1
Algemeen bestuur
vergadering 1 juli 2021
agendapunt 6.3
onderwerp Programmabegroting GGD 2022 (incl. begrotingswijziging 2021 Veilig Thuis)
Korte samenvatting onderwerp:
Op 31 maart jl. is de conceptbegroting 2022 voor zienswijze toegezonden aan de raden van de deelnemende gemeenten. De conceptbegroting is bijgevoegd (zie bijlage).
Op 7 april jl. heeft de GGD een toelichting gegeven op de concept begroting 2022 aan financieel- en zorgambtenaren (RAO) van deelnemende gemeenten. Op 26 april jl. heeft de GGD tijdens een digitale bijeenkomst een toelichting gegeven op de jaarstukken 2020 en de begroting 2022 van GGD
Gelderland-Zuid voor de raden van deelnemende gemeenten. De presentatie is naar de griffies van alle deelnemende gemeenten gestuurd evenals naar de leden van het AB en de zorg- en financieel
ambtenaren.
Voorgestelde aanpassingen op de conceptbegroting
Naar aanleiding van voortschrijdend inzicht en de reacties van gemeenten op de opgestuurde conceptbegroting, stellen wij de volgende aanpassingen voor; deze zijn nog niet verwerkt in de bijgaande begroting:
1. De subtotalen van de bijdragen voor Maasdriel en Zaltbommel voor Veilig Thuis 2021 (wijziging 2021) stonden niet juist in de begroting. Dit wordt aangepast in de definitieve begroting (dit heeft geen financiële consequentie).
2. In paragraaf 6.4.2 was niet expliciet benoemd dat beide gemeenten (Maasdriel en Zaltbommel) voor de verhoging van Veilig Thuis in gesprek moeten met centrumgemeente
’s-Hertogenbosch. Deze passage wordt toegevoegd.
3. Op verzoek van de gemeente Neder-Betuwe is de facultatieve bijdrage JGZ aangepast van
€ 70.525 naar € 85.000.
4. De thematabel voor de facultatieve bijdragen van Veilig Thuis is per abuis niet opgenomen in de begroting. Deze tabel wordt toegevoegd (dit heeft geen financiële consequentie).
5. De reguliere monitor-taken van het team Gezonde Kennis maken op dit moment integraal onderdeel uit van het takenpakket van het Programma Onderzoek, Informatie en Advies (OIA).
Het voorstel is om deze per 2022 terug bij Gezonde Kennis te borgen, zodat de reguliere epidemiologische taak binnen de afdeling Gezond Leven uitgevoerd kan worden en de GGD- brede taken van het programma OIA binnen een aparte Organisatorische Eenheid vallen.
Hiervoor is een financieel administratieve wijziging nodig; een budgetverschuiving van OIA naar Gezond Leven.
Zienswijzen gemeenten
De zienswijzen worden door het Algemeen Bestuur betrokken bij de behandeling en vaststelling van de Begroting 2022 in de vergadering van 1 juli a.s.
Momenteel hebben we van de gemeenten Beuningen, Heumen, Neder-Betuwe, Nijmegen en Tiel een zienswijze ontvangen en van de gemeenten Druten, West Maas en Waal en Wijchen een voorlopige zienswijze (zie ook bijgevoegd overzicht). Van de overige gemeenten hebben we nog geen officiële zienswijze binnen gekregen. Ter vergadering wordt u een actueel overzicht van de zienswijzen aangereikt.
Hieronder wordt per uitzetting in de conceptbegroting aangegeven hoe de bovengenoemde gemeenten in hun zienswijze hiertegen aankijken.
Index:
De bovengenoemde gemeenten stemmen in met de index van 2,21%.
2 Begrotingswijziging 2021 Veilig Thuis en uitzetting Veilig Thuis 2022:
De bovengenoemde gemeenten stemmen in met de begrotingswijziging 2021 VT (€ 371.827) en met de uitzetting VT voor 2022 (€ 0 t.o.v. 2021). Structurele financiering voor dit onderdeel komt uit de Decentralisatie Uitkering Vrouwenopvang (DUVO) van Centrumgemeente Nijmegen.
Besparingen:
De bovengenoemde gemeenten stemmen in met de besparingen in de begroting 2022, ter grootte van
€ 560.000; dit is ruim 2% van het uniform deel.
Nieuwbouw GGD:
Gemeente Tiel stemt in met de uitzetting van € 48.650 voor de nieuwbouw GGD.
De andere zeven gemeenten geven aan dat de opleverdatum van het nieuwe GGD-pand medio 2023 is en dat daarmee de verhoging van de bijdrage in 2022 niet nodig is.
Reactie DB:
Bij het opstellen van de begroting werd nog gedacht dat in 2022 het pand in gebruik zou worden genomen. Geadviseerd wordt om deze uitzetting niet in 2022 te nemen, maar op te nemen in de begroting 2023.
Data- en informatiegestuurd werken
De gemeenten Tiel en West Maas en Waal zijn akkoord met de uitzetting van € 175.275 ten behoeve van data-tooling en bijbehorende capaciteit. Ook Neder-Betuwe gaat akkoord, doch als incidenteel voor 2022. Deze gemeente verzoekt een evaluatie ten behoeve van het besluit over het structureel benodigde bedrag in 2023.
