RUIMTELIJKE ONDERBOUWING (BOUWWERK) HANZEKWARTIER TE STAVOREN

(1)

RUIMTELIJKE ONDERBOUWING (BOUWWERK) HANZEKWARTIER TE

STAVOREN

Besluit:

Datum: 01-03-2019 UV20180219

Teammanager a.i.Vergunningen

Omgevingsvergunning

(2)

(3)

RUIMTELIJKE ONDERBOUWING (BOUWWERK) HAN- ZEKWARTIER TE STAVOREN

CODE 20180426 / 26-11-2018

(4)

(5)

GEMEENTE SUDWEST-FRYSLÂN 20180426 / 26-11-2018

RUIMTELIJKE ONDERBOUWING (BOUWWERK) HANZEKWARTIER TE STAVOREN

INHOUDSOPGAVE blz

1. INLEIDING 1

1. 1. Locatie 1

1. 2. Planologische regeling 2

1. 3. Leeswijzer 3

2. PROJECTBESCHRIJVING 4

2. 1. Huidige situatie 4

2. 2. Voorgenomen initiatief 6

2. 3. Stedenbouwkundige inpassing/beeldkwaliteit 9

2. 4. Parkeerbehoefte 9

3. BELEIDSKADER 11

3. 1. Rijksbeleid 11

3. 2. Provinciaal beleid 11

3. 3. Gemeentelijk beleid 13

4. OMGEVINGSASPECTEN 15

4. 1. Milieuzonering 15

4. 2. Geluid 15

4. 3. Water 16

4. 4. Bodem 17

4. 5. Archeologie en cultuurhistorie 18

4. 6. Ecologie 21

4. 7. Externe veiligheid 22

4. 8. Luchtkwaliteit 22

4. 9. Kabels, leidingen en zoneringen 23

5. UITVOERBAARHEID 24

5. 1. Maatschappelijke uitvoerbaarheid 24

5. 2. Economische uitvoerbaarheid 24

5. 3. Grondexploitatie 24

6. AFWEGING EN CONCLUSIES 25

Bijlage 1 Memo onderzoek fluittonen door wind Bijlage 2 Watertoets

Bijlage 3 Watervergunning

Bijlage 4 Milieukundig en ecologisch onderzoek Bijlage 5 Archeologisch onderzoek

(6)

(7)

20180426 blz 1

Ruimtelijke onderbouwing (bouwwerk) Hanzekwartier te Stavoren Rho Adviseurs B.V.

Status: Definitief / 26-11-2018 1. INLEIDING

In het Friese Meren Project werken de provincie Fryslân en de Friese gemeenten samen met het bedrijfsleven aan versterking van de recreatief-toeristische infra- structuur van Fryslân. Voor Stavoren is daarvoor, in samenspraak met de Staverse bevolking, het Masterplan ’Hanzestad: zien-benutten-beleven’ opgesteld.

Essentieel onderdeel van het Masterplan betreft het weer toeristisch-recreatief beleefbaar maken van de historie van Stavoren als oudste Friese stad, inclusief de roemruchte geschiedenis van deze Hanzestad.

Ter bevordering van de recreatieve functie van Stavoren is het plan opgevat om het voormalige Blokhuis te reconstrueren. Het project bestaat uit een bouwwerk waarbij met de contouren, de omvang en de massaliteit van het Blokhuis worden verbeeld.

In de afgelopen tijd is het project reeds in ontwikkeling gegaan. Er zijn in een eer- der stadium twee omgevingsvergunningen verleend, die het mogelijk maakten om een groot deel van de reconstructie van het Blokhuis te realiseren. De reeds ge- bouwde delen zijn destijds legaal op basis van de verleende omgevingsvergunnin- gen gerealiseerd. Daarna heeft de rechter echter op 8 februari 2018 in beroep de twee verleende omgevingsvergunningen vernietigd. Dit maakt dat de destijds con- form besluitvorming gebouwde reconstructie nu in strijd is met de geldende rege- ling uit het bestemmingsplan Stavoren. De vergunningen zijn destijds vernietigd omdat het feitelijke gebruik van het bouwwerk in hoofdzaak recreatief is. Dit is niet toegestaan binnen de aanwezige bestemmingen ‘Groen’, ‘Horeca’ en ‘Ver- keer-Verblijf’. Conform de uitspraak van de rechter heeft het college voor het pro- ject opnieuw een aanvraag om omgevingsvergunning ingediend en wordt hier- voor de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 van de Awb doorlopen.

Daarom wordt voor deze ontwikkeling een omgevingsvergunning in afwijking van het bestemmingsplan aangevraagd. Voorwaarde hierbij is dat de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening. Ter motivering hiervan is een goede ruimtelijke onderbouwing noodzakelijk. Deze notitie voorziet hierin en zal deel uitmaken van de omgevingsvergunning.

1. 1. Locatie

Het projectgebied omvat de gronden van het voormalige Blokhuis in Stavoren.

Het projectgebied wordt aan de noordzijde begrenst door de woningen aan de

Havenweg, aan de oost- en zuidkant door de woningen de Dwinger en aan de

westkant door het restaurant aan de Havenweg 14. In figuur 1 is de ligging weer-

gegeven. Het projectgebied is gelegen binnen de grenzen van de historische stad

Stavoren.

(8)

blz 2 20180426

Rho Adviseurs B.V. Ruimtelijke onderbouwing (bouwwerk) Hanzekwartier te Stavoren Status: Definitief / 26-11-2018 Figuur 1. De ligging van het projectgebied

1. 2. Planologische regeling

Het projectgebied is geregeld in het bestemmingsplan ‘Stavoren’, dat onherroepe- lijk is geworden op 4 oktober 2013. Het heeft hierin de (enkel) bestemmingen

‘Groen’, ‘Verkeer – Verblijf’ en ‘Horeca’. Daarnaast is de dubbelbestemming

‘Waarde – Archeologie’ van toepassing. Tot slot is de gebiedsaanduiding ‘vrijwa- ringszone – dijk’ van toepassing.

Groen

De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn onder andere bestemd voor het recrea- tief medegebruik. Voor het bouwen van overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde geldt dat deze niet hoger mogen zijn dan 6 meter.

Binnen de bestemming ‘Groen’ is daarnaast de aanduiding ‘specifieke vorm van cultuur en ontspanning - blokhuis' opgenomen. De bouwhoogte van een gebouw of overkapping mag ten hoogste 4 meter bedragen met een maximale oppervlak- te van 50 m

²

.

Op basis van het geldende bestemmingsplan is het gedeelte van het project dat binnen de bestemming ‘Groen’ valt niet toegestaan. Recreatief medegebruik is binnen deze bestemming alleen ondergeschikt toegestaan, terwijl in dit geval de recreatieve functie, de hoofdfunctie van het bouwwerk wordt.

Horeca

De gronden binnen de bestemming ‘Horeca’ zijn onder andere bedoeld voor ho-

recaterrassen, horecabedrijven, groenvoorzieningen en wegen, straten en paden.

(9)

20180426 blz 3

Status: Definitief / 26-11-2018

Voor het bouwen van overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde geldt dat deze niet hoger mogen zijn dan 6 meter. Echter mogen er geen gebouwen worden ge- realiseerd ten behoeve van het recreatief medegebruik gerealiseerd worden.

Verkeer - Verblijf

De gronden binnen de bestemming ‘Verkeer – Verblijf’ zijn onder andere bedoeld voor wegen, straten, paden, groenvoorzieningen en speelvoorzieningen. Voor het bouwen van overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde geldt dat deze niet ho- ger mogen zijn dan 6 meter. Echter mogen er geen gebouwen ten behoeve van het recreatief medegebruik gerealiseerd worden.

Dubbelbestemming Waarde – Archeologie

In het projectgebied komen archeologische resten voor. Binnen de bestemming

‘Waarde – Archeologie’ is bepaald dat zonder een omgevingsvergunning het ver- boden is een bouwwerk te realiseren met een oppervlakte groter dan 50 m

²

en dieper dan 40 centimeter. Indien archeologische resten kunnen worden ver- stoord dan dienen de werkzaamheden door een deskundige te worden begeleid.

Gebiedsaanduiding vrijwaringszone – dijk

Het projectgebied valt grotendeels binnen de gebiedsaanduiding ‘vrijwaringszone – dijk’. Binnen de vrijwaringszone mogen alleen overige bouwwerken, geen ge- bouwen zijnde worden gebouwd ten behoeve van de desbetreffende bestem- ming. Hiervan kan met een omgevingsvergunning worden afgeweken indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de werking van de waterkering. Voor- waarde is een positief advies van het Wetterskip Fryslân.

Conclusie

Binnen de genoemde bestemming ‘Horeca’ en ‘Verkeer – Verblijf’ zijn geen moge- lijkheden opgenomen om gebouwen en andere bouwwerken te realiseren en te gebruiken ten behoeve van recreatief medegebruik. Bovendien mag binnen de bestemming ‘Groen’ het recreatieve gebruik niet als hoofdfunctie van een bouw- werk dienen. De ontwikkeling is daarmee in strijd met het geldende bestem- mingsplan.

