Rijkswaterstaat
Adviesdienst Verkeer en Vervoer Bureau Dokumentatie Postbus 1031 3000 BA Rotterdam
C 8409 -2
ci
:~C~, km, 4 1 CZ;
PLAN VAN AANPAK SPEERPUNT DE 'BLACK-BOX'
Elektronisch 'Emergency'
Visie. Kansen en Bedreigin'en j
/ \'lncar' Verkeers- Anformatiesystemeri
'Black Box' --
Uitgebracht aan Ministerie van Verkeer en Waterstaat Strategiegroep WAVE en Speerpu nttrekkers Nummer : ATG961015/04
Uitgebracht door : CMG Den Haag
Opgesteld door : ing. P.H. van lçopingsbruggen dr.ir . C. de Wijs Goedgekeurd door : dr. G.R. Meijer
Kwaliteitsreview : ir. K.S. de Smet Datum : 15 oktober 1996
Versie : 3.0
Status : definitief
© 1996 CMG Den Haag B.V.
Divisie Advanced Technology
tC
C~~RAC~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: i Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Voorwoord
Tejematica en Verkeersveiligheid is één van de nieuwe aandachtsgebieden binnen het Meerjarenprogramma Verkeersveiligheid 1 996-2000. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft diverse belangenorganisaties en marktpartijen betrokken bij de beleidsvoorbereiding voor dit nieuwe onderdeel. Uit deze contacten is (ondermeer) het project Werken aan Verkeersveilige voertuig Elektronica (WAVE) ontstaan. Binnen dit project proberen het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, ASTRIN, RAI, TLN, ANWB, Philips, PTT en Robert-Bosch gezamenlijk vorm te geven aan een vijftal speerpunten, te weten: het
elektronisch kenteken, de 'emergency' knop, de 'black-box', 'in-car'
verkeersinformatiesystemen en formuleren van 'visie, kansen en bedreigingen'
De speerpunten zijn in onderling overleg gekozen. Als vervolgstap is voor elk speerpunt een plan van aanpak opgesteld, plus een 'over-all' plan van aanpak dat de samenhang tussen de speerpunten en de relatie tot het vigerende beleid beschrijft.
Het onderliggende plan van aanpak betreft de 'black-box'. Dit plan is tot stand gekomen in directe interactie met de momentane speerpunttrekker de heer mr.ing. A. Blaauw (TLN).
versie: 3.0 15 oktober 1996
C~RAC~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: ii Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Inhoudsopgave
1 STREEFBEELD EN DOELSTELLING ... 1
1.1 Streefbeeld speerpunt ... 1
1.2 Doelstelling speerpunt ... 1
2 AFBAKENING VAN HET SPEERPUNT ... 2
2.1 Functionaliteit ... 2
2.2 Relaties met overige speerpunten ... 2
2.3 Kritische succesfactoren en afbreukrisico's ... 3
3 STAND VAN ZAKEN ... 4
3.1 Het implementatie-concept ... 5
3.2 Relevante ontwikkelingen ... 6
3.3 Standaardisatie en noodzakelijke Europese afstemming . . . 7
3.4 Huidige projecten ... 7
4 PROJECTFASERING ... 7
4.1 Stappenplan ... 7
4.2 Activiteitenplan ... 9
5 PROJECTORGANISATIE ... 12
5.1 Betrokken partijen ... 12
5.2 De verantwoordelijkheden van de betrokkenen partijen ... 12
versie: 3.0 15 oktober 1996
figuur 1
verkeersveiligheid benutting
beperken groei verkeersbeheersing spreiding autoverkeer effectieve
autoverkeer 1 hulpverlening
vraagbeheersing tripbeheersing beheersing beheersing *
(tijd, route, vervoermiddel, gedrag) samenstel van trips incidenten
reisinformatie bestuurders- voertuig- verkeers- ongevals- begeleiding geleiding geleiding geleiding
'BLACK BOX'
-4
CD ci CD CD
0
CD CD
-4
CD
-4 0
' -4
0 CD 0-CD CD
0 CD
C~~MC~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 1 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
STREEFBEELD EN DOELSTELLING
1.1 Streef beeld speerpunt
Het ultieme streefbeeld is het automatisch verzamelen, registreren en selectief beschikbaar stellen van actuele gegevens omtrent het rijgedrag van de
voertuigbestuurder en de status van het voertuig en de bestuurder, zonder daarbij direct de rijtaak te beïnvloeden. De gegevens worden selectief, dat wil zeggen onder strikte en vooraf vastgestelde voorwaarden, beschikbaar gesteld aan vlooteigenaren, verzekeraars en autoriteiten.
