Betreft:
Alternatief voor het veilig plaatsen van mobiele wegafzettingen op autosnelwegen
Auteurs: Ir. A.D. Bakelaar Ir. J.P. Niemantsverdriet Datum: 29 oktober 2003
Nr: 278/01 Rapport voor:
AVV Adviesdienst Verkeer en Vervoer
Inhoudsopgave:
1. INLEIDING... 2
2. PLAATSEN MOBIELE WEGAFZETTING ... 3
2.1. Huidige werkwijze... 3
2.2. Alternatieve werkwijze ... 3
3. ONTWERP ALTERNATIEF ... 6
3.1. Andreasmat ... 6
3.2. Manipulator andreasmat ... 6
3.3. Kraan voorzijde... 7
3.4. Bak andreasmatten... 7
3.5. Actieskid ... 7
3.6. Afzetarm actieskid ... 8
3.7. Overige componenten ... 9
4. PLAATSEN EN VERWIJDEREN MOBIELE WEGAFZETTING... 10
4.1. Plaatsen mobiele wegafzetting... 10
4.2. Verwijderen mobiele wegafzetting ... 11
5. BEDRIJFSECONOMISCHE HAALBAARHEID ... 12
5.1. Plaatsen van mobiele wegafzettingen ... 12
5.2. Inzetbaarheid huidige voertuigen buiten venstertijden ... 12
5.3. Inzetbaarheid vrachtwagen voor mobiele wegafzettingen... 13
6. CONCLUSIES... 14
7. AANBEVELINGEN ... 15
BIJLAGE 1 TEKENINGEN... 17
BIJLAGE 2 BEDRIJFSECONOMISCHE HAALBAARHEID... 18
1. Inleiding
Bij werk-in-uitvoering op autosnelwegen worden actiewagens gebruikt om het verkeer te attenderen.
Omdat actiewagens regelmatig werden aangereden worden andreasstrips toegepast. De andreasstrips worden op ruime afstand van de actiewagen op de rijbaan gelegd.
De andreasstrips hebben een positief effect op het aantal en de ernst van aanrijdingen met actiewagens.
Voor wegwerkers is het plaatsen en verwijderen van andreasstrips echter niet zonder gevaar, omdat ze de pick-up uit moeten. Ook bij het afkoppelen en aankoppelen van de actiewagen moeten wegwerkers de pick-up uit. Om het gevaar te verminderen wordt voorgeschreven dat gedurende het plaatsen en verwijderen van andreasstrips en actiewagen een vrachtwagen met botsabsorber dekking moet verlenen.
Deze werkwijze is echter niet ideaal. Hoewel de wegwerkers onder dekking van een botsabsorber staan moeten ze nog steeds de pick-up uit en er zijn twee voertuigen nodig voor het plaatsen van een wegafzetting en dat is kostbaar.
Via een openbare aanbesteding heeft AVV NIEMA opdracht gegeven een alternatief uit te werken, waarmee bovenstaande knelpunten kunnen worden weggenomen.
In dit rapport is een ontwerp uitgewekt, waarmee op een veilige manier een mobiele wegafzetting kan worden geplaatst en worden verwijderd.
2. Plaatsen mobiele wegafzetting
2.1. Huidige werkwijze
Bij het plaatsen van een mobiele wegafzetting worden de andreasstrips geplaatst en verwijderd onder dekking van een vrachtwagen met botsabsorber. Bij voorkeur wordt ook het afkoppelen van de actiewagen onder dekking van de vrachtwagen met botsabsorber uitgevoerd.
In de onderstaande figuur is weergegeven hoe een mobiele wegafzetting wordt geplaatst volgens de huidige werkwijze.
Onder dekking van de vrachtwagen wordt de actiewagen afgekoppeld Pick-up en vrachtwagen arriveren
Pick-up en vrachtwagen rijden weg
Onder dekking van de vrachtwagen worden de andreasstrips geplaatst
Figuur 1. Plaatsen mobiele wegafzetting volgens de huidige werkwijze.
Nadelen van de huidige werkwijze zijn:
– Veiligheid:
- Wegwerkers moeten tijdens het plaatsen van de andreasstrips de pick-up uit;
- Wegwerkers moeten tijdens het afkoppelen van de actiewagen de pick-up uit.
– Kosten:
- Er is een pick-up en een vrachtwagen nodig voor het plaatsen van een mobiele wegafzetting.
- Er zijn drie medewerkers nodig voor het plaatsen van een mobiele wegafzetting;
- Er kan maar één mobiele wegafzetting per keer worden geplaatst.
