beraadslaging/proces verbaal Kopie
college van burgemeester en schepenen
Zitting van 20 april 2018
Besluit GOEDGEKEURD
A-punt Ondernemen en Stadsmarketing
Samenstelling
de heer Bart De Wever, burgemeester
de heer Koen Kennis, schepen; mevrouw Caroline Bastiaens, schepen; de heer Ludo Van Campenhout, schepen; de heer Claude Marinower, schepen; de heer Marc Van Peel, schepen; de heer Rob Van de Velde, schepen; mevrouw Nabilla Ait Daoud, schepen; de heer Fons Duchateau, schepen
de heer Sven Cauwelier, stadssecretaris Iedereen aanwezig, behalve:
mevrouw Nabilla Ait Daoud, schepen
220 2018_CBS_03600
Business en Innovatie - Definitief Memorandum of Understanding. Samenwerking startup-ecosysteem ter versterking van startende innovatieve ondernemers - Goedkeuring
Motivering
Gekoppelde besluiten
2017_CBS_10141 - Business en Innovatie - Voorlopig Memorandum of Understanding. Samenwerking startup-ecosysteem ter versterking van startende innovatieve ondernemers - Goedkeuring
2014_CBS_11076 - Werk en Economie - Memory of Understanding: samenwerking rond ‘Antwerp Startup Platform’ - Goedkeuring
2017_CBS_01553 - Business en Innovatie - Toelageovereenkomst Startups.be voor uitbouw ecosysteem digitale innovatie - Goedkeuring
Aanleiding en context
Op 31 oktober 2014 (jaarnummer 11076) keurde het college de Memorandum of Understanding betreffende het 'Antwerp Startup Platform' goed.
Op 17 februari 2017 (jaarnummer 1553) keurde het college de nominatieve toelage aan Startups.be voor de uitbouw van het ecosysteem rond digitale innovatie, inbegrepen een structurele adviesverlening aan de stad Antwerpen, goed.
Op 1 december 2017 (jaarnummer 10141) keurde het college het Voorlopig Memorandum of Understanding (MoU) omtrent de samenwerking van het startup-ecosysteem ter versterking van startende innovatieve ondernemers goed. Het Voorlopig MoU bevat enkel het partnerschap. Er werd afgesproken om in een later stadium een definitieve versie ter kennisname voor te leggen aan het college, waarin ook per partner een bijlage zou worden toegevoegd die de werking van de partnerorganisatie beschrijft.
Het Voorlopig MoU legt een flexibel partnerschap vast, gebaseerd op structureel overleg tussen alle partners, om meer onderlinge afstemming te bereiken en gemeenschappelijke acties en evenementen op te zetten.
Thematisch wordt geijverd om via praktische en operationele afspraken vooruitgang te boeken op volgende drie doelstellingen:
groeiend aantal succesvolle startups afleveren en scaleups een podium geven;
groeiende instroom van innovatieve en tech-ondernemers in Antwerpen verzekeren;
Antwerpen internationaal positioneren als ideale stad om in te starten, of om naar uit te breiden;
De stad Antwerpen regisseert de agenda en is initiatiefnemer en secretaris van de meetings tussen de
ondertekenaars, die per kwartaal plaatsvinden. Het verslag van die bijeenkomsten wordt ter informatie aan het strategisch comité StartupVillage bezorgd en indien nodig kunnen er bepaalde punten in dat comité besproken worden.
Voorliggende tekst bevat het reeds goedgekeurde Voorlopig MoU, aangevuld met de partnerbijlagen, waarin elke partner de eigen rol en verantwoordelijkheden beschrijft. Zo wordt gekomen tot een definitieve MoU die klaar is voor ondertekening.
Financiële gevolgen Nee
Algemene financiële opmerkingen
Het nodige budget voor ondersteuning is voorzien op volgend boekingsadres:
Budgetplaats: 5318500000 Budgetpositie: 649800
Functiegebied: 1SLW050103A00000
Strategisch kader
Dit besluit past in de realisatie van volgende doelstellingen/projecten:
4 - Lerende en werkende stad
1SLW05 - Antwerpen is een welvarende innovatieve business stad
1SLW0501 - Antwerpen is een hotspot voor innovatief ondernemen
1SLW050103 - Innovatieve startups, spinoffs en pilootbedrijven krijgen alle kansen om door te groeien
1SLW050103P05444 - Startup City
Besluit
Artikel 1
Het college keurt het definitieve Memorandum of Understanding van het startup ecosysteem ter versterking van startende innovatieve ondernemers goed.
Artikel 2
Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.
Bijlagen
1. 20171201_Telenet Kickstart_engagement.pdf
2. 20180319_MOU_digitaleinnovatie_Antwerpen_inclBijlagen_DEF.pdf
Memorandum of Understanding
Ecosysteem digitale innovatie Antwerpen
Memorandum of Understanding
Met deze Memorandum of Understanding (MoU) verklaren volgende partners hun intentie om samen het Antwerpse ecosysteem rond innovatieve tech startups verder te versterken:
Stad Antwerpen
Start it @kbc
imec
Startups.be
Universiteit & Hoge Scholen Antwerpen (AUHA)_Dienst Valorisatie_Departement Onderzoek & Innovatie
Universiteit & Hoge Scholen Antwerpen (AUHA)_TAKEOFFANTWERP
The CoFoundry
Netwerk Ondernemen
The Birdhouse
Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland
SINC
Duval Union
BlueHealth Innovation Center
Deze partners zullen gericht samenwerken om ondernemerschap en innovatie te stimuleren, talent aan te trekken en succesvolle startups te helpen groeien, ook internationaal.