De achterliggende verkeersveiligheidsdoelstelling is drieledig. Primair dient de 'black-box' het rijgedrag van de bestuurder zodanig te beïnvloeden dat dit in overeenstemming is met de verkeerswetgeving. Hier gaat het dus duidelijk om een veronderstelde preventieve werking.
Op de tweede plaats zal de 'black-box' van grote betekenis zijn bij het afwikkelen van ongevallen: 'in ampele tellen kan de conclusie worden getrokken over wat er nu precies is gebeurd'. Door de huidige, trage afhandeling van een ongeval blijft het trauma onnodig lang bestaan en kunnen betrokkenen financieel gedupeerd raken. De verborgen kosten van een verkeersongeval liggen voor een belangrijk deel bij de betrokkenen.
Als laatste kan de 'black-box' worden ingezet bij verkeersongevallenregistraties en -analyses.
Een secundaire, verkeerskundige doelstelling kan zijn panels van
voertuigbestuurders samen te stellen (geheel op vrijwillige basis), welke kunnen worden gebruikt bij de ongevalsregistratie en bij het in beeld krijgen van
mobiliteitspatronen.
Vanuit het verkeers- en vervoerbeleid gezien is de 'black-box' een middel en geen doel op zich. In figuur 1 is de relatie van de 'black-box' tot de beleidsdoelen weergegeven.
1.2 Doelstelling speerpunt
Als motto wordt gehanteerd: 'het merendeel van de ingrediënten (de
technologische en organisatorische componenten) is er, het zoeken is naar een goed recept'. Daarmee krijgt het speerpunt 'black-box' specifiek tot doel, achtereenvolgens:
• een visie op te stellen op de 'black-box', vanuit het belang van WAVE;
• te monitoren in hoeverre deze visie reeds wordt ingevuld door lopende ontwikkelingen;
• lopende ontwikkelingen te stimuleren waar vanuit WAVE om een hoger tempo wordt gevraagd;
• eventueel geconstateerde lacunes vanuit WAVE in te vullen;
• de samenhang tussen de 'black-box' en de overige speerpunten te bewaken.
versie: 3.0 j - 15 oktober 1996
(~~MC~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 2 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
2 AFBAKENING VAN HET SPEERPUNT
Dit hoofdstuk omschrijft de benodigde functionaliteit en services. Daarnaast komen de te verwachten effecten/consequenties aan de orde.
2.1 Functionaliteit
Voor de 'black-box' wordt in een ideaalsituatie gebruik gemaakt van een IT- service, waarmee het mogelijk is om:
(a) gegevens op rit-niveau te registreren, te weten:
(al) rijtijden en rusttijden;
(a2) toekomst: aantal 'bijna-ongelukken' over een rit;
(b) gegevens op manoeuvre-niveau over een instelbare periode te registreren, te weten:
(bi) essentiële parameters, waarmee het feitelijke rijgedrag
(manoeuvres, snelheid, acceleratie, decelaratie) wordt vastgelegd;
(b2) statussignalen van voertuigsystemen, zoals remmen, lichten, richtingaanwijzers, ontsteking, of brandstofverbruik;
(c) statusgegevens te registreren, te weten:
(ci) status van het voertuig voor aanvang van de rit;
(c2) toekomst: status van de bestuurder voor aanvang van de rit (daarbij kan worden gedacht aan alcoholgebruik of gebruik gordels);
(d) een deel van de geregistreerde gegevens ook feitelijk op te slaan. Dit zijn de gegevens die nodig zijn voor, in ieder geval:
(dl) vaststellen van de schuldvraag bij verkeersongevallen;
vlootmanagement;
controle van rij- en rusttijden;
diagnose van de situatie ten behoeve van de 'emergency' knop;
(e) de opgeslagen gegevens in de black-box uit te lezen en te verwerken door daartoe geautoriseerde instanties en vervolgens initialiseren (reset) van de 'black-box'.
2.2 Relaties met overige speerpunten
De 'black-box' is moeilijk als losstaand systeem te zien. Ten aanzien van de voertuigelektronica ligt een koppeling met het diagnosesysteem en
motormanagementsysteem van het voertuig voor de hand.
Specifiek voor de wegvervoerders zal de 'black-box' moeten beschikken over de tachograaf-functionaliteit. De 'black-box' kan dan worden benut voor het
berekenen van de arbeidsuren (gebeurt nu aan de hand van de
tachograafschijven), net zoals er nu reeds boordcomputers worden gebruikt die deze functionaliteit bieden.
