Vraag nr. 256
van 19 september 2003
van de heer JAN VERFAILLIE
Vlaamse Landmaatschappij – Aankoop en bestem-ming landbouwgronden
Overal probeert de overheid via de Vlaamse Land-maatschappij (VLM) landbouwgronden aan te k o p e n . OCMW's worden door de VLM benaderd om hun landbouwgrond aan haar te verkopen. M e t de betrokken pachters van de OCMW's wordt ken-nelijk geen rekening gehouden en deze mensen worden blijkbaar voor voldongen feiten gesteld. Zelfs via notarissen worden eigenaars aangemoe-digd om hun grond te verkopen aan de VLM of aan Natuurpunt, ook al liggen de gronden in een landbouwgebied.
Volgens de VLM is het doel van deze aankopen het oprichten van een grondbank, zodat er geruild kan worden met landbouwers die grond verliezen in de natuurgebieden.
Het merendeel van de verworven gronden lijkt echter voorbestemd om te bebossen of om te her-leiden tot natuurgebieden. Blijkbaar moeten de 130.000 ha V E N-gebieden (Vlaams Ecologisch Netwerk) en 10.000 ha extra bos zo vlug mogelijk verworven en gerealiseerd worden. De landbou-wers zijn hier tweemaal de dupe van. Ze verliezen eerst grond doordat de VLM deze overal probeert op te kopen en naderhand blijkt dat deze grond niet gebruikt wordt voor de grondbank, maar dat hij bebost of omgetoverd wordt in natuurgebied. 1. Is de minister hiervan op de hoogte ?
2. Klopt het dat de VLM systematisch gronden op-koopt onder de noemer "bestemd voor de g r o n d b a n k " , maar dat deze gronden uiteindelijk aangewend worden om bebost te worden of om te worden omgetoverd tot natuurgebied ?
Antwoord
Bij het realiseren van verschillende doelstellingen van de overheid op terrein (landbouwdoelstellin-gen zoals de aanleg van glastuinbouwzones, n a t u u r-o n t w i k k e l i n g, b r-o s u i t b r e i d i n g, uitbreiding zeehaven, s p o o r o n t s l u i t i n g e n , w a t e r z u i v e r i n g s i n s t a l l a t i e s, . . . ) kan een beroep gedaan worden op een lokale g r o n d e n b a n k . Deze grondenbank helpt de doel-stellingen van de initiatiefnemer te realiseren (nl. gronden op de juiste plaats ter beschikking stel-len).
Door een beroep te doen op de grondenbank (en b v. niet te onteigenen) kunnen de gevolgen voor de huidige grondgebruikers (dikwijls landbouwers) zoveel mogelijk worden beperkt. Dit wordt aange-toond in een aantal proefprojecten. De werking van de grondenbank probeert immers oplossingen te bieden voor de landbouwers die geconfronteerd worden met grondverlies of met bijkomende be-perkingen op hun gronden.
E i g e n a a r s, al dan niet landbouwers, kunnen hun gronden gelegen rond een projectgebied, v r i j w i l l i g aanbieden aan de grondenbank. Deze gronden kunnen vervolgens gebruikt worden om te ruilen met of te verpachten aan landbouwers die gronden bewerken in het projectgebied. Door deze werkwij-ze biedt een lokale grondenbank valabele uitwijk-mogelijkheden aan de landbouwers in het project-g e b i e d , zodat hun bedrijfsvoerinproject-g niet in het project- ge-drang komt door realisatie van het project. D e grondenbank neemt dus zelf niet het initiatief tot n a t u u r o n t w i k k e l i n g, b o s u i t b r e i d i n g, u i t b r e i d i n g z e e h a v e n , s p o o r o n t s l u i t i n g e n , . . . Een initiatiefne-mer van dergelijke projecten kan wel de gronden-bank inschakelen om de gevolgen van de realisatie van deze projecten voor de huidige grondgebrui-kers te beperken en oplossingen voor betrokken landbouwers aan te bieden.
im-mers niet aangewend worden om te ruilen. D e Vlaamse Landmaatschappij beschikt trouwens over geen enkel wettelijk middel om pachtover-eenkomsten op verpachte gronden op te zeggen met het doel deze nadien te kunnen ruilen. B o v e n-dien heeft de VLM in het agrarisch gebied in de omgeving van natuurinrichtingsprojecten geen recht van voorkoop en blijft op verpachte gronden het recht van voorkoop van de pachter het enige recht van voorkoop dat door iedereen dient te worden gerespecteerd, ook door de Vlaamse Land-m a a t s c h a p p i j . De VlaaLand-mse LandLand-maatschappij res-pecteert hier bijgevolg steeds de rechten van de pachter.
Hetzelfde geldt voor gronden die aangeboden wor-den door notarissen. Deze biewor-den enkel gronwor-den te koop aan indien de eigenaars hen zelf hierom ver-z o e k e n . Indien een notaris oordeelt dat de V l a a m-se Landmaatschappij een geschikte kandidaat-koper is, staat het hem vrij deze gronden vrijwillig aan te bieden. Zoals alle vrijwillige aanbiedingen worden deze door de Vlaamse Landmaatschappij steeds verder onderzocht. Ook openbare verkopen worden door de Vlaamse Landmaatschappij opge-volgd.