1. 3. Leeswijzer

Na deze inleiding wordt in hoofdstuk 2 een beschrijving gegeven van de huidige si-

tuatie en de gewenste ontwikkelingen. In hoofdstuk 3 worden de uitgangspunten

getoetst aan het, voor het project relevante, beleid op de verschillende niveaus. In

hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de omgevingsaspecten. Vervolgens worden in hoofdstuk 5 de maatschappelijk en economische uitvoerbaarheid van het project

besproken. Hoofdstuk 6 geeft ten slotte een beknopte samenvatting en conclusie

van de ruimtelijke onderbouwing.

(10)

blz 4 20180426

Rho Adviseurs B.V. Ruimtelijke onderbouwing (bouwwerk) Hanzekwartier te Stavoren Status: Definitief / 26-11-2018

2. PROJECTBESCHRIJVING 2. 1. Huidige situatie

Het projectgebied ligt in de historische kern van Stavoren. Stavoren is een oude havenstad die 950 jaar geleden als eerste stad in Nederland stadsrechten kreeg.

De stad had vroeger een belangrijke betekenis als handelsstad in de provincie Friesland.

De stad kent een rijke geschiedenis aan gebeurtenissen die hier hebben plaats ge- vonden. Eén van deze gebeurtenissen vond plaats in het projectgebied. Het betrof de bouw van ‘Het Blokhuis’ in 1522 in opdracht van de toenmalige keizer Karel V.

In 1580 werd het Blokhuis gedeeltelijk afgebroken en verder in de stadswallen opgenomen. Bij opgravingen in 1996 zijn stukken van de muren en torens en veel kanonskogels gevonden.

De zichtbaarheid en de beleefbaarheid van het eeuwenoude Blokhuis is echter door de jaren heen verdwenen. Daarop is het idee ontstaan om het voormalige Blokhuis weer zichtbaar te maken door het middels een bouwwerk te reconstrue- ren. Een groot deel van dit bouwwerk is reeds gerealiseerd op basis van een eer- der verleende vergunning, die later is vernietigd door de rechter.

De omgeving van het projectgebied kenmerkt zich als een woon- en recreatief ge- bied nabij de haven. Een overzicht van het projectgebied en zijn omgeving is weergeven in figuur 2. De figuren 3 tot 6 geven een aanzicht op de huidige situatie weer. Op figuur 2 is goed te zien dat een groot deel van het voorgenomen bouw- werk reeds gerealiseerd is. Destijds op basis van de verleende omgevingsvergun- ningen, die later zijn vernietigd.

Figuur 2. Overzicht huidige situatie.

(11)

20180426 blz 5

Figuur 3. Aanzicht huidige situatie vanaf de noordwest kant

Figuur 4. Aanzicht huidige situatie vanaf de noordoost kant

(12)

blz 6 20180426

Rho Adviseurs B.V. Ruimtelijke onderbouwing (bouwwerk) Hanzekwartier te Stavoren Status: Definitief / 26-11-2018 Figuur 5. Aanzicht huidige(reeds gerealiseerde) situatie vanaf de zuidoost kant

Figuur 6. Aanzicht huidige (reeds gerealiseerde) situatie vanaf de zuidwest kant

2. 2. Voorgenomen initiatief Ambitie

De provincie en de gemeente hebben de ambitie om de historische identiteit van

Stavoren te herstellen en te versterken. Hierdoor wordt de historie van Stavoren

als oudste Friese stad, inclusief de roemruchte geschiedenis van deze Hanzestad

(13)

20180426 blz 7

weer beleefbaar gemaakt. Dit ten behoeve van het toeristisch-recreatief product Hanzestad Stavoren.

De strategische ligging en de voormalige aanwezigheid en betekenis van het zeer omvangrijke Blokhuis, waarvan de funderingen nog onder het maaiveld aanwezig zijn, vormen hierin een zeer belangrijk onderdeel. Het terrein vervulde in de voor- gaande situatie een beperkte recreatieve rol. Daarom is het plan opgevat om een bouwplan op te stellen ten behoeve van de verbeelding en het weer herkenbaar en beleefbaar maken van het voormalige blokhuisterrein inclusief de omgeving.

Inmiddels is een groot deel van het bouwwerk gerealiseerd.

Totstandkoming en uitgangspunten bouwplan

Het project is in nauw overleg tot stand gekomen met omwonenden, provincie, gemeente en cultuurhistorische- en archeologische specialisten. De uitgangspun- ten die hierbij gehanteerd zijn:

 de historie in woord, beeld en fysiek toegankelijk maken voor de inwoners en bezoekers;

 de oorspronkelijke contourlijnen volgen;

 verbeelding vindt primair plaats op gronden die in eigendom zijn bij een over- heid;

 de archeologische waarden optimaal beschermen;

 het plan voldoende draagvlak vindt in Stavoren;

 het plan door zijn recreatieve functie een bijdrage levert aan het toeristisch- recreatieve product van Stavoren.

Het bouwplan

Er is gekozen voor een bouwplan waarbij de contouren, de omvang en de massali- teit van het Blokhuis worden verbeeld. Gekozen is voor een moderne verbeelding (lees het Blokhuis) in cortenstaal en beton, omdat het Blokhuis hiermee wel ver- wijzend, maar niet historiserend wordt verbeeld.

Naast de informatie over de ligging en omvang van het Blokhuis zijn op enkele lo- caties ter hoogte van het poortgebouw oorspronkelijke blokhuisonderdelen (vloe- ren, muren, aanzet stenen wenteltrap e.d.) duurzaam zichtbaar gemaakt, om daarmee het Blokhuis nog meer tot leven te brengen. Dit in combinatie met uit- gebreide informatieverstrekking met panelen e.d. Daarnaast biedt het object mo- gelijkheden om (oude) gebruiksvoorwerpen ten toon te stellen, welke zijn gevon- den bij de opgraving.

Alle werkzaamheden hebben onder archeologische begeleiding plaatsgevonden.

Hier is voorafgaand een Programma van Eisen opgesteld en door het bevoegd ge- zag goedgekeurd.

In paragraaf 1.3 is uiteengezet waarom het reeds gerealiseerde bouwwerk in strijd

is met het bestemmingsplan.

(14)

blz 8 20180426

Poortgebouw en ommuring

In het oosten en noorden van het projectgebied is een ommuring aangelegd. Aan de oostzijde komt deze op circa 220 cm boven het maaiveld, zodat men er onder- door kan lopen. Aan de noordzijde en westzijde wordt deze ommuring circa 45 cm hoog en ontstaat er een sloof. Het Poortgebouw wordt hoger opgetrokken in cor- ten-stalen ribben. Het bovenste deel van het Poortgebouw wordt uitgevoerd in glas. Bovendien is de oorspronkelijke fundering van het Poortgebouw zichtbaar gemaakt.

Noordoostelijk hoekbastion

Het noordoostelijk hoekbastion, waar zich vroeger een toren bevond, wordt ge- heel gesloten zodat het publiek dat vanaf de Haven komt zich via het pad aan de oostzijde naar het Poortgebouw zal begeven. De entree wordt gemarkeerd met een klein hekwerk. Hiermee wordt voorkomen dat veel extra bezoekers het, ove- rigens openbare, achterpad van de Havenstraat gebruiken. De entree van deze hoek is weergegeven op onderstaand figuur.

Figuur 7. Noordoostelijke entree van het projectgebied

Noordwestelijk hoekbastion

De verbeelding van het noordwestelijk hoekbastion bestaat uit een betonsloof op circa 40 á 50 cm boven maaiveld. Hoewel de contour reeds in het maaiveld is aan- gebracht en aldus zichtbaar is, biedt een informeel sloof (betonsloof op corten- stalen ribben) extra nadrukkelijk informatie over de oorspronkelijke vorm.

Zuidoostelijke ommuring

De verbeelding van de zuidoostelijke ommuring en het hoekbastion bestaat in de

huidige situatie uit de betonsloof op circa 220 cm boven maaiveld en de contour

(15)

20180426 blz 9

in het maaiveld. Na de uitspraak van de rechter is de zuidoostelijk betonsloof op twee onderdelen aangepast. Het meest zuidelijke gedeelte is ingekort om het aantal parkeerplaatsen gelijk te houden. Verder is het meest noordelijke gedeelte van de betonsloof, bij de aansluiting op het Poortgebouw, ingekort. Om veilig- heidsredenen wordt een fysieke onderbreking aangebracht. Hiermee wordt ver- hinderd dat kinderen de betonsloof als speelobject gebruiken door hierop te ska- ten. Op onderstaand figuur is een schets weergegeven van de voorgenomen zuid- oostelijke hoek van het projectgebied.

