Vraag nr. 82 van 23 maart 1998
van mevrouw MIA DE SCHAMPHELAERE Charter van Ottawa – "Gezondheid"
In de documenten van de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) betreffende de ontwerpen van eindter-men en ontwikkelingsdoelen, meer bepaald bij de bepaling van de visie betreffende gezondheidsedu-c a t i e, wordt verwezen naar een definitie van "gezondheid" die door de We r e l d g e z o n d h e i d s o r g a-nisatie zou vastgelegd zijn in het Charter van Otta-wa van 21 november 1986 betreffende gezond-h e i d s b e v o r d e r i n g. Een dergelijke definitie komt nu ook weer voor in een nota die Proges VZW heeft gemaakt voor de commissie GVO van de VLOR. Volgens het antwoord van de toenmalige federale minister van Buitenlandse Zaken op de schriftelij-ke vraag nr. 304 van 18 november 1993 van de heer Jos A n s o m s, heeft deze definitie geen bindende waarde omdat het eigenlijk om de slotresolutie gaat van een congres, ietwat plechtig "charter" genoemd (Kamer van Vo l k s v e r t e g e n w o o r d i g e r s, Vragen en Antwoorden (GZ 1993-1994) nr. 9 0 ,b l z . 8.745).
Is de minister het eens met het antwoord van voor-malig minister Willy Claes, of zijn er inmiddels andere redenen opgedoken om aan dit zogenaam-de Charter van Ottawa een hoger gezag toe te ken-nen ?
Antwoord
De WHO-constitutie (World Health Organisation) van 1948 definieert gezondheid als : "een toestand van algeheel lichamelijk, sociaal en geestelijk wel-zijn en niet slechts als het afwezig wel-zijn van ziekte of gebrek".
Een mijlpaal in de geschiedenis van WHO is het jaar 1977, toen de organisatie met de ontwikkeling van de "Health for All"-gedachte actief tot het ter-rein van het gezondheidsbeleid toetrad. In dat jaar besloot de World Health Assembly (de jaarlijkse algemene vergadering van WHO) dat : "alle volke-ren tegen het einde van deze eeuw een gezond-heidspeil moeten bereikt hebben dat hen in staat stelt een sociaal en economisch productief leven te leiden." Dit moest de belangrijkste sociale doel-stelling zijn van alle regeringen en van de interna-tionale gemeenschap. Deze wereldwijde strategie kreeg de naam : Health for All by the year 2000
( H FA ) . Essentieel zijn 38 specifieke doelstellingen die moeten worden bereikt.
WHO – de grootste internationale gezondheidsin-stelling ter wereld – zag ook in dat zij niet langs de lijn kon blijven staan. Als organisatie voor beleidsontwikkeling moet zij verder gaan dan alleen maar het formuleren van de Gezondheid voor A l l e n - s t r a t e g i e. Het W H O - b e l e i d s d o c u m e n t "Ottawa Charter for Health Promotion" (1986) zet de beslissende stap verder. Het is een actiemodel dat uittekent via welke wegen de Health for A l l -strategie kan bereikt worden. Sleutelconcept is g e z o n d h e i d s p r o m o t i e, die wordt gedefinieerd als : "het proces waarbij individuen, groepen of ge-meenschappen in staat worden gesteld om meer greep te kringen op de determinanten van gezond-heid, om zo hun gezondheid te verbeteren. " Het Ottawa Charter is het consensusdocument dat de besluiten samenvat van de eerste wereldconfe-rentie over gezondheidspromotie. De confewereldconfe-rentie werd gevolgd door andere, die de belangrijkste the-ma's van het Ottawa Charter uitdiepten, n a m e l i j k het belang van een gezond overheidsbeleid (Ade-l a i d e,1988) en van gezondheidsondersteunende omgevingen (Sundsvall,1991). De jongste interna-tionale conferentie ging door in Jakarta (1998) en benadrukte het belang van het uitbouwen van part-nerships (ook met de privé-sector).
De vier conferenties waren gecosponsord door WHO en mondden telkens uit in een W H O -beleidsdocument.
Deze beleidsdocumenten van W H O, die een inter-gouvernementele en geen supranationale organisa-tie is, hebben geen bindende kracht voor de lidsta-ten maar zijn wegens hun moreel gezag een richt-snoer voor het uittekenen van hun gezondheidsbe-leid.
