Protocol Thuisbloeddrukmeting

(1)

Naam van de praktijk

Protocol Thuisbloeddrukmeting

Logo van de praktijk

Protocolnummer: Versie:

Auteur: Vaststellingsdatum:

Beheerder (naam): Herzieningsdatum:

Bestemd voor (functie(s):

Doel: informatie verkrijgen over de bloeddruk onder normale leefomstandigheden en over een langere periode.

Achtergrondinformatie

Met thuisbloeddrukmetingen kan een groot aantal bloeddrukwaarden worden verkregen, gemeten over een langere periode, op verschillende dagen en in een setting die zo veel mogelijk overeenkomt met de normale levensomstandigheden van de patiënt. Voordelen zijn dat het wittejasseneffect wordt vermeden en dat de gemiddelde bloeddruk beter wordt benaderd. De voorspellende waarde voor het ontstaan of verergeren van orgaanschade en cardiovasculaire aandoeningen van

thuisbloeddrukmetingen is hiermee beter dan die van spreekkamerbloeddrukmetingen. Monitoren van therapie-effecten met thuisbloeddrukmetingen resulteert in betere bloeddrukcontrole dan met spreekkamermetingen. Thuisbloeddrukmetingen bevorderen ook het bewustzijn en de

betrokkenheid van de patiënt waardoor het ‘commitment’ aan leefstijladviezen en medicamenteuze therapie wordt verhoogd. Thuisbloeddrukmetingen worden geadviseerd voor zowel diagnostiek als controle tijdens behandeling.

Er kleven ook nadelen aan thuismetingen, zoals obsessief meetgedrag, angst bij de patiënt en ongewenste therapieaanpassingen door de patiënt zelf. Het is dan ook belangrijk patiënten goed te instrueren en uit te leggen dat de waarde van de zelf gemeten bloeddruk afhankelijk is van

bloeddrukverhogende factoren, zoals spreken tijdens het meten, stress of het drinken van koffie.

Bovendien is het belangrijk de uitkomsten van de thuismetingen periodiek te bespreken.

Gemiddeld geven thuismetingen lagere meetwaarden dan spreekkamermetingen. De grenswaarde voor behandeling is een SBD > 135 mmHg. De streefwaarde is ≤ 135 mmHg.

Indicaties voor thuisbloeddrukmeting zijn:

 sterke variatie in de spreekkamermetingen;

 twijfel over de diagnose hypertensie of de indicatie voor medicatie;

 eventuele ‘wittejassen-’ en gemaskeerde hypertensie;

 het monitoren van het bloeddrukverlagende effect van de behandeling;

 het verbeteren van de therapietrouw;

 de wens van de patiënt (zelfcontrole).

Randvoorwaarden

 Gebruik een gevalideerde meter die via het ‘International Protocol’ van de ‘Working Group for BloodBlod Pressure Measurement van de European Society of Hypertension’, een voldoende beoordelingbeordeling heeft gekregen (O’Brien 2010). Op de website www.protocollaircvrm.nl vindt u een link naar een webpagina van de hartstichting met gevalideerde meters en instructies voor de patiënt. De gevalideerde meters zijn ook te vinden op www.dableducational.org.

 Gebruik geen polsmeters.

 Auscultatoire meetmethoden worden niet aanbevolen voor metingen door de patiënt zelf.

Dit document is ter beschikking gesteld via de website van het Nederlands Huisartsen Genootschap of via de NHG-digitale leer- en werkomgeving en mag worden aangepast voor eigen gebruik binnen de zorginstelling (bv. praktijk, huisartsenpost, zorggroep). Buiten deze toepassing geldt onverminderd het copyright van het NHG. Het NHG aanvaardt geen

aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden.

(2)

Protocol Thuisbloeddrukmeting

 Metingen met de conventionele auscultatoire meter en de automatische oscillometer van de patiënt kunnen soms verrassend grote verschillen aantonen tussen de meters. Gebruik voor thuisbloeddrukmeting voor diagnostische doeleinden of voor monitoring van de behandeling daarom alleen meters die zijn gevalideerd en worden aanbevolen op de webiste van dabl

(www.dableducational.org; kies devices). Het verdient aanbeveling voor dit doeleinde een aantal automatische oscillometers op de praktijk beschikbaar te hebben die u uit kunt lenen aan de patiënt.