In een sfeer van co-competitie wordt er samengewerkt om drie concrete doelen te bereiken:
1. Groeiend aantal succesvolle startups afleveren en scaleups een podium geven:
a. door te zorgen voor een topomkadering en (internationale) coaching;
b. door succesvol aan te takken aan de (internationale) wereld van investeerders, risicokapitaal, corporate investeringen en acquisities;
c. door samen toonaangevende matchmaking events te organiseren;
2. Groeiende instroom van innovatieve en tech-ondernemers in Antwerpen verzekeren:
a. door het stimuleren van ondernemerschap in het onderwijs, en bij jonge professionelen;
b. door mee te werken aan competentietrajecten voor talent dat bij startups wilt werken;
c. door interregionaal en internationaal gekwalificeerde profielen aan te trekken;
3. Antwerpen internationaal positioneren als ideale stad om in te starten, of om naar uit te breiden:
a. door samen een eenvoudig maar competitief ‘soft landing’ package aan te bieden aan buitenlandse ondernemingen die het ecosysteem in Antwerpen willen verkennen, naar het model van succesvolle internationale startup-steden;
b. door het Antwerps ecosysteem actief te promoten tijdens contacten met buitenlandse partijen.
De stad Antwerpen zal een faciliterende rol spelen, zowel op vlak van communicatie, locatievoorzieningen, eventorganisatie als op vlak van financiële ondersteuning voor startups die deelnemen aan verkenningsmissies van buitenlandse ecosystemen.
Met deze MoU willen de partners Antwerpen tot een innovatieve startup-hub maken met internationale aantrekkingskracht.
Voor de stad Antwerpen
Namens het college van burgemeester en schepenen
Ondertekend op: Ondertekend op:
Sven Cauwelier Bart De Wever
Stadssecretaris Burgemeester
Voor Startups.be Voor Start it @kbc
Ondertekend op: Ondertekend op:
Karen Boers Lode Uytterschaut
Managing Director Founder
Voor imec.iStart Voor The CoFoundry
Ondertekend op: Ondertekend op:
Luc Van den hove Bert Van Wassenhove
CEO Managing Partner
Voor VOKA – Kamer van Koophandel.
Antwerpen –Waasland Voor The Birdhouse
Ondertekend op: Ondertekend op:
Luc Luwel Jan-Willem Callebaut
CEO Founder
VOKA – Kamer van Koophandel. Antwerpen-Waasland
Voor Universiteit Antwerpen Voor Netwerk Ondernemen
Ondertekend op: Ondertekend op:
Silvia Lenaerts Gert Gijbels
Vicerector Valorisatie en Ontwikkeling Afgevaardigd Bestuurder
Voor BlueHealth Innovation Center Voor Duval Union
Ondertekend op: Ondertekend op:
Tom Braekeleirs Klaus Lommatzsch
Directeur Founding Partner
Voor SINC Ondertekend op:
Simon Lehaen President
PARTNERSCHAP
Het ecosysteem voor startups in Antwerpen steunt op een soepel partnerschapsmodel van incubatoren en acceleratietrajecten, onderwijsinstanties, kennis- en onderzoeksinstellingen en overheid. Antwerpen krijgt van de partners geen bevoorrechte rol toebedeeld: het staat de partners volledig vrij om ook in andere Vlaamse steden een rol op te nemen.
Dit partnerschap houdt geen oprichting in van een aparte legale entiteit.
De founding partners werken naar eigen vermogen mee aan de vooropgestelde doelen.
Het partnerschap zorgt ervoor dat het geheel meer is dan de som van de delen.
De partners bieden noch beogen exclusiviteit in dit partnerschap.
Dit model is open en niet restrictief. De ‘founding partners’ van deze MoU kunnen aangevuld worden met nieuwe partners, mits unanieme goedkeuring van de founding partners.
Het partnerschap is geen momentopname, maar wel een flexibel samenwerkingsverband dat oog heeft voor groei en communicatie. Tussen de verschillende spelers is uitwisseling mogelijk, maar ook concurrentie. Deze MoU is een vehikel waarbinnen duidelijke afspraken worden gemaakt over hoe concurrentiële trajecten zich tot elkaar verhouden, en hoe concurrentiële partners met elkaar omgaan.
Binnen het ecosysteem zal ook specifiek onderzoek verricht worden naar de best practices om incubatie en technology transfer te organiseren. De Stad Antwerpen zoekt actief naar internationale kennisuitwisselingsprojecten rond het thema incubatie, en zal de MoU- partners inlichten over gezamenlijke opportuniteiten. Best practices die makkelijk in te voeren zijn in Antwerpen, zullen actief met alle partners worden gedeeld. De Universiteit Antwerpen en imec nemen een voortrekkersrol in het onderzoek naar technology transfer.
Alle partners engageren er zich naar best vermogen toe om dit onderzoek te faciliteren.
Jaarlijks evalueren de leden het eigen engagement en wordt dit mogelijk vernieuwd. De stad Antwerpen voert de regie over de agenda, de timings van de meetings en evaluatiemomenten.
Agenda
De partners komen 4 keer per jaar samen om marsrichting en opportuniteiten voor Antwerpen te bespreken;
De stad Antwerpen is initiatiefnemer en secretaris van de meetings;
In deze MoU is een reeks acties opgelijst. Bij elke meeting wordt de vooruitgang binnen die acties geëvalueerd en worden de prioriteiten voor de komende periode vastgelegd;
Partners worden actief opgeroepen om nieuwe opportuniteiten op te werpen en deze op strategisch niveau te bespreken.
ACTIES
De partners werken samen acties uit binnen de Memory of Understanding. Hier worden een reeks initiële thema’s en acties opgesomd die mogelijk op de agenda kunnen staan.
Bij elke meeting worden één of twee prioriteiten geselecteerd en vervolgens geëvalueerd.