Vanuit het belang van de 'gebruikers' zal de 'black-box' zeker moeten aansluiten op aanwezige systemen voor vloot- en ritmanagement en 'in-car'
verkeersinformatiesystemen (zie onder). Met name de vlootmanagementsystemen en de daaraan gepaard gaande boordcomputers vinden reeds hun weg bij de wegvervoerders. Aansluiting hierop stelt hoge eisen aan de open architectuur van de 'black-box'. Hetzelfde geldt in feite voor ritmanagementsystemen.
versie: 3.0 15 oktober 1996
O~ -:W ICM ~;
Opdrachtgever
Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 3
Document
Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Ten aanzien van de overige speerpunten zijn de volgende koppelingen denkbaar, mits ze geen afbreuk doen aan de beveiliging, betrouwbaarheid of
beschikbaarheid van de 'black-box':
• 'emergency knop' - met het noodsignaal kunnen enkele relevante gegevens uit de 'black-box' (zoals de status van het voertuig voor aanvang van de rit en statussignalen van de voertuigsystemen) worden meegezonden, teneinde de hulpcentrale een beter beeld te geven van wat er aan de hand is. De 'emergency knop' is met name voor
bevolkingsarme gebieden of de risicovolle trajecten zoals naar het Oostbiok interessant;
S 'in-car verkeersinformatiesystemen' - de ritgegevens uit de 'black-box' kunnen worden gebruikt als ervaringsgegevens ten behoeve van de 'in- car' verkeersinformatiesystemen.
2.3
Kritische succesfactoren en afbreukrisico's
In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de bedreigingen die spelen rondom de 'black-box'. In het plan van aanpak zullen acties moeten worden gedefinieerd, waarmee deze bedreigingen hanteerbaar worden gemaakt.
Maatschappelijke haalbaarheid
In het algemeen geldt dat de 'black-box' net als het elektronisch kenteken een sfeer kan creëren van 'big brother is watching you'. Los van de juridische complicaties, zal de 'black-box' zeker in de begin periode op een voor de bestuurder of voertuigbezitter positieve wijze ingezet moeten worden.
Vanuit de goederenvervoerders wordt gesteld dat alleen de tachograaf- functionaliteit van de 'black-box' selectief verplicht mag worden voor vrachtwagens. De overige functionaliteiten van de 'black-box', zoals de 'accident-recording', mag alleen voor vrachtwagens verplicht worden gesteld indien deze verplichting aan alle voertuigen wordt opgelegd.
Indien op de langere termijn de 'black-box' verplicht wordt gesteld, dan zal:
deze als vervanger moeten fungeren voor de tachograaf;
de optie voor de tachograaf open moet blijven, met name voor landen als Griekenland.
Juridische haalbaarheid
De 'black-box' conflicteert op voorhand met het rechtsbeginsel dat een persoon niet gehouden is bewijs te leveren tegen zichzelf. De 'black-box' ingebed moeten worden in de wetgeving, door regels op te stellen ten aanzien van
gegevenseigenaarschap en (exclusief en selectief) gebruiksrecht van de 'black- box' gegevens (de protocollen).
Logistieke haalbaarheid
Rondom de 'black-box' zal een Organisatie moeten worden opgezet voor, achtereenvolgens:
• de uitgifte en initialisatie van 'black-boxes';
• het uitlezen en interpreteren van 'black-box' gegevens in geval van een ongeluk;
• het beheer en onderhoud van de 'black-box'.
versie: 3.0 15 oktober 1996
Q~RAC~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 4 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Een dergelijke Organisatie bestaat reeds voor de tachograaf. Zo mogelijk kan voort worden gebouwd op deze Organisatie.
Een mogelijke knelpunt kan de overbelasting worden van het Openbaar Ministerie en de getuige-deskundigen. De 'black-box' mag alleen als ondersteunend
bewijsmateriaal worden gebruikt. Dit betekent dat:
• bij het vaststellen van de schuldvraag de bestuurder zelf bepaalt of hij/zij inzage geeft in de 'black-box' gegevens;
• indien de bestuurder inzage geeft in de 'black-box' gegevens, zal een getuige-deskundige aan de hand van deze gegevens voor de rechtbank het ongeval moeten reconstrueren. De gegevens vormen geen
bewijsmateriaal op zichzelf.
• op basis van deze uitleg (ondersteund door de 'black-box' gegevens) zal de schuldvraag worden beantwoord.
Een dergelijke rechtsgang vraagt een zekere inspanning van het Openbaar Ministerie en van de getuige-deskundigen, die gegeven het relatief grote aantal ongevallen al snel tot overbelasting kan leiden.
Economische haalbaarheid
Een 'black-box' zal, zeker bij vrijwillig gebruik, zichzelf moeten kunnen terugverdienen. De aanschafprijs van een 'black-box' moet aansluiten op de beperkte financiële draagkracht van de wegvervoerders.