Benodigdheden

 Goedgekeurde bloeddrukmeter die de patiënt gaat gebruiken voor de thuismeting.

 Tafel en stoel voor de patiënt.

 De huisarts is bereikbaar voor overleg.

(3)

Protocol Thuisbloeddrukmeting

Activiteitentabel

Verantwoordelijkheden: B= beslissen U= uitvoeren O= ontvangen / = en / of

Activiteiten

(incl. benodigdheden, voorbereiding, checklist, werkwijze, complicaties)

Verantwoordelijkheden functie(-groep) 1. Ontvangst en toelichting procedure

Leg de patiënt het doel van de bloeddrukthuismeting en de procedure uit.

U: praktijkassistente / POH 2. Bepaling arm bloeddukmeting

 Bepaal de arm waaraan de bloeddrukmetingen moeten worden verricht, tenzij dit al eerder is vastgesteld.

 Meet de bloeddruk tweemaal aan beide armen en bereken het

gemiddelde. Als de SBD aan de dominante arm niet meer dan 10 mmHg hoger is en de DBD niet meer dan 5 mmHg, kan de bloeddruk in het vervolg aan de niet-dominante arm worden gemeten (dit heeft de voorkeur). Maak als het verschil wel groter is afspraken voor twee vervolgmetingen op de praktijk. Als de metingen aan de dominante arm blijvend hoger zijn (SBD > 10 mmHg en/of DBD > 5 mmHg) wordt in het vervolg aan die arm gemeten.

 Overleg met de huisarts als aan de arm waarop u uitkomt sprake is van een okselkliertoilet (bijvoorbeeld na een borstamputatie).

 Registreer de arm waaraan de bloeddruk wordt gemeten (Bepaling 1832:

arm bloeddrukmeting).

U: praktijkassistente / POH

3. Demonstratie van de bloeddrukmeting en instructie patiënt Demonstreer de meting en instrueer de patiënt als volgt:

 Meet de bloeddruk ’s ochtends en ’s avonds.

 Zorg dat u vanaf één halfuur voor de meting rustig aan doet (geen extreme activiteit zoals sporten, hard werken, koud douchen), niet rookt en geen koffie drinkt.

 Ga zitten op een hoge stoel, rechtop en met de benen naast elkaar.

 Breng de manchet aan de afgesproken arm aan.

 Blijf gedurende minstens vijf minuten rustig zitten, zonder te praten, en meet dan de bloeddruk.

 Noteer de boven- en de onderdruk.

 Meet de bloeddruk na 2 minuten nog een keer. Noteer opnieuw de boven- en de onderdruk.

 Herhaal de metingen ’s avonds en noteer opnieuw de boven- en onderdruk.

 Noteer de dag, het tijdstip, de boven- en de onderdruk op een lijst of in een bloeddrukdagboek.

 Leg uit dat de gemeten waarden kunnen schommelen. Wisselende bloeddrukwaarden zijn normaal.

Laat de patiënt dagelijks de bloeddruk meten gedurende 5 tot 7 dagen.

(4)

Protocol Thuisbloeddrukmeting

4. Informatie meegeven + controle

 Geef voorlichtingsmateriaal over zelf thuis bloeddruk meten mee, bijvoorbeeld via WWW.THUISARTS.NL/HOGE-BLOEDDRUK .

 Maak een controleafspraak voor na een week. Laat de patiënt bij de controle zijn eigen meter meenemen.

5. Controle-afspraak (na 1 week)

 Vraag na hoe het meten is gegaan en of de patiënt problemen heeft gehad bij het meten.

 Bereken het gemiddelde van de thuismetingen die de patiënt heeft genoteerd. Laat bij de interpretatie de gemeten bloeddrukwaarden van de eerste dag weg. Bij 7 dagen meten zijn dit dus 24 meetwaarden (24 SBD’s en 24 DBD’s).

 Interpreteer de uitkomst. Bij een gemiddelde SBD > 135 mmHg is er sprake van hypertensie.