluitingenbeleid, het stembeleid, het engagementbeleid en het manager selectie- en evaluatiebeleid.

De MVB coördinator stuurt de verschillende MVB dienstverleners en vermogensbeheerders aan. De randwaarden stemmen en engagement zijn een dienst die niet rechtstreeks aan uitvoering van vermogensbeheermandaten raakt. Op dat vlak is het aan de MVB coördinator om uitvoering te geven aan de door SPH gestelde opdracht.

De voorgestelde uitsluitingenlijst op basis van de vastgestelde criteria wordt samengesteld door een gespecialiseerd bedrijf. De coördinerend vermogensbeheerder verzorgt de verdere implementatie van de uitsluitingenlijst bij de onderliggende managers. Iedere zes maanden wordt de

uitsluitingenlijst geactualiseerd.

Monitoring van het uitsluitingsbeleid wordt verzorgd door de bewaarder (“custodian”) van SPH, die op dag-basis controleert of het uitsluitingenbeleid van SPH door de beheerders wordt nageleefd.

Zowel de coördinerend vermogensbeheerder als ook de bewaarder en de beheerders controleren of de portefeuille van SPH aan de uitsluitingenlijst voldoet. Monitoring van de overige MVB-

instrumenten zal worden verzorgd door een derde partij, waarvoor nog geen keuze gemaakt is.

Het bestuursbureau ziet tot slot toe op de implementatie van strategie en beleid.

Niet alles kan in beleid gevangen worden; van tijd tot tijd komt nieuwe informatie over de beleggingen van SPH naar boven die nieuwe inzichten en dilemma’s opleveren. Bij twijfel en/of dilemma’s maakt SPH een afgewogen keuze op basis van haar MVB-beleid. De MVB coördinator buigt zich primair over MVB-dillema’s die uit de praktijk naar boven komen.

5.2 MVB kaderstelling

Het MVB-beleid is van toepassing op alle beleggingscategorieën. Bij de behandeling van de investmentcases en implementatievoorstellen wordt aandacht besteed aan eventuele assetclass specifieke invulling van het MVB-beleid. In bijlage 2 zijn de kaders voor de implementatie

opgenomen.

6 Communicatie

6.1.1 Uitgangspunt

Uitgangspunt 10: SPH maakt haar MVB-keuzes zichtbaar.

6.1.2 Argumentatie

SPH is transparant over haar keuzes in het beleggingsbeleid en daarmee ook over de MVB-keuzes.

In de MVB-ambitie en Beleidsuitgangspunten wordt, ook op basis van wettelijke verplichtingen, het belang van het creëren en bewaken van draagvlak en communicatie met de deelnemer over het MVB-beleid duidelijk uitgesproken.

6.1.3 Communicatieaanpak

Maatschappelijk verantwoord beleggen is een actueel thema. SPH heeft het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) doorontwikkeld. De mening van de deelnemers is hierin meegenomen. MVB is van invloed op het imago en de reputatie van SPH. Als datgene waar SPH in belegt op draagvlak kan rekenen bij de deelnemers en overige belanghebbenden en -

stellenden heeft dat een positieve invloed op het imago. Daarnaast ligt MVB onder een vergrootglas in de media. Het is belangrijk om open en transparant te zijn en goed uit te kunnen leggen waar en waarom SPH belegt, welke keuzes zij daarin maakt en hoe zij dit uitvoert.

Uit het deelnemersonderzoek weten we dat 87% van de huisartsen het belangrijk vindt dat SPH het pensioengeld maatschappelijk verantwoord belegt. Ruim 75% van alle deelnemers vindt dat zelfs belangrijker dan het behalen van een maximaal rendement. En ruim 60% vindt dat SPH een voorbeeldfunctie heeft op het gebeid van MVB. Gezien deze onderzoeksresultaten is het van groot belang om maatschappelijk verantwoord te beleggen en dat ook te vertellen en te laten zien.

Met communicatie laten we zien wat we doen en leggen we onze keuzes uit. Hier heeft SPH verschillende communicatiemiddelen voor.

Communicatiestrategie

 Geef openheid van zaken en communiceer proactief en publieksvriendelijk.

