RAPPORT VAN BEVINDINGEN
TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK COLLEGE de OPMAAT, AFDELING VMBO-B
Plaats: Bussum
BRIN-nummer: 03FO 04 Arrangementsnummer: 119597
Onderzoek uitgevoerd op: 1 december 2010 Conceptrapport verzonden op: 17 januari 2011 Rapport vastgesteld te Utrecht op 28 februari 2011
Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
1. INLEIDING
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 24 september 2010 een tussentijds kwaliteitsonderzoek onderzoek uitgevoerd op het College de OpMaat, afdeling vmbo-b, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving.
Aanleiding
De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. In 2009 heeft de inspectie vastgesteld dat de opbrengsten van de afdeling vmbo-b van College de OpMaat weliswaar onvoldoende waren, maar dat de kwaliteit van het onderwijsleerproces sterk was verbeterd. Dit was de reden waarom de inspectie de kwaliteit van het onderwijs dan ook niet langer meer als ‘zeer zwak’ beschouwde. Wel zijn er bij dat onderzoek (april 2009) afspraken gemaakt ter verbetering van de planmatigheid van de zorg en voor de ontwikkeling van taalbeleid op schoolniveau.
Tijdens het gesprek met het bevoegd gezag op 3 juni 2010 is afgesproken dat in het derde kwartaal van 2010 een tussentijds kwaliteitsonderzoek wordt uitgevoerd om na te gaan in welke mate de verbeteractiviteiten effect hebben gehad, mede met het oog op nog steeds lage resultaten van de afdeling op de opbrengstenkaart van 2010.
Onderzoeksopzet
De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten:
het leerstofaanbod, het onderwijsproces, de zorg voor de leerlingen en de kwaliteitszorg.
In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet.
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
- Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn, zoals de notitie over het taalbeleid op College de OpMaat, de analyse van de resultaten van het schooljaar 2009-2010, de aandachtspunten voor de toetsstructuur, instrumenten bij de begeleiding van leerlingen, jaarplan 2010-2011.
- Schoolbezoek, waarbij gesprekken zijn gevoerd met docenten, vertegenwoordigers van de leerlingenzorg en de schoolleiding.
- Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de schoolleiding en de vertegenwoordiger van het bevoegd gezag.
Toezichtkader
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo 2009.
In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
Opbouw rapport
In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
2. BEVINDINGEN
2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed
5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ‘ja’ of ‘nee’.
Resultaten
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het
opleidingsniveau dat mag worden verwacht. •
1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw
van de opleiding vmbo-b. •
1.3 * De leerlingen van de opleiding vmbo-b behalen voor het
centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. • 1.4 * Bij de opleiding vmbo-b zijn de verschillen tussen het cijfer
voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
•
Leerstofaanbod
1 2 3 4
2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen.
•
Tijd
1 2 3 4
3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. •
Afstemming
1 2 3 4 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling
tussen de leerlingen. •
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. •
6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. •
Zorg
1 2 3 4
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. •
Kwaliteitszorg
1 2 3 4 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. •
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. • 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. • 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. • 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. • 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van
andere toetsinstrumenten. •
9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. •
9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving.
•
Wet- en regelgeving
nee ja N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de
inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c).
• N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de
inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c).
• N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het
samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h).
• N4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA
naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31).
• N5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO
art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5).
•
2.2 Beoordeling
Algemeen beeld
De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-b van het College de OpMaat in Bussum als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de overweging dat de opbrengsten van deze afdeling, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar, onvoldoende zijn.
Bij haar tussentijdse kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie echter kunnen concluderen, dat de school op een groot aantal punten verbeteractiviteiten heeft ingezet die binnen afzienbare tijd tot betere opbrengsten kunnen leiden. Het betreft verbeteractiviteiten die enerzijds bijdragen aan de opbrengstgerichtheid van de docenten en anderzijds aan de kwaliteit van het benodigde maatwerk per leerling.
Toelichting
Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het leerstofaanbod, het onderwijsproces, de planmatigheid van de zorg en de kwaliteitszorg.
Opbrengsten
De lage opbrengsten van het College de Opmaat, afdeling vmbo-b hebben zowel betrekking op de doorstroom van leerlingen in de bovenbouw als op de cijfers die op het centraal schriftelijke eindexamen worden behaald. Vooral de lwoo-leerlingen die instromen van andere scholen in het derde leerjaar lopen vertraging op in de bovenbouw. Daarbij komt dat zij moeite hebben met de setting van het centraal schriftelijk examen: de zittingen duren voor hen vaak te lang. Daardoor scoren zij bij verschillende vakken onder het landelijk gemiddelde. Slechts langzaam is er sprake van een tendens naar hogere eindcijfers, maar deze is nog niet voldoende.
