P R O G R A M M A B E G R O T I N G

(1)

P R O G R A M M A B E G R O T I N G

GEMEENTE HILVERSUM

2 0 1 6

BOEK 1

(2)

INHOUDSOPGAVE

(3)

Boek 1

Inhoudsopgave

1. Een nieuwe vorm van begroten en presenteren 005

2. Algemene en financiële beschouwingen 008

2.1. Financieel overzicht programma’s 016

3. De vijf begrotingsprogramma’s 018

Programma 1: Wonen en leven 020

Programma 2: Zorg 040

Programma 3: Werken 058

Programma 4: Bestuur 076

Programma 5: Financiën en grondexploitaties 100

4. Overzicht van de sterprogramma’s 114

Boek 2

Inhoudsopgave 005

5. De paragrafen 006

5.1. Lokale heffingen 008

5.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 016

5.3. Onderhoud kapitaalgoederen 038

5.4. Financiering 050

5.5. Bedrijfsvoering 058

5.6. Verbonden partijen 062

5.7. Grondbeleid 084

6. Het overzicht van baten en lasten en de toelichtingen 091 6.1. Overzicht van algemene dekkingsmiddelen 092

6.2. Toelichting op de verschillen 095

6.3. Overzicht van incidentele baten en lasten 099

6.4. Berekening EMU saldo 100

6.5. Kerngegevens 101

6.6. Vergelijkende cijfers CBS 102

7. De uiteenzetting van de financiële positie en toelichtingen 107 7.1. Staat van personeel 108

(4)

(5)

Een nieuwe vorm van

begroten en presenteren

Met trots presenteren wij de programmabegroting 2016 van de gemeente Hilversum.

In juni spraken college en gemeenteraad af de opzet en indeling van de begroting radicaal te veranderen, van een dik en moeilijk toegankelijk boekwerk naar een slank en begrijpelijk stuk. Hieruit blijkt klip en klaar wat onze ambities voor Hilversum zijn en wat inwoners, instellingen en ondernemers van de gemeente mogen verwachten. We laten zien wat we willen realiseren, wat we daar in 2016 voor gaan doen en wat het mag kosten.

We doen dit om te beginnen door het bestuur naar de voorkant van de prioriteitstelling te brengen. Waar we voorheen de begroting opstelden vanuit de financiële administratie (bottom up), kijken we nu eerst naar wat we willen realiseren (top down).

Natuurlijk beseffen we dat de finan- ciële middelen niet oneindig zijn.

Daarom maken we inzichtelijk wat al onze verplichtingen en wensen kosten en kiezen we bewust wat we wel en niet doen.

In de afgelopen maanden is door de gemeentelijke organisatie heel hard gewerkt om in zeer korte tijd de belangrijkste stappen naar een nieuwe begroting vorm en inhoud

prestaties en resultaten. Boek 1 bevat onze inhoudelijke ambities en de daarbij behorende resultaten en financiën, verdeeld over de begrotingsprogramma’s Wonen & leven, Zorg, Werken, Bestuur en Financiën

& grondexploitaties. Boek 2 bevat financieel-technische overzichten, die dieper inzicht verschaffen in de financiële situatie van onze gemeente.

Speerpunten

De gemeente heeft een uitgebreid takenpakket. De begroting gaat over het totaal, maar het voert te ver om alle taken en activiteiten van de gemeente aan bod te laten komen. In de begroting geven we

gramma’s’ (Nieuwe Zorgtaken, Centrum, Mediastad, Wonen en Buurten). Zij krijgen apart aandacht in de begroting.

Politieke keuzes

We hebben overzicht gecreëerd in alle plannen en activiteiten door per begrotingsprogramma een doelboom op te stellen. Aan de hand van deze doelbomen zijn de politieke keuzes gemaakt. In elke doelboom is aangegeven uit welke thema’s het programma bestaat en wat onze ambities binnen deze thema’s zijn. Per ambitie zijn vervolgens de belangrijkste activiteiten opgenomen. Aan de linkerkant

(6)

Verder verbeteren

We hebben in de begroting 2016 een goed fundament gerealiseerd door de geplande activiteiten scherp te verwoorden. U kunt ons hier ook op afrekenen. Een begrijpelijke begroting betekent namelijk dat er later een begrijpelijke jaarrekening komt, die laat zien welk effect onze inzet heeft gehad. Deze nieuwe vorm van begroten en presenteren is echter nog niet volmaakt. Ondanks dat we ons uiterste best hebben gedaan een zo goed mogelijk product neer te leggen, weten we dat we veel nog kunnen verbeteren. Dat zullen we richting de begroting van 2017 zeker gaan doen.

De verbeterslag die we nog kunnen maken is drieledig. Zo willen we ten eerste scherper zijn in het zichtbaar maken van de concrete resultaten die we bereiken (prestatie-indicatoren) en blijven we onderzoeken hoe we ook werkelijk inzichtelijk kunnen maken wat de inwoners van onze stad nu precies merken van onze inzet.

Ten tweede verbeteren we de financiële vertaalslag naar prestaties en activiteiten. Hierbij hebben we enkele hobbels te nemen: de nieuwe begroting gaat over prioriteiten en weerspiegelt daardoor slechts een deel van de taken die we uitvoeren. De financiën betreffen echter het totaal. Bovendien moet de relatie tussen de activiteiten en de uitgaven die hiervoor worden gedaan administratief te volgen zijn en voor meerdere

(7)

jaren vastliggen. Om onze inspanningen te kunnen beoordelen moeten we de prestaties en de cijfers van de begroting immers kunnen vergelijken met die van voorgaande jaren. Dit betekent dat de nieuwe struc- tuur van de begroting – ook uit het oogpunt van efficiency – meerdere jaren vast moet staan en verwerkt moet worden in ons financiële systeem. Het derde verbeterpunt betreft boek 2 van de begroting, waarin

(8)

Algemene en financiële beschouwingen

Bij het schrijven van deze begroting vieren wij dat Willem Marinus Dudok 100 geleden begon met zijn belangrijke transformatie en ontwikkeling van Hilversum. Hilversum is een stad om trots op te zijn, met dito inwoners, instellingen, bedrijven en ondernemers. Het is er goed wonen en leven en ook voor kwetsbaren is oog. De economische vooruitzichten die het Kabinet op Prinsjesdag presenteerde zijn beduidend positiever dan voorgaande jaren. Reden voor voorzichtig optimisme.

Deze begroting is een belangrijke zet in de transformatie en ontwikkeling van het Hilversum van nu. Dat gaat niet alleen over de vormgeving van de begroting, maar ook over de inhoud. We gaan voor kwaliteit in de fysieke ruimte en in het sociaal domein. Een ander kenmerk van deze bestuursperiode is dat overheid en samenleving zich anders tot elkaar gaan verhouden.

Het gesprek met de stad voeren we onder de vlag van

#Verdermethilversum, in buurten, in onze contacten met inwoners, instellingen en ondernemers en in onze zakelijke overeenkomsten. Natuurlijk hebben de Hilver- sumse politiek en dit college ambities voor de stad, maar minstens zo belangrijk is dat we toe willen naar

een situatie waarin inwoners, instellingen, bedrijven en ondernemers steeds meer verantwoordelijkheid krijgen en nemen voor onze gemeenschapsopgaven.

De eerste stappen hebben we gezet; in 2016 zetten we vervolgstappen.

Tegelijk speelt bij het schrijven van deze begroting het vraagstuk over het opvangen van vluchtelingen. Wij zijn er van overtuigd dat Hilversum en de regio met al hun mogelijkheden ook de zorg voor een deel van deze kwetsbaren op zich kunnen nemen. Besturen is immers niet alleen een zaak van één keer per vier jaar plannen maken en die uitvoeren, maar ook van

(9)

Van Kadernota naar begroting

De begroting voor 2016 is de tweede van het college in de bestuursperiode 2014-2018. In deze begroting zijn de gemaakte keuzes in het belangrijkste politieke debat van het jaar - de Kadernota op 2 juli 2015 - vertaald in activiteiten, inzet en geld.

In de Kadernota beschreef het college hoe de komende tijd met focus, voorrang en partners in de stad wordt gewerkt aan de vijf politieke prioriteiten: de Sterpro- gramma’s Nieuwe Zorgtaken, Centrum, Mediastad, Wonen en Buurten.

De extra middelen die voor de Sterprogramma’s in de Kadernota beschikbaar kwamen, zijn nu verwerkt in de begroting. De begroting bevat ten opzichte van de Kadernota 2015 geen nieuwe grote financiële keuzes.

