Vraag nr. 97 van 4 februari 2000
van de heer MARC VAN DEN ABEELEN Dioxine – PCB-analyses rond verbrandingsovens Door een ministerieel besluit van 6 augustus 1999 (Belgisch Staatsblad van 7 augustus 1999) werd de gelijkwaardigheid van PCB-analyses (polychloor bifenyl) ingevoerd voor producten afkomstig van runderen en varkens met als norm 200 ng/g vet (= 1 9 9 9 / 5 5 I / E G ) , en voor melk en melkproducten met als norm 100 ng/g vet (ng: nanogram).
Uit een krantenartikel (De Standaard van 24 sep-tember 1999), met als bron een verslag van België aan het Europees Veterinair Comité, blijkt dat ont-hutsend hoge PCB-gehalten – soms oplopend tot meer dan 2.500 ng/g vet – worden aangetroffen bij runderen die veevoeder zonder toegevoegd vet hebben gekregen. Acht bedrijven werden in kaart gebracht en bij drie bedrijven worden als bron van besmetting verbrandingsovens vermeld, met re-spectievelijk 502, 317 en 888 ng PCB per gram vet. Sommige PCB's worden door onder meer "Special Dioxinen Nutrinews" van juni 1999 met even grote TEF's (toxische equivalentfactoren) bedacht als de bekende zeventien zogenaamde "vuile" dioxinen. In De Standaard van 12 januari 2000 verklaarde de minister dat zij gelooft in het verband tussen de historische dioxinevervuiling van de Isvag-oven in Wilrijk en de aangeboren afwijkingen bij kinderen in de Neerlandwijk.
Daarom had ik graag van de minister het volgende vernomen.
1. Acht zij het niet dringend nodig om, in plaats van dioxinemetingen op de rookgassen van de a f v a l v e r b r a n d i n g s o v e n s, goedkopere en snellere en wettelijk genormeerde PCB-analyses te laten uitvoeren op het vet en de melk van dieren die grazen in de omgeving van de ovens ?
2. Is het niet dringend op moedermelk van vrou-wen die rond de afvalverbrandingsovens wonen dezelfde genormeerde PCB-analyses toe te pas-sen ?
Dit onder meer omdat in de Belgische Normen (NBN E.N. 1948 – 1, 2 , 3) voor de dioxineana-lyse vermeld staat dat het principieel niet moge-lijk is om de juistheid (exactitude = justesse et fidélité) van de methode te bepalen.
Worden er terzake initiatieven genomen ?
Antwoord
1. Het meten van dioxines in de rookgassen van afvalverbrandingsinstallaties en het uitvoeren van PCB-analyses op vet en melk van dieren die grazen in de omgeving van deze ovens zijn acti-viteiten met een verschillende finaliteit.
Rookgasmetingen ondersteunen het V l a a m s emissiereductiebeleid via een aanpak aan de b r o n . De beoogde PCB-analyses op vet en melk van dieren zijn gericht op de bescherming van de volksgezondheid via de opvoeding. Ze kun-nen daarom de rookgasmetingen in afvalver-brandingsovens in geen geval vervangen. E m i s-sienormering blijft een noodzaak voor de bron-n e bron-n c o bron-n t r o l e. Wabron-nbron-neer mebron-n de emissies vabron-n eebron-n afvalverbrandingsinstallatie wil controleren, heeft het dan ook weinig zin om de PCB’s te analyseren in vet en melk van dieren die grazen in de omgeving van ovens, aangezien de PCB’s afkomstig zijn van een veelvoud van bronnen. In verschillende studies die daaromtrent ge-beurd zijn (o. a . de actualisering van het dossier stofdioxines) blijkt dat de uitstoot door de huis-vuilverbrandingsinstallaties in Vlaanderen veel-eer marginaal is geworden in verhouding tot de totale uitstoot aan dioxines in V l a a n d e r e n .H e t-zelfde geldt voor de PCB-achtige dioxines. Bovendien is de dioxinenormering van afvalver-brandingsinstallaties strikt geregeld op EU-ni-veau (Europese Unie) voor de verbranding van gevaarlijk afval en is een dioxinenormering in ontwerp voor de verbranding van huishoudelijk a f v a l . Het schrappen van de dioxinenorm en -metingen is dan ook in dit kader totaal onver-a n t w o o r d . Dioxinemetingen op de rookgonver-assen blijven dan ook altijd noodzakelijk, willen we de verbrandingsinstallaties streng kunnen controle-r e n , en willen we kunnen ingcontrole-rijpen bij de klein-ste overschrijding.