Het is een instrument dat weinig voertuigbezitters (los van de vlooteigenaren) direct zal aanspreken. Het 'kip-ei' probleem zit ook hier dat een omvangrijk marktvolume nodig is om een betaalbare 'black-box' te bouwen en dat een dergelijk marktvolume niet direct zal worden bereikt bij vrijwillige invoering.
Een koppeling van de 'black-box' met vlootmanagementsystemen, de
econometer, schade-afhandelingssystemen van verzekeraars, en dergelijke lijkt onontbeerlijk om de 'black-box' ingevoerd te krijgen.
Technische haalbaarheid
De benodigde technische componenten zijn reeds beschikbaar. Een kritisch punt vormt de architectuur welke zodanig gekozen moet worden dat uitbreidbaarheid op langere termijn mogelijk is zonder ingrijpende noodzakelijke vervanging van in gebruik zijnde apparaten.
3 STAND VAN ZAKEN
Dit hoofdstuk beschrijft de stand van zaken rond het speerpunt voor wat betreft:
• het implementatie-concept;
• relevante ontwikkelingen, c.q. onderzoeks/pilot projecten al dan niet in Europees verband waarop kan worden ingehaakt;
• standaardisatie;
• bestaande en in ontwikkeling zijnde regelgeving of afspraken.
versie: 3.0 15 oktober 1996
Opdrachtgever
Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 5
Document
Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
3.1 Het implementatie-concept
Het concept 'black-box' behelst de volgende entiteiten (alsmede interfaces tussen deze entiteiten):
• identificatiedee/ - identificeren van de bestuurder. zodat met
S detectiedeel
S pro tocollen
. regelgeving
name voor de beroepschauffeu;s de rijtijden (werktijden) kunnen worden vastgelegd;
detecteren van de in paragraaf 2.1 genoemde gegevens op rit-niveau, op manoeuvre-niveau en de status-gegevens;
verzamelen en vastleggen van de gedetecteerde gegevens;
uitlezen van de black-box gegevens door een daartoe geautoriseerd(e) persoon of systeem;
voertuigen, welke uitgerust zijn met een 'black-box';
het gehele proces van detectie, registratie, uitlezen en interpreteren zal met vaste tussenperiodes op
betrouwbaarheidsnormen moeten worden gekalibreerd;
in protocollen wordt vastgelegd wie, wanneer, welke 'black-box' gegevens mag lezen en gebruiken en over welke
tijdsperiode deze gegevens mogen worden gelezen en gebruikt. Eveneens wordt vastgelegd wie de 'black-box' opnieuw mag initialiseren. Deze protocollen bouwen voort op de regelgeving rondom de 'black- box';
regelgeving is nodig voor het vastleggen van de rechten en plichten zijn van de voertuigbestuurder en de voertuigbezitter bij een 'black-box'
regelgeving is nodig voor het vastleggen van de bevoegdheden en
verantwoordelijkheden van de overheid ten aanzien van het gebruik van de gegevens uit de 'black-box' (Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Sociale Zaken, Ministerie van Justitie, Openbaar Ministerie)
S registratiedeel
• Jeesdeel
• drager
• beheer& onderhoud
Voor de volledigheid zou hieraan nog kunnen worden toegevoegd de volgende entiteit:
• voorbewerkingsdeel - zodanig voorbewerken van de opgeslagen 'black-box' gegevens dat een eenduidige sub-set ontstaat voor verdere verwerking door een daartoe geautoriseerd(e)
persoon.
versie: 3.0 : 15 oktober 1996
C~~RA@~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 6 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Bij het vaststellen van de schuldvraag bij een verkeersongeval zal een
getuigedeskundige zorg dragen voor deze interpretatie. Iedere getuigedeskundige gaat nu uit van een eenduidige, vooraf vastgestelde sub-set van gegevens.
Indien een vlooteigenaar of verzekeraar gebruik wil maken van de black-box dan zal deze in de polisvoorwaarden, het arbeidscontract, en dergelijke duidelijk maken op welke wijze de gegevens uit de black-box gebruikt gaan worden en welke normen daarbij zullen worden gehanteerd.