 Maak de MVB-keuzes zichtbaar, geef heldere uitleg waarom je bepaalde keuzes maakt en wat dit betekent.

Communicatiemiddelen

SPH publiceert haar beleggingen en vermogensbeheerders (zie hoofdstuk 6). SPH communiceert transparante en relevante informatie, zoals CO2 footprint en ESG score van de portefeuilles, naar de deelnemers en externe stakeholders en deelt afwegingen en dilemma’s. SPH communiceert op verschillende momenten via verschillende kanalen over haar MVB-beleid en uitvoering.

De volgende communicatiemiddelen worden ingezet:

Bestaande communicatiemiddelen

 Website https://www.huisartsenpensioen.nl/over-sph/maatschappelijk-verantwoord- beleggen/

o Op de pagina over MVB leggen we uit wat het beleid is, welke afwegingen zijn gemaakt en dat deelnemers hierin gehoord zijn en hun mening is meegenomen.

korte Q&A. Het document MVB-beleid 2019 plaatsen we als downloadbare PDF op de website. Daarnaast komt er een verkorte en publieksvriendelijke versie (digitale brochure/ factsheet) die men ook kan downloaden. Ook worden het jaarverslag, de uitgesloten ondernemingen en overheden, het stemgedrag en de

engagementactiviteiten gepubliceerd. De tekst die er nu staat moet gecontroleerd worden op wijzigingen in het beleid.

 H&P: Zodra het beleid definitief is plaatsen we een kort interview met de voorzitter of de verantwoordelijk bestuurder over het MVB-beleid. De H&P gaat naar alle deelnemers.

 Jaarverslag: in het jaarverslag wordt, naast de wettelijke verplichtingen, het MVB-beleid toegelicht met daarin de bedragen, de beleggingsfondsen, mandaten en de ‘why’.

Daarnaast stelt Achmea een separaat MVB-jaarverslag van SPH beschikbaar die ook gepubliceerd wordt op de website van SPH.

 Halfjaarbericht. Elk half jaar wordt kort verslag gedaan over de belangrijkste MVB ontwikkelingen.

Nieuw te ontwikkelen communicatiemiddelen

 Infographic: overzichtelijke plaat wat in een oogopslag aangeeft wat de speerpunten zijn van het MVB-beleid. Geeft visueel een soort samenvatting van het beleid weer. Plaatsen op de website en in het H&P blad.

 Brochure/ Factsheet: ontwikkeling van een digitale brochure of factsheet over MVB.

Eventueel kan dit middel ook op papier gedrukt worden om uit te delen op beurzen en bijeenkomsten en voor extra attentiewaarde.

Bijeenkomsten en evenementen

 Beurzen: SPH is altijd aanwezig op de Huisartsbeurs, georganiseerd door de LHV. Indien er wordt besloten om de eerstvolgende keer in het tweede kwartaal van 2020 weer deel te nemen is dit een mooie gelegenheid om ook te laten zien wat je doet op het gebied van MVB.

 Regiobijeenkomsten: tijdens de regiobijeenkomsten is MVB een van de agendapunten om deelnemers te informeren over dit onderwerp. Ook is er ruimte voor het stellen van vragen en te beantwoorden en om input te ontvangen van de deelnemers.

 Financieel planners: de financieel planners hebben regelmatig bijeenkomsten en adviesgesprekken. Dit is een goed moment om de deelnemers te informeren over het beleid.

 Waarnemersgroepen (Wago’s): SPH probeert aan te sluiten bij de zogenaamde Wago’s. Dit overlegorgaan van huisartsen komt op gezette tijden bijeen. SPH kan een keer tijdens dit overleg aansluiten om het MVB-beleid toe te lichten.

Media

Indien er persvragen komen zal afgewogen wat er geantwoord wordt. Er wordt zoveel mogelijk openheid van zaken gegeven. In sommige gevallen wordt de pers proactief benaderd. Dit is met name op het gebied van het thema ‘gezondheid’ waarin SPH ook een statement wil maken. Per issue wordt bekeken of een proactieve persbenadering wenselijk is.

