Vraag nr. 41
van 23 oktober 1997
van de heer MARC OLIVIER Kanaal Kortrijk-Bossuit – Vissterfte
In het Kanaal Kortrijk-Bossuit werd in het pand Bossuit-Moen in Moen onlangs een massale vis-sterfte vastgesteld. Naar schatting 1.300 kilogram v o o r n , brasem en in minder mate paling dreef dood op het water.
Het is niet de eerste maal dat op dit kanaal een massale vissterfte wordt vastgesteld. Naar verluidt zou de oorzaak te zoeken zijn bij het geringe debiet van de Schelde (droogteperiode) samen met het lozen van rioolwater in de Schelde. Dit water wordt uit de Schelde in het kanaal gepompt om de sluisverliezen op te vangen, de scheepvaart toe te l a t e n , bepaalde industrieën van water te voorzien en de oppervlaktewaterwinning van de V l a a m s e Maatschappij voor Watervoorziening (VMW) te v o e d e n . Een gedeelte van de vervuiling van de Schelde zou dan weer haar oorzaak vinden in de Spierebeek en de Grote Spiere, beide verontrei-nigd door de Noord-Franse industrie.
De VMW en de administratie Waterwegen en Zee-wezen denken eraan om het zuurstoftekort in het water te bestrijden met vier permanente beluch-ters.
1. Weet men al iets over de oorzaak van de massa-le vissterftes die zich geregeld voordoen in het Kanaal Kortrijk-Bossuit ?
2. Wat is de kostprijs om de vier permanente beluchters operationeel te maken ?
3. Wordt deze kostprijs verhaald op de vervuiler ? 4. Op langere termijn is ongetwijfeld een meer
structurele oplossing voor het probleem nood-z a k e l i j k , die de oornood-zaak nood-zelf van de vervuiling b e s t r i j d t . Aan welke structurele oplossingen denkt de minister ?
5. Naar verluidt is de oorzaak van de vervuiling hoofdzakelijk te zoeken in Noord-Frankrijk en Wa l l o n i ë . Kan de minister dit bevestigen en heeft hij terzake reeds contact gehad met de bevoegde autoriteiten ?
Antwoord
1. De piekvervuiling die aanleiding gaf tot de mas-sale vissterfte in het Kanaal Kortrijk-Bossuit (in Av e l g e m ) , werd op 6 oktober 1997 onderzocht door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Ter plaatse werd vastgesteld dat de vissterfte zich enkel voordeed in het eerste pand tussen Avelgem en Moen. Uit de analyseresultaten blijkt dat het water op deze plaats zuurstofloos was (0,1 mg/l) en een hoog ammoniumgehalte (8,25 mg N/l) bevatte. De slechte kwaliteit van het kanaalwater was vergelijkbaar met die van het Scheldewater ter hoogte van Av e l g e m . D e zuurstofloosheid van het water in het eerste pand was de rechtstreekse oorzaak van de mas-sale vissterfte.
Tussen de panden worden grote kwaliteitsver-schillen vastgesteld ten gevolge van het zelfrei-nigend vermogen.
In het tweede pand tussen Moen en Zwevegem bleek het zuurstofgehalte reeds aanvaardbaar (5 mg/l) en was het ammoniumgehalte gedaald tot 1,1 mg N/l. Ter plaatse werd gevist.
In het pand tussen Zwevegem en Ko r t r i j k , t e r hoogte van het innamepunt van het waterpro-ductiecentrum van Stasegem, was het zuurstof-gehalte 5,6 mg/l en het ammoniumzuurstof-gehalte 0,56 mg N/l.
2 en 3. Hiervoor wordt verwezen naar de bevoeg-de minister van Openbare We r k e n , Vervoer en Ruimtelijke Ordening.
4. Aan het Kanaal Kortrijk-Bossuit in Moen werd in 1997 door de VMM in samenwerking met de Vlaamse Maatschappij voor Wa t e r v o o r z i e n i n g (VMW) ter hoogte van de sluis in Moen een permanent meetstation opgericht.
De uitvoering van het geplande en door mij goedgekeurde investeringsprogramma zal onge-twijfeld een bijdrage leveren tot een verbetering van de kwaliteit van het Scheldewater ter hoog-te van het Kanaal Kortrijk-Bossuit.
5. De vervuiling van het kanaal wordt in hoofd-zaak veroorhoofd-zaakt door de verontreiniging van de Schelde vanuit Frankrijk en Wa l l o n i ë . Wa t Wallonië betreft, wordt deze verontreiniging
veroorzaakt door de lozing van industrieel afvalwater van het industriegebied van Te r t r e en de lozing van huishoudelijke afvalwaters van Bergen en Charleroi. Vanuit Frankrijk wordt verontreinigde vracht aangevoerd door de Spie-rebeek. De sanering van dat deel van de Boven-schelde is de bevoegdheid en de verantwoorde-lijkheid van de Fr a n s e, respectievelijk Wa a l s e overheid.
Door de Franse overheid werd meegedeeld dat het mogelijk moet zijn om de in de EU-richtlijn 91/271 (EU : Europese Unie) over de opvang en de behandeling van het stedelijk afvalwater vastgestelde termijnen te halen. Hiertoe zal met de bouw van de rioolwaterzuiveringsinstallatie ( RWZI) Grimonpont in Wattrelos worden gestart.
Door het Waals Gewest werden in de sanerings-programma's 1994-1996 voor het Scheldebek-ken 14 nieuwe zuiveringsstations met een capa-citeit groter dan 5000 inwonersequivalenten gepland.
In de schoot van de Internationale Commissie voor de Bescherming van de Schelde (ICBS) werd een permanentiedienst opgericht, w a a r b i j de betrokken landen en gewesten elkaar onmid-dellijk op de hoogte brengen van calamiteuze v e r o n t r e i n i g i n g e n . Tevens wordt binnen de werkgroepen van deze ICBS gewerkt aan een Scheldeactieprogramma voor de periode 1998-2002. Dit zal in eerste instantie beperkt blijven tot een bundeling en beschrijving van alle initia-tieven die in de diverse landen en regio's wer-den en worwer-den genomen. In de toekomst zal door het ICBS worden gewerkt aan de coördi-natie van initiatieven en acties en aan het opstellen van gemeenschappelijke streefdoelen voor de waterkwaliteit van de Schelde.
Tot slot kunnen volgende relevante projecten in het kader van het Interreg I ter verbetering van de waterkwaliteit van het Spierekanaal worden vermeld :
– via een geïntegreerde aanpak van het Spiere-kanaal willen Frankrijk en V l a a n d e r e n komen tot een geïntegreerde, g r e n s o v e r-schrijdende aanpak van het kanaal en zijn o m g e v i n g. Hierin zullen waterkwaliteits- en kwantiteitproblemen aan bod komen. H e t project wordt geleid door de Communauté Urbaine de Lille en de Intercommunale Leiedal ;
– inzake de zuivering van het Spierekanaal berust de projectleiding bij het "Agence de l'Eau de A r t o i s - P i c a r d i e, Conseil Régional" en 3 wolwasserijen uit Roubaix en de provin-cie West-Vlaanderen. Dit project heeft ertoe geleid dat 2 van de 3 wolwasserijen een zui-veringsinstallatie hebben gebouwd, t e r w i j l het derde bedrijf failliet is gegaan.