De gemeenten Beuningen, Heumen en Nijmegen gaan niet akkoord en de gemeenten Druten en Wijchen gaan vooralsnog niet akkoord.
Beuningen vindt het prematuur om extra te investeren in data- en informatiegestuurd werken; volgens deze gemeente moet er eerst inzichtelijk worden gemaakt op welke manier datagestuurd werken gemeenten kan ondersteunen (dat was hun reactie in de Kaderbrief). Blijkbaar is dat volgens gemeente Beuningen onvoldoende gebeurd.
Nijmegen onderschrijft het belang van datagestuurd werken. De gemeenten Nijmegen en Heumen geven in hun zienswijze aan dat de GGD binnen haar taakgebied ‘Onderzoek, Informatie en Advies’
enerzijds een taakstelling uitvoert en anderzijds een capaciteitsuitbreiding vraagt; deze gemeenten vinden dat een “tegenstrijdige beweging”. Beide gemeenten zijn van mening dat de ambities op dit vlak uitgesteld moeten worden en opnieuw bezien voor 2023.
De gemeenten Druten en Wijchen vinden het nog onvoldoende helder wat de investering op dit vlak concreet oplevert en zij vragen de GGD om eerst de behoeften en mogelijkheden samen met gemeenten verder uit te werken.
Reactie DB:
In een bijeenkomst met ambtenaren dit voorjaar heeft de GGD dit thema toegelicht en aangegeven hoe de GGD de gemeenten hierbij kan ondersteunen. Tevens heeft de GGD in deze bijeenkomst
gevraagd naar behoeften van gemeenten op dit vlak en aangegeven hierin samen te willen optrekken.
In de door het AB vastgestelde Meerjarenstrategie 2020-2023 van GGD Gelderland-Zuid wordt
‘Informatie-gestuurde aanpak van maatschappelijke opgaven’ genoemd als één van de strategische thema’s. Vandaar ook dat het Dagelijks Bestuur in de Kaderbrief 2022 de maatschappelijke
ontwikkeling naar groeiende vraag (o.a. vanuit gemeenten) naar data en duiding van data
onderschrijft en hierin aangeeft dat zij het belangrijk vindt om hier als GGD bij aan te sluiten en hierin te investeren. Ook geeft het DB in de Kaderbrief aan dat zij de ambitie heeft om dit strategische thema meer vorm en inhoud te geven in de Programmabegroting GGD 2022. Ook in de zienswijzen van gemeenten op de Kaderbrief 2022 geven gemeenten aan dit een belangrijk thema te vinden. De meeste gemeenten onderschrijven het belang van datagestuurd werken. Een aantal gemeenten verzoekt het DB om t.a.v. implementatie van de meerjarenstrategie in ieder geval prioriteit te geven aan datagestuurd werken.
3 Het DB adviseert het AB om de financiering van dit strategische thema overeind te houden in de begroting 2022, gezien de relaties met de (ambities in de) meerjarenstrategie, de Kaderbrief 2022 en de reacties hierop van gemeenten. Op deze manier verzilveren we de ambities uit de
meerjarenstrategie en investeren we in data- en informatiegestuurd werken van de GGD.
Informatieveiligheid
De gemeente Tiel is akkoord met de uitzetting van € 145.000 voor de aanstelling van een CISO en voor het structureel beheer en monitoring van de vele GGD-applicaties m.b.t. informatiebeveiliging en privacy.
De gemeenten Beuningen, Druten, Heumen, Neder-Betuwe, Nijmegen, West Maas en Waal en Wijchen onderschrijven het belang van informatiebeveiliging en geven in hun (concept-) reacties aan akkoord te gaan met het bedrag van € 75.000 voor de aanstelling van een CISO (0,5 fte), maar niet voor de resterende € 70.000. Zij geven aan dat de overige kosten binnen begroting moeten worden opgelost.
Reactie DB:
De laatste tijd is er landelijk veel aandacht voor dit onderwerp, niet in de laatste plaats door het negatieve nieuws van het datalek/datadiefstal van gegevens uit de GGD-systemen, die gebruikt worden voor de coronabestrijding. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat hun gegevens bij de overheid (en dus ook bij de GGD) in veilige handen zijn. Daarom is informatiebeveiliging een
belangrijke pijler van onze dienstverlening. Op dit gebied is verbetering noodzakelijk.
Digitalisering van informatie brengt nieuwe risico’s met zich mee op het gebied van privacy en beveiliging. Cliënten en partners moeten erop kunnen vertrouwen dat de GGD op een integere en veilige manier met te ontvangen, te verwerken en te verzenden gegevens omgaan. De ontwikkelingen op het gebied van computercriminaliteit vraagt om continue alertheid en afdoende maatregelen om informatie te beveiligen.