Er wordt een algemene woordvoeringslijn opgesteld met een kernboodschap en Q&A. Daarnaast is het van belang dat de deelnemers via SPH informatie ontvangen en niet via de media.

Deelnemersonderzoek

Het behouden en vergroten van het draagvlak onder deelnemers is zowel een doelstelling als een randvoorwaarde. In het beleid wordt gesteld dat het daarom van groot belang is dat deelnemers zich herkennen in het MVB-beleid van SPH. SPH voert regelmatig deelnemersonderzoeken uit om de mening van de deelnemers te inventariseren.

7 Resultaat, verantwoording en evaluaties

Monitoring

Het doel van de monitoring is het bewaken dat de uitvoering en

implementatie van het MVB-beleid volgens het door SPH geformuleerde beleid plaatsvindt. De monitoring vindt plaats conform het strategisch balansbeheer en beleggingsbeleid. Met ingang van 2019 wordt resultaat en verantwoording van het MVB-beleid en uitvoering een volwaardig

onderdeel van deze monitoring, waarbinnen de in dit beleidsdocument vastgelegde uitgangspunten en consequenties worden getoetst aan de realiteit.

SPH concretiseert hoe de monitoring van elk MVB-instrument plaatsvindt

op het moment dat een partij is aangesteld om dit vorm te geven. Uitgangspunt is dat elk MVB- instrument waarvan SPH gebruik maakt, zoals eerder in dit MVB-beleidsdocument benoemd, gemonitord en geëvalueerd zal worden.

Monitoring impact beleggingen

Impact beleggingen vallen onder het reguliere monitoring raamwerk van SPH. Dit betekent dat alle relevante aspecten worden gemonitord en gerapporteerd net als ieder ander mandaat. Bij impact beleggen dient aanvullend gemonitord te worden of de SMART doelstellingen van de impact beleggingen worden behaald en/of dit in voldoende mate gebeurt. De MVB coördinator van SPH beoordeelt één keer per jaar of de geclaimde impact daadwerkelijk is gerealiseerd. Daarnaast evalueert de MVB coördinator op jaarbasis de MVB effecten van de impact investering, waarbij voor wat betreft het zorgvastgoedfonds gebruik wordt gemaakt van een onafhankelijke benchmark die het duurzaamheidsbeleid van vastgoedfondsen beoordeelt.

Evaluatie

Evaluatie van het MVB-beleid en uitvoering is beschreven in het strategisch balansbeheer en beleggingsbeleid. Met ingang van 2019 wordt evaluatie van het MVB-beleid en uitvoering een volwaardig onderdeel van deze evaluaties, waarbinnen de in dit beleidsdocument vastgelegde uitgangspunten en consequenties worden getoetst aan de realiteit.

Bijlage 1: Normen en verplichtingen

De verdragen en investor statements die SPH onderschrijft of heeft ondertekend en de van toepassing zijnde wetgeving worden in deze bijlage beschreven.

UN Guiding Principles Reporting Framework (UN GP RF)

De UN GP RF is een initiatief van de VN met als doel bedrijven wereldwijd aan te moedigen een ESG-beleid te ontwikkelen en daarover te rapporteren. Het bestuur onderschrijft de UN GP RF.

UN Global Compact

De UN Global Compact bestaat uit tien principes die breed aanvaarde minimumvereisten zouden moeten voorstellen om onverantwoorde bedrijfsvoering te kunnen kaderen en definiëren.

UN Principles for Responsible Investment

De UN Principles for Responsible Investment (PRI) zijn VN richtlijnen voor institutionele beleggers.

SPH heeft deze richtlijnen ondertekend en rapporteert hier jaarlijks over.

OESO richtlijnen/ IMVB

SPH heeft het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (IMVB) Convenant

onderschreven. Met dit convenant kiest SPH voor een aanpak waarbij de OESO - richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de UN Guiding Principles on Business and Human Rights als basis worden genomen om de risico’s voor samenleving en milieu te identificeren, prioriteren en

adresseren. Het convenant is een samenwerking tussen non-gouvernementele organisaties (hierna:

NGO’s), vakbonden en overheid.