Het College de Opmaat heeft na het kwaliteitsonderzoek van 2009 de volgende acties ondernomen om tot verbetering van de opbrengsten te komen.
• Er is een uitgebreider overlegprocedure ingevoerd voor de toelating van zij-instromende leerlingen in leerjaar 3;
• De toetsmomenten voor onderdelen van het pta worden geconcentreerd in toetsweken, die een sterke overeenkomst vertonen met de organisatie van het examen;
• De toetsprocedure is gepreciseerd; leerlingen die de voorbereiding op de toetsen niet voldoende hebben afgesloten, mogen niet deelnemen; de inzet van hulpmiddelen tijdens toetsen (Sprint, etc. ) wordt per individu bekeken;
• De overgangsnormen worden aangepast;
• Aan alle leerlingen van klas 1-3 wordt een half uur extra taal en een half uur extra rekenen aangeboden, gericht op het vergroten van de vaardigheid in deze vakken;
• Leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, worden verwezen naar de OpMaat-uren;
• Leerlingen hebben regelmatig pop-gesprekken met hun mentor, waarin de lesvoortgang en de vorderingen van handelingsplannen worden besproken.
De inspectie heeft geconstateerd dat alle genoemde maatregelen zijn ingevoerd. Het effect van de maatregelen is nog moeilijk te meten. Het rendement van de OpMaaturen lijkt vooralsnog beperkt, omdat het rendement van die uren onvoldoende is beschreven en wordt gemeten. De schoolleiding heeft nu besloten het beoogde rendement van de OpMaaturen in handelingsplannen te formuleren.
De inspectie zal aan de hand van de opbrengstenkaart van 2011 beoordelen of de resultaten zijn verbeterd.
Het onderwijsproces
Uit de lesbezoeken van de inspectie komt naar voren dat leraren op verantwoorde wijze uitleg geven en dat leerlingen voldoende taakgericht werken. Meer en meer docenten werken volgens het OEER-model. Op basis van dit model leggen schoolleiding en leerlingen lesbezoeken af. De
kansen voor de leraren. De invoering van taalbeleid is aanvankelijk toegespitst op extra lessen taal, met name in de onderbouw. Op stapel staat invoering van leeskaarten en andere
taalvaardigheden die in alle te geven lessen hun beslag kunnen krijgen. Bijzonder is de projectmatige aanpak van de theorie- en praktijklessen bij de richting Zorg en Welzijn. Door samenwerking met een verzorgingshuis in de buurt kunnen veel leermomenten direct gekoppeld worden aan de praktijk.
Het College de Opmaat beschikt sinds vorig jaar over een elektronisch leerlingvolgsysteem, waarin de handelingsplannen worden opgenomen. Deze handelingsplannen spelen vanaf dit schooljaar een prominenter rol in de begeleiding van leerlingen dan voorheen.
De inspectie meent dat het planmatige karakter van de zorg hierdoor is verbeterd. Veel zal nu afhangen van de taakverdeling tussen de zorgmensen, mentoren en vakdocenten en van de controle op het functioneren van het systeem.
De kwaliteitszorg
De inspectie heeft bij haar bezoek van 2009 al een voldoende oordeel over de kwaliteitszorg uitgesproken. Deze was gebaseerd op concreet geformuleerde maatregelen, waarvan het effect regelmatig wordt gecontroleerd door middel van monitoring, evaluaties en lesbezoek. De
schoolleiding heeft voor het schooljaar 2010-2011 een jaarplan geschreven, dat gebaseerd is op de evaluaties van het schooljaar 2009-2010. Hoewel ziekte van de directeur de uitvoering van de nieuwe maatregelen aanvankelijk enigszins vertraagde, is de schoolleiding nu op voldoende sterkte gebracht om haar controlerende en stimulerende taak goed uit te oefenen. De kwaliteit van het onderwijsleerproces wordt naar het oordeel van de inspectie dan ook voldoende geborgd.
Wet- en regelgeving
De jaarlijks aan de inspectie op te sturen stukken zijn alle ontvangen. De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke voorschriften.
Volgens de schoolgids 2010-2011 zijn 61 vakantiedagen gepland. Dit is niet in overeenstemming met het IB, artikel 16, lid. Van de school wordt verwacht deze situatie op orde te brengen en aan de inspectie te melden hoe dit is gebeurd.
3. TOEZICHTARRANGEMENT
De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen in de opbrengsten en is daarom als zwak beoordeeld. Om deze reden handhaaft de Inspectie van het Onderwijs het aangepaste arrangement van het College de OpMaat, afdeling vmbo-b. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in 2011 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in het derde kwartaal van 2011 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven.