Thema 1: Stimuleren van ondernemerschap
Verhogen van het aantal innovatieve en tech startups door in te zetten op onderbenutte potentie:
- Algemene promotie van ondernemerschap. Optimale begeleiding van ‘mensen met plannen’. De partners werken blijvend aan de promotie van ondernemerschap en de opvolging van startups;
- Intrapreneurship stimuleren in corporates en grote organisaties;
- Spinoff-werking uitbreiden en promoten, door intense samenwerking met de UA Tech Transfer, imec en via gezamenlijke activiteiten.
Thema 2: Antwerpen internationaal connecteren
- Participeren aan de Go Global missies van Startups.be;
- Linken leggen met internationale incubatoren en startup-hubs. Zowel op academisch vlak, op vlak van onderzoek en ontwikkeling, als op vlak van business ontwikkeling: Londen, New York, Tel Aviv - Haifa, Singapore, San Francisco,…;
- Meerwaarde ontwikkelen voor bezoekende startups en ondernemers. Een dienstverlenend kader opzetten voor startups die willen connecteren met het Antwerps ecosysteem en hier mogelijk een vestiging willen openen, bijvoorbeeld via de uitwerking van een soft landing package voor buitenlandse bedrijven.
Thema 3: Uitbouwen technology & living lab
- Actief aantrekken en connecteren van bedrijven die innovatieve slimme apps en toepassingen ontwikkelen, op basis van open, statische of realtime data, binnen City of Things;
- Opportuniteiten herkennen die van waarde zijn voor het Antwerpse living lab en vertaalbaar zijn naar andere centrumsteden van ‘Smart Flanders’;
- Meewerken aan de positionering van Antwerpen als Europese IOT-referentie en als ‘Capital of Things’.
Thema 4: Organiseren events
- Onderlinge afstemming eventkalender;
- Co-organiseren van grote events zoals de Antwerp Startup Fair en mee richting geven aan nieuwe concepten voor fairs en matchmaking events;
- Samenwerken om keynote sprekers met internationale reputatie aan te trekken naar Antwerpen.
Thema 5: Opleiden en talent aantrekken
- Samenwerken op het niveau van op maat gemaakte opleidingen die bestaande niches in de startup-arbeidsmarkt opvangen (e.g. IoT-developers, technical co- founders, marketeers,…);
- Talent aantrekken om niches in de startup-arbeidsmarkt op te vangen;
- Digitale vaardigheden bij ondernemers aanscherpen.
Thema 6: Opbouw communicatielijn en herkenbaarheid Antwerpse startups
- Antwerpen samen positioneren als de ideale plek om te vestigen, te verankeren, te groeien en te internationaliseren;
- Dit gebeurt in lijn met het huidige communicatiemerk ‘Atypical Antwerp’ van de stad, dat awareness creëert bij nieuwe bedrijven en potentiële investeerders. Innovatie en creativiteit staan daarbij centraal als basis van het rusteloze ‘DNA’ van Antwerpen, een stad steeds op zoek naar anders en beter.
BIJLAGE 1: FACILITAIRE PARTNER: STAD ANTWERPEN - Secretariaat en agendabeheer
- Analyse en mapping van de startup sector
- Locatievoorziening
o De stad faciliteert betaalbare kantoorruimte in het stadscentrum, naar het voorbeeld van StartupVillage;
o De stad werkt daarin samen met sectorpartners en corporates. Indien dit versterkend werkt, kan een locatie ook worden verbonden aan een speerpunt van het innovatief beleid van de stad: logistiek, healthcare, Internet of Things,….
- Communicatie:
o Communicatie van events en activiteiten die interessant zijn voor de Antwerpse ondernemers en startups;
o Duidelijke exposure startups op eigen ondernemerswebsite;
o Opschalen van de bestaande Antwerp startup-map tot een effectief en efficiënt communicatieplatform voor alle Antwerpse startups en startup- initiatieven, waarbij contacten en informatie kunnen worden uitgewisseld.
- Internationale Relaties
o Aanbieden van Innovation Vouchers aan Antwerpse startups die deelnemen aan internationale beurzen via de Go Global-programma’s van Startups.be;
o Aandacht voor startups in stedelijke investeringsmissies.
- Events
o Jaarlijkse organisatie van 1 groot matchmaking event, waar startups van allerlei achtergronden hun product of dienst kunnen voorstellen en relevante contacten kunnen vinden: VC’s, klanten, corporates, werknemers,…;
o Kleinschalige matchmaking events ondersteunen of organiseren met andere sectoren: chemie, industrie, haven,….
- 3,6 VTE’s die werken op ondersteuning startups en startup ecosysteem
o Julie Van Nuwenborg: startup ecosysteem – technologie en digitale innovatie o Joris Moorthamers: startup ecosysteem – technologie en digitale innovatie o Marie Schoeters: stimuleren startups & ondernemerschap in onderwijs o Veronique De Bruyne: startersbegeleiding, advies en doorverwijzing
BIJLAGE 2: NETWERK ONDERNEMEN
- Input en analyse van startup/scale-up ecosystem;
- Communicatie:
o nieuws rond startups/scale-ups delen op sociale media kanalen;
o blog artikel mogelijkheden (startup/scale-up doet zijn verhaal);
- Internationale Relaties
o via het internationaal netwerk van Netwerk Ondernemen worden heel wat connecties bereikt. Daarop kan via Netwerk Ondernemen ook steeds beroep worden gedaan indien mogelijk;
- Aanbod
o Netwetwerk Ondernemen biedt een Boost-Me programma aan dat 2x per jaar gelanceerd wordt. Daarbij kunnen ook externe groeibedrijven appliceren, die niet betrokken zijn bij Netwerk Ondernemen, om gedurende 6 maanden een internationaal groeitraject te doorstaan;
- Events
o Netwerk Ondernemen organiseert events voor de scale-ups en startups in haar netwerk. Normaal zijn deze enkel voor laureaten en leden van Netwerk Ondernemen, maar in dit kader kunnen ook wildcards worden weggeven aan externe scale-ups/startups die hierin geïnteresseerd zijn;
o Netwerk Ondernemen organiseert in samenwerking met andere startup- initiatieven events die open zijn voor iedereen (bv: Pitchen voor de CEO). Deze communicatie wordt ook steeds gedeeld op de sociale media kanalen.
BIJLAGE 3: STARTUPS.BE
De succesvolle samenwerking van 2017 wordt voortgezet met de nadruk op 3 pijlers:
Innovation Vouchers, matchmaking en strategische beleidsondersteuning.
Innovation Vouchers
Voor (tech/IoT) startups is internationalisering van levensbelang. Ze moeten nieuwe markten verkennen, op zoek gaan naar lokale partners en eventueel een buitenlandse vestiging openen. Het is echter niet evident om zo’n sprong te maken. De meeste starters hebben te weinig financiële armslag én een te klein netwerk om internationalisering te bewerkstelligen.
Gerichte ondersteuning voor dit type bedrijven is dan ook meer dan welkom. Startups.be organiseert daarom jaarlijks op geregelde tijdstippen “Go Global” missies om startups de kans te bieden om deel te nemen aan internationale conferenties of beurzen of in groep een marktverkennend bezoek te brengen aan een aantal steden / regio’s in Europa, de VS en Azië.
Startups.be zal een deel van de toelage die Startups.be van Stad Antwerpen ontvangt aanwenden voor het aanbieden van Innovation Vouchers aan Antwerpse startups. Deze Vouchers zijn een financiële tegemoetkoming aan de Antwerpse startups die deelnemen aan een buitenlandse missie. Op die manier wil Antwerpen meer Antwerpse startups aanzetten tot deelname aan internationale missies. Zij hebben hierdoor jaarlijks éénmalig recht op een tussenkomst van maximum 2.000 EUR.
Startups.be coördineert, in overleg met Stad Antwerpen, de toewijzing van de Innovation Vouchers (o.a. nakijken ontvankelijkheid, communicatie met de startups, …).
Matchmaking
Organisatie van de derde editie van de Antwerp Startup Fair, bestaande uit: (1) een besloten matchmaking evenement voor bedrijven en startups: “Buy from startups”; en (2) een publieke jobfair: “Work for startups”.
De bedoeling van het “Buy from startups” gedeelte is om de innovatie van een aantal grotere Antwerpse bedrijven en/of organisaties te versnellen en te versterken door ze te koppelen aan een uitgelezen selectie van startups die producten en/of diensten ontwikkelen die voor hen strategisch relevant zijn. Startups.be zal instaan voor: (i) de werving van de Antwerpse spelers (van wie ook een eigen financiële inspanning wordt verwacht); (ii) het verfijnen/consolideren van de innovatie-uitdaging; en (iii) de selectie van de relevante startups.
Het “Work from startups” gedeelte heeft als bedoeling om (latente) werkzoekers in contact te brengen met startups. Zo wordt de zoektocht voor talent van startups aangepakt, één van de belangrijkste potentiele remmen op de groei van startups.
Voor het hele evenement verzorgt Startups.be de conceptvorming, de logistieke uitvoering, het overleg met de relevante stakeholders en alle aspecten van de communicatie- en marketingcampagne. Er wordt gemikt op 200 – 300 deelnemers.
Startups.be zal de toelage van Stad Antwerpen aanwenden1 om de Antwerp Startup Fair strategisch op te lijnen met de speerpunten van Stad Antwerpen, de Antwerpse bedrijven en de MoU partners.
Strategische beleidsondersteuning2
Startup Mapping
Startups.be heeft de voorbije jaren diepgaande inzichten opgebouwd over het “DNA” van de Belgische startups en het startup ecosysteem en heeft – onder meer via het European Startup Network – ook steeds beter toegang tot vergelijkbare gegevens uit andere Europese landen om deze inzichten te kunnen vergelijken en echte “best practices” te kunnen identificeren en uitdragen.
Startups.be zal ook in 2018 de startup mapping specifiek aanwenden op het Antwerpse ecosysteem. Er zal een workshop worden gehouden waarbij (i) medewerkers van Stad Antwerpen uitgelegd zal worden hoe ze de startups.be tool optimaal kunnen gebruiken; (ii) geluisterd zal worden naar de toekomstige noden wat betreft startup mapping voor Antwerpen.
Internationale positionering Stad Antwerpen
Startups.be zal Stad Antwerpen ondersteunen in haar aanpak betreffende internationalisering.
Hierbij zal onder andere aandacht besteed worden aan het opstellen van prioriteiten voor internationale regio’s (bijvoorbeeld deelname aan internationale evenementen, overzicht relevante SmartCity initiatieven). De startup mapping tool zal mee als input gebruikt worden om voldoende aandacht te besteden aan hoe Stad Antwerpen zich het best kan positioneren om hoger te scoren op (internationale) benchmarks en rankings.
Startups.be zal ook, als founding member van het European Startup Network, helpen om waar nodig relevante internationale startups te identificeren (bijvoorbeeld in het kader van
“Business seminars”).
Startups.be zal in 2018 minstens één Go Global missie afstemmen op de noden van Antwerpse startups (bijvoorbeeld Israël). Deze noden/het thema van de missie zullen in samenspraak met Stad Antwerpen vastgelegd worden en zullen resulteren in een op maat afgestemd programma voor de deelnemers – naar alle waarschijnlijkheid passend binnen de IoT prioriteit.
Verbeteren van ondernemerschapsklimaat
Naast de uitbouw van kwalitatieve datasets en real-time monitoring van de startups in de regio, heeft Startups.be dankzij het “Startup Manifesto” ook steeds vinger aan de pols bij de ondernemers – en hun vragen en voorstellen om tot een beter ondernemerschapsklimaat te komen.
Uit de statistieken blijkt duidelijk dat Antwerpen zich sterk manifesteert als “startup stad” met veel frisse instroom aan nieuwe startups – maar zich nog moet bewijzen op het vlak van ondersteuning en creëren van doorgroeiers. Een goede analyse van het startup DNA, een
doordachte ontwikkeling van specifieke initiatieven voor groeibedrijven en permanente opvolging van de impact van die nieuwe initiatieven is dan ook wenselijk.
Startups.be zal regelmatig blijven deelnemen aan beleidsondersteunende vergaderingen die door stad Antwerpen worden ingepland (strategisch overleg, overleg met het ecosysteem in Antwerpen, …).
Netwerkevenement
Tijdens het najaar 2018 wordt in Antwerpen een groot evenement georganiseerd rond innovatie en creativiteit. Startups.be zal, indien gevraagd, optioneel in overleg een deelprogramma opstellen dat specifiek afgestemd is op startups.
BIJLAGE 4: DUVAL UNION
Duval Union bevestigt dat het op een actieve manier het Antwerpse ecosysteem rond innovatieve tech startups verder wil versterken. Het doet dat naar eigen vermogen, en in lijn met hun eigen business strategie en met veel zorg en aandacht voor de krachtlijnen die de Stad Antwerpen heeft uitgezet. De rol als partner in dit initiatief krijgt op volgende mogelijke manieren vorm:
- Het stimuleren van ondernemerschap in marketing technologie en marketing services.
Door middel van een participatief en actief minderheidsaandeelhouderschap zorgt Duval Union voor een ecosysteem met een propositie die de individuele diensten overstijgt – door
o de promotie van een gemeenschappelijk Duval Union aanbod van business, marketing en communicatie oplossingen;
o coaching van de starters en omkadering rond alle business en marketing aspecten, aantrekken van klanten,…;
o waar nodig het aantrekken van investeerders, het faciliteren van mogelijke partnerships, acquisities of mergers;
o training sessies door Duval Union Academy;
- Duval Union Academy organiseert conferenties en opleidingen – de meeste daarvan vinden plaats in Antwerpen en kunnen helpen het imago van de stad actief te promoten naar bepaalde doelgroepen, en naargelang het onderwerp ook internationale relevantie geven;
- Het ecosysteem Duval Union is een alternatief voor bestaande marketing en communicatie groepen. Duval Union zoekt toenadering tot andere ecosystemen en andere kleinere spelers die specifieke oplossingen aanbieden die relevant zijn voor klanten. Dat ecosysteem is we groot, wanneer groot mogelijk is, en klein en wendbaar wanneer dat aangewezen is. Duval Union is zeer open naar best practices sharing met andere partners;
- Duval Union zoekt naar consolidatie in ons investeringsbeleid in tech starters. We denken aan een nieuw ventures model gebaseerd in Antwerpen maar dat is nog in volle vormgeving;
- Met de Stookplaats faciliteren we werkplekken op centrale locatie en in een inspirerende omgeving.
BIJLAGE 5: THE COFOUNDRY
- Ondersteuning ondernemerschap met experten
o Zitdag in StartupVillage om ondernemers gratis een stap vooruit te helpen;
o Introductie van innovatieve bedrijven en technologie binnen de Cronos groep;
o Samenwerking met de kennisinstellingen in Antwerpen;
o Advies op maat tijdens pitch sessies;
- Participatie aan het ecosysteem
o Deelname aan relevante buitenlandse missies;
o De promotie van relevante missies binnen ons netwerk;
o Volwaardige partner zijn binnen het Antwerpse ecosysteem;
o Deelname aan het overleg met de partners en de Stad Antwerpen;
- Events
o Jaarlijks verschillende events op de verdieping van The CoFoundry in StartupVillage; gaande van pitch dagen voor startups, opleidingen, co-working, workshops,…;
o Aanwezigheid op events georganiseerd door onze partners en Stad Antwerpen, bijvoorbeeld TakeOffAntwerp, Antwerp Startup Fair,…;
o Steeds aan de Stad Antwerpen denken als strategische partner bij de promotie van eigen events;
- Communicatie:
o Communicatie van events en activiteiten van partners en van Stad Antwerpen die interessant zijn voor onze ondernemers en startups.
BIJLAGE 6: SINC
SINC is de Antwerpse studentenorganisatie omtrent ondernemerschap. Hun werking steunt op 4 pijlers: het informeren, inspireren en activeren van studenten omtrent ondernemerschap, om op die manier een community te vormen van ondernemende studenten, gespreid over alle onderwijsinstellingen waarover Antwerpen beschikt. Dat gebeurt aan de hand van allerhande evenementen, workshops en trajecten die binnen de vooropgestelde thema’s passen.
SINC heeft allerlei partnerships afgesloten om het faciliteren van ondernemerschap mogelijk te maken. Met onder andere Voka, Xerius en Acerta voor startersbegeleiding, ING als financiële partner, Hello crowd voor alles omtrent crowdfunding,… zorgt SINC voor een gepaste doorverwijzing naar relevante partners op maat van de student-ondernemer.
- Events
o Maandelijkse organisatie van minstens één, vaak meerdere events waar diverse formats mogelijk zijn:
Focus op inspireren: ervaren ondernemers of experten aan het woord;
Focus op activeren: acceleratorprogramma’s, bootcamps, workshops;
o Events van partners ondersteunen door o.a. te helpen bij organisatie, promotie, doorverwijzing,…;
- Faciliteren van ondernemerschap
o Doorverwijzing van student-ondernemers naar relevante partners op maat van de behoefte van de student;
o Acceleratorprogramma in samenwerking met Voka om studenten van idee tot bedrijf te brengen;
o Workshops in samenwerking met Hello crowd om de crowdfundingcampagne van student-ondernemers op te stellen en te boosten;
- Communicatie:
o Communicatie van events en activiteiten van SINC en van partners die interessant kunnen zijn voor de Antwerpse studenten en startups;
o Exposure van startups gerelateerd aan SINC door hen enerzijds een forum te geven op eigen evenementen aan de hand van pitches, en anderzijds via de verschillende sociale media;
BIJLAGE 7: BLUEHEALTH INNOVATION CENTER
Het BlueHealth Innovation Center ondersteunt slimme, ICT- en technologie-gedreven innovatie in de Healthcare (Cure, Care & Comfort) sector in Vlaanderen, met een focus op nieuw en bestaand ondernemerschap, met zowel een maatschappelijke als economische doelstelling om zo te komen tot een digitalisering van de zorg, om de zorgkwaliteit te verhogen alsook kostenefficiënter te kunnen werken. Voor organisaties als Flanders Care, die zich eerder context scheppend en beleidsvoorbereidend opstellen, wil BHIC een complementaire want implementatie-gerichte partner zijn. Voor bedrijven die mee participeren in het BHIC stellen we ons op om een aantal gezamenlijke thema’s aan te snijden (bij belangverenigingen, de overheid,…) die de sector weerhouden om innovatie te kunnen implementeren. Om dit doel te bereiken, zet het BHIC in op zowel korte, middellange als lange termijn.
Specifiek binnen het kader van de MOU tussen de Antwerpse Startup Partners, kan het BHIC volgende zaken aanbrengen:
- Thema 1: Stimuleren van ondernemerschap
BHIC organiseert op regelmatige tijdstippen innovatiekampen om zo jong ondernemerschap te promoten. Dit zal gebeuren in samenwerking met TakeOffAntwerp. Daarnaast is er ook een methodiek ter beschikking voor de zorgactoren in de stad die helpt om intrapreneurship projecten te helpen vormgeven.
Tot slot kunnen spinoffs van onderzoekscentra zich kandidaat stellen voor Health Ramp Up of voor 1-op-1 begeleiding.
- Thema 2: Antwerpen internationaal connecteren
BHIC werkt samen met een aantal buitenlandse initiatieven (Microsoft Accelerator, StartUpBootcamp Miami, …) en wil waar relevant ook startups doorverwijzen.
Voor buitenlandse startups in de gezondheidszorg kan een softlanding programma samengesteld worden om zo het ecosysteem te activeren.
- Thema 3: Uitbouwen technology & living lab
In het kader van City of Things en indien relevant zal BHIC-startups in contact brengen met imec.
- Thema 4: Organiseren events
BHIC organiseert regelmatig evenementen binnen de reguliere werking. Daarnaast wordt met de Stad Antwerpen samengewerkt rond een groter Health evenement. Ook werkt BHIC mee aan de Antwerp Startup Fair.
BIJLAGE 8: VOKA – KAMER VAN KOOPHANDEL ANTWERPEN-WAASLAND
Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland is de interprofessionele, politiek neutrale en private bedrijvenorganisatie voor de regio Antwerpen-Waasland. Zij verdedigt de belangen van de bedrijven in haar regio, ontwikkelt een netwerk met ondernemingen als centraal element en biedt een efficiënte en marktconforme dienstverlening aan. Zij wil een actieve rol spelen bij de overgang naar een vernieuwende kenniseconomie en gaat bij haar werking uit van een internationale oriëntatie.
Voka – KvKAW biedt pre-starters, starters en scalers een uitgebreide dienstverlening aan, die bestaat uit:
- Netwerking events
Voka organiseert bijna dagelijks netwerk events voor verschillende doelgroepen.
Specifiek naar starters en scalers toe zijn er: meetings van Jong Voka Antwerpen- Waasland, TechTalks, Tech-Conference, Money Talks, Crowdfunding Congress,…;
- Begeleidingstrajecten
o Pre-starters worden tijdens het Bryo-StandUp traject begeleid om ondernemingsideeën te ontwikkelen in ondernemingsopportuniteiten, gebruik makend van tools als Design thinking, value proposition design, BMC, Lean startup-methodologie en dergelijke;
o Starters worden begeleid in het Bryo-StartUp traject om hun startup succesvol in de markt te zetten en hun eerste klanten te vinden;
o Scalers kunnen terecht bij Bryo ScaleUp (omzet minimum 100K€);
o Voor scalers met een minimale omzet van 1 miljoen is er het accelero- programma, waarbij deze bedrijven begeleid worden om langs de ene kant te werken aan hun ‘growth readiness’ en langs de andere kant aan hun ‘growth Startegy’;
o Voor starters/scalers die internationaal willen gaan, is er de ExportAcademy;
o Daarnaast zijn er nog begeleidingsprogramma’s rond financiering, starten door overname, groeien door overname, crowdfunding, Marketing & sales,…;
- Matchmaking
Voka – KvKAW zet zijn regionaal, nationaal en internationaal netwerk in om starters in contact te brengen met de juiste personen die hen kunnen helpen de volgende stap te nemen;
- Communicatie
o Met StartUp Antwerp (website, facebookpagina en Instagram) tracht Voka – KvKAW het Antwerpse Starterslandschap in beeld te brengen.
BIJLAGE 9: ASSOCIATIE UNIVERSITEIT & HOGESCHOLEN ANTWERPEN (AUHA)
De Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen (AUHA), met in het bijzonder de Dienst Valorisatie van het Departement Onderzoek & Innovatie en het TAKEOFFANTWERP initiatief, bevestigen dat zij op een actieve manier zullen bijdragen tot de uitbouw en versterking van het Antwerps ecosysteem rond innovatieve tech startups. Naast het streven naar een optimale samenwerking met de verschillende partners van dit MoU zullen ze dit onder meer doen via:
- De Dienst Valorisatie, Departement Onderzoek & Innovatie, verantwoordelijk voor de technologie transfer van de AUHA, zal bijdragen tot dit ecosysteem door :
o een voortrekkersrol te vervullen in het onderzoek naar technologie transfer.
Daarin zal er onder meer aandacht zijn voor onderzoek naar de best practices om incubatie en technologie transfer te organiseren. Daarnaast zal een pre- incubatiestrategie gealigneerd met het quadrupel helix model worden uitgewerkt;
o de begeleiding van de eigen AUHA spin-offs die deel uitmaken van dit ecosysteem, daar waar relevant in nauwe samenwerking met een of meerdere partners van dit MoU;
o het uitwisselen van informatie en netwerken met de partners van dit MoU of het creëren van een hefboom van bestaande netwerken zoals Antwerp.SRL o het versterken van de uitwisseling van de expertise door onder meer het
aanbieden van een opleiding over intellectual property;
o daar waar relevant en mogelijk in functie van de beschikbare tijd zetelen in de jury van de initiatieven van de verschillende partners van dit MoU (oa The Birdhouse, Start it @KBC, …).
- Het TakeOffAntwerp initiatief zal met haar eigen unieke manier van werken en positionering in het Antwerps ecosysteem bijdragen tot het versterken van de ondernemingszin en ondernemerschap bij studenten, docenten en onderzoekers. De bijdrage tot de 6 thema’s vanuit TOA zal worden ingevuld in de mate dat ze aansluiten bij onderstaand vermelde bouwstenen.
Positionering
TAKEOFFANTWERP heeft zich van bij aanvang ingeschreven in een breed kader. Het project positioneert zich in de quadrupel helix tussen de hoger onderwijsinstellingen, de lokale overheid, het bedrijfsleven (profit & social profit) en de samenleving (studenten, middenveldorganisaties, bevolkingsgroepen...).
Daarmee sluit de werking aan op het ondernemend ecosysteem dat zich de laatste jaren in Antwerpen ontvouwt. TAKEOFFANTWERP focust op inspireren, informeren en activeren rond ondernemerschap en ondernemingszin en bevindt zich hiermee voornamelijk in de pre-fase voor startende ondernemingen in een vroeg stadium.
Doelgroepen en stakeholders
De werking van TAKEOFFANTWERP richt zich in de eerste plaats op de studenten over alle instellingen heen; zij vormen de primaire doelgroep. Om hen beter te ondersteunen, betrekt TAKEOFFANTWERP ook het personeel uit het hoger
inspireren, informeren en activeren die zich realiseren in onderstaande bouwstenen:
- wegwijzer in het ecosysteem: in kaart brengen van relevante initiatieven en connecteren van studenten en onderwijzend personeel met initiatieven en spelers in het ecosysteem;
- community manager: door zijn unieke positie kan TAKEOFFANTWERP instellingen, onderwijzend personeel en studenten virtueel en fysiek samenbrengen rond ondernemen;
- curriculaire verankering: de betrokken hoger onderwijsinstellingen zijn een engagement aangegaan om aspecten van ondernemerschap op te nemen in de opleidingen;
- leerervaring voor studenten en staff: stimuleren van ondernemingszin staat voorop. De leerervaring primeert op de feitelijke opstart van een eigen onderneming;
- uniek aanspreekpunt: de stakeholders van het ruimer ecosysteem vinden in TAKEOFFANTWERP een aanspreekpunt op associatieniveau;
- samenwerking: TAKEOFFANTWERP is een unieke samenwerking tussen de 4 partijen van de quadruple helix;
- aanvullende dienstverlening: TAKEOFFANTWERP biedt support voor studenten en staff en is katalysator voor nieuwe initiatieven, steeds aanvullend op reeds bestaande;
- een fysieke ruimte: TAKEOFFANTWERP is een locatie die dient als ontmoetingsplaats , werkplek en eventlocatie voor ondernemende studenten;
- een kenniscentrum: TAKEOFFANTWERP bundelt kennis en expertise die met zowel internen als externen opgebouwd en gedeeld wordt;
- communicatie: TAKEOFFANTWERP zal periodiek communiceren over de output en zorgt voor een gezamenlijke positionering van Antwerpen als ondernemende studentenstad;
- internationale agenda: TAKEOFFANTWERP brengt internationale trends en praktijkvoorbeelden in kaart en zoekt naar opportuniteiten op vlak van Europese projectsubsidies (o.m. summerschool en deelname aan internationale netwerken).
Start it @KBC ondersteunt en promoot ondernemers met een innovatief idee en schaalbaar business model, en is de grootste startup community in België. Als startup pionier in België wil Start it @KBC zo een positieve impact hebben op de economie en samenleving in België.
Startups genieten bij Start it @KBC gedurende drie maanden van een sterk acceleratieprogramma op maat en mogen anderhalf jaar rekenen op mentorship, expertise, een uitgebreid netwerk en co-working space. Start it @KBC optimaliseert haar aanbod voortdurend in co-creatie met de startups.
Start it @KBC stimuleert (internationale) kruisbestuivingen: tussen de meer dan 600 startups en scale-ups, maar ook met investeerders, ervaren mentoren, met experts in uiteenlopende domeinen (technologie, sales, juridisch, marketing, communicatie,…) en andere acceleratoren en incubatoren wereldwijd. De community speelt een voortrekkersrol op het vlak van diversiteit en vrouwelijk ondernemerschap.
Start it @KBC zet in op internationalisering. De community heeft niet alleen hubs in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Leuven en Kortrijk, maar ook in Budapest, en heeft pied à terre in New York. Start it @KBC maakt sinds 2017 deel uit van Global Accelerator Network (GAN), een netwerk van 120 acceleratoren wereldwijd, wat startups in de community extra kansen biedt in het buitenland, en tot meer dan 1 miljoen dollar aan voordelen bij technologiepartners.
Via het Corporate Incubation Program van Start it @KBC kunnen grote bedrijven sinds 2017 innovatieve ideeën met hun eigen startup teams onder begeleiding van Start it @KBC laten uitbroeden en uitgroeien tot volwaardige businesses.
Start it @KBC ontstond in 2014 als een partnerschap tussen Accenture, Cronos Groep, Flanders DC, imec, joyn, KBC, Mobile Vikings, Telenet & lokale academische partners.
Startups kunnen zich het hele jaar kandidaat stellen via de website (www.startit.be). Drie keer per jaar pitchen de geselecteerde founders voor een professionele jury, en begint een nieuwe lichting startups aan hun entrepreneurstraject.
The Birdhouse is een accelerator programma voor startups, met vestigingen in Antwerpen en Gent. The Birdhouse is sinds januari 2017 actief in Antwerpen, en heeft de ambitie het lokale ondernemingsweefsel te ondersteunen en te verstevigen, via het selecteren en accelereren van kwalitatieve startups voor ons programma. De startups in Antwerpen komen uit de stad zelf, en uit de wijde omgeving.
Bij elke ronde worden 15 startups geselecteerd, volgens een intensieve selectieprocedure. De startups die worden geselecteerd hebben al een weg afgelegd: doorgaans hebben zij een team, een minimum viable product en hebben zij al kapitaal opgehaald. The Birdhouse ondersteunt hen in hun ambities om te accelereren.
De startups zijn actief in verschillende sectoren zoals tech, FMCG, de creatieve economie, kunst, food & beverages, construction.
Het Birdhouse programma:
- mentorship door 40 mentoren, stuk voor stuk mensen met heel veel ervaring in het bedrijfsleven. De mentoren zijn ook aandeelhouders in het variabel kapitaal van de CVBA;
- enkele van de Antwerpse mentoren: Tom Maerten, Philip Timmermans, Hilde Peerlings, Christophe Degrez, Wilfried Van Assche en Filip Smet;
- workshops en training door een netwerk van experten;
- topic-based programma met duidelijke KPI’s;
- toegang tot funding (bankleningen, en een Belfius investeringsfonds van 10 miljoen EUR);
- toegang tot een netwerk van professionals;
- een reeks netwerk evenementen;
- coworking space.
Events:
- The Birdhouse is uitgegroeid tot een sterke evenementorganisatie;
- sinds de start van onze community werden 42 evenementen georganiseerd, met in totaal 5240 bezoekers.
- The Birdhouse Antwerpen stelt ook een evenementenruimte ter beschikking van hun startups, alumni, en alle geïnteresseerden in hun netwerk.
Afgestudeerde startups realiseerden tot begin 2018 een gezamenlijke omzet van 4,3 miljoen EUR, haalden meer dan 4 miljoen EUR funding op, waarvan 50% gefund werd door het eigen business angel en mentor netwerk.
Birdhouse Alumni:
The Birdhouse voorziet in een sterke alumni werking: alumni blijven zorgen voor een kruisbestuiving met de nieuwe startups in het programma, zijn aanwezig als sprekers op de evenementen, en beschikken over de mogelijkheid co-working space te huren.
BIJLAGE 12: IMEC.ISTART
IMEC.istart is de leidende tech startup accelerator van België en ondersteunt (digitale) tech startups door coaching en mentoring, technologie-expertise, financiering en een groot (internationaal) netwerk. IMEC.istart wil zo duurzame en gezonde bedrijven helpen creëren, die in hun niche erin slagen wereldspelers te worden.
IMEC.istart werkt met de geselecteerde startups rond 4 grote domeinen, om hen te versnellen richting marktvalidatie en (internationale) groei:
- access-to-market, waarbij alle ingrediënten ondersteund worden om product-market fit te vinden en groei te kunnen inzetten. Dit wordt mede gerealiseerd door lokale en internationale netwerkpartners van imec in te zetten;
- access-to-finance, waarbij de startups klaargestoomd worden om een voor hen relevante financieringsmix aan te trekken, die hen de middelen geeft verder te groeien;
- access-to-technology, waarbij maximaal ingezet wordt op het technologisch versterken van de startups, teneinde hen te helpen een duurzaam competitief voordeel op te bouwen. De meer dan 3.500 imec-technologen spelen daarbij uiteraard een cruciale rol;
- access-to-talent, waarbij de ondernemers zelf versterkt worden met extra skills en expertise (door workshops, blended learning en coaching/mentoring) en de teams aangevuld worden met complementaire profielen (inclusief ervaren mensen via het expert-in-residence programma).
IMEC.istart zet eveneens actief in op internationalisering, zowel met eigen programma’s als via partnershappen met andere top-incubatoren en acceleratoren wereldwijd, o.a. als founding partner van Belcham in NY en San Francisco, als lid van GAN (een netwerk van meer dan 120 acceleratoren wereldwijd, wat startups in de community extra kansen biedt in het buitenland, en tot meer dan 1 miljoen dollar aan voordelen bij technologiepartners) en UBI Global, en als stichtend lid van EuroIncNet (een softlanding initiatief met enkele andere top-incubatoren in Europa).
Via IMEC.istart kunnen de startups uiteraard ook (makkelijker) toegang krijgen tot andere IMEC diensten en expertise, zoals ondersteuning bij het design en de productie van hardware, of proeftuinwerking om samen met (eind)gebruikers te co-innoveren.
De community van meer dan 150 startups en meer dan 40 structurele partners (algemene programma-partners en partners in specifieke industrieën via de zogenaamde verticals binnen IMEC.istart) zorgen voor een bijzondere kruisbestuiving en versnelling van het ecosysteem.
Startups kunnen zich tijdens 3 calls per jaar kandidaat stellen voor IMEC.istart via de website (https://www.imec-int.com/en/istart), met als applicatiedeadlines 1 februari, 1 juni en 1 oktober. Na een competitief selectieproces beginnen typisch 20 à 25 nieuwe startups per jaar aan een stevige versnelling, gefaciliteerd door IMEC.istart.