Sustainable Development Goals

De zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) of Duurzame Ontwikkelingsdoelen zijn door de Verenigde Naties (VN) vastgestelde doelen voor 2030. Het zijn doelstellingen rond het

beëindigen van extreme armoede, gezondheid, onderwijs en schoon drinkwater, maar ook doelen over duurzame energie, minder ongelijkheid en het aanpakken van klimaatverandering. Deze doelen bieden ook investeringskansen. Bij het behalen van deze doelstellingen spelen

ondernemingen dan ook een belangrijke rol. SPH gebruikt de Sustainable Development Goals als een begrippenkader rond het bepalen van positieve impact.

De belangrijkste MVB verplichtingen die volgen uit wetgeving worden hieronder kort opgesomd:

Code Pensioenfondsen

De Code Pensioenfondsen is wettelijk verankerd en volgt het pas-toe-of leg-uit principe. De specifieke principes inzake MVB zijn de volgende:

- Het bestuur zorgt ervoor dat er onder belanghebbenden draagvlak bestaat voor de keuzes over verantwoord beleggen. SPH doet dit door regelmatig in dialoog te zijn met de deelnemers, via het Verantwoordingsorgaan en door het onderwerp via deelnemers uitvragen te toetsen

- Het bestuur legt zijn overwegingen omtrent verantwoord beleggen vast en zorgt ervoor dat deze beschikbaar zijn voor belanghebbenden. SPH publiceert haar MVB beleid op de

website, ook de beleggingsovertuigingen zijn op de website te vinden. Daarnaast legt SPH verantwoording over het MVB-beleid af in het jaarverslag.

Daarnaast stelt de Code Pensioenfondsen vereisten met betrekking tot MVB waaraan

pensioenfondsen moeten voldoen. Ten aanzien van de vereiste dat het bestuur bij het bepalen van het beleid rekening houdt met zijn verantwoordelijkheid ten opzichte van de belanghebbenden, om te zorgen voor optimaal rendement bij een aanvaardbaar risico, vertaalt SPH deze elementen naar de volgende punten.

- Het effect op het verwachte rendement veronderstelt SPH in beleggingsovertuiging 7 (MVB) dat MVB aanpassingen in de beleggingsportefeuille, op de lange termijn waarvoor zij belegt, geen negatief effect heeft op de rendement/risico verhouding. SPH realiseert zich dat op kortere termijnen andere effecten op rendement en risico kunnen manifesteren en bewaakt dit als integraal onderdeel van de balanssturing.

- Het effect op de kosten van het vermogensbeheer per deelnemer ziet SPH verwaarloosbaar.

Omdat SPH in beleggingsovertuiging 7 (MVB) veronderstelt dat MVB aanpassingen in de beleggingsportefeuille geen negatief effect heeft op de rendement/risico verhouding, zijn de MVB effecten op de kosten per deelnemer te verwaarlozen. SPH zal waar relevant ter verantwoording een inschatting maken van de expliciete kosten.

- De toets aan de risicohouding van het bestuur op vermogensbeheer geldt dat deze onderdeel is van het reguliere balansbeheerproces van SPH.

Wet verplichte beroepspensioenregeling

SPH belegt in overeenstemming met de prudent person-regel (artikel 130 Wvb). De prudent person- regel’ is gebaseerd op Europese regelgeving en ligt vast in artikel 130 van de Wvb. Deze regel schrijft voor dat alle beleggingen die gedaan worden met het geld van een pensioenfonds in het belang van de deelnemers en gepensioneerden moet zijn. De prudent person- regel is dus een belangrijke randvoorwaarde binnen het MVB-beleid.

Investeringsverbod clustermunitie

Voor in Nederland gevestigde financiële ondernemingen is het verboden om te investeren in ondernemingen die clustermunitie, of cruciale onderdelen daarvan, produceren, verkopen of distribueren, tenzij als beperkt onderdeel van een indexbelegging.

Sanctiewet

Het is niet toegestaan om te beleggen in landen, ondernemingen of personen op een sanctielijst.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) heeft de hoogste macht in het uitvaardigen van sancties. De Europese Unie (EU) kan ook zelfstandig sancties opleggen. Daarnaast kunnen individuele landen ook sancties instellen. De Nationale Terrorismelijst is daar een voorbeeld van.