De aanstelling van een CISO is hierbij onontbeerlijk en noodzakelijk (mede door de wettelijke verplichting). Ook is een aanscherping nodig van het structureel beheer en monitoring van de vele GGD-applicaties m.b.t. informatiebeveiliging en privacy. Als hierin niet wordt geïnvesteerd dan ontstaan er dusdanige kwetsbaarheden in de informatieveiligheid en daardoor risico’s t.a.v. de patiëntveiligheid, zoals datalekken, gegevensdiefstal etc.
Gezien het bovenstaande wordt aan het AB geadviseerd om deze uitzetting op het terrein van informatieveiligheid in zijn geheel overeind te houden in de begroting 2022. Deze investering is ook noodzakelijk gezien de verplichting die de GGD is opgelegd om te voldoen aan de NEN7510. De GGD heeft heel hard gewerkt om aan de eisen van deze certificering te voldoen. De finale audit vindt in juni dit jaar plaats, waarna hopelijk onze GGD de eerste GGD is, die NEN7510 gecertificeerd wordt.
Ondersteuning Omgevingswet
De gemeenten Beuningen, Heumen, Neder-Betuwe, Nijmegen, Tiel en West Maas en Waal stemmen – in hun zienswijzen – niet in met de in de conceptbegroting genoemde uitzetting van € 300.000 t.b.v.
de ondersteuning Omgevingswet. Druten en Wijchen stemmen vooralsnog niet in. De volgende redenen worden genoemd:
- Het ontbreken van een gedragen vooronderzoek naar noodzaak en omvang van de advisering door de GGD op dit vlak (Beuningen).
- Aanvullend onderzoek is nodig om te bepalen welke behoefte gemeenten hebben op dit vlak (Beuningen, Druten, Heumen, Neder-Betuwe, Wijchen).
- Dit is niet het juiste moment om als GGD Gelderland-Zuid tijd en energie te steken in de Omgevingswet, maar richt je op je basistaken (Tiel).
- Onderbouwing van de financiële berekening is onvoldoende en aannames zijn vooraf niet afgestemd en getoetst met gemeenten (Beuningen, Neder-Betuwe, Nijmegen, Tiel, West Maas en Waal).
- Regionale regiegroep Omgevingswet vindt het nu niet wenselijk om deze kosten op te voeren;
nu is flexibiliteit en pragmatisme nodig; dit staat haaks op het nu al structureel inregelen van extra capaciteit bij de GGD (West Maas en Waal).
- Gemeente is nog zoekende naar de brede invulling van gezondheid in ruimtelijke initiatieven en naar de gewenste rol voor de GGD hierin (Heumen, Neder-Betuwe, Nijmegen).
4 - Het is niet duidelijk hoe de advisering door de GGD en andere partners eruit moet zien en
daarom is het te vroeg om hiervoor al een uitbreiding van middelen toe te kennen (Druten, Neder-Betuwe, Wijchen).
Reactie DB:
Het Dagelijks Bestuur van de GGD heeft in de brief bij de conceptbegroting aangegeven voorstander te zijn om de advisering van gemeenten ten aanzien van gezondheid in relatie tot de Omgevingswet te beleggen bij de GGD. De vraag naar medisch milieukundig advies door gemeenten is in aanloop naar de Omgevingswet groter dan capaciteit die de GGD ter beschikking heeft. Hieraan bijdragen sluit ook aan bij de Meerjarenstrategie (strategisch thema: “gezondheidsbescherming in het sociale en fysieke domein”).
Gezien de opmerkingen in de zienswijzen, meent het DB dat het echter niet verstandig is om het voorstel als DB vast te houden om een (structurele) uitzetting van de lasten te vragen voor de ondersteuning van de Omgevingswet in de begroting 2022.
Wellicht kan het voorstel van gemeente Nijmegen een oplossing bieden: “De deelnemende gemeenten verlenen collectief een meerjarige facultatieve subsidie voor in eerste instantie 2 à 3 jaar [van
€ 300.000 per jaar]. Gedurende deze periode kan werkenderwijs verkend worden op welke wijze de rol van de GGD [t.a.v. ondersteuning gemeenten m.b.t de Omgevingswet] ingevuld kan worden en in welke omvang. Na een gezamenlijke evaluatie besluit het AB over de hoogte van de uitbreiding van de begrotingsbijdrage (uniforme deel) voor deze taak”.
Op deze manier vervullen de gemeenten op dit terrein een duidelijke rol als opdrachtgever naar de GGD, zodat de GGD een inhoudelijk plan (incl. offerte) kan leveren.
Dit voorstel is conform de werkwijze hoe is omgegaan met de GGD-taken t.a.v. de Wvggz.
Rijksvaccinatieprogramma (RVP)
De bovengenoemde gemeenten stemmen in met de uitzetting van € 103.236 (incl. indexering) voor extra vaccinaties in het RVP in 2022.
Voorstel te beslissen:
1. Instemmen met de voorgestelde aanpassingen (zie pag. 1 van het voorblad) van de conceptbegroting 2022.
2. Vaststellen van de begrotingswijziging 2021 Veilig Thuis.
3. Vaststellen van de begroting 2022 (incl. de voorgestelde aanpassingen (zie pag. 1 van het voorblad)).