Figuur 8. Zuidoostelijke muur en parkeeroplossing

2. 3. Stedenbouwkundige inpassing/beeldkwaliteit

Op 20 juni 2016 heeft de Provinciale Adviescommissie voor ruimtelijke kwaliteit te kennen gegeven positief tegenover het bouwplan te staan. Ook is positief gerea- geerd op de aanpassing van de Zuidoostelijke betonsloof zoals bij paragraaf 2.2 is weergegeven.

2. 4. Parkeerbehoefte

Een verbeelding van het Blokhuis uit 1522 wordt in het Hanzekwartier gebouwd.

Hoeveel bezoekers het Hanzekwartier gaat aantrekken is lastig te voorspellen. Een bezoek aan het Hanzekwartier zal vaak gekoppeld worden met andere beziens- waardigheden in Stavoren.

De CROW publicaties die gaan over de verkeergeneratie van voorzieningen geven

geen bruikbare inschatting. Om toch een inschatting te kunnen geven, zijn de be-

zoekersaantallen van forten gebruikt. Denk hierbij aan: Fort Sabina, Fort Panner-

den en Fort Vechten. De bezoekersaantallen liggen per jaar tussen de 10.000 en

14.000 bezoekers. Deze situaties zijn niet helemaal vergelijkbaar aan de situatie in

Stavoren, maar geven wel aan dat het totaal aan extra bezoekers niet boven de

10.000 bezoekers per jaar zal liggen.

(16)

blz 10 20180426

Met onderstaande grove inschatting/berekening is de parkeerbehoefte ingeschat:

- uitgaande van maximaal 10.000 bezoekers per jaar;

- is 30 bezoekers op een dag (dit aantal is gebaseerd op een inschatting uit de CROW publicatie waarbij een bezoekersaantal van ongeveer 100.000 bezoekers per jaar, 300 bezoekers op een dag geeft);

- ingeschat dat 60% met de auto komt (veel zal van het water komen);

- bezettingsgraad van de auto is gemiddeld 2 personen.

Hierdoor is de parkeerbehoefte 9 parkeerplaatsen.

De bezoekers van Stavoren worden naar de twee grotere parkeerterreinen aan de schil van Stavoren verwezen. Het is daarmee ook logisch dat de theoretische par- keerbehoefte hier aan toegevoegd wordt. In onderstaand figuur is de parkeerop- lossing weergegeven.

Figuur 9. De parkeeroplossing nabij de sluizen

(17)

20180426 blz 11

3. BELEIDSKADER 3. 1. Rijksbeleid

Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is op 13 maart 2012 door de mi- nister vastgesteld. Met de Structuurvisie zet het kabinet het roer om in het natio- nale ruimtelijke beleid. Om de verantwoordelijkheden te leggen waar deze het beste passen brengt het Rijk de ruimtelijke ordening meer over aan gemeenten en provincies. Het Rijk kiest voor een selectievere inzet van rijksbeleid op slechts 14 nationale belangen. Voor deze belangen is het Rijk verantwoordelijk en wil het re- sultaten boeken. Buiten deze 14 belangen hebben decentrale overheden beleids- ruimte voor het faciliteren van ontwikkelingen.

Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) is op 30 december 2011 in werking getreden. Het Barro stelt regels omtrent de 14 aangewezen nationale belangen zoals genoemd in de SVIR. Dit project raakt geen rijksbelangen zoals de- ze genoemd zijn in het Barro.

Ladder voor duurzame verstedelijking

In de SVIR is de ‘ladder voor duurzame verstedelijking’ geïntroduceerd. De ladder is ook als procesvereiste opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Dat betekent dat overheden nieuwe stedelijke ontwikkelingen moeten motiveren met oog voor de behoefte en de beschikbare ruimte binnen stedelijk gebied.

Er is in het projectgebied geen sprake van een stedelijke ontwikkeling. Toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking is daarom niet noodzakelijk.

3. 2. Provinciaal beleid Friese Merenproject

Met Het Friese Merenproject wil Fryslân zich als watersportgebied nog aantrekke- lijker maken. En daarmee ook de Friese economie stimuleren. Het project is in 2000 gestart en liep af in 2015.

De doelstelling van het Friese Merenproject is onder meer verankerd in een be- oogde verbetering van de werkgelegenheid in de Friese watersportbranche. Ge- streefd wordt naar 30% meer werkgelegenheid ten opzichte van de peildatum in het jaar 2000. Tevens wil Het Friese Merenproject de leefbaarheid en het vesti- gingsklimaat in Fryslân verbeteren, onder meer door een betere doorstroming van het autoverkeer en kortere wachttijden voor bruggen en sluizen. Uiteraard is een centrale rol weggelegd voor natuur en milieu, mede ten behoeve van de recrea- tieve betekenis van Fryslân. Kortom, het project is goed voor iedereen: of je nu in Fryslân woont, op bezoekt bent, of vakantie viert.

De afgelopen jaren zette Het Friese Merenproject in op het aantrekkelijker maken

van 10 watersportkernen en 7 toegangspoorten ter bevordering van de bestedin-

(18)

blz 12 20180426

gen aan de wal. Hiervoor is de Masterplan-formule bedacht. Voor ieder van de 17 watersportplaatsen maakt Het Friese Merenproject samen met de gemeente een masterplan (watersportplan). Bij het opstellen van een masterplan werd gekeken naar wat de sterke en zwakke punten zijn op watersportgebied. Ook initiatieven van bedrijven, inwoners en verenigingen worden in kaart gebracht. De belangrijk- ste kenmerken van de plaatsen vormen de uitgangspunten voor het plan. Zowel de historie als het landschap zijn hierin meegenomen.

Stavoren is één van de 7 toegangspoorten. Derhalve is voor de stad een Master- plan opgesteld. In de plannen voor Stavoren is het terugbrengen van de historie (de oudste stad van Nederland) de rode draad. In het Visserijkwartier van Stavo- ren komen de historische sfeer en typische visserijkenmerken straks sterker naar voren.

Bij het Hanzekwartier wordt een deel van de archeologische resten, van het mid- deleeuwse Blokhuis, weer zichtbaar gemaakt. Het uitbreidingsplan Middenmeer biedt ruimte voor de bouw van ruim 50 woningen, voor zowel permanent als re- creatief gebruik. Er is op dit moment al een passanteneiland aangelegd en een brug tussen het eiland en het centrum van de stad gebouwd.

Eind 2014 is de bouw van de steiger voor grote cruiseschepen in de Spoorhaven van start gegaan Deze is inmiddels gerealiseerd. De uitbreiding van de provinciale Johan Frisosluis is inmiddels al afgerond. Hierdoor is de binnenkomst van Stavo- ren, bij de Kruitmolen, aanzienlijk verbeterd.

Het project in het Hanzekwartier maakt onderdeel uit van het Friese Merenpro- ject. Met het bouwplan wordt een deel van de archeologische resten, van het middeleeuwse Blokhuis, weer zichtbaar gemaakt.

Streekplan Fryslân 2007

Het ruimtelijk beleid van de provincie vormt een belangrijk kader voor het ge- meentelijk (bestemmingsplan)beleid. Dit is onder meer neergelegd in het Streek-

plan Fryslân 2007 ‘Om de kwaliteit van de Romte’, vastgesteld op 13 december

2006.

De provincie streeft naar een kwaliteitsverbetering van recreatieve voorzieningen.

Ze bevorderen dat de mogelijkheden van recreatie en toerisme als (nieuwe) soci- aaleconomische drager ten volle worden benut.

De provincie zet in op concentratie van recreatieve voorzieningen in de stedelijke

en regionale centra en in een aantal recreatiekernen. Stavoren maakt deel uit van

een recreatiekern. De kansen van deze recreatiekernen hebben vooral betrekking

op versterking van hun potenties voor de vaarrecreatie en de benutting van cul-

tuurhistorie. Met de reconstructie van het voormalige Blokhuis wordt het recrea-

tief aanbod van Stavoren versterkt, door gebruik te maken van de aanwezige cul-

tuurhistorische waarden, en is daarmee passend binnen het Streekplan.

(19)

20180426 blz 13

Verordening Romte Fryslân

Op 25 juni 2014 hebben Provinciale Staten de Verordening Romte Fryslân 2014 vastgesteld. Deze verordening behelst een aanpassing van de op 15 juni 2011 vastgestelde verordening en is op 16 augustus 2014 in werking getreden. In deze verordening is het beleid, zoals verwoord in het Streekplan, vertaald naar regels voor ruimtelijke plannen.

In artikel 5.4 is opgenomen dat een nieuwe dagrecreatieve inrichting wordt toe- gestaan in, aansluitend aan of nabij een recreatiekern, tot een maximaal aantal van 150.000 bezoekers per jaar.