IORP II

In de IORP II Europese Pensioenfondsen richtlijn, in Nederland onder meer verwerkt in het FTK (Financiële Toetsing Kader), wordt het pensioenfondsen verplicht gesteld om ESG factoren die het fonds financieel relevant acht op te nemen in het Governance- en Risicobeheersysteem en eigen risicobeoordeling. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om risico’s rond klimaatverandering, het gebruik van (schaarse) hulpbronnen, milieu en sociale risico's en risico's in verband met de

waardevermindering van activa als gevolg van veranderde regelgeving. ESG-risico wordt toegevoegd aan het risicoraamwerk van SPH.

In onderstaande tabel worden de verschillende commitments van SPH nogmaals weergegeven, waarbij de belangrijkste daarbij behorende acties zijn opgenomen en de mate waarin SPH daar met dit beleid aan voldoet.

Access to Medicine Investor Statement

Actionable commitments:

We will review and take into account the analysis generated from the Index as appropriate in the ESG analysis we conduct on the companies we invest in

SPH zal initiatieven om met farmaceutische bedrijven in gesprek te gaan over Access to Medicine steunen en indien de betreffende bedrijven geen voortgang boeken overwegen om het bedrijf tijdelijk uit te sluiten uit het beleggingsuniversum.

We will provide investor input into the evolution of the Index to ensure it considers the investment perspective as appropriate and remains dynamic and relevant to the debate.

SPH zal jaarlijks met Access to Medicine in gesprek gaan.

We would encourage other investors to join us in this statement.

SPH roept haar vermogensbeheerders op om eveneens de Access to Medicine Investor Statement te tekenen, en laat dit punt bij de jaarlijkse evaluatie van de vermogensbeheerders een rol spelen.

IMVB Convenant

2020: opnemen in beleid van:

Een tekst conform de OESO-richtlijnen en UN GP’s.

Opgenomen in huidig MVB-beleidsdocument

Een beschrijving (incl. toelichtende tekst op prioritering en thematische aandachtsgebieden) hoe SPH de verschillende ESG due diligence stappen conform de OESO-richtlijnen en de UN GP’s invult en verankert in de uitbesteding, monitoring en rapportage van externe dienstverleners.

Door MVB coördinator uit te werken in

implementatievoorstel ESG due dilligence en in Beleid Monitoring en Selectie.

Informatie over de activiteiten waar het individuele pensioenfonds niet in zal beleggen

Opgenomen in huidig MVB-beleidsdocument

De stemaanpak voor beursgenoteerde

ondernemingen en de Engagement aanpak voor beursgenoteerde ondernemingen en corporate credits, direct of via de uitbesteding, gericht op het stimuleren van lange termijn waarde-creatie bij ondernemingen.

In hoofdlijnen opgenomen in huidig MVB- beleidsdocument, verdere uitwerking in implementatievoorstel voting & engagement

Een omschrijving hoe (maatschappelijke) waarde creatie op de lange termijn als een leidend

principe wordt gehanteerd.

Opgenomen in huidig MVB-beleidsdocument:

Ambitie en Investment Belief(toekomstige check met voorbeeldteksten)

De Deelnemende Pensioenfondsen dienen hun invloed aan te wenden om toegang tot herstel en/of verhaal te bevorderen door ondernemingen waarin zij beleggen en die negatieve impact hebben veroorzaakt of hieraan hebben bijgedragen, ertoe aan te zetten verantwoordelijkheid te nemen zoals

geformuleerd in de OESO-richtlijnen en de UN GP’s.

Wachten tot convenantpartijen hiervoor een aanpak voorstellen.

Het convenant benoemt dat ‘’Waar mogelijk en zinvol betrekken de Deelnemende

Pensioenfondsen derden die Deelnemende Pensioenfondsen als stakeholders zien bij het ontwikkelen van ESG-beleid.’’

Door jaarlijks in gesprek te gaan met Access to Medicine betrekt SPH NGO’s bij beleid en implementatie. Daarnaast betrekt SPH door ondertekening van het convenant de bij het convenant betrokken NGO’s indirect bij de totstandkoming van beleid.