Ten aanzien van de 'black-box' gelden de volgende randvoorwaarden:
• betrouwbaarheid - intern verzamelen en opslaan van authentieke en integere gegevens
(betrouwbaarheidsprestatie-indicatoren zijn nog nader te definiëren);
• robuustheid - integriteit van gegevens moet zijn gegarandeerd onder ongeval-condities (schade / trilling / vocht);
• beschikbaarheid - de 'black-box' dient over een gedefinieerde instelbare periode gegarandeerd te functioneren;
• beveiliging - de 'black-box' moet tegen bewust misbruik en sabotage bestand te zijn;
• identificeerbaarheid - de 'black-box' moet in geval van een ongeval herkenbaar zijn en relatief
eenvoudig zijn op te sporen ('de black-box die oranje van kleur is');
• toegankelijkheid - de 'black-box' moet voor daartoe bevoegde instanties redelijk snel en efficiënt uit te lezen zijn;
• migreerbaarheid - de 'black-box' zal een open-architectuur moeten hebben, die mogelijkheden biedt tot adoptie van toekomstige additionele functionaliteit.
3.2 Relevante ontwikkelingen
Het concept werd (ondermeer) voorgesteld in het DRIVE 1 Project DRACO (Driving Accident Coordinating Observer). Op dit moment vindt nadere
uitwerking plaats in het kader van het DRIVE II project SAMOVAR (Safety Asses- sment Monitoring On-Vehicle with automatic recording).
Gerelateerd onderzoek wordt uitgevoerd binnen het EU TR 1047 SAVE Project (System for effective Assessment of driver state and vehicle control in emer- gency situations). Dit laatste project concentreert zich op real-time detectie- systemen voor rijden onder invloed en potentieel fatale ongelukken.
Door verschillende fabrikanten worden reeds tachografen, boordcomputers en 'accident-recorders' op de markt gebracht. Bekeken zal moeten worden in hoeverre ingehaakt kan worden op deze instrumenten.
versie: 3.0 15 oktober 1996
(~RAC~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 7 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Verder zijn in het verleden reeds proeven uitgevoerd met de 'black-box', namelijk Proef Telematica en Gevaarlijke Stoffen (TGS) door het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Voor een bredere toepassing van de 'black-box' kan worden gekeken naar het project TRANSACTIE en projecten rondom zuiniger rijden (bijvoorbeeld de econometer).
3.3 Standaardisatie en noodzakelijke Europese afstemming
Europese afstemming is een noodzaak, zeker wanneer de intentie is de 'black- box' op termijn verplicht te stellen. In een vroegtijdig stadium zal overleg moeten worden gevoerd over de juridische consequenties. Het juridisch rechtsbeginsel dat niemand gehouden is bewijs te leveren tegen zichzelf ('self incrimination') is zeker met de invoering al gedeeltelijk uitgehold. De vraag is of deze lijn bij massale invoering bij personenauto's houdbaar is. De verschillende lidstaten van de EU blijken overigens uiteenlopende opvattingen over de 'black-box' en het cruciale punt van gegevenseigenaarschap te hebben.
Indien de 'black-box' verplicht wordt gesteld zal de invoering door de EU moeten worden goedgekeurd, conform Kader richtlijnen 70-1 56 Type Goedkeuring voor personenauto's.
Ook als er in 'Brussel' nog geen volwaardig draagvlak is voor de 'black-box' (voor vrachtwagens) dan nog moet Nederland serieus overwegen zelfstandig door te gaan, onder de voorwaarden dat: (a) de verwachting reëel is dat dit draagvlak binnen afzienbare termijn wel aanwezig zal zijn en (b) de wetgeving wel in Europees verband wordt vastgesteld. Onder deze voorwaarden heeft 'voorop lopen' als voordeel dat Nederland een norm kan stellen ten aanzien van:
de functionele omschrijving, de technische uitvoering en de compatibiliteit.
3.4 Huidige projecten
Deze paragraaf geeft een overzicht van de huidige projecten die op dit terrein momenteel worden uitgevoerd.
4 PROJECTFASERING
Dit hoofdstuk beschrijft de projectfasering, c.q. het stappenplan ter realisatie van de projectdoelstellingen. Tevens worden de kritische succesfactoren en
afbreukrisico's in kaart gebracht.
4.1 Stappenplan
Als uitgangspunt geldt dat het niet zinvol wordt geacht om de 'black-box' op geheel vrijwillige basis ingevoerd te krijgen. Het inbouwen en gebruiken van een 'black-box' zal volgens dit uitgangspunt in regelgeving moeten worden
vastgelegd. De volgorde daarbij is dat er eerst op Europees niveau regelgeving wordt vastgesteld, waarna deze regelgeving wordt toegesneden op de
Nederlandse situatie.
versie: 3.0 15 oktober 1996
C~RA(~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 8 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Uitgaande van deze verplichting kan het volgende stappenplan worden opgesteld:
• De onzekerheden, die nu nog spelen met name ten aanzien van de privacy-aspecten en fout-tolerantie van een 'black-box', worden in kaart gebracht en ingevuld.