Met dit project wordt een nieuwe dagrecreatieve inrichting in de recreatiekern Stavoren mogelijk gemaakt. Het project heeft een beperkte (extra) toename van het aantal bezoekers tot gevolg. Met het project wordt voornamelijk beoogt het recreatieve aanbod te versterken doormiddel van het weer beleefbaar maken en versterken van belangrijke cultuurhistorische kwaliteiten en waarden die in de provincie voorkomen. Het voormalig Blokhuis maakt hier deel van uit. Dit project is op een zorgvuldige cultuurhistorische en archeologisch wijze tot stand geko- men.

Op basis van het voorgaande kan geconcludeerd worden dat het plan in overeen- stemming is met de Verordening Romte Fryslân 2014.

3. 3. Gemeentelijk beleid

Ontwikkelvisie gemeente Súdwest-Fryslân

Op 22 maart 2012 heeft de gemeenteraad de Ontwikkelvisie gemeente Súdwest-

Fryslân vastgesteld. In de visie staan de ambities van de gemeente op het gebied

van sociale, ruimtelijke en economische ontwikkelingen.

De cultuur en erfgoed zorgen voor een gevoel van eigenheid en gezamenlijke trots in Súdwest-Fryslân. Het heeft een grote aantrekkingskracht op toeristen. Vanwege de verbindende werking op de samenleving en het effect op de ruimtelijke kwali- teit spelen de cultuur en het erfgoed een belangrijke rol in de leefbaarheid.

De gemeente wil daarom zijn inwoners en toeristen het hele jaar een divers aan- bod aan cultuur bieden. Dit wil de gemeente doen door het erfgoed te bescher- men, te behouden en te ontsluiten (inclusief de kennis daarover). Hierbij ligt de focus op dat erfgoed dat de gemeente bijzonder maakt, zijn eigen beeldmerk vormt. Hierbij wordt gedacht aan historische kernen, objecten die het silhouet van de gemeente bepalen en het weidse cultuurlandschap.

Zoals in hoofdstuk 2 besproken, wordt met dit project gepoogd de historische

identiteit van Stavoren te herstellen en te versterken. Hierdoor wordt de historie

van Stavoren als oudste Friese stad, inclusief de roemruchte geschiedenis van de-

ze Hanzestad, weer een stukje beleefbaarder gemaakt. Geconcludeerd wordt dat

(20)

blz 14 20180426

de voorgenomen ontwikkeling goed past binnen de gemeentelijke ontwikkelings- visie.

Masterplan Stavoren

In 2012 is het Masterplan Stavoren vastgesteld. Het Masterplan is allereerst een gedeelde visie van provincie en gemeente over de toeristisch recreatieve ontwik- keling van Stavoren voor een periode van 10 tot 15 jaar. Deze concrete en ge- deelde uitspraak is van groot belang voor ondernemers en investeerders omdat zij daarmee met zekerheid en vertrouwen hun visies en plannen verder kunnen uit- werken en de noodzakelijke investeringen in de toekomst kunnen opnemen in hun ondernemingsplan.

Het Masterplan is vervolgens het concrete en samenhangende beleidsplan voor Stavoren in het kader van het Friese Merenproject op basis waarvan voor de uit- voeringsperiode 2012 t/m 2015 door beide overheden financiële middelen be- schikbaar worden gesteld voor concrete projecten. In dit Masterplan zijn deze projecten benoemd, met de voor de uitwerking relevante uitgangspunten en randvoorwaarden. Voor zover de eerste verantwoordelijkheid voor de uitvoering ligt bij private partijen, houdt de betrokkenheid van provincie en gemeente met dit Masterplan niet op. Ook bij de uitwerking stellen beide overheden hun exper- tise beschikbaar met als doel om samen het gewenste resultaat te bereiken.

Het Masterplan kreeg als thema “Stavoren – Hanzestad: zien – benutten –

beleven” mee. Het idee om de historische identiteit van de stad Stavoren die voor een aanzienlijk deel verloren is gegaan weer uitgangspunt te maken voor de toe- komst, geniet een zeer breed draagvlak. Er zijn drie speerpunten binnen dit the- ma:

1. de rijke geschiedenis van Stavoren weer herkenbaar en beleefbaar maken waardoor Stavoren een eigen, onderscheidende identiteit krijgt;

2. de ligging op een knooppunt van routes op water, land en spoor benutten en beter uitdragen;

3. de verbinding met andere steden met een vergelijkbare geschiedenis of een vergelijkbaar toekomstperspectief versterken.

Dit project sluit aan bij het thema ‘de rijke geschiedenis van Stavoren weer her-

kenbaar en beleefbaar maken waardoor Stavoren een eigen, onderscheidende

identiteit krijgt’. Het project is als specifiek project opgenomen. De ambitie is het

weer herkenbaar en beleefbaar maken van de restanten van het Blokhuis uit de

zestiende eeuw, met behoud van de archeologische waarde. Onderhavig project

geeft hier uitwerking aan en is daarmee passend binnen het Masterplan.

(21)

20180426 blz 15

4. OMGEVINGSASPECTEN 4. 1. Milieuzonering

In het kader van een goede ruimtelijke ordening is het van belang dat bij de aan- wezigheid van bedrijven in de omgeving van milieugevoelige functies zoals bij- voorbeeld woningen een goed woon- en leefmilieu kan worden gegarandeerd.

Hierbij dient rekening gehouden te worden met de bedrijfsvoering en milieuruim- te van de betreffende bedrijven.

Met de reconstructie van het Blokhuis wordt geen milieugevoelige functie ont- wikkeld waarbij rekening moet worden gehouden met de richtafstanden conform de VNG publicatie ‘Bedrijven en milieuzonering’. Ook heeft het project geen ex- terne werking op mogelijke milieuhindergevoelige functies rondom het project- gebied.

Voor dit project is wel een onderzoek uitgevoerd naar het ontstaan van mogelijke fluittonen door de wind die langs en door de bouwwerken van het kunstwerk waait. Omwonenden stelden dat in de reeds gerealiseerde delen dergelijke fluit- tonen ontstonden. Dit zou kunnen leiden tot geluidsoverlast.

Uit het onderzoek is echter geconcludeerd dat geen sprake is van fluittonen als gevolg van wind dat door het bouwwerk waait. Het bleek dat de waargenomen fluittonen afkomstig zijn van de masten van de bruine vloot die nabij het project- gebied ligt. Daarmee is uitgewezen dat er in ieder geval geen onevenredige geen geluidhinder ontstaat door het bouwwerk. Het akoestisch onderzoek is opgeno- men als bijlage 1.

Tijdens een inloopavond hebben buurtbewoners de wens geuit of er bij Noor- denwind sprake kan zijn van geluidshinder door het Blokhuis. De afgelopen maanden is er helaas geen mogelijkheid geweest om metingen te verrichten bij Noordenwind. Gedurende de ter inzage legging van het ontwerpbesluit zal gemo- nitord worden op Noordenwind om alsnog metingen te verrichten. Mocht gedu- rende de ter inzage legging van het ontwerpbesluit geen Noordenwind voorko- men, dan zal in het definitieve besluit de verplichting worden opgenomen, om bij geconstateerde onacceptabele geluidshinder door het Blokhuis bij Noordenwind, passende maatregelen te treffen.

4. 2. Geluid

De Wet geluidshinder (Wgh) stelt eisen met betrekking tot de geluidbelasting van geluidsgevoelige gebouwen en terreinen door drie verschillende geluidbronnen:

wegverkeer, spoorverkeer en industrie. Indien er binnen een geluidzone een ge-

luidgevoelige functie gerealiseerd wordt, dient getoetst te worden aan de voor-

keursgrenswaarde uit de Wgh.

(22)

blz 16 20180426

Met deze ontwikkeling wordt geen geluidgevoelig object ontwikkeld. Daarom hoeft geen toetsing aan de Wet geluidhinder plaats te vinden en vormt het aspect geluid geen belemmering voor de uitvoering van het project.

4. 3. Water

Deze 'waterparagraaf' gaat in op de watertoets. Hierin wordt beoordeeld wat de effecten van het project op de waterhuishouding zijn en of er waterschapsbelan- gen spelen. De belangrijkste thema's zijn waterveiligheid, de afvoer van schoon hemelwater en afvalwater en de waterkwaliteit.

Het projectgebied ligt in het beheersgebied van Wetterskip Fryslân. Het project is via de digitale watertoets kenbaar gemaakt bij het waterschap. Op het plan is de normale watertoetsprocedure van toepassing (zie bijlage 2). Dit heeft te maken met de ligging van het projectgebied nabij een primaire waterkering. Vervolgens heeft Wetterskip een wateradvies afgegeven. Dit advies is hieronder verwerkt en als bijlage bij de onderbouwing toegevoegd.

Toename verharding

Door ruimtelijke ontwikkelingen neemt de hoeveelheid verhard oppervlak toe met als gevolg een versnelde afvoer van hemelwater. Het is nodig om deze ver- snelde afvoer te compenseren om de waterberging in een gebied in stand te hou- den. De meest voorkomende manier van compenseren is het graven van extra oppervlaktewater.