Wel kijken we in het kader van transparant financieel beleid alvast vooruit. We kondigen daarom een aantal keuzes aan voor de Kadernota 2016, die mogelijk een

2. Voor onze gemeenschapsopgaven werken we uit principe samen met inwoners en partijen in de stad. Bij wat we doen sluiten we zoveel mogelijk aan bij wat de samenleving wil en doet, zijn we bij besteding van gemeenschapsgeld aan collectieve middelen zakelijk en rationeel en gaan we uit van het principe van rechtvaardigheid.

3. We kiezen bewust onze rol. Soms hebben we geen rol en is het aan de samenleving om initiatieven op te pakken. Soms pakken we juist onze rol, zoals op dit moment bij het vluchtelingenvraagstuk.

De betekenis van 2016 in de bestuursperiode 2014-2018

Deze nieuwe, flexibelere begroting is een van de antwoorden op de veranderende verhouding tussen overheid en samenleving. De visie van college en gemeenteraad staat in het coalitieakkoord en het raadsakkoord van mei 2014. In 2014 hebben we deze visie uitgewerkt in plannen en ambities en hebben we onze vijf politieke prioriteiten vastgesteld in de Sternota.

In 2015 staken we veel energie en tijd in het gesprek met de stad (#Verdermethilversum), om inwoners en partijen te betrekken bij de gemeenschapsopgaven voor Hilversum.

In 2016 ronden we de laatste plannen af en zullen we steeds meer energie, tijd en middelen steken in voorbereiding en uitvoering. 2017 en 2018 zijn de jaren waarin de uitvoering het meest zichtbaar wordt.

Met de Nieuwe Zorgtaken liggen we op koers. In 2014 en 2015 kreeg dit sterprogramma in het college en de gemeenteraad veruit de meeste aandacht. In 2016 zetten we de transformatie door. We denken nog steeds dat we voor kwetsbare mensen binnen de bestaande (bekende) budgetten kwalitatief hoogwaardige zorg kunnen organiseren. We blijven evenwel alert op finan- ciële ontwikkelingen op rijksniveau.

Jaarlijkse plannings- en verantwoordingscyclus

(10)

vooral uitvoeren: het stimuleren van de economische ontwikkeling in de creatieve sector (vooral gericht op innovatie en het vestigingsklimaat), vier Media- evenementen, de Hilversum Media Campus, media in de openbare ruimte en een regionaal mediacentrum. Dit doen we met de voor Media beschikbare middelen, die deels anders worden ingezet.

In 2016 stellen we een nieuwe woonvisie vast in het kader van het programma Wonen en gaan we aan de slag met nieuwe plannen voor groen, duurzaamheid en stadsherstel. Ook in dit programma wordt veel voorbereidend werk gedaan in 2016, om ook in latere jaren “stenen te kunnen stapelen”.

In 2016 openen we in ieder geval een nieuw Crema- torium en ondersteunen we volop duurzaamheidsini- tiatieven. In de Kadernota gaven we aan nog structureel € 0,14 miljoen te zoeken voor de plannen voor het programma Wonen. Dit bedrag konden wij in de begroting 2016 verwerken.

Bij Buurten willen we graag snelheid maken en concrete nieuwe stappen zetten op basis van een nieuw beleid op het snijvlak van buurten/welzijn/zorg. Ons eerste belang is echter om de zorgvuldige implementatie van welzijnswerk door Versa en buurtcoördinatoren de ruimte te geven, zodat zij in de wijken aan de slag kunnen gaan. Daarvoor is de in de kadernota aangekondigde ‘versnellingsimpuls’ voor Buurten van

€ 0,3 miljoen vooralsnog voldoende. Deze impuls kon in deze begroting worden verwerkt.

Keuzes voor de Kadernota 2016

Wij hebben in onze Sterprogramma’s een aantal plannen in voorbereiding, die mogelijk vragen om een significante financiële inzet door de gemeente.

Omdat we de lijn ‘eerst een goed onderbouwd plan, dan zoeken naar geld’ (in plaats van omgekeerd) hanteren, zijn het nu plannen in de wachtkamer. Voor een helder meerjarenbeeld vinden wij het belangrijk deze ambities nu al te benoemen. Dat betekent dat we in deze begroting wel middelen hebben gereserveerd voor de planvorming, maar nog geen middelen hebben gereserveerd voor uitvoering.

In mei/juni 2016 zetten wij in de Kadernota 2016 alle plannen af tegen onze mogelijkheden en ambities en maken wij keuzes: voor wat betreft de inhoud, de meerjarenbegroting, de hoogte van onze schulden, de inkomsten van de gemeente en alle andere knoppen waar de gemeente aan kan draaien.

Deze plannen bereiden we voor de Kadernota 2016 voor:

1. Nieuw beleid op het snijvlak van buurten/

welzijn/zorg. Dit nieuwe beleid omvat ook de opbouw van het Nieuwe Welzijn, buurtcorporaties, burger- participatie, vrijwilligerswerk, de stadspas en sociale raadslieden. Het vraagstuk voor de Kadernota wordt of deze ambities passen binnen de bestaande middelen, of dat een extra impuls nodig is.

2. De raad beslist begin 2016 over het nieuwe programma Duurzaam Hilversum 2016-2020. Om vervolgens snel meters te kunnen maken is € 140.000 aan extra middelen opgenomen in de begroting voor 2016. Dit bedrag is dan na het raadsbesluit direct inzetbaar voor concrete duurzame projecten.

Daarbij verwachten wij op meerdere fronten samen te werken met de Duurzame Energie Coöperatie Hilversum (in oprichting), bijvoorbeeld voor collectieve zonnestroomprojecten op grote daken, verduurzaming van sportverenigingen en scholen en innovatieve projecten zoals een houtsnippercentrale en biogas.

De extra middelen geven tevens slagkracht om de wijkaanpak energie samen met bewoners (o.a.

Meentkracht, Heikracht en Seinkracht) en VVE’s naar meerdere wijken uit te rollen, zodat ook daar actieve energieprojecten van de grond komen. Wij denken dat onze extra middelen ertoe leiden dat ook vanuit de samenleving wordt geïnvesteerd: een ‘multiplier’.

Bij de Kadernota besluiten wij hoeveel van de ambities uit het nieuwe programma op welk moment in de tijd mogelijk zijn.

3. Wij zien kansen voor een radicale aanpak van het Stationsgebied, zodat het eindelijk de entree van de stad wordt die Hilversum verdient. De plannen hiervoor worden al eind 2015 duidelijk. Deze ambitie overstijgt de huidige bestuursperiode en vergt een lange termijn financieel commitment van de gemeente. Bij de Kadernota moet duidelijk worden of een aanpak van het Stationsgebied realistisch is en de gemeenteraad dat commitment aandurft.

4. Dit geldt ook voor het verleggen van de centrumring rond het Marktplein en het realiseren van tweerichtingverkeer Schapenkamp.

5. We willen het ondernemers makkelijker maken om te ondernemen. Voor sommige maatregelen, zoals het inrichten van een business point/1 loket en het instellen van zgn. ‘Free zones’ van regelgeving voor

(11)

de Kerkbrink, Werf35 en de Noorderweg, konden in de begroting voor 2016 geen middelen worden gevonden.

We bereiden de plannen wel voor, om bij de Kadernota te bezien of de financiële ruimte er wel is.

6. Voor investeringen in sportaccommodaties biedt onze begroting nauwelijks ruimte. We willen onderzoeken of een sportinvesteringsfonds met partijen in de stad slim te organiseren is. Een eventuele bijdrage van de gemeente is integraal onderdeel van de afweging bij de Kadernota.

7. Voor de recreatieve vaarroute Hilversum- Loosdrecht zijn nog geen middelen gereserveerd.

Het plan hiervoor wordt in overleg met de gemeente Wijdemeren uitgewerkt, maar de investeringsbeslissing is onderdeel van de Kadernota.

8. In onze begroting staan verschillende strategische locaties (gronden en vastgoed) met een relatief hoge boekwaarde. Bij de Kadernota onderzoeken wij of het schonen van zulke boekwaarden haalbaar is, om ontwikkelingen mogelijk te maken.

(12)

Voortschrijdend inzicht

1. Voor het opvangen van vluchtelingen en/of ten behoeve van het huisvesten van statushouders reserveren wij € 0,5 miljoen in de begroting. Op het moment van schrijven van deze begroting is voor deze opgave nog geen goede calculatie mogelijk van de kosten die hiermee samenhangen en de mogelijke bijdragen. Om geen PM post op te nemen is gekozen voor dit bedrag.