Met de in dit rapport beschreven werkwijze wordt getracht bovenstaande nadelen weg te nemen.
2.2. Alternatieve werkwijze
In de alternatieve werkwijze wordt een mobiele wegafzetting geplaatst en verwijderd door één vrachtwagen.
telescopische kraan
manipulator
andreasmat bak voor andreasmatten
afzetarm actieskid
Figuur 2. Vrachtwagen voor het plaatsen van mobiele wegafzettingen.
De andreasstrips zijn vervangen door andreasmatten. Andreasmatten zijn door het grote oppervlak met een vacuümmanipulator te handlen. De vacuümmanipulator is bevestigd aan een telescopische kraan.
De actiewagen is vervangen door de actieskid. De actieskid kan door de vrachtwagen vanaf de
laadruimte over het botskussen op de weg worden geplaatst. Voor naderend verkeer is er geen verschil in aanzicht tussen een actieskid en een actiewagen.
Voor de veiligheid van chauffeur en naderend verkeer is de vrachtwagen voorzien van een botsabsorber.
In de onderstaande figuur is weergegeven hoe met de vrachtwagen een mobiele wegafzetting wordt geplaatst.
Vrachtwagen arriveert
Vrachtwagen rijdt weg
Onder dekking van de botsabsorber wordt de actieskid geplaatst Onder dekking van de botsabsorber worden de andreasmatten geplaatst
Figuur 3. Plaatsen mobiele wegafzetting volgens voorgestelde werkwijze.
Naast het wegnemen van de nadelen van de huidige werkwijze heeft de alternatieve werkwijze nog de volgende voordelen:
– Door de afmetingen van de andreasmat zal de andreasmat op het wegdek minder verschuiven of verdraaien;
– Een actieskid is bij een botsing stabieler dan een actiewagen, waardoor de kans op letsel voor een wegwerker kleiner is;
– Omdat de mobiele wegafzetting vanuit de vrachtwagen wordt geplaatst zijn de arbeidsomstandigheden aanzienlijk beter;
– De vrachtwagen blijft voor, tijdens en na het plaatsen of verwijderen van de mobiele wegafzetting op dezelfde rijstrook.
3. Ontwerp alternatief
Het ontwerp van de vrachtwagen voor het plaatsen van mobiele wegafzettingen op autosnelwegen wordt toegelicht door de afzonderlijke onderdelen toe lichten.
Tekening-
nummer Titel Paragraaf
278/100_D Overzichtstekening vrachtwagen voor plaatsen mobiele afzetting -
278/200_B Andreasmat 3.1
278/300_A Manipulator andreasmat 3.2
278/400_C Kraan voorzijde 3.3
278/250_A Bak andreasmatten (4 matten) 3.4
278/600_B Actieskid overzicht 3.5
278/500_B Afzetarm actieskid 3.6
Tabel 1. Tekeningen ontwerp vrachtwagen.
3.1. Andreasmat
Het mechanisch plaatsen en verwijderen van de huidige andreasstrips is lastig vanwege het geringe oppervlak en het verschuiven en verdraaien van de andreasstrips als er overheen gereden wordt.
Daarom wordt gebruik gemaakt van een andreasmat.
De andreasmat bestaat uit een twee centimeter dikke rubber mat van één bij twee meter met daarop twee stroken met nokken. De nokken worden met schroeven bevestigd op de rubber mat en zijn voorzien van reflectoren. Voor de waterafvoer zijn gaten aangebracht in de rubbermat.
Door twee inlagen is de andreasmat buigstijf in lengterichting en buigslap in dwarsrichting. De andreasmat zal de contour van het wegdek kunnen volgen, maar niet opkrullen bij windbelasting of zuigbelasting.
In het rapport is aangenomen dat twee andreasmatten even hoorbaar, zichtbaar en voelbaar zijn als de huidige drie andreasstrips.
Het huidige ontwerp is een basisontwerp, waarvan proefondervindelijk moet worden vastgesteld of het voldoet. Aandachtspunten bij het testen zijn:
– De zichtbaarheid, voelbaarheid en hoorbaarheid bij verschillende weersomstandigheden;
– De mate waarin andreasmatten verschuiven of verdraaien als er overheen wordt gereden;
– De stroefheid van het materiaal (contact tussen wegdek en banden).
– Bestendigheid van de andreasmat tegen weersinvloeden en vervuiling;
– Flexibiliteit van de mat bij bijvoorbeeld spoorvorming;
– Aantal andreasmatten per afzetting.