Bij ontwikkelingen in het stedelijk gebied dient bij een toename van meer dan 200 m

²

gecompenseerd te worden. In dit geval wordt ter plaatse van de voormalige gracht een retentie gerealiseerd die voldoende inhoud heeft om 11% van het nieuw gerealiseerde verharde oppervlak te compenseren. Hiermee is voldoende in watercompensatie voorzien.

Relatie tussen Water en Ruimte

Ten noorden en westen van het projectgebied ligt een primaire waterkering.

Nieuwe ontwikkeling binnen de zone van deze waterkering mogen geen oneven- redige afbreuk doen aan de bescherming, ophoging, verbreding en verbetering van het doelmatig en veilig functioneren van de nabijgelegen waterkering. In dit kader is bij het Wetterskip een omgevingsvergunning aangevraagd en verleend.

De vergunning is als bijlage bij de onderbouwing toegevoegd. Hierbij hebben de

volgende overwegingen ten grondslag gelegen:

(23)

20180426 blz 17

 De projectlocatie is deels gelegen in de (zones van) de primaire waterkering (IJsselmeerdijk). De beoogde werkzaamheden in de zones van de primaire wa- terkering zijn beoordeeld ten aanzien van de impact ervan op de veiligheid van de waterkering. Daartoe is een beoordelingsprofiel opgesteld conform de randvoorwaarden uit het VTV2006 en in het zicht van het WBI waarbij reke- ning is gehouden met maatgevende omstandigheden in het jaar 2070 (mini- maal 50 jaar vooruit). Geconcludeerd kan worden dat de beoogde werken grotendeels buiten het beoordelingsprofiel worden gerealiseerd, behalve de werken ter plaatse van de westertoren waarbij de fundering voor een klein deel binnen het beoordelingsprofiel komt te liggen. Middels het stellen van extra voorwaarden wordt de impact op de stabiliteit van de waterkering ac- ceptabel geacht. Deze voorwaarden staan in de vergunning genoemd. Ten aanzien van het beheer van de waterkering is gewaarborgd dat het water- schap de waterkering te allen tijde kan bereiken. Derhalve kan worden inge- stemd met de aanleg van de werken.

 De doelstellingen van het watersysteembeheer verzetten zich niet tegen het verlenen van de gevraagde vergunning. Aan de vergunning zijn voorwaarden verbonden die noodzakelijk zijn uit het oogpunt van bescherming van de doel- stellingen van het watersysteembeheer.

 De aanvraag is getoetst aan het ontheffingenbeleid van Wetterskip Fryslân en er zijn vanuit dat oogpunt bezien geen bezwaren tegen het verlenen van de vergunning. Inmiddels is daarop de vergunning verleend.

Klimaatadaptatie

Om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren moeten steden en dorpen ingericht worden met het oog op de toekomst. Het is belangrijk kansen te benutten om het gebied klimaat robuust in te richten. Zo is het mogelijk om het bebouwd gebied beter bestand te maken tegen hevige regenbuien, perio- des van droogte en hitte en de gevolgen van een mogelijke overstroming.

Bij de inrichting van het plangebied wordt hierop geanticipeerd door plangebied groener in te richten. Door nú maatregelen te nemen, worden steden en dorpen mooier en wordt grote schade in de toekomst voorkomen. Voor veel maatregelen geldt bovendien dat ze kosteneffectief zijn, als ze maar in een vroeg stadium in het proces worden meegenomen.

4. 4. Bodem

Bij het aspect 'bodem' staat de vraag centraal of de bodemkwaliteit toereikend is voor het nieuwe gebruik. De bodem kan door eerdere (bedrijfs)activiteiten ver- ontreinigd zijn. Voor de ruimtelijke procedure is het van belang dat verdachte lo- caties worden gesignaleerd.

De locatie is al lange tijd in gebruik als grasveld. Het is niet aannemelijk dat vanuit

deze functie verontreinigingen in de bodem zijn ontstaan. De ontwikkeling van het

bolwerk betreft geen bodemgevoelige functie. Weliswaar zullen er mensen in het

projectgebied komen, maar dit zal voor een korte tijdsduur zijn, om het voorma-

(24)

blz 18 20180426

lige bolwerk te ervaren. Desondanks is een bodemonderzoek ten behoeve van dit project uitgevoerd. Dit onderzoek is als bijlage 4 opgenomen bij deze onderbou- wing. Hieruit is naar voren gekomen dat in de (puinhoudende) boven- en onder- grond gehalten aan metalen en PAK zijn aangetroffen. Deze gehalten kunnen ook elders in de binnenstad van Stavoren worden aangetroffen en vormen geen be- lemmering voor de voorgenomen ingreep.

4. 5. Archeologie en cultuurhistorie

In de Erfgoedwet zijn archeologische resten beschermd. Wanneer de bodem wordt verstoord moeten archeologische resten intact blijven. Als dit niet mogelijk is, is opgraving een optie. Om inzicht te krijgen in de kans op het aantreffen van archeologische resten in bepaalde gebieden zijn op basis van historisch onderzoek archeologische verwachtingskaarten opgesteld.

Het projectgebied maakt deel uit van uit de 16

^e

daterende Blokhuis. Op basis van werkzaamheden in 1996 zijn hiervan oorspronkelijke delen teruggevonden. Op basis van het geldende bestemmingsplan is het projectgebied dan ook bestemd met de dubbelbestemming ‘Waarde – Archeologie’. Hierin is geregeld dat bij zo- wel grondbewerkingen groter dan 50 m² als het bouwen van bouwwerken groter dan 50 m² dient een archeologisch rapport te worden gevoegd. Uit het archeolo- gisch rapport moet blijken of zich in het betreffende terrein archeologische waar- den bevinden.

De afgelopen drie decennia zijn er diverse onderzoeken geweest naar het Blok- huis, hieronder in chronologische volgorde de onderzoeken en de belangrijkste resultaten.

Archeologisch vooronderzoek RAAP

In 1995 verrichtte RAAP een archeologisch vooronderzoek, bestaande uit een vi- suele inspectie, archiefonderzoek, hoogtemetingen, elektrische weerstandmetin- gen en een booronderzoek (De Langen e.a., 1995). Hieronder zijn de resultaten van dit onderzoek samengevat.

Het voormalig Blokhuis van Stavoren bestond uit een vierkante aarden wal van circa 80 bij 80 m. met halfronde, stenen hoektorens. Het geheel was omgracht. De noordoostelijke hoektoren is voor 1724 afgebroken. Op het terrein is een grote ingraving aangetoond die kan worden herkend als het restant van een poel die tot in het begin van de vorige eeuw als wasplaats in gebruik was. Op het terrein heb- ben in de 17e en 18e eeuw gebouwen gestaan.

Ter plaatse van het noord- en oostdeel van de Blokhuisgracht zijn op het terrein lagen aangetroffen die een deel van de vulling van de voormalige gracht lijken te zijn. Dit deel van de gracht was nog tot in de 20e eeuw als gracht in gebruik.

Opgraving en proefsleuvenonderzoek ARC (1996/1997).

(25)

20180426 blz 19

In 1996 is volgend op het veldonderzoek van RAAP een opgraving en proefsleu- venonderzoek uitgevoerd door ARC (Ufkes, 1996 & 1997).

De opgraving in 1996 besloeg het oostelijke deel van het terrein en had een op- pervlakte van circa 2.225 m

²

. Tijdens de opgraving werden archeologische resten aangetroffen uit verschillende perioden. De oudste resten werden aangetroffen in het zuidwestelijke deel van het opgravingsterrein en dateren uit de 12e en 13e eeuw. In het noordwestelijke deel van de opgravingsput werden sporen aange- troffen die dateren uit de 14e eeuw. Van het Blokhuis werden het poortgebouw, een deel van de oostelijke en noordelijke muur met bijbehorende wallen en grachten, een hoektoren, een deel van de binnenplaats en het kruithuis blootge- legd.

Op basis van de resultaten van het vooronderzoek van RAAP en de opgraving van ARC werd vooralsnog aangenomen dat de vorm van het Blokhuis vermoedelijk vierkant was. Het binnenterrein was ongeveer 50 bij 50 m groot. De muren van het Blokhuis waren aan de buitenkant gemeten ongeveer 80 bij 80 m. De hoekto- rens en het poortgebouw staken verder naar buiten. De gracht had aan de bui- tenkant mogelijk een omvang van 120 bij 120 meter en was vierkant van vorm. De gracht volgde niet de contouren van het Blokhuis. De oostzijde werd gevormd door het verlengde van de Voordelft.