• Vaststellen van de gegevens, welke door de 'black-box' moeten worden geregistreerd. Daarvoor kan op voorhand gebruik worden gemaakt van een viertal ingangen, namelijk:
luchtvaart, waar de 'black-box' reeds gemeengoed is;
hulpdienstcentrales (bijvoorbeeld het logisch ontwerp van het Geïntegreerd Meldkamer Systeem GMS), welke gegevens vergaren voor de aard- en omvangsbepaling;
verzekeraars, welke gegevens vergaren voor het beantwoorden schuldvraag;
politie, welke strafrechtelijke gegevens vergaren.
Planning: gereed april 1997
• In Europees verband wordt in werkgroepverband op Commissie-niveau consensus gevonden over een 'black-box' en een datum waarop de 'black-box' verplicht wordt gesteld.
Planning: gereed december 1997
• Uitgaande van de gangbare tachografen, boordcomputers en 'accident- recorders' wordt een architectuur ontworpen van de beoogde 'black- box'.
• Er worden voorstellen opgesteld voor de benodigde regelgeving.
Planning: gereed december 1997
eerste mijlpaal
• De benodigde organisatie wordt in de steigers gezet, zoveel mogelijk gebruik makende van reeds bestaande organisaties (organisatie- onderdelen).
• Voor de korte termijn wordt een 'black-box' met beperkte functionaliteit gebouwd, welke gebruikt kan worden als tachograaf en welke gebruikt kan worden voor vlootmanagementsystemen. Deze versie van de 'black- box' ligt vooralsnog in het verlengde van goed ondernemerschap.
Planning: gereed december 1998
tweede mijlpaal
• De wegtransportsector wordt gestimuleerd de tachograaf te vervangen door deze 'black-box' met beperkte functionaliteit. Deze stap biedt de mogelijkheid ervaring op te doen met de invoering en gebruiken van de 'black-box';
versie: 3.0 15 oktober 1996
PLANNING SPEERPUNT BLACK BOX
ID Task Name
1997
1
1998 1999 20001
2001Qtr 4 Qtr 1 Qtr 2 Qtr 3 Qtr 4 Qtr 1
1
Qtr 2 Qtr 3 Qtr 4 Qtr 1 Qtr 2 Qtr 3 Qtr 4 Qtr 1 Qtr 2 Qtr 3 Qtr 4 Qtr 1 Qtr 2 Qtr 3 1 Besturing van het speerpuntB300 Europese afstemming
B320. Inbreng op Europees niveau
B400 Systeemontw. plus kleinschalige invoering
B420. Inrichting en uitvoering Pilot 2
3 B100 Architectuur en functioneel ontwerp 4 Bi 10. Identificeer betrokken partijen 5 B120. Functionele specificatie Black box 6 B130. Haalbaarheidsonderzoek ism industre 7 B140. Architectuur en matching huidige produkten 8 B150. Vaststellen implementatieplan
9
10 B200 Regelgeving vaststellen 11
12
13 B310. Inbreng vaststellen 14
15 16
17 B410. Opzet Pilot 18
CMG Division Advanced Technology 24-10-96 1
(~RAC~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 9 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
• Voor de (middel)Iange termijn wordt toegewerkt naar het in produktie nemen van de uiteindelijk beoogde 'black-box'.
Planning: gereed december 2000 derde mijlpaal
S Inbouw van de 'black-box' in nieuwe voertuigen wordt gestimuleerd.
• Bij de invoering van de 'black-box' kan de volgende fasering worden aangehouden:
begonnen wordt met de wegtransportsector, waar de 'black-box' in ieder geval als vervanger voor de tachograaf wordt
geïmplementeerd;
Planning: gereed december 2002
in een tweede stap wordt de 'black-box' ingevoerd bij de overige vlootbezitters (zoals lease-maatschappijen, verhuurbedrijven, 'calI- a-car' bedrijven, taxi-bedrijven, besteldiensten, overheidsdiensten, etcetera);
Planning: gereed december 2003
de laatste stap is de boordcomputer in te voeren bij de individuele voertuig bezitter.