3.2. Manipulator andreasmat
De andreasmatten worden met een vacuümmanipulator geplaatst en verwijderd. De vacuümmanipulator bestaat uit een draagbalk met daaronder twee vacuümnappen.
De vacuümnappen zijn met enige bewegingsvrijheid bevestigd aan de balk om bij oneffenheden in het wegdek de andreasmat goed op te kunnen pakken. De vacuümnappen zijn tevens aan de buitenzijde van de balk / andreasmat geplaatst om te voorkomen dat de andreasmat erg excentrisch wordt opgepakt en daardoor buiten de contouren van de bak voor andreasmatten op de vrachtwagen komt.
De vacuümmanipulator wordt aan het uiteinde aan de kraanarm bevestigd. Het bevestigingspunt is gelijk aan het bevestigingspunt van de kraanhaak. De vacuümgenerator is geplaatst achter de cabine van de vrachtwagen en kan bediend worden vanuit de vrachtwagen.
3.3. Kraan voorzijde
Voor het plaatsen van de andreasmatten is de vrachtwagen voorzien van een standaard telescopische kraan. In rust is de kraan opgeborgen achter de cabine. Voor een mobiele wegafzetting moet de kraan bedrijfsgereed worden gemaakt door de kraanarm over de cabine te draaien en te koppelen aan de vacuümmanipulator die in de bak voor de andreasmatten staat.
Voor de andreasmatten is een kraan met een kleine hefcapaciteit geschikt. Een kleine standaard telescopische kraan heeft al ruim voldoende hefcapaciteit. Voor het ontwerp is uitgegaan van een HIAB 045-2 kraan met een hefcapaciteit van 42 kNm. De kraan kan ook voor andere doeleinden worden ingezet. Eventueel kan een zwaardere kraan worden geplaatst.
Bij het plaatsen of verwijderen van andreasmatten wordt de kraan vanuit de cabine van de vrachtwagen bediend.
3.4. Bak andreasmatten
De andreasmatten worden meegenomen in een bak die aan de voorzijde van de vrachtwagen is opgehangen en vergrendeld aan een DIN plaat. De bak is aan de voorzijde geplaatst omdat:
– De cyclustijd voor het plaatsen van de andreasmatten klein is, ongeveer één minuut per andreasmat;
– De handeling met de andreasmatten buiten het zicht van het verkeer plaats vindt, zodat het verkeer niet wordt afgeleid;
– De vrachtwagen met kraan tijdens het plaatsen van de andreasmat onder de vier meter blijft;
– Er geen ruimte wordt ingenomen op de laadruimte van de vrachtwagen.
De bak wordt met de kraan (zie 3.3) aan de DIN plaat gehangen en er vanaf gehaald.
In de bak kunnen vier andreasmatten worden geplaatst, voldoende voor twee wegafzettingen. Bij vier andreasmatten blijft de bak laag en de koplampen van de vrachtwagen vrij. Uiteraard is dit afhankelijk van de dimensionering van de bak voor andreasmatten en het type vrachtwagen.
3.5. Actieskid
De actieskid bestaat uit twee compartimenten die door een as met elkaar zijn verbonden. In elk compartiment bevindt zich een deel van de componenten om de actieskid zelfstandig te laten functioneren.
Op de compartimenten is het lichtraam geplaatst dat bestaat uit twee delen:
– Een vast deel met het D02 bord met verdrijvingspijl;
– Een beweegbaar deel met de lichtpijl.
Tijdens rijden staat het beweegbare deel altijd in de lage stand, zodat de hoogte van de vrachtwagen en actieskid onder de toegestane vier meter blijft. Het beweegbare deel is voor het vaste deel geplaatst en dus altijd zichtbaar. Bij het plaatsen van de actieskid op de snelweg wordt het beweegbare deel in de hoge stand geplaatst en het D02 bord zichtbaar. De afmetingen van het lichtraam in opgerichte stand zijn conform de richtlijn 96a.
De actieskid is voorzien van een dieselmotor met dynamo die via een omvormer gekoppeld is aan twee accu’s. De accu’s voeden de ledlampen op het lichtraam, de elektronica, de verwarming, de PLC
en de hydrounit, waarmee het beweegbare deel van het lichtraam wordt bewogen en het D02 bord in de juiste stand wordt geplaatst.
Zodra het spanningsniveau van de accu’s de ondergrens bereikt start automatisch de dieselmotor, waardoor de actieskid minimaal 63 uur zelfstandig in bedrijf kan zijn (van vrijdagmiddag 17:00 uur tot maandagochtend 08:00). De actieskid wordt bediend met een afstandsbediening vanuit de cabine.
Optioneel kan de actieskid worden voorzien van alleen accu’s voor de energievoorziening. Emissie -en geluidsniveau zijn dan gunstiger en het aantal technische componenten neemt verder af.
Bij het ontwerp van de vrachtwagen is er vanuit gegaan dat met de vrachtwagen minimaal twee mobiele wegafzettingen moeten worden kunnen geplaatst. Er is gekozen voor twee korte actieskids achter elkaar.
Meerdere actieskids kunnen op elkaar of achter elkaar op de laadruimte geplaatst worden. Indien twee actieskids op elkaar worden geplaatst is het niet mogelijk om met een zichtbare lichtpijl rijdend onder de toegestane vier meter te blijven. Daarnaast verminderd het zicht op het lichtraam voor
achteropkomend verkeer. Met actieskids achter elkaar blijft de vrachtwagen met zichtbare lichtpijl onder de toegestane 4 meter en is de lichtpijl goed zichtbaar voor achteropkomend verkeer.
4 meter
Figuur 4. Twee actieskids op elkaar vs. twee actieskids achter elkaar.
De massa van de actieskid is ongeveer 1.500 kg, waardoor de stabiliteit van de actieskid tot windkracht 8 is gegarandeerd.
3.6. Afzetarm actieskid
Om de actieskids te plaatsen of te verwijderen wordt gebruik gemaakt van een afzetarm. De
constructie van de afzetarm is op het chassis van de vrachtwagen gemonteerd. De afzetarm bestaat uit een geleiding waarin een uitschuifbare arm loopt met aan het uiteinde een draaibare arm met bek.
De uitschuifbare arm loopt over stalen loopwielen en wordt met een meervoudig telescopische cilinder uitgeschoven. In maximaal uitgeschoven stand reikt de draaibare arm tot over de botsabsorber.
Met de draaibare arm wordt de actieskid in horizontale en verticale richting verplaatst. De bek aan het uiteinde van de uitschuifbaren arm kan worden geopend en gesloten. De bek grijpt rondom de as tussen beide compartimenten van de actieskid. De actieskid wordt in het midden aangegrepen en niet met twee armen langszij omdat een arm die ver achter de achteras van de vrachtwagen uitsteekt bij een kleine stuurbeweging in een naastgelegen rijstrook kan komen.
Tijdens het plaatsen en verwijderen van een actieskid worden de hydraulische steunpoten neergelaten om de aslast van de vrachtwagen binnen toelaatbare waarden te houden en meer stabiliteit te geven. In de bek is een camera geplaatst, waardoor de chauffeur goed de as van de actieskid kan zien.
Het ontwerp laat een vast op de vrachtwagen gemonteerde afzetarm zien. Het is echter ook mogelijk om de afzetarm uit te voeren als wissellaadbak om de inzetbaarheid voor aannemers te vergroten.
Schematisch is dit in de onderstaande figuur weergegeven.
Figuur 5. Vrachtwagen met wissellaadbaksysteem.
3.7. Overige componenten
Aan de achterzijde van de vrachtwagen is een botsabsorber geplaatst. De botsabsorber bestaat uit een stoel met daarop het mechanisme om het botskussen op te klappen of neer te laten. De stoel is aan een DIN plaat aan de vrachtwagen opgehangen en vergrendeld. Het botskussen is opgehangen en
vergrendeld aan een DIN plaat op de stoel. De botsabsorber is voorzien van een hefinrichting.
In het ontwerp is uitgegaan van een 70 km/h botskussen. De grotere afmetingen van een 100 km/h botskussen leveren onevenredig dure complicaties op.
Tussen de kraan en de actieskids is laadruimte over. Deze ruimte kan worden benut voor het plaatsen van een gereedschapskist en kegels op de vloer en daarboven een rek voor verkeersborden. Andere toepassingen zijn echter ook mogelijk, zoals een automatische kegelzetter of een hulpmiddel om ergonomisch bakens te plaatsen.
4. Plaatsen en verwijderen mobiele wegafzetting
2. Vrachtwagen is gereed voor plaatsen mobiele wegafzetting, lichtpijl wordt aangezet
3. Botsabsorber wordt neergelaten, lichtpijl wordt zichtbaar en vrachtwagen vertraagd
4. Vrachtwagen stopt en plaatst andreasmatten
7. Afzetting is geplaatst, eventueel worden nog kegels geplaatst
6. Actieskid wordt geplaatst, frame lichtpijl wordt in de hoogste stand geplaatst zodat het D02 bord zichtbaar wordt 5. Vrachtwagen rijdt 150 meter verder en stopt
8. Botsabsorber wordt omhoog geklapt 1. Vrachtwagen rijdt van de werf naar de plaats van de mobiele wegafzetting
Figuur 6. Plaatsen mobiele wegafzetting met vrachtwagen.
4.1. Plaatsen mobiele wegafzetting Voorbereiding op de werf
Op de werf wordt de vrachtwagen gereed gemaakt voor het plaatsen van een mobiele wegafzetting:
– Uitvoeren van enkele routinecontroles (controle van technische en functionele staat);
– Plaatsen van één of twee actieskids op de laadruimte van de vrachtwagen met de afzetarm;
– Aankoppelen van de botsabsorber;
– De bak met andreasmatten en vacuümmanipulator met de kraan op de DIN plaat hangen.
Voorbereiding ter plaatse
Nabij de locatie waar de mobiele wegafzetting geplaatst moet worden wordt de kraan aan de voorzijde bedrijfsgereed gemaakt op bijvoorbeeld een parkeerterrein of een tankstation.
– De kraanarm wordt over de cabine van de vrachtwagen gedraaid en gekoppeld aan de vacuümmanipulator.
– Indien met de vrachtwagen handmatig kegels worden geplaatst, zal de bijrijder in de aangepaste laadruimte plaatsnemen.
De voorbereiding ter plaatse kan mogelijk ook direct worden uitgevoerd op de werf indien het is toegestaan met een kraanarm voor de cabine over langere afstand over de snelweg te rijden en de vrachtwagen is voorzien van een automatische kegelzetter.
Plaatsen mobiele wegafzetting
Nadat de vrachtwagen de snelweg weer is opgereden en is aangekomen bij de locatie waar de mobiele wegafzetting moet worden geplaatst worden de onderstaande stappen doorlopen:
– De lichtpijl en het D02 bord worden in de juiste richting ingesteld en de lichtpijl wordt aangezet;
– Het botskussen wordt neergelaten, waardoor de lichtpijl voor naderend verkeer zichtbaar wordt;
– De vrachtwagen vertraagd en stopt;
– De twee andreasmatten worden geplaatst;
– De vrachtwagen rijdt over de andreasmatten en stopt 150 meter verder;
– De steunpoten aan de achterzijde van de vrachtwagen worden neergelaten;
– Het lichtraam wordt opgericht, waardoor het D02 bord met verdrijvingspijl zichtbaar wordt (op dit moment is de vrachtwagen met actieskid hoger dan vier meter);
– Met de afzetarm wordt de actieskid over het botskussen op het wegdek geplaatst;
– De steunpoten worden omhoog gehaald;
– De vrachtwagen rijdt weg;
– Optioneel worden kegels geplaatst.
4.2. Verwijderen mobiele wegafzetting Voorbereiding ter plaatse
Indien de kegels handmatig worden verwijderd neemt de bijrijder plaats in de laadruimte.
Verwijderen mobiele wegafzetting
– De vrachtauto rijdt langs de wegafzetting en wisselt van rijstrook;
– Het botskussen wordt neergelaten;
– Achteruit rijdend worden de kegels verwijderd;
– Aangekomen bij de actieskid wordt de afzetarm uitgeklapt;
– De afzetarm wordt achteruit rijdend gekoppeld aan de actieskid;
– De steunpoten worden neergelaten;
– De actieskid wordt op de laadruimte geplaatst;
– Het lichtraam wordt neergehaald, zodat alleen de lichtpijl nog zichtbaar is;
– De steunpoten worden omhoog gehaald;
– De vrachtauto rijdt verder achteruit tot over de andreasmatten;
– Met de kraan worden de andreasmatten in de bak geplaatst;
– De vrachtwagen rijdt vooruit weg;
– Nadat voldoende snelheid is gemaakt wordt het botskussen omhoog gehaald;
– De lichtpijl wordt uitgeschakeld.
Nazorg ter plaatse
Indien de kegels handmatig zijn opgehaald stopt de vrachtwagen bijvoorbeeld bij een parkeerplaats of tankstation zodat de bijrijder weer in de vrachtwagen kan plaatsnemen.
Nazorg op de werf
Op de werf kunnen de bak voor de andreasmatten, de actieskids en de botsabsorber weer worden afgekoppeld of van de vrachtwagen worden gehaald. Vervolgens kunnen routinecontroles worden uitgevoerd en vloeistoffen worden aangevuld.