In 1997 werden als aanvulling op de opgraving in totaal zeven proefsleuven ge- graven door het ARC (Ufkes, 1997). In verschillende sleuven werden delen van de fundamenten van het Blokhuis aangetroffen. De belangrijkste conclusie uit het onderzoek was dat de zuidelijke muur niet werd gelokaliseerd. Derhalve werd ge- concludeerd dat de aanname dat het Blokhuis circa 80 bij 80 m zou zijn geweest, onjuist is. Op basis van de resultaten werden hiervoor twee mogelijke verklarin- gen gegeven. Mogelijk was het Blokhuis niet vierkant, maar eerder rechthoekig.

De zuidelijke muur zou ter hoogte van de straat de Dwinger liggen en de (resten van de) westelijke muur zou(den) zich onder de Zeedijk bevinden. Op basis van historisch kaartmateriaal wordt echter aangenomen dat het Blokhuis waarschijn- lijk vierkant is geweest.

Een andere mogelijkheid is dat het blokhuis veel groter was dan gedacht. Mogelijk lag het poortgebouw op een derde afstand van de noordoostelijke hoektoren en op twee derde afstand van de zuidoostelijke hoek (conform de nettekening van Van Deventer). In deze verhouding zou de oostelijke muur een lengte van circa 120 m hebben gehad. Op basis van deze aanname werd een nieuwe reconstructie voorgesteld.

Archeologische begeleiding rioolwerkzaamheden ARC (1999) en archeologische waarneming bouwput (2000)

(26)

blz 20 20180426

In 1999 is ten (zuid)oosten van onderhavig plangebied een archeologische bege- leiding uitgevoerd ten behoeve van rioleringswerkzaamheden (De Roller, 2000).

De primaire aanleiding voor de begeleiding was het aantreffen van een houten voetpad in de straat de Dwinger. Tijdens het onderzoek werden echter ook resten aangetroffen van het Blokhuis van Stavoren. Ter hoogte van huisnummer 8 aan de straat de Dwinger werd de insteek aangetroffen van een gracht. De grachtvulling werd ook westelijker, ter hoogte van de Zeedijk, aangetroffen.

In 2000 werd in een bouwput ten behoeve van nieuwe woningen, op de zuidelijke helft van het terrein van het voormalige Blokhuis, een groot aantal archeologische sporen aangetroffen (De Langen, 2001). Hoewel de precieze ligging van de bouw- put op basis van het artikel niet duidelijk is, betrof het waarschijnlijk de bouwput ten behoeve van de bouw van de woningen aan de straat de Dwinger, huisnum- mers 21 t/m 33. In de bouwput werd een 1,5 tot 2 m brede, oost-west georiën- teerde puinbaan aangetroffen. Het betrof waarschijnlijk een uitbraaksleuf van een muur. Op basis van de ligging en omvang werd dit spoor geïnterpreteerd als deel van de buitenmuur van het blokhuis (De Langen, 2001).

Bouwfysisch onderzoek MUG (2014)

Gelijktijdig met het onderhavig geofysisch onderzoek is door MUG Ingenieursbu- reau b.v. een booronderzoek en bouwfysisch onderzoek uitgevoerd naar de res- ten van het Blokhuis (Bijl, 2014). Dit om de staat van het muurwerk te bepalen in verband met de wens tot expositie van de muurresten door middel van het geheel uitgraven van de gracht. Er zijn drie zoeksleuven gegraven ter hoogte van eerder opgegraven delen van het Blokhuis. Tijdens het onderzoek is ook de diepte van de onderzijde van de buitenmuur bepaald: circa 4,4 m -Mv. Hierbij kwamen archeo- logisch gezien geen nieuwe gegevens aan het licht. Wel werd duidelijk dat door de hoge grondwaterspiegel de fundament restanten waterverzadigd zijn en zeer po- reus en daardoor niet geschikt voor permanente blootligging op grote schaal. Dit zou grote schade kunnen veroorzaken. Kleinschalige blootlegging onder gecontro- leerde omstandigheden van maximaal enkele vierkante meters zal minimale scha- de veroorzaken, een hoge belevingswaarde en informatiewaarde leveren en is daardoor acceptabel.

Geofysisch onderzoek RAAP (2014)

Tijdens het grondradar- en magnetometrisch onderzoek is één afwijking aange- troffen die niet door recente of huidige topografische elementen kan worden ver- klaard. Het betreft een cirkelvormige afwijking met een diameter van circa 10 m.

Op basis van de vorm, aard en ligging kan de waargenomen afwijking waarschijn- lijk worden geïnterpreteerd als de zuidwestelijke hoektoren van het Blokhuis van Stavoren.

Conclusie

(27)

20180426 blz 21

In het projectgebied komen archeologische resten voor. Deze mogen niet worden verstoord. Derhalve worden de werkzaamheden onder archeologische begelei- ding uitgevoerd. Hiervoor is een programma van eisen opgesteld die door het be- voegd gezag is goedgekeurd. Bij deze begeleiding worden archeologische sporen vastgelegd door middel van volledige documentatie. In het bijzonder wordt bij de begeleiding gelet op de ligging van de vestingmuren en met name op de gracht- vullingen van de voormalige zuidelijke gracht en de oostelijke gracht ten zuiden van het poortgebouw. Het archeologisch onderzoek is opgenomen als bijlage 4.

4. 6. Ecologie

Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening gehouden worden met de natuur- waarden van de omgeving en met beschermde plant- en diersoorten. Deze zijn geregeld in de Wet natuurbescherming (Wnb). Met de Wnb zijn alle bepalingen met betrekking tot de bescherming van natuurgebieden en dier- en plantensoor- ten samengebracht in één wet. De Wnb implementeert diverse Europeesrechtelij- ke regelgeving, zoals de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn in de Nederlandse wetgeving.

Gebiedsbescherming

Ten westen van het projectgebied ligt het beschermde natuurgebied IJsselmeer.

Gezien de aard en de schaal van de ontwikkeling in het projectgebied, treden geen nadelige effecten op voor dit NNN. Het projectgebied is door de Provincie niet aangewezen als weidevogelleefgebied. Verstoring van weidevogels is daarom niet aan de orde.

Soortenbescherming

De Wnb bevat onder andere verbodsbepalingen ten aanzien van het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, eieren en rustplaatsen van vogels als be- doeld in artikel 1 van de Vogelrichtlijn. Gedeputeerde Staten (hierna: GS) kunnen hiervan ontheffing verlenen en bij verordening kunnen Provinciale Staten (hierna:

PS) vrijstelling verlenen van dit verbod. De voorwaarden waaraan voldaan moet worden om ontheffing of vrijstelling te kunnen verlenen zijn opgenomen in de Wnb en vloeien direct voort uit de Vogelrichtlijn. Verder is het verboden in het wild levende dieren van soorten, genoemd in bijlage IV, onderdeel a, bij de Habi- tatrichtlijn, bijlage II bij het Verdrag van Bern of bijlage I bij het Verdrag van Bonn, in hun natuurlijk verspreidingsgebied opzettelijk te doden of te vangen of te ver- storen. GS kunnen hiervan ontheffing verlenen en bij verordening kunnen PS vrij- stelling verlenen van dit verbod. De gronden voor verlening van ontheffing of vrij- stelling zijn opgenomen in de Wnb en vloeien direct voort uit de Habitatrichtlijn.

Ten slotte is een verbodsbepaling opgenomen voor overige soorten. Deze soorten

zijn opgenomen in de bijlage onder de onderdelen A en B bij de Wnb. De provincie

kan ontheffing verlenen van deze verboden. Verder kan bij provinciale verorde-

ning vrijstelling worden verleend van de verboden. De noodzaak tot ontheffing of

vrijstelling kan hierbij ook verband houden met handelingen in het kader van de

ruimtelijke inrichting of ontwikkeling van gebieden.

(28)

blz 22 20180426

De ingrepen zijn van dermate bescheiden omvang en zijn zodanig gesitueerd dat verwacht wordt dat er geen schade aangericht wordt aan aanwezige flora- en faunawaarden. Desondanks is een ecologisch onderzoek uitgevoerd, dat is opge- nomen als bijlage 4 bij deze onderbouwing. Hieruit is naar voren gekomen dat in het plangebied geen beschermde planten, vissen en ongewervelden aanwezig zijn. Mogelijk kan sprake zin van kleine grondgebonden zoogdieren en amfibieën die door de werkzaamheden kunnen worden verwond o gedood. Het gaat hier om algemeen beschermde soorten waarvoor geen ontheffing van de wet noodzakelijk is. Op vogels worden geen negatieve effecten verwacht als de uitvoering buiten het broedseizoen plaatsvindt. Aantasting van beschermde soorten en strijdigheid met de Wet Natuurbescherming wordt daardoor uitgesloten.