Uiterlijk 2021: Opnemen in nieuwe contracten met Externe Dienstverleners:

- ESG implementeren in beleid en

managementsystemen en lange termijn waarde creatie als een leidend principe hanteren.

- (Potentiële) negatieve impact van activiteiten in de beleggingen t.b.v. SPH identificeren en prioriteren en daarbij relevante stakeholders betrekken

- Invloed zal aanwenden om te bevorderen dat negatieve impact wordt voorkomen of gemitigeerd.

- Invloed zal aanwenden om beursgenoteerde ondernemingen waarin belegd wordt, en die een negatieve impact veroorzaken of daaraan bijdragen, op basis van tijdsgebonden vragen te stimuleren om negatieve impact te

voorkomen en/of te mitigeren en/of te

stimuleren om herstel en/of verhaal te bieden.

- Verantwoording aflegt door resultaten te monitoren en te rapporteren aan SPH over:

- De voortgang van de uitvoering van het ESG-beleid van de betreffende Externe Dienstverlener en/of het ESG beleid van het betreffende deelnemende

pensioenfonds.

- De ESG risico-identificatie methodologie van de Externe Dienstverlener en

bevindingen over de negatieve impact die geïdentificeerd is in de

Beleggingscategorieën.

- Informatie over hoe getracht is de negatieve impact van activiteiten te

Opnemen in Manager Selectie & Monitoring beleid

voorkomen en/of te mitigeren en/of te stimuleren om herstel en/of verhaal te bieden.

- Informatie over de op basis van de ernst van de negatieve impact geprioriteerde beursgenoteerde ondernemingen, waarbij het aanwenden van invloed binnen het daarvoor gestelde tijdspad niet heeft geleid tot voldoende voortgang.

2022: Rapportage van (pas-toe-of-leg-uit)

- Een lijst van namen van ondernemingen en/of beleggingsfondsen binnen de

beursgenoteerde aandelenportefeuille(s) - De aanpak van het pensioenfonds (al dan niet

via externe dienstverleners) ten aanzien van due diligence conform de OESO-richtlijnen en de UN GP’s.

- Hoe het ESG beleid van het deelnemende pensioenfonds geïntegreerd is in de

verschillende beleggingscategorieën waarin het deelnemende pensioenfonds belegt.

- Ondernemingen waarmee namens het deelnemende pensioenfonds engagement wordt gevoerd en waarover.

- De resultaten van engagement namens het deelnemende pensioenfonds bij specifieke ondernemingen.

- Beslissingen die het deelnemende pensioenfonds genomen heeft wanneer engagement niet succesvol blijkt.

- Hoe het pensioenfonds bij

aandeelhoudersvergaderingen van

beursgenoteerde ondernemingen waarin het pensioenfonds belegt, heeft gestemd conform de Richtlijn 2007/36/EG over het bevorderen van lange termijn betrokkenheid van aandeelhouders.

- Waar zinvol toekomstig ESG beleid en ESG doelstellingen

Het bestuur van de deelnemende

pensioenfondsen zorgt ervoor dat er onder deelnemers draagvlak bestaat voor de keuzes over verantwoord beleggen.

SPH overlegt regelmatig met het

verantwoordingsorgaan over het MVB-beleid. Door middel van deelnemersenquêtes inventariseert SPH regelmatig het draagvlak.

IORP II

In de verklaring inzake beleggingsbeginselen wordt opgenomen op welke wijze in het

beleggingsbeleid rekening wordt gehouden met ESG factoren. De verklaring beleggingsbeginselen wordt openbaar gemaakt.

Investment Belief in combinatie met MVB-beleid.

MVB-beleid dient dan ook openbaar te zijn.

ESG factoren (waaronder risico’s rond

klimaatverandering, het gebruik van (schaarse) hulpbronnen, milieurisico’s, sociale risico's en risico's in verband met de waardevermindering van activa als gevolg van veranderde regelgeving) opnemen in het governance- &

risicobeheersysteem en Eigen risico beoordeling.

E.e.a. in verhouding tot de omvang, aard, schaal en complexiteit, niet relevant verklaren kan ook.

SPH tracht ESG risico’s te beperken door hierover (i.s.m. andere pensioenfondsen en

vermogensbeheerders) in gesprek te gaan met ondernemingen en door kennis op dit terrein actueel te houden. ESG-risico zal worden toegevoegd aan het risicoraamwerk van SPH.

Inzicht geven aan deelnemers of/hoe rekening wordt gehouden met ESG-factoren.

In laag 1 van de Pensioen 1-2-3

De SPH site informeert over elke laag via https://www.huisartsenpensioen.nl/u-begint-bij- sph/pensioen-1-2-3/. Hierbij wordt verwezen naar het beleggingsbeleid, dus impliciet naar ESG en ESG factoren. Op de website is het beleidsdocument MVB, de uitsluitingenlijst en een rapportage van het

stemgedrag, de engagementactiviteiten en de visie op een aantal actuele MVB onderwerpen terug te vinden via

https://www.huisartsenpensioen.nl/index/OverSPH/M aatschappelijkVerantwoordBeleggen/

Wet verplichte beroepspensioenregeling In het bestuurs-verslag vermelden op welke wijze in het beleggingsbeleid rekening wordt gehouden met milieu en klimaat, mensenrechten en sociale verhoudingen .

UN PRI

1 - Het hanteren van ESG doelstellingen in de beleggingsanalyses en –beslissingen.

Uit dit MVB-beleidsdocument blijkt dat ESG aspecten zijn geïntegreerd door het gehele beleggingsproces.

In bijvoorbeeld de periodieke cyclus van investment cases, kaderstelling en uitvoeringsvoorstel worden voor alle beleggingscategorieën ESG criteria

meegewogen. Zo speelt bijvoorbeeld de invloed van SPH op het MVB-beleid (zoals de uitsluitingenlijst) een rol bij de keuze tussen beleggen in fondsen voor gemeenschappelijke rekening of een separaat mandaat.

2 - Het opstellen als actieve eigenaren, waarbij ESG doelstellingen in de activiteiten worden meegenomen.

Het actieve aandeelhouderschap vertaalt zich bij SPH in de dialoog die wordt gevoerd met bedrijven waarin SPH belegt en het stemmen tijdens

aandeelhoudersvergaderingen.

3 - Het aansporen van bedrijven en overheden waarin wordt belegd om openheid te geven over hun ESG beleid.

Door MVB coördinator en MVB dienstverleners worden waar nodig bedrijven en overheden

aangesproken op hun transparantie op ESG gebied.

4 - Het promoten van het gebruik van de UN PRI binnen de financiële sector.

SPH spreekt haar vermogensbeheerders aan op hun MVB-beleid en PRI scores.

5 - Het onderling samenwerken om de effectiviteit van het ESG beleid te vergroten.

Om de effectiviteit van het MVB-beleid te vergroten werkt SPH samen waar mogelijk. Onze MVB

coördinator en dienstverleners kunnen als

vertegenwoordiger van meerdere klanten een grotere vuist maken richting partijen waarin door haar klanten wordt belegd. De MVB coördinator en dienstverleners werken op hun beurt ook weer samen.

6 - Het rapporteren van de eigen inspanningen op het gebied van ESG.

SPH rapporteert via haar website over haar inspanningen op het gebied van MVB. Zo is op de website het beleidsdocument MVB, de

uitsluitingenlijst en een rapportage van het

stemgedrag, de engagementactiviteiten en de visie op een aantal actuele MVB onderwerpen terug te vinden via

https://www.huisartsenpensioen.nl/index/OverSPH/M aatschappelijkVerantwoordBeleggen.

Klimaatakkoord (nog niet aan gecommitteerd) Inspanningsverplichting om deel te nemen aan financiering van de energietransitie.

Kan worden ingevuld binnen een toekomstig SDG mandaat.

Het CO2 gehalte van de relevante beleggingen wordt gemeten.

Opnemen in dienstverlening van de MVB coördinator / rapportagevereisten.

2022: bekendmaking van de

reductiedoelstellingen en actieplannen.

Nog niet aan gecommitteerd.