5. Bedrijfseconomische haalbaarheid
5.1. Plaatsen van mobiele wegafzettingen
Voor het berekenen van de bedrijfseconomische haalbaarheid is een case uitgewerkt van een grote aannemer voor het plaatsen en verwijderen van wegafzettingen die gegevens heeft aangeleverd.
De uitgangspunten van de berekening zijn:
– 165 Dagen per jaar worden gemiddeld 8 wegafzettingen per dag geplaatst.
– Van de 8 afzettingen zijn 5 afzettingen met kegels en 3 afzettingen zonder kegels.
– De investeringen worden berekend voor de 1½ keer de gemiddelde bezetting. Bij meer afzettingen per dag wordt materieel ingehuurd.
– Er worden drie scenario’s doorgerekend:
- Plaatsen en verwijderen van afzettingen met de huidige werkwijze;
- Plaatsen en verwijderen van afzettingen met de voorgestelde methode;
- Plaatsen en verwijderen van enkele afzettingen met de huidige methode en dubbele afzettingen met de voorgestelde methode.
– Voor de drie scenario’s zijn twee percentages genomen voor afzettingen dicht bij elkaar:
- In de huidige situatie staat 15% van de afzettingen dicht bij elkaar;
- Door optimalisatie in de planning1 en toenemende onderhoudsbehoefte zal het aantal afzettingen dat dicht bij elkaar staat toenemen.
Hieronder zijn de resultaten van de berekening weergegeven. De gedetailleerde berekeningen zijn opgenomen in Bijlage 2.
scenario 1 scenario 2 scenario 3 scenario 1 scenario 2 scenario 3 huidige
voertuigen
nieuwe voertuigen
combinatie huidig en nieuw
huidige voertuigen
nieuwe voertuigen
combinatie huidig en nieuw
Aantal dagen per jaar dat afzettingen worden geplaatst 165 165 165 165 165 165
Gemiddeld aantal afzettingen plaatsen of verwijderen per dag 8 8 8 8 8 8
Aantal afzettingen dicht bij elkaar 15% 15% 15% 20% 20% 20%
Aantal afzettingen per jaar 1.320 1.320 1.320 1.320 1.320 1.320
Aantal enkele plaatsingen per jaar 1.122 1.122 1.122 1.056 1.056 1.056
Aantal dubbele plaatsingen per jaar 198 198 198 264 264 264
Kosten per afzetting 859 782 821 848 759 799
Besparing t.o.v. huidige situatie n.v.t. 9% 4% n.v.t. 10% 6%
< aantal dubbelstrooksafzettingen > aantal dubbelstrooksafzettingen
Figuur 7. Samenvatting kosten per afzetting.
Uit de berekeningen volgt dat het plaatsen en verwijderen van een wegafzetting volgens de voorgestelde methode goedkoper is dan volgens de huidige methode. De voordelen worden zowel behaald bij afzettingen die bestaan uit één actieskid als bij afzettingen die bestaan uit twee actieskids.
5.2. Inzetbaarheid huidige voertuigen buiten venstertijden
Het plaatsen en verwijderen van wegafzettingen vindt maar een aantal uur per dag plaats. Aannemers trachten voertuigen buiten deze tijden ook in te zetten voor andere werkzaamheden. Voor de huidige
1 In de huidige situatie wordt weinig tot geen rekening gehouden met afzettingen die dicht bij elkaar staan, omdat met de huidige voertuigen weinig voordeel behaald kan worden.
vrachtwagen met botsabsorber is dit maar beperkt mogelijk. De huidige pick-up wordt voor verschillende andere werkzaamheden ingezet:
– Het plaatsen en verwijderen van borden langs de weg;
– Het controleren van wegafzettingen;
– Transportmiddel naar andere werkzaamheden.
Hierdoor zullen de kosten per uur voor een pick-up lager uitvallen dan aangenomen in de berekening in paragraaf 5.1.
Naast bovenstaande werkzaamheden zijn er nog werkzaamheden die nu door ingehuurde vrachtwagens worden uitgevoerd of vanwege strengere arbowetgeving in de toekomst mogelijk gemechaniseerd moeten worden zoals het plaatsen van barriers, bakens, mobilights en aggregaten.
5.3. Inzetbaarheid vrachtwagen voor mobiele wegafzettingen
De vrachtwagen kan naast het plaatsen van wegafzettingen ook voor andere doeleinden worden ingezet:
Automatische kegelzetter
De werkomstandigheden (zithouding, belasting van armen en rug, weersomstandigheden en
veiligheid) tijdens het plaatsen en verwijderen van kegels zijn voor de bijrijder in laadruimte slecht.
Een alternatief is het ontwikkelen van een automatische kegelzetter om de kegels te plaatsen en verwijderen. De bijrijder op de vrachtwagen wordt hiermee overbodig.
(Automatisch) plaatsen van bakens
Bakens zijn zwaarder dan kegels en worden gebruikt voor langdurigere afzettingen. Het plaatsen en verwijderen van de bakens is zwaar werk. De lengte van de afzetting is beperkt door het laadvermogen van de pick-up. Door een hulpmiddel te ontwikkelen en deze op de vrachtwagen te plaatsen worden deze problemen weggenomen. Gedacht kan worden aan een tilhulp bevestigd aan de telescopische kraan of een geheel geautomatiseerde bakenzetter. Deze werkzaamheden vinden vaak overdag plaats.
Toename aantal actieskids
Bij een toenemende onderhoudsbehoefte zal het aantal mobiele wegafzettingen dat dicht bij elkaar staat toenemen. Het is dan efficiënter om meer afzettingen tegelijk mee te nemen. Met een technische aanpassing van de afzetarm is mogelijk om 3 in plaats van 2 sets andreasmatten en actieskids mee te nemen.
Plaatsen van mobilights, aggregaten, barriers, enz.
Door het laadvermogen van de vrachtwagen en de aanwezige kraan wordt het mogelijk mobilights, aggregaten, barriers, enz te plaatsen en verwijderen.
Afzetbak voor verkeersborden
Verkeersborden kunnen op de werf ergonomisch worden klaargezet in een bak. De bak kan door de vrachtwagen op de laadvloer worden geplaatst en meegenomen. Bij wegwerkzaamheden kan de bak worden afgezet en kunnen verkeersborden ergonomisch uit de bak worden gehaald. De borden kunnen ook zonder uit de vrachtwagen te stappen veilig geplaatst of verwijderd met de kraan (o.a. bij smalle rijstroken).
Wissellaadbak
Door de afzetarm in een chassis te bouwen dat kan worden afgezet neemt de functionaliteit van de vrachtwagen verder toe.
Wegnemen van de botsabsorber
De wenselijkheid van de botsabsorber voor chauffeur en achteropkomend verkeer is nog niet
onderzocht. Indien de botsabsorber kan komen te vervallen wordt het ontwerp van de afzetarm verder vereenvoudigd.
6. Conclusies
– Met de ontworpen vrachtwagen worden mobiele wegafzettingen veiliger:
- De medewerker(s) blijven tijdens het plaatsen van de wegafzetting in de vrachtwagen;
- De vrachtwagen blijft voor, tijdens en na het plaatsen of verwijderen van de mobiele wegafzetting op dezelfde rijstrook
- Door de afmetingen van de andreasmat zal de andreasmat op het wegdek minder verschuiven of verdraaien;
- Een actieskid is bij een botsing stabieler dan een actiewagen, waardoor de kans op letsel voor een wegwerker kleiner is;
- Omdat de mobiele wegafzetting vanuit de vrachtwagen wordt geplaatst zijn de arbeidsomstandigheden aanzienlijk beter;
– Met het uitgevoerde onderzoek is aangetoond dat de voorgestelde veiligere werkwijze technisch haalbaar is.
– Hoewel de investeringen in een vrachtwagen hoger zijn nemen de kosten voor het plaatsen van een mobiele wegafzetting af. Dit verschil wordt veroorzaakt omdat voor het plaatsen van een huidige wegafzetting twee voertuigen en drie wegwerkers nodig zijn en voor het plaatsen van een voorgestelde wegafzetting één voertuig en twee wegwerkers. De voordelen nemen de komende jaren verder toe, omdat er steeds meer afzettingen dicht bij elkaar worden geplaatst.
– Voor de technische eenvoud wordt gebruik gemaakt van een andreasmat in plaats van een andreasstrip en een actieskid in plaats van een actiewagen. Voor naderend verkeer lijkt het verschil in attentiewaarde nihil.
– De alternatieve werkwijze kan goed naast de huidige werkwijze voor het plaatsen van mobiele wegafzettingen worden toegepast.
– Buiten het plaatsen van wegafzettingen wordt de pick-up in de huidige situatie ook ingezet voor andere werkzaamheden. Een vrachtwagen is voor sommige van deze werkzaamheden te duur, maar voor een aantal andere werkzaamheden juist meer geschikt. De vrachtwagen biedt ook extra mogelijkheden, bijvoorbeeld een automatische kegelzetter of automatische bakenzetter. Op basis van bedrijfseconomische overwegingen is het aantal vrachtwagens voor mobiele wegafzettingen daarom afhankelijk van de werkzaamheden buiten het plaatsen van mobiele wegafzettingen.
7. Aanbevelingen
NIEMA beveelt aan het onderstaande fasen te doorlopen om te komen tot een in de praktijk getest prototype van de vrachtwagen voor mobiele wegafzettingen.
Fase 1: Nader onderzoek naar de inzetbaarheid van de vrachtwagen – Inventarisatie van de werkzaamheden bij aannemers;
– Functionaliteit van de vrachtwagen vaststellen. Mogelijk definiëren van vervolgonderzoek naar additionele toepassingen (bijvoorbeeld automatische kegelzetter);
– Detailleren berekening financiële haalbaarheid.
Fase 2: Maken en testen andreasmat
– Programma van eisen opstellen voor de andreasmat en offertes aanvragen;
– Selecteren leverancier en laten maken van een prototype van de andreasmat;
– Opstellen van een testprotocol;
– Testen van de andreasmat op een proeflocatie;
– Evalueren en eventueel aanpassen van de andreasmat en opnieuw testen.
Fase 3: Maken vacuümmanipulator en testen plaatsen van andreasmatten
– Programma van eisen opstellen voor de vacuümmanipulator en bak voor andreasmatten en offertes aanvragen;
– Selecteren leverancier en laten maken van een vacuümmanipulator en bak voor andreasmatten;
– Inhuren van een vrachtwagen met telescoopkraan.
– Opstellen van een testprotocol;
– Testen van het plaatsen van andreasmatten op een proeflocatie;
– Evalueren en eventueel aanpassingen doorvoeren.
Fase 4: Testen van het plaatsen van andreasmatten op een snelweg – Opstellen testprotocol voor het plaatsen van andreasmatten;
– Meerdere malen plaatsen van andreasmatten met een vrachtwagen onder dekking van een vrachtwagen met botsabsorber;
– Evalueren en eventueel aanpassingen doorvoeren.
Fase 5: Maken en testen van een actieskid
– Programma van eisen opstellen voor een actieskid en offertes aanvragen;
– Selecteren leverancier en laten maken van een actieskid;
– Opstellen van een testprotocol;
– Testen actieskid op proeflocatie;
– Evalueren en eventueel aanpassingen doorvoeren.
Fase 6: Maken en testen van een afzetarm
– Programma van eisen opstellen voor een afzetarm en offertes aanvragen;
– Selecteren leverancier en laten maken van een afzetarm;
– Aanschaffen van een vrachtwagen met kraan, afgekort chassis en DIN platen voor en achter;
– Monteren van de afzetarm op de vrachtwagen;
– Opstellen van een testprotocol;
– Testen van het plaatsen van een actieskid op een proeflocatie;
– Evalueren en eventueel aanpassingen doorvoeren.
Fase 7: Testen van het plaatsen van een mobiele wegafzetting
– Opstellen testprotocol voor het plaatsen van een mobiele wegafzetting volgens nieuwe methode;
– Meerdere malen plaatsen van een mobiele wegzetting;
– Evalueren en eventueel aanpassingen doorvoeren.
Fase 8: Opstellen protocol voor het plaatsen van een mobiele wegafzetting volgens de nieuwe methode
Hieronder zijn de kosten en tijdsbesteding voor de begeleiding geraamd en is een doorlooptijd gegeven.
Raming tijdsbesteding en kosten begeleiding en doorlooptijd 750
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Totaal 55 € 41.250 7.500
€ 2.250
€ 2.250
€ 6.000
€ 6.000
€ 2.250
€ 11.250
€
Dagen Maanden
Kosten 3.750
€ 5 1
8 2 Maken en testen andreasmat
Nader onderzoek naar de inzetbaarheid van de vrachtwagen Fase Omschrijving
8 3 15 Maken vacuümmanipulator en testen plaatsen van andreasmatten
Testen van het plaatsen van andreasmatten op een snelweg Maken en testen van een actieskid
3 3 10 Maken en testen van een afzetarm
Testen van het plaatsen van een mobiele wegafzetting
Opstellen protocol voor het plaatsen van de nieuwe mobiele wegafzetting 7
8 3 4 5 6
Bijlage 1 Tekeningen
Separaat.
Bijlage 2 Bedrijfseconomische haalbaarheid
Voor meer info neem contact op met RWS AVV (Bob Hamel).