4. 7. Externe veiligheid

Externe veiligheid gaat over het beheren van de risico’s die ontstaan voor de om- geving bij het gebruik, de opslag en het vervoer van gevaarlijke stoffen, zoals vuurwerk, LPG en munitie. Het externe veiligheidsbeleid richt zich op het beper- ken van de risico’s voor de burger door bovengenoemde activiteiten. Hiertoe zijn risico’s gekwantificeerd, namelijk door middel van het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. De normen voor externe veiligheid zijn vastgelegd in onder an- dere het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi), de Circulaire risiconorme- ring vervoer van gevaarlijke stoffen (CRNVGS) en het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb).

Voor het onderzoeken van de externe veiligheid is de risicokaart geraadpleegd.

Uit de risicokaart blijkt dat in en direct rondom het projectgebied geen sprake is van risicovolle inrichtingen, transportroutes en buisleidingen.

4. 8. Luchtkwaliteit

Een onderdeel van de Wet milieubeheer betreft luchtkwaliteit. De wet is bedoeld om de negatieve effecten op de volksgezondheid, als gevolg van te hoge niveaus van luchtverontreiniging, aan te pakken.

Overschrijdingen van de grenswaarden voor luchtkwaliteit zijn veelal het gevolg van het aantal verkeersbewegingen in een gebied. Op grond van de algemene maatregel van bestuur 'niet in betekenende mate' (NIBM) vormen luchtkwali- teitseisen geen belemmeringen voor projecten die niet in betekenende mate bij- dragen aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Op grond van de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen) zijn (onder andere) woning- bouwprojecten met minder dan 1.500 woningen vrijgesteld van toetsing.

De bestaande luchtkwaliteit ter plaatse is goed. Een eventuele verslechtering van de luchtkwaliteit komt voort uit de verkeer aantrekkende werking van een functie.

Met de nieuwe functie is geen sprake zijn van een grote verkeers-aantrekkende

werking. Het project draagt daardoor niet in betekenende mate bij aan de lucht-

(29)

20180426 blz 23

verontreiniging. Hiermee wordt voldaan aan de luchtkwaliteitsnormen zoals ge- steld in de Wet milieubeheer.

4. 9. Kabels, leidingen en zoneringen

Bij de uitvoering van ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van elektriciteit- en communicatiekabels en nutsleidingen in de grond. Hier gelden beperkingen voor ingrepen in de bodem. Daarnaast zijn zo- nes, bijvoorbeeld rondom hoogspanningsverbindingen, straalpaden en radarsys- temen van belang. Deze vragen vaak om het beperken van gevoelige functies of van de hoogte van bouwwerken. Voor ruimtelijke plannen zijn alleen de hoofdlei- dingen van belang. De kleinere, lokale leidingen worden bij de uitvoering door middel van een Klic-melding in kaart gebracht.

In of nabij het projectgebied liggen geen kabels of leidingen die een planologische

zone hebben.

(30)

blz 24 20180426

5. UITVOERBAARHEID

Wettelijk bestaat de verplichting om inzicht te geven in de uitvoerbaarheid van een project. Wat dat betreft wordt een onderscheid gemaakt in de maatschappe- lijke en de economische uitvoerbaarheid.

5. 1. Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Op grond van artikel 6.18 van het Besluit omgevingsrecht (Bor) wordt de ontwik- keling voorgelegd aan de betrokken overlegpartners. Daarbij wordt de ontwerp- omgevingsvergunning met bijbehorende stukken gedurende een periode van zes weken ter inzage gelegd. Tijdens deze periode bestaat de mogelijkheid tot het in- dienen van zienswijzen.

De ingekomen zienswijzen en overlegreacties worden door de gemeente beant- woord en meegewogen in de besluitvorming omtrent het verlenen van de omge- vingsvergunning. Tegen dit besluit bestaat de mogelijkheid voor beroep en hoger beroep. De voorgenoemde procedure toont de maatschappelijke uitvoerbaarheid van het project aan.

5. 2. Economische uitvoerbaarheid

Deze ruimtelijke onderbouwing vormt het toetsingskader voor de geplande ont- wikkeling. De gemeente heeft aannemelijk gemaakt over voldoende financiële middelen te beschikken om deze ontwikkeling te realiseren. De financiering maakt onderdeel uit van het Friese Merenproject.

5. 3. Grondexploitatie

Door middel van de grondexploitatieregeling beschikken gemeenten over moge-

lijkheden voor het verhalen van kosten, bijvoorbeeld voor het bouw- en woonrijp

maken en kosten voor de ruimtelijke procedure. Wanneer sprake is van bepaalde

bouwplannen, moet de gemeente hiervoor in beginsel een exploitatieplan vast-

stellen. Van deze verplichting kan worden afgezien als het kostenverhaal anders-

zins verzekerd is. Voor vaststelling van het planologisch besluit moet duidelijk zijn

op welke wijze potentiële kosten zullen worden verhaald. Voor dit project is op

grond van de grondexploitatieregeling geen sprake van een bouwplan. Het vast-

stellen van een grondexploitatieplan is daardoor niet noodzakelijk.

(31)

20180426 blz 25

6. AFWEGING EN CONCLUSIES Afweging

Deze ruimtelijke onderbouwing dient ter afweging voor het verlenen van een om- gevingsvergunning met toepassing van artikel 2.12 lid 1 sub a onder 3 van de Wabo.

Het project past binnen de beleidskaders van zowel het rijk, de provincie als de gemeente. Verder vormen de omgevingsaspecten c.q. sectorale wet- en regelge- ving geen belemmering voor de realisatie van het bouwplan.

Conclusie

Het verlenen van een omgevingsvergunning voor het project is niet in strijd met

een goede ruimtelijke ordening.

(32)

BIJLAGE 1

(33)

MEMO

Van : André Faber, adviseur geluid Datum : 4 juli 2018

Voor : Frans Tolsma

Betreft : onderzoek fluittonen door wind Hanzekwartier te Stavoren Kenmerk: SWF-Hanzekwartier – Stavoren -18a

De rechtbank Noord-Nederland heeft op 8 februari 2018 uitspraak gedaan inzake de verleende omgevingsvergunningen ten behoeve van de reconstructie van het Blokhuis te Stavoren

(Hanzekwartier). In deze uitspraak is aangegeven dat het college van Súdwest-Fryslan een nieuw besluit moet nemen voor dit project. Verder heeft de rechtbank het college opgedragen om in het nieuw te nemen besluit onderzoek te doen naar mogelijke fluitgeluiden die het bouwwerk

veroorzaakt bij wind, alsmede of dit aanleiding is om nadere maatregelen te treffen.

Algemeen

Na het opleveren van gebouwen en bouwwerken komen soms problemen naar voren met betrekking tot geluid, in het bijzonder fluittonen bij bepaalde windsnelheden en windrichtingen. Deze door wind opgewekte fluittonen staan bekend als eolische tonen. Op dit moment is er geen praktisch toepasbare methode om vooraf in te schatten of een gebouw fluittonen kan gaan produceren. Dit komt door de combinatie van de grootte van het gebouw en de veelal kleine details in een onbekende fluctuerende luchtstroming. Tijdens periodes met hoge windsnelheden kunnen hoge tonale geluiden worden geproduceerd door bepaalde delen van objecten, vaak (stalen) roosters, met geluidklachten als gevolg. Uit het onderzoek blijkt dat hoogfrequente eolische tonen globaal ontstaan bij luchtstroomsnelheden tussen 10 en 27 m/s (vergelijkbaar met windkracht 5 tot 10).

Gesteld kan worden dat tonaal geluid ontstaat:

- Vanaf een luchtsnelheid van 8 m/s - Bij een herhaling van minimaal 9 lamellen - Scherpe hoeken en randen

- Bij een hart op hart afstand van lamellen van maximaal 50 mm Hanzekwartier

Bij het Hanzekwartier is een deel van de archeologische resten, van het middeleeuwse Blokhuis, weer zichtbaar gemaakt. De ‘Blokhuismuren’ zijn van platen cortenstaal nagemaakt, maar ook deels met glasplaten. De platen staan hart op hart op 1 m afstand van elkaar. Bij de overgangen van het glas naar de stalen verbindingslijst aan de bovenzijde is ruimte aanwezig om spanningen in het glas te voorkomen. Dit zijn openingen die fluittonen zouden kunnen veroorzaken.

In onderstaande figuren is een impressie van het bouwwerk weergegeven.

(34)

Onderzoek

Op 15 maart en 1 mei 2018 is een adviseur geluid van het team Toezicht en Handhaving Omgeving ter plaatse geweest om te constateren of het bouwwerk Hanzekwartier een fluitend geluid

produceert bij harde wind. Op 15 maart 2018 stond er in de aanwezigheidsperiode een oostenwind met een sterkte van 6 beaufort. In de bijlage 1 zijn de weersgegevens weergegeven. Op 1 mei 2018 stond er in de aanwezigheidsperiode een westenwind met een sterkte van 6 beaufort. In de bijlage 2 zijn de weersgegevens weergegeven. In bijlage 3 is een windsnelheden tabel opgenomen.