Planning: gereed december 2005
4.2 Activiteitenplan
Door samenvoeging van bovengenoemde deelactiviteiten binnen werkpakketten ontstaat een beeld van de kernactiviteiten in het vervolgtraject van WAVE. De volgende werkpakketten zijn te onderscheiden:
Werkpakket B100: Architectuur vaststellen en opleveren van functionele specificaties;
Werkpakket B200: Regelgeving gericht op randvoorwaarden voor bescherming van de privacy van de bestuurder;
Werkpakket B300: Europese samenwerking gericht op interoperabiliteit en standaardisatie-afspraken;
Werkpakket B400: Systeemontwikkeling en kleinschalige implementatie Werkpakket B500: Stimuleringsregelingen instellen
Werkpakket B600: Grootschalige implementatie en exploitatie
Binnen werkpakket B100 zal nadrukkelijk aangesloten moeten worden bij de lopende projecten ten aanzien van de boordcomputer, zoals het project TRANSACTIE waarin TLN en V&W participeren. Eveneens kan worden aangesloten bij de ervaringen van wegvervoerders die nu reeds
'journeyrecorders' of 'accidentrecorders' in hun wagens hebben aangebracht.
versie: 3.0 15 oktober 1996
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 10 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Dit levert het volgende activiteitenplan op
Trekken speerpunt
Planning: continu, vanaf november 1996 Inspanning: 20 dagen per jaar
Budget: f100.000,-- Werkpakket Bi00
Activiteit 101. Stel een lijst op van de betrokkenen:
• belangenorganisaties (TLN, KNV, EVO);
• overheidsorganen (Sociale Zaken, V&W, Justitie, EZ);
• producenten/leveranciers van systemen als de 'black- box'.
Planning: november 1996 Inspanning: 5 dagen
Budget: --
Werkpakket Bi 00
Activiteit 102. Stel in een tweetal sessies met belangenorganisaties en
overheidsorganen de beoogde functionaliteit van de 'black-box' vast.
Tijdens deze sessies wordt ook het plan van aanpak vastgesteld.
Planning: januari 1997 - februari 1997 Inspanning: 10 dagen
Budget: f50.000,-- Werkpakket B100
Activiteit 103. Stel in een sessie met de producenten/leveranciers vast welke functionaliteiten wel/niet kunnen worden gebouwd en tegen welke kosten.
Planning: februari 1997- maart 1997 Inspanning: 3 dagen
Budget: f10.000,-- Werkpakket B100
Activiteit 104. Stel de architectuur op voor de beoogde 'black-box' en geef aan in hoeverre reeds op de markt beschikbare produkten voldoen aan danwel afwijken van deze architectuur.
Planning: februari 1997- april 1997 Inspanning: 20 dagen
Budget: f 200.000,-- Werkpakket 200
Activiteit 201. Stel in een aantal sessies met rechtsgeleerden, de Registratiekamer en belangenorganisaties vast wat de
gebruiksmogelijkheden zijn van de beoogde 'black-box' en welke aanvullende regelgeving nodig is voor deze 'black-box'. Kom met eerste, premature voorstellen voor deze regelgeving.
Planning: februari 1997- maart 1997 Inspanning: 5 dagen
Budget: f10.000,--
versie: 3.0 15 oktober 1996
C~~RAC~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 11 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
Werkpakket B300
Activiteit 301. Stel vast op welke wijze de 'black-box' op Europees niveau wordt ingebracht.
Stel daarbij ook vast op welke wijze de 'black-box' kan worden ingebracht in de CEN ten behoeve van standaardisatie. Daarbij zal in ieder geval gekeken moeten worden naar de mogelijkheden die de CEN werkgroepen 11 'subsystem & intersystem interfaces',
12 'AVI&AEI automatic vehicle/equipment identification' en 13 'terminology and system architecture' bieden.
Planning: november 1996 - januari 1997 Inspanning: 6 dagen
Budget: --
Werkpakket 300
Activiteit 302. Breng de 'black-box' in op Europees niveau conform de afspraken uit de activiteit 4.
Planning: Continu, vanaf januari 1997 Inspanning: 20 dagen per jaar
Budget: f60.000,-- per jaar Werkpakket 100
Activiteit 105. Werk een implementatieplan uit voor de 'black-box' in Nederland, waarin een visie wordt gegeven op;
de termijn waarop de 'black-box' verplicht wordt gesteld;
de verschillende doelgroepen en de volgorde waarin zij verplicht worden gesteld een 'black-box' in te bouwen;
een stimuleringsregeling om de eerste drempel weg te halen voor het implementeren van de 'black-box'.
Het stappenpian uit de voorafgaande paragraaf is een eerste aanzet voor dit implementatieplan.
Planning: februari 1997- april 1997 Inspanning: 15 dagen
Budget: f100.000,--
Werkpakket B400
Activiteit 401. Geef een visie op de meerwaarde en opzet van een proefproject met de 'black-box' en de plaats van deze pilot binnen het na te streven implementatietraject.
Planning: april 1997 - juni 1997 Inspanning: 10 dagen
Budget: f 40.000,--
Werkpakket 400
Activiteit 402. Richt het gedefinieerd pilot-project in en voer dit project uit.
Planning: september 1997 - september 1998 Inspanning: ligt in de orde van grootte van 30 dagen Budget: ligt in de orde van grootte van kfSOO,--
versie: 3.0 IETJ 15 oktober 1996
C~RAC~
Opdrachtgever
Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE
pagina: 12
Document
Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
5
PROJECTORGANISATIE
De projectorganisatie identificeert de belangrijkste partijen en de relaties tussen deze partijen. De relaties tussen partijen zijn gebaseerd op gemeenschappelijke belangen. Vervolgens komen de verantwoordelijkheden van de afzonderlijke partijen aan de orde.
5.1 Betrokken partijen
De betrokken organisaties kunnen worden geclusterd naar het belang dat de partijen hebben bij de 'black-box', en wel als volgt:
• benutting - Ministerie van Justitie;
- Ministerie van Binnenlandse Zaken, politiediensten;
- Openbaar Ministerie;
- Ministerie van Verkeer en Waterstaat;
- Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu;
- verzekeraars;
- wegtransporteurs en vlootbezitters (verhuurbedrijven, lease-maatschappijen, 'call-a-car', etcetera);
• rechten bestuurder - vakbond;
- TLN, KNV, EVO (eigen vervoerders);
- Registratiekamer;
- consumentenbond;
- ANWB;
• beheer&onderhoud - Ministerie van Verkeer&Waterstaat, de RVI en RDW;
• voertuigen - RAI, BOVAG en voertuigindustrie (toeleveranciers elektronica);
• regelgeving - Ministerie van Justitie;
• verkeers- - AVV, onderzoeksinstituten;
veilig heids- - voertuigindustrie;
onderzoek
• verkeersonderzoek - AVV, CBS;
• belanghebbenden - de 'gebruikers': TLN, KNV, EVO ANWB, consumentenbond;
- producenten van de huidige tachografen, boordcomputers en 'accident-recorders';
- voertuigindustrie (toeleveranciers elektronica).
5.2 De verantwoordelijkheden van de betrokkenen partijen
De verantwoordelijkheden van de verschillende betrokkenen kunnen per werkpakket worden weergegeven:
• Speerpunt- - verantwoordelijk voor de regie van het speerpunt trekker
en voor de afstemming met de overige activiteiten binnen WAVE;
- projectmanagement.
versie: 3.0 15 oktober 1996
C~~MC~~
Opdrachtgever : Ministerie van Verkeer&Waterstaat - Strategiegroep WAVE pagina: 13 Document : Plan van aanpak speerpunt 'Black Box'
• Werkpakket - vaststellen normen ten aanzien van beveiliging, B100 betrouwbaarheid en beschikbaarheid.
- vormgeven architectuur;
- functioneel ontwerp van de telematica-service 'black-box';
- maatschappelijke discussie omtrent 'black-box' (ondermeer privacy-aspecten, 'self incrimination' en efficiënte afhandeling ongevallen);
Binnen dit werkpakket zijn actief: overheid, industrie, systeemhuizen, telecom-bedrijven, belangenorganisaties en instituten voor maatschappij onderzoek.
• Werkpakket - voorstellen voor aanvullende of aangescherpte
B200
regelgeving.
Binnen dit rerkpakket zijn actief: overheid en belangenorganisaties.
• Werkpakket - Europese consensus over 'black-box' en
B300
vaststellen richtdatum voor verplicht stellen;
- (pro-)actief meewerken aan standaardisatie op europees niveau.
Binnen dit werkpakket zijn actief: overheid, industrie, service providers en belangenorganisaties.
• Werkpakket - technisch ontwerp van benodigde componenten;
B400 - inrichten organisaties op 'black-box';
- via veldproeven kennis en ervaring opdoen met de eerste generatie(s) van de 'black-box';
- verder ontwikkelen benodigde basistechnologieën.
Binnen dit werkpakket zijn actief: overheid, industrie, telecom-bedrijven, systeemhuizen en belangenorganisaties.
• Werkpakket - ontwerpen stimuleringsregelingen.
B500 - instellen stimuleringsregelingen.
Binnen dit werkpakket zijn actief: overheid en service providers.
• Werkpakket - ontwikkelen en inbouwen van de 'black-box';
B600 - (verder) inrichten Organisatie(s) op de 'black-box'.
Binnen dit werkpakket zijn actief: overheid, industrie en service providers.
versie: 3.0 15 oktober 1996
AMSTELVEEN • AMSTERDAM DEN HAAG - GRONINGEN - ROTTERDAM UTRECHT FRANKFJET HAMRURG MUNHEN LONOON MANCHESTER