Bovendien is er op basis van de ons beschikbare informatie geen verband tussen de aanwezig-heid van dioxines enerzijds en PCB’s anderzijds in de rookgassen en de omgeving van verbran-d i n g s i n s t a l l a t i e s. Enkel meten van PCB’s is daarom niet aanvaardbaar.
t ox i s ch equivalent ; N m3: normaal kubieke meter
– red). De Vlaamse huisvuilverbrandingsinstal-laties zijn nu eenmaal voorzien van een systeem om de dioxine-emissie te beperken. Dit is ofwel een injectiesysteem voor actieve kool, ofwel een katalytisch systeem voor de vernietiging van d i o x i n e s. Deze systemen zijn echter ook zeer doeltreffend voor de verwijdering van PCB’s. Actieve kool is ervoor bekend om alle organi-sche polluenten te adsorberen, inclusief de P C B ’s. Ook katalytische systemen werden ge-test op de vernietiging van organische polluen-t e n . Men mag derhalve spolluen-tellen dapolluen-t, w a n n e e r men zijn dioxine-emissie onder controle heeft, men ook automatisch de uitstoot van andere or-ganische polluenten zoals PCB’s onder controle heeft.
Ten slotte moet worden opgemerkt dat het wet-telijk verplicht stellen van PCB-analyses op vet en melk van dieren tot de bevoegdheid behoort van de federale minister van landbouw.
2. Ook hier geldt de vaststelling op basis van de ons beschikbare informatie dat er tot nu toe geen verband kon worden aangetoond tussen dioxines en PCB's in de buurt van verbran-d i n g s i n s t a l l a t i e s. De belangrijkste manier van opname van dioxines, furanen en PCB's voor zowel mens als dier gebeurt langs de voeding. Men schat dat 90 % van de menselijke bloot-stelling gebeurt via de voeding, met vlees, vis en zuivelproducten als belangrijkste bron. In die zin is het niet zo duidelijk of PCB-analyses op moedermelk van vrouwen die in de buurt van de installaties wonen, inlichtingen zullen geven over de dioxine-emissies van deze installaties, dan wel de contaminatiegraad van het verorber-de voedsel zullen aantonen, of nog vaker verorber-de sta-tus van de opgespaarde historische besmetting van de individuele moeders zullen opmeten. Zelfs indien de PCB-analyses individuele norm-overschrijdingen zouden aantonen, blijft een re-ductiebeleid van de emissies aan de bron priori-tair en zijn rookgasmetingen noodzakelijk. O o k al is het in principe niet mogelijk om de accu-raatheid van deze meetmethode te bepalen, toch kunnen goedkopere, snellere en wettelijk genormeerde PCB-analyses niet als vervangend dienen omdat ze een andere finaliteit hebben. Anderzijds is het inderdaad zo dat de laatste dioxineanalyses op moedermelk dateren van 1 9 9 3 . In die zin is het aangewezen om een nieu-we meetcampagne te starten. De problematiek van de accuraatheid van de dioxinemeetmetho-diek aanvoeren als argument om PCB's in
moe-dermelk te gaan meten in plaats van dioxines is hier naast de kwestie, aangezien de vermelde problematiek de methodiek voor rookgasstalen betreft, niet deze voor vetstalen.
In het kader van het "Milieu- en gezondheids-onderzoek" (Ontwikkeling van een concept voor de opvolging en risico-evaluatie van bloot-stelling aan leefmilieupolluenten en hun effec-ten op de volksgezondheid in Vlaanderen) dat in opdracht van mevrouw Wivina Demeester, toenmalig Vlaams minister van Fi n a n c i ë n , B e-groting en Gezondheidsbeleid, op 1 maart 1999 gestart is, worden wel dioxines en PCB's geme-ten in bloedstalen bij 200 vrouwen tussen 50 en 65 jaar en 100 mannen tussen 21 en 40 jaar, w o-nende in de gemeenten Hoboken en Wilrijk of in de controlegebieden Peer, H e c h t e l-Eksel en Meeuwen-Gruitrode.