(35)

Constateringen - 15 maart 2018

Komende vanaf de kant van de woningen Havenkwartier 13-15 was een duidelijk fluitend geluid te horen. Soms was het fluitende geluid minder aanwezig en werd daarna weer duidelijker hoorbaar. Dit had te maken met windvlagen.

Geconstateerd is dat dit fluitende geluid niet afkomstig was van het bouwwerk

Hanzekwartier. Uit nader onderzoek is gebleken dat het fluitende geluid veroorzaakt werd door de masten van boten die op de wal staan bij Nautisch Kwartier Stavoren.

- 1 mei 2018

Komende vanaf de kant van de woningen Havenkwartier 13-15 was een zwak fluitend geluid te horen. Soms was het fluitende geluid minder aanwezig en werd daarna weer duidelijker hoorbaar. Dit had te maken met windvlagen.

Geconstateerd is dat dit fluitende geluid niet afkomstig was van het bouwwerk

Hanzekwartier. Uit nader onderzoek is gebleken dat het fluitende geluid veroorzaakt werd door de masten van boten van de “bruine vloot” die in de haven liggen.

(36)

Conclusie

Op 15 maart en 1 mei 2018 is een adviseur geluid van het team THO ter plaatse geweest om te constateren of het bouwwerk Hanzekwartier een fluitend geluid produceert bij harde wind. Ter plaatse is geconstateerd dat het bouwwerk Hanzekwartier geen fluitende tonen produceert bij harde wind. Uit nader onderzoek is gebleken dat het fluitende geluid veroorzaakt werd door de masten van boten die op de wal staan bij Nautisch Kwartier Stavoren en door de masten van boten van de “bruine vloot” die in de haven liggen. Nu het bouwwerk Hanzekwartier geen fluitende tonen produceert is er geen aanleiding om nadere maatregelen te treffen.

(37)

KNMI_20180318_hourly

# BRON: KONINKLIJK NEDERLANDS METEOROLOGISCH INSTITUUT (KNMI)

# Opmerking: door stationsverplaatsingen en veranderingen in waarneemmethodieken zijn deze tijdreeksen van uurwaarden mogelijk inhomogeen! Dat betekent dat deze reeks van gemeten waarden niet geschikt is voor trendanalyse. Voor studies naar klimaatverandering verwijzen we naar de gehomogeniseerde reeks maandtemperaturen van De Bilt

<http://www.knmi.nl/klimatologie/onderzoeksgegevens/homogeen_260/index.html> of de Centraal Nederland Temperatuur

<http://www.knmi.nl/klimatologie/onderzoeksgegevens/CNT/>.

#

# STN LON(east) LAT(north) ALT(m) NAME

# 267: 5.384 52.898 -1.30 STAVOREN

# # YYYYMMDD = datum (YYYY=jaar,MM=maand,DD=dag);

# HH = tijd (HH=uur, UT.12 UT=13 MET, 14 MEZT. Uurvak 05 loopt van 04.00 UT tot 5.00 UT;

# DD = Windrichting (in graden) gemiddeld over de laatste 10 minuten van het afgelopen uur (360=noord, 90=oost, 180=zuid, 270=west, 0=windstil

990=veranderlijk. Zie

http://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/achtergrond/klimatologische-brochures-e n-boeken;

# FH = Uurgemiddelde windsnelheid (in 0.1 m/s). Zie

http://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/achtergrond/klimatologische-brochures-e n-boeken;

# FF = Windsnelheid (in 0.1 m/s) gemiddeld over de laatste 10 minuten van het afgelopen uur;

# FX = Hoogste windstoot (in 0.1 m/s) over het afgelopen uurvak;

#

# STN,YYYYMMDD, HH, DD, FH, FF, FX

# 267,20180315, 1, 90, 70, 70, 100 267,20180315, 2, 100, 70, 80, 100 267,20180315, 3, 100, 70, 70, 90 267,20180315, 4, 90, 80, 80, 110 267,20180315, 5, 90, 90, 90, 130 267,20180315, 6, 90, 90, 90, 130 267,20180315, 7, 100, 90, 100, 140 267,20180315, 8, 100, 110, 110, 160 267,20180315, 9, 100, 120, 110, 170 267,20180315, 10, 100, 120, 120, 170 267,20180315, 11, 100, 120, 110, 170 267,20180315, 12, 100, 110, 110, 150 267,20180315, 13, 110, 110, 110, 150 267,20180315, 14, 110, 100, 90, 140 267,20180315, 15, 100, 90, 90, 120 267,20180315, 16, 100, 90, 90, 130 267,20180315, 17, 90, 80, 80, 120 267,20180315, 18, 90, 90, 80, 130 267,20180315, 19, 90, 90, 90, 140 267,20180315, 20, 90, 100, 90, 140 267,20180315, 21, 100, 90, 90, 130 267,20180315, 22, 100, 80, 80, 120 267,20180315, 23, 110, 70, 80, 120 267,20180315, 24, 100, 70, 70, 100

Pagina 1

(38)

# BRON: KONINKLIJK NEDERLANDS METEOROLOGISCH INSTITUUT (KNMI)

# Opmerking: door stationsverplaatsingen en veranderingen in waarneemmethodieken zijn deze tijdreeksen van uurwaarden mogelijk inhomogeen! Dat betekent dat deze reeks van gemeten waarden niet geschikt is voor trendanalyse. Voor studies naar klimaatverandering verwijzen we naar de gehomogeniseerde reeks maandtemperaturen van De Bilt

<http://www.knmi.nl/klimatologie/onderzoeksgegevens/homogeen_260/index.html> of de Centraal Nederland Temperatuur <http://www.knmi.nl/klimatologie/onderzoeksgegevens/CNT/>.

#

# STN LON(east) LAT(north) ALT(m) NAME

# 267: 5.384 52.898 -1.30 STAVOREN

#

# YYYYMMDD = datum (YYYY=jaar,MM=maand,DD=dag);

# HH = tijd (HH=uur, UT.12 UT=13 MET, 14 MEZT. Uurvak 05 loopt van 04.00 UT tot 5.00 UT;

# DD = Windrichting (in graden) gemiddeld over de laatste 10 minuten van het afgelopen uur (360=noord, 90=oost, 180=zuid, 270=west, 0=windstil 990=veranderlijk. Zie

http://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/achtergrond/klimatologische-brochures-en-boeken;

# FH = Uurgemiddelde windsnelheid (in 0.1 m/s). Zie http://www.knmi.nl/kennis-en- datacentrum/achtergrond/klimatologische-brochures-en-boeken;

# FF = Windsnelheid (in 0.1 m/s) gemiddeld over de laatste 10 minuten van het afgelopen uur;

# FX = Hoogste windstoot (in 0.1 m/s) over het afgelopen uurvak;

# T = Temperatuur (in 0.1 graden Celsius) op 1.50 m hoogte tijdens de waarneming;

# U = Relatieve vochtigheid (in procenten) op 1.50 m hoogte tijdens de waarneming;

#

# STN,YYYYMMDD, HH, DD, FH, FF, FX, T, U

#

267,20180501, 9, 260, 130, 120, 180, 71, 88 267,20180501, 10, 260, 120, 130, 180, 75, 82 267,20180501, 11, 270, 110, 100, 170, 86, 73 267,20180501, 12, 250, 110, 100, 150, 89, 77 267,20180501, 13, 250, 100, 100, 140, 102, 72 267,20180501, 14, 250, 90, 90, 120, 107, 63 267,20180501, 15, 250, 90, 90, 120, 110, 71 267,20180501, 16, 250, 80, 70, 110, 107, 68 267,20180501, 17, 230, 70, 70, 100, 105, 64 267,20180501, 18, 220, 70, 70, 100, 95, 59

(39)

Terug

Windsnelheden tabel

Windkracht in Beaufort Meter per

seconde Knopen Kilometer per uur 0 = windstil 0.0 - 0.2 1 1 1 = zwakke wind 0.3 - 1.5 1 - 3 1 - 5 2 = zwakke wind 1.6 - 3.3 4 - 6 6 - 11 3 = matige wind 3.4 - 5.4 7 - 10 12 - 19 4 = matige wind 5.5 - 7.9 11 - 16 20 - 28 5 = vrij krachtige wind 8.0 - 10.7 17 - 21 29 - 38 6 = krachtige wind 10.8 - 13.8 22 - 27 39 - 49 7 = harde wind 13.9 - 17.1 28 - 33 50 - 61 8 = stormachtige wind 17.2 - 20.7 34 - 40 62 - 74 9 = storm 20.8 - 24.4 41 - 47 75 - 88 10 = zware storm 24.5 - 28.4 48 - 55 89 - 102 11 = zeer zware storm 28.5 - 32.6 56 - 63 103 - 117 12 = orkaan > 32.6 > 63 > 117

pagina 1 van 1 Windsnelheid

19-3-2018

http://www.kuijntjes.nl/weer/windsnelheid.htm

(40)

BIJLAGE 2