Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan Aalten 2010-2020 - Verkeer en vervoer - Verordeningen en beleidsstukken

GEMEENTELIJK VERKEERS- EN VERVOERPLAN AALTEN 2010 - 2020

VISIEDOCUMENT

GEMEENTE AALTEN DEFINITIEF

17 juni 2010

D01011/CE0/0G7/000304/ws

Inhoud

1 Inleiding ____________________________________________________________________ 4 1.1 Aanleiding _______________________________________________________________ 4 1.2 Doel ____________________________________________________________________ 5 1.3 Proces __________________________________________________________________ 5 1.4 Opbouw van de rapportage ________________________________________________ 6

2 Vigerend beleidskader _______________________________________________________ 7 2.1 Inleiding _________________________________________________________________ 7 2.2 Vigerend rijksbeleid _______________________________________________________ 7 2.3 Vigerend provinciaal beleid _________________________________________________ 8 2.4 Vigerend regionaal beleid _________________________________________________ 10 2.5 Gemeentelijk verkeersbeleid _______________________________________________ 11 2.6 Gemeentelijk geluidbeleid _________________________________________________ 12

3 Huidige situatie 2010 ________________________________________________________ 13 3.1 Inleiding ________________________________________________________________ 13 3.2 Bereikbaarheid __________________________________________________________ 13 3.2.1 Gemotoriseerd verkeer _____________________________________________ 13 3.2.2 Openbaar Vervoer _________________________________________________ 16 3.2.3 Fiets _____________________________________________________________ 17 3.2.4 Voetgangers ______________________________________________________ 19 3.2.5 Parkeren _________________________________________________________ 19 3.3 Verkeersveiligheid _______________________________________________________ 20 3.3.1 Ongevallenontwikkeling ____________________________________________ 21 3.3.2 Ongevalskenmerken _______________________________________________ 22 3.4 Leefbaarheid ____________________________________________________________ 23 3.5 Conclusie _______________________________________________________________ 24

4 Toekomstige ontwikkelingen tot 2020 ________________________________________ 26 4.1 Inleiding ________________________________________________________________ 26 4.2 Ruimtelijke ontwikkelingen rond de kern Aalten 2020 _________________________ 26 4.2.1 Woningen ________________________________________________________ 26 4.2.2 Bedrijvigheid ______________________________________________________ 27 4.3 Infrastructuur Aalten _____________________________________________________ 27 4.4 Ruimtelijke ontwikkelingen rond de kern Dinxperlo ____________________________ 29 4.4.1 Woningen ________________________________________________________ 29 4.4.2 Bedrijvigheid ______________________________________________________ 29 4.5 Infrastructuur Dinxperlo ___________________________________________________ 29 4.6 Verkeerseffecten ruimtelijke ontwikkelingen _________________________________ 30 4.7 Conclusie _______________________________________________________________ 31

5 Verkeersvisie 2010 – 2020 ____________________________________________________ 32 5.1 Bereikbaarheid __________________________________________________________ 32

5.1.1 Automobilisten ____________________________________________________ 32 5.1.2 Vracht- en landbouwverkeer ________________________________________ 35 5.1.3 Openbaar Vervoer _________________________________________________ 35 5.1.4 (Brom)fietsers _____________________________________________________ 37 5.1.5 Voetgangers ______________________________________________________ 38 5.1.6 Parkeren _________________________________________________________ 39 5.2 Verkeersveiligheid _______________________________________________________ 41 5.3 Leefbaarheid ____________________________________________________________ 43

Bijlage 1 Input interne begeleidingsgroep _________________________________________ 44

Bijlage 2 Input externe begeleidingsgroep _________________________________________ 47

Bijlage 3 Resultaten bewonersenquête (internet/ gemeentebalie) ______________________ 51

Bijlage 4 PVVP-2: Dynamische Beleidsagenda ______________________________________ 60

Bijlage 5 Slachtofferongevallen in beeld ___________________________________________ 63

Bijlage 6 Intensiteiten wegen gemeente Aalten _____________________________________ 69

Bijlage 7 Luchtkwaliteit betrekken bij besluitvorming ________________________________ 70

Colofon _______________________________________________________________________ 72

HOOFDSTUK

1 ^Inleiding

1.1

Het vigerende verkeer- en vervoersbeleid van de gemeente Aalten is in twee beleidsnota’s vastgesteld, namelijk de Kernbeleidsnota Verkeer en Vervoer Aalten (2001) en het Verkeersplan Dinxperlo (2000). Beide plannen zijn geschreven voor de samenvoeging van de kernen Aalten en Dinxperlo tot één gemeente. Voor de nieuwe gemeente Aalten is een nieuw verkeer- en vervoersbeleid wenselijk: een actueel beleid dat aansluit op de huidige wensen van bewoners en politiek, dat inspeelt op ontwikkelingen en waarbij passende maatregelen worden opgesteld.

De Planwet Verkeer en Vervoer (1998) schrijft voor dat alle lagere overheden een zichtbaar en samenhangend verkeers- en vervoerbeleid moeten voeren dat richting geeft aan de door het gemeentebestuur te nemen beslissingen op het gebied van verkeer en vervoer. Het is aan de gemeente om de beleidslijnen vast te leggen in een Gemeentelijk Verkeers- en

Vervoerplan (GVVP). Een GVVP zorgt voor een goede afstemming van verschillende onderdelen van dit beleid en maakt knelpunten en kansen inzichtelijk. Het vastleggen van een samenhangend verkeers- en vervoerbeleid in een GVVP biedt ook duidelijkheid in communicatie met de burgers van de gemeente. Er ontstaat meer begrip voor de wijze waarop omgegaan wordt met verkeerskundige vraagstukken binnen de gemeente.

Als eerste stap heeft de gemeente daartoe in 2009 een “Kadernota Actualisatie Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan” opgesteld welke is vastgesteld door de gemeenteraad. In deze nota worden de kaders en randvoorwaarden aangegeven voor het opstellen van een gemeentelijk verkeer- en vervoerplan (GVVP). Het betreft een kaderstellende nota waarin wordt ingegaan op onder andere: welk probleem, welke vraag of wens moet vertaald worden naar beleid, welke doel moet bereikt worden, wat zijn de randvoorwaarden om het doel te bereiken en hoe dient het proces vorm gegeven te worden om tot een geactualiseerd GVVP te komen? De door de gemeenteraad vastgestelde kadernota is dan ook het

vastgelegd kader waarbinnen dit GVVP is opgesteld. De vijf behandelde thema’s parkeren, ontsluiting, verkeersveiligheid, openbaar vervoer en communicatie (betrekken burgers bij totstandkoming GVVP) maken belangrijk onderdeel uit van het voorliggende GVVP.

Daarnaast biedt het GVVP een duidelijk kader richting de omliggende gemeenten, de regio en de provincie. Hierdoor kan tijdig ingespeeld worden op provinciale en regionale ontwikkelingen en plannen die van invloed kunnen zijn en/of nieuwe kansen bieden voor de verkeersstructuur in de gemeente Aalten.

1.2

Het doel van de gemeente is een breed gedragen gemeentelijk verkeer- en vervoerplan 2010 – 2020 waarmee de politiek zowel de koers op het gebied van verkeer en vervoer als de concrete uitwerking hiervan kan neerzetten voor de korte en middellange termijn. In onderstaand kader zijn de hoofddoelen van het GVVP weergegeven. In de volgende hoofdstukken zijn deze doelen geconcretiseerd voor de thema’s bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid.

DOELEN GEMEENTELIJK VERKEERS- EN VERVOERPLAN

- Bieden van een kaderstellend samenhangend en richtinggevend verkeers- en vervoerbeleid (voor de thema’s bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid) van waaruit verkeerskundige vraagstukken kunnen worden opgelost en verkeersplannen kunnen worden ontwikkeld.

- Inspelen op provinciale, regionale en lokale ruimtelijke ontwikkelingen.

- Opstellen van een reëel uitvoeringsprogramma op hoofdlijnen waarmee invulling wordt gegeven aan de doelstellingen.

- Opstellen van een monitoringprogramma waarmee de voortgang van het GVVP in de toekomst kan worden gemonitord.

- Eenduidige en heldere visie op het gebied van verkeer en vervoer ten behoeve van de communicatie naar belanghebbenden.

Eindresultaat

Het op te leveren gemeentelijk verkeer- en vervoersplan zal de overkoepelende beleidsnota vormen op het gebied van verkeer en vervoer in de gemeente Aalten voor de periode 2010 – 2020. Dit gemeentelijk verkeer- en vervoersplan zal kaderstellend zijn voor de in een later stadium uit te werken verkeersplannen, waaronder het Verkeerscirculatieplan Centrum Aalten (2010, VCP-kern Aalten), het Gemeentelijk Verkeersveiligheidsplan – GVP – (2011/2012) en het parkeeronderzoek centra kernen Aalten (2010).

Het eindproduct bestaat uit een ‘klapper’ waarin de volgende producten zijn verwerkt:

ƒ Deelproduct 1: visiedocument 2010 – 2020.

ƒ Deelproduct 2: uitvoeringsprogramma 2010 – 2020.

ƒ Deelproduct 3: monitoringprogramma.

Het voorliggende deel betreft het eerste deel, het visiedocument.

1.3

De gemeente Aalten hecht veel waarde aan participatie. Burgers, bedrijven en belangenorganisaties hebben bij het opstellen van het GVVP hun inbreng geleverd.

Er zijn twee werksessie georganiseerd (beide op 17 maart 2010), één sessie met de interne begeleidingsgroep, bestaande diverse disciplines vanuit de gemeentelijke organisatie, en een sessie met de externe begeleidingsgroep (bestaande uit onder andere Algemene

Nederlandse Bond voor Ouderen, Stichting Gehandicapten platform Aalten, Veilig Verkeer Nederland afdeling Aalten / Dinxperlo, Politie, Brandweer, Ambulance, Fietsersbond

ENFB, FAM en de Industriegroep IKAD. In bijlage 1 en 2 zijn de verslagen van deze bijeenkomsten opgenomen. Daarnaast is een digitale klankbordgroep in het leven geroepen.

Deze groep bestaande uit Bredevoorts Belang, Barlo’s Belang, Dinxpers Belang, Vereniging voor Algemene Daalse Belangen, Haarts Belang, Heurne’s Belang, Heurns Belang, Het Klooster’s Belang, Lintelo’s Belang, en Ons Aller Belang heeft alle (tussen)producten via de mail ontvangen ter kennisname of becommentariëring. Om ook de bewoners en andere belanghebbenden welke niet vertegenwoordigd zijn in de interne, externe of digitale klankbordgroep in de gelegenheid te stellen hun inbreng te leveren heeft van 24 maart tot en met 30 april een internetenquête online gestaan. Circa 180 belanghebbenden hebben de tijd genomen om via internet of bij de balie van het gemeentehuis een enquête in te vullen. Op die manier is inzicht ontstaan in de knelpunten die door inwoners van de gemeente ervaren worden op het gebied van verkeer en vervoer. Daarnaast zijn verbetervoorstellen door de burgers zelf naar voren gebracht. In bijlage 3 is een overzicht van de resultaten van de enquête weergegeven.

Naast de inbreng van betrokkenen, is gebruik gemaakt van alle aanwezige lokale, regionale en provinciale beleidsrapporten/-onderzoeken, van de aanwezige tel- en modelgegevens en van de statistieken uit de ongevallendatabase Viastat Online. Op basis hiervan is door het adviesbureau onderzoek gedaan naar de verkeerssituatie in de gemeente Aalten.

1.4

Het rapport is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk twee wordt het vigerende beleidskader beschreven. Hoofdstuk drie gaat in op de huidige situatie 2010 en hoofdstuk vier gaat in op de toekomstige ontwikkelingen tot 2020. De verkeersvisie 2010 – 2020 wordt beschreven in hoofdstuk vijf.

In dit rapport betreft het visiedocument 2010 - 2020. Het uitvoeringsprogramma 2010 – 2020 en het monitoringprogramma zal worden weergegeven in een apart rapport toe te voegen aan de klapper.

HOOFDSTUK

2 Vigerend beleidskader

2.1

Dit hoofdstuk beschrijft het vigerende beleidskader voor het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan voor de gemeente Aalten, verdeeld naar nationaal, provinciaal en regionaal beleid. De essentiële onderdelen van de Nota Mobiliteit en het Provinciaal Verkeers- en Vervoerplan (PVVP en op handen zijnde Regionale Mobiliteitsnota van de regio Achterhoek) zijn wettelijk leidend¹. Bij het bepalen van het gemeentelijke verkeersbeleid wordt aangesloten bij de doelen van regio, provincie en rijksoverheid.

2.2

De Nota Mobiliteit (vastgesteld in 2006) beschrijft het vigerende landelijke verkeers- en vervoerbeleid. De nota heeft een sterke relatie met de Nota Ruimte en het Vierde Nationaal Milieubeleidsplan. De versterking van de economische structuur door goede bereikbaarheid is uitgangspunt. Een goed functionerend systeem voor het personen- en goederenvervoer en een betrouwbare bereikbaarheid zijn essentieel om de economie en concurrentiepositie van Nederland te versterken. Het draait om betrouwbare en voorspelbare reistijden van deur tot deur waarbij nadrukkelijk over beheersgrenzen heen gekeken moet worden.

In de Nota Mobiliteit waren in eerste instantie de volgende doelstellingen opgenomen:

maximaal 900 doden en 17.000 ziekenhuisgewonden in 2010 en maximaal 580 doden en 12.250 ziekenhuisgewonden in 2020. Naar aanleiding van de gunstige ontwikkeling van het aantal doden in 2004 en 2005 is in 2006 de doelstelling voor het aantal doden in 2010 aangescherpt en verlaagd van 900 tot 750 doden.

Basisjaar Doeljaar Maximum aantal doden Maximum aantal ziekenhuisgewonden

2002 2010 750 17.000

2002 2020 580 12.250

1 Volgens de Planwet Verkeer en Vervoer hebben gemeenten de taak om de essentiële onderdelen van het nationaal verkeers- en vervoerplan en van het provinciale en regionale verkeers- en vervoerplan in acht te nemen.

NOTA MOBILITEIT

Tabel 2.1

Ambitie Nota Mobiliteit t.a.v.

het maximum aantal ernstige slachtoffers

In het Strategisch Plan Verkeersveiligheid wordt het verkeersveiligheidsbeleid in de periode 2008-2020 gefundeerd op de drie pijlers die dit beleid in de afgelopen jaren succesvol hebben gemaakt:

1. Samenwerking.

2. Integrale aanpak.

3. Duurzaam Veilig.

In het beleid voor de komende jaren, gebaseerd op de drie pijlers, worden twee lijnen onderscheiden. De eerste lijn bouwt met generieke maatregelen voort op het succes van de afgelopen jaren, waarin al goede resultaten zijn behaald. De tweede lijn richt zich op specifieke aandachtsgebieden. Die aandachtsgebieden zijn voortgekomen uit analyses van ongevalgegevens en van trends die de komende jaren de verkeersveiligheid kunnen beïnvloeden.

Het doel van het Besluit luchtkwaliteit is om mensen te beschermen tegen de risico’s van luchtverontreiniging. Het besluit bevat de grens- en richtwaarde voor de luchtkwaliteit.

Door de gemeente moet bij nieuwe ruimtelijke en infrastructurele besluiten getoetst worden of sprake is van overschrijdingen van wettelijke luchtkwaliteitsnormen. Ook dient bij de ruimtelijke plannen specifiek aandacht te worden besteed aan (een eventuele overschrijding van) luchtkwaliteitsnormen (onder andere als gevolg van wegverkeer). In bijlage 7 is een uitgebreide beschrijving opgenomen wanneer het bevoegd gezag luchtkwaliteit bij zijn besluitvorming moet betrekken.

Sinds het einde van de jaren zeventig vormt de Wet Geluidhinder het juridische kader voor het Nederlandse geluidsbeleid. De Wet Geluidhinder bevat een uitgebreid stelsel van bepalingen ter voorkoming en bestrijding van geluidshinder door onder meer industrie, wegverkeer en spoorwegverkeer. De wet richt zich vooral op de bescherming van de burger in zijn woonomgeving en bevat onder andere normen voor de maximale geluidsbelasting op de gevel van een woning. De gemeente Aalten heeft dit rijksbeleid doorvertaald in

gebiedsgericht geluidbeleid Aalten, in paragraaf 2.5 wordt hier dieper op ingegaan.

2.3

In het Provinciaal Verkeer en Vervoer Plan 2 (PVVP) is het Gelderse mobiliteitsbeleid beschreven voor 10 jaar. Het PVVP-2 is vastgesteld in 2004. De missie voor verkeer en vervoer is als volgt geformuleerd:

WIJ SPANNEN ONS SAMEN MET ANDERE OVERHEDEN EN PARTNERS IN VOOR DE ONTWIKKELING, BEHEER EN ONDERHOUD VAN EEN VEILIG EN DOELMATIG VERKEERS- EN VERVOERSYSTEEM VOOR BURGERS EN BEDRIJVEN OM DE MOBILITEIT IN GELDERLAND OP TE VANGEN, DE VEILIGHEID TE VERGROTEN EN BIJ TE DRAGEN AAN VERBETERING VAN DE KWALITEIT VAN DE LEEFOMGEVING.

STRATEGISCH PLAN VERKEERSVEILIGHEID

BESLUIT LUCHTKWALITEIT

WET GELUIDHINDER

PVVP 2 GELDERLAND ‘OP WEG NAAR DUURZAME MOBILITEIT’

Het PVVP-2 draait om drie thema’s: bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefomgeving.

Samengevat staat de provincie Gelderland de volgende ambitie voor:

Bereikbaarheid

1. Het verkeer- en vervoersysteem optimaliseren ten dienste van bereikbaarheid.

2. Bereikbaarheid van de stedelijke gebieden, bedrijventerreinen en voorzieningen waarborgen.

Leefbaarheid

1. Zorgen voor een duurzame mobiliteit met een goede kwaliteit van de leefomgeving van mensen (risico’s voor gezondheid vallen binnen het acceptabele, zie ook GMP3)². 2. Waarborgen en waar mogelijk verbeteren van de unieke groene waarde in

Gelderland.

Veiligheid

1. Zorgen voor een veilige mobiliteit.

Het PVVP-2 heeft een looptijd van tien tot vijftien jaar. Maar het verkeer- en vervoerbeleid is niet statisch: het PVVP wordt elke twee jaar geactualiseerd. Maatschappelijke

ontwikkelingen of nieuwe collegeprogramma’s leiden vaak tot veranderingen in het beleid.

Om deze een plaats te geven in het PVVP, is een nieuw beleidsinstrument ontwikkeld: de Dynamische Beleidsagenda (DBA). Deze DBA 2009–2010 (periode waar we nu in zitten, 2011 – 2012 nog niet bekend) geeft aan op welke wijze de provincie samen met andere wegbeheerders, vervoerders en andere organisaties invulling geeft aan het mobiliteitsbeleid.

De DBA is de basis voor de uitvoeringsprogramma’s voor de daarop volgende twee jaar.

In 2009 en 2010 richt het verkeer en vervoerbeleid zich op het slimmer reizen van deur tot deur en het maken van een bewuste keuze voor een vervoerswijze. Voor het slimmer reizen van deur tot deur is een gebiedsgerichte integrale aanpak onmisbaar. In samenwerking met gemeenten, regio’s en de rijksoverheid wil de provincie zijn verkeer en vervoer ambitie waarmaken. De gebiedsgerichte aanpak wordt gevoed door de resultaten van de

Netwerkanalyse Gelderland (2006). De Netwerkanalyse heeft een aantal aandachtsgebieden opgeleverd waar de provincie zich de komende periode op gaat richten. Binnen de aandachtgebieden worden integrale pakketten van maatregelen ontwikkeld.

Doorvertaling van het beleid en doelstelling die samen met de regio wordt afgestemd vindt plaats in het zogeheten RAP (Regionaal Actieprogramma). Hierin worden per regio de doelstellingen verder uitgewerkt tot een uiteindelijk concrete lijst van te nemen

maatregelen. Het RAP 2009, met een doorkijk naar de volgende jaren, begint met een korte typering van de regio en een globale beschrijving van de verkeers- en vervoersituatie.

Vervolgens worden de regionale opgaven beschreven. Per regionale opgave wordt een aantal projecten toegelicht. Deze acties zijn omschreven in de Dynamische Beleidsagenda³.

2 Gelders Milieuplan

3 De acties voor de periode 2009 – 2010 (lopende en nieuwe acties regio Achterhoek) worden nader toegelicht in bijlage 4.

Tabel 2.2

Thema bereikbaarheid

Tabel 2.3 Thema leefbaarheid

Tabel 2.4 Thema veiligheid

REGIONAAL ACTIE PROGRAMMA (RAP) ACHTERHOEK

De provincie Gelderland werkt tevens aan een goed openbaar vervoer. De provincie streeft (naast nauwe samenwerking met onder andere de Stadsregio Arnhem – Nijmegen) haar eigen gebiedsspecifieke doelstellingen op het gebied van openbaar vervoer na.

In de ‘Netwerknota Verbinden en Ontsluiten’ noemt de provincie de volgende drie grote ambities:

ƒ De sociale bereikbaarheid optimaliseren: zorgen dat mensen mobiel blijven en zorgen voor een toegankelijk openbaar vervoer.

ƒ De economische bereikbaarheid verbeteren: zorgen voor aantrekkelijk openbaar vervoer, rekening houdend met de ruimtelijke ontwikkelingen.

ƒ De ontwikkeling, aanbesteding en monitoring van het openbaar vervoer regisseren: de provincie is als OV-autoriteit de regisseur.

2.4

De gemeente Aalten is een van de acht gemeenten uit Oost Gelderland die onder de regio Achterhoek vallen. In de regio wordt gewerkt volgens de door de gemeenteraden vastgestelde strategische agenda. Een van de thema’s is mobiliteit. De programmadoel- stelling van dit thema is als volgt geformuleerd:

EEN VERKEERS- EN VERVOERSYSTEEM VOOR DE LANGE TERMIJN DAT BIJDRAAGT AAN EEN KWALITATIEF GOEDE LEEFOMGEVING EN AAN DE BEREIKBAARHEID.

Doel van dit programma is het bevorderen van de in- en externe bereikbaarheid van de regio door het realiseren van een goede doorstroming voor verschillende

verkeersmodaliteiten (auto, langzaam verkeer, OV, goederenvervoer). Ook het tegengaan van verkeersonveiligheid en verkeershinder kunnen thema’s zijn binnen dit programma.

Voor alle activiteiten geldt dat het programmateam zich actief wil opstellen ten behoeve van de realisatie van genoemde speerpunten. De volgende speerpunten, welke onder andere voor de gemeente Aalten gelden, zijn geformuleerd:

Speerpunten strategische agenda

1. Bevorderen interne en externe bereikbaarheid van de regio door het realiseren van een goede doorstroming van verschillende verkeersstromen. Dit door middel van een goede ontsluiting, bevordering verkeersveiligheid en verbeteren openbaar vervoer;

2. A18/ N18 (lobby);

3. Totaalplan van het hoofdwegennetwerk van de Achterhoek (wordt verder uitgewerkt in Achterhoek op weg (AOW), één van de projecten van het programmateam Mobiliteit);

4. Verbeteren van de railverbindingen in de Achterhoek (selectieve) spoorverdubbeling, Euregiospoorverbinding;

5. Verbetering fietsmogelijkheden / interlokale fietsvoorzieningen voor woon-werkverkeer en recreatief gebruik.

De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost-Gelre, Oude Ijsselstreek en Winterswijk werken samen in de regio Achterhoek. In het Samenwerkingsgebied Verkeersveiligheid Gelderland (SVG Achterhoek) schuiven daarbij vertegenwoordigers van de politie, VVN, de regio en het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland (ROVG) aan.

NETWERKNOTA VERBINDEN EN ONTSLUITEN

HET VOLLE LEVEN, JAARPLAN 2009 REGIO ACHTERHOEK

Tabel 2.5

Speerpunten strategische agenda

ROVG –

SAMENWERKINGSGEBIEDEN VERKEERSVEILIGHEID GELDERLAND (SVG)

De gemeenten in de Regio Achterhoek streven naar een aantrekkelijke regio waar het goed verblijven is voor inwoners en toeristen. Het bieden van een verkeersveilige omgeving is daarvoor een randvoorwaarde. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw regionaal verkeersveiligheidprogramma. Doelstelling is dat in 2020 er 45% minder verkeersdoden zijn t.o.v. het gemiddelde in 2001 -2003 en in 2020 zijn er 35% minder ziekenhuisgewonden t.o.v.

het gemiddelde in 2001 – 2003. Eén van de uitgangspunten is dat verkeersveiligheid de sector verkeer en vervoer overstijgt en derhalve samenwerking met andere beleidsterreinen nodig is voor een stevige maatschappelijke verankering van het dossier verkeersveiligheid.

Regio Achterhoek wil de regionale bereikbaarheid voor verkeer over de weg verbeteren. In haar streven om een intern en extern goed en veilig bereikbare regio te realiseren is er behoefte aan een project waarin de al bekende bereikbaarheidsknelpunten en daaraan gekoppelde oplossingsrichtingen en maatregelen worden gebundeld, uitgewerkt en geprioriteerd. Beoogd resultaat is een geprioriteerd uitvoeringsprogramma.

De regio Achterhoek beschikt op dit moment nog niet over een actueel integraal

verkeersveiligheidsplan waarin onder andere aandacht wordt besteed aan infrastructuur, educatie, handhaving en ruimtelijke ordening. Om de doelstelling ten aanzien van de verkeersveiligheid te verwezenlijken (in 2020 zijn er 45% minder verkeersdoden t.o.v. het gemiddelde in 2001-2003 en in 2020 zijn er 35% minder slachtoffers t.o.v. het gemiddelde in 2001-2003), is een integrale aanpak noodzakelijk. Om tot een dergelijke aanpak te komen, is in 2009 gestart met het opstellen van een regionaal verkeersveiligheidsplan. Zowel het Regionale Verkeersveiligheidsplan als Achterhoek Op Weg worden in september 2010 bestuurlijk vastgesteld.

De Regio Achterhoek wil duurzaamheid (meer dan voorheen) integreren in het

mobiliteitsbeleid. Hiervoor heeft zij voor de komende jaren een doelstelling geformuleerd.

Om deze ambitieuze doelstelling te realiseren, wil zij een regionale mobiliteitsnota opstellen welke dit jaar vastgesteld moet worden. Deze nota dient als kapstok voor de diverse thema’s (bereikbaarheid, verkeersveiligheid, OV en fiets). Er dient dus een systematiek te komen voor het ontwikkelen en vaststellen van een haalbaar en gedragen mobiliteitsbeleid waarin duurzaamheid is verweven.

Vanuit het Reconstructieplan Achterhoek – Liemers (provincie Gelderland, 2005) is in de gemeente Aalten het landbouwontwikkelingsgebied Lintelo (LOG) aangewezen. In een landbouwontwikkelingsgebied (LOG) ligt het primaat bij de landbouw. Een

landbouwontwikkelingsgebied voorziet geheel of gedeeltelijk in de mogelijkheid tot uitbreiding, hervestiging of nieuw vestiging van intensieve veehouderij. Door deze ontwikkeling kan de hoeveelheid verkeer in dit gebied toenemen. Als onderdeel van het LOG is een verkeersonderzoek van de bestaande situatie uitgevoerd. Nader onderzocht moet worden wat de gevolgen van het LOG zijn en welke mogelijke knelpunten en maatregelen genomen moeten worden om deze op te lossen. Op dit moment is het LOG nog op de toekomst gericht en nog niet definitief vastgesteld.

2.5

Bij het bepalen van verkeersbeleid dient de gemeente zoveel mogelijk aan te sluiten bij de doelen van regio, provincie en rijksoverheid. In aansluiting op deze beleidskaders wil de ACHTERHOEK OP WEG

REGIONAAL

VERKEERSVEILIGHEIDSPLAN

REGIONALE MOBILITEITSNOTA, DUURZAAM MOBIEL IN DE ACHTERHOEK

LANDBOUW-

ONTWIKKELINGSGEBIED (LOG)

gemeente Aalten in het verkeersbeleid de nadruk leggen op volgende drie beleidsthema’s (zie kader).

De gemeente legt de nadruk op de volgende beleidsthema’s:

Bereikbaarheid moet verbeterd worden voor de fiets en het openbaar vervoer. Daarnaast dient het doorgaande vrachtverkeer zoveel mogelijk geweerd worden uit de kernen van de gemeente.

Verkeersveiligheid blijft een belangrijk thema, waarbij de nadruk ligt op de inrichting van een Duurzaam Veilige infrastructuur. Er zullen duidelijke keuzes moeten worden gemaakt om hoge snelheden, hoge intensiteiten en parkeeroverlast te beperken. Daarnaast zal extra aandacht worden besteed aan de schoolzones. Uiteraard wordt bij dit thema aansluiting gezocht bij de nationale verkeersveiligheiddoelstelling.

De leefbaarheid mag door nieuwe ontwikkelingen en door eventuele aanpassingen van de verkeersstructuur niet verslechteren.

2.6

De Rijksoverheid treedt steeds verder terug om meer decentraal geluidszaken te laten regelen. De gemeente Aalten grijpt deze kans om stilte beschermen waar mogelijk en geluidruimte te bieden waar nodig. De gemeente Aalten heeft in regionaal verband in de beleidsnota ‘Gebiedsgericht geluidbeleid gemeente Aalten’ geluidbeleid ontwikkeld om de stilte als kwaliteit van Aalten te versterken, en met het beleid richting te geven aan bestemmingsplannen, vergunningverlening en dergelijke.

Belangrijke geluidsbronnen zijn wegverkeer (en in minder mate) railverkeer en

industrielawaai. Het is belangrijk om in het gemeentelijk geluidbeleid hinder ten gevolge van geluid te reduceren. Het is een belangrijke taak van de gemeente om ruimte te bieden aan (geluidsproducerende) bedrijvigheid en verkeer. Voor elk gebied is vastgesteld welke akoestische streef-, grens- en plafondwaarden gelden. Bij nieuwe activiteiten dient een geluidbelasting tussen streef- en grenswaarden te ontstaan, waarbij de streefwaarde het uitgangspunt is.

GEBIEDSGERICHT GELUIDBELEID GEMEENTE AALTEN

HOOFDSTUK

3 Huidige situatie 2010

3.1

In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie op het gebied van verkeer en vervoer beschreven met betrekking tot de beleidsthema’s: bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid.

Hierbij is gebruik gemaakt van de aanwezige onderzoeksrapporten, verkeerstellingen en ongevalgegevens. Daarnaast is gebruik gemaakt van de aandachts- en knelpunten die door de interne en externe begeleidingsgroep zijn genoemd tijdens de werksessies (bijlage 1 en 2) en de resultaten van de bewonersenquête (bijlage 3).

Gemeente Aalten in het kort…

De bevolking van de gemeente Aalten bestaat uit 27.506 inwoners. Het aantal inwoners in Aalten bedraagt 12.962, in Dinxperlo 7.455, in Bredevoort 1.523 en de overige kernen en het buitengebied tellen 5.602 inwoners⁴. Het totale aantal woningen bedraagt circa 10.954 en het aantal personenauto’s bedraagt circa 12.412⁵. Het gemiddelde autobezit in de gemeente bedraagt daarmee circa 1,1 auto per woning. Uit de enquête blijkt dat de auto het meest gebruikte vervoermiddel is (59%), gevolgd door de fiets (36%) en de voetganger (2%) en het openbaar vervoer (1%).

3.2

3.2.1

Wegencategorisering: verblijfsgebieden en ontsluitingswegen

De gemeente Aalten heeft in het Beleidsplan Verkeer en Vervoer gemeente Aalten (2001) en de het Verkeersplan Dinxperlo (2000) invulling gegeven aan Duurzaam Veilig. De eerste stap van Duurzaam Veilig was gericht op het aanbrengen van meer uniformiteit in het Nederlandse wegennet. De taak voor de wegbeheerders was hierbij het maken van onderscheid tussen erftoegangswegen, gebiedsontsluitingswegen en stroomwegen. Hiertoe is de zogenaamde wegencategorisering opgesteld. Bij het bepalen van een Duurzaam Veilige wegcategorisering wordt gekeken naar de kenmerken die op een weg van toepassing zijn, alsmede de functie die de weg binnen het netwerk vervult. Binnen de wegcategorisering wordt onderscheid gemaakt in:

ƒ De erftoegangswegen, welke als voornaamste doel ‘verblijven’ hebben (30 km/h gebieden binnen de bebouwde kom en 60 km/h gebieden buiten de bebouwde kom).

4 Bron: Website gemeente Aalten ‘feiten en cijfers’, 1-1-2010

5 Bron: CBS, gemeente Aalten op Maat, 1-1-2008

ƒ De gebiedsontsluitingswegen, welke zowel doorstroming als uitwisselen tot doel hebben (50 km/h of 70 km/h binnen de bebouwde kom, 80 km/h buiten de bebouwde kom).

ƒ de stroomwegen welke zijn bedoeld voor een betrouwbare afwikkeling van relatief grote hoeveelheden verkeer met een hoge gemiddelde snelheid (100 km/h of 120 km/h buiten de bebouwde kom).

Een groot deel van de gemeente is al ingericht als verblijfsgebied en functioneert als zodanig. De belangrijkste gebiedsontsluitingswegen in of rondom de kern van Aalten zijn de Ringweg N318, Varsseveldsestraatweg, Lichtenvoordsestraatweg,

Bredevoortsestraatweg, Hamelandroute N313, Polstraat, Ludgerstraat, Europaweg, Slaadreef, Bocholtsestraatweg, Admiraal de Ruyterstraat, Nijverheidsweg, Beeklaan, Rondweg Zuid, Bonifaciusstraat, Dijkstraat, Oosterkerkstraat en de Dinxperlosestraatweg N819. In de kern van Dinxperlo zijn dit onder andere de Aaltenseweg N819, Terborgseweg, Rondweg N317, Anholtseweg, Heelweg, Allee, Industriestraat, Beggelderdijk en de Nieuwstraat.

De overige wegen binnen de bebouwde kom zijn gecategoriseerd als erftoegangswegen. In het buitengebied (buiten de bebouwde kom) zijn naast de gebiedsontsluitingswegen, erftoegangswegen aangewezen met een maximum snelheid van 60 km/h maar ook nog van 80 km/h. De wegen op de industrieterreinen in de kern Aalten zijn nog niet in een categorie ingedeeld en kennen een maximaal toegestane snelheid van 50 km/h. De wegen op de industriegebieden van Dinxperlo liggen grotendeels binnen een 30 km/h zone, of maken onderdeel uit van de in de hierboven genoemde alinea gebiedsontsluitingswegen.

In de periode 2008 - 2010 heeft de gemeente verkeerstellingen laten uitvoeren op een aantal wegen in de gemeente. Op de belangrijkste wegen worden periodiek tellingen gehouden om de trend met betrekking tot intensiteitontwikkeling te volgen. Daarnaast heeft de provincie op vaste locaties telapparatuur liggen waardoor actuele (up-to-date) gegevens van intensiteiten op provinciale wegen beschikbaar zijn. In bijlage 6 is van een aantal gemeentelijke wegen in de gemeente Aalten recente intensiteiten weergegeven. Op basis van deze intensiteiten kan geconcludeerd worden dat er in de huidige situatie geen knelpunten zijn in de afwikkeling van het verkeer op de diverse wegvakken. Het huidige wegennet heeft voldoende capaciteit om de bestaande verkeersstromen te verwerken.

N313, N317, N318 en N819

De provinciale wegen N313 (Hamelandroute), N317 (Terborgseweg), N318

(Varsseveldsestraatweg/ Ringweg) en de N819 (Dinxperlosestraatweg/ Aaltenseweg) zijn de belangrijkste ontsluitingswegen in de gemeente Aalten. In onderstaande tabel staan de intensiteiten op de provinciale wegen op een gemiddelde werkdag⁶. Opvallend is de hoge intensiteit op de N318.

Straat/categorie Locatie Intensiteit 2008

(mvt./ etm.) Provinciale weg

N313 Tussen N318 en de Domme Aanleg 6.840

N317 Tussen Prinsenstraat en aansluiting Breedenbroek 6.870

N318 Tussen Lichtenvoordsestraatweg en 13.080

6 Bron: Gelders Verkeer, provincie Gelderland Tabel 3.2

Intensiteiten provinciale wegen

Bredevoortsestraatweg

N819 Tussen Klokkenmakersweg en Aalten 2.010

Knelpunten

ƒ Ontbreken van uniformiteit in wegcategorisering, 80 km/h op erftoegangswegen buiten de bebouwde kom (ook vanuit enquête en begeleidingsgroepen blijkt behoefte te zijn aan duidelijke snelheidsregimes).

ƒ Doorstromingsproblemen op specifieke locaties met name in de spits, in de

bewonersenquête en door de begeleidingsgroepen wordt het kruispunt N318 – N313 meerdere malen genoemd.

ƒ Als gekeken wordt naar de N318 op basis van de intensiteiten, uitkomst van de bewonersenquête en de input van de begeleidingsgroepen vormt deze weg het grootste knelpunt op het gebied van verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid. Vooral in de spits is er weinig ruimte voor fietsers en voetgangers om de N318 over te steken, dit geldt voor meerdere oversteken.

Vracht- en landbouwverkeer

Het vrachtverkeer binnen de gemeentegrenzen gebruikt met name de provinciale routes. De belangrijkste bestemmingen van dit verkeer zijn het centrum van Aalten en Dinxperlo, het bedrijventerrein Het Broek in Aalten en De Rietstap in Dinxperlo.

Wat betreft landbouwverkeer geldt er binnen de gemeente geen verbod (met uitzondering van de N318 nabij

Bredevoort en de nieuwe rondweg). Dit verkeer kan van alle wegen gebruik maken. Op een aantal locaties is wel een inhaalverbod ingesteld aangegeven door een doorgetrokken streep. Hierdoor is het formeel niet mogelijk om

landbouwverkeer in te halen.

Van de wegen, die in en buiten het LOG liggen en zijn onderzocht, wordt verwacht dat deze extra belast gaan worden door toename van het landbouwverkeer. Sommige van deze wegen zijn zo smal, dat bij de huidige verkeersdruk al conflicterende situaties ontstaan tussen het landbouwverkeer en het overige (fiets)verkeer. Hiervoor zijn in 2008 mechanische tellingen op diverse wegen gehouden. Hieruit blijkt dat de toename van het verkeer het grootst is op de Halteweg. Ook uit de enquête komt dit naar voren. Uit het verkeerskundig onderzoek blijkt dat zowel ’s ochtends als ’s avonds ongeveer 66% van het huidige verkeer doorgaand verkeer is. De drukste wegen binnen het onderzoeksgebied zijn de

Gendringseweg en de Sondernweg. De overige wegen kennen, gezien hun functie, geen grote verkeersstromen. Aanvullend onderzoek zal moeten uitwijzen welke maatregelen getroffen dienen te worden om het extra verkeer dat gegenereerd wordt als gevolg van deze aanwijzing vlot en veilig te kunnen afwikkelen. Dit zal pas aan de orde zijn op het moment dat het LOG ook daadwerkelijk gerealiseerd is.

Knelpunten vracht- en landbouwverkeer

Door de bewoners en belanghebbenden worden de volgende knelpunten ervaren:

ƒ Gevaarlijke situaties door vracht- en landbouwverkeer Halteweg Lintelo (nabij schoolomgeving).

ƒ Te smal profiel van de N819 voor vracht- en landbouwverkeer.

ƒ Veel vrachtverkeer op Nijverheidsweg.

ƒ Daarnaast komen er regelmatig klachten binnen over vrachtverkeer dat door het centrum/ kernen (via de hoofdwegenstructuur) rijdt. Dit zal grotendeels veroorzaakt worden door de navigatie. Gekeken moet worden welke mogelijkheden de gemeente heeft om te voorkomen dat doorgaand vrachtverkeer onnodig gebruik maakt van de routes door de kernen van de gemeente Aalten. Mogelijk dat aangesloten wordt bij de proef in Drenthe met betrekking tot navigatiesysteem beïnvloeding⁷.

ƒ Vanuit de enquête blijkt dat men landbouwverkeer op vooral provinciale wegen in sommige situaties als hinderlijk ervaart, dit zorgt namelijk voor oponthoud (en bij inhalen mogelijk voor onveilige situaties).

3.2.2

Trein

Het station Aalten ligt aan de spoorlijn Winterswijk - Zevenaar. Vervoerder Syntus rijdt een halfuursdienstregeling zowel in de richting van Arnhem als in de richting van Winterswijk.

Bij het station ligt een bushalte met een kleine abri, waar meerdere buurtbuslijnen hun eindpunt hebben. Dit zijn de buslijnen 191 en 194. De dienstregeling van de trein is

opgenomen in de huidige concessie welke tot 2013 door de provincie Gelderland is verleend aan Syntus. Vanaf 2013 zal het openbaar vervoer (trein) in de regio verzorgd worden door Arriva.

Bus

De gemeente Aalten wordt door vier lijnen aangedaan. Hiermee is het mogelijk zowel binnen als buiten de gemeente gebruik te maken van het openbaar vervoersysteem. Het betreffen de volgende lijnen waarvan er drie door vervoerder Syntus (concessie tot 2011, daarna Arriva) worden geëxploiteerd en één door de Duitse vervoerder RVM

(Regionalverkehr Münsterland GmbH). Uitgangspunt is dat de aansluitingen van en op het spoornet nabij de stations met elkaar zijn afgestemd.

Aalten (beide buurtbus)

- 191 (uursdienst): Ruurlo – Bredevoort – Aalten Station (v.v.)

- 194 (uursdienst): Halle – Aalten Station – Sinderen (v.v.) Dinxperlo

- 40 (halfuursdienst): Doetinchem Station – Dinxperlo (v.v.)

- C7 (Bocholt – Dinxperlo (v.v.)

Voor het functioneren van een goed openbaar vervoersysteem is het van groot belang dat de gemeente lokale ontbrekende schakels inventariseert (daar waar wel vraag maar geen

7 Pilot transportnavigatie Drenthe: samenwerking tussen de provincie Drenthe en het CROW. De onderzoeksresultaten van deze pilot worden aan het einde van de zomer verwacht.

aanbod is) en deze aandraagt bij de provincie zodat deze ontbrekende schakels in de (bestaande of nieuwe) concessie opgenomen kunnen worden.

Bushaltes

De aanvaardbare loopafstand naar een bushalte is ongeveer 500 meter. De kernen van Aalten en Dinxperlo worden door vier lijnen aangedaan. Dwars door beide kernen loopt maar één busroute (kern Aalten de 191 en 194 en kern Dinxperlo de 40 en C7). Dat betekent dat een deel (van de bebouwde kom) van de gemeente Aalten buiten de directe

invloedssfeer valt. De route van buslijn 191 loopt ook via Bredevoort. Het grootste gedeelte van Bredevoort valt hiermee binnen het invloedsgebied van het busvervoer.

Regiotaxi/ CVV-vervoer

De Regiotaxi is gewend aan bijzonder vervoer voor reizigers met een Wmo-indicatie en biedt oplossingen op maat voor minder validen. De gemeente bepaalt wie in aanmerking komt voor een Wmo-indicatie. Voor reizigers die regelmatig de Regiotaxi gebruiken is er een speciale klantenpas. In 2009 zijn in de gemeente circa 47.000 WMO en circa 5.000 OV Regiotaxi-ritten gereden. Dit toont aan dat er veel behoefte is aan deze vorm van vervoer.

Het openbaar vervoer waar de gemeente directe invloed op heeft is dan ook dit type doelgroepenvervoer. Dit vervoer is van groot belang voor de leefbaarheid en bereikbaarheid van de kleine kernen.

Het vervoergebied is verdeeld in zogenaamde openbaar vervoerzones (OV-zones). Vanaf de gemeente Aalten kan men maximaal vijf zones met de Regiotaxi rijden. Indien men verder wil dan deze vijf zones dan dient voor de extra zones behoudens de drie vastgestelde extra puntbestemmingen een vast hoger bedrag per zone betaald te worden.

Een aantal bijzondere bestemmingen ligt boven de vijf-zonegrens. Deze bestemmingen, ook wel puntbestemmingen genoemd, zijn voor mensen met een Wmo-indicatie toch tegen gereduceerd tarief bereikbaar. Deze puntbestemmingen zijn: Slingelandziekenhuis Doetinchem, Winkelcentrum Doetinchem en het busstation/ Europaplatz in Bocholt.

Knelpunten openbaar vervoer

ƒ Door bewoners en belanghebbenden is aangegeven dat de huidige bediening van de gemeente Aalten minimaal is, er bestaat behoefte aan een intensivering (routes en frequentie) van het openbaar vervoer (zowel trein als bus). Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat deze behoefte door een onderzoek naar de vraag en aanbod eerst inzichtelijk gemaakt moet worden;

ƒ De loopafstand naar bushaltes wordt door 11% van de bewoners als te lang ervaren.

3.2.3

Fietsgebruik

Voor afstanden tot 7,5 kilometer is de fiets één van de meest populaire vervoermiddelen.

Ongeveer 34% van alle verplaatsingen tot 7,5 kilometer wordt op de fiets gedaan. Fietsgebruik is sterk afhankelijk van de af te leggen afstand.

Omdat 70% van alle verplaatsingen in Nederland korter is dan 7,5 kilometer, heeft de fiets ook een

groot aandeel in de totale modal split, namelijk 27% (27% van alle verplaatsingen ongeacht de afstand wordt met de fiets afgelegd). Tussen de 7,5 en 15 kilometer kiest ongeveer 15%

de fiets.⁸

Tot 7,5 kilometer wordt in 36% van de gevallen de auto gebruikt. Hieruit blijkt een enorme potentie voor het fietsverkeer op de kortere afstand, die door middel van stimulerings- maatregelen kan worden aangesproken. Deze cijfers geven het gemiddelde fietsgebruik in Nederland weer, specifieke cijfers van de gemeente Aalten zijn niet bekend. In zijn algemeenheid geldt hierbij natuurlijk ook voor Aalten dat door het realiseren van stimuleringsmaatregelen (als bijvoorbeeld extra stallingruimte, investeren in een goede fietsinfrastructuur) het fietsgebruik gestimuleerd kan worden. Ook goede en voldoende fietsenstallingen in de centra van de kernen van de gemeente Aalten dragen bij aan het fietsgebruik.

Ketenmobiliteit

Fietsgebruik kan onder meer gestimuleerd worden door realisatie van veilige fietsstallingen en/ of –kluizen bij overstappunten en bij de eindbestemming. Het mag voor de fietsers immers geen belemmering zijn om met de fiets naar een bestemming te fietsen, omdat het gevaar bestaat dat de fiets wordt beschadigd of gestolen. Door de autogebruiker te verleiden om over te stappen naar een andere vervoerwijze is het belangrijk de aansluiting tussen de vervoeralternatieven in de keten te verbeteren, de informatie daarover te optimaliseren en het gebruik te vergemakkelijken. Naast fietsvoorzieningen is ook het fietspadennetwerk van belang ter stimulering ketenmobiliteit. In het kader van het aanleggen van fietsstallingen bij stations, wordt gewezen op het programma “Ruimte voor de fiets”.⁹

Fietsvoorzieningen

De meeste gebiedsontsluitingswegen zijn voorzien van fietsvoorzieningen (suggestie-, fietsstroken of vrijliggende fietspaden). Langs enkele ontsluitingswegen (bijvoorbeeld Varsseveldsestraatweg) ontbreken aparte fietsvoorzieningen in de vorm van fietsstroken.

Ook ontbreken op een aantal plaatsen (goede) oversteekvoorzieningen voor fietsers (onder andere oversteek kruispunt Laan van Kobus – Nijverheidsweg). In de enquête is

aangegeven dat deze voornamelijk ontbreken op de routes naar het centrum van Aalten en op de route van en naar scholen. Daarbij is tevens aangegeven dat de

oversteekvoorzieningen van de N318 (o.a. Elshoekweg, Romienendiek en de Roelvinkstraat) niet of onvoldoende aanwezig zijn om veilig te kunnen oversteken.

Knelpunten fiets

ƒ Door de bewoners en belanghebbenden is aangegeven dat men als fietser doorstromings- en verkeersveiligheidknelpunten ervaart bij het oversteken van diverse wegen in de gemeente. Specifiek worden de oversteken van de N318 genoemd;

ƒ Ook het ontbreken van fietspaden en oversteekvoorzieningen wordt door een deel van de respondenten als knelpunt ervaren;

ƒ Als laatste knelpunt is door de begeleidingsgroepen aangegeven dat een actief fietsbeleid ontbreekt (ter stimulering van het fietsgebruik).

8 Bron: Cycling in the Netherlands, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2009

9 Ombouwprogramma waarmee ProRail fietsenstallingen bij stations aan de huidige norm aanpast.

3.2.4

De meeste wegen binnen de bebouwde kom van de gemeente Aalten zijn voorzien van trottoirs. In het centrumgebied zijn geen solitaire voetgangersvoorzieningen aangebracht.

Het centrum kent een verblijfsklimaat waar de voetganger in principe overal moet kunnen komen. Daarnaast zijn op locaties waar grotere stromen (tussen twee belangrijke

bestemmingen/ gebieden) voetgangers oversteken voetgangersoversteekplaatsen aanwezig.

De oversteekbaarheid op het kruispunt Laan van Kobus – Nijverheidsweg is een voorbeeld waar deze verbeterd moet worden (door drukke weg is oversteken lastig en kan daardoor als verkeersonveilig worden ervaren).

Knelpunten voetganger

ƒ Vanuit de enquête is naar voren gekomen dat 13% van de respondenten de kwaliteit van de voetpaden als een knelpunt ervaart;

ƒ Daarnaast wordt door 9% de oversteekvoorzieningen (of het ontbreken daarvan) als knelpunt ervaren (als voorbeeld oversteken van de N318).

ƒ Het trottoir wordt vaak geblokkeerd door foutief geplaatste objecten (reclame- uitstallingen, voertuigen en vuilnisbakken).

ƒ Oversteekbaarheid kruispunt Laan van Kobus – Nijverheidsweg is verre van optimaal.

3.2.5

Parkeerregulering

In de gemeente wordt momenteel één vorm van parkeerregulering toegepast, namelijk de blauwe zone (ook wel parkeerschijfzone). Ook loopt er tot eind van dit jaar een proef ter verbetering van de bereikbaarheid van Bredevoort door middel van instelling van een parkeer-/ vergunninghouderzone in drie straten. Begin 2011 zal bezien worden of deze maatregel effectief is en verder uitgerold wordt in de kern van Bredevoort. Naast deze vormen van parkeerregulering is op diverse locaties in de gemeente een parkeerverbod ingesteld. Binnen de blauwe zone vallen het kernwinkelgebied van het centrum van Aalten inclusief het gedeelte van de Landstraat ten noorden van de Bredevoortsestraatweg, het parkeerterrein het Lage Blik en een gedeelte van de parkeerterreinen de Hoven en het Hoge Blik. Veel parkeercapaciteit in het centrum wordt gebruikt door lang parkeerders als het winkelpersoneel en personeel van grotere werkgevers in het centrum. In het centrum is een blauwe zone ingevoerd, waar met gebruik van een parkeerschijf voor een periode van maximaal 1, 5 uur geparkeerd kan worden. De tijden waarop deze zone van kracht is, loopt van maandag tot en met donderdag en zaterdag van tussen 09.00 en 18.00 uur en vrijdag van 09.00 – 21.00 uur (koopavond). Deze zone is ingevoerd om daarmee efficiënter om te gaan met de beschikbare parkeercapaciteit.

Parkeerverwijssysteem

In 1994 is besloten tot het aanbrengen van een parkeerverwijssysteem. Per invalsroute wordt vanuit de aan de buitenzijde gelegen provinciale wegen door ANWB bebording naar het centrum van Aalten verwezen. Deze borden staan op de kruispunten Ringweg (N318) – Nijverheidsweg, Ringweg (N318) – Bredevoortsestraatweg en de Hamelandroute (N313) – Bocholtsestraatweg. Het verkeer wordt vervolgens op de binnenring opgevangen van waaruit de verwijzingen naar de parkeerterreinen worden opgepakt. Hierbij geldt dat dit

verwijssysteem opnieuw onder de loep genomen moet worden (dit zal een onderdeel vormen van het op te stellen verkeerscirculatieplan voor het centrum van Aalten).

Parkeren woonwijken

Uit de bewonersenquête blijkt dat 10% van de respondenten aangeeft dat men problemen ervaart bij het parkeren bij de eigen woning. Deze problemen zouden vooral veroorzaakt worden door een te lage parkeernorm in combinatie met beperkte ruimte in de wijk om meer parkeerplaatsen te realiseren. Om hier meer inzicht in te krijgen dient een

parkeeronderzoek, zonodig per wijk, uitgevoerd te worden (welke knelpunten op welke locaties).

Parkeren centrum kern Aalten

In het centrum van de kern Aalten zijn vier grotere parkeerclusters (naast de overige parkeervoorzieningen in het centrum) aanwezig: het Lage Blik, het Hoge Blik, de Hoven en de Veemarkt (Oosterkerkstraat – Lichtenvoordsestraatweg). Daarnaast liggen binnen het winkelgebied van de kern Aalten ook parkeerplaatsen. Onderzoek uit 2004

(Deelparkeernota centrum Aalten) toont aan dat de parkeerterreinen in de meeste gevallen niet in zijn geheel vol staan (piekmomenten uitgezonderd). Dit heeft geleid tot een evaluatie en aanpassing in de verdeling kort- en langparkeersituaties in 2005. Uit de Centrumvisie van 2009 blijkt dat de in het verleden aangelegde centrumring onvoldoende scoort op herkenbaarheid en verwijzing, waardoor veel automobilisten het centrum als doorgaande route verkiezen boven de centrumring. In een uit te voeren parkeeronderzoek en een onderzoek naar de verkeerscirculatie in en rondom het centrum van de kern Aalten dient voor genoemde problemen een oplossing gevonden te worden.

Parkeren centrum Dinxperlo

De beschikbaarheid van parkeerplaatsen in het centrum van Dinxperlo wordt niet zozeer als een knelpunt ervaren. Behoudens op vrijdag als veel Duitsers de lokale weekmarkt

bezoeken. Hierdoor ontstaat op bepaalde locaties in het centrum van Dinxperlo parkeerdruk.

Parkeren centrum kern Bredevoort

Tijdens de boekenmarkten wordt het beschikbaar hebben van een parkeerplaats in de kern van Bredevoort als een knelpunt ervaren. Ook leveren de geparkeerde voertuigen op enkele wegen in de kern problemen op met de bereikbaarheid van de panden voor hulpdiensten.

Knelpunten parkeren

ƒ Slecht herkenbare en onvoldoende bewegwijzerde centrumring kern Aalten;

ƒ Ongeveer een derde van de respondenten ervaart dat er te weinig parkeerruimte is in en rondom het centrum van Aalten;

ƒ De kern Bredevoort is door de smalle straten voor hulpdiensten is moeilijk bereikbaar.

3.3

Voor de gemeente Aalten is de ongevallenontwikkeling van de laatste acht jaar (2002-2009) in beeld gebracht. Het gaat hier om de ongevallen die hebben plaatsgevonden op wegen die in beheer zijn bij de gemeente Aalten. Binnen de gemeente lopen ook vier provinciale wegen (N313, N317, N318 en N819). De ongevallen die op deze provinciale wegen plaatsvinden (en ook op de kruispunten tussen provinciale wegen en gemeentelijke wegen) zijn dus niet meegenomen in de ongevallenanalyse omdat de gemeente hier geen beheerder van is en

Ontwikkeling slachtofferongevallen

0 1 0 2 0 0 1 0

13 13 14 13

10 7 9 10

21

31

22 18

14 17 10 9

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Jaar

Aantal slachtofferongevallen

Dodelijke ongevallen Ziekenhuis ongevallen Overige slachtofferongevallen geen aanpassingen aan deze wegen kan doen. In deze paragraaf worden op hoofdlijnen de ongevallenontwikkeling en de ongevalkenmerken beschreven. In bijlage 5 is meer informatie te vinden over de uitgevoerde ongevalanalyse.

3.3.1

In de onderstaande tabel zijn de verschillende typen ongevallen per jaar weergegeven.

Naast de ongevallen waarbij slachtoffers te betreuren zijn, is ook het aantal ongevallen met uitsluitend materiële schade (UMS) weergegeven. Door de lage registratiegraad en onduidelijk in de ontwikkelingen in de registratiegraad van de UMS-ongevallen zijn in het verdere onderzoek geen uitspraken gedaan op basis van de UMS-ongevallen.

Jaar Totaal ongevallen

UMS- ongevallen

Dodelijke ongevallen

Zkh. gewonde ongevallen

Overige slachtoffer- ongevallen

Totaal slachtoffer- ongevallen

2002 182 148 0 13 21 34

2003 182 137 1 13 31 45

2004 158 122 0 14 22 36

2005 146 113 2 13 18 33

2006 136 112 0 10 14 24

2007 123 99 0 7 17 24

2008 103 83 1 9 10 20

2009 72 53 0 10 9 19

In de navolgende figuur is de ontwikkeling van de slachtofferongevallen weergegeven in een staafdiagram.

10 Deze ongevalcijfers kunnen licht afwijken van de cijfers zoals deze door het ROVG zijn gepubliceerd.

Dit komt doordat deze cijfers alleen de ongevallen weergeven welke hebben plaatsgevonden op gemeentelijke wegen. De ongevallen op de provinciale wegen in de gemeente zijn in dit overzicht niet opgenomen.

Tabel 3.3

Ongevallenontwikkeling 2002-2009¹⁰

Figuur 3.1 Ontwikkeling

slachtofferongevallen 2002 - 2009

Geconstateerd wordt het aantal slachtofferongevallen over de jaren 2003, 2004, 2005 en 2006 een licht dalende tendens laat zien. Zowel het aantal ernstige slachtofferongevallen (ziekenhuisgewonde- en dodelijke ongevallen) als overige slachtofferongevallen is licht aan het afnemen. Het absolute aantal ernstige ongevallen is beperkt, wat makkelijk kan leiden tot negatieve/positieve uitschieters. Daarna is deze lijn meer afvlakkend. Dit is in lijn met landelijke ontwikkeling. De afvlakking toont aan dat aandacht voor verkeersveiligheid continu nodig is! Overigens liggen er in de gemeente Aalten (met uitzondering van de provinciale wegen) geen zogenaamde black spots (ongevallenconcentraties).

3.3.2

Voor de jaren 2007 t/m 2009 is voor de gemeente Aalten een aantal specifieke ongevalkenmerken in beeld gebracht. Deze dienen als aanknopingspunt bij de verdere uitwerking van het uitvoeringsprogramma.

Verkeersongevallen naar vervoerwijze

In de navolgende figuur zijn de betrokkenen bij slachtofferongevallen naar de verschillende vervoerwijze uiteengezet.

Slachtoffers naar vervoerswijze 2007-2009

Personenauto Bestelauto Vrachtauto Motor

Overige voertuigen Bromfiets Fiets Voetganger

Geconstateerd wordt dat ongeveer 15%van de betrokkenen bij een slachtofferongeval behoort tot de groep kwetsbare verkeersdeelnemers (fietsers, bromfietsers en voetganger).

Van het totaal aantal slachtoffers die vallen bij de slachtofferongevallen hoort 58% bij de groep van kwetsbare verkeersdeelnemers (fietsers, bromfietsers en voetgangers). Ongeveer 64% van de betrokkenen bij slachtofferongevallen heeft als vervoerwijze de personenauto.

Het aandeel slachtoffers met als vervoerwijze de personenauto is ongeveer 32%.

Om een beter beeld te krijgen van de combinatie leeftijd met vervoerwijze van de slachtoffers, is dit uiteengezet in de volgende figuur.

Afbeelding 3.1

Slachtoffers naar vervoerwijze (2007-2009)

Verdeling slachtoffers naar vervoerwijze en leeftijd (2007-2009)

0 1 2 3 4 5 6 7 8

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

Leeftijd (jaar)

Aantal slachtoffers

Personenauto Bestelauto Vrachtauto Motor Bromfiets + Fiets Voetganger

Geconstateerd wordt dat veel slachtoffers bestuurders van een bromfiets zijn in de leeftijdscategorie 16 t/m 18 jaar. De meeste slachtoffers onder de 16 jaar en tussen de 70 en 80 jaar hebben als vervoerwijze de fiets. De meeste slachtoffers met vervoerwijze

personenauto zijn tussen de 19 en 40 jaar zijn. In bijlage 5 zijn tevens de toedrachten van de ongevallen opgenomen. De meeste ongevallen vinden plaats door het niet of foutief verlenen van voorrang/ doorgang.

Uit de bewonersenquête en de begeleidingsgroepen komt daarnaast naar voren dat de verkeerssituatie rondom basisscholen aandacht verdiend (wordt als niet veilig ervaren).

Knelpunten verkeersveiligheid

ƒ Grootste gedeelte van de verkeersslachtoffers valt onder de groep kwetsbare verkeersdeelnemer, hier dient de komende jaren duidelijke aandacht voor te zijn.

ƒ Ook onder de groep jonge automobilisten vallen relatief veel slachtoffers.

ƒ Veel ongevallen gebeuren door voorrangsfouten, dat betekent dat er aandacht moet zijn voor duidelijke voorrangsregelingen (uniformiteit en herkenbaarheid).

ƒ Verkeerssituaties rondom de basisscholen worden als niet veilig ervaren.

3.4

De luchtkwaliteit levert geen klachten op. Ten aanzien van de geluidsbelasting wordt vooral geklaagd over het verkeerslawaai van de Ringweg N318, de Heelweg en de Aaltenseweg.

Met name het vrachtverkeer zorgt hier voor geluidsoverlast. Het is niet bekend in hoeverre er daadwerkelijk sprake is van een overschrijding van de geluidsnormen en de

luchtkwaliteitsnormen. Om een eventuele overschrijding te bepalen kunnen door de gemeente (conform de Wet geluidhinder en Milieubeheer) geluid- en luchtberekeningen worden uitgevoerd (via rekenmodellen aan de hand van de verkeersintensiteiten en omgevingskenmerken).

Figuur 3.2

Verdeling slachtoffers naar vervoerwijze en leeftijd (2007- 2009)

Knelpunten leefbaarheid

ƒ Op de Heelweg, de Aaltenseweg en de Ringweg N318 wordt door bewoners geklaagd over verkeerslawaai met name veroorzaakt door vrachtverkeer.

3.5

In de huidige situatie kunnen de volgende conclusies worden getrokken:

Gemotoriseerd verkeer:

ƒ De doorstroming van het verkeer vormt in de huidige situatie geen probleem, er is voldoende capaciteit op het wegennet.

ƒ Een duidelijke en uniforme wegcategorisering en inrichting ontbreken.

ƒ Met name op de N318 worden knelpunten ervaren betreffende de oversteekbaarheid en doorstroming ter hoogte van de N313.

Vracht- en landbouwverkeer:

ƒ Het profiel van de N819 is te smal voor vracht- en landbouwverkeer (bij een snelheid van 80 km/h).

ƒ Doorgaand vrachtverkeer door de kernen worden als onwenselijk beschouwd.

ƒ Door het landbouwverkeer kunnen zich gevaarlijke situaties voordoen bij het inhalen (vooral op de provinciale wegen).

Openbaar vervoer:

ƒ De bediening van het openbaar vervoer is minimaal en de loopafstand naar bushaltes is te lang.

Fiets:

ƒ Doorstroming- en verkeersveiligheidknelpunten bij het oversteken, en dan specifiek voor de N318.

ƒ Het ontbreken van fietspaden en oversteekvoorzieningen.

ƒ Het ontbreken van een actief fietsbeleid ter stimulering van het fietsgebruik.

Voetganger:

ƒ De kwaliteit van de voetpaden laat vaak te wensen over, daarbij worden deze vaak geblokkeerd door foutief geplaatste objecten.

ƒ Het ontbreken van oversteekvoorzieningen.

ƒ Oversteekbaarheid kruispunt Laan van Kobus – Nijverheidsweg is verre van optimaal.

Parkeren:

ƒ Slecht herkenbare en onvoldoende bewegwijzerde centrumring.

ƒ Door een groot deel van de bewoners wordt ervaren dat er te weinig parkeerruimte is in en rondom het centrum van de kern van Aalten.

ƒ De kern Bredevoort is door de smalle straten voor hulpdiensten is moeilijk bereikbaar.

Verkeersveiligheid:

ƒ Het grootste gedeelte verkeersslachtoffers valt in groep kwetsbare verkeersdeelnemers.

ƒ Relatief veel slachtoffers in groep jonge automobilisten.

ƒ Belangrijkste ongevaltoedracht het niet verlenen van voorrang/ doorgang (meer herkenbaarheid/ uniformiteit.

ƒ Verkeerssituaties rondom de basisscholen worden als niet veilig ervaren.

Leefbaarheid

ƒ Op de Heelweg, Aaltenseweg en de N318 klachten over verkeerslawaai (subjectief).

In het volgende hoofdstuk worden de toekomstige ruimtelijke en infrastructurele

ontwikkelingen beschreven welke van invloed kunnen zijn op het verkeer en vervoer in de gemeente Aalten.

HOOFDSTUK

4 Toekomstige ontwikkelingen tot 2020

4.1

In dit hoofdstuk worden allereerst de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen beschreven tot 2020. Vervolgens worden de verkeerskundige effecten van deze ontwikkelingen (woningbouw en bedrijventerreinen) op hoofdlijnen in beeld gebracht. Tevens zijn in dit hoofdstuk de toekomstige infrastructurele ontwikkelingen beschreven.

4.2

De beschrijving van de ruimtelijke ontwikkelingen is gebaseerd op een vijftal documenten:

ƒ Toekomstvisie Aalten, deel 1: Bouwstenen (december 2002).

ƒ Toekomstvisie Aalten, deel 2: Streefbeeld (december 2004).

ƒ Masterplan Bredevoort (december 2004)

ƒ Structuurvisie Dinxperlo – De Heurne (juli 2007).

ƒ Woonvisie (november 2009)

Deze vijf documenten bieden het ruimtelijk kader voor de lange termijn. Hierin is een samenhangend geheel van beleidslijnen betreffende de ruimtelijke structuur en de toekomst van de gemeente uitgewerkt. Opgemerkt wordt dat per 1 januari 2005 de gemeenten Dinxperlo en Aalten zijn samengevoegd. De hierboven eerste vier documenten beschrijven dan ook apart de ruimtelijke ontwikkelingen rond de kern Aalten, de kern Bredevoort en kern Dinxperlo. De Woonvisie is een integraal document. In deze paragraaf staan kort de ontwikkelingen opgesomd die een relatie hebben met verkeer. Voor een uitgebreide beschrijving wordt verwezen naar de documenten zelf.

4.2.1

De documenten ‘Toekomstvisie Aalten, deel 1 en deel 2’ geven een overzicht van de verwachte ruimtelijke ontwikkelingen rond de kern Aalten tussen 2000 en 2015. De

gemeente Aalten, in haar oude vorm, had in 2000 7.028 woningen binnen haar gemeente. De provincie Gelderland heeft in “Het Uitvoeringsprogramma Woningbouw, Bijstelling 2000”

een prognose gegeven van het verwachte aantal woningen dat nieuw gebouwd zal moeten worden. Inmiddels zijn de gebruikte gegevens voor het opstellen van de Toekomstvisie Aalten en de Structuurvisie Dinxperlo voor wat betreft het wonen achterhaald. Daarom is in 2009 de nieuwe Woonvisie opgesteld. Op basis van deze woonvisie ziet de prognose met betrekking tot grootschalige woningbouw er als volgt uit:

ƒ In en rondom de kern van Aalten, periode 2010 – 2020: 500 woningen

Voor een nadere beschrijving van de exacte locaties (ook van de kernen Lintelo, Bredevoort, IJzerlo en Barlo wordt verwezen naar hoofdstuk 6 van het rapport ‘Toekomstvisie Aalten, deel 1: Bouwstenen’. De meeste woningbouwontwikkeling zal plaatsvinden ten

noordwesten van de kern van Aalten.

In het Masterplan Bredevoort is ruimte gereserveerd voor kleinschalige voorraaduitbreiding voor verschillende woningtypen.

4.2.2

In het Streekplan van de Provincie Gelderland is per gemeente nader toegelicht wat de afwegingen zijn geweest voor de uiteindelijke aanwijzing van de zoekzones voor

bedrijfsterrein, zo ook voor de gemeente Aalten (kernen Aalten en Dinxperlo). Daarbij zijn de harde plannen als een gegeven beschouwd. Voor de kern Aalten is ingezet op een verdere ontwikkeling van bedrijvigheid met in totaal circa 30 hectare (waarvan 12 hectare reeds uitgegeven). Een substantieel deel van de gronden is benodigd voor de uitplaatsing van bestaande bedrijven uit de bebouwde kom (6 hectare). Op termijn kan door deze ontwikkeling een nieuwe westelijke randweg worden aangelegd (afgemaakt).Op deze wijze is er een betere ontsluiting van het bedrijventerrein en worden bestaande woonwijken ontzien van verkeer met het bedrijventerrein als bestemming. Voor de kern Aalten kiest de gemeente voor aanwijzing van circa 13 hectare bruto bedrijventerrein voor de periode tot 2015. Het resterende gedeelte wordt na 2015 ontwikkeld.

In de nota van ‘locatieonderzoek bedrijventerreinenontwikkeling’ (BRO, 2000), wordt gesteld dat om de groei van de bedrijvigheid in rond de kern Aalten op te kunnen vangen, er extra ruimte nodig is voor bedrijfsvestiging. Uit het onderzoek van BRO kwamen drie geschikte locaties naar voren voor het realiseren van een regulier bedrijventerrein, te weten:

Het gebied ten westen van bedrijventerrein Het Broek, het gebied ten noordwesten van bedrijventerrein Het Broek en het gebied tussen de Piepersweg en Wikkerinkweg.

Het grootste nog uit te geven terrein is de uitbreiding van Industrieterrein II aansluitend op het bestaande bedrijventerrein tussen de Nijverheidsweg en Eerste Broekdijk. Daarnaast biedt Werklandschap Zomerweg (west) ruimte voor de vestiging van bedrijven.

De gemeente wil tussen 2010 en 2020 circa 20 hectare netto bedrijventerrein realiseren op de hierboven genoemde locaties. Dat betekent voor zowel de kern Aalten als Dinxperlo beiden 10 hectare netto bedrijventerrein.

4.3

Rondweg

In de ‘Toekomstvisie Aalten, deel 1 en deel 2’ is tevens aandacht besteed aan de

infrastructurele ontwikkelingen in combinatie met de ontwikkeling van nieuwe woon- en bedrijventerreinlocaties. De ontwikkeling van nieuwe woon- en bedrijventerreinlocaties vindt vooral plaats aan de westzijde van kern Aalten. Voor de ontsluiting van dit gebied wordt gedacht aan een noordelijke en zuidelijke inprikker, en eventueel de verbinding tussen de noordelijke en westelijke inprikker.