Vraag nr. 22
van 30 oktober 2003
van de heer JOHAN MALCORPS HSL-werken – Nederlands afvalzand
Bij de bouw van het knooppunt A16/HSL-zuid bij Princeville (Breda) werd vorig jaar thermisch ge-reinigd zand (TGZ) van ATM (Afvalstoffentermi-nal Moerdijk) gebruikt als ophogingsmateriaal in plaats van zand. Het zou onder meer gaan om af-valslakken en assen die resten na verbranding. De gemeente Breda, die volgens het bouwstoffen-besluit kennelijk mee moet oordelen over het ge-bruik van secundaire grondstoffen op haar grond-g e b i e d , maakte daar ernstigrond-g bezwaar tegrond-gen, o m d a t de bouwheer het TGZ gebruikte als categorie 1-b o u w s t o f, dus zonder 1-bijkomende 1- beschermings-maatregelen voor de bodem. Breda eiste en ver-kreeg dat het materiaal enkel als categorie 2 zou worden gebruikt en wel door isolatiemaatregelen (afdekking door folie en daarna aanbrengen van een laag bitumen). Breda redeneerde dat het T G Z door de vastgestelde uitloogbaarheid van in het bij-zonder barium, antimoon en sulfaten een risico voor grondwaterverontreiniging zou inhouden, i n-dien geen bijkomende bescherming zou worden a a n g e b r a c h t . Die uitloogbaarheid kwam aan het licht door analyses van de Nederlandse milieu-in-s p e c t i e, die negentien parametermilieu-in-s onderzocht in plaats van de klassieke acht metalen die standaard uitgevoerd worden als kwaliteitsanalyses op secun-daire grondstoffen (en die ook in het Vlaams Re-glement voor Afvalvoorkoming en –beheer V l a r e a gehanteerd worden). Daaruit is gebleken dat er in 90 % van de gevallen (bij ATM TGZ) verhoogde uitloogbaarheid wordt vastgesteld van antimoon en in een ongedefinieerd aantal gevallen ook uitloog-baarheid van barium en sulfaten (cf. het rapport “In Slak en A s ” bezorgd aan de Tweede Kamer in november vorig jaar).
In Nederland zijn ondertussen werkgroepen aan de slag om het bouwstoffenbesluit eventueel aan te p a s s e n , maar zolang dat niet gebeurd is, mag T G Z van ATM dus NIET als categorie 1-bouwstof ge-bruikt worden. Vandaar dat ATM nu een aanvraag indiende om hetzelfde TGZ te gebruiken in V l a a n-d e r e n . Gehoopt worn-dt n-dat het materiaal hier wel mag worden gebruikt zonder bijkomende bescher-ming door isolatie, beheer en controle (IBC), e n dat zo aanzienlijke kosten kunnen worden uitge-spaard.
De betrokken aannemerscombinatie (TV A n t-werpse Bouwwerken-Heijmans) wil 600.000 ton
TGZ gebruiken voor de aanleg van de geluidswal-len naast de HS-lijn tussen Antwerpen en de Ne-derlandse grens, waarbij echter nergens sprake is van extra bescherming door folie of andere mate-r i a l e n . Zij hebben daamate-rvoomate-r samen met ATM een formele aanvraag ingediend bij de Openbare A f-valstoffenmaatschappij voor het Vlaams Gewest ( OVA M ) . Het voordeel voor de aannemerscombi-natie ligt uiteraard in de zeer lage kostprijs voor dat in Nederland zelf onverkoopbare zand.
1. Is de minister op de hoogte van de voorgeschie-denis van deze aanvraag?
2. Wat zijn de normen terzake in het Vlaams Re-glement op de Bodemsanering (Vlarebo)? 3. Is het al dan niet mogelijk dit afvalzand dat in
Nederland geweigerd wordt, in Vlaanderen op grote schaal te laten toepassen?
Antwoord
1. Het klopt inderdaad dat er een formele aan-vraag bij de OVAM is ingediend om tweemaal 300.000 ton thermisch gereinigde grond afkom-stig van Afvalstoffen Terminal Moerdijk uit Ne-derland in Vlaanderen te gebruiken bij de aan-leg van de geluidswallen naast de HSL-lijn tus-sen Antwerpen en de Nederlandse grens. Op 22 september jongstleden gaf de OVAM haar toe-stemming tot de invoer van bovenvermelde thermisch gereinigde grond. Sinds begin novem-ber wordt er effectief thermisch gereinigde grond van ATM gebruikt bij de aanleg van de g e l u i d s w a l l e n . Reeds vorig jaar diende de firma Combinatie Antwerpse Bouwwerken NV & De-lens & Heijmans een aanvraag bij de OVAM in om thermisch gereinigde grond afkomstig van ATM te gebruiken bij de aanleg van de HSL-l i j n . Ik werd toen reeds door coHSL-lHSL-lega Dirk Va n Mechelen erop attent gemaakt dat er mogelijk thermisch gereinigde gronden, die in Nederland niet zouden kunnen worden aangewend, n a a r Vlaanderen zouden komen om hier nuttig te worden toegepast. Het voorval dat collega Dirk Van Mechelen aanhaalde, betrof werken aan de HSL-lijn in Breda. De werken werden daar stil-gelegd wegens overschrijding inzake de parame-ter barium. Ik vermoed dus dat het door de Vlaamse volksvertegenwoordiger aangehaalde incident hetzelfde voorval betreft.
van V l a r e a , namelijk de voorwaarden inzake sa-menstelling voor gebruik in of als bouwstof. Voor verschillende parameters zijn in V l a r e a evenwel geen grenswaarden bepaald. Dat geldt onder meer voor barium.