2. De provincie Noord-Holland zal een bestuurskrachtmeting uitvoeren. De kosten die daarmee voor Hilversum samenhangen worden geschat op € 90.000,-, waarvan wij de helft aan de provincie als financiële compensatie vragen.

3. Wij vinden het belangrijk dat inwoners, instellingen en ondernemers in de stad invloed hebben op het functioneren van de gemeente.

Ook willen we actief en helder laten wat we doen en wat van de gemeente verwacht mag worden. Dit is de “Dialoog met de stad” en we geven hier vorm aan onder de noemer #Verder- methilversum. De huidige communicatie- en participatiebudgetten zijn onvoldoende om dit gesprek serieus vorm te geven. Daarom reserveren wij € 170.000,- in de begroting.

4. Voor aanvullende ICT maatregelen om de dienstverlening aan inwoners te verbeteren reserveren we in de begrotingen 2016 en 2017

Natuurlijk staat de tijd tussen Kadernota en Programmabegroting niet stil en is

er sprake van voortschrijdend inzicht. De begroting bevat daarom een aantal

gerichte intensiveringen die nog niet in de Kadernota waren genoemd.

(13)

jaarlijks € 250.000,- in de begroting van 2016.

5. Wij merken dat Hilversum in toene- mende mate wordt aangesproken in zijn rol als centrumgemeente. Wij willen die rol ook pakken. Om daarin goed te kunnen acteren zetten wij extra capaciteit in ter waarde van € 100.000,-.

6. In het Raadsakkoord 2014-2018 is vastgesteld dat we bestuurswerkgroepen instellen voor het versterken van het politiek functioneren. Voor het faciliteren van deze bestuurswerkgroepen is in de begroting € 150.000,- en 0,2 fte opgenomen.

Wij hebben ook moeten kiezen voor wat wij in 2016 niet doen. Zo voeren we in 2016 geen referendum in, maken we geen nieuwe economische visie en stellen we het maken van buurt- begrotingen uit tot 2017.

Sluitende meerjaren- begroting

Bij de Kadernota hebben college en gemeenteraad andermaal het uitgangspunt van een sluitende meerjarenbegroting gedeeld. Wij willen niet meer uitgeven (inclusief kapitaalslasten) dan dat we aan financiële middelen hebben. Wij zijn ons er terdege van bewust dat wij verantwoordelijk zijn voor het besteden van gemeenschapsgeld en dat wij dat zorgvuldig moeten doen.

Ten opzichte van de Kadernota is onze meerjarenbegroting bijgesteld op basis van de meest actuele inzichten en de Septembercirculaire van het rijk. Bij het maken van deze begroting waren de effecten van de rijksbijstellingen van de

(14)

omdat het rijk de verdeling van de middelen voor de nieuwe taken in het sociaal domein nog voort- durend wijzigt.

In de Kadernota kondigden wij aan op zoek te gaan naar € 5 miljoen in de begroting.

Ondanks het positievere beeld van dit moment, gaan wij door met het herschikken van de begroting.

Wij zijn een dynamische gemeente met de ambitie om dingen te verbeteren voor onze inwoners, instellingen, bedrijven en ondernemers. Dat kan niet zonder dingen los te laten en ruimte te creëren voor innovatie en nieuwe prioriteiten. Zo geeft het (politieke) bestuur van deze stad vorm aan de toekomst.

Wij willen daarom blijvend flexibiliteit en ruimte in de begroting creëren om risico’s te kunnen opvangen en keuzes te kunnen maken voor het investeren in de prioriteiten (sterprogramma’s). In de begroting hebben wij daarom de in de kadernota genoemde herschikkingsopgave verwerkt van € 0,5 miljoen in

2016 oplopend tot € 5 miljoen in 2020.

Door de herschikkingsopgave ontstaat ruimte binnen de begroting. Daarnaast is deze herschikking de beste garantie om tegenvallers op te vangen. De herschikkingsopgave moet nog concreet worden ingevuld en de rijkscirculaires zijn dagkoersen, die in een volgende ronde weer kunnen tegenvallen.

Daarom hebben wij wel het doel van de herschikkingsopgave benoemd (versterken financiële positie / ruimte voor nieuwe prioriteiten), maar nog niet gekoppeld aan een specifieke bestemming.

Bij deze begroting vraagt het college aan de raad opdracht om de herschikking van de begroting oplopend tot € 5 mln in 2020 verder voor te bereiden.

Bij de Kadernota 2016 presenteren wij onze voorstellen, op basis van een visie op de ontwikkeling van onze financiële huishouding op lange termijn en de plannen die wij op dit moment voorbereiden.

De gemeenteraad kan dan integraal afwegen en keuzes maken voor impulsen die Hilversum zo goed kan gebruiken.

2016 -3.127 2.170 -862 -1.819 -500 500 -1.819

2017 -999 458 -697 -1.238 -1.000 1.000 -1.238

2018 -972 647 -1.466 -1.791 -2.000 2.000 -1.791

2019 -395 1.482 -1.580 -493 -3.000 3.000 -493

2020 -541 2.667 -3.443 -1.317 -5.000 5.000 -1.317

(15)

(16)

2.1 Financieel overzicht

programma’s

(17)

(18)

(19)

De vijf

begrotingsprogramma’s

(20)

Uitgaven programma 1:

Wonen en leven

€ 61.227.000 - 26%

Uitgaven overige programma´s

€ 173.818.000 - 74%

Inkomsten programma 1:

Wonen en leven

€ 28.589.000 - 12%

Inkomsten overige programma´s

€ 208.275.000 - 88%

Mooie stad:

In Hilversum staan kwalitatief goede woningen in alle segmenten en draagt de openbare ruimte bij aan het woonplezier en levendigheid in sterke buurten. Op de vele architectonische parels zijn we trots. Ze zien er goed uit en zijn ook in deze tijd volop in gebruik.

Levendige stad:

In Hilversum ontmoeten mensen elkaar vaak en gemakkelijk. Je kunt er op een prettige manier bewegen, sporten en recreëren. In de buurten zijn goede voorzieningen. Het culturele aanbod en evenementen hebben aantrekkingskracht, ook voor mensen buiten de stad.

Groene stad:

Hilversum is een duurzame stad, waarin we steeds bewuster omgaan met energie, afval, natuur en bodem.

Er wordt steeds meer groen in de stad aangelegd.

Programma 1:

Wonen en leven

Hilversum is een fijne stad om in te wonen en te leven. Dit programma gaat over wat er nu

en in de toekomst nodig is om dat zo te houden en te verbeteren. We willen aantrekkelijk zijn

als vestigingsplaats voor nieuwe Hilversummers, instellingen en ondernemers, die kunnen

bijdragen aan zorgzaamheid, economische dynamiek en levendigheid. Die aantrekkelijke

stad vatten we in drie woorden samen: mooi, levendig en groen.

(21)

Opgave van de stad

Mooie stad

(Lasten: € 37.403.000; Baten: € 16.243.000)

Honderd jaar geleden begon Willem Marinus Dudok aan zijn ontwerp van een prachtige compacte stad in het groen, met als ambitie een hoge kwaliteit van woningen, buurten en de openbare ruimte.

Onze opgave staat in die traditie. Dat betekent allereerst sterke buurten. Niet alleen sociaal, ook fysiek met parken, pleinen en straten van hoge kwaliteit en goede woningen in alle segmenten. De opgave is ook dat cultureel erfgoed (onze grote en kleine monumenten) goed wordt gebruikt en bijzondere plekken in de stad, zoals begraafplaatsen en waterwegen, tot hun recht komen. We zien dat het inwoneraantal in Hilversum weer langzaam groeit. Dat is goed voor de economische dynamiek in de stad, maar vraagt ook om duidelijke keuzes, omdat Hilversum nauwelijks kan uitbreiden.

Een kwaliteit van de woningmarkt in Hilversum is dat inwoners in alle segmenten terecht kunnen. Keerzijde is dat de woningmarkt in Hilversum in alle segmenten gespannen is, vooral voor inwoners met de laagste inkomens, gevolgd door de middeninkomens.

In 2015 zijn al plekken in Hilversum aangewezen waarop de komende jaren extra sociale woningbouw kan worden gerealiseerd. In 2016 krijgt daarom woningbouw voor middeninkomens de meeste aandacht, omdat in dat segment de doorstroming op de hele woningmarkt het meest wordt geblokkeerd. Door doorstroming komen meer woningen beschikbaar voor inwoners met de laagste inkomens.

In 2016 zet Hilversum daarom in op (door de corporaties te realiseren) nieuwbouw voor de laagste huur en (door marktpartijen te realiseren) huur- en koopwoningen voor de onderkant van het middensegment.

We maken op basis van een woonvisie prestatieafspraken met corporaties en willen de markt stimuleren om versneld binnenstedelijke transformaties op te pakken, vooral voor doelgroepen die zorgen voor levendigheid in de stad. Denk aan jonge gezinnen en dynamische senioren. We gaan de realisatie van onze grootste woningbouwlocatie Anna’s Hoeve versnellen en investeren in het vergroten van het aantal inwoners in het centrum, bijvoorbeeld door meer wonen boven winkels.

Het moderne cultuurhistorische erfgoed van Hilversum is één van de identiteitsdragers van de stad. De cultuurhistorische karakteristieken van monumenten zijn inspiratie voor herontwikkeling en nieuwe initiatieven. Hilversum staat voor de opgave om voorzichtig om te gaan met het erfgoed en er tegelijkertijd voor te zorgen dat de monumenten exploitabel zijn. Dat betekent dat er voldoende ruimte moet zijn voor (her-)ontwikkeling.

(22)

Levendige stad

(Lasten: € 8.260.000; Baten: € 1.910.000)

In Hilversum ontmoeten inwoners elkaar. De opgave voor de levendige stad is mensen in beweging brengen. Daarvoor zijn passende sportvoorzieningen, spannende evenementen en een veelzijdig cultureel aanbod nodig.

Bewoners die actief zijn, hebben minder gezondheidsklachten en worden minder eenzaam; daar heeft ook de stad baat bij. Het is daarom belangrijk dat er voldoende mogelijkheden zijn om te sporten en te recreëren. Hilversum blijft dus investeren in de fysieke voorzieningen, zoals sportvelden, speelplekken en parken. Om het niveau van sportfaciliteiten te verhogen, is creativiteit nodig en werken sportorganisaties in 2016 steeds vaker samen. Steeds meer faciliteiten worden opengesteld voor buurten, zoals bijvoorbeeld de Cruyff courts.

Evenementen dragen bij aan de identiteit van de stad, zeker als ze gericht zijn op de Mediastad. De opgave is aantrekkelijke evenementen mede te organiseren, voor Hilversummers maar ook voor bezoekers van buiten. De ambitie is om jaarlijks vier meerdaagse mediafestivals in Hilversum te hebben. Met het oog op de grote evenementen investeren wij in het nieuwe Marktplein. Dat gaat niet alleen over de fysieke mogelijkheden maar ook over bereikbaarheid, veiligheid en voorzieningen. Evenementen moeten ordelijk verlopen, zodat ze bijdragen aan plezier voor iedereen.

Cultuur vergroot de levendigheid in de stad en versterkt de identiteit van Hilversum als stad van media, muziek en architectuur. In Hilversum kan iedereen genieten van en deelnemen aan cultuur; als publiek, als vrijwilliger, als amateur of professional. Hiervoor zijn goede voorzieningen aanwezig. De opgave is participatie in de amateurkunst te vergroten en te komen tot een aantrekkelijke en afwisselende programmering, met ruimte voor grote namen en voor nieuw talent. Verder beschikt Hilversum over enkele unieke

(23)

• Woningcorporaties

• GNR

• Culturele organisaties

• Erfgoedorganisaties

• GAD

• Ondernemersnetwerken

• Stichting Vrienden van ’t Gooi

• Vereniging tot Behoud van Anna’s Hoeve

• Provincie Noord-Holland

• Regio Gooi en Vechtstreek en omliggende gemeenten

• Sportverenigingen

• Scholen

• Sportservice Noord-Holland

Betrokken partijen uit de stad

cultuurarchieven die we willen koesteren. De gemeentelijke middelen voor cultuur worden steeds flexibeler en programmatisch ingezet.

Groene stad

(Lasten: € 15.564.000; Baten: € 10.436.000)

Hilversum is een groene stad, omringd door een prachtig natuur- en recreatiegebied, met binnen in de stad een grote soortenrijkdom van bomen. De opgave is om vooral in de stad het groen zichtbaar te maken. Er komt een 1000-nieuwe-bomenfonds, waarvan de eerste bomen in 2016/2017 worden geplant.

Groen betekent ook duurzaam. We scherpen in 2016 onze duurzaamheidsambities aan en veranderen onze rol.

Om onze klimaatambities te halen zijn grotere stappen en meer zichtbare resultaten nodig. We gaan minder

‘faciliteren’ en meer aanjagen. Zo willen we meer collectieve energieopwekkingsprojecten met bewoners en bedrijven voor elkaar krijgen. Verder zetten we belangrijke stappen op het gebied van bodem en huishoudelijk afval (van afval naar grondstof).

(24)

Ambitie van de gemeente

(25)

Ambitie van de gemeente

(26)

Mooie stad

(Lasten: € 37.403.000; Baten: € 16.243.000)

(27)

1. Divers woningaanbod.

We zetten in op een divers woningaanbod en het verbeteren van de doorstroming op de woningmarkt met accent op de middeninkomens.

Om daar aan bij te dragen, realiseren we (prestatie-indicator):

Gemiddelde jaarlijkse bouwproductie structureel verhoogd van 200 woningen naar 250 woningen per jaar in 2018.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Inzetten op hoogwaardige nieuwbouwwoningen in middensegment

Onder meer op Anna's Hoeve, Villa Industria, Zuiderheide en Lucent.

• Afspraken maken over transformeren lege panden naar woningen

We maken met vastgoedeigenaren van 10 (kantoor) panden concrete afspraken over transformatie naar woningen en leveren daar de randvoorwaarden voor (vb. bestemmingsplannen), gericht op het middensegment.

• Inzetten op ontwikkeling Anna´s Hoeve: versnellen, duurzaamheid, groenzones

- Verhogen tempo uitgifte gronden Anna’s Hoeve.

- Verstrekken duurzaamheidslening voor bouw duurzame nieuwe Lorentzschool in Anna’s Hoeve.

- Herinrichting Berg en groenzones in Woonwijk

Daarnaast gaan we:

• Regionale woonvisie en actieprogramma woning- bouw vaststellen

- Een lokale en regionale woonvisie vaststellen.

- Vaststellen regionaal actieprogramma woningbouw 2016-2020.

• Prestatieafspraken met woningbouwcorporaties maken

Volgend op de woonvisie afspraken maken met corporaties over woningvoorraad, bouwopgave, doelgroepen, huren, duurzaamheid en andere thema’s uit de woonvisie.

• Beeldkwaliteitsplan Lucent vaststellen

Voor deze grote binnenstedelijke transformatie stellen we een beeldkwaliteitsplan als toetsingskader voor welstand vast.

(28)

2. Behouden en herbestemmen erfgoed.

Voorzichtig omgaan met erfgoed en tegelijkertijd zorgen dat de monumenten exploitabel zijn.

In 2016 hebben we het voornemen deze prestatie-indicator te benoemen.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Inzetten op transformatie beeldbepalende locaties (Zonnestraal, AVRO, Gooiland)

- Ons extra inzetten voor de transformatie van drie specifieke beeldbepalende locaties:

AVRO, Zonnestraal en Gooiland.

- Meewerken aan de plaatsing van Zonnestraal op de Unesco Werelderfgoedlijst.

• Historische panden centrum op monumentenlijst plaatsen

Met de centrumvisie 50 historische panden in het centrum aanwijzen tot gemeentelijk monument.

• Realiseren crematorium Zuiderhof en restaureren aula Bosdrift

- Een crematorium bij de begraafplaats Zuiderhof waardoor het bijzondere rijksmonument in de toekomst kan blijven functioneren.

- Restaureren aula van de begraafplaats aan de Bosdrift.

• Eurobioscoop een monument maken

We maken van de oude Eurobioscoop een gemeentelijk monument, met als doel een levendige, toekomst- gerichte invulling mogelijk te maken.

Daarnaast gaan we:

• Stadsherstelfonds instellen

We investeren in een stadsherstelfonds (€ 500.000) voor het aangaan van partnerships met initiatieven tot behoud, (her)gebruik en exploitatie van monumenten.

• Nieuw beleid Cultureel Erfgoed opstellen

Binnen de regio en met partijen in de stad een nieuw beleid maken voor Cultureel Erfgoed, inclusief een uitvoeringsprogramma.

• Monumenteigenaren ondersteunen

Monumenteneigenaren ondersteunen en advis- eren bij planvorming en vergunningprocedure (particuliere eigenaren, Kantongerecht e.a.).

(29)

3. Handhaven kwaliteitsniveau gebouwen en verbeteren openbare ruimte.

Met minder investeringen de bestaande kwaliteit van straten, pleinen en groen in buurten op peil houden en gericht investeren.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Onbestemde plekken tijdelijk herbestemmen Minimaal twee onbestemde plekken in overleg met bewoners en eigenaren tijdelijk herbestemmen en inrichten.

• Strategische locaties herinrichten

We gaan op strategische locaties de openbare ruimte herinrichten:

- Arenapark

- Winkelcentrum Kerkelanden - Edisonplein

• Efficiënter onderhouden wegen en riool - Vervanging van 78.000 m2 asfalt - Vervanging van 6,5 kilometer riolering.

• Buurtgericht aanpakken openbare ruimte Het reguliere beheer en onderhoud krijgt in gesprek met de buurt vorm. Daarbij wordt bekeken wat de rol van de buurt zelf kan zijn. Dat geldt ook voor beheer

Daarnaast gaan we:

• Instellen commissie ruimtelijke kwaliteit We stellen een commissie ruimtelijke kwaliteit in met experts uit de stad. Deze commissie adviseert het college vroegtijdig over majeure ruimtelijke plannen, projecten en visies. De rol van de welstandscommissie wordt beperkter.

• Vernieuwen bestemmingsplannen

Bestemmingsplannen ter vaststelling aan de raad voorleggen in 2016: Centrum, Villa Industria, Gijsbrecht van Amstelstraat, Crailo Oefencentrum Veiligheidsregio, Reconstructie N417, Eurobios- coop, Lucent.

• Vaststellen Parapluplan wonen om woning- splitsing tegen te gaan

Met dit plan vergroten we de leefbaarheid in buurten door het tegengaan van ongewenste woningsplitsing.

• Voorbereiden op de nieuwe wet Kwaliteits- borging

(30)

Levendige stad

(Lasten: € 8.260.000; Baten €1.910.000)

(31)

4. Meer mogelijkheden om te bewegen.

Inwoners hebben meer mogelijkheden om in beweging te komen, doordat breedtesportvoorzieningen voldoende aanwezig en toegankelijk zijn.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Sport in de buurt stimuleren (o.a. buurtsportcoaches) - Inzet van 7 fte buurtsportcoaches voor het

stimuleren van bewegen en sport.

- We zetten sportprogramma’s op voor de twee Cruyff Courts zodat de sportvelden nog intensiever benut worden.

• Stimuleren van jongeren om te sporten

- We organiseren sportverkiezingen, de SportFair Hilversum en twee keer per jaar Sportontmoetingen Hilversum.

- Gebruik Jeugdsportfonds stimuleren.

• Subsidie verlenen voor sportevenementen en aangepast sporten

Subsidies Sportevenementen en Aangepast Sporten verlenen en sportstimuleringsprogramma’s voor clubs en scholen.

Daarnaast gaan we:

• Onderzoeken mogelijkheden sportinvesteringsfonds

Een sportinvesteringsfonds, waaraan de gemeente deelneemt door inzet van bestaande sportbud- getten.

• Nieuw sportbeleid maken

Gemeente en sportverenigingen maken nieuw sportbeleid, mede op basis van de Kerntaken- en rollendiscussie van de gemeenteraad over sport uit 2015.

(32)

5. Vergroten levendig cultureel klimaat en verstevigen identiteit als stad van media, muziek en architectuur.

Culturele activiteiten zijn gericht op het vergroten van de levendigheid in het centrum en het versterken van de identiteit van Hilversum als stad van media, muziek en architectuur.

• In 2020 zetten we 40% van de gemeentelijke cultuurmiddelen flexibel in (nu 5%).

• 80% van de inwoners is bekend met en waardeert het culturele aanbod in de stad.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Stimuleren toegankelijk maken archieven en collecties

We stimuleren dat archieven en collecties hun documenten toegankelijk en zichtbaar maken en publiek laten bijdragen aan het verrijken van archieven en bijzondere collecties in Hilversum.

• Faciliteren amateurorganisaties, onder andere door cultuurparticipatiefonds

We faciliteren amateurorganisaties bij het vergroten van het aantal inwoners dat actief betrokken is bij cultuur, met name in verenigingsverband door goede huisvesting, netwerkbijeenkomsten en het oprichten van een lokaal cultuurparticipatiefonds.

• Cultuur in de buurt stimuleren

Kunst en cultuur kunnen een bijdrage leveren aan het vergroten van de identiteit van buurten en wijken.

• Professionele kunst: versterken programmering We jagen verbreding aan van de culturele programmering, met name in het centrum, door het vergroten van producties waarin wordt samengewerkt tussen cultuur en andere sectoren.

Daarnaast gaan we:

• Wijzigen cultuursubsidies van structureel naar flexibel

We verleggen de focus van structurele subsidies voor brede ondersteuning van de basis naar inzet op programmering (financiering bestemd voor inkoop, projecten en incidentele activiteiten en sponsoring).

• Instellen cultuurcommissie

Door een onafhankelijke vakinhoudelijke beoordeling door een externe commissie willen we de kwaliteit van het culturele programma versterken.

• Stimuleren cultuureducatie

Alle kinderen in Hilversum komen met kunst en cultuur in aanraking: We stimuleren cultuureducatie in het onderwijs op basis van goed toegankelijke programma’s ontwikkeld door Hilversumse cultu- urinstellingen.

• Vergroten bekendheid cultureel programma Door het vergroten van de bekendheid met het Hilversumse culturele programma willen we het aantal mensen dat hiervan gebruik maakt verhogen. Hiervoor stimuleren we onder andere gezamenlijke promotie.

(33)

6. Levendiger centrum.

We verbeteren de uitstraling van ons centrum en stimuleren een toename van evenementen, gericht op het trekken van meer bezoekers naar ons centrum en het Mediapark, die langer blijven en meer besteden.

Stijging van het bezoekersaantal van Hilversum met minimaal 10%.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Media-evenementen met landelijke uitstraling - We zorgen dat er 4 media-evenementen met

een landelijke uitstraling plaatsvinden in het centrum en op het mediapark.

- We voegen een groot evenemententerrein aan het centrum toe door het nieuwe Marktplein hiervoor geschikt te maken.

• Realiseren mediatoepassingen openbare ruimte

Zoals schermen en een Walk of Fame.

• Vergroenen centrum

Er komen meer bomen in het centrum, bijvoorbeeld op het Marktplein. Dit wordt gerealiseerd met het 1000-bomenfonds.

• Gevelfonds instellen

We stimuleren eigenaren van winkelpanden de uitstraling van hun gevels te verbeteren door instelling van een gevelfonds voor het centrum.

Daarnaast gaan we:

• Nieuw evenementenbeleid opstellen

Waaronder het opstellen van kwalitatieve indicatoren voor de waardering van evenementen.

• Oprichting organisatie Citybranding onder- steunen

De gemeente ondersteunt de oprichting van een citybrandingorganisatie, in samenwerking met partijen in de stad.

• Voorbereiden herinrichting Kerkbrink

Vanuit de centrumvisie bereiden we het ontwerp en procedures voor, ten behoeve van de herinrichting van de Kerkbrink in 2017.

• Opstellen voorstel voor herinrichting Stations- gebied

Onderzocht wordt of een forse opwaardering van deze entree van de stad ruimtelijk en financieel haalbaar is.

(34)

Groene stad

(Lasten: € 15.564.000; Baten: € 10.436.000)

(35)

7. Behoud en versterking groen.

Behoud en versterking van binnenstedelijk groen en natuurgebieden.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Opzetten en uitvoeren 1000-bomenfonds

- Oprichting van het 1000-bomenfonds, met als doel nieuwe aanplant van bomen en een mix van plein-, straat- en gevelgroen in het centrum, in wijken met weinig groen en langs aanvoerwegen.

- De eerste bomen planten in 2016/2017.

• Groen realiseren met en door de buurt - Herinrichting stadspark Vitushof.

- Onderzoek doen naar nieuwe financierings- modellen voor groen in de stad.

Daarnaast gaan we:

• Organisatie Goois Natuurreservaat toekomst- bestendig maken

Samen met de stichtingspartners van het Goois Natuurreservaat (GNR) kijken naar de samenwerking om de organisatie van het GNR toekom- stbestendig te maken.

• Onderzoeken planvorming recreatieve vaarroute Oude Haven - Loosdrecht

In kaart brengen mogelijkheden aanleg van een recreatieve vaarroute tussen de Oude Haven en Loosdrecht in 2017.

(36)

8. Behalen duurzaamheidsdoelen.

Duurzaamheidsdoelen eerder behalen, door inwoners en ondernemers nadrukkelijker te betrekken en zichtbare, concrete projecten.

• In 2016 wordt 60% van ons huishoudelijk afval hergebruikt. Dit percentage groeit tot 75 % in 2020.

• Afval staat in het centrum niet meer op straat.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Fonds duurzaamheid voor scholen en sport- voorzieningen instellen

Naast een fonds voor particulieren komt er een tweede revolverend duurzaamheidsfonds, gericht op specifieke doelgroepen.

• Ondergrondse afvalcontainers centrum plaatsen Plaatsen van 50 ondergrondse afvalcontainers in het centrum (inclusief Havenstraat, Kleine Drift, deel Gijsbrecht), zodat in 2017 alle vuilniszakken uit het straatbeeld zijn verdwenen. Proefproject afvalin- zameling Kerkelanden (ondergrondse containers voor huishoudens & winkels).

• Meer energieopwekkingsprojecten in buurt- collectief stimuleren

Meer collectieve energieopwekkingsprojecten met bewoners en bedrijven.

• Aanbieden en ondersteunen Energieloket en DECH Wij bieden in regionale samenwerking inwoners het Energieloket en steunen de Duurzame Energie Coöper- atie Hilversum (DECH) bij collectieve zonnestroom- en energiebesparings-projecten.

• Verduurzamen gemeentelijke gebouwen

We gaan 15 gemeentelijke gebouwen (waaronder het raadhuis) verduurzamen door aanleg van zonnepanelen, LED-verlichting, isolatie en een nieuw energiebeheer.

Daarnaast gaan we:

• Gemeentelijk duurzaamheidsplan vaststellen In het nieuwe duurzaamheidsplan worden de doelen voor de komende jaren vastgesteld en geeft de gemeente aan welke maatregelen en initiatieven in de stad worden gestimuleerd.

• Contract provincie afkoop grondwaterveron- treinigingen afsluiten

De gemeente is verantwoordelijk voor het saneren van verontreinigd grondwater. Op diverse locaties is dit echter technisch onmogelijk. Voor die locaties wordt de gemeentelijke verantwoordelijkheid afgekocht.

(37)

(38)

Middelen begrotingsjaar

(39)

Middelen begrotingsjaar

(40)

Programma 2: Zorg

Goede en betaalbare zorg en ondersteuning en hoogwaardig onderwijs is voor iedereen belangrijk. Ook in Hilversum. Binnen dit programma werken we hier aan via de vier thema’s:

zorg, welzijn, volksgezondheid en onderwijs en jeugdzaken.

Zorg:

De gemeente is verantwoordelijk voor het bieden van zorg aan inwoners die dat nodig hebben. Het Sociaal plein vormt hierbij de spil tussen de verschillende vormen van ondersteuning c.q. dienstverlening. Het adequaat doorverwijzen en toewijzen naar voorzieningen waarbij kwaliteit en kosten gelijktijdig worden afgewogen is de kern.

Welzijn:

Voorkomen van zorg is altijd beter dan genezen. Daarom verschuift langzaam de balans van zorg naar welzijn. Daarbij biedt het bevorderen van het welzijnsniveau ook op andere vlakken voordelen voor inwoners en gemeente. In het programma Buurten zetten we in op de kwaliteiten die bewoners belangrijk vinden. Deze liggen op het fysiek vlak én op het sociale vlak, namelijk op het samen leven in de buurt.

Volksgezondheid:

Wij hebben als gemeente een taak inwoners te stimuleren gezond te leven en te wijzen op mogelijke risico’s van ‘ongezond’ gedrag.

Onderwijs en Jeugdzaken:

De rol van de gemeente is tweeledig. Enerzijds hebben we een fysieke verantwoordelijkheid: namelijk het realiseren van goede onderwijsgebouwen voor het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het speciaal onderwijs. Anderzijds hebben we als gemeente een sociale verantwoordelijkheid: namelijk samen met de onderwijssamenwerkingsverbanden ervoor zorgen dat alle kinderen zich goed kunnen ontwikkelen in het Passend Onderwijs.

Uitgaven

programma 2: Zorg

€85.333.000 - 36%

Inkomsten

programma 2: Zorg

€ 10.868.000 - 5%

€149.712.000 - 64%

€ 225.996.000 - 95%

(41)

Opgave van de stad

Zorg

(Lasten: € 60.180.000; Baten: € 7.887.000)

Ingegeven door de decentralisaties in het Sociaal Domein blíjft de opgave voor de komende jaren om het aanbieden en ontvangen van zorg en ondersteuning anders in te richten. Met de decentralisaties heeft de gemeente meer verantwoordelijkheden gekregen; zij moet ervoor zorgen dat inwoners volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Als mensen er op het gebied van werk, inkomen en zorg zelf niet zelf uitkomen – ook niet met een steuntje in de rug van anderen – kunnen ze een beroep doen op de gemeente. Hiervoor is het Sociaal Plein opgericht. Hilversum gaat mee in de huidige beweging van

‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Dat betekent dat we niet meer als vanzelfsprekend kijken naar ‘recht op zorg’, maar dat we beter onderzoeken wat iemand nodig heeft (behoefte) om mee te kunnen doen.

Het versterken van eigen regie op je welbevinden en het vergroten van sociale zelfredzaamheid, daar is de ondersteuning op gericht. Waarbij ervoor wordt gewaakt dat er geen mensen ‘buiten de boot vallen’!

Nu deze decentralisaties een feit zijn, is onze opgave voor de komende jaren ervoor te zorgen dat het Sociaal Plein optimaal functioneert, de kwaliteit van de dienstverlening op orde is én dat de inwoners de juiste ondersteuning krijgen. Tegelijkertijd werken we aan een transformatieproces. We willen bereiken dat de druk op de zorgbudgetten de komende jaren vermindert. Onderdeel van de transformatie is dat de grote zorgen ondersteuningsvraag wordt omgebogen naar meer zelfredzaamheid met informele zorg en ondersteuning vanuit het sociale netwerk en de buurt.

Het Sociaal Plein vormt de spil tussen de verschillende vormen van ondersteuning c.q. dienstverlening, en professionalisering van de dienstverlening, zowel van front als backoffice, is dus van groot belang.

Immers de toegang bepaalt samen met de inwoner welke ondersteuning het beste bij de behoefte van de inwoner past. Het adequaat doorverwijzen en toewijzen naar voorzieningen waarbij kwaliteit en kosten gelijktijdig worden afgewogen is de kern. Het Sociaal Plein heeft dus de cruciale rol erop toe te zien dat er geen mensen buiten de boot vallen. Om deze rol goed te kunnen vervullen is het belangrijk dat het Sociaal Plein investeert in een goede samenwerking met relevante partijen.

Een beperkt deel van onze inwoners heeft zwaardere problemen op diverse terreinen, en is daarbij zelf onvoldoende in staat om regie te voeren. Het Sociaal Plein heeft in de ondersteuning van mensen met een zwaardere problematiek een belangrijke rol gekregen vanaf 1 januari 2015.

Bijzondere aandacht verdient in 2016 de doorontwikkeling van de regiefunctie van het Sociaal Plein bij multi-probleemhuishoudens. Als een inwoner professionele hulp nodig heeft, dan vinden we het belangrijk dat de professional samen met de inwoner goede afspraken maakt over een gerichte inzet van de ondersteuning. De ondersteuning moet aansluiten op de behoefte van de inwoners en gericht zijn op het

(42)

• instellingen én professionals die ondersteuning bieden

• het medische circuit zoals huisartsen, ziekenhuis en zorgverzekeraar.

• onderwijsinstellingen

• woningbouwcorporaties

• andere gemeenten in de regio Gooi- en Vechtstreek

Betrokken partijen uit de stad

We hebben een Taskforce ingericht met vertegenwoordigers vanuit bovenstaande partijen. De leden van de Taskforce zijn ambassadeurs van het realiseren van de cultuuromslag bij professionals in het Sociaal Domein.

Voor het realiseren van onze opgave werken wij met veel partijen samen, zoals:

Welzijn

(Lasten: € 7.351.000; Baten: € 537.000)

Daar waar anderen de ondersteuning van onze inwoners goed kunnen organiseren, nemen zij hun verantwoordelijkheid en biedt de gemeente een helpende hand. Waar het nodig is, neemt de gemeente haar rol (toegang en regie). De vernieuwing van Zorgtaken en Nieuw Welzijn gaan zo hand in hand.

In het programma Buurten zetten we in op de kwaliteiten die bewoners belangrijk vinden. Deze liggen op het gebied van veiligheid, duurzaamheid en infrastructuur en samen leven in de buurt. Kernwoorden zijn welzijn, betrokkenheid en solidariteit. Achterliggende gedachte is hoe beter de opvang in de directe omgeving, hoe minder er behoefte is aan individuele zorg. Omdat de nodige zorg in een eerder stadium is gesignaleerd blijft de zorgvraag kleiner. Dit is fijn voor de inwoner en zorgt ook voor minder druk op het Sociaal Plein.

Volksgezondheid

(Lasten: € 2.940.000; Baten: € 6.000)

Hoe onze inwoners hun leven inrichten bepalen zij zelf. Maar wij hebben als gemeente de taak hen te stimuleren gezond te leven en te wijzen op mogelijke risico’s van ‘ongezond’ gedrag. Met goede voorlichting én preventie willen wij bijdragen aan deze gezonde ontwikkeling van onze inwoners en problemen voorkomen.

Onderwijs en jeugdzaken

(Lasten: € 14.862.000; Baten: € 2.436.000)

De structuurwijziging én cultuuromslag is ook van toepassing op onze jeugd en de zorg die we hiervoor dragen (Passend Onderwijs). Daarin speelt het onderwijs een belangrijke rol, met name door de verschuiving in professionele verhoudingen. Specifiek voor de afstemming tussen passend onderwijs en jeugdhulp zal het intensief samen optrekken resultaat versterkend werken. Het aansluiten van de jeugdzorg op het onderwijsveld, alsmede de zorg voor voldoende en passende onderwijsplekken blijft de komende jaren dan ook aandacht vragen.

De gemeente is o.a. verantwoordelijk voor opvoedondersteuning, aansluiting van jeugdhulp op passend onderwijs en leerplicht. Daarnaast moet zij zorgen voor kwalitatief goede schoolgebouwen. Vanuit deze verantwoordelijkheid kunnen we eraan bijdragen dat kinderen in Hilversum zich goed kunnen ontwikkelen en een passende onderwijsplek hebben.

Onze onderwijsgebouwen staan er goed voor. In de afgelopen jaren is fors geïnvesteerd, meer dan we aan financiën vanuit het rijk hebben ontvangen. We streven ernaar de komende jaren de uitgaven te verlagen waardoor het budget beter aansluit op de rijksbijdrage.

(43)

(44)

Ambitie van de gemeente

(45)

Ambitie van de gemeente

(46)

Zorg

(Lasten: € 60.180.000; Baten: € 7.887.000)

(47)

1. Het Sociaal Plein functioneert goed.

Sommige inwoners zien zich geconfronteerd met een opeenstapeling van problemen en hebben daardoor geen regie meer op hun eigen leven. Als gemeente kunnen we daar de helpende hand bieden door de regie te pakken en een sluitende aanpak voor de problemen te formuleren. Zo kunnen inwoners terug naar een situatie waarin ze hun eigen leven beter in de hand hebben.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Sociaal Plein is vindbaar

Heldere routekaart voor professionals opstellen.

• Sociaal Plein werkt professioneel en vraaggericht Door middel van overleggen met partners zorgen medewerkers dat ze een goed beeld van de sociale kaart hebben en ze volgen de training oplossingsger- icht werken.

• Focus leggen op multi-probleemhuishoudens We zorgen dat we multi-probleemhuishoudens in kaart hebben en verminderen de uitgaven voor huishoudens die deelnemen aan een proeftuin/pilot.

• Sociaal Plein houdt regie op uitvoering

Het principe 1 gezin-1 plan-1regisseur stevig verankeren.

Daarnaast gaan we:

• Trainen en scholen van medewerkers

Ten behoeve van de kwaliteitsbevordering.

• Inzetten visitatiecommissie voor beoordeling kwaliteit dienstverlening

Door inzet van de regionale monitor en controle door visitatiecommissie de tevredenheid van inwoners en professionals achterhalen ten behoeve van de kwaliteitsverbetering.

• Versterken communicatie

Gerichte communicatie activiteiten opzetten ter versterking van bekendheid over de dienstverlening Sociaal Plein.

(48)

2. Goede kwaliteit van zorg binnen de bestaande budgetten.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Realiseren meer ambulante zorg en minder residentiële zorg

We vinden het belangrijk dat onze inwoners zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en investeren daarom in kortdurende en preventieve zorg.

• Effectiever inzetten op mantelzorg

We waarderen mantelzorgers en ondersteunen hen onder andere via het Sociaal plein en in wijkcentra.

• Nieuwe inkooptrajecten voor jeugd, begeleiding en beschermd wonen vastleggen

Gericht op betere kwaliteit en een lagere prijs.

Daarnaast gaan we:

• Versterken samenwerking tussen zorgprofessionals We investeren in een nieuwe werkwijze voor verwi- jzing (oog voor kwaliteit en kosten, betere aansluiting verwijzers en aanbieders). Hiervoor organiseren we bijeenkomsten en maken maken we afspraken met verwijzers en zorgaanbieders.

• Actief monitoren budgetten

We hebben kwaliteit hoog in het vaandel, maar gaan wel heel bewust met de beschikbare middelen om.

Een adequate monitoring is dan ook onmisbaar.

• Inzetten visitatiecommissie voor beoordeling kwaliteit zorg

Resultaat monitoren door middel van regionale monitor en controle door visitatiecommissie.

• Nieuw beleidsplan Sociaal Domein opstellen Over volle breedte van het programma.

(49)

(50)

Welzijn

(Lasten: € 7.351.000; Baten: € 537.000)

(51)

3. Versterken buurten door vernieuwen welzijn.

Wij willen met onze inwoners bereiken dat zij meer met én voor elkaar gaan doen. Het nieuwe welzijn is erop gericht om onze inwoners te hierbij te ondersteunen. Daarnaast willen we met het nieuwe welzijn bereiken dat we inwoners beter ondersteunen, als zij een ‘steuntje in de rug ‘nodig hebben. Daarmee willen we voorkomen dat problemen zwaarder worden. ‘Lichte problemen willen we licht houden’

Wat we concreet gaan realiseren:

• Buurtgesprekken houden in alle buurten

Uitrol van de pilot Buurtverkenning.

• Voortzetten hervorming welzijn

In samenwerking met bewoners en professionals van organisaties als Versa, Mee, HilverZorg en woningbouwcorporaties.

• Inzetten op ontmoeting in de buurt

Kern is het versterken, uitbreiden en combineren van ontmoetings-mogelijkheden.

• Realiseren sterke buurtnetwerken

Het ontwikkelen van bij de buurt aansluitende buurtnetwerken.

Daarnaast gaan we:

• Digitaal Buurtplatform realiseren

Het buurtplatform wordt samen met inwoners ingericht en aan de buurten gegeven.

• Buurtplannen uitvoeren

Uitvoering geven aan de met de inwoners geschreven buurtplannen gericht op welzijn.

• Stimuleren van sociale werkplekken in de buurt Met inwoners en ondernemers mogelijkheden onderzoeken voor het realiseren van sociale werkplekken in de buurt.

• Inzetten op monitoren en samen sturen

De gemeente gaat van een faciliterende rol naar een regierol.

(52)

Volksgezondheid

(Lasten: € 2.940.000; Baten: € 6.000)

(53)

4. Een gezonde samenleving bevorderen.

Inwoners in de regio Gooi leven gemiddeld gezonder in vergelijking met andere gemeenten in Nederland.

Als gemeente willen wij dat deze gezonde levensstijl ook de komende jaren tenminste gehandhaafd blijft.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Een gezonde regio blijven

We houden de monitoringsresultaten op hetzelfde niveau: beoordeling van eigen gezondheid als (zeer) goed (jongeren 83%, volwassenen 85% en 65 plussers 67%).

• Uitvoeren intentieverklaring dementievriendelijke gemeente

De werkgroep dementievriendelijke gemeente voert verscheidene projecten uit o.a. op het gebied van taboedoorbreking en informatievoorziening waardoor Hilversum een dementievriendelijke gemeente wordt.

Daarnaast gaan we:

• Actualiseren gezondheidsbeleid

• Bestrijden alcoholmisbruik en bevorderen gezond gewicht

Hiervoor voeren we gerichte acties uit.

(54)

Onderwijs en jeugdzaken

(Lasten: € 14.862.000; Baten: € 2.436.000)

(55)

5. Goede zorg voor jeugd samen met onderwijs.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Meer jongeren aan een startkwalificatie helpen We passen diverse maatregelen toe uit het convenant tussen het ministerie van OCW, gemeenten, voortgezet onderwijs en MBO.

• Meer zichtbare ondersteuning op scholen bieden aan kinderen en jongeren

We sluiten hierbij aan op het passend onderwijs en maken nieuwe afspraken over inzet van jongeren- werkers en jeugdgezondheidszorg op scholen.

• Sociaal Plein betrekt buurt en school bij plan van aanpak jeugdigen

De directe omgeving van jeugdigen is van groot belang voor een effectieve aanpak.

Daarnaast gaan we:

• Actualiseren Integraal Huisvestingsplan Onder- wijsvoorzieningen

We richten ons op het verlagen van de budgetten, aansluitend bij het landelijk gemiddelde.

(56)

Middelen begrotingsjaar

(57)

Middelen begrotingsjaar

(58)

Programma 3: Werken

Dit programma gaat over de arbeidsmarkt. Een goed functionerende arbeidsmarkt zorgt voor meer kansen tot ontplooiing van Hilversummers. We onderscheiden hierbij vier onderliggende thema’s: de ondernemende stad, de werkende stad, de sociale stad en de bereikbare stad.

Ondernemende stad:

Een ondernemende stad gaat over een goed ondernemingsklimaat, dienstverlening van hoge kwaliteit en toekomstbestendige winkelgebieden en werklocaties. Het ontwikkelen en versterken van de creatieve sector is de eerste prioriteit.

Werkende stad:

Dit omvat de thema’s werkgelegenheid, arbeidsontwikkeling en het creëren van arbeidsplaatsen.

Sociale stad:

Een sociale stad houdt in dat bewoners optimale kansen hebben op deelname en bijdrage aan het sociale en economische leven, en dat waar nodig en indien gewenst (financiële) ondersteuning adequaat is.

Bereikbare stad:

Dit heeft betrekking op de mobiliteit van alle Hilversummers voor werk of voor school en op de bereikbaarheid van de stad als geheel. Verkeer, openbaar vervoer en doorstroom horen daarbij.

Uitgaven programma 3:

Werken € 58.639.000 - 25% Inkomsten programma 3:

Werken € 30.897.000 - 13%

€ 173.406.000 - 75%

€ 205.967.000 - 87%

(59)

Opgave van de stad

Ondernemende stad

(Lasten: € 3.339.000; Baten: € 562.000)

Hilversum beschikt over een goed ondernemingsklimaat. Dit zorgt ervoor dat bestaande werkgelegenheid behouden blijft en versterkt wordt, en nieuwe werkgelegenheid wordt toegevoegd. De dienstverlening van de gemeente aan ondernemers is van hoge kwaliteit. We kennen onze bedrijven en ondernemers en reageren adequaat op hun vragen en behoeften. Daarbij helpen we starters en zijn aantrekkelijk voor bedrijven die net een stap verder zijn dan de opstartfase.

Werkende stad

(Lasten: € 4.199.000; Baten: € 0)

Hilversum heeft de ambitie dat meer mensen kunnen voorzien in hun eigen inkomen en zo zelfredzaam zijn. Dat betekent dat we mensen moeten ondersteunen in hun (arbeids)ontwikkeling en werkgevers zo nodig faciliteren en stimuleren om mensen die nu een beroep doen op de Participatiewet, in dienst te nemen. Hierbij investeren wij in de kwaliteit van bemiddeling en arbeidsontwikkeling en bemiddeling in samenwerking met het onderwijs. In het bijzonder dagen we ondernemers uit om ook mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Dit past bij de landelijke afspraak tussen werkgevers en overheid om nieuwe banen te creëren. De gemeente Hilversum als werkgever heeft hier een voorbeeldfunctie.

Deze ambitie hebben we voor de gemeente Hilversum, maar ook voor de regio. Hilversum is centrumgemeente van de arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek. In die verantwoordelijkheid bouwt zij in de regionale Werkkamer aan de relatie met werkgevers, werknemers, UWV en onderwijspartners.

Sociale stad

(Lasten: € 44.597.000; Baten: € 25.858.000)

Hilversum heeft de opgave om een (tijdelijk) financieel vangnet te bieden aan mensen die dit nodig hebben. Dit doen wij door een (tijdelijk) inkomen te verstrekken wanneer iemand hier recht op heeft, inkomensondersteuning te bieden en/of schuldhulpverlening. In de dienstverlening is er vooral aandacht voor maatregelen die moeten voorkomen dat mensen in financiële problemen komen.

(60)

• Bedrijven en ondernemers

• Maatschappelijke organisaties

• MBO, HBO en Universiteiten

• Culturele organisaties

• Andere gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek

• Samenwerkingsverbanden in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de Noordvleugel

Betrokken partijen uit de stad

Voor het versterken van de stad werken wij met veel partijen samen, zoals:

(61)

(62)

Ambitie van de gemeente

(63)

Ambitie van de gemeente

(64)

Ondernemende stad

(Lasten: € 3.339.000; Baten: € 562.000)

(65)

1. Behouden en vergroten werkgelegenheid.

We behouden en versterken bestaande werkgelegenheid en voegen nieuwe werkgelegenheid toe. Onze dienstverlening is van hoge kwaliteit.

Een toename van het aantal banen in Hilversum met 0,5% (= 230 banen)

Wat we concreet gaan realiseren:

• Regeldruk verminderen

Het verminderen van het aantal regels waar bedrijven en ondernemers aan moeten voldoen en waar mogelijk voorkomen van dubbel verstrekken van gegevens.

• Oprichten accountmanagement en bedrijvenloket - Accountmanagement wordt met name gericht

op de mediasector.

- Voorbereiden oprichting Businesspoint voor betere dienstverlening aan ondernemers.

• Versterken detailhandel

- We brengen de leegstand van winkelpanden in en rond het centrum verder terug door inzet van een acquisiteur en transformatie van het randgebied.

- We versterken de aantrekkingskracht van het centrum via een sterk evenementenprogramma dat wordt opgezet en gecoördineerd door de centrummanager.

- Ter ondersteuning van de ambities van de Gijsbrecht stellen we een nieuwe Bedrijven

Daarnaast gaan we:

• Opstellen horecabeleid

In samenspraak met ondernemers en omwonenden.

• Ontwikkelen infrastructuur Kerkelanden

De infrastructuur van bedrijventerrein Kerkelanden vergt aanpassing.

(66)

2. Versterken van de creatieve sector.

Creatieve bedrijven hebben voldoende toegang tot gekwalificeerde (media)professionals.

Wat we concreet gaan realiseren:

• Stimuleren startups

De ontwikkeling van een nieuwe locatie voor creatieve startende ondernemers stimuleren en faciliteren.

• Verder ontwikkelen Mediapark - Multifunctioneel

- Meer ruimte voor nieuwe creatieve kleine bedrijven.

- Beter aangesloten op de stad.

• Verstevigen Hilversum Mediacampus

We stimuleren en faciliteren de Hilversum Mediacampus zodat studenten en professionals uit heel Nederland naar Hilversum komen voor de beste opleidingen.

• Uitvoeren acquisitie media- en ICT-sector

We bepalen onze acquisitiestrategie gericht op het versterken van de creatieve sector en sluiten aan op mogelijkheden voor (inter)nationale acquisitie in Amsterdam, MRA en Utrecht.

• Ontwikkelen Digitaal platform / Digitale stad We starten een pilot met externe partijen om te komen tot een innovatief platform waarop inwoners, bedrijven en bezoekers via één portal relevante, acctuele informatie kunnen vinden.

• Stimuleren en faciliteren ontwikkeling RTi tot regio- naal mediacentrum

We hechten veel belang aan de ontwikkeling van de lokale omroep tot een regionaal mediacentrum en investeren daarin.

Daarnaast gaan we:

• Vaststellen Beleid Media en creatieve industrie

De Nota creatieve industrie 2013-2016 wordt herijkt.

• Realiseren Mediaconvenanten met primair en voortgezet onderwijs

We verkennen de samenwerking met scholen en media-organisaties om media in het onderwijs te versterken, met als doel te komen tot convenanten waarin deze samenwerking wordt geborgd.

• Maken afspraken met bedrijven ter bevordering mediaonderwijs

Betreft onder andere het ondersteunen van inhoudelijke ontwikkeling, technologie, stageplaatsen en bedri- jfsbezoeken.

• Stimuleren netwerken creatieve industrie

We investeren met partners in een netwerk voor het MKB in de creatieve sector om uitwisseling, groei en innovatie te stimuleren.

(67)

(68